فهرست مطالب

دو ماهنامه دانشور رفتار
پیاپی 44 (دی 1389)

  • مدیریت و پیشرفت
  • تاریخ انتشار: 1389/10/11
  • تعداد عناوین: 29
|
  • مهدی اکبری، علی محقر صفحه 1
    بسیاری از طرح هایی که استراتژی سازمانی نامیده می شوند و شرکت ها به آن وابسته اند؛ تداومی ندارند. احتمالا این استراتژی ها خوب ساخته نشده اند و امتحان زمان را خوب جواب نمی دهند. ازاینرو فرایند تصمیم گیری درست عملگرا برای برنامه ریزی استراتژیک فوق العاده اهمیت یافته است. چارچوب تدوین استراتژی پیشنهاد شده در این مقاله (Fuzzy BSQ)،یک ابزار مدیریتی توانمند در امر برنامه ریزی استراتژیک است که سه ابزار استراتژیک رایج در مدیریت کسب وکار(روش ارزیابی متوازن، تجزیه و تحلیل SWOT، روش گسترش عملکرد کیفیت) را ترکیب می کند و از نیروهای رقابتی پورتر با رویکرد غربال سازی فازی برای توسعه استراتژی ها استفاده می کند. دو مرحله اصلی تکوین و توسعه در متدولوژی چارچوب پیشنهاد شده وجود دارد. نخستین قسمت، ترکیب تجزیه و تحلیل SWOT با روش ارزیابی متوازن می باشد که چهار منظر کلیدی موفقیت را مشخص می سازد.دومین قسمت، نیروهای رقابتی پورتر در صنعت و استراتژی های حاصل از ماتریس SWOT با خصیصه های روش ارزیابی متوازن را به منظور توسعه استراتژی های رقابتی از طریق روش گسترش عملکرد کیفیت(QFD) با رویکرد غربال سازی فازی که یکی از فنون تصمیم گیری چندشاخصه گروهی است؛ تجزیه و تحلیل می کند. بدین ترتیب، با بکارگیری متدولوژی پیشنهاد شده در این مقاله، استراتژی های معنی دارتری استخراج، اولویت بندی و انتخاب می گردد. در انتها با بیان یک مطالعه موردی از کاربرد چارچوب تدوین استراتژی پیشنهاد شده در شرکت قند X (بدلیل جلوگیری از فاش شدن نام شرکت قند ایرانی مورد مطالعه در مقاله، نام شرکت به صورت X کد شده است.)، مفاهیم ذکرشده را بطور عمیق تری مورد توجه قرار می دهیم
    کلیدواژگان: روش ارزیابی متوازن، تجزیه و تحلیل SWOT، گسترش عملکرد کیفیت، غربال سازی فازی، نیروهای رقابتی پورتر
  • علی محمدی صفحه 21
    در چند سال گذشته استان های کشور به سطوح متفاوتی از توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دست یافته اند. در این مقاله با استفاده از تحلیل پوششی داده ها عملکرد نسبی هر یک از استان های کشور مورد بررسی قرار می گیرد. به این منظور با توجه به داده های موجود، سه نهاده (نسبت جرائم، بیکاری و بیسوادی) و سه ستاده (GDP، امید به زندگی و اشتغال) برای سال 1383 در نظر گرفته شده و از یک مدل CCR-DEA استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که 9 استان از 28 استان، درمقایسه با استان های دیگر کارآ بوده اند. علاوه بر این برای استان های ناکارا نشان داده می شود که در چه بخش هایی از نهاده ها و ستاده ها و به چه میزان از ناکارآمدی برخوردار بوده اند. ضمنا«اهداف مناسبی برای استان های ناکارآ تعیین شده است. برای رتبه بندی استان ها از مدل اندرسون پترسون و ماتریس کارآیی متقاطع استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که سه استان تهران، اصفهان و بوشهر در هر دو روش رتبه بندی بالاترین رتبه ها را داشته اند.
    کلیدواژگان: تحلیل پوششی داده ها، ارزیابی استان ها، رتبه بندی
  • حسن دانایی فرد، حمید تقی لو صفحه 31
    یکی از مباحث کلیدی در تئوری سازمان، تئوری سازمان یادگیرنده است. در عصر فعلی که یادگیری سازمانی ضامن بقا هرگونه سازمان است، سازمان های دولتی بنا به رسالت خود یعنی «خدمت به منفعت عامه» باید بیش از سازمان های بخش خصوصی بیاموزند. حفظ منافع عامه منوط به آموختن راه جدید برای مدیریت آن منافع است و این امر جز با یادگیری دانش های جدید میسر نخواهد بود. در این پژوهش شکل گیری سازمان های یادگیرنده در بخش دولتی ایران از منظر انواع فرهنگ سازمانی تبیین خواهد شد.
    کلیدواژگان: سازمان های دولتی، سازمان یادگیرنده، یادگیری سازمانی، فرهنگ سازمانی، مدیریت دولتی
  • علی محقر، محمود دهقان نیری، مهناز حسین زاده صفحه 47
    در این مقاله با استفاده از شاخص بهره وری مالم کوئیست به تخمین تغییرات بهره وری کل و کارایی تکنولوژیک و کارایی عملکردی در صنعت کاشی و سرامیک کشور ایران در طی سال های1380 الی1383 پرداخته شده است، در این راستا مقادیر ورودی مورد نیاز شاخص مالم کوئیست جهت ارزیابی بهره وری از تکنیک تحلیل پوششی داده ها استخراج شده، به عبارت دیگر مقادیر کارایی DMU ها در هر دوره و نسبت به دوره های دیگر در طی دوره بررسی به دست آمده و براساس شاخص مالم کوئیست روند بهره وری حاصل شده است. به این ترتیب شاخص بهره وری مالم کوئیست و تکنیک تحلیل پوششی داده ها به صورت مکمل به کارگرفته شده اند. در ادامه با استفاده از الگوبرداری داخلی در مورد هر شاخص کارایی، شرکت های برتر در صنعت در طول دوره زمانی بررسی شده معرفی شده اند. نتایج حاصل از ارزیابی نشانگر اینست که بهره وری در صنعت کاشی در طی این فاصله زمانی به طور متوسط با نرخ 166/1 افزایش یافته است، این افزایش بهره وری کل ناشی از افزایش کارایی عملکردی با نرخ017/1 و افزایش در کارایی فناوری با نرخ 087/1 می باشد. افزایش در کارایی عملکردی هم از افزایش در هر دو عامل کارایی مدیریت (037/1)و افزایش در کارایی در مقیاس (032/1) ناشی می شود.
    کلیدواژگان: بهره وری، تحلیل پوششی داده ها، شاخص مالم کوئیست، الگویابی
  • حسین صفری، عباس ابراهیمی، علی جمالی صفحه 61
    در ایران طی سال های اخیر شاهد واگذاری بخش هایی از اقتصاد به بخش خصوصی بوده ایم. یکی از نهادهای فعال در این زمینه نیز بانک صنعت و معدن بوده که در طی چند سال گذشته بخشی از شرکت های تحت پوشش خود را به بخش خصوصی واگذار کرده است. در این مقاله قصد بر این است که وضعیت شرکت های واگذار شده از طرف بانک صنعت و معدن بعد از خصوصی سازی مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور ابتدا پس از شناسایی مدل های مختلف مرتبط با ارزیابی عملکرد سازمان، دو مدل EFQM و BSC برای استخراج معیارهای لازم برای ارزیابی شرکت های واگذار شده انتخاب شد. نهایتا بر مبنای مدل کارت امتیازی متوازن، داده های مربوط به چهار دیدگاه مالی، مشتری / بازار، فرآیندهای داخلی و رشد و یادگیری مربوط به 14 شرکت در دو دوره قبل و بعد از خصوصی شدن استخراج گردید. سپس این داده ها با استفاده از تکنیک TOPSIS مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج نهایی حاصل شده می توان گفت که هر چند بنظر می رسد که نتیجه ناشی از واگذاری بعضی از شرکت ها مثبت بوده است، اما آفت ها و یا پتانسیل های بالایی برای تغییر وضیت کنونی و منفی شدن اثرات خصوصی سازی وجود دارد که در صورت عدم کنترل صحیح آنها، شرکت های واگذارشده با وضعیتی به مراتب بدتر از قبل از واگذاری به بانک صنعت و معدن عودت خواهند شد.
    کلیدواژگان: خصوصی سازی، کارت امتیازی متوازن، TOPSIS، بانک صنعت و معدن، بلوغ سازمان
  • مسعود موحدی، مصطفی زمانیان صفحه 79
    توسعه روزافزون کاربرد فناوری اطلاعات در حوزه فعالیت های صنعتی و اقتصادی، در کنار تغییرات اساسی و ساختاری که در سازمان ها به دنبال دارد، لزوم توجه به نحوه بکارگیری این فناوری در سازمان ها را بیش از پیش ضروری می کند. توجه به این موضوع در مورد بنگاه های کوچک و متوسط به دلیل شرایط و ویژگی های خاص سازمانی و حساسیت بیشتر آنها نسبت به تغییرات محیطی، از اهمیت بیشتری برخوردار است. از سوی دیگر صاحبه نظران موضوع بر این باورند که پیاده سازی، فرآیند پیچیده ای است که مراحل مختلفی را شامل می شود و پذیرش، به عنوان یکی از گامهای اساسی، نقش مهم و کلیدی را در فرآیند پیاده سازی ایفا می کند.
    در این مطالعه با مروری بر دیدگاه های مختلف مورد توجه در مدل های ارائه شده در حوزه پذیرش تجارت الکترونیکی، پنج مدل برجسته در ادبیات موضوع یعنی مدل پذیرش فناوری (TAM)، نظریه رفتار برنامه ریزی شده (TPB)، نظریه انتشار نوآوری (IDT)، مدل متحد پذیرش و استفاده از فناوری اطلاعات (UTAUT) و مدل ترکیبی TAM/TPB/IDT را معرفیمی کنیم. سپس نتایج تحقیق می دانی که با هدف مقایسه کارایی مدل های انتخابی تبیین عوامل موثر بر پذیرش تجارت الکترونیکی در سطح کارگزاری ها و نمایندگی های بیمه ای شهر تهران (به عنوان بخشی از بنگاه های کوچک و متوسط) انجام گرفته است ارائه می گردد. لازم به ذکر است که نتایج حاصل از مطالعه می دانی انجام گرفته نشان داد که قدرت تبیین مدل ترکیبی TAM/TPB/IDT در مقایسه با سایر مدل های مورد مقایسه، بیشتر است. همچنین نتایج این مطالعه، تایید نمود که مدل های ترکیبی در مقایسه با مدل های پایه ای، از قدرت بیشتری برخوردارند. علاوه بر این، نتایج این مطالعه، برتری مدل پایه ای TAM را در مقایسه با سایر مدل های پایه ای (مورد آزمون) که در تعداد زیادی از مطالعات به آن اشاره شده است را تایید نمود.
    کلیدواژگان: پذیرش، تجارت الکترونیکی، بنگاه های کوچک و متوسط، نوآوری
  • عادل آذر، غلامرضا توکلی صفحه 95
    مدل تعالی EFQM را می توان گذار از کثرت به وحدت در الگوها ورویکردهای مختلف متکثر موجود در حوزه بهبود وتعالی سازمانی نامید که مهم ترین کارکرد این مدل انجام خودارزیابی و شناسایی زمینه های قابل بهبود در یک سازمان می باشد. از آنجا که سازمان ها به ویژه آنهایی که از سطح بلوغ پایین تری در مدیریت کیفیت جامع برخوردارند هنگام استفاده از این مدل با انبوهی از زمینه های قابل بهبود مواجه خواهند شد. همواره انتخاب مهم ترین و کلیدی ترین مساله ها که ارزش تخصیص منابع سازمان را داشته باشند، چالش اصلی آنها می باشد.بنابراین سازمان ها ناگزیر به غربال مساله های شناسایی شده برای یافتن مهم ترین مساله های خود می باشند.مرور ادبیات وپیشینه این موضوع حاکی از آنست که رویکردی جامع و دقیق که در قالب یک مدل والگوریتم مشخص به غربال مساله های شناسایی شده با مدل تعالی EFQM بپردازد موجود نمی باشد.
    هدف از این مقاله معرفی یک الگوی غربالگری ریاضی هفت مرحله ای است. این تحقیق از نظر هدف، از نوع بنیادی واز نظر جمع آوری داده های موردنیاز از نوع توصیفی و از شاخه پیمایشی می باشد. ضمنا دامنه انجام این پژوهش، سازمان های صنعتی ایران می باشد.
    از آنجا که فضای تصمیم گیری حاکم بر سازمان های صنعتی عموما از نوع فازی است ومعمولا داده ها در فرم مبهم وسربسته مطرح می شوند، لذا برای اینکه این مدل باشرایط حاکم بر سازمان های صنعتی تطبیق داشته باشد، الگوی پیشنهادی در فضای تصمیم گیری فازی طراحی شده است تا ضمن در نظر گرفتن زبان طبیعی محیط کسب وکار واستفاده از اطلاعات نادقیق و مبهم موجود، بتوان تصمیمات لازم را برای اولویت بندی زمینه های قابل بهبود اتخاذ نمود.
    کلیدواژگان: مدل تعالی، اولویت بندی زمینه های قابل بهبود، معیارهای غربالگری، فرایند خودارزیابی
  • مجید کردرستمی، غلامرضا معمارزاده صفحه 113
    پس از جستجو در انباره نظریه ها و تئوری های مرتبط با”مدیریت مشارکتی“تعداد هشت فرضیه با حدس احتمالی متغیرهائی چون فرهنگ سازمانی، روشن بودن وظائف سازمان، میزان تمایل کارکنان به مشارکت، اعتماد بین کارکنان و مدیریت، امنیت و ثبات شغلی کارکنان، ساختار سازمانی غیرمتمرکز، روشن بودن فرایند تصمیم گیری و رضایتمندی شغلی، به آزمون گذارده شد.. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان حوزه ستادی سه دستگاه جهاد کشاورزی، بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و ارتباطات و فناوری اطلاعات تشکیل می دادند که مجموع آن برابر 3206 نفر می باشد. دلیل انتخاب این سه وزارتخانه تجارب ارزشمند ی بوده است که در اجرای نظام پذیرش و بررسی پیشنهادها داشته اند. نمونه آماری این پژوهش شامل 962 نفر از مدیران و کارکنان این سه دستگاه بوده که به روش نمونه گیری نظام مند انتخاب شده اند. میزان اعتبار ابزار اندازه گیری از روش تعیین ضریب آلفا موسوم به آلفای کرونباخ به دست آمده است که مقدار آن برابر 973/0 گردیده و به منظور روائی ابزار از روش روائی محتوای ابزار استفاده شده و به تایید صاحبه نظران و متخصصان با تجربه مدیریت نیز رسیده است. پس از اجرای روش های استنباط آماری و استفاده از آزمون “T” عوامل مشارکت کارکنان در دستگاه های دولتی ایران را عواملی چون فرهنگ سازمانی، روشن بودن وظائف سازمانی، تمایل کارکنان به مشارکت، اعتماد میان کارکنان و مدیریت، امنیت و ثبات شغلی، ساختار سازمانی غیرمتمرکز، روشن بودن فرایند تصمیم گیری، و رضایتمندی شغلی کارکنان تشکیل داده اند. نکته جالب توجه در این پژوهش آن است که عواملی چون بسترسازی فرهنگی، رضایتمندی شغلی کارکنان، امنیت و ثبات شغلی کارکنان، اعتماد میان مدیران و کارکنان، روشن بودن جایگاه مشارکت با پژوهش های مختلف مرتبط دیگر در سایر کشورها کاملا همخوانی داشته است. این عوامل نیز با اجرای تحلیل عاملی اکتشافی و چرخش پروماکس به دست آمده اند.
    کلیدواژگان: مدیریت مشارکتی، بسترسازی فرهنگی، اعتماد میان مدیریت و کارکنان، تمایل کارکنان به مشارکت، امنیت کارکنان، روشن بودن فرایند تصمیم گیری
  • علی معینی، محمود صارمی، محمد موسی خانی، زنده یاد کاوه محمدی صفحه 123
    امروزه بسیاری از مدیران نقش اساسی دانش را در کسب مزیت رقابتی و دنبال نمودن اهداف استراتژیک سازمان درک نموده اند. لذا استقرار مدیریت دانش برای کسب مزیت رقابتی از چالش های اساسی مدیران است. غالبا به دلیل نبود زیرساخت های مناسب و پیش نیازهای لازم، استفاده از مدیریت دانش نه تنها برای سازمان سودآور نیست بلکه ممکن است هزینه اضافی بر سازمان تحمیل کند. در این مقاله به تعیین عوامل موثر در آمادگی سازمان جهت استقرار مدیریت دانش پرداخته ایم. ابتدا براساس ادبیات موضوع شاخص های مرتبط با آمادگی مدیریت دانش مشخص می شوند. این شاخص ها با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی در دسته های مشخصی قرار داده می شوند و با استفاده از آزمون فریدمن اولویت بندی آنها مشخص می شود. به این ترتیب مدیر قادر خواهد بود با شناخت قابلیت های سازمان خود و تغییرات مورد نیاز در آن تمهیدات لازم برای استقرار مدیریت دانش را تدارک ببیند.
    کلیدواژگان: آمادگی، مدیریت دانش، قابلیت نیروی انسانی، فرهنگ سازمانی، فناوری اطلاعات
  • حمیدرضا فرتوک زاده، جواد وزیری صفحه 139
    هدف این پژوهش بررسی پدیده اتلاف، به عنوان نتیجه مجموعه ای از کنش ها و بر هم کنش ها بین افراد سازمان است. استراتژی به کار گرفته شده برای انجام این تحقیق استراتژی پژوهشی «رویش نظریه» است که امکان بررسی پدیده را بر اساس مقوله محوری، بستر و شرایط تاثیر گذار آن فراهم می آورد. به طور خلاصه یافته های این پژوهش در قالب نظریه خرد مالی ارائه شده است. خرد مالی استعداد و توانایی که به شاکله جمعی و سازمان نسبت داده می شود و فاعل اصلی در سامان بخشی به دارایی ها و هزینه ها در جهت نیل به اهداف مالی سازمان است. خرد مالی و یا به عبارت بهتر خرد سازمانی مالی، در برگیرنده ویژگی های زیر است:1. ایجاد حساسیت، تذکر و تنبه جمعی نسبت به اتلاف ها2. ایجاد الگوی های تفسیری مشترک و نقشه های ذهنی واقع بین نسبت به اتلاف ها3. ایجاد توانایی و قابلیت جمعی در حل تعارض های اتلاف زا4. حرکت و عزم جمعی برای پیشگیری، رویارویی و غلبه بر اتلاف هاجلوگیری از رشد آفات و آسیب های سازمانی مهم ترین شرایط علی است که منجر به بیداری خرد مالی می شود. تبلور خرد مالی در سازمان ابتدا متوجه به حرکت درآوردن و مدیریت چرخه های ارزش آفرینی است و سپس متوجه عزم بهبود و آزاد سازی تمامی انرژی ها و ظرفیت های بهبود است. تعالی مالی که حاصل قدرت و شفافیت مالی است در نتیجه بیداری خرد مالی حاصل شده و در خاموشی خرد مالی اتلاف ها در تله های نقدینگی ظهور و بروز پیدا می کند.
    کلیدواژگان: خرد مالی، اتلاف، تله های نقدینگی، تعالی مالی، چرخه های ارزش آفرینی، استراتژی پژوهشی رویش نظریه، صنایع دفاعی
  • غلامحسین مهدوی، سارا براتی مهر صفحه 167
    استفاده کنندگان از صورت های مالی برای انجام تصمیم گیری های منطقی خود نیاز به ارزیابی عملکرد شرکت ها دارند و یکی از راه های انجام این ارزیابی تجزیه و تحلیل صورت های مالی است. استفاده از نسبت های مالی برای تجزیه و تحلیل مزبور یکی از معمول ترین روش هاست. نسبت های مالی ارتباط بین دو یا چند عدد را نشان می دهد که از صورت های مالی استخراج شده است. معمولا به نسبت های به دست آمده از صورت سود و زیان و ترازنامه (تعهدی) نسبت به نسبت های حاصل از صورت جریان وجوه نقد توجه بیشتری می شود.
    در این مقاله، کاربرد نسبت های حاصل از صورت جریان وجوه نقد در ارزیابی عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، برای چهار صنعت تجهیزات، کانی غیرفلزی، غذایی و شیمیایی و دارویی، بررسی شده است. برای انجام این پژوهش 5 فرضیه اصلی و یک فرضیه فرعی طراحی و مورد آزمون قرار گرفت. مقایسه نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان می دهد که نسبت های تعهدی و نسبت های حاصل از صورت جریان وجوه نقد هر کدام دارای محتوای اطلاعاتی خاصی هستند و نمی توان این دو را جایگزین یکدیگر کرد و ارائه آن ها در کنار یکدیگر می تواند به شناخت بهتر نقاط قوت و نارسایی های یک واحد تجاری کمک کند. همچنین، نسبت های نقدی به خوبی می تواند تصویر مناسبی از سودآوری، بازده و توان پرداخت بدهی شرکت ها را ارائه دهد، ولی نسبت های مزبور در نشان دادن تصویری مناسب از نقدینگی شرکت ها ناتوان است.
    کلیدواژگان: ارزیابی عملکرد، نسبت های مالی، نسبت های جریان وجوه نقد، وجه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی
  • کوروش پرویزیان، فرزانه دهقان نیری صفحه 179
    امروزه بسیاری از سازمان ها برای حفظ مزیت رقابتی خود در بازارهای جهانی و کاهش مخاطرات سرمایه گذاری ها، فرایند برون سپاری فعالیت های سازمانی را دنبال می کنند. اکنون، تعداد عمده ای از شرکت های معتبر در دنیا با تکیه بر مزیت های رقابتی خود، بخشی از فعالیت های سازمانی خود را برون سپاری نموده اند.
    اقدام برون سپاری زمانی راهبردی (استراتژیک) خواهد بود که با راهبردهای (استراتژی های) بلندمدت سازمان هم راستا شود. به عبارت دیگر، تعیین فرصت های برون سپاری و پس از آن، انتخاب نحوه و چارچوب برون سپاری توسط ابزاری به نام برون سپاری راهبردی با راهبردهای سازمان مرتبط خواهد شد.
    در این مقاله سعی می شود ضمن معرفی برون سپاری راهبردی، روش های برون سپاری راهبردی بررسی شده و در نهایت، یک متدولوژی برای برون سپاری راهبردی در زنجیره ارزش سازمان ها ارائه گردد.
    کلیدواژگان: برون سپاری راهبردی، زنجیره ارزش، چارچوب برون سپاری، روش های برون سپاری
  • عباس علی رستگار، قاسم انصاری رنانی، لیلی حبیبی صفحه 191
    ارتباط موثر از خویشتن آغاز می شود. ارتباط درون فردی شالوده ارتباطات دیگر می باشد. خود شکوفایی، به راستی رساندن هستی، ظهور و بروز خلاقیت، نوآوری، قابلیت ها، توانمندی ها و در یک کلمه تحقق خود یک فرد در سازمان با ارتباط درون فردی میسر خواهد شد. نشان گرهای این نوع از ارتباط؛ خودبودن، خود را بودن، خود حرمتی، خود را دگرگون کردن، خود را شناختن، خودکاوی است که بیشتر کارکنان به خاطر غفلت از آن ها، خویشتن خویش را در بیرون از سازمان جا می گذارند.در همین راستا، پژوهش حاضر بر آن شد تا بر اساس نمونه گیری طبقه بندی تصادفی در دانشگاه تهران، ارتباط درون فردی را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. روش پژوهش بر اساس روش پژوهش توصیفی از نوع همایشی قرار گرفت و روش تجزیه وتحلیل داده های آماری پژوهش بر اساس ساختار فرضیه ها، ماهیت داده ها، و اهداف پژوهش به روش تحلیل مسیر مدل توسعه یافته، رگرسیون است بنا نهاده شد. همچنین به منظور پی بردن به متغیرهای زیربنایی پدیده ها و تلخیص مجموعه ای از داده ها با هدف تایید نشانگرهای متغیر مستقل ارتباط درون فردی، روش تحلیل عاملی تاییدی به کار گرفته شد.از این طریق تعیین گردید که نشان گرهای خود بودن، خودرابودن، خودراکاویدن، عزت نفس، خود را دگرگون کردن و خود را شناختن، بیانگرها، و تبیین کننده های مناسبی برای ارتباط درون فردی اند. اما با توجه به آزمون فرضیه های پژوهش به روش تحلیل مسیر مشخص شد که،هر چند از نظر کارکنان دانشگاه تهران نشان گرها مذکور معف های خوبی برای ارتباط درون فردی اند، اما در برانگیختگی آنان در کارشان هیچ تاثیری نداشتند. به عبارت دیگر کارکنان دانشگاه تهران تنها بخشی از ابعاد وجودی خود را به دانشگاه می برند و بخش اعظم آن را در بیرون از دانشگاه جا می گذارند.
    کلیدواژگان: ارتباط درون فردی، خود، خودبودن، خود را بودن، خود را کاویدن، عزت نفس، خود را دگرگون کردن و خود را شناختن
  • مریم محامدپور، عزت الله اصغری زاده صفحه 209
    این مقاله با هدف معرفی و بکارگیری روش تصمیم گیری چندشاخصه «ارسته» با رویکردی اروپایی و مبتنی بر ساختار ترجیحی و روابط برتری بوده و به رتبه بندی پژوهشکده های مرکز تحقیقات مخابرات ایران می پردازد. بدین منظور ابتدا با کسب نظر از مدیران و خبرگان مرکز شاخص های ارزیابی کننده مناسبی استخراج می شود. سپس با گردآوری داده ها از 5 پژوهشکده این مرکز، ماتریس تصمیم گیری تشکیل و برآن اساس از روش آنتروپی شانون برای محاسبه اوزان استفاده می شود. با به دست-آمدن وزن شاخص ها و ماتریس تصمیم گیری، با روش چندشاخصه ارسته رتبه بندی پژوهشکده های تحقیقاتی انجام می شود. در این روش شاخص ها و گزینه ها پس از تشکیل ساختارهای ترجیحی خود، توسط یکی از حالت های برآورد فاصله، از مبدا فرضی تعیین فاصله شده و فواصل مشخص شده با کمک روش میانگین رتبه های بس سون رتبه بندی مطلق می شوند. درپایان نیز جمع بندی و نتیجه گیری در مورد رتبه نهایی پژوهشکده ها انجام شده و نتایج رتبه بندی پژوهشکده ها توسط یک روش تصمیم گیری چندشاخصه دیگر برای مقایسه با نتایج به دست آمده از روش ارسته ارائه می شود.
    کلیدواژگان: تصمیم گیری با شاخص های چندگانه، روش ارسته، رتبه بندی، روش آنتروپی شانون
  • پروانه گلرد، محمود احمدپور داریانی صفحه 221
    در دو دهه اخیر، مطالعات درباره کارآفرینی زنان در سراسر جهان در حال گسترش است. با توسعه کارآفرینی فرصت های اقتصادی تازه ای ظهور یافته و کسب و کارهای تازه ای پدید آمده است. عواملی چون نرخ رشد جمعیت، بیکاری، نظام تعلیم و تربیت، ساختار خانوادگی، نگرش سنتی و کلیشه های جنسیتی که توصیف کننده ساختارهای اجتماعی کشورها است، به شدت فرآیند توسعه کارآفرینی زنان را تحت تاثیر قرار می دهند. بنابراین ضروری است که در بررسی این فرآیند عوامل مذکور در نظر گرفته شود. در حال حاضر، زنان کارآفرین کشور ما نیاز به الگوهایی دارند که مطابق با ساختارهای خانوادگی و اجتماعی در یافتن مسیر مناسب شغلی به آنها کمک کند. این بررسی اولین مطالعه سیستماتیک در این زمینه است. این مقاله بخشی از یافته های پژوهش میدانی تحت عنوان «طراحی الگوی توسعه کارآفرینی زنان در ایران» است 1. داده های این تحقیق از 139 زن کارآفرین ایرانی با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری شده است. مقاله حاضر، به بررسی عوامل اجتماعی موثر در کسب وکار زنان کارآفرین ایرانی پرداخته و با تعیین اولویت اثرگذاری هر یک از عوامل با توجه به شرایط اجتماعی ایران پیشنهادهایی در زمینه توسعه کارآفرینی زنان ارائه داده است. نتایج آزمون های آماری بیانگر آن است که وجود پدر، مادر، همسر، دوست و معلم کارآفرین به عنوان الگوی نقش و فوت همسر از وقایع مهم زندگی زنان کارآفرین و در نهایت آموزش جامعه، از عوامل اجتماعی موثر در توسعه کارآفرینی زنان محسوب می شوند. که از بین این عوامل، فوت همسر و آموزش جامعه، موثرترین عامل اجتماعی در توسعه کسب وکار زنان ایرانی است.
    کلیدواژگان: زنان کارآفرین، توسعه کارآفرینی، ساختارهای اجتماعی، عوامل موثر اجتماعی
  • اصغر مشبکی، علی تیزرو صفحه 237
    رهبران کلاس جهانی می بایست در محیط باز جهانی، جایی که در آن فرهنگ های متفاوت، خطرات متنوع و چالش های فراوان وجود دارد فعالیت نمایند. برای انجام وظیفه در این چنین محیطی آنان نیازمند دانش، مهارت و ویژگی های شخصیتی خاصی می باشند که در این میان نقش هوش هیجانی (واژه Emotion از فعل لاتین Motere به معنی «حرکت و جنبش» ریشه گرفته است و تمایل به حرکت و عمل را در هر یک از احساسات و عواطف نشان می هد. در فرهنگ لغت، Emotion به معنای عاطفه، احساس، احساسات، برانگیختن و هیجان آمده است و هیجان عبارت از یک واکنش شدید و کوتاه ارگانیسم به یک موقعیت غیر منتظره است، همراه با یک حالت عاطفی خوشایند یا ناخوشایند، و هیجان عاملی است که ارگانیسم را به حرکت در می آورد. در متون فارسی برای واژه Emotion معادل عاطفه و هیجان – عاطفه آمده است. در این مقاله، Emotion را عاطفه وEmotional Intelligence را هوش هیجانی ترجمه کرده ایم.) و هوش فرهنگی (Cultural Intelligence) از همه بارزتر می باشد. از این رو این مقاله با هدف بررسی تاثیر این دو فاکتور بر موفقیت رهبران در کلاس جهانی تدوین شد. نمونه آماری این تحقیق شامل 50 مدیر ارشد شرکت های بزرگ صنعتی و خدماتی در شهر اصفهان بوده است. اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری و بر اساس نتایج به دست آمده از ضریب همبستگی پیرسون، رابطه معنادار بین هوش فرهنگی و هیجانی با موفقیت رهبران در کلاس جهانی و هم چنین هوش فرهنگی و هوش هیجانی با یکدیگر مورد تایید قرار گرفت.
    کلیدواژگان: هوش هیجانی، هوش فرهنگی، رهبری در کلاس جهانی
  • پیام حنفی زاده، علی نبوی، محمدرضا حنفی زاده صفحه 251
    این تحقیق اولین تلاش برای اتخاذ یک رویکرد خرد برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی شرکت های کوچک و متوسط انفورماتیکی (Informatics small and medium size companies) در ایران به حساب می آید. در این مقاله پس از بررسی و ارزیابی مدل های موجود ارزیابی آمادگی الکترونیکی کشورها و شرکت های کوچک و متوسط، با استفاده از نظرسنجی خبرگان فناوری اطلاعات و ارتباطات شرکت های انفورماتیکی ایران و روش میانگین فازی، مدلی برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی شرکت های کوچک و متوسط انفورماتیکی ایران، مناسب و متناسب با شرایط اقتصادی، اجتماعی و فناوری کشور طراحی شده است. این مدل از پنج بعد: «زیرساخت الکترونیکی» (E-infrastructure)، «کاربردها و خدمات شبکه ای» (networked applications and services)، «منابع انسانی» (human resources)، «بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات و تجارت کالاهای فناوری اطلاعات و ارتباطات» (ICT sector and ICT goods trade) و «توانمند سازهای دنیای شبکه ای» (networked world enablers) و 54 شاخص تشکیل شده است. همچنین این مدل در سه شرکت انفورماتیکی ایران که از سه طبقه قوی، متوسط و ضعیف بر اساس رده بندی شورای عالی انفورماتیک انتخاب شده اند، پیاده سازی و اجرا شده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر در این سه شرکت انفورماتیکی نشان می دهد که این شرکت ها در حوزه های زیرساخت الکترونیکی و کاربردها و خدمات شبکه ای نسبت به سایر حوزه ها به ترتیب از بالاترین و پایین ترین آمادگی برخوردار می باشند. مدل ارائه شده در این مقاله به مدیران شرکت های کوچک و متوسط انفورماتیکی ایران کمک می کند تا از طریق شناسایی نقاط قوت و ضعف و همچنین تهدید ها و فرصت های پیش روی شرکت ها در پذیرش فناوری های اطلاعات و ارتباطات، بتوانند برای سرمایه گذاری های آینده و رسیدن به آمادگی بیشتر در این زمینه، برنامه ریزی های مناسبی داشته باشند.
    کلیدواژگان: آمادگی الکترونیکی، شکاف دیجیتالی، شرکت های کوچک و متوسط انفورماتیکی، شورای عالی انفورماتیک، ایران
  • محمدباقر گرجی صفحه 273
    منابع انسانی سرمایه های بنیادی و منشا هر گونه تحول و نوآوری در سازمان ها محسوب می شوند. هر فرد برای پیشرفت و نیل به اهداف تعیین شده شغلی و شخصی نیاز به آگاهی از موقعیت خود دارد تا با شناخت نقاط قوت و ضعف عملکرد و رفتار خود، سازمان را در تحقق اهدافش یاری نماید.رمز بقای سلامت سازمان ها و ایجاد میل و رغبت به کار در کارکنان در گرو وجود سیستم صحیح ارزیابی نیروی انسانی است.
    هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین شیوه ارزیابی عملکرد کارکنان با بهبود عملکرد نیروی انسانی در بانک مسکن استان گلستان می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر پیمایشی و همبستگی است. جامعه آماری کلیه کارکنان بانک مسکن استان گلستان که تعداد آنها 140نفر می باشند. برای انتخاب نمونه آماری از روش سرشماری استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی بوده و از ابزارهایی چون پرسشنامه، اسناد ومدارک، در جمع آوری داده ها استفاده شده است و جهت تعیین روایی ابزار از روش محتوایی و برای تعیین پایایی از روش آزمون ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید که ضریب حاصل 93/0 می باشد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون های کای دو و اسپیرمن) با کمک نرم افزار spss استفاده گردید. نتیجه تحقیق اینکه فرضیات با سطح اطمینان 95 درصد مورد تایید قرار گرفت.
    کلیدواژگان: ارزیابی عملکرد کارکنان، بهبود عملکرد نیروی انسانی، ارزیابی توسط سرپرست مستقیم، اجرای ترکیبی ارزیابی عملکرد
  • غلامرضا عسگری، عادل آذر، عباس مقبل باعرض صفحه 287
    امروزه استفاده از هوش مصنوعی و به ویژه شبکه های عصبی مصنوعی در حوزه های مختلف علوم رایج شده است. از اینرو در مقاله حاضر ضمن معرفی شبکه های عصبی، نحوه استفاده از این تکنیک در ساخت مدل های رفتاری بررسی می شود. بدین منظور با پیشنهاد یک مدل خاص از پرسپترون چندلایه، عملکرد این شبکه در حل مدل تحقیق که مدل آوازه سازی در بانک های دولتی است بررسی شده و با استفاده از داده های جمع آوری شده از شعب هفت بانک بزرگ دولتی و با بکارگیری نرم افزار مطلب، مدل مذکور آزمون شده است. همچنین به منظور مدیریت آوازه در بنگاه های مالی و خدماتی، سازه های مربوط به مدل پژوهش، شامل آمیخته هویت شرکت، تصویر شرکت، مسئولیت اجتماعی، مدیریت بحران ها و کنش ذینفعان به طور کامل معرفی شده است. نتایج تحلیل داده ها در شکل شبکه های عصبی، ارتباط میان این سازه ها را نشان می دهد. در ادامه، با استفاده از نظرات پنج دسته از ذینفعان تحقیق شامل مدیران و کارکنان بانک ها (ذینفعان داخلی) و مشتریان، سپرده گذاران و ارباب رجوع اتفاقی (ذینفعان خارجی) و سنجه های مطرح شده در پرسشنامه تحقیق، پیشنهاداتی درخصوص نحوه مدیریت تصویر و آوازه به مدیران بانک ها ارائه می گردد.
    کلیدواژگان: آوازه شرکت، تصویر شرکت، آمیخته هویت شرکت، مسئولیت اجتماعی، مدیریت بحران ها، شبکه های عصبی مصنوعی
  • عبدالحمید صفایی قادیکلایی، محمد ولی پور خطیر صفحه 303
    اصطلاح شایستگی بنیادین (Core competencies)در مطالعات مدیریت ابتدا توسط پراهالاد (Prahalad) و همل (Hamel) مطرح شده است[1]. توانمندی های تکنولوژیکی، فرایندهای مطمئن و روابط نزدیک با عوامل موثر خارجی، گروه های اصلی این شایستگی ها می باشند. شایستگی های تکنولوژیکی (Technological competencies) (تکنولوژی محصول، تکنولوژی فرایند، مدیریت تکنولوژی) ملموس ترین بخش شایستگی های بنیادین بوده و به شرکت امکان می دهد تا از طریق تولید محصولات و توسعه فرایندهای جدید تولید در بازار نسبت به رقبا پیشرو باشد. بنابراین شرکت هایی که سطح شایستگی تکنولوژیکی آن ها نسبت به دیگر شرکت ها بالاتر است، در نوآوری بسیار موفق تر هستند. شایستگی های تکنولوژیکی دلایل تفاوت شرکت ها، چگونگی تغییر آنها در طول زمان و امکان بقای آنها در عرصه رقابت را تبیین می نماید.
    در این مقاله با بکارگیری تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (Fuzzy Analytical Hierarchy Process) (FAHP)، شایستگی های تکنولوژیکی (تکنولوژی محصول، تکنولوژی فرایند، مدیریت تکنولوژی) و همچنین اولویتهای رقابتی(هزینه، قیمت، کیفیت، انعطاف پذیری، زمان) با هدف بیشینه سازی عملکردهای مالی در صنعت خودرو اولویت بندی شده اند. نتایج حاکی از آن است که مدیریت تکنولوژی از اهمیت بیشتری نسبت به تکنولوژی محصول و تکنولوژی فرایند برخوردار است.
    کلیدواژگان: شایستگی بنیادین، شایستگی تکنولوژیکی، فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی
  • مهدی بشیری، محمدرضا توکلی بغدادآباد صفحه 313
    این مقاله با رویکرد تبیین مدل شرطی قیمت گذاری دارایی سرمایه ای منفی تدوین شده است. فرایند تحقیق بدینگونه است که ابتدا ضریب بتای منفی، نرخ بازده بازار و صرف ریسک سهم در مدل شرطی قیمت گذاری دارایی سرمایه ای منفی محاسبه می شود و در ادامه نرخ بازده مورد انتظار برآورد می گردد. سپس بر مبنای صرف ریسک بازار (مثبت یا منفی)، نرخ بازده سهم (متغیر مستقل) و نرخ بازده مورد انتظار (متغیر وابسته) برای دوره هایی که صرف ریسک بازار مثبت دارند، از دوره هایی که صرف ریسک بازار منفی دارند، تفکیک می شوند تا داده های اولیه فرضیه اول تحقیق با عنوان «در دوره هایی که صرف ریسک بازار مثبت است، رابطه بین ریسک منفی و بازده مثبت است» و فرضیه دوم تحقیق با عنوان «در دوره هایی که صرف ریسک بازار منفی است، رابطه بین ریسک منفی و بازده منفی است» مشخص شود. سپس با استفاده از نرم افزارهای آماری نسبت به رد و یا تایید فرضیه های تحقیق از طریق گرفتن آزمون همبستگی اقدام می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که در شرایط صرف ریسک منفی، ارتباط میان ریسک منفی و بازده، منفی است و در شرایطی که صرف ریسک بازار مثبت است، این ارتباط مستقیم و مثبت خواهد بود.
    کلیدواژگان: بتا، بتای منفی، CAPM، D، CAPM، مدل شرطی D، CAPM
  • بهرام رنجبریان، مرتضی شفیعی، حسین معینی صفحه 327
    بازاریابی در سیر تکامل خود در مرحله ای قرار دارد که بازاریابان تنها در اندیشه یافتن مشتریان جدید نیستند؛ بلکه امروزه هدف از بازاریابی، مدیریت سطح تقاضا ازطریق وفادارساختن مشتری به سازمان است. امروزه دیگر رضایتمندی مشتری کافی نبوده و سازمان ها باید مطمئن گردند که مشتریان رضایتمند آنها وفادار نیز هستند. وفاداری مشتری می تواند از راه های گوناگون حاصل گردد. رضایت مشتری و وجهه سازمان از عواملی هستند که می توانند وفاداری مشتری را تحت تاثیر قرار دهند. این مقاله در تلاش است تا رابطه میان وجهه و رضایت مشتری را با وفاداری در بخش خدمات رستوران ها مورد بررسی قرار دهد. این یک تحقیق کاربردی است که به روش پیمایشی انجام گرفته است. نتایج، حاکی از آن است که وجهه رستوران ها و رضایت مشتری از خدمات ارائه شده در رستوران ها به طور مثبتی با وفاداری مشتری مرتبط هستند.
    کلیدواژگان: وفاداری مشتری، رضایت مشتری، وجهه، رستوران
  • اکرم هادی زاده مقدم، سیدعلی اکبر احمدی، علی صالحی صفحه 339
    با وجود آن که در طی چند دهه گذشته تحقیقات و مطالعات زیادی در حوره رضایت شغلی انجام شده است؛ با این وجود سازمان ها توفیق چندانی در افزایش سطح رضایت شغلی کارکنان نداشته اند. در اغلب تحقیات انجام شده، کارکنان سازمان (اعم از مدیران، کارشناسان و کارکنان) به صورت یکجا مورد توجه قرار گرفته اند و در تعیین عوامل تاثیرگذار در رضایت شغلی، کمتر جایگاه سازمانی و در نتیجه سطح نیازها و انتظارات آنان به صورت جداگانه مطالعه شده است. عدم توجه به این امر موجب ایجاد اشتباه در هدفگذاری و برنامه ریزی در حوزه منابع انسانی شده و سازمان را با مسائل مختلفی مواجه می سازد. در این مقاله به بررسی و تبیین عوامل تاثیرگذار رضایت شغلی کارکنان با توجه به جایگاه سازمانی آنها پرداخته شده است. در این راستا با توجه به مراحل انجام پروژه، پس از بیان مساله و مرور ادبیات نظری، عوامل موثر بر رضایت شغلی در سطوح مدیران، کارشناسان و کارکنان، شناسایی و در مجموعه زنجیره تامین شرکت سایپا مورد آزمون قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل یافته های این پژوهش به مدیران منابع انسانی کمک می کند تا زمانی که در حال طراحی و توسعه برنامه ها و سیاست هایی هستند که رضایت شغلی افرادی را تحت تاثیر قرار می دهد، اولویت های سطوح مختلف کارکنان سازمان را بهتر درک کنند.
  • مصطفی جعفری، جلال رضایی نور، پیمان اخوان صفحه 363
    مدیریت دانش از طریق یک فرایند استراتژیک به هدف-گذاری، سیاست گذاری، اجرا و بازنگری مداوم و دقیق دانش می پردازد. این مقاله با معرفی روش های بکار گرفته شده جهت اندازه گیری عملکرد استراتژی های مدیریت دانش، روش کارت امتیازی متوازن را به عنوان الگوئی جامع بدین منظور معرفی می نماید و با توسعه مدل کارت امتیازی متوازن مدیریت دانش، مدل مزبور را به عنوان رویکردی مناسب جهت اندازه گیری عملکرد استراتژی ایجاد دانش مورد بحث و بررسی قرار می دهد. در این مدل با مبنا قرار گرفتن چهار جنبه متوازن دانش یعنی دانش همفکری، دانش مفهومی، دانش اصولی و دانش عملیاتی زمینه برای استقرار و ارزیابی عملکرد استراتژی ایجاد دانش فراهم خواهد شد. در ادامه با استفاده از پرسشنامه و جمع آوری نظرات خبرگان، مدل مزبور از طریق بکارگیری آزمون ناپارامتریک بی نم مورد اعتبارسنجی قرار می گیرد. سپس مدل در یکی از گروه های صنعتی دولتی پیاده سازی گردیده و نتایج حاصل از اجرای آن مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. در انتها جهت سنجش اثربخشی اجرای مدل مزبور در سطح گروه تحقیقاتی، داده های حاصل از سنجش رضایت مشتری با استفاده از آزمون پارامتریک t مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
    کلیدواژگان: استراتژی های مدیریت دانش، اندازه گیری عملکرد، کارت امتیازی متوازن، چرخه ایجاد دانش
  • عبدالحمید ابراهیمی، زهره دهدشتی شاهرخ، امید مهدیه صفحه 395
    یکی از مهم ترین روندهای اقتصادی دهه گذشته، افزایش استفاده از اینترنت جهت انجام کسب و کار بوده است. بسیاری از شرکت ها به دلیل فشار رقابت در سطح جهانی، ناچار به پذیرش تجارت الکترونیک شده اند.
    تحقیق حاضر به منظور شناسایی مشکلات شرکت های صادراتی در بکارگیری تجارت الکترونیک از دیدگاه مسئولین سازمان توسعه تجارت ایران و صادرکنندکان موفق، انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق از مسئولین سازمان توسعه تجارت ایران و صادرکنندگان نمونه سال های 83 و 84 تشکیل شده است. در مجموع تعداد 115 پرسشنامه، توزیع شد و از این تعداد،91 پرسشنامه جمع آوری گردید و در تجزیه و تحلیل ها مورد استفاده قرار گرفت. به عبارت دیگر نرخ پاسخگویی معادل 79 درصد بوده است.
    یافته های تحقیق حاکی از آن است که کلیه عوامل محیطی کلان و خرد بر بکارگیری تجارت الکترونیک توسط شرکت های صادراتی، تاثیر دارند ولی میزان تاثیر آنها به یک اندازه نیست، به نحوی که عوامل کلان تاثیر بیشتری نسبت به عوامل خرد دارند. در بین عوامل کلان نیز عوامل سیاسی قانونی، عوامل اجتماعی فرهنگی، در اولویت اول و عوامل اقتصادی و عوامل فنی و تکنولوژیک در اولویت بعدی قرار دارند. در بین عوامل خرد نیز مشتریان، توزیع کنندکان، رقبا و سازمان به ترتیب، بیشترین تاثیر را بر بکارگیری تجارت الکترونیک توسط شرکت های صادراتی دارند. همچنین در بین عوامل دورن سازمانی نیز بیشترین میزان اثرگذاری به ترتیب به دانش بازاریابی، نوع محصول، نیروی کار، وضعیت مالی و مدیریت مربوط می شود.
  • مصطفی جعفری، جلال رضایی نور صفحه 417
    سازمان های امروزی با چالشی جدی در خصوص از دست دادن دانش و مهارت کارکنان مواجه هستند. این دانش در اغلب اوقات مستند نشده و نیاز به زمان زیادی دارد تا از طریق آموزش و تجربه دوباره احیا شود. از دست دادن دانش ممکن است به طرق مختلفی از قبیل بازنشستگی، جابجائی داخلی و یا کناره گیری پرسنل اتفاق بیفتد. در این تحقیق قصد بر اینست با مرور ادبیات مدیریت دانش و مدیریت ریسک، مدلی تلفیقی برای یک سازمان پروژه محور توسعه داده شود. سپس آن بخشی از دانش سازمانی که در معرض از بین رفتن می باشد، ابتدا با رویکرد تحلیل ریسک شناسائی شده و آنگاه دانش مزبور با توسعه برنامه هایی مدیریت شده و از این طریق، ریسک از دست دادن دانش به حداقل مقدار خود برسد.
    مدل مزبور در یکی از گروه های صنعتی دولتی به اجرا درآمده و نتایج حاصل از پیاده سازی آن باعث گردید که پس از گذشت یکسال از آغاز طرح، تعداد موقعیت های شغلی که در آستانه ریزش قرارداشتند، با کاهش 88 درصدی مواجه شود. متدولوژی تحقیق می تواند با اندکی تغییرات، در دامنه وسیعی از سازمان ها بکار رود.
    کلیدواژگان: مدیریت دانش، تحلیل ریسک، دانش بحرانی
  • علیرضا پویا، عادل آذر، اصغر مشبکی، احمد جعفرنژاد صفحه 443
    استراتژی تولید را تصمیمات ساختاری و زیرساختاری تولیدی که به شرکت در جهت رسیدن به اهداف تولیدی خاص یاری می رساند، تعریف می کنند. این مقاله تاثیر سبک رهبری به عنوان یک تصمیم زیرساختاری تولید را بر هدف تولیدی نوآوری بررسی می کند. برخی نویسندگان سبک رهبری را به عنوان یکی از عوامل موثر بر نوآوری شرکت و بخش تولید دانسته اند اما هیچگاه آن مورد بررسی تجربی قرار نگرفته است. بنابراین، در این مطالعه رهبری تبادلی و تحول آفرین به عنوان سبک های متقابل رهبری و رهبری تبادلی و ابعاد رهبری تحول آفرین به عنوان متغیرهای تاثیرگذار بر هدف تولیدی نوآوری درنظرگرفته شدند. پس از بررسی ادبیات، پرسشنامه ای جهت اندازه گیری متغیرها طراحی و روایی و پایائی آن مورد بررسی قرار گرفت. نمونه ای از قطعه سازان اتومبیل در خراسان رضوی برای پیمایش به طریق تصادفی ساده انتخاب و بررسی در آنها انجام شد. سپس یک مدل معادلات ساختاری در محیط لیزرل برای آزمون فرضیه ها طراحی گردید. نتایج نشان داد که ابعاد ارتباط الهامی، رهبری پشتیبان و تصدیق شخصی از رهبری تحول آفرین تاثیر مثبت معنی داری روی هدف تولیدی نوآوری دارد، و رهبری تبادلی و ابعاد چشم انداز و تحریک هوشی از رهبری تحول آفرین تاثیر معنی داری بر نوآوری ندارند. در پایان، دلالتهای مدیریتی این نتایج مورد بحث قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: استراتژی تولید، تصمیمات زیرساختاری تولید، رهبری تبادلی، ابعاد رهبری تحول آفرین، هدف تولیدی نوآوری
  • غلامرضا اسلامی بیدگلی، علیرضا طالبی صفحه 461
    یکی از فروض بنیادی مالی رفتاری این است که قیمتهای سهام به طور نظام مند بیش واکنشی نشان می دهند. مطالعه اولیه در این زمینه در بازار سهام توسط تالر و دی بونت (1985) صورت گرفت. آنها نشان دادند در بلندمدت، برندگان گذشته، بازده غیر طبیعی منفی و بازندگان گذشته بازده غیرطبیعی مثبت در آینده به دست می آورند. بحث آنها این مناقشه را به وجود آورد که آیا این نتایج به وسیله صرف ریسک قابل توجیه می باشد؟ و یا چه عوامل دیگری بر روی تفاوت بازده برندگان و بازندگان در طی دوره آزمون تاثیر داشته اند؟ ریتر و لاگران در مقاله خویش (1996) این موضوع را مورد بررسی قرار دادند و پی بردند که قیمت، ارزش بازار و بازده قبلی از عوامل موثر بر روی بازده و در نتیجه بیش واکنشی می باشند. در این تحقیق نیز پدیده بیش واکنشی قیمتی سهامداران عادی در بورس اوراق بهادار تهران و عوامل موثر بر آن را مورد مطالعه قرار داده ایم. نتایج موید وجود بیش واکنشی بلندمدت در بورس اوراق بهادار تهران بوده که همچنین بیانگر تاثیر منفی قیمت بر روی آن می باشد. قیمت کمتر منجر به بازده بیشتر و در نتیجه بیش واکنشی بیشتر می گردد. نتایج، وجود بیش واکنشی کوتاه مدت را تایید نمی کنند.
    کلیدواژگان: پرتفوی سهام برنده و بازنده، بیش واکنشی، قیمت سهام، ارزش بازار، بازده قبلی، بلندمدت (3 ساله)، کوتاه مدت (1 ساله)، سهام ارزشی، سهام رشدی
  • محمدرضا دلوی، مهدی ابزری صفحه 477
    امروزه برای ایجاد انگیزه، رفتارهای مطلوب، دستیابی به اهداف سازمانی، افزایش بهره وری نیروی انسانی و در نهایت نیل به تعالی (سرآمدی) سازمانی، مدیران سطوح بالای سازمان از راهبردهای نوین و کارآمد استفاده می کنند. یکی از راهبردهای نیل به تعالی و تفوق، از طریق ایجاد فرهنگ سازمانی مطلوب است. تحقیق حاضر برای شناخت مسیر نیل به تعالی سازمانی از طریق ایجاد فرهنگ سازمانی متناسب با استاندارها و شاخص های تعالی سازمانی صورت گرفته است. این مقاله حاصل این طرح پژوهشی می باشد که محققان پس از مطالعات گسترده کتابخانه ای به بیست الگو و مدل و اجزاء تشکیل دهنده فرهنگ سازمانی دست یافتند و به اقتضای نوع صنعت، اهداف سازمان و توجه به الگوی تعالی سازمانی (EFQM) مدلی تحت عنوان «مدل اسکیمویی فرهنگ- تعالی» را مطرح کردند. در این تحقیق به پیروی از مدل ذکر شده و با ساختاری تعریف شده و از طریق انجام روش تحقیق علمی از نوع پیمایشی، از شاخه میدانی با ارائه سوالاتی در بین جامعه آماری [به دلیل عدم موافقت مسئولین صنعت محل انجام تحقیق، از بیان نام آن خودداری شده است(این مقاله حاصل یک طرح پژوهشی است).] 414 نفری و نمونه 116 نفری که ترکیبی از مدیران و سایر کارکنان است، تحقیق انجام شد. جهت سنجش پایایی ابزار اندازه گیری از آلفای کرونباخ استفاده شده است؛ اعتبار پرسشنامه در وضعیت مطلوب 95% و وضعیت موجود 97% بر اساس مطالعه مقدماتی برآورد گردیده است. نوع نمونه گیری تحقیق به صورت سیستماتیک و تعدادی پیش آزمون برابر 45 پرسشنامه بوده است. مقایسه ای میان فرهنگ سازمانی در وضعیت موجود و مطلوب از نظر کارکنان و مدیران انجام شد و در نهایت به این نتیجه اشارت رفته است که فرهنگ سازمانی به عنوان یک عامل اصلی، نیل به تعالی و موفقیت در جهت اثر بخشی سازمانی را تسهیل می نماید. در این راستا، دستیابی به یک مدل بومی- کاربردی برای نیل به تعالی از طریق تقویت فرهنگ سازمانی میسر می گردد.
    کلیدواژگان: فرهنگ، فرهنگ سازمانی، تعالی سازمانی، صنعت