فهرست مطالب

دو ماهنامه دانشور رفتار
پیاپی 47 (تیر 1390)

  • مدیریت و پیشرفت
  • تاریخ انتشار: 1390/04/04
  • تعداد عناوین: 32
|
  • عبدالمجید مصلح، علی اصغر فانی صفحه 1
    بررسی مدل های کارآفرینی نشان می دهد، مدل های کارآفرینی متناسب با دوران تمدن صنعتی بشر عرضه محور هستند. به همین ترتیب برای توسعه کارآفرینی عمدتا به دنبال بررسی و مطالعه عوامل مربوط به عرضه می باشند.
    متناسب با همین رویکرد نقش های دولت نیز با تاکید با بعد عرضه بررسی شده است؛ علاوه بر این، ویژگی اساسی مطالعات گذشته این است که به نقش های دولت متناسب با شرایط اقتصاد آزاد توجه کرده اند.
    در مطالعه حاضر با استفاده از داده های گردآوری شده از جامعه مورد مطالعه به روش پیمایشی، مدلی برای کارآفرینی در بخش فناوری اطلاعات ارایه شده است که در آن ضمن توجه به تقاضای فناوری اطلاعات، نقش دولت در قالب نقش های سه گانه شناختی- هنجاری، حمایتی و سیاست گذاری در بعد عرضه و تقاضای فناوری اطلاعات بررسی شده است. بر اساس این مدل سه بعد اساسی در کارآفرینی موثر است و باید به آن توجه شود: دولت، تقاضا و عرضه.
    بر اساس این مدل، ضمن تاکید بر عامل تقاضا برای توسعه کارآفرینی، دولت به عنوان مشتری اصلی محصولات فناوری اطلاعات ایفای نقش می کند و از طریق سه نقش شناختی- هنجاری، حمایتی و سیاست گذاری بر عرضه و تقاضای فناوری اطلاعات تاثیر گذار است.
    کلیدواژگان: کارآفرینی، فن آفرینی، فناوری اطلاعات، تقاضا، عرضه، دولت
  • سعید جعفری مقدم، سعید شهباز مرادی صفحه 19
    امور آب و فاضلاب (آبفا) در شرکت های مهندسی آبفای کشور یکی از حساس ترین و تاثیرگذارترین سازمان های خدمات عمومی در سطوح محلی کشور به شمار می آیند. این سازمان ها (با عنوان امور آبفا) در شهرستان های مختلف کشور، در سطوح پایین تر از مرکز استان تشکیل می شوند و وظیفه حساس انتقال و حفظ کیفیت آب شرب مصرفی را در این شهرستان ها برعهده دارند.
    این مقاله برگرفته از پژوهشی میدانی است که با هدف شناسایی عوامل موفقیت مدیران امور آبفای موفق (در بهبود نسبت های مالی سازمان) و طراحی مدلی به منظور تبیین این عوامل انجام گرفته است. در اجرای این پژوهش پس از بررسی ادبیات موضوع؛ با مدیران موفق که (با توجه به نسبت های مالی سازمان های خود طی سال های 84-81؛ از میان21 شهرستان استان اصفهان برگزیده شده شده بودند) مصاحبه گردید. سپس براساس یافته های برگرفته از مبانی نظری و نیز مصاحبه ها و گفتگوهای انجام شده با مدیران این سازمان ها؛ پرسشنامه های ویژه ی مدیران و کارشناسان زیرمجموعه آنان طراحی، توزیع و گردآوری شد. نتایج تحلیل اطلاعات جمع آوری شده نشان می دهد که مهمترین عوامل موفقیت مدیران امور موفق، در بهبود نسبت های مالی سازمان خویش (هم از دیدگاه مدیران و هم از دیدگاه کارشناسان این سازمان ها) را می توان در موارد زیر خلاصه کرد: نتیجه محوری، گرایش به تغییر، ارتباط موثر با مسئولان محلی و نیز برقراری ارتباط دوستانه و تلاش برای ایجاد انگیزه در کارکنان. سه عامل نخست در سوالات تحقیق پیش بینی شده بود و عامل اخیر (برقراری ارتباط دوستانه و تلاش برای ایجاد انگیزه در کارکنان) که در فرضیات تحقیق پیش بینی نشده بود از اطلاعات گردآوری شده از طریق پرسشنامه استخراج گردید.
  • مصطفی مرادی، سعید شهباز مرادی، عباس طلوعی اشلقی صفحه 35
    پژوهش حاضر در زمینه «ارائه مدل ارزیابی عملکرد با استفاده از سیستم های خبره» انجام شده است. امروزه منابع انسانی یکی از با ارزش ترین دارائی های یک سازمان به شمار می رود و محیط کار توانمند، محیطی است که در آن کارکنان نیروی محرکه اصلی هستند. لذا برای آنکه یک سازمان بتواند به صورت کارا از این منبع بهره برداری نماید، از سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان استفاده میکند. یکی از شاخص های مهم در سیستم ارزیابی عملکرد دقت و سادگی آن میباشد و از سوی دیگر میتوان از طریق یک مجموعه تکنیکها از جمله سیستم خبره، دقت و سادگی سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان سازمان را افزایش داد. این پژوهش با هدف استفاده از سیستم های خبره در افزایش دقت مدلهای ارزیابی پایه گذاری شد و پس از تعیین متغیرهای تاثیرگذار، سیستم ارزیابی عملکرد و طراحی پرسشنامه و ارزیابی عملکرد کارکنان و نهایتا تجزیه و تحلیل نتایج، در پایان با استفاده از تکنیک سیستم خبره مدلی را جهت ارزیابی عملکرد ارائه می نماید. نتایج این مدل نشان میدهد این مدل در هر ارزیابی از کارکنان نهایتا به مدیر یا فرد ارزیابی کننده، فرد را در سه بازه خوب، متوسط و ضعیف معرفی میکند و از این طریق موجبات ارزیابی کارکنان را با استفاده از این سیستم فراهم می آورد.
    کلیدواژگان: سیستم های خبره، ارزیابی عملکرد کارکنان
  • محمود یحیی زاده فر، احمد بابایی صفحه 55
    هدف از این تحقیق برآورد رابطه بین شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران و مجموعه ای از متغیرهای اقتصاد کلان شامل، نرخ ارز، عرضه گسترده پول()، شاخص قیمت مصرف کننده، قیمت نفت و نرخ بهره اسمی بوده است. داده های مورد استفاده سری های زمانی ماهانه از سال 1375 تا 1384 است. تجزیه و تحلیل داده ها با مدل خود رگرسیون برداری(VAR) و روش همجمعی جوهانسن- جوسیلیوس صورت گرفته است. برای این منظور ابتدا پایایی داده ها با استفاده از آزمون دیکی-فولر تعمیم یافته (ADF) انجام شده است. سپس با تعیین مرتبه VAR و استخراج بردارهای همجمع، بردار بهینه با توجه به نظریه اقتصادی و سازگاری ضرایب متغیرها بدست آمده و در نتیجه رابطه متغیرها تعیین شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه بلند مدت بین شاخص کل قیمت سهام با عرضه گسترده پول()، شاخص قیمت مصرف کننده و قیمت نفت مثبت است، ولی رابطه بلند مدت بین شاخص کل قیمت سهام با نرخ ارز و نرخ بهره اسمی منفی بوده است. همچنین آثار شوک های توابع واکنش تحریک و تجزیه واریانس بررسی شد و معلوم شد که واکنش شاخص کل قیمت سهام به شوک های یک انحراف معیاری این متغیرها بسیار تدریجی و کند می باشد.
    کلیدواژگان: شاخص کل قیمت سهام، متغیرهای اقتصاد کلان، رویکرد همجمعی جوهانسن و جوسیلیوس
  • بهمن حاجی پور، علی رضاییان صفحه 67
    ذهنیت مشترک به وجود معنی مشترک دربین اعضاء یک اجتماع در مورد یک پدپده اشاره دارد. این پدیده نقش مهمی در تصمیم گیری و هما هنگی در سازمان ایفا می کند علی رغم این اهمیت کارهای چندانی برای عملیاتی کردن آن صورت نپذیرفته است.
    هدف این مقاله ارائه مدلی برای اندازه گیری ذهنیت مشترک اعضاء سازمان است؛ بطوری که بتوان ذهنیت آنان را در مورد یک پدیده خاص اندازه گیری کرد. سه مولفه اصلی تبیین کننده مفهوم ذهنیت مشترک عبارتند از باور مشترک، رفتار مشترک و احساس تعلق. مدل طراحی شده در شرکت های داروئی برای اندازه گیری ذهنیت مشترک اعضاء این شرکت هادر مورد منابع دانش موجود در خارج مرزهای این سازمان ها اجرا گردید.نتایج تحقیق حاکی از روائی مدل است.
    کلیدواژگان: ذهنیت مشترک، باور مشترک، رفتار مشترک، احساس تعلق
  • محمدعلی سرلک، علیرضا آخوندی، حمیدرضا وزیرزنجانی صفحه 81
    در حال حاضر یکی از صنایع مطرح در بازارهای داخلی کشورمان، صنعت لیزینگ خصوصا صنعت لیزینگ خودرو می باشد که شناسایی ابعاد کیفیت خدمات و به طبع آن سنجش رضایت مندی مشتریان به عنوان مهمترین شاخص در امر بهبود عملکرد از نیازهای حیاتی سازمان های فعال در این صنعت به شمار می رود.
    تاکنون مدل های متعددی جهت تعیین ابعاد کیفیت خدمات توسط محققین و نظریه پردازان ارائه شده است که با مطالعه و بررسی پاره ای از مهمترین آنها، مشخص می گردد این مدلها دارای ابعاد کیفیت از پیش تعیین شده بوده که قابل تغییر نیستند؛ همچنین این مدلها تنها در صنایع خاص و محدودی کارایی مناسب دارند، لذا در این مقاله برخلاف سایر مقالات مطروحه در زمینه کیفیت خدمات، سعی شده است که به جای استفاده از مدلهای رایج در زمینه کیفیت خدمات از جمله؛ مدلهای سروکوال، گرونروس و جانستون، از فرآیند ایجاد این مدلها الگوبرداری شده و ابعاد کیفیت خاص صنعت لیزینگ طراحی و ایجاد گردد؛ بدین معنا که در این مقاله توجه بیشتر به سوی مراحل ایجاد این مدلها می باشد تا نتایج آنها. در این تحقیق، شاخصهای ابراز شده مشتریان نسبت به کیفیت خدمات در جلسات گروه های کانونی، در دوره های مختلف (6 دوره فصلی) مورد پیمایش قرار گرفته و بر اساس تکنیک آماری تحلیل عاملی، دسته بندی شده و ابعاد کیفیت خدمات تعیین گردیده است. ابعاد تعیین شده، عبارتند از؛ خدمتگزاری، قابلیت عملکردی، انصاف، توجه و کیفیت فیزیکی. همچنین طبق نتایج حاصله، ابعاد مذکور بطور قابل ملاحظه در تعیین میزان رضایتمندی کلی مشتریان تاثیر گذار می باشند.
    کلیدواژگان: ابعاد کیفیت خدمات، خدمتگزاری، قابلیت عملکردی، انصاف، تحلیل عاملی، صنعت لیزینگ خودرو
  • مهدی ابزری، زنده یاد اصغر حق شناس، محمد اسماعیل انصاری، عباس عباسی صفحه 97
    در این مقاله، رابطه میان فرهنگ، نگرش و رفتار سازمانی اعضای هیات علمی دانشگاه، مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و ابزار پرسشنامه باز و بسته، جهت بررسی نوع ارتباط بین متغیرهای تحقیق استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، تعداد 393 نفر شامل کلیه اعضای هیات علمی تمام وقت دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال 1385 بوده که بر اساس مطالعه مقدماتی و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای، تعداد 205 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیدند.
    نتایج بدست آمده حاکی از وجود سطح قابل قبولی از میزان نگرش های سازمانی(رضایت شغلی، تعهد سازمانی)، و رفتارهای سازمانی(تابعیت سازمانی و تمایل به خروج) در دانشگاه مورد مطالعه می باشد. بر اساس نتایج بدست آمده، تمامی فرضیه های تحقیق به استثنای فرضیه فرعی 1-4، در سطح خطای 5%مورد تایید قرار گرفتند. به عبارتی، فقط میان میزان تعهد سازمانی و رفتار تمایل به خروج در سطح خطای 5%، رابطه معنی داری بدست نیامد. رابطه میان نوع فرهنگ سازمانی و متغیرهای نگرش سازمانی، و همچنین رابطه نوع فرهنگ سازمانی و متغیرهای رفتار سازمانی نیز، مورد تایید و قوی نشان داده شده است.
    کلیدواژگان: فرهنگ سازمانی، رفتارتابعیت سازمانی، رفتار تمایل به خروج، رضایت شغلی، تعهد سازمانی، اعضای هیئت علمی
  • آرین قلی پور، رضا طهماسبی، عباس نرگسیان صفحه 113
    یکی از وظایف نانوشته مدیران در سازمان های امروزی مدیریت احساسات است؛ یعنی ایجاد احساسات مثبت و جلوگیری از شکل گیری احساسات منفی. یکی از علل بروز احساسات مثبت و منفی فرهنگ ملی و فرهنگ سازمانی است. آگاهی از اینکه کدامیک از ابعاد فرهنگی موجب شکل گیری احساسات مثبت یا منفی می شود، مدیران را در این راستا یاری خواهد کرد. این تحقیق در راستای آگاهی بخشی به مدیران در جهت شناسایی علل فرهنگی احساسات مثبت و منفی جهت یافته است. بدین منظور سه وزارتخانه کار و امور اجتماعی، نفت و اقتصاد و دارایی مورد تحقیق قرار گرفته و نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه معنی دار و مثبتی میان سن، اجتناب از عدم اطمینان و احساسات مثبت و رابطه معنی دار و معکوس بین فاصله قدرت، جمع گرایی درون گروهی، برابری جنسی و نوعدوستی با احساسات مثبت وجود دارد. از طرفی رابطه علی مثبت و معنی داری بین جمع گرایی درون گروهی و احساسات منفی و رابطه علی معنی دار و معکوسی بین برابری جنسی، قاطعیت و جمع گرایی بین گروهی با احساسات منفی وجود دارد
    کلیدواژگان: ابعاد فرهنگی، مطالعه گلوب، احساسات مثبت، احساسات منفی
  • میراحمد امیرشاهی، حسن قالیباف اصل، محمود شیرازی، ویدا سیاه تیری صفحه 133
    بیش از پنجاه سال پیش فریدمن و ساویج [1] عنوان کردند کسانیکه بلیط های لاتاری خریداری می کنند، همزمان برگه های بیمه را نیز تهیه می کنند. آنها برای این دسته از افراد تابع مطلوبیتی به شکل S ترسیم کردند که در قسمت بردها مقعر و در قسمت باخت ها محدب است. تحقیقات آیزنهاور [2] و بسیاری دیگر نیز رفتار ریسک را بصورتی که فریدمن و ساویج [1] مطرح کرده اند، تایید می کنند. شفرین و استات مان [3] با تلفیق نظریه انتظار کانمان و تورسکی [4] و نظریه «امنیت، پتانسیل و ایده آل» (SP/A) لوپز [5] به همراه نظریه «حساب ذهنی» تالر [6] مدلی را معرفی کردند که سرمایه گذاران در آن پرتفوی های خود را به صورت هرمی طراحی می کنند که با توجه به اهداف آنها از سرمایه گذاری و احساسات غالب بر آنها دارای لایه های متفاوتی است. این تحقیق با بررسی رفتار سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران به دنبال یافتن نشانه هایی ازتشکیل پرتفوی های هرمی بر اساس مفاهیم نظریه پرتفوی رفتاری است. برای این منظور، نمونه ای تصادفی به تعداد 356 نفر از خریداران سهام انتخاب شده و پرسشنامه بین آنها توزیع گردید. سپس اطلاعات با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی تجزیه و تحلیل شد و شش عامل؛ ابهام گریزی، امید، خوش بینی، بدبینی، ترس و ایده آل گرایی، به عنوان عوامل تاثیرگذار بر رفتار سرمایه گذاران به دست آمد.
    کلیدواژگان: سرمایه گذارعادی، پرتفوی رفتاری، حساب ذهنی
  • عسل آغاز، طیبه امیرخانی، مونا عبدالله پور صفحه 147
    در این مقاله رابطه میان رهبری تحول آفرین و سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. برای سنجش رهبری تحول آفرین از ابعاد نفوذ آرمانی، انگیزش الهام بخش، ترغیب ذهنی و ملاحظات فردی استفاده شده و سرمایه اجتماعی با ابعاد قابلیت اعتماد، مشارکت و رهبری مدنی، بخشش و روحیه داوطلبی، توانایی برقراری روابط اجتماعی غیر رسمی وتنوع در معاشرت ها و دوستی-ها سنجیده شده است. جامعه آماری پژوهش، سازمان مدیریت صنعتی بوده و داده های این تحقیق توسط پرسشنامه هایی که برای مدیران و کارکنان به صورت جداگانه طراحی شده است، جمع آوری گردیده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که رهبری تحول آفرین و سرمایه اجتماعی هم از دید رهبران و هم از دید پیروان از وضعیت مناسبی در سازمان برخوردارند و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل فرضیه ها بیانگر رابطه مثبت و معنادار میان کلیه ابعاد رهبری تحول آفرین و سرمایه اجتماعی از دیدگاه هر دو گروه است. از اینرو حضور این رهبران در سازمان ها می تواند گامی در راستای اعتلای سرمایه اجتماعی سازمان باشد.
    کلیدواژگان: رهبری تحول آفرین، رهبری تبادلی، سرمایه اجتماعی
  • حسن عابد جعفری، لیلی حبیبی، سروش نالچیگر، نادر سید امیری صفحه 163
    تغییرات سریع و روزافزون فناوری منجر به ایجاد پارادایم جدیدی در کارها شده است. در این پارادایم، فعالیت های کاری در هر زمان، هر مکان، در فضای واقعی و یا در فضای مجازی قابل انجام و پیگیری می باشند. محیط مجازی و فناوری های مختلف ارتباطی، زمینه جدیدی را برای رهبری و کار تیمی ایجاد کرده است. می توان گفت در این عصر هر مدیر نیاز دارد تا تاثیر شرایط محیط کاری مجازی را بر روی سبک رهبری خویش تحلیل کرده و خود را با آن مطابقت دهد. در این مقاله، پس از مرور ادبیات موضوع و پژوهش های گذشته، رابطه بین درجه مجازی بودن و رهبری تحول آفرین مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های این پژوهش حاکی از این است که با افزایش درجه مجازی بودن در تیم های کاری، برانگیختن پیروان برای انجام رفتار مناسب، ایجاد اطمینان و گسترش اعتماد و تاکید روی ارزش ها پیچیده تر می شود. امید است یافته های این مطالعه و پیشنهادهای ارایه شده درآن، هم برای پژوهشگران آتی و هم برای رهبرانی که درصدد داشتن تیم هایی کارآمد در فضای کار مجازی می باشند، مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: تیم مجازی، رهبری، رهبری تحول آفرین، رهبری الکترونیکی
  • یوسف رمضانی، اسدالله مهرآرا صفحه 181
    در هزاره سوم (عصر انباشت اطلاعات و رقابت)، ایجاد و حفظ دانش، اعمال یک مدیریت کارآمد بر دارایی دانشی، از ضروریات یک سازمان برای حفظ پویایی خود در محیط است.
    بررسی ها نشان می دهد که مطالعه نسبتا محدودی بر روی مدیریت دانش و انتقال دانش در بخش دولتی، حتی در کشورهای توسعه یافته انجام گرفته، این مقاله روابط بین عناصر سازمانی و عمل انتقال دانش در بخش دولتی را مورد بررسی قرار می دهد.
    پنج متغیر مستقل اصلی این تحقیق عبارتند از: 1 فرهنگ سازمانی 2- ساختار سازمانی 3- تکنولوژی 4- منابع انسانی 5- رهنمودهای سیاسی به منظور رسیدن یه یک مطالعه پزوهشی در سال 1385 یک وزارت خانه دولتی در ایران بعنوان جامعه آماری، انتخاب واین متغیر ها در مقابل دارایی های دانشی و انتقال دانش ضمنی و صریح به وسیله آزمون اسپیرمن مورد آزمون قرار گرفت.
    نتایج نشان داد رابطه معنا داری بین بعضی از متغیر ها (دانش ضمنی، دانش آشکار، فرهنگ تسهیم دانش، مقاومت افراد، ذخیره دانش، رهنمود سیاستمداران، آموزش، تکنولوژی ICT، انتصاب شغلی، ارتباطات، ابزارهای ICT) و ایجاد دارایی های دانشی و عمل انتقال دانش وجود دارد. بنابراین برای سازمانها بخصوص در بخش دولتی توجه به این متغیرها در مدیریت دانش ضروری به نظر می رسد. ضمن اینکه بعضی از این عناصر یک رابطه مهم در اجرای استراتژی مدیریت دانش در سازمان های دولتی را نشان می دهندکه مدیران دولتی باید آنها را مورد توجه قرار دهند و بعضی از متغیر هایی که هیچ رابطه ای را نشان نمی دهند (مثل وضعیت اسناد) نباید بطور کامل نادیده گرفته شوند چراکه آنها برای بعضی سازمان های دیگربسیار مهم باشند.
    کلیدواژگان: دانش، مدیریت دانش، انتقال دانش، سازمان های بخش دولتی
  • صدیقه خورشید صفحه 195
    خصوصی سازی شرکت ها و موسسات تحت مالکیت دولت در اواخر دهه 1970 توسط دولت تاچر در انگلستان به عنوان ابزاری برای کمک به نوسازی اقتصاد غیرمولد انگلستان مطرح و بکار گرفته شد، و سپس به موجب یک موج جزر و مد اقتصادی در طی دهه 1990 رشد کرد و به عنوان یک ابزاربسیارمهم در فرآیند تغییر و تحول اقتصادی کشورهای مختلف دنیا از اقتصاد برنامه ای و دولتی به سوی اقتصاد آزاد و بازارشناخته شد. اجرای سیاست و برنامه های خصوصی سازی در کشورهای مختلف دنیا، و حتی در درون یک کشور همواره با موفقیت توام نبوده است. این عدم موفقیت بر این موضوع دلالت دارد که در اجرای سیاست و برنامه های خصوصی سازی، عوامل بسیاری ازجمله عوامل ساختاری، تکنولوژیکی، و رفتاری- انسانی تاثیر گذار هستند که عدم توجه به آنها زمینه شکست سیاست و برنامه های خصوصی سازی را فراهم می کند. این تحقیق با اتخاذ رویکرد رفتاری؛ رابطه بین ادراک کارکنان از خصوصی سازی، نگرش آنها نسبت به خصوصی سازی، و انگیزش شان برای همگامی با اجرای سیاست و برنامه های خصوصی سازی با موفقیت سیاست و برنامه های خصوصی سازی مطالعه می کند. ازسه شرکت و موسسه تحت مالکیت دولت- سازمان جنگل ها و مراتع کشور، شرکت سهامی شیلات جمهوری اسلامی ایران وسازمان گوشت کشور به عنوان جامعه آماری تحقیق، داده جمع آوری شد. نتایج تحقیق نشان داد که نگرش کارکنان نسبت به خصوصی سازی در هر سه سازمان و ادراک در دو سازمان جنگل ها و مراتع کشور و شرکت سهامی شیلات جمهوری اسلامی؛ و انگیزش کارکنان برای همگامی با اجرای سیاست و برنامه های خصوصی سازی در دو سازمان جنگل ها و مراتع کشور و سازمان گوشت کشوربا موفقیت سیاست و برنامه های خصوصی سازی رابطه معنی داری وجود دارد. پس از این نتیجه می توان استنباط کرد که موفقیت سیاست و برنامه های خصوصی سازی به شناخت و معرفت کارکنان هر سازمان نسبت به اهداف و برنامه های خصوصی سازی، نگرش آنها نسبت به خصوصی سازی، سازگاری آن با سیستم های ارزشی افراد و بهبود کیفیت زندگی کاری و تضمین امنیت شغلی کارکنان بستگی دارد. همچنین نتایج آزمون ANOVA و آزمون شفه نشان داد که بین سازمان های مطالعه شده ازلحاظ ادراک کارکنان از خصوصی سازی، نگرش آنها نسبت به خصوصی سازی، و انگیزش شان برای همگامی با اجرای سیاست و برنامه های خصوصی سازی و موفقیت سیاست و برنامه های خصوصی سازی تفاوت معنی داری وجود دارد، که بر این موضوع دلالت دارد هر سازمانی بایستی در اجرای برنامه های خصوصی سازی به شیوه اقتضایی عمل کند و متناسب با ساختار و فرهنگ خود با ملاحظه توسعه عدالت اقتصادی از شیوه های مناسب خصوصی سازی استفاده کند.
  • رحمت الله قلی پور، ابوالحسن فقیهی، ماریا حمیدیان، سحر حمیدیان صفحه 211
    صاحبنظران، مدیریت را استفاده صحیح و شایسته از منابع تعریف نموده اند. این منابع شامل منابع مالی، فیزیکی و انسانی است، که گرچه همه آنها مهم هستند اما امروزه تاکید عمده بر منابع انسانی به عنوان مهمترین عامل استراتژیک سازمان می باشد. این تاکید از این جهت است که امروزه توجه به منابع انسانی، نه فقط از جهت نقشهای متداول آنها، بلکه همچنین از نظر نفوذی که بر سایر عوامل کلیدی در سازمان دارند، در حال افزایش است.
    مدیریت سازمان با برنامه ریزی منابع انسانی به روش های مختلف، بر بهره وری سازمان و در نهایت جامعه اثر می گذارد. یکی از این روش ها نوع استخدام منابع انسانی است. تاکید اصلی این نوشتار نیز بر انواع استخدام نیروی انسانی از خارج و یا داخل سازمان است. لذا با بیان مشکلات و فرصتهایی که هریک در سازمان می توانند ایجاد کنند به بررسی موردی آن در وزارت نفت و وزارت علوم و تحقیقات و فنآوری ایران می پردازد. فرضیه اهم این نوشتار عبارتست از: نوع استخدام بر بهره وری کارکنان ستادی وزارت نفت ووزارت علوم، تحقیقات و فنآوری اثر دارد. روش های جمع آوری اطلاعات پرسشنامه و مصاحبه می باشد و برای تحلیل پرسشنامه ها از آمار تحلیلی آنالیز واریانس یک طرفه، و آزمون T زوجی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که نوع استخدام بر بهره وری کارکنان ستادی دو وزارتخانه تاثیر دارد ولی تفاوتی میان بهره وری نیروی انسانی پیمانی و رسمی وجود ندارد بلکه تفاوت اصلی بین بهره وری نیروی انسانی رسمی و پیمانی و سایر استخدامهای موقت و استخدام رسمی با سابقه بالا است که میتواند ناشی از عوامل بنیادی دیگری باشد. در ضمن بررسی ها نشان داد که درهر دو وزارتخانه افراد با استخدام موقت (بجز پیمانی) با بالاتر رفتن سابقه کاری بهره وری آنها کاهش می یابد. در وزارت نفت با بالاتر رفتن سابقه کار افراد رسمی، از بهره وری بالاتری برخوردارند؛ ولی در وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری با بالاتر رفتن سابقه کاری افراد رسمی، بهره وری نیروی انسانی کاهش می یابد.
  • غلامرضا طالقانی، عباس نرگسیان، مصطفی گودرزی صفحه 229
    مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکت ها در دهه اخیر به پارادایم غالب و مسلط حوزه اداره شرکت ها و سازمانها تبدیل شده است و شرکت های بزرگ و معتبر جهانی مسئولیت در برابر محیط اجتماعی را جزئی از استراتژی خود می بینند. این مفهوم، موضوعی است که هم اکنون در کشورهای توسعه یافته و کشورهایی با اقتصاد باز به شدت از سوی تمامی بازیگران چون حکومت ها، شرکت ها، جامعه مدنی، سازمان های بین المللی و مراکز علمی دنبال می شود.
    محققان این مقاله بر این باورند که سرمایه اجتماعی سازمانی بر افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی سازمانها اثر گذار است. لذا، در این مقاله تلاش می شود تا نقش سرمایه اجتماعی در افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی اداره کل مالیات غرب استان تهران تبیین شود. یافته های مقاله حاکی از آن است که بین سرمایه اجتماعی در اداره کل مالیات غرب استان تهران و مسئولیت پذیری اجتماعی در این سازمان رابطه معنی دار وجود دارد. همچنین بین عناصر ساختاری، شناختی و رابطه ای سرمایه اجتماعی، رابطه علی معنی دار و مثبتی با مسئولیت پذیری اجتماعی اداره کل مالیات غرب استان تهران وجود دارد. جامعه آماری این تحقیق نیز شامل کارکنان شاغل اداره کل مالیات غرب استان تهران می باشد.
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، مسئولیت اجتماعی، عنصر ساختاری، عنصرشناختی، عنصر رابطه ای
  • حسن دانایی فرد، ابوذر زنگویی نژاد صفحه 243
    این مقاله حاصل پژوهشی است که با عنوان «شناسایی نظام شایسته سالاری مدیریتی بر مبنای نهج البلاغه» انجام پذیرفته است. در این پژوهش به دلیل آنکه از استراتژی تئوری داده-بنیاد استفاده گردید، مدل مفهومی و فرضیه تدوین نگردیدند و طبق الزامات این استراتژی تحقیق، سوال اصلی پژوهش؛ «مناسب ترین شکل نظام شایسته سالاری در نگاه نهج البلاغه چیست؟» مطرح گردید. در این تحقیق، علاوه بر احصا نکات کلیدی از خطبه ها، نامه ها و حکمت های نهج البلاغه، برای هر نکته یک کد معین گردید. سپس با مقایسه کدها، چند مفهوم که اشاره به یک جنبه مشترک پدیده شایسته سالاری از نگاه نهج البلاغه داشتند، شناسایی شد. حاصل مقایسه هر مفهوم با مفاهیم دیگر، دستیابی به مقولاتی بود که پایه های سه گانه تئوری شایسته سالاری اسلامی از نگاه نهج البلاغه را شکل می دهند. با توجه به اهمیت بومی سازی تئوری های مدیریت در کشور، تدوین این تئوری با نگاه به دانش موجود در ماخذ اسلامی می تواند برای مدیران جوامع اسلامی مفیدتر و در عین حال عملی تر باشد. استراتژی این پژوهش، تئوری داده بنیاد متنی بوده است. حاصل کار، تدوین نظام شایسته سالاری بر مبنای سه اصل شایسته گزینی، شایسته چینی و شایسته سازی می باشد. بر اساس این سه اصل، در نظام شایسته سالاری اسلامی می بایست ابتدا با استفاده از ملاک ها و معیارهای اسلامی تدوین شده به گزینش مدیران پرداخت، سپس بر اساس نظارت و بازخود، نسبت به جابجایی و استفاده مقتضی از مدیران اقدام نمود و در این میان باید تربیت و شایسته سازی نیروهای جدید و ضعیف مد نظر قرار گیرد.
    کلیدواژگان: شایسته سالاری، نهج البلاغه، رویکرد استقرایی، تئوری داده، بنیاد
  • سید حسین ابطحی، عسل آغاز صفحه 265
    در این مقاله به بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر توسعه مدیریت دانش پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان وزارت صنایع بوده و اطلاعات و داده-های پژوهش با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است. جهت سنجش فرهنگ سازمانی از ابعاد خلاقیت فردی، حمایت مدیریت، انسجام و یکپارچگی،کنترل، خطر پذیری، سیستم پاداش، هویت، هدایت، الگوهای ارتباطی و تعارض پذیری استفاده گردید و به منظور سنجش مدیریت دانش ابعاد کسب دانش، خلق دانش، ثبت دانش، کاربرد دانش و انتقال دانش مد نظر قرار گرفت که پس از انجام تحلیل عاملی ابعاد مدیریت دانش در هم ادغام گردیده و به سه بعد ایجاد دانش، بهره برداری از دانش و تسهیم دانش کاهش یافت و پرسشنامه فرهنگ سازمانی به دلیل استاندارد بودن سئوالات، در تحلیل عاملی اکتشافی، تغییری نکرد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که فرهنگ سازمانی بر مدیریت دانش تاثیر گذار بوده و می تواند به مثابه بستری برای ظهور آن به شمار آید.
    کلیدواژگان: فرهنگ سازمانی، مدیریت دانش، ایجاد دانش، تسهیم دانش، بهره برداری از دانش
  • مهدی بشیری، سیدجواد حسینی نژاد صفحه 277
    خصوصی سازی یکی از دغدغه های اصلی بسیاری از کشورها برای بهبود کیفیت خدمات عمومی می باشد. در این مقاله، روشی برای واگذاری خدمات دولتی به بخش خصوصی با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره پیشنهاد می گردد. از آنجا که عدم قطعیت اطلاعات معمولا در محیط تصمیم گیری وجود دارد، از منطق فازی برای تصمیم گیری نهایی استفاده می شود. در روش پیشنهادی پس از انتخاب شاخصهای خصوصی سازی، از روش آنتروپی برای به دست آوردن وزن هر یک از معیارها استفاده شده و سپس روش TOPSIS برای اولویت بندی بین فعالیتها به کار گرفته می شود. آنگاه از سیستم استنتاج فازی برای تصمیم گیری جهت انتخاب خدمات برای واگذاری به بخش خصوصی استفاده شده و در پایان یک مطالعه موردی در شرکت پست جمهوری اسلامی ایران برای بیان روش پیشنهادی ارائه می شود.
    کلیدواژگان: خصوصی سازی، تصمیم گیری با معیارهای چندگانه، روش TOPSIS، روش آنتروپی، منطق فازی، سیستم استنتاج فازی (FIS)
  • طیبه امیرخانی، عسل آغاز، مونا عبدالله پور صفحه 295
    در این مقاله تاثیر مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است. برای سنجش مدیریت دانش از ابعاد کسب دانش، خلق دانش، ثبت دانش، کاربرد دانش و انتقال دانش استفاده شده و کارآفرینی سازمانی با ابعاد ایجاد شرکت ها یا واحدهای مستقل، ایجادکسب وکار جدید، نوآوری در محصول و خدمات، نوآوری در فرایند، خودتجدیدی، ریسک پذیری، پیشگامی و رقابت تهاجمی سنجیده شده است. جامعه آماری پژوهش وزارت صنایع بوده و داده های این تحقیق توسط پرسشنامه جمع آوری شده است. پس از تحلیل داده-ها و انجام تحلیل عاملی، ابعاد مدیریت دانش در هم ادغام شده و به سه بعد ایجاد دانش، بهره برداری از دانش و تسهیم دانش کاهش یافته و کارآفرینی سازمانی نیز با ابعاد نوآوری و ریسک پذیری مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر این است که مدیریت دانش بستری برای ایجاد کارآفرینی سازمانی فراهم می-آورد و می تواند در ایجاد کارآفرینی سازمانی موثر باشد.
    کلیدواژگان: مدیریت دانش، کارآفرینی سازمانی، نوآوری، ریسک پذیری
  • سعید صفری، رضا سلیمانی صفحه 309
    ریسک عملیاتی ازجمله مهمترین ریسک های شناخته شده در عرصه فعالیت های بانکی می باشد. گسترش بازارهای مالی، ظهور تکنولوژی های نو و جهانی شدن موسسات مالی بر اهمیت این ریسک افزوده است. مدیران بانک ها و موسسات مالی به منظور کنترل و کمینه کردن ریسک عملیاتی باید ضمن درنظر گرفتن عوامل موثر بر این نوع ریسک، سیاستها و رویه های کنترلی مناسبی اتخاذ کرده و در دوره های زمانی مشخص آن ها را مورد بررسی قرار دهند. در این پژوهش با درنظر گرفتن عوامل موثر بر ریسک عملیاتی در نظام بانکداری الکترونیک بانک-های دولتی ایران و با استفاده از رویکرد خودارزیابی به تحلیل مدیریت ریسک عملیاتی یک بانک دولتی در زمینه فعالیت های بانکداری الکترونیک پرداخته شده است. روش آماری مورد استفاده در این پژوهش آزمون t تک متغیره بوده و نتایج بیانگر این بوده است که مدیریت ریسک عملیاتی در حوزه فعالیت های بانکداری الکترونیک در بانک مورد مطالعه از وضعیت چندان مناسبی برخوردار نمی باشد. در پایان راهکارهایی به منظور ارتقاء سطح مدیریت ریسک عملیاتی در بانک مذکور ارائه گردیده است.
    کلیدواژگان: ریسک عملیاتی، بانکداری الکترونیک، مدیریت ریسک، رویکرد خودارزیابی
  • سید جلال صادقی شریف، نسیبه سادات شبیری صفحه 321
    این تحقیق به بررسی یکی از جدیدترین مباحث مدیریت مالی یعنی دانش مالی رفتاری که به رفتار شناسی بازار سرمایه و مطالعه جنبه های رفتاری و روانشناسی بازار سرمایه می پردازد، اختصاص دارد. در این حیطه یکی از مباحث جالب، «اثرات تقویمی» می باشد که توجه خود را به ناهمسانی های رفتار و عملکرد بازار در اوقات مختلف روز، هفته، ماه و سال معطوف می دارد. در این تحقیق وجود بی نظمی غیرعادی در الگوی درون ماه در بازدهی شاخص مورد بررسی قرار می گیرد. به نظر می رسد سهام در شروع و طول نیمه اول هر ماه بازدهی مثبت داشته باشند و بازدهی منفی یا کمتر از میانگین در نیمه دوم هر ماه داشته باشند. به علاوه اثر TOM به عنوان نوعی از اثرات یا بی نظمی های تقویمی، معتقد است قسمت عمده بازدهی در هر ماه، در روزهای حول تغییر ماه (مثلا 1- تا 4+ یا 2- تا 3+ یا 1- تا 3+) ایجاد می شود. و بقیه روزهای ماه نقش کوچکی در فرآیند ایجاد بازده کل ماه دارند.
    جامعه مورد بررسی این تحقیق، بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه این تحقیق شامل «شاخص کل» و «شاخص بازده نقدی و قیمت» است. در این تحقیق با استفاده از تست t و تست F، اثر نیمه اول و دوم هر ماه بر روی بازدهی و حجم معاملات مورد بررسی قرار گرفته است و اثر TOM به وسیله روش رگرسیون و معنی داری ضریب بتا مورد آزمون قرار گرفته است. در واقع این تحقیق به بررسی وجود اثر درون ماه در بورس اوراق بهادار تهران در قالب سه فرضیه اصلی می پردازد با توجه به نتایج آزمون فرضیات سه گانه، در بورس اوراق بهادار تهران، مشابه برخی دیگر از بورس های جهان و از طرفی برخلاف بسیاری دیگر از بورس های دنیا، اثر درون ماه مشاهده نمی گردد. بنابراین با یک استراتژی معاملاتی بر اساس اطلاعات تاریخی، بازده اضافی کسب کرد. در واقع نمی توان با استفاده از یک استراتژی ساده مثلا خرید در ابتدای آخرین روز ماه معاملاتی قبل و فروش در چهارمین روز معاملاتی ماه آتی (خرید و نگهداری در دوره TOM) یا مثلا استراتژی خرید و نگهداری در نیمه اول ماه معاملاتی بازدهی اضافی کسب کرد. یا نمی توان با شکستن ماه معاملاتی به نیمه اول و دوم یا روزهای TOM و ROM به بازدهی اضافی دست یافت.
    کلیدواژگان: بی نظمی، دانش مالی رفتاری، اثرات تقویمی، اثر درون ماه، اثر TOM، روزهای ROM، فرضیه بازار کارا
  • منصور مومنی، نادر شاه خواه صفحه 333
    هدف این تحقیق این است که با استفاده از مدل ارتباطی تحلیل پوششی داده های دو مرحله ای تفکیک کارایی را در یک فرآیند تولید دو مرحله ای که خروجی های مرحله اول ورودی های مرحله دوم می باشند بررسی کند. متفاوت با کارهای گذشته که فرآیند تولید کل و دو زیرفرآیند رامستقل تلقی می کنند، این تحقیق، ارتباط رشته ای دو زیرفرآیند رادر اندازه گیری کارایی ها لحاظ می کند. ازشرکت های بیمه ایران که فرآیند تولیدشان فرآیندی دو مرحله ای می باشد استفاده شده تا این موضوع را تشریح کنند. نتایج به دست آمده از رویکرد دو مرحله ای ارتباطی با نتایج به دست آمده از رویکرد دو مرحله ای مستقل مقایسه شدند.
    با بررسی جواب های حاصل از مدل ارتباطی و مستقل این نتیجه به دست می آید که جواب های مدل های ارتباطی و مستقل با یکدیگر همبستگی دارند، اما مدل ارتباطی جواب های منطقی تر و قابل اطمینان تری نسبت به مدل مستقل ارایه می دهد. مثلا نتایج مدل ارتباطی در جدول2نشان می دهدکه شرکت بیمه ملت از نظر کارایی کل کارا می باشد و از نظر کارایی هر دو مرحله اول و دوم نیز کارا می باشد که این امر با منطق سازگاراست و می تواند انتظار مردم را در رابطه با ارتباط فیزیکی فرآیند کل و دو زیرفرآیند توصیف کند. اما نتایج مدل مستقل درهمان جدول نشان می دهد که شرکت بیمه پاسارگاد از نظر کارایی کل کارا می باشد اما از نظر کارایی مرحله اول کارایی بسیار پایینی داردکه این نتیجه با منطق سازگار نیست و نمی تواند انتظار مردم را در رابطه با ارتباط فیزیکی فرآیند کل و دو زیرفرآیند توصیف کند.
  • ارائه یک متالوژی چند معیاره مبتنی بر منطق فازی برای انتخاب پروژه تحقیق و توسعه
    مقصود امیری، بهزاد باقری، جمشید صالحی صدقیانی صفحه 343
    با توجه به فرایند جهانی شدن و شدت افزایش رقابتها در سطح بین المللی، تحقیق و توسعه بعنوان نمود عینی نوآوری، یکی از اثر بخش ترین فعالیت های مورد توجه مدیران بنگاه های اقتصادی در جهت رسیدن به توسعه پایدار به شمار می آید. مسئله مهمی که شرکت های درگیر در فعالیت های تحقیق و توسعه با آن مواجه اند انتخاب پروژه تحقیق و توسعه مناسب است. هدف این مقاله، ارائه چارچوبی کارآمد برای ارزیابی پروژه های تحقیق و توسعه،مدل کردن نظرات کارشناسان و در نهایت انتخاب مناسب ترین پروژه، با در نظر گرفتن رویکردهای مختلف پیش رو است. در این مقاله، روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی به همراه منطق فازی و روش دلفی برای ارزیابی پروژه ها مورد استفاده قرار گرفته و یک مطالعه موردی به منظور تشریح متدولوژی پیشنهادی، ارائه شده است. سپس، به بحث نتایج و راه کارهای آتی توسعه مقاله پرداخته ایم.
    کلیدواژگان: تکنولوژی، انتخاب پروژه تحقیق و توسعه، تحلیل سلسله مراتبی، منطق فازی، روش دلفی اصلاح شده
  • غلامحسین قائدی، مینا قبادی، مسعود نصرت آبادی، رضا رستمی، رسول روشن، فرامرز فلاحی صفحه 345
    هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی پیش بینی کننده های رضایت شغلی در کارکنان دانشگاه شاهد بود. 278 کارمند دانشگاه شاهد (159 زن و 119 مرد) با روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب و وارد مطالعه شدند. از همه آزمودنی ها خواسته شد تا به پرسشنامه های رضایت شغلی، فرسودگی شغلی، سبک های انگیزشی، پرسشنامه سلامت عمومی GHQ، حمایت اجتماعی ادراک شده و شش زیرمقیاس بهزیستی روانشناختی پاسخ دهند. به منظور تحلیل داده ها از همبستگی، رگرسیون و تحلیل ممیز استفاده شد. نتایج نشان داد که رضایت شغلی زنان بیشتر از مردان است. در مردان متغیرهای فرسودگی شغلی، حمایت اجتماعی ادراک شده از طرف دوستان و برخی از ابعاد بهزیستی روانی (رشد شخصی، هدفمندی در زندگی و روابط مثبت با دیگران) و در زنان اضطراب و افسردگی و ابعاد بهزیستی روانی (سلطه بر محیط، هدفمندی در زندگی و خودمختاری) پیش بینی کننده رضایت شغلی بودند. علاوه براین، در کارکنان بیمارستان نسبت به کارکنان دانشکده ها، رضایت شغلی بیشتر تحت تاثیر فرسودگی شغلی قرار داشت.
    کلیدواژگان: رضایت شغلی، فرسودگی شغلی، سلامت روان، بهزیستی روانی، انگیزش شغلی
  • مسعود موفقی، رضا تهرانی، سعید بهاروند صفحه 359
    در سالهای اخیر توجه به مباحث مالی رفتاری در کانون تمرکز اندیشمندان مالی وعلوم رفتاری قرار گرفته است. در این میان شایعات و تاثیر آن بر رفتار سرمایه گذاران از جمله مباحث نوین و مطروحه در این حوزه قلمداد می شود. در این پژوهش کوشیده شده است با بررسی جنبه های مختلف شایعه و رابطه آن با مالی رفتاری به بررسی شایعه و چگونگی تاثیر آن بر رفتار سرمایه گذاران در بازار بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شود ودر ضمن با طبقه بندی و تحلیل پاسخهای افراد مورد پژوهش بر اساس متغیرهای جنسیت، تحصیلات مرتبط، سابقه فعالیت و نوع شغل کوشش شده است به تفاوتهای احتمالی رفتار طبقات گوناگون پرداخته شود.
    کلیدواژگان: مالی رفتاری، شایعه، اطلاعات، آزمون من ویتنی
  • شمس سادات زاهدی، اکبر حسن پور صفحه 371
    امروزه با توجه به چالش های محیطی و رویکرد حاکم در روابط کار، جهت گیری سازمانها از استخدام دائم العمر به استخدام قراردادی، موقتی و انعطاف پذیرتغییر یافته است. این انتقال و گذار از استخدام دائمی به استخدام قراردادی، قرارداد روانشناختی سنتی بین کارمند و سازمان را تحت تاثیر قرار داده و موجب زوال امنیت شغلی گردیده است.
    در این راستا نگرانی عمده مدیران، تحت تاثیر قرار گرفتن عوامل کلیدی نظیر تعهد سازمانی، رضایت شغلی، انگیزش و وفاداری کارکنان است. به همین جهت ضرورت مبنای جدید برای امنیت شغلی در محافل علمی و عملی احساس شده و اخیرا قابلیت استخدام کارکنان به عنوان جایگزین مطرح شده است. قابلیت استخدام به عنوان توانایی فرد در شناسایی و تشخیص فرصت های شغلی و حرفه ای در درون و بین سازمانها در فرایند کارراهه تعریف می شود.
    دانشگاهیان، محققان و مدیران اجرایی در خصوص قابلیت استخدام زیاد بحث کرده اند، اما کمتر به ابعاد و مولفه های آن پرداخته اند. براین اساس هدف عمده مقاله پاسخ به این سوال است که: قابلیت استخدام کارکنان چیست و دارای چه ابعاد و مولفه هایی می باشد؟
    نتایج تحقیق حاکی از آن است که قابلیت استخدام کارکنان شامل دو بعد (انطباق پذیری شخصی و آینده نگری و تخصص و انگیزش کارراهه)و پنج مولفه)بهینه سازی و انعطاف پذیری شخصی، جهت گیری اثر گذار کارراهه، انگیزش کارراهه، تخصص حرفه ای و خوش بینی) است و این ابعاد و مولفه ها در سازمان های دولتی استان تهران از وضعیت مناسبی برخوردارند.
    کلیدواژگان: قابلیت استخدام، الگوی تبیین و سازمان های دولتی
  • محمود جعفرپور، محمد مهدی بهرام زاده صفحه 385
    هدف اصلی این پژوهش، ارائه ی مدلی مفهومی از خرید اینترنتی کتاب و ارزیابی آن در دانشگاه های کشور با استفاده از مطالعه ی نگرش دانشجویان و استادان می-باشد که با توجه به ماهیت آن، پژوهشی توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق تمامی دانشجویان و استادان تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که حداقل یکبار تجربه خرید اینترنتی کتاب داشته اند، می باشد. نمونه آماری در این تحقیق از نوع ترکیبی و مشتمل بر 384 دانشجو و استاد از 12 دانشگاه کشور بوده است. نتایج تحقیق نشان داد به ترتیب چهار فرضیه ساماندهی ارتباطات اطلاعاتی، تسهیل روند انتخاب و دستیابی به کتاب، امنیت اطلاعات و حفظ حریم شخصی و کاهش هزینه های معامله در سطح اطمینان 99 درصد تایید شده است. ضمن آن که فرضیه های تحقیق با شدت بیشتری از سوی دانشجویان نسبت به استادان، مورد تایید قرار گرفت.
    کلیدواژگان: تجارت الکترونیک، خرید اینترنتی، رفتار مصرف کننده، نگرش، کتاب
  • شعبان الهی، بهنام عبدی، حسن دانایی فرد صفحه 411
    امروزه جوامع و سازمان ها با تغییرات بسیار سریع، همه جانبه و بنیادی مواجه اند. سازمان های موفق در این عصر، با آگاهی از زمینه های این تحولات و به تناسب آنها، تغییرات لازم را در خود ایجاد می کنند. ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات و در نتیجه آن، دولت الکترونیک، از جمله مهمترین این تغییرات می باشد. در صورتی که بتوان چالش ها و موانع توسعه دولت الکترونیک را شناسایی و راهکارهای مناسب برای رفع آنها را اتخاذ کرد، پیاده سازی دولت الکترونیک مزایای متعددی را برای جامعه به همراه خواهد داشت. یکی از مهمترین این چالش ها، پذیرش و بکارگیری خدمات دولت الکترونیک توسط شهروندان می باشد. این مقاله به بررسی مولفه های مطرح در زمینه پذیرش دولت الکترونیک بر اساس نظر سنجی خبرگان پرداخته و بر اساس مدل پذیرش فناوری دیویس، مولفه های موثر بر پذیرش دولت الکترونیک در ایران بیان می شود. مولفه-های مطرح در زمینه پذیرش دولت الکترونیک در قالب سه دسته مولفه های فردی، سازمانی و اجتماعی تقسیم بندی و مورد سنجش قرار گرفته اند. نتایج نشان داده اند که فراهم بودن زیر ساخت ها و در دسترس بودن خدمات، مهمترین مولفه های موثر بر پذیرش دولت الکترونیک در ایران می باشند.
    کلیدواژگان: دولت الکترونیک، فناوری اطلاعات و ارتباطات، پذیرش دولت الکترونیک، تغییر، مدل پذیرش فناوری
  • سیدمحمود موسوی شیری، محمدرضا طبرستانی صفحه 429
    امروزه ابزارهای تحقیق در عملیات به جزئی جدائی ناپذیر از تحقیقات مالی تبدیل شده اند. از جمله حوزه هائی که در آن می توان از این ابزارها استفاده کرد، فرآیند ایجاد و توسعه مدلهای پیش بینی، به خصوص مدلهای پیش بینی درماندگی مالی شرکتها است. در این تحقیق به طراحی مدل پیش بینی درماندگی مالی با استفاده از الگوی مبتنی بر تحلیل لوجیت و بر اساس نسبت های مالی و امتیاز کارایی شرکتها، پرداخته شده است. به این منظور ابتدا الگویی مبتنی بر رگرسیون لوجستیک با متغیرهای نسبت های مالی طراحی و مورد آزمون قرار گرفت. برای طراحی این الگو ابتدا طیفی از نسبتهای مالی در نظر گرفته شده و سپس با استفاده از یک فرآیند کاهش متغیر، نسبتهای مالی نهایی جهت طراحی الگو انتخاب شدند. در مرحله بعد به منظور بررسی تاثیر ورود متغیر امتیاز کارایی بر دقت پیش بینی الگوی لوجیت، امتیاز کارایی (که با استفاده از تحلیل پوششی داده ها محاسبه گردیده)، را به الگوی لوجیت طراحی شده اضافه نموده و دقت پیش بینی دو الگوی مذکور از طریق مقایسه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان می دهد که الگوی های طراحی شده، قابلیت پیش بینی وقوع درماندگی مالی در شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را تا دو سال قبل از وقوع آن را دارند. ضمن آنکه نتایج بدست آمده نشان می دهد با ورود امتیاز کارایی، دقت الگوی مبتنی بر تحلیل لوجیت در پیش بینی شرکتهای درمانده مالی بهبود می یابد.
    کلیدواژگان: کارایی، درماندگی مالی، رگرسیون لوجستیک، تحلیل پوششی داده ها
  • منصور صادقی مال امیری صفحه 445
    این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین خصوصیات شغل و خلاقیت انجام پذیرفت. برای نیل به این هدف، موضوع تحقیق بر اساس ادبیات خلاقیت در سازمان مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه آن دست یابی به مدل مفهومی تحقیق بود. این مدل دربردارنده پنج متغیر خلاقیت، پیچیدگی، آزادی، بازخور و هویت شغلی است.
    بر اساس مدل مفهومی تحقیق، پرسشنامه سنجش و اندازه گیری متغیرها، تهیه و تنظیم شد. پرسشنامه مذکور میان افراد نمونه توزیع، تکمیل و جمع آوری شد. داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار لیزرل بر محور فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار گرفت و نتایج حاصله بیانگر آن است که متغیر هویت شغلی به طور مستقیم و متغیرهای پیچیدگی، بازخور و آزادی تواما به طور مستقیم و غیر مستقیم در شکل گیری خلاقیت، موثرند.
    کلیدواژگان: خلاقیت، خصوصیات شغل، پیچیدگی، بازخور، آزادی و هویت شغل
  • علی اصغر پورعزت، آرین قلی پور، طاهره علیدادی صفحه 463
    در میان نیروهای انسانی هر کشور، شهدا و ایثارگران از اهمیت و شان و منزلت ویژه ای برخوردارند. این شان و منزلت در نسل های متوالی مورد توجه قرار می گیرد و بر عهده خط مشی گذاران سطوح گوناگون حکومت است که این اهمیت را دریافته، مورد توجه قرار دهند. یکی از بهترین راه های رعایت حرمت شهدا، توجه به آرمان ها و اندیشه های آنان است. این مهم معمولا مورد تایید وجدان عامه مردم قرار می گیرد. در این پژوهش تلاش شده است تا با تحلیل محتوای آثار شهدا، مختصات آرمانی جامعه مطلوب از دیدگاه آنان ترسیم شود و مدنظر خط-مشی گذاران قرار گیرد. مختصاتی که بیش از هر چیز با تعهد به تحقق عدالت در ساحت های گوناگون حیات اجتماعی شناسایی می شود.
    نتیجه این پژوهش استخراج 28 شاخص در سه عرصه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی- اجتماعی است که به منزله رسالت-های حکومت و مردم، مورد تاکید شهدا در ساخت جامعه آرمانی به شمار می رود.
    کلیدواژگان: جامعه مطلوب (آرمانی)، آرمان شهر، چشم انداز، شهرعدل، کارگزاران شهید در قوای سه گانه
  • ابوالفضل سهرابی، محمد نذر محمدی شهرجردی، غلامرضا جندقی، سید حسین اخوان صفحه 479
    در خصوص ایجاد تحول در نظام اداری ایران تا کنون اقدامات متعددی صورت پذیرفته است. یکی از این اقدامات، تصویب هفت برنامه تحول اداری دولت در سال 1381 می باشد، که جهت اجرا به سازمانها ابلاغ شده است. یکی از مهمترین این برنامه ها، برنامه ((ارتقاء و حفظ کرامت مردم در نظام اداری))می باشد. ولی بنا بر گفته مسئولین اجرای طرح، سازمانها در رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده آن با مشکلات و موانعی روبر بوده اند، تحقیق حاضر این برنامه را پس از گذشت 6 سال از اجرای آن مورد آسیب شناسی قرار داده است. هدف تحقیق حاضر آسیب شناسی اجرای طرح تکریم ارباب رجوع است. به همین منظور 4 فرضیه اصلی و 8 فرضیه فرعی تدوین شده است. جامعه آماری کلیه سازمان های دولتی است که طرح تکریم را اجرا کرده اند. کارکنان و ارباب رجوع 6 سازمان دولتی به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. با استفاده از پرسشنامه داده های تحقیق جمع آوری و با آزمون آماری (one sample t-test) با (t-value=3) و ضریب همبستگی اسپیرمن فرضیه ها آزمون گردیده اند. در نهایت 4 مانع اصلی و7 مانع فرعی مورد شناسایی قرار گرفته و برای رفع آنها پیشنهادهایی ارائه شده است. محققین براین عقیده اند که توجه شایسته به نتایج این تحقیق می تواند سازمان های دولتی ایران را در اجرای طرح تکریم ارباب رجوع کمک بسزایی بنماید.
    کلیدواژگان: آسیب شناسی، تکریم ارباب رجوع، سیستم بازخور، منشور اخلاقی، آموزش کارکنان، احصاء و اصلاح روشها، پایگاه و الگوی اطلاع رسانی