نشریه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی
سال سوم شماره 4 (پیاپی 12، زمستان 1391)

هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین مولفه های سازمان یادگیرنده (از دیدگاه پیتر سنگه) با خلاقیت و نوآوری دبیران دبیرستانها و مراکز پیش دانشگاهی شهر بیجار بود. روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، شامل210 نفر دبیر زن و مرد مدارس متوسطه و پیش دانشگاهی سطح شهر بیجار بوده، که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 135 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های سازمان یادگیرنده با 28 گویه و پرسشنامه خلاقیت و نوآوری با 18 گویه استفاده شد. ضرایب پایایی این پرسش نامه ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه و به ترتیب 91/0 و 72/0 بدست آمده است. بررسی داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به روش گام به گام انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که: (الف) بین سازمان یادگیرنده با خلاقیت و نوآوری دبیران در سطح اطمینان99/ 0رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. (ب) بین مولفه های سازمان یادگیرنده با خلاقیت و نوآوری دبیران همبستگی مثبت معنی دار وجود دارد. (ج) از بین مولفه های سازمان یادگیرنده، مولفه های یادگیری تیمی و قابلیت شخصی، توان پیش بینی متغیر خلاقیت و نوآوری را دارند.

هدف از این پژوهش، توصیف رابطه عدالت و تعهد سازمانی با بهره وری شغلی دبیران شهر مرودشت بوده است. روش پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی بوده است. جامعه مورد پژوهش، دبیران زن در دوره متوسطه (دخترانه) شهر مرودشت بوده اند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 105 نفر دبیران انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد عدالت سازمانی مورمن و تعهدسازمانی آلن و مایر و بهره وری اچیو استفاده شده است. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه و به ترتیب 73/ و90/ و83/ می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و ضریب رگرسیون چندگانه استفاده شده است، که نتایج حاصل نشان داد بین عدالت سازمانی و تعهد سازمانی با بهره وری رابطه معنی داری وجود دارد، بین مولفه های عدالت سازمانی با بهره وری رابطه معنی داری وجود دارد و بین مولفه های تعهد سازمانی با بهره وری رابطه وجود دارد.

این پژوهش، با هدف بررسی رابطه خود-کارآمدی با اثربخشی رهبری در بین مدیران مدارس استان گیلان در سال تحصیلی 89-1388 انجام گرفته است. روش انجام پژوهش، توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی و جامعه آماری، شامل تمامی مدیران و دبیران مدارس دولتی متوسطه استان گیلان بوده است. نمونه انتخاب شده در برگیرنده تعداد 230 نفر مدیر و 690 نفر دبیر بود که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شد. ابزار اندازه گیری دو پرسشنامه محقق ساخته شامل 49 پرسشی خود-کارآمدی و 48 پرسشی اثربخشی رهبری بود. با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، پایایی 87/0 برای پرسشنامه خود-کارآمدی و 86/0 برای پرسشنامه اثربخشی رهبری به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t، تحلیل واریانس و رگرسیون چند متغیره سلسله مراتبی استفاده شده است. نتایج نشان داد که، همبستگی معناداری بین خود-کارآمدی مدیران متوسطه استان گیلان و اثربخشی رهبری وجود دارد. نتایج نشان داد که، از لحاظ جنسیت تفاوت معناداری بین خود-کارآمدی مدیران وجود ندارد. اما سابقه مدیریت باعث تفاوت معناداری بین میانگین ها گردید. به علاوه، نتایج نشان داد در خصوص اثربخشی مدیران با توجه به جنسیت و سابقه مدیریت نیز تفاوت معناداری وجود ندارد. هم چنین نتایج پژوهش حاکی از آن بود که تفاوت معناداری بین مقدار خود-کارآمدی مدیران و رشته تحصیلی و منطقه محل خدمت وجود دارد.

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر تفویض اختیار بر بهره وری منابع انسانی منطقه یک دانشگاه آزاد با استفاده از مدل هرسی وگلد اسمیت بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع زمینه یابی بوده است. حجم جامعه مورد پژوهش 2720 نفر می باشد که از این تعداد 272 نفر به عنوان نمونه پژوهش از راه نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. از پرسشنامه هرسی وگلد اسمیت جهت جمع آوری داده ها استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی صورت گرفته است، که نتایج بدست آمده نشان می دهد که بین تفویض اختیار با برخی ازمولفه های بهره وری شامل: توانایی، حمایت سازمان و اعتبار قوانین و تصمیمات سازمان رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد، و بر این اساس مشخص گردید که افزایش و کاهش مقدار تفویض اختیار منجر به افزایش و کاهش بهره وری نیروی انسانی می گردد.

هدف از این پژوهش، بررسی سبک های عمومی تصمیم گیری مدیران دانشگاه شیراز بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش نیز شامل تمامی مدیران دانشگاه شیراز بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی تعداد 116 انتخاب شدند. حجم نمونه به وسیله جدول مورگان تعیین گردید. ابزار پژوهش، پرسشنامه سبک های عمومی تصمیم گیری مدیران اسکات و بروس (1995) بود که روایی و پایایی آن محاسبه گردید، و نتایج حاکی از روایی و پایایی مطلوب پرسشنامه بود. به منظور تحلیل داده ها از تحلیل واریانس طرح های تکراری، تی، گروه های مستقل، تحلیل واریانس یک سویه و همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که سبک غالب تصمیم گیری مدیران دانشگاه شیراز، سبک تصمیم گیری آنی است. یافته ها حاکی از آن است که در هیچ یک از سبک های تصمیم گیری بین مدیران بر اساس رشته تحصیلی و جنسیت تفاوت معناداری وجود ندارد، اما بین مدیران با سوابق گوناگون در سبک تصمیم گیری شهودی تفاوت معنادری وجود دارد. در حالی که در دیگر سبک ها این تفاوت مشاهده نگردید. هم چنین بین سبک های تصمیم گیری عقلانی و وابستگی، آنی و شهودی و اجتنابی و وابستگی رابطه معناداری وجود دارد.

هدف از این پژوهش، بررسی نگرش دبیران و کارشناسان آموزش متوسطه نسبت به عملکرد دانش آموختگان رشته مدیریت و برنامه ریزی آموزشی و دانش آموختگان سایر رشته های تحصیلی شاغل در پست مدیریت دبیرستان های شهر شیراز بوده است. روش پژوهش مورد استفاده، توصیفی- پیمایشی و علی– مقایسه ای بوده، جامعه آماری این پژوهش، تمامی مدیران دبیرستان های دولتی شیراز و دبیران مربوطه و هم چنین کارشناسی آموزش متوسطه نواحی چهارگانه شیراز بوده است، که با استفاده از روش تصادفی طبقه ای 75 مدیر و با استفاده از روش تصادفی ساده 375 دبیر انتخاب شده اند. تعداد کارشناسان آموزش متوسطه نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شیراز 15 نفر بودند، که به خاطر افزایش اعتبار یافته ها، از همه آنها مصاحبه بعمل آمده است. و از سه ابزار پرسشنامه محقق ساخته ویژه دبیران، مرکب از 55 پرسش بسته پاسخ طیف لیکرت، مصاحبه نیمه سازمان یافته با کارشناسان آموزش متوسطه و اسناد و مدارک پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی از شاخص های فراوانی، درصد میانگین، انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون-های تحلیل واریانس چند متغیری، تحلیل واریانس عاملی، رگرسیون چند متغیری استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که اگر چه تفاوت هایی بین عملکرد مدیران دانش آموخته رشته مدیریت و برنامه ریزی آموزشی و مدیران دانش آموخته سایر رشته های تحصیلی در مهارت های رهبری، انسانی، آموزشی، اداری– مالی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان آنها وجود دارد، اما این تفاوت ها در سطح پنج صدم (P<0/05) معنادار نمی باشد. نتایج حاصل از بررسی پرسشهای مربوط به متغیرهای جمعیت شناختی مدیران نیز نشان داد که از میان متغیرهای جنسیت، سابقه خدمت و سابقه مدیریت، تنها متغیر جنسیت بر عملکرد مدیران در زمینه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان آنها تاثیر معناداری داشته است.

این پژوهش، به بررسی تاثیر باورهای تعلیم و تربیتی و ویژگی های شغل و فناوری بر تمایل به استفاده از آموزش تحت وب در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه پیام نور پرداخته است. بدین-منظور تعداد 343 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه پیام نور شاغل در استان های یزد، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، خوزستان و فارس به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب و پرسشنامه پژوهش بین ایشان توزیع گردید. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوایی و نظر متخصصان مورد تایید قرار گرفت و پایایی ابزار سنجش نیز با معیار اندازه آلفای کرونباخ محاسبه گردید و مشخص شد که ابزار سنجش از پایایی قابل قبول (بالای 7/0) برخوردار است. پس از توزیع و جمع آوری پرسشنامه ها، جهت تجزیه و تحلیل داده ها از بسته نرم افزاری SPSS19 و لیزرل استفاده شد. در ابتدا، جهت حصول اطمینان از مناسب بودن روش تحلیل مسیر کجی و کشیدگی داده ها و ضریب همبستگی بین متغیرها محاسبه گردید. با توجه بوجود همبستگی بین متغیرهای پژوهش و قرار داشتن ضرایب کجی و کشیدگی در سطح قابل قبول (بین 1- و 1+) و اطمینان از نرمال بودن توزیع داده ها، تحلیل مسیر انجام شده و فرضیات اصلی پژوهش آزمون گردیدند. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که باورهای تعلیم و تربیتی، ویژگی های شغل و ویژگی-های فناوری تاثیر معنی داری بر قصد استفاده از آموزش تحت وب در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه پیام نور داشتند.

هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی طرح ارزشیابی توصیفی در رابطه با پیشرفت تحصیلی و سلامت روان دانش آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی شهر اراک در سال تحصیلی 90-89 بوده است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع علی مقایسه ای است. در این پژوهش، 60 نفر دانش آموز پسر پایه چهارم ابتدایی مشمول طرح ارزشیابی توصیفی شهر اراک به عنوان گروه آزمایش و 60 نفر دانش آموز پایه چهارم مدرسه ای هم سطح مدرسه مشمول طرح به عنوان گروه گواه انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری مورد استفاده در این پژوهش، آزمون پیشرفت تحصیلی استاندارد در سه درس فارسی، ریاضی و علوم و پرسشنامه 30 ماده ای راتر مربوط به سلامت روان بودند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش، از شاخص های آمار توصیفی و آزمون تی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مشمول طرح ارزشیابی توصیفی از دانش آموزان مشمول طرح ارزشیابی سنتی بیش تر بوده است و سطح سلامت روان دانش آموزان پسر مشمول طرح ارزشیابی توصیفی از دانش آموزان پسر طرح ارزشیابی سنتی پایین تر می باشد.

یکی از روش های توانمندسازی مدارس، مشارکت دهی دانش آموزان در فعالیت های آن می باشد، تا از این راه بتوان زمینه لازم را برای نهادینه سازی تفکر مشارکتی فراهم نمود. بدین-منظور در این مقاله عملکرد شورای دانش آموزی در مشارکت دهی دانش آموزان دوره متوسطه در فعالیت های مدارس شهر تهران و موانع فراروی آن بر اساس یک مطالعه پژوهشی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش، به لحاظ هدف کاربردی و از نظر چگونگی گردآوری داده ها از نوع پژوهش های توصیفی- پیمایشی و همبستگی است. برای پاسخ به پرسش ها علاوه بر مطالعات نظری، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای نظرات 1225 نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه آماری از راه پرسشنامه های محقق ساخته در دو زمینه مقدار و موانع مشارکت جمع آوری گردید. با تحلیل داده ها از راه آمار توصیفی و استنباطی یافته ها نشان داد علیرغم کوشش های شورای دانش آموزی جهت مشارکت دادن دانش آموزان در فعالیت های مدارس، به گونه کلی مقدار مشارکت در سطح پایین بوده و در این راستا سه مانع قانونی، انگیزشی و مدیریتی رابطه معنی داری با مقدار مشارکت دارند.

هدف از این پژوهش، شناسایی اثر تفکر راهبردی سازمانی بر بهبود عملکرد سازمان با در نظر گرفتن اعتماد به مدیران ارشد به عنوان یک پیشایند برای تفکر راهبردی سازمانی و نقش تعهد سازمانی به عنوان متغیر واسطه بی تفکر راهبردی سازمانی با بهبود عملکرد سازمان در بخش اداری دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1390 بود. روش پژوهش، همبستگی و به گونه مشخص مدل یابی معادلات ساختاری مبتنی بر تحلیل مسیر بود. از جامعه کارشناسان و مدیران اداری نمونه گیری تصادفی طبقه ای انجام شد و پاسخنامه 151 پرسشنامه الکترونیکی تحلیل شد. تعداد گویه های پرسشنامه ها و پایایی متغیرها به روش آلفای کرونباخ بدین قرار بود: تفکر راهبردی سازمانی 10 گویه با آلفای 0.94، اعتماد به مدیران ارشد 3 گویه با آلفای 0.95، تعهد سازمانی 9 گویه با آلفای 0.90، و بهبود عملکرد سازمان 8 گویه با آلفای 0.87. روایی. پرسشنامه ها با بکارگیری پرسشنامه های روا شده در پژوهش های پیشین، اعمال اصلاحات خبرگان و تحلیل عاملی تایید شد. نتایج تحلیل مسیر با نرم افزار لیزرل نشان داد اعتماد به مدیران ارشد می تواند 0.67 از تغییرات تفکر راهبردی سازمانی، تفکر راهبردی سازمانی 0.40 از تغییرات تعهد سازمانی و 0.56 از تغییرات بهبود عملکرد سازمان، و تعهد سازمانی 0.21 از تغییرات بهبود عملکرد سازمان را پیش بینی کند.

امروزه نقش پژوهش در پیشبرد اهداف نظام آموزشی کشور و متعاقبا دستیابی به توسعه امری انکار ناپذیر است، اما در عمل، شاهد عدم مشارکت فعال معلمان و دبیران به عنوان یکی از ارکان اصلی آموزش و پرورش، به این گونه فعالیت ها هستیم. بنابراین، این پژوهش با هدف شناسایی موانع انجام پژوهش به وسیله دبیران شهر بهشهر انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع زمینه یابی می باشد. جامعه آماری، تمامی دبیران زن دوره راهنمایی شهرستان بهشهر به تعداد 120 نفر بودند که در سال تحصیلی 1390-1389 به خدمت اشتغال داشتند. روش نمونه گیری سرشماری بود و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته با پایایی75/0استفاده شده است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با بررسی نظر متخصصان موضوعی مورد بررسی قرار گرفت و تایید شد. جهت تجزیه و تحلیل سوالات ویژه پژوهش از روش های آمار توصیفی شامل میانگین و درصد، و آمار استنباطی شامل تحلیل عاملی، تی تک نمونه ای، تی گروه های مستقل و تحلیل واریانس استفاده شده است. یافته های مبنی بر تحلیل عاملی نشان داد که شش مانع اصلی در انجام پژوهش به وسیله دبیران شامل موانع مالی، فرهنگ پژوهش، سازمانی، عدم اعتماد به نتایج پژوهش، انگیزشی و پایگاه های داده ها می باشند. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که در حال حاضر تمامی موانع شش گانه در دبیرستان های شهر بهشهر در سطحی بالاتر از میانگین وجود دارند و بر عدم انجام پژوهش به وسیله دبیران تاثیرگذار هستند. هم چنین نتایج آزمون تی گروه های مستقل بیانگر تفاوت دیدگاه دبیران بر حسب سابقه انجام پژوهش در خصوص عامل سوم (سازمانی) و در پایان نتایج تحلیل واریانس بیانگر تفاوت دیدگاه دبیران بر حسب سابقه کار در عامل ششم (پایگاه های داده ها) بوده است.

این پژوهش، با هدف بررسی ملاک های مناسب برای گزینش دانشجو در دانشگاه های ایران از دیدگاه صاحبنظران (کارشناسان سازمان پژوهش و برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش) انجام شده است. با توجه به حضور تمام کارشناسان سازمان پژوهش و برنامه ریزی در این مطالعه، نمونه گیری صورت نگرفت. روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی است. برای گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه ای که برای این منظور ساخته شد استفاده گردید. مقدار پایایی آن با استفاده از ضریب همسانی درونی برای نمرات دبیرستانی0.806، مهارت های شغلی 0.761، کنکور 0.804 و فعالیت های اجتماعی 0.810 برآورد گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آماری فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد، ضریب همسانی درونی، ضریب رابطه کرامرز، ضریب توافق کپا و آزمون تک نمونه ای کولموگروو- اسمیرنو استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از آن است که: کارشناسان در استفاده از نتایج امتحانات دوره متوسطه، مهارت های شغلی، فعالیت های اجتماعی دانش آموزان و کنکور برای گزینش دانشجویان نظرات متفاوتی دارند. این تفاوت در سطح کمتر از یکهزارم معنی دار است (P<0.001). به بیان دیگر کارشناسان تمایل دارند در گزینش دانشجو بجز کنکور سایر عوامل نیز مد نظر قرار گیرند و پذیرش دانشجو منحصر به یک عامل نباشد.