فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش نامه زنان
سال دوم شماره 2 (پیاپی 3، بهار و تابستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/06/25
  • تعداد عناوین: 7
|
  • فاطمه بدوی، حسن بلخاری قهی، عزت سادات میرخانی صفحات 1-24
    سینما یا همان هنر هفتم، تنها هنری است که از تمام هنرهای دیگر استفاده می کند تا فیلم تولید شده را به مخاطب عرضه کند. سینما از موثرترین هنرهای عصر حاضر به شمار می رود؛ به اندازه ای است که آن را، همچون دیگر رسانه های همگانی، در تغییرات ایجادشده در گروه های اجتماعی چون خانواده موثر می دانند. از این رو، نگرش های حاکم بر این ابزار تغییر اجتماعی، در نوع این تغییرات موثر خواهد بود. هدف تحقیق حاضر، بررسی تصویر ارائه شده از روابط همسران در سینمای دهه اخیر و بررسی مبنای نظری هر فیلم در خصوص این روابط است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کمی و کیفی است که به عنوان شیوه رایج بررسی متون ادبی و هنری است. جامعه آماری این پژوهش، فیلم های سینمایی خانوادگی سال های 1378تا 1388 است و جمعیت نمونه بر طبق سه مولفه خانوادگی بودن فیلم ها، سوژه روابط همسری در فیلم ها و پرفروش بودن آن ها انتخاب شده است.
    به این ترتیب، پس از تحلیل تصویر ارائه شده از روابط همسران و الگوی نظری حاکم بر این تصویر و بررسی مسائل همسران در فیلم ها، به الگوی نظری حاکم بر فیلم های سینمایی دست یافتیم. نتیجه تحقیق فوق این است که به روابط همسران از لحاظ کیفی به طور سطحی و از لحاظ کمیت زمانی به طور محدود پرداخته شده است. همچنین در سینمای دهه اخیر، افتراق و دوری عاطفی و جسمی همسران و نزاع و درگیری جسمی و روانی در خانواده به تصویر درآمده است که این تصویر با اندیشه های فمینیسم از مناسبات دو جنس همخوانی دارد.
    کلیدواژگان: سینما، خانواده، همسران، روابط، تحلیل محتوا، فمینیسم
  • عباس شکاری صفحات 25-51
    هدف این پژوهش، شناسائی نیازهای آموزشی آموزشیاران زن شاغل در مراکز یادگیری محلی، شامل مهارت های تدریس و رسانه های آموزشی، مهارت اساسی (شغلی، زندگی)، است. این پژوهش، از نوع کاربردی و با روش تحقیق توصیفی پیمایشی و با ابزار جمع آوری اطلاعات انجام شده است که عبارت اند از سه نوع پرسشنامه با ضریب آلفا کرونباخ 89% و ابزارمصاحبه به روش کیفی، با تکنیک گروه متمرکز با حجم نمونه آماری برابر 88 تن از آموزشیاران مراکز یادگیری محلی شهرستان کاشان، با روش سرشماری. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از آزمون های آمار استنباطی، مانند تحلیل واریانس(ANOVA) وآزمونF، دانت و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافته های حاصل از آزمون های مرحله اول (نظر سنجی) اعلام شده است. این یافته ها عبارت اند از نیازهای آموزشی آموزشیاران به ترتیب اولویت دوره های آموزشی، تجهیزات آموزشی، فضای مناسب آموزشی، برگزاری اردوهای علمی و آموزشی، آموزش و تربیت مربیان درس مهارت های اساسی، برگزاری کلاس آموزش هنر، تجدید نظر در کتب درسی، وافزایش ساعات تدریس در یک دوره و چند مورد نیاز فرعی. پس از آزمون های مرحله دوم (آزمون های دانشی و مهارتی) چنین نتیجه گرفته شد که آموزشیاران در زمینه دانش طراحی آموزشی، مهارت قبل از تدریس، مهارت های حین تدریس و کل روش های تدریس در حد متوسط و پایین اند و درباره دانش وسایل و رسانه های آموزشی و به کارگیری آن ها و همچنین مهارت های اساسی در حد متوسط رو به ضعیف اند و هرچه سابقه آموزشی و مدرک تحصیلی بالاتر می رود این مهارت ها نیز افزایش می یابد؛ هرچه سابقه آموزشی بیشتر می شود این مهارت ها بهتر می شود و با افزایش مدرک تحصیلی این مهارت ها افرایش می یابد. نتایج حاصل از آزمون های مرحله سوم، که با استفاده از فن دلفی به دست آمده است، عبارت اند از نیازهای آموزشی آموزشیاران شامل افزایش دانش درباره روش ها و فنون تدریس طراحی آموزشی و استفاده از وسایل و رسانه های آموزشی و کمک آموزشی.
    کلیدواژگان: مراکز یادگیری محلی، رسانه های آموزشی، ارزیابی مهارت شغلی، آزمون های دانشی و مهارتی
  • فائزه عظیم زاده اردبیلی، محدثه معینی فر صفحات 53-77
    پس از ورود تکنولوژی های نوین کمک باروری به عرصه علم، مباحث اخلاقی فراوانی طرح شد که یکی از آنان رازداری در اهدای گامت یا جنین است. رویکرد کشورها در بحث اهدای ناشناس گامت یا جنین، متفاوت است. برخی کشورها، رازداری را مجاز دانسته اند و بعضی دیگر غیرمجاز. مخالفان با ارائه دلائلی چون حق کودک برای دانستن، لزوم آگاهی از پیشینه پزشکی، جلوگیری از زنای محارم، کاهش سطح اطمینان میان والدین و فرزندان، ایجاد مشکلات هویتی برای کودک، مقایسه میان قوانین فرزندخواندگی و قوانین مربوط به آن مخالفت خود را با این مساله اعلام می کنند. موافقان نیز با دلائلی چون عدم اهمیت روابط ژنتیکی، حمایت از واحد خانواده، حمایت از کودک و والدینش در برابر عکس العمل های منفی جامعه، تخریب روابط والدین فعلی و کودک، حق آزادی تولیدمثل و حق حریم خصوصی، نگرانی از ایجاد اشکال جدید خانواده، ایجاد نظام تربیتی واحد برای کودک و عدم ایجاد استرس برای کودک در رابطه با دانستن منشا ژنتیکی ا ش، بر جواز آن تاکید دارند.
    این مقاله به روش کتابخانه ای و با بررسی منابع فارسی و انگلیسی تدوین شده است.
    کلیدواژگان: رازداری، اهداکننده، گیرندگان، اهدای گامت، اهدای جنین و کودک
  • فاطمه سادات موسوی ندوشن، مصطفی شریف، سید ابراهیم میرشاه جعفری صفحات 79-98
    هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین باورها و انتظارهای جنسیتی معلمان زن با یادگیری کلامی، ریاضی و اجتماعی دانش آموزان شهر اصفهان در سال تحصیلی 90- 89 است. روش پژوهش، توصیفی هم بستگی و جامعه آماری 184 نفر از معلمان زن شهر اصفهان اند که با روش تصادفی انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها، از دو ابزار استفاده شده است. ابزار اول، معدل دانش آموزان در سه یادگیری کلامی و ریاضی و اجتماعی و ابزار دوم، پرسش نامه محقق ساخته بوده است. ضریب پایایی پرسش نامه باور جنسیتی 88/0 و پایایی پرسش نامه انتظار جنسیتی 96/0 به دست آمده است. نتیجه ها نشان می دهد بین باورهای جنسیتی معلمان و یادگیری کلامی و ریاضی دانش آموزان، رابطه معنادار وجود ندارد، اما بین باور جنسیتی معلمان با یادگیری اجتماعی، رابطه معنادار وجود دارد. میان انتظارهای جنسیتی و یادگیری کلامی و اجتماعی رابطه معنادار وجود ندارد، اما بین انتظارهای جنسیتی معلمان و یادگیری ریاضی رابطه معنادار وجود دارد که با افزایش انتظار جنسیتی معلمان یادگیری ریاضی دانش آموزان افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: باور جنسیتی، انتظار جنسیتی، یادگیری کلامی، یادگیری ریاضی، یادگیری اجتماعی
  • مریم مهاجری صفحات 99-115
    فمنیسم یکی از مباحث بحث انگیز عصر حاضر است که در دهه اخیر، در نقش های فردی و خانوادگی، اجتماعی زنان، تحولات گسترده ای را سبب شده است. نظام فکری فمنیسم، تاثیرات و پیامدهای نامطلوبی بر بنیان خانواده وارد کرده که باعث اضمحلال این نهاد شده است. از آن جا که یکی از روش های آسیب شناسی جریان های فکری، بررسی تبعات و تاثیرات آن هاست؛ بنابراین در مقاله حاضر، مهم ترین پیامدهای اخلاقی فمنیسم در وضعیت جوامع غربی و بازتاب آن در خانواده با روش توصیفی تحلیلی نقد و بررسی می شود و سرانجام، با هدف احیای نظام فکری اسلام، به منزله الگوی مطلوب زندگی اسلامی ایرانی، راهبرد و راهکارهایی ارائه می شود؛ چرا که متاسفانه روح حاکم این گونه تفکرات، به کشور ما رسوخ کرده است. بنابراین، منظور از پیامدهای فمنیسم در این مقاله، تحولات و تغییراتی است که پس از شکل گیری فمنیسم در نحوه زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی زنان مشهود است و به فمنیسم نسبت داده می شود. دستاوردهای فمنیسم، پیامدهایی چون انقلاب جنسی، ترویج هم جنس گرایی، خانواده ستیزی، تحقیر مادری و تاکید بر سقط جنین، سقوط حجاب و عفاف و انکار ارزش های اخلاقی را در پی دارد.
    کلیدواژگان: نظام فکری فمنیسم، پیامدهای اخلاقی، خانواده ستیزی، انقلاب جنسی، نظام فکری اسلام، راهبرد
  • عزت سادات میرخانی*، نهله غروی نایینی، فاطمه همدانیان صفحات 117-141

    مادر کانون پیوند در خانواده است. جایگاه او در طبیعت، جایگاهی ریشه ای است که خلقت و فطرت عالم با آن عجین شده است و این قانون هستی، قابلیت تغییر ندارد و بر اساس این جایگاه ریشه ای کرامتی خاص برای او مقرر کرده، که در وجوه عام خود از وی نفی ضرر و حرج و اکراه کرده است. اسلام در راس همه ادیان، توجه خاصی به نقش محوری این وجود مبذول داشته است. اگرچه متون و نصوص مبنی بر رویکردها و اصول کلی درباره مادر است، جامعه معاصر نیاز محسوسی به واکاوای جایگاه و تاثیر مادر در قالب های خردتر دینی برای ارائه الگوهای دست یافتنی دارد. در این مقاله، در راستای پاسخ به این که رسالت مادر چگونه در حوزه شرع تبیین می شود و آیا این رسالت، قابلیت سطح بندی در این حوزه را دارد یا خیر و همچنین نقطه محوری این رسالت بر اهرام کدام یک از عوامل استوار است، سعی داریم جایگاه مادر و رسالت او را در حلقه محکم و ناگسستنی مقاصد در شریعت بررسی و رسالت او را در سه سطح کلان، میانه و خرد در حوزه شرع ارائه کنیم. بدین ترتیب، در بخش اول به نگره مقاصد شرعی و در بخش دوم به رابطه این نگره با مادری (شرح رسالت مادر در مصالح ضروری پنج گانه) می پردازیم. بر حسب بررسی های نگارندگان، نتیجه می گیریم که مادری در دایره توانمندی های زن قرار گرفته و این، عین عدالت است که زن بنا به جهازی که دارد، از جایگاه و نقش مادری می شود. و نیز طهارت مادر در حفظ مصالح پنج گانه نقطه محوری در رویکرد اسلام و مقاصد شرع است؛ چرا که مادر امانت دار الهی و حائز پایگاهی ارزشی و یکتا در حفظ انسجام خانواده است.

    کلیدواژگان: رسالت مادری، مادر، مقاصد، شرع، اسلام
  • فاطمه همدانیان، خلیل نعمت، روشنک خدابخش صفحات 143-163
    از تجلیات ارزشمند زن در جهان خلقت، نقش مادری است. مادری و زنانگی دو مفهومی است که میان آن ها رابطه پیچیده ای وجود دارد. هر چند مادری پایگاه اجتماعی است که به آن بهای زیادی داده می شود و از زنان عمدتا انتظار می رود که این نقش را بپذیرند، اما عملکرد واقعی آن هنوز نامرئی مانده است. در این میان، مذهب و روان شناسی حوزه هایی اند که در از دو زاویه تشبیه و تفاوت به جایگاه و نقش مادر در زندگی فرد پرداخته اند. مذهب به مثابه نهادی که فرد اعتقادات خود را بر مبنای آن سامان می دهد، نقش تعیین کننده ای در نقطه عطف زن، در قالب مادری، داشته و نگرشی همراه با تکریم را ارائه می کند؛ در عین حال، حیطه روان شناسی به مثابه علم کاربردی مطالعه رفتار و فرایندهای ذهنی نگرشی چالشی و ابژه محور به حضور مادر در زندگی فرد دارد که از طرفی، آن را موثر و از طرفی، مخل زندگی فرد و باعث اختلال شخصیتی وی می داند. در این مقاله، برآنیم تا نگاهی تطبیقی بر مادری، در دو حوزه دین و روانشناسی داشته باشیم تا به نقاط تشبیه و تاکید و تفاوت آن ها دست یازیم.
    کلیدواژگان: مادری، ادیان، روان شناسی، ابژه
|
  • Fatemeh Badvi, Hassan Bolkhari Ghahi, Ezzat Al Sadat Mirkhani Pages 1-24
    Movie or the Seventh Art is the only art that uses other arts in order to produce movies and present them to its audiences. Movie can be the most effective art of the present time. The magic effect of this art is so great that it is considered as one of the effective public media that has affected social groups such as family. Thus the attitude toward this changing social instrument can affect the type of these changes. The cross–sectional study presented a picture of the relationship between couples in movies of the recent decades. Quantitative and qualitative content analysis method has been chosen as the common method of research in literary texts and art. All of the family related movies have been considered as the statistical sample (1999-2009). The movies have been chosen according to three factors of being best seller، the presence of couples relationship and being family related. The results showed that there is not enough attention to the couples’ relations in these movies. The quality of their relations and the time concerning their relations are limited. Also، separateness and emotional and physical distance of the couples beside physical and mental challenges of the couples have been highlighted that is in line with feministic ideas.
    Keywords: movies, family, couples, term, content analysis, Feminism
  • Abbas Shekari Pages 25-51
    This study aims at identifying the educational needs of women working in local learning centers which include teaching skills، educational media and basic skills (occupational and life skills). This is an applied research and descriptive-survey method is used. To collect the data three different questionnaires and interview were used. 88 women working in these centers were investigated in this study. To analyze the data، ANOVA، F-test and Pearson correlation coefficient were used. Results of the first stage revealed that these women needed educational programs، educational facilities، and appropriate educational places. The results of the second stage revealed that these women didn’t have the required skills for teaching. They also didn’t have any skills concerning the use of educational facilities and tools، and if they had a higher degree and more experience، they would have had more skills in teaching. The results of the third stage obtained from the Delphi method، revealed that the educational skills of these women included the skills concerning the methods of teaching، educational designing and using educational tools.
    Keywords: local learning centers, educational media, assessment of occupational skills, knowledge, skills test
  • Faezeh Azimzadeh Ardebili, Mohaddeseh Moeinifar Pages 53-77
    By introducing new assisted reproductive technologies to the scientific world، the ethical issues are drawn. One of the issues is anonymous donation of gamete. Each country has its own law for anonymous donation. Some permit it and some don''t. Antagonists introduce some reasons against it such as the right to know، necessity of knowing medical background، avoiding incest، decreasing the level of confidence/identity problem of child and analogy between adaption and anonymous donation. Pros have some reasons such as unimportance of genetic relation، protecting family unit، protecting child and parents against society''s reaction، destroying child-parent relation، reproductive liberty and privacy، creating new kinds of family، creating training system for the child and decreasing child''s stress about genetic relation. A library research method has been used and both English and Persian sources have been considered.
    Keywords: anonymous donation, donor, gamete donation, fetus donation
  • Fatemeh Sadat Mosavi Nodushan, Mostafa Sharif, Seyed Ebrahim Mirshah Jafari Pages 79-98
    The question of the present research is about determining the relationship between female teachers’ gender beliefs and expectations، and elementary school students’ verbal، mathematical and social learning in Isfahan in 2010- 2011 academic year. The research method is descriptive-correlative and the statistical society consists of female teachers in Isfahan. Amongst them 184 teachers were chosen randomly as the sample. Two elements were applied to gather data. The first one was students’ average in verbal، mathematical and social learning and the second one was a researcher-made questionnaire. The reliability rate of gender-belief questionnaire and gender-expectation questionnaire were estimated 0/88 and 0/96. The results demonstrate that there is no meaningful relationship between teachers’ gender belief and students’ verbal and mathematical learning but there is meaningful relationship between teachers’ gender beliefs and social learning. There is no significant relationship between gender expectations and verbal and social learning. There is significant relationship between teachers’ gender expectations and mathematical learning، which as teachers’ gender expectations rise، students’ mathematical learning increases.
    Keywords: Gender beliefs, gender expectations, verbal learning, mathematical learning, social learning
  • Maryam Mohajeri Pages 99-115
    Feminism is one of the recent controversial issues، which has made vast development in individual، family and social duties and rights of women. Paradigm of feminism has brought harmful consequences to family which has led to its destruction. Since one of the ways of probing the problem in the paradigm system is considering the consequences and followings، in this essay we have considered the moral consequences of feminism in western societies and their reflection on family. At the end the Islamic paradigm is considered as the most suitable pattern for Islamic Iranian life. We want to present strategies because unfortunately feminism paradigm has entered our country. So، in this essay all of the events and changes which appear in the style of individual family and social life of women and belong to the feminism school are presented. The results of feminism include sexual revolution، advertising homosexuality، family phobia، emphasizing abortion، discarding hijab and virtue، and rejecting ethical values.
    Keywords: Feminism paradigm, ethical consequences, family phobia, sexual revolution, Islamic paradigm, strategy
  • Ezzat Sadat Mirkhani, Nehle Gharavi Naeeni, Fatemeh Hamedanian Pages 117-141

    Mother is the center of union in family and has a root position in nature، so that creation and nature is stablished upon it and this existence does not change; so based on the root position of mother، God has decreed for her a certain dignity and in its general aspect، God has renounced losses and reluctance from her. On top of all religions، Islam has a special attention to mothering. Although religious texts are based on teaching and general principles of mothering، contemporary society has a tangible need to review mothering position and its effects in micro-level religion patterns in order to provide accessible patterns. The main question of this paper concers the mothering mission in sharia and whether this mission could be categorized in this domain and the centeral point of this mission is based on what factors. In order to answer these questions، we studied the mothering position and mission in sharia and provided mothering mission in three levels (macro، mid and micro-level). So، in the first part we studied sharia intentions and in the second part the relationship between this approach with mothering is studied. The result of this paper was that motherhood of women is placed in the paradigm of their capabilities، and this is pure justic that woman on her physical characteristics becomes mother، also mothering purity in the protection of five interests is the central point in Islamic and sharia intentions approach، because mother is divine trustee and has unique and worth position in maintaining family cohesion.

    Keywords: mothering mission, mother, intention, Sharia, Islam