فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل
سال چهارم شماره 1 (بهار 1391)

مدیریت کیفیت فراگیر از طریق بهبود مستمر کیفیت به همراه جلب مشارکت کارکنان از یک سو و مشتریان از سوی دیگر، مزایای زیادی را برای سیستم های مراقبت بهداشتی به منظور کنترل هزینه ها و بهبود کیفیت خدمات به همراه دارند. هدف از این مطالعه ارزیابی میزان آمادگی بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان برای استقرار سیستم مدیریت کیفیت فراگیر می باشد.
مطالعه حاضر از نوع توصیفی مقطعی می باشد که در آن دیدگاه 67 نفر از مدیران بخش های مختلف پنج بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در ارتباط با هشت هدف پژوهش سنجیده شد. به دلیل محدود بودن جامعه پژوهش، کل جامعه به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای مشتمل بر هشت بخش و 41 سوال مبتنی بر مقیاس لیکرت بود که به روش شبه دلفی به تایید نهایی رسید. داده ها بر اساس آمار توصیفی و آزمون واریانس و با استفاده از نرم افزار SPSS16.0 تحلیل شدند.
با توجه به فرض نمره معیار 3،میانگین ابعاد مشتری محوری (45/3)، توجه به آموزش (29/3)، ساختار مدیریت کیفیت (16/3)، تعهد رهبری (17/3)، توجه به کار تیمی (07/3) و فرهنگ خلاقیت و نوآوری (06/3) بالای 3 و در سطح مطلوبی ارزیابی شدند. میانگین ابعاد مشارکت کارکنان (92/2) و توجه به کارکنان (48/2) زیر 3 و در سطح نامطلوبی ارزیابی شدند.
با توجه به نتایج پژوهش، به منظور ارتقا و بهبود بستر پیاده سازی مدیریت کیفیت فراگیر در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، افزایش توجه مدیران به دو مسئله عمده یعنی مشارکت کارکنان و توجه به کارکنان پیشنهاد می گردد. مسلما فراهم سازی محیطی جهت اظهار نظر کارکنان و استفاده از این نظرات در مدیریت سازمان، نقش چشمگیری را در پیاده سازی مدیریت کیفیت فراگیر خواهد داشت. از اینرو فراهم نمودن زمینه های لازم جهت پیاده سازی سیستم مدیریت کیفیت فراگیر به عنوان یک اولویت برنامه ریزی در مدیریت آتی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی زاهدان پیشنهاد می گردد.

بیماری لیشمانیوزجلدی یکی از بیماری های مشترک بین انسان و حیوان است که بوسیله پشه خاکی منتقل شده و یکی از مهم ترین معضلات بهداشتی در ایران است. داشتن اطلاعات از وضعیت بیماری کمک شایانی به برنامه کنترل خواهد نمود. مطالعه حاضر به منظور توصیف وضعیت لیشمانیوزجلدی در شهرستان مراوه تپه انجام گرفت.
این مطالعه توصیفی- تحلیلی بر روی 297 بیمار مبتلا به لیشمانیوزجلدی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی - درمانی شهرستان مراوه تپه در سالهای 89-1385 انجام شد. اطلاعات مربوط به بیماران از قبیل سن، جنس، محل سکونت، تعداد و محل زخم، ماه و سال بروز و تشخیص بیماری ثبت شد. داده ها با آزمون مجذور کای در نرم افزار 13 spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
از 297 بیمار مورد مطالعه 148 نفر(8/49درصد) مذکر و 149 نفر (2/50 درصد) مونث بودند. 270 نفر(9/90 درصد) ساکن روستا و 27 نفر(1/9 درصد) ساکن شهر بودند. بیشترین فراوانی بیماری در گروه سنی 4-0 سال (5/51 درصد) بوده و بیماران بیشترین ضایعات 103 مورد (7/34 درصد) را در روی صورت داشتند. 7/37 درصد مبتلایان یک زخم داشتند. بالاترین میزان بروز بیماری (7/73 درصد) در فصل پاییز اتفاق افتاده است.
بیماری لیشمانیوز جلدی در سال 89- 1388 در مناطق غربی شهرستان مراوه تپه افزایش چشمگیر داشته و به حالت اپیدمی درآمده است. بنابراین برنامه ریزی جامع به منظور کنترل و پیشگیری بیماری ضروری است.

پرتوهای یونساز یکی از عوامل زیان آور محیط کار بوده که میتوانند سبب ایجاد آسیبهای جدی و برگشت ناپذیر و در مواردی غیرقابل درمان در نزد افرادی که به نحوی با پرتو سروکار دارند شوند. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت بهداشتی و حفاظتی مراکز رادیولوژی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در سال 89-1388 انجام پذیرفت.
روش پژوهش: مطالعه حاضر که از نوع توصیفی مقطعی می باشد بر روی 29 مرکز فعال رادیولوژی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام پذیرفت. در این مطالعه، ضمن بازرسی مراکز مربوطه توسط کارشناسان مسئول، دزیمتری با دستگاه Graetz-x5c نیز انجام گردید و سپس چک لیست استاندارد مربوطه تکمیل شد. این چک لیست در برگیرنده وضعیت عمومی، ساختمانی و ابزار و وسایل موجود حفاظتی بود.. همچنین مراکز رادیولوژی از نظر وضعیت اتاق اشعه، تاریکخانه و اتاق کنترل مورد پایش قرار گرفتند. در پایان تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آماری توصیفی میانگین و فراوانی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS انجام پذیرفت.
بر اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر، وضعیت اتاق اشعه از نظر حفاظت در برابر اشعه مطلوب میباشد. از نظر ساختمانی 100درصد مراکز دارای اتاق اشعه حفاظت شده و تاریکخانه مناسب بوده در حالیکه تنها 17/55 درصد این مراکز دارای انبار مناسب بودند. از نظر پارامترهای بهداشت محیطی در اکثر مراکز وضعیت جمع آوری فاضلاب و زباله و لوله کشی آب مطلوب و مطابق شرایط بهداشتی اماکن عمومی بود. از نظر کنترل کیفی دستگاه ها فقط 71/13 درصد مراکز اقدام به کنترل کیفی دستگاه های خود می نمودند. 55/95% مراکز دارای تعدادی از وسایل حفاظتی بیمار و همراهان بودند اما در عین حال حفاظت پرسنل در برابر اشعه مراکز در حد مطلوب بود.
چنین نتیجه گیری می شود که ارتباط مطلوبی بین ادارات دانشگاهی در خصوص اصول حفاظت در برابر اشعه در کلیه مراکز و نیز خود پرتوکاران وجود دارد اما بعلت عدم نظارت کافی و دقیق افراد مسئول بازدید و مسئولین مراکز، کنترل کیفی تجهیزات و رعایت حفاظت برای بیماران و همراهان از وضعیت مناسبی برخوردار نبود که ضروری است این مهم مورد توجه جدی مسئولین امر قرار گیرد.

دانشجویان رشته پزشکی باید چهار مقطع علوم پایه، فیزیوپاتولوژی، استاجری و اینترنی را با موفقیت بگذرانند. دوره علوم پایه شامل پنج نیمسال است که دانشجو پس از گذراندن کلیه دروس این دوره و کسب معدل بالای دوازده، می باید در یک آزمون کشوری بنام آزمون علوم پایه همزمان با دانشجویان پزشکی سایر دانشگاه ها شرکت نموده و در صورت موفقیت در این آزمون، اجازه ادامه تحصیل در مقطع بعدی را خواهد داشت.
روش پژوهش: این مطالعه بر روی نتایج منتشره چهل دوره آزمون علوم پایه پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان و بصورت سرشماری انجام شده است. تعداد افراد شرکت کننده در این مدت 1691 نفر بود. اطلاعات منتشر شده از سوی کمیته علوم پایه وزارت متبوع مورد بررسی قرار گرفت و یافته ها استخراج گردید.
8/65 درصد شرکت کنندگان در اولین بار آزمون قبول شدند. در چهار دوره اول آزمون، درصد قبولی در آزمون شهریور بیشتر بوده و در بقیه دوره ها درصد قبولی آزمون اسفند بیشتر بوده است. شانزده نفر حتی پس از چهار بار شرکت در آزمون موفق به قبولی نشده که نه نفر آنان ادامه تحصیل داده، چهار نفر تغییر رشته داده و سه نفر نیز اخراج شده اند. در مجموع 6/99 درصد دانشجویان پس از برگزاری آزمونهای جامع ادامه تحصیل داده اند.
با توجه به نتایج این مطالعه جامع، تقریبا تمام ورودی ها و پذیرفته شدگان رشته پزشکی دانشگاه بر اساس حد نصاب معمول تا زمان انجام مطالعه و عدم محاسبه حد نصاب دروس تخصصی، از آزمون مربوطه عبور می کنند. لذا اقدام جهت ارتقاء و کارآیی بیشتر آزمون ضروری بنظر می رسد. اقدام اخیر وزارت بهداشت در خصوص بالا بردن حد نصاب قبولی در این آزمون بخشی از این نگرش است.

در کشورهای در حال توسعه مننژیت باکتریایی به عنوان یک مشکل عمومی بهداشتی مطرح است. مننژیت نوزادی عبارت است از عفونت و التهاب مننژها که به صورت غالب در طی 28 روز اول بعد از تولد ایجاد می شود. در دوره نوزادی بیماری اشکال خاصی دارد. عامل بیماری، علائم بالینی و میزان مرگ و میر در این دوره با سنین بالاتر متفاوت است. هدف مطالعه حاضر بررسی شیوع مننژیت نوزادی باکتریایی در بیمارستان کوثر است.
روش پژوهش: این مطالعه از نوع مقطعی – توصیفی است که براساس مستندات موجود در پرونده 567 نوزاد مشکوک به مننژیت که در فاصله زمانی 1385 لغایت 1389 به بیمارستان کوثر شهرقزوین مراجعه کرده بودند، انجام شد. اطلاعات دموگرافی در یک پرسشنامه ساختارمند جمع آوری شده است. تشخیص آزمایشگاهی مننژیت باکتریایی عبارتند از: وجود بیش 30 لکوسیت در هر میلی متر مکعب CSF با ارجحیت نوتروفیل ها، افزایش پروتئین CSF به بیش از 200 دسی لیتر / میلی گرم، گلیکوراشی CSF به صورت کمتر از 40 درصد قند خون همزمان، شناسایی باکتریی در بررسی میکروسکوپی و یا کشت مایع مغزی نخاعی. از آمار توصیفی و تحلیلی جهت آنالیز داده ها استفاده شد.
پرونده 567 نوزادی را که با تشخیص مننژیت بستری شده بودند، بررسی گردید.. شیوع مننژیت نوزادی باکتریایی 1درصد (6 مورد) بود. نتایج کشت این 6 نوزاد به قرار زیر بود: 2 مورد اشرشیاکولی و یک مورد برای هر یک از باکتری های ذیل: کلبسیلا پنومونیه، انتروباکتر، پسودوموناس آئروژینوزا و استافیلوکوکوس اورئوس.
عفونت دستگاه اعصاب مرکزی یکی از مهمترین مشکلات در بالین مخصوصا در طی یک ماهه اول بعد تولد است. در این زمان عفونت دستگاه اعصاب مرکزی اشکال خاصی دارد که از علائم بالینی معمول متفاوت است و جهت پیشگیری از بروز عوارض نیاز به درمان دارد.برای جلوگیری از عوارض اتوتوکسیسیتی، پایش داروهای اتوتوکسیک مصرفی به شدت توصیه می شود.

چاقی حالتی است که با تغییرات متابولیکی وسیعی مانند مقاومت به انسولین و عدم تنظیم فشار خون همراه است. چنین وضعیتی زمینه را برای بیماری هایی همچون دیابت قندی و پرفشاری خون مهیا می کند. این مطالعه به منظور همراهی شاخص توده بدنی با بیماری پیش پرفشاری خون و پره دیابت و سایر عوامل خطر قلبی عروقی انجام شد.
روش پژوهش: در این مطالعه 286 نفر نفر از افراد 69-30 ساله شرکت کننده در طرح بیماری ایسکمیک قلبی جهرم که هیچ گونه سابقه بیماری قبلی نداشته و سیگاری نبودند وارد بررسی شدند. نمایه توده بدنی، فشار خون، قند خون ناشتا و چربی خون در همه افراد اندازه گیری شدند (سال 1389-1388).
با افزایش شاخص توده بدنی درصد پیش پرفشاری خون از 7/38 درصد در افراد با BMI طبیعی تا 5/61 درصد در افراد چاق افزایش یافت (009/0 p=). اما درصد پره دیابت با شاخص توده بدنی ارتباط آماری معنی داری نداشت (05/0 p<). همچنین افراد دارای اضافه وزن فشار خون سیستول و دیاستول و کلسترول LDL سرمی بالاتری نسبت به افراد با شاخص توده بدنی طبیعی داشتند. در افراد چاق فشارخون سیستول و دیاستول و تری گلیسیرید نسبت به افراد با BMI طبیعی بالاتر بود.
افزایش توده بدنی در افراد سالم با افزایش پیش پرفشاری خون همراه است. بنابراین آموزش عمومی جهت پیشگیری از چاقی و اضافه وزن بسیار ضروری است.

سل یکی از شایع ترین بیماری های عفونی است که سالانه منجر به بیش از 2 میلیون مرگ در جهان می گردد. و چون در بسیاری از نقاط جهان به خوبی کنترل نشده است، به عنوان یک فوریت جهانی ازسوی سازمان جهانی بهداشت اعلام گردیده است. مهمترین مخازن عفونت را بیماران مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت تشکیل می دهند و لذا برای کنترل این بیماری آموزش و آگاهی دادن به آنها در مورد بیماری و رفتارهای مراقبت از خود ضروری می باشد. شاخص متوسط بیماری سل در سیستان بیش از 11 برابر شاخص جهانی است. این مطالعه با هدف تعیین میزان تاثیر الگوی اعتقاد بهداشتی بر ارتقاء رفتارهای خود مراقبتی بیماران مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت منطقه سیستان در سال1390 انجام شد.
چارچوب این مطالعه نیمه تجربی را الگوی اعتقاد بهداشتی تشکیل می دهد، نمونه ها با روش طبقه ای تصادفی به تعداد 160 نفرانتخاب و به دوگروه 80 نفره آزمون و کنترل تقسیم شدند. داده ها بوسیله پرسشنامه محقق ساخته پس از تعیین روایی و پایایی آن، گردآوری شدند. بر اساس نیازهای آموزشی تعیین شده در طی پیش آزمون و با توجه به اهداف پژوهش، در چارچوب الگو، برنامه و روش های آموزشی تدوین و در گروه آزمون به اجرا درآمد. مواد آموزشی طراحی شده شامل کتابچه و پمفلت بود. مداخله شامل 3 جلسه آموزشی بود. دو گروه، یک ماه پس از مداخله پیگیری و از آنها پس آزمون گرفته شد. داده های جمع آوری شده در قبل و بعد از مداخله با استفاده از نرم افزار SPSS16 و آزمون های توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
میانگین سنی افراد مورد مطالعه 20/55 سال، میانگین مدت درمان 32 روز، اکثریت افراد مورد مطالعه؛ (8/53در صد) زن، (9/76 در صد) بیسواد، (9/76 در صد) ساکن روستا،(8/41 در صد) و دارای درآمد ماهیانه خانوار بین 200-100 هزارتومان در ماه بودند. 2/21 در صد دارای سابقه بیماری در خانواده و 7/83 در صد آنها قبلا آموزش هایی را درباره سل دریافت کرده بودند. نتایج به طور کلی حاکی از ارتقاء میانگین امتیازات سازه های الگو، آگاهی و رفتارهای خود مراقبتی گروه آزمون در بعد از مداخله آموزشی بود و آزمون تی وابسته این تغییر را معنی دار نشان داد (001/0>P). آزمون تی مستقل نشان داد که دو گروه بعد از آموزش از نظر تمامی سازه ها، آگاهی و رفتارهای خودمراقبتی بجز سازه شدت درک شده و خودکارآمدی دارای اختلاف معنی دار بودند (05/0>P). نتایج آزمون های کروسکال والیس و من ویتنی نشان دادند که از بین متغیرهای دموگرافیک، سن، میزان تحصیلات، محل سکونت و منبع کسب آموزش با متغیرهای اصلی تحقیق ارتباط معنی دار داشته اند (05/0>P). آزمون همبستگی نشان داد که در بعد از مداخله در گروه آزمون بین سازه های الگو و آگاهی با رفتارهای خودمراقبتی همبستگی مثبتی وجود دارد (001/0>P) و بر اساس آنالیز رگرسیون سازه موانع درک شده (01/0P=) و آگاهی (001/0>P) بیشتر از سایر سازه ها می توانند پیش بینی کننده های مفیدی در ارتقاء رفتارهای خود مراقبتی باشند.
آموزش بهداشت از طریق الگوی اعتقاد بهداشتی آگاهی و رفتارهای خودمراقبتی بیماران را ارتقاء می دهد و این امر از شیوع بیماری در جامعه که می تواند مسبب ناتوانی، مرگ و میر و مشکلات اقتصادی و اجتماعی شود، جلوگیری می کند.

درد زایمان یک مشکل بهداشتی و درمانی جهان است که سبب افزایش آمار سزارین گردیده است. اخیرا از روش های غیردارویی مانند ماساژ جهت تسکین درد زایمان استفاده شده است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر ماساژ بر شدت و طول درد در نخست زایان می باشد.
این مطالعه نیمه تجربی بر روی 60 خانم نخست باردار مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین (ع) زابل در سال 1386 انجام شد،که به طور تصادفی در دو گروه ماساژ و شاهد (هر گروه 30 نفر)قرار گرفتند. جهت تعیین شدت درد، مقیاس سنجش دیداری درد (VAS) بکار رفت. شدت و طول درد و همچنین طول مرحله اول زایمان در دیلاتاسیون 5 (فاز فعال) و 8 سانتیمتر (فاز گذر) در دو گروه اندازه گیری شد.نرم افزار SPSS جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات بکار رفت.
بررسی ها نشان داد که ماساژ شدت و طول درد را در دیلاتاسیون 5 سانتیمتر (963/1 در مقابل718/2، P=0.000) و در دیلاتاسیون 8 سانتیمتر(311/2 در مقابل 720/3، P=0.000) بطور چشمگیری کاهش داد.
نتایج نشان داد که ماساژ یک روش موثر و مقرون به صرفه است که سبب کاهش درد زایمان می شود.

بیماری سل یک فوریت جهانی از سوی سازمان بهداشت جهانی اعلام گردیده است. متاسفانه میانگین بروز بیماری سل در سیستان بیش از 11 برابر شاخص جهانی است. این مطالعه به منظور بررسی کارایی آموزش مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی در اتخاذ رفتارهای سالم بیماران سلی در منطقه سیستان در سال 89 انجام شد.
پژوهش حاضرمطالعه ای نیمه تجربی از نوع قبل و بعد می باشد،که روی 110 نفراز بیماران مسلول منتخب از مرکز مبارزه با سل به روش نمونه گیری غیر احتمالی (آسان) انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی بانضمام متغیرهای دموگرافیکی بود. ابتدا با انجام مطالعه توصیفی ادراک های فردی اولیه، رفتارها و شاخص های سل مورد بررسی قرار گرفتند و پس از تائید روایی و پایایی علمی مورد استفاده قرار گرفت. نیازهای آموزشی در ارزیابی اولیه بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی بدست آمد، برنامه و محتوای آموزشی بر اساس ارزیابی اولیه تدوین گردید و آموزش از طریق چهره به چهره، فیلم آموزشی و پمفلت برگزار شد. برای بررسی میزان تاثیر مداخله آموزشی، بعد از 2 ماه پس آزمون انجام شد و با استفاده از نرم افزار spss و با آزمون های آماری مناسب، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج این مطالعه نشان داد که قبل از مداخله، بین میانگین نمرات دو گروه از نظر سطح آگاهی، حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، موانع درک شده، خودکارآمدی و عملکرد تفاوت معنی داری مشاهده نشد (p>0.05). پس از آموزش میانگین نمرات تمام متغیر های فوق به جز موانع درک شده در گروه آزمون بطور معنی داری افزایش یافتند (p<0.05). نتایج نشان داد که درصد تغییرات رفتار توضیح داده شده 8/8 درصد بوده است که بین سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی و رفتار بیماران سلی همبستگی وجود دارد.
آموزش بهداشت از طریق الگوی اعتقاد بهداشتی با هدف کنترل بیماری سل می تواند سبب ارتقای آگاهی و ایجاد رفتار مثبت در افراد گردد. بطوری که بیشترین اثرات را به ترتیب حساسیت درک شده و شدت درک شده داشته است.

استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی موریوم از عوامل مهم عفونت های کسب شده از مراکز بهداشتی درمانی و بیمارستان ها هستند. عفونت های ناشی از استاف اورئوس مقاوم به متی سیلین معمولا در بیمارستان بوده و در سذاسذ جهان در حال افزایش می باشند. مطالعات گسترده ای جهت یافتن ترکیب های جدید به عنوان جایگزین آنتی بیوتیک ها صورت پذیرفته است. هدف از این پژوهش ارزیابی و مقایسه فعالیت ضد باکتریایی عصاره های پنیرک و نانو ذرات نقره علیه استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی موریوم مقاوم است.
روش پژوهش: در این پژوهش که در شرایط آزمایشگاهی و مدل حیوانی انجام می گیرد.ابتدا عصاره های آبی و اتانولی برگ های پنیرک تهیه و میزان MIC و MBC عصاره ها و نانوذرات نقره بر روی استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی موریوم با روش های رقت در براث و انتشار چاهکی در آگار تعیین گردید. در مطالعه مدل حیوانی، ابتدا CFU/ml105×5 باکتری استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی موریوم به صورت داخل صفاقی به 24سر موش ماده BALB/c به 8 گروه 3 تایی تقسیم و از هر تیمار به 2 گروه تزریق و 2 گروه نیز به عنوان گروه های شاهد دریافت کننده نرمال سالین استریل بودند تزریق و بعد از 24 ساعت مقدار 5/0 سی سی (برابر با غلظت MBC عصاره ها و نانو ذرات نقره) از عصاره های`پنیرک و نانوذرات نقره به صورت داخل صفاقی تزریق شد و تعداد کلونی های باکتری های مذکور طحالی پس از 7 روز از آلودگی با کشت بر روی محیط مولر-هینتون آگار شمارش گردید. یافته ها با نرم افزار SPSS و آزمون آماری One Way ANOVA LSD)) تحلیل و در p کمتر از 05/0 معنی دار تلقی شدند.
نتایج به دست آمده مشخص نمود که MIC و MBC عصاره آبی پنیرک برای استافیلوکوکوس اورئوس 2/3 و 5/6 میلی گرم بر میلی لیتر و عصاره اتانولی 5/6 و 13 میلی گرم بر میلی لیتر و نانو ذرات نقره ppm 2/6و 5/12 بودند و میزان MIC و MBC عصاره های آبی و اتانولی پنیرک برای سالمونلا تیفی موریوم با یک دیگر برابر و مقدار آن ها 2/52 و 5/104 میلی گرم بر میلی لیتر و برای نانودرات نقره ppm 5/12و 25 بودند. در مدل حیوانی(in vivo)، میانگین تعداد استافیلوکوکوس اورئوس رشد کرده در 24 ساعت پس از کشت سوپرناتانت طحالی برای عصاره های آبی و اتانولی پنیرک به ترتیب CFU/ml 103×3، CFU/ml 104×2 و برای نانو ذرات نقره CFU/ml300 در مقایسه با گروه کنترل CFU/ml107×3 و برای سالمونلا تیفی موریوم به ترتیب CFU/ml103×6، CFU/ml104×7 و 500 CFU/mlدر مقایسه با گروه کنترل CFU/ml108×4 بودند.
در مجموع نتایج بررسی های شرایط آزمایشگاهی و مدل حیوانی مشخص نمود که عصاره آبی پنیرک و نانو ذرات نقره در مقایسه با عصاره اتانولی بیشترین فعالیت ضد میکروبی موثر بر روی استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی موریوم دارند و می توانند در ساخت داروهای جدید مفید باشند.