فهرست مطالب

پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی - سال یکم شماره 4 (زمستان 1391)

فصلنامه پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی
سال یکم شماره 4 (زمستان 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/10/11
  • تعداد عناوین: 6
|
  • فاطمه شیخ شعاعی، سلیمان عباسی صفحه 229
    اسیدهای چرب چند غیراشباعی امگا-3 گروهی از اسیدهای چرب هستند که تاکنون پژوهش های گوناگونی اثرات سودمند مصرف آن ها را در توسعه ی سلامت و ممانعت از بیماری ها به اثبات رسانده اند. ولی از آن جایی که عمدتا فاصله ی زیادی بین میزان دریافت اسیدهای چرب امگا-3 نسبت به مقدار توصیه شده وجود دارد بنابراین، به نظر می رسد افزودن آن ها به فرآورده های غذایی، روشی منطقی برای دست یابی به مقدار مورد نیاز از این مواد باشد. اما افزودن اسیدهای چرب به غذا نیز ممکن است اثرات قابل توجهی روی طعم و مزه داشته باشد. لذا، در پژوهش حاضر امکان استفاده از امواج فراصوت (تا شدت 100 درصد) برای غنی سازی دوغ با اسیدهای چرب امگا-3 (در مقادیر 25 /0 تا 1 درصد) بررسی شد و تفاوت ویژگی های رئولوژیکی و حسی با استفاده از آزمون دانکن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که امواج فراصوت قادر به همگن سازی و پایدار سازی دوغ غنی شده با اسیدهای چرب امگا-3 بود و نمونه ی دارای 25/ 0 درصد روغن ماهی از لحاظ حسی مطلوبیت بیشتری نسبت به کل نمونه ها و نمونه ی شاهد (در سطح احتمال 95 درصد) داشت. در ضمن، مناسب ترین مدل رئولوژیکی برای نمونه های حاوی روغن (تا سطح یک درصد وزنی) و بدون اعمال تیمار حرارتی، مدل قانون توان و برای نمونه ی حاوی یک درصد روغن همراه با اعمال تیمار حرارتی مدل سیسکو شناخته شد.
    کلیدواژگان: اسیدهای چرب امگا، 3، امواج فراصوت، دوغ غنی شده، پایداری
  • آزاده کمالی، پروین شرایعی، راضیه نیازمند، سودابه عین افشار صفحه 241
    این پژوهش با هدف بررسی تاثیر غلظت های مختلف مالتود کسترین و پلی وینیل پیرولیدون (به عنوان مواد دیواره) بر میزان حفاظت مواد موثره ی زعفران (کروسین، سافرانال و پیکروکروسین) ریزپوشانی شده با خشک کن پاششی انجام گرفت. بدین منظور، ابتدا فرآیند استخراج ترکیبات رنگی زعفران به صورت خالص انجام عصاره ی آبی حاصله، به وسیله ی خشک کن انجمادی خشک شد. سپس محلول های 5، 10 و 15 درصد مواد دیواره (حاوی 250 میلی گرم عصاره ی آبی خشک شده ی انجمادی زعفران) تهیه و با خشک کن پاششی خشک شدند. پس از تعیین خصوصیات ریزکپسول های حاصل (مقدار ترکیبات رنگ، عطر و طعم باقیمانده، راندمان ریزپوشانی، رطوبت، دانسیته ی توده، ریزساختار و قطر ذرات)، سرعت رهایش مواد موثره طی 45روز نگهداری در رطوبت نسبی22 /0±89/ 52 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در مورد کروسین، ماده ی دیواره ی مالتود کسترین و در مورد سافرانال و پیکروکروسین، ماده ی دیواره ی پلی وینیل پیرولیدون اثر حفاظتی بهتری داشتند. با افزایش غلظت مواد دیواره از 5 به 15درصد، مقدار مواد موثره کاهش یافت. ریزکپسول های تهیه شده کروی شکل و دارای سطح تقریبا صاف بودند و ریزکپسول های حاوی مالتود کسترین ذرات بزرگتری را نسبت به پلی وینیل پیرولیدن تولید نمودند. پس از 45روز نگهداری، ماده ی دیواره ی پلی وینیل پیرولیدون با غلظت 5 درصد، بیشترین حفاظت را در مورد مواد موثره ایجاد کرد.
    کلیدواژگان: پلی وینیل پیرولیدون، خشک کن پاششی، ریزپوشانی، زعفران، مالتودکسترین
  • مریم خوش منظر، بابک قنبرزاده، حامد همیشه کار، محمودصوتی خیابانی، رضا رضایی مکرم صفحه 255
    نانو کمپلکس های بیو پلیمری از طریق ایجاد و افزایش برهم کنش های الکترواستاتیک بین گروه های با بار مخالف در دو بیو پلیمر تولید می شوند. در این تحقیق، تولید و ویژگی های نانوکمپلکس های کاپاکاراگینان کازئینات سدیم مورد بررسی قرار گرفت. اندازه ذرات کمپلکس کازئینات-کاراگینان به شدت به pH و غلظت دو بیو پلیمر بستگی داشت و برای هر دو پارامتر pH و غلظت، مقادیر بهینه ای وجود داشت. کمترین اندازه ی ذرات 74 و 75 نانومتر بود که به ترتیب در غلظت %1 کازئینات سدیم، 03/ 0 درصد کاراگینان و %5 /0 کازئینات سدیم، 02/ 0 درصد کاراگینان و در 9/ 4 = pH به دست آمد. کاهش pH از 3 /5 به 1/ 5 موجب کاهش اندازه ذرات در تمامی نمونه ها گردید و در غلظت های پایین کازئینات، کاهش pH از 1/ 5 به 9/ 4 موجب کاهش بیشتر اندازه ذرات شد. داده های پتانسیل زتا نشان داد که در 5=PH بار منفی کمپلکس از مجموع آن در دو بیو پلیمر بیشتر است. تمامی نمونه های خالص و کمپلکس رفتار رئولوژیکی نیوتنی نشان دادند و با افزایش هر دو بیو پلیمر کاراگینان و کازئینات، ویسکوزیته محلول های کمپلکس افزایش یافت.
    کلیدواژگان: اسپکتروسکوپی فرو سرخ، اندازه ذرات، کاراگینان، کازئینات، نانو کمپلکس
  • لادن امین لاری، ارسلان حسینی، محمد هادی اسکندری صفحه 273
    در سال های اخیر از یک طرف به دلیل افزایش حجم تولید شیر در جهان و از طرف دیگر به خاطر کاهش منابع طبیعی آنزیم رنین، تولید پنیر با استفاده از این آنزیم کاهش چشمگیری داشته است. تلاش های زیادی برای تولید این آنزیم به شکل نوترکیب صورت گرفته است. باکتری لاکتوکوکوس لاکتیس استارتر طبیعی پنیر محسوب می شود و تولید پروکیموزین توسط این باکتری تحول بزرگی در صنعت شیر ایجاد خواهد کرد. در این پژوهش تلاش بر این بوده است که ژن تولید کننده ی پروکیموزین بزی در باکتری لاکتوکوکس لاکتیس کلون گردد. برای این کار ژن پروکیموزین که قبلا در پلاسمید28 pET- و در باکتریE. coli سویه(BL21(DE3 کلون شده بود، توسط واکنشPCR تکثیر و پس از جداسازی ژن در پلاسمید واسطpTZ57R کلون و برای نگهداری بهتر به باکتریE. coli GM2163 منتقل شد. سپس ژن پروکیموزین از پلاسمیدpTZ57R بریده، در پلاسمید لاکتوباکتریاییpNG-410 کلون و برای تکثیر پلاسمید کلون شده به باکتری E.coli MC1061 منتقل شد. بعد از تکثیر، پلاسمیدpNG-410 حامل ژن پروکیموزین از باکتریE. coli MC1061 جدا و به باکتری لاکتوکوکوس لاکتیس سویهNZ9000 منتقل گردید. کلون های به دست آمده توالی یابی و از صحت ژن مورد نظر اطمینان حاصل شد.
    کلیدواژگان: پروکیموزین، کلون کردن، لاکتوکوکوس لاکتیس
  • مژگان شورمیج، سودابه عین افشار، راضیه نیازمند، پروین شرایعی صفحه 283
    کلاله ی زعفران گرانبهاترین ادویه ی موجود در روی کره ی زمین است. میزان تولید این محصول در سال های اخیر رو به افزایش نهاده است به طوری که از جنبه ی نگهداری و فرآوری گل مسئله ساز گشته است. این پژوهش با هدف بررسی چگونگی حفظ خصوصیات کیفی و فیزیکی گل زعفران و ایجاد زمینه ای جدید در صادرات گل زعفران به صورت شاخه ی بریده انجام شد. به این منظور گل های زعفران با استفاده از پوشش های پلیمری (پلی اتیلن- پلی آمید و پلی اتیلن با دانسیته پایین) و ترکیب گازی متشکل از 50% دی اکسیدکربن، 5% اکسیژن، 45% نیتروژن بسته بندی شدند. بسته ها و نمونه های شاهد در دو دمای 0 و 15 درجه سانتی-گراد به مدت 15روز نگهداری شدند. هر سه روز یک بار غلظت گازهای اکسیژن و دی اکسیدکربن، راندمان استحصال زعفران، خواص فیزیکی کلاله های تازه و خواص شیمیایی کلاله های خشک شده اندازه گیری شدند. همچنین آزمون های میکروبی وجود اشرشیاکلی و شمارش کپک و مخمر نیز انجام گردید. نتایج نشان داد پوشش های پلیمری پلی اتیلن با دانسیته ی پایین جهت حفظ خصوصیات کیفی و فیزیکی گل زعفران بهتر از پوشش های پلیمری پلی اتیلن- پلی آمید و دمای صفر درجه سانتی گراد جهت نگهداری گل ها مناسب تر از دمای 15 درجه سانتی گراد بود. از لحاظ بار میکروبی نیز وجود اشرشیاکلی در هیچ یک از نمونه ها مشاهده نشد.
    کلیدواژگان: اتمسفر تغییر یافته، بسته بندی، دمای نگهداری، گل زعفران
  • انیسه جمشیدی، بهاره شعبان پور، کاوه رحمانی فرح، سید یوسف پیغمبری، هانیه رستم زاد، مریم آذری به، لحاک برزگر صفحه 295
    هدف از این طرح بررسی اثر صمغ های زانتان، آلژینات وکربوکسی متیل سلولز و شرایط انجمادزدایی بر ویژگی های کیفی فینگر ماهی بود. برای این منظور صمغ ها در سطح 1 درصد به روکش فینگر ماهی افزوده گردید و به علاوه روش های انجمادزدایی در هوا و مایکروویو با روش رایج سرخ کردن عمیق مقایسه شدند. نتایج اختلاف معنی داری بین شاخص های ظرفیت نگهداری آب و میزان خاکستر نمونه ها نشان ندادند (05/ 0P). تاثیر نوع صمغ، روش انجمادزدایی و اثر متقابل آنها بر میزان رطوبت فینگرهای ماهی معنی دار بود (05/ 0>P). میزان چربی کل فینگرهای ماهی فقط تحت تاثیر نوع صمغ افزوده شده به آردزنی اولیه بود (05/ 0>P). بیشترین بازده محصول در تیمار شاهد سرخ شده و کمترین میزان این شاخص در تیمار آلژینات تیمار هوا مشاهده گردید (05/ 0>P). نوع صمغ و روش انجمادزدایی بر رنگ فینگرهای ماهی از نظر شاخص های روشناییL*، قرمزیa* و زردیb* تاثیر معنی داری داشت (05/ 0>P). بیشترین امتیازات حسی را تیمارهای شاهد داشتند. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد بهترین روش انجمادزدایی، روش رایج سرخ کردن فینگر ماهی منجمد بوده و افزودن صمغ ها به صورت ترکیبی با آرد گندم در آردزنی اولیه، تاثیر منفی بر کیفیت نهایی محصول دارد.
    کلیدواژگان: انجماد زدایی، سرخ کردن، صمغ، فینگر ماهی کپور نقره ای
|
  • F. Sheikhshoaei, S. Abbasi Page 229
    Generally speaking, the beneficial effects of polyunsaturated fatty acids (PUFA) on health and prevention of diseases have already been demonstrated. However, there is still a gap between the practical consumption of oily fish and the recommended daily intake of PUFAs. As a result, it seems that a rational approach to achieve the needed value is the enrichment of food products where this process may have a significant effect on their tastes. Therefore, in this research the capability of ultrasound (intensity up to 100%) for enrichment of Doogh with PUFAs as well as its influence on rheological and sensorial properties were evaluated. Our results showed that ultrasound was able to homogenize and stabilize ω-3 fatty acid enriched Doogh. Furthermore, the highest sensorial acceptability was seen in Doogh containing 0.25% fish oil. In addition, the most appropriate rheological model for samples containing up to 1% fish oil without thermal treatment and one with thermal pasteurization were Power law and Sisco models, respectively.
    Keywords: Enriched Doogh, Omega, 3 fatty acids, Stability, Ultrasound
  • A. Kamali, P. Sharayei, R. Niazmand, S. Eynafshar Page 241
    The object of this study was to evaluate the influence of the different concentrations of wall materials (maltodextrin, MDX, dextrose equivalent 16.5-19.5 and polyvinylpyrrolidone, PVP40) on the microencapsulated effective compounds of saffron (crocin, picrocrocin and safranal) by means of spray drying method. At the first step, the frozen dried aqueous extract of saffron’s effective compounds was prepared. Then, the solutions of 5, 10 and 15 percent of PVP and MDX containing 250 mg of freeze dried aqueous saffron extract were prepared. Afterwards, the prepared solutions were dried with spray dryer. At first the characteristics of microcapsules such as the color, aroma and flavor yield of microencapsulation, microstructure and particle size were tested, then the release speed of effective compounds at 52.89±0.22 humidity condition during 45 days of storage were evaluated. The results showed that the crocin content in microcapsules prepared with MDX, saffranal and picrocrocin content in microcapsules prepared with PVP were at the highest. The saffron’s effective compounds decreased with increasing wall concentrations. Microcapsules had spherical shape and nearly smooth surface and also microcapsules containing MDX as a wall material produced larger particles rather than microcapsules which were containing PVP. In addition, PVP 5%- as a wall material- contained the most effective compounds of saffron after 45 days storage.
    Keywords: Maltodextrin, Microencapsulation, Polyvinylpyrrolidone, Relative humidity, Saffron, Spray dryer
  • M. Khoshmanzar, B. Ghanbarzadeh, H. Hamishekar, M. Sowti, R. Rezayi Mokarram Page 255
    Biopolymer-based nanocomplexes could be produced by electrostatic interactions between opposite-charge-groups on two types of biopolymers. In this research, the production method and properties of the kappa carageenan-caseinate based nanocomplex were investigated. The particle sizes of carageenan-caseinate complexes were vigorously dependent to pH and biopolymers concentrations and optimum level was observed for both of these factors. The sizes of the smallest particles were 74 and 75 nanometers which were obtained at pH=4.9 and concentrations of 1% caseinate-0.03% carageenan and 0.5% caseinate-0.02% carageenan, respectively. Reduction of pH from 5.3 to 5.1, caused decrease of particle size in all samples and continuing pH reduction to 4.9 caused more reduction of particle size at low concentration of caseinate. The zeta potential data showed that the amount of negative charges in complexes were higher than sum of charges in both biopolymers. All pure and complex samples showed Newtonian behavior and increasing both biopolymer concentrations enhanced viscosity of complex.
    Keywords: Carageenan, Caseinate, FTIR, Nanocomplexes, Particle size
  • L. Aminlari, A. Hosseini, M.H. Eskandari Page 273
    In recent years the increase in milk production worldwide on one hand and reduction in natural sources of "rennin" on the other, has resulted in significant decrease in rennin-produced cheese. In this research, it was attempted to clone the caprin prochymosin gene in the lactococcus lactis. If succeeded, the results of this work would allow production of cheese without the need for adding exogenous rennin or low quality fungal enzymes. The prochymosin gene which had been previously cloned in pET plasmid in E. coli BL21 was amplified by PCR and was then isolated from the agar gel, ligated to plasmid PTZ and cloned in E. coli GM. The prochymosin gene was cut by enzyme and ligated to L. lactis plasmid PNG and cloned in E. coli MC1061. The plasmid then isolated from E. coli MC1061 and transferred to L. lactis NZ9000 and recombinant cloned were sequenced.
    Keywords: Cloning, Lactococcus lactis, Prochymosin
  • M. Shoormij, S. Einafshar, R. Niazmand, P. Sharayei Page 283
    Saffron is one of the most valuable crops on the Earth. The production rate of this plant is increasing in recent years. Saffron flower storing and processing is difficult. This study was performed to study physical, qualitative properties of Saffron flowers and to create a new field to export the cut flowers. Saffron flowers were packed at modified atmosphere packaging in polymer pouches (Polyethylene- polyamide and low density Polyethylene) with a gas combined of CO2–50%, O2–5%, and N2–45%. Sample and Control were kept at two temperatures 0 and 15˚c for 15 days. Every three days the concentrations of oxygen and carbon dioxide, the yield of product, physical properties of fresh stigma and chemical properties of dried stigma were measured. The existence of E. coli and enumeration of yeasts and moulds also were done. The results showed that low density polyethylene polymer pouches maintained the physical and quality properties of Saffron flowers better than Polyethylene polyamide pouches. Storage at 0˚c kept the flowers better than 15˚c. There were no evidences for E. coli growth in the samples.
    Keywords: Gas combination, Modified atmosphere, Packaging, Saffron flowers, Storage temperature
  • A. Jamshidi, B. Shabanpourk., Rahmanifarah, S. Y. Peighambari, H. Rostamzad, M. Azaribeh, L. Barzegar Page 295
    The aim of this study was to evaluate the effects of xanthan, alginate, CMC and thawing properties on "Finger Fish" quality. Different gums added to pre-dust, to compare these effects and moreover thawing in air and microwave to compare with deep fat frying. Results depicted no significant differences in WHC and ash content (P>0.05). Types of added gums and thawing procedures had significant effects on crust adhesion (P<0.05). Effects of gum, thawing method and interactions on moisture were significant (P<0.05). Fat content of "Finger Fish" just affected by pre-dust gum type (P<0.05). Control fried group showed the highest and alginate-air group showed the lowest product yield (P<0.05). Gum type and thawing method had significant effects on L*, a* and b* value (P<0.05). Control group had the highest sensorial scores. Overall results showed common frying is the best in frozen "Finger Fish" thawing method and adding mixture of gums and flour into pre-dust has negative effects on final quality yield.
    Keywords: Fish finger, Frying, Gum, Silver carp, Thawing