فهرست مطالب

پژوهش حقوق عمومی - سال پنجم شماره 9 (پاییز و زمستان 1382)

فصلنامه پژوهش حقوق عمومی
سال پنجم شماره 9 (پاییز و زمستان 1382)

  • ویژه حقوق
  • 254 صفحه، بهای روی جلد: 9,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1382/11/15
  • تعداد عناوین: 9
|
  • محمدرضا ضیایی بیگدلی صفحه 5
    دولت ایران در ماه های اخیر، در مورد فعالیت های هسته ای خود، چالش هایی حقوقی با آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است. این چالش ها، نتیجه صدور دو قطعنامه شدید اللحن شورای حکام آژانس در مورد ایران و امضای بیانیه چهار جانبه میان ایران، انگلستان، فرانسه و آلمان در تهران، در فاصله زمانی میان صدور دو قطعنامه شورای حکام آژانس بوده است. این سه سند مهم حقوقی بین المللی و متعاقب آن، مساله الزامی بودن الحاق ایران به پروتکل معروف به پروتکل 2+93، موجب چالش های حقوقی میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی شده است. چالش هایی که امکان داشت ایران را درگیر یک بحران مهم بین المللای کند، اما اعلام آمادگی ایران برای اجرای قطعنامه ها و تصمیمات فوق الذکر که نتیجه یک دیپلماسی فعال وکار آمد بود، توانست ایران از این تنش رهایی بخشد.
    کلیدواژگان: چالش های حقوقی، آژانس بین المللی انرژی اتمی شورای حکام بیانیه تهران، پروتکل 2+93، موافقت نامه پادمان، معاهده منع گسترش سلاحهای هسته ای (N، P، T)
  • پروفسور سید حسن امین صفحه 29
    نظام قضایی ایران در طول پادشاهان قاجار تا قبل از مشروطیت بر اساس نهادهای بازمانده از عصر صفوی بر اساس تفکیک صلاحیت های شرع و عرف استوار بود. مطالعه چند و چون این ساختارها و تعامل حکام شرع و عرف برای بررسی علل و عوامل جنبش عظیم مشروطیت و در نهایت صدور فرمان ایجاد عدالت خانه و مشورت خانه مفید بلکه ضروری است. مطالعه شواهد و مصادیق متعددی که در دسترس است توام با ملاحظات دیگر نشان می دهد که کاستی های نظام قضایی عصر قاجار از عوامل اصلی انقلاب مشروطیت بوده است.
    کلیدواژگان: نظام قضایی، تایخ قاجار، علل نارضایتی ایرانیان، انقلاب مشروطیت، مطالبات سیاسی
  • رضا ولویون صفحه 73
    نظر به اینکه در ابتدا «مال» مفهوم گسترده ای نداشت و در گذشته به اشیای مادی اختصاص داشت ولی تکامل و پیشرفت زندگی آن را از این معنای ابتدایی و محدود خارج ساخت، اینک چیزهایی از قبیل حقوق ارتقاقی و حق تالیف و اختراع و حق سرقفلی و به طور کلی حقوق مالی داخل در اموال شمرده می شود. پس مال به اشیای غیر مادی اطلاق می شود، مع ذالک هنوز اذهان برخی از نویسندگان حقوق و دادرسان و بویژه سردفتران اسناد رسمی، با این موضوع که مال منحصر به اشیای مادی نیست انس نگرفته و در شناختن حقوق مالی به عنوان مال تردید دارند و حتی در اسناد انتقال حقوق مالی یا امتیازات دیگر حقوقی، از قبیل فیش تلفن یا سرقفلی مغازه ها و فروشگاه ها، به جای تنظیم «بیع نامه» از «صلح نامه» یا ماده 10 قانون مدنی استفاده می کنند.
    کلیدواژگان: مبیع، حقوق مالی، عین، حق سرقفلی
  • مصطفی عباسی صفحه 85
    ظهور مفهوم عدالت ترمیمی (Rostorative justice) حاصل تحویل در نگرش ها و دیدگاه های عمومی حقوقدانان کیفری، جرم شناسان و مجریان نظام کیفری نسبت به عدالت کیفری مبتنی بر «جزا و سرکوب» (Retributive justice) و عدالت کیفری مبتنی بر «اصلاح و تربیت» (Rehabilitative Justice) است که در پیوند با مفاهیم انسانی و فرهنگ و ارزشهای جامعه مدنی، عدالت کیفری خلاق و پویایی را معرفی می کند. این پدیده نوظهور، صرف نظر از پیشینه های تاریخی و فرهنگی و قبل از نریه پردازی، ابتدا در خلال برنامه های مختلف خانواده عدالت ترمیمی، نظیر میانجی گری کیفری، محافل تعیین حکم و مجازات، گفتگوی گروه های خانوادگی و... تجربه شده و سپس اصول اساسی و اهداف و کارکردهای آن تئوریزه شده است.
    کلیدواژگان: نظام عدالت کیفری، بزه دید، بزهکار، جامعه، ترمیم، توافق، مشارکت، عدالت ترمیمی
  • شهرام براتی صفحه 129
    با توجه به نقش شورای امنیت سازمان ملل متحد، در مبارزه با جرایم بین المللی و وجود ارتباط میان تهدید علیه صلح، نقض صلح و عمل تجاوز با جرایم مشمول صلاحیت دیوان کیفری بین المللی، شورا و دیوان، در این مورد با هم مرتبط هستند: 1- طبق بند ب ماده 13 اساسنامه دیوان، شورای امنیت می تواند رسیدگی به جرایم بین المللی را به دیوان ارجاع دهد، چنین ارجاعی دارای خصیصه جهانی است. 2- در مرحله تحقیق و تعقیب جرایم بین المللی؛ الف) شورا می تواند همکاری بین المللی میان دولتها و دیوان را تسهیل نماید.
    کلیدواژگان: دیوان کیفری بین المللی، شورای امنیت، جرم تجاوز، ماده 16 اساسنامه دیوان کیفری بین المللی
  • مایکل لومباردینی ترجمه: دکتر محمود جلالی صفحه 161
    مقاله حاضر، نظام حل و فصل دعاوی سازمان کنفرانس اسلامی از طریق دیوان بین المللی دادگستری اسلامی را که قرار است تاسیس گردد تشریح می نماید. اساسنامه دیوان که در سال 1987 پذیرفته شد، شریعت اسلامی یا حقوق اسلام را به عنوان حقوق بنیادینی که باید در حل و فصل اختلافات بین المللی به کار گرفته شود در نظر می گیرد. بنابراین، دیوان از خصوصیت مذهبی برخوردار خواهد بود که مجموعه قواعد مذهبی محلی را به عنوان قانون اولیه قابل اعمال مورد ملاحظه قرار خواهد داد.
    کلیدواژگان: حل و فصل اختلافات، دیوان بین المللی دادگستری اسلامی، حقوق بین الملل اسلامی، شریعت اسلامی، کشورهای مسلمان
  • حسین غلامی ترجمه: دکتر حسین غلامی صفحه 183
    عدالت ترمیمی به عنوان الگوی مقابل با همزیست با عدالت کیفری سنتی از دهه هفتاد قرن بیستم مورد توجه قرار گرفته است. مسایل و مشکلات ناشی از اجرای عدالت کیفری و سنتی (عدالت کیفری مبنی بر سزادهی و بازپروری) و از جمله عدم توجه کافی به حقوق و جایگاه بزه دیدگان و اجتماع و به طور کلی مصادره عدالت از طر دولت و انتقادها و ایرادهای وارد بر آن، زمینه ساز ظهور عدالت ترمیمی و استفاده از برنامه ها و روش های اجرای آن در بسیاری از کشورهای جهان گردید؛ به گونه ای که تلاشهای ملی برای اجرای برنامه های عدالت ترمیمی، بسرعت در برخی نهادهای منطقه ای و از جمله اروپایی و پس از آن درقلمرو بین المللی توسط سازمان ملل متحد، مدنظر قرار گرفت و به رسمیت شناخته شد.
    کلیدواژگان: عدالت ترمیمی، جرم، بزه کاری، سزادهی، بازپروری
  • ایرج بابایی، همایون حبیبی صفحه 205
    راهنمای منابع حقوقی در اینترنت بخشی از پایگاه اینترنتی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی است که به همت دو تن از اعضای هیات علمی این دانشکده ایجاد شده است. این راهنما برای اولین بار در ایران منابع حقوقی گسترده ای را که از طریق اینترنت قابل دسترسی است معرفی و طبقه بندی نموده و برای استفاده استادان و محققان در دسترس قرار داده است. این مقاله معرفی امکانات و منطق حاکم بر این راهنماست تا مراجعه کنندگان بتوانند با سهولت و سرعت بیشتری به منابع معرفی شده دسترسی یابند.
    کلیدواژگان: حقوق، راهنما، اینترنت
  • چکیده انگلیسی مقالات فارسی
    صفحه 2