فصلنامه مدیریت نظامی
پیاپی 44 (زمستان 1390)

سیاستگذاران و مدیران دولتی در فرایند تدوین خط مشی ها، طرح ها، برنامه ها و اقدامات ملی خود بر اساس دو دیدگاه کلی عمل می کنند. در دیدگاه نخست، طرح ها و برنامه ها بر اساس ایده های داخلی و بومی تدوین شده و مبتنی بر جهاد علمی- مدیریتی، نظریه پردازی بومی صورت می گیرد. ولی در دیدگاه دوم، برای ارتقای استراتژی های رقابتی کشور در عرصه بین المللی به آنچه در کشورهای دیگر رخ می دهد، توجه می شود و که بر اثر این فرایند پدیده درس آموزی مدیریتی ملی اتفاق می افتد. در این پژوهش سعی بر آن است که شرایط علی و عوامل تاثیرگذار بر این فرایند شناسایی و مورد آزمون قرار گیرند. هدف از انجام پژوهش حاضر طراحی و آزمون مدلی است که بر اساس آن درس آموزی مدیریتی ملی توسط خط مشی گذاران دولتی ایران تئوریزه و تبیین می شود. روش پژوهش نیز مبتنی بر پژوهش ترکیبی است که در آن از رویکرد اکتشافی و مدل تدوین نظریه و گونه شناسی این پژوهش ها استفاده می شود. در مرحله اول که به صورت «کیفی» انجام می شود، داده ها از طریق انجام مصاحبه های ساختاریافته با مسئولان و مدیران نظام اداری ایران گردآوری می شوند. در مرحله دوم «تم های کلیدی» استخراج شده و به مدل مربوط تبدیل می شوند. در مرحله آخر نیز «آزمون مدل» استخراج شده صورت می گیرد که این مرحله به صورت کمی انجام می شود. نتایج حاصل مبین آن است که بر اساس دیدگاه دوم، خط مشی گذاران بخش دولتی در ایران بر اثر فشار حل مسائل و پاسخگویی به آنها در سریع ترین زمان ممکن به درس آموزی مدیریتی از سایر کشورهای خارجی پرداخته اند. تبیین وضع موجود نظام اداری ایران در قالب چنین مدل هایی می تواند در ارتقای توان نظریه پردازی در جهت حل مسائل آتی مدیریت دولتی کشور کمک شایانی نماید.

از جمله محورهای اساسی که در قانون برنامه چهارم بر آن تاکید شده، موضوع امنیت ملی و توسعه پدافند غیرعامل است. این موضوع در تعیین منطقه دفاع عامل و غیرعامل یگان های نظامی به عنوان یکی از مهم ترین مراحل تصمیم گیری و طرح ریزی فرماندهان در یک منطقه محسوب می شود. به طوری که این انتخاب می تواند امنیت، تهدیدات، توان رزم نیروها را تحت تاثیر قرار دهد. علم ژئومورفولوژی در قلمرو علوم نظامی با بررسی شیب زمین، خاک شناسی، زمین شناسی، ژئومورفولوژی و شبکه زهکشی در این طرح ریزی دخالت می نماید. هدف از این تحقیق مکان یابی مناطق پدافندی نیروهای نظامی و شناسایی قابلیت های بالقوه منطقه به منظور تعمیم به سایر مناطق کشور با شناخت محدودیت ها و چالش های که این عوامل برای نیروها به وجود می آورند است. روش تحقیق پهنه بندی دشت مسئله و محدوده آن با اتکا به کار میدانی، داده های تجربی و تصاویر ماهواره ایGoogle earth، Aster، نقشه های توپوگرافی1:50000، زمین شناسی و خاک شناسی 1:250000 و استفاده از مدل پهنه بندی و نرم افزار Arc/GISانجام شده است. نتایج حاکی از این است که با بررسی عوامل ژئومورفولوژیکی مناطق و با به کارگیری راهبردهای تاکتیکی و تکنیکی، انتخاب مناطق پدافندی یگان ها و تامین امنیت آن ها در محدوده های پایکوهی و سطوح نیمه مرتفع محدوده مطالعاتی با دقت قابل اجرا است.

با ورود به عصر دانایی، موفقیت مدیریت دانش به وجود پیش نیازهای ساختاری، فرهنگی، فناورانه و انسانی ویژه ای نیاز دارد. هدف این پژوهش، شناسایی ابعاد فناورانه مورد نیاز برای موفقیت مدیریت دانش در سازمان است. سوال اساسی پژوهش عبارت است از اینکه ابعاد فناورانه مورد نیاز برای موفقیت مدیریت دانش در سازمان کدام است؟ وضعیت جامعه آماری در خصوص ابعاد و مولفه های مورد نظر چگونه است و نیز آن که چه رابطه ای بین ابعاد پیش گفته و موفقیت مدیریت دانش وجود دارد؟ جامعه آماری پژوهش دانشگاه هوایی شهید ستاری است؛ نمونه آماری پژوهش نیز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعیین شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه حضوری بوده و از روش تحقیق توصیفی- میدانی استفاده شده است. نتایج حاصل از به کارگیری روش های آماری حاکی از رابطه معنا دار مولفه های فناورانه با مدیریت دانش، تفاوت معنادار بین وضعیت موجود مولفه ها با وضعیت مطلوب مولفه ها و اولویت متفاوت مولفه ها در تاثیرگذاری بر مدیریت دانش است. در پایان با توجه به یافته های پژوهش، پیشنهادهایی به جامعه علمی و سازمانی ارائه شده است.

پژوهش حاضر با اذعان به اهمیت ارتباطات در سازمان به بررسی و تبیین فرهنگ سازمانی به عنوان یکی از عوامل موثر در عملکرد ارتباطی سازمان می پردازد. ادبیات نظری این تحقیق به تشریح مولفه های فرهنگ شامل فرهنگ سازمانی سلسله مراتبی، توسعه گرا و گروهی و عملکرد ارتباطی سازمان با شاخص های ارتباطات برون سازمانی، ارتباطات درون سازمانی و ارتباطات بین فردی پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق شامل مدیران میانی نیروی هوایی ارتش ج.ا.ا است. در این پژوهش با توجه به محدودیت جامعه آماری کلیه افراد جامعه مورد تحقیق قرار گرفته و از روش سرشماری استفاده شده است. روش گردآوری داده ها پرسش نامه حضوری بوده و روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی است. برای تحلیل داده از آزمون های آمار استنباطی از جمله ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رتبه ای فریدمن استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل های آماری حاکی از تایید دو فرضیه از سه فرضیه پژوهش است. همچنین اهمیت بالای فرهنگ گروهی در بین مولفه های فرهنگ سازمانی از یافته های جانبی این تحقیق است. در پایان با توجه به یافته های تحقیق، پیشنهادهایی ارائه شده است.

در بیشتر پژوهش هایی که عوامل بحرانی موفقیت مدیریت دانش را بررسی کرده اند، مجموعه عواملی به صورت عمومی، به عنوان عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش معرفی شده اند. با وجود این، هر سازمانی عوامل کلیدی خاص خود را دارد. دغدغه سازمان ها این است که این عوامل را شناسایی و به آن ها توجه کنند تا در موفقیت مدیریت دانش پیش قدم باشند. بر مبنای تجارب سازمان های پیشرو درباره پیاده سازی مدیریت دانش در صنعت هوافضا، عوامل کلیدی توفیق در این مقاله به طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته، به علاوه این که دو مورد کاوی از سازمان های نظامی کشورهای دیگر آورده شده است.
روش تحقیق در این مطالعه ترکیبی است. یعنی هم از روش کیفی و هم کمی بهره گیری شده و جامعه آماری تحقیق 250 نفر از مدیران و کارشناسان صنایع هوافضا است که به روش نمونه گیری تصادفی و بر اساس جدول گرجسی ومورگان تعداد 152 نفر از بین آن ها به عنوان حجم نمونه انتخاب و جهت جمع آوری داده ها، پرسش نامه بین آن ها توزیع گردید. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که 7 عامل توسعه منابع انسانی، جهت گیری راهبردی دانایی محور، زیر ساخت سیستم های اطلاعاتی، ارزیابی و انتقال دانش، الگوگیری، درگیری فردی و فرهنگ مشارکتی عواملی کلیدی موفقیت در پیاده سازی مدیریت دانش در صنایع هوافضا به شمار می روند. همچنین نتایج مطالعه تطبیقی نشان داد که نقش هر سه مولفه انسان، فناوری و فرآیند(ساختار) در هرسه مطالعه مشهود است.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین متغیرهای وظیفه شناسی، عزت نفس و نظم و ترتیب دانشجویان و ابعاد پرورش نظامی(دین داری، همبستگی یگانی و اعتماد یگانی) بود. این پژوهش از حیث هدف، پژوهش کاربردی، از نقطه نظر زمان گردآوری، از نوع پیمایشی و از نظر روش های جمع آوری داده ها و اطلاعات، میدانی است. پرسش نامه ای محقق ساخته بین 269 نفر از دانشجویان دا.اف، به روش تصادفی طبقه ای، توزیع گردید. داده ها، توسط نرم افزار SPSS و به کمک روش های آماری همبستگی پیرسون و روش رگرسیون خطی چند متغیره تحلیل گردیدند. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان دادند که در بین متغیرهای مستقل پژوهش، به ترتیب متغیر نظم و ترتیب، عزت نفس و وظیفه شناسی و در بین ابعاد منتسب به پرورش نظامی به ترتیب متغیر دین داری، همبستگی و اعتماد یگانی، دارای بیشترین میانگین در بین دانشجویان دا.اف می باشند.