نشریه چشم انداز مدیریت مالی
پیاپی 5 (بهار 1391)

هدف از انجام این تحقیق، بررسی تاثیر افشای اجباری و اختیاری بر ارزش بازار سهام شرکت ها می باشد. روش انجام تحقیق شبه تجربی بوده و جامعه آماری تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و دوره زمانی تحقیق از سال 1386 تا سال 1388 می باشد. در این تحقیق برای محاسبه افشای اجباری، از شاخص کیفیت افشا و اطلاع رسانی بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است و به منظور محاسبه شاخص افشای اختیاری از چک لیسیتی شامل 60 مورد افشا که شرکت ها می توانستند به صورت داوطلبانه به افشای آنها بپردازند استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داد که بین افشای اجباری و ارزش بازار سهام شرکتها، رابطه معناداری وجود دارد و با افزایش شاخص کیفیت افشا، ارزش بازار سهام شرکتها نیز افزایش می یابد. یافته های تحقیق همچنین نشان داد که رابطه معناداری بین افشای اختیاری و ارزش بازار سهام وجود ندارد.

یکی از موضوعاتی که در سال های اخیر مورد توجه همگان قرار گرفته است، بحث های راجبع به عوامل موثر بر دوره نگهداری سهام عادی توسط سرمایه گذار است؛ که بعضی از این عوامل جنبه رفتاری و برخی نیز از ساختارهای خرد بازار ناشی می شوند. لذا این مطالعه درصدد بررسی رابطه بین میانگین دوره نگهداری سهام عادی عدم نقدشوندگی سهام و اثر گرایشی سرمایه گذار در بازار سهام ایران از ابتدای سال 1384 تا انتهای 1388 می باشد. لازم به ذکر است، که در این رابطه عوامل دیگری به غیر از عدم نقدشوندگی و اثر گرایشی ممکن است، بر روی میانگین دوره نگهداری سهام توسط سرما یه گذاران تاثیرگذار باشد. از جمله این عوامل که در این مطالعه نیز مورد بررسی قرار میگیرند میانگین ارزش بازار سهام شرک،)اندازه شرکت(و واریانس بازده سهام شرک، طی یکسال)پراکندگی بازده سهام(می باشد. همچنین این مطالعه دارای 2 فرضیه اصلی است، که برای آزمون هر یک از فرضیات از مدل های رگرسیونی مربوطه و به روش 2SLS استفاده می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین عدم نقدشوندگی و دوره نگهداری سهام عادی رابطه مثبت، وجود دارد. همچنین رابطه منفی معنادار بین بازده سالانه سهم و دوره نگهداری به دست آمد که بیانگر وجود اثر گرایشی در بازار سرمایه ایران میباشد.

این تحقیق، به انجام یک بررسی چندجانبه و مقایسه ای در مورد مدل های ارزیابی عملکرد شرکت های سرمایه گذاری ایرانی پذیرفته شده در بورس تهران می پردازد. در واقع به دنبال پاسخ به این سوال بودیم که آیا ارزیابی عملکرد پرتفوی بر مبنای نسبت های سنتی و نسبت های جدید نتایج متفاوتی به دست میآید یا نه؟ بدین منظور در یک دوره 6 ساله (89- 84) شرکت های سرمایه گذاری فعال در بورس و اوراق بهادار تهران (23 شرکت) را درنظر گرفته، به ارزیابی عملکرد آن ها براساس 4 نسبت پرداختیم. براساس نتیجه حاصل از آزمون فرضیه رتبه بندی ارائه شده بر مبنای نسبت شارپ با رتبه بندی ارائه شده، بر مبنای نسبت های سورتینو، پتانسیل مطلوب و امگا ارتباط دارد و این ارتباط را می توان در ضرایب همبستگی بالای آنها مشاهده کرد. نتایج حاصل از فرضیه دوم نشان میدهد که توزیع بازده این شرکت ها از نوع توزیع های بیضوی می باشند که خاصیت مهم آنها متقارن بودنشان می باشد. پس با توجه به تقارن توزیع بازده ضرایب هم بستگی بالا بین شاخص شارپ با نسبتهای سورتینو، پتانسیل مطلوب و امگا را می توان به نوع توزیع بازده نسبت داد.

عوامل متعددی بر بازده بازار بورس اوراق بهادار تاثیرگذار میباشد. در این خصوص می توان به عوامل سیاسی، اجتماعی فرهنگی، تکنولوژیکی و در نهایت عوامل اقتصادی اشاره داشت. در این راستا، عوامل اقتصادی به دو دسته عوامل اقتصادی کلان و خرد تقسیم میشوند. عوامل کلان اقتصادی کلیه شرکتهای بورس را تحت تاثیر قرار داده و برعکس، عوامل خرد اقتصادی بر شرکتهای مختلف)حتی از یک صنعت(تاثیرات متفاوتی میگذارد. ازجمله عوامل کلان اقتصادی موثر بر بازار سهام میتوان به تولید ناخالص ملی، تورم، نقدینگی، قیمت سکه بهار آزادی، نرخ ارز و قیمت واقعی نفت خام اشاره داشت. از طرفی، تغییرات آنها نیز میتواند منجر به ایجاد نوسان در شاخص بورس اوراق بهادار و درنتیجه افزایش ریسک حضور در آن بازار شود. لذا این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین متغیرهای کلان اقتصادی با شاخص کلی قیمت بورس اوراق بهادار تهران انجام گرفته است. در این راستا رابطه بلندمدت توسط مدل یوهانسون یوسیلیوس برآورد گردید که نتایج نشان داد بیشترین تاثیر بر شاخص قیمت کل بورس اوراق بهادار از بین متغیرهای تحقیق را به ترتیب شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی، تولید ناخالص داخلی و قیمت سکه بهار آزادی داشته است. همچنین نتایج آزمون علیت الگوی تصحیح خطای برداری نشان داد بین تولید ناخالص داخلی و نقدینگی با شاخص قیمت بورس اوراق بهادار رابطه علی وجود دارد. درحالی که چنین رابطهای از تورم بهسمت شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران رد می شود.

هدف این مقاله، بررسی تاثیر قدرت بازار محصول بر نقدشوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. برای دستیابی به این هدف، شاخص هرفیندال- هیرشمن و شاخص لرنر به عنوان معیارهای قدرت بازار محصول در نظر گرفته شده اند و برای اندازه گیری نقدشوندگی سهام از معیارهای نسبت نقدشوندگی آمیوست، تعداد دفعات معاملات، ارزش معاملات و نسبت جریان استفاده شده است. نمونه مورد بررسی شامل 89 شرکت طی دوره زمانی 1383 تا 1388 می باشد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش بهروش داده های ترکیبی بیانگر این است که بین شاخص لرنر با نقدشوندگی سهام، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و رابطه بین شاخص هرفیندال هیرشمن و نقدشوندگی سهام مثبت می باشد، اما معنادار نیست. درمجموع می توان نتیجه گرفت هر چقدر که قدرت بازار محصول بیشتر باشد، نقدشوندگی سهام بیشتر خواهد بود.

این تحقیق ارتباط ارزشی بین بازده اوراق بهادار و جریان های نقدی و اقلام تعهدی در سطح صنعت و شرکت را مورد بررسی قرار می دهد. براساس یک نمونه متشکل از 545 شرکت سال از میان - شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 9331 تا 9337، نتایج حاکی از آن بود که هم اقلام تعهدی و هم جریان های نقدی در سطح صنعت از نظر ارزشی مربوط و با بازده سهام به طور معناداری در ارتباط می باشند، اما این ارتباط زودتر از ارتباط بین جریان های نقدی و اقلام تعهدی شرکت با بازده سهام شروع و پایان نمی پذیرد و این به معنای عدم تایید فرضیه زمانبندی سود می باشد. از سوی دیگر تفاوت معناداری بین جریان های نقدی و اقلام تعهدی در سطح صنعت وجود ندارد و اقلام تعهدی در سطح صنعت از نظر ارزشی مربوط تر از اقلام تعهدی شرکت می باشد. این یافته ها نشان می دهد که جریان های نقدی و اقلام تعهدی در سطح صنعت از نظر ارزشی مربوط اما تجزیه سود صنعت به مولفه هایش لازم نیست، چرا که نیروی توضیحی بیشتری ورای سود صنعت فراهم نمی کند.

شرکتها دو گزینه برای تصمیم گیری پیرامون سود کسب شده دارند: می توانند سود را به سهامداران در قالب سود نقدی بپردازند، یا در شرکت به صورت سود انباشته سرمایه گذاری مجدد نمایند. در این مطالعه رابطه بین نقدشوندگی و میزان پرداخت سود نقدی با کنترل مشخصه های شرکت شامل اندازه، سودآوری و فرصتهای رشد بررسی شد. حجم معاملات با لحاظ نمودن سهام شناور آزاد و همچنین نسبت تعداد روزهای معاملاتی سهام به عنوان معیار نقدشوندگی لحاظ گردید. نتایج مدل رگرسیون خطی برای 945 شرکت پذیرفته شده طی سالهای 9333 تا 9311 نزد بورس اوراق بهادار تهران نشان میدهد سرمایه گذاران در بورس، عوامل نقدشوندگی سهام شامل نرخ گردش سهام و نسبت روزهای معاملاتی را به عنوان متغیری برای توضیح میزان سود تقسیمی در نظر نمی گیرند. همچنین رابطه سودآوری و اندازه شرکت با میزان سود تقسیمی تایید نشد. اما رابطه مثبت و معنادار فرصتهای رشد با درصد سود تقسیمی مورد تایید قرار گرفت. به بیان دیگر، سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران از فرصت های رشد به عنوان معیاری برای تعیین میزان سود تقسیمی شرکتها استفاده میکنند.