نشریه دانش انتظامی خراسان جنوبی
پیاپی 3 (اسفند 1391)

از مسائلی که ممکن است سلامت فرد و جامعه را تهدید کند و اثرات آسیب زایی بر فرهنگ، اخلاق، اعتقادات و امنیت جامعه داشته باشد، عدم رعایت حجاب و عفاف در جامعه است. هدف این مطالعه شناخت ارتباط عفاف و حجاب با امنیت فردی و اجتماعی دختران جوان شهر بیرجند بود. روش پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش گردآوری اطلاعات توصیفی- همبستگی می باشد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته حجاب و امنیت که دارای 37 سوال اصلی و 6 سوال فرعی است، استفاده شد. جامعه مورد بررسی تمام دختران 18الی 25 سال شهر بیرجند بودند، نمونه مورد بررسی 180 نفر به روش نمونه گیری اتفاقی از جامعه مورد بررسی انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارspss و از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون کروسکال والیس استفاده شد. نتایج نشان داد که بین عفاف و حجاب با امنیت فردی و اجتماعی دختران همبستگی مثبت وجود دارد، یعنی هر چه عفاف و حجاب دختران بیشتر باشد میزان امنیت فردی و اجتماعی دختران بیشتر خواهد بود. والدین باید در تربیت دینی و مذهبی فرزندان کوشا بوده واعتقادات مذهبی، حجاب و پوشیدن لباس اسلامی را از کودکی نهادینه کنند. بر این اساس فرزندان دختر آنها شئونات اسلامی را رعایت خواهند کرد و لباس آنها متناسب با شرع، عرف و قانون خواهد بود و کمتر مورد آزار و اذیت در بیرون از خانه قرار خواهند گرفت.

این مقاله با هدف ارائه تصویری از وضعیت مکان های جرم خیز و آسیب زای شهر سنندج با تاکید نواحی شهری تهیه گردیده است. بدین منظور اطلاعات حاصله از روش «میدانی» و «اسنادی»، وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی شد و با استفاده از نرم افزار 9.2ArcGIS و برنامه های جانبی 3D Analyst، کار تجزیه و تحلیل جرایم در سطوح مناطق شهری انجام گردید. نتایج پردازش، لایه های نقطه ای وقوع جرم و هویت مکانی محلات و مناطق شهری را نشان می دهد بیشترین فراوانی نوع جرم در منطقه 2 به ترتیب به مواد مخدر و پس از آن سرقت اختصاص داشته است در عین حال میزان فراوانی وقوع جرم در نواحی و نقاط مختلف شهر متفاوت است. همچنین بیشترین فراوانی نوع جرم در منطقه 1 نزاع و پس از آن سرقت، در منطقه 3 نزاع و پس از آن شرب خمر، در منطقه 4 بیشترین وقوع جرم شرب خمر و پس از آن نزاع اختصاص داده شده است. بررسی وضعیت پراکنش مکان های جرم خیز بویژه نواحی حاشیه ای موید برخی از نظریه های ارائه شده در این زمینه است. پژوهش حاضر به منظور توسعه و ارتقاء نظم و امنیت اجتماعی در سطح شهر با تکیه بر توانمندی های سامانه اطلاعات جغرافیایی در قدم نخست به شناسایی کانون های جرم خیز انواع جرایم در سطوح مختلف محلات و مناطق شهر سنندج پرداخت.

امنیت یکی از نیاز های اساسی انسان است که همواره او را بر آن می دارد تا برای تامین امنیت فردی و اجتماعی که یکی از شاخصه های مهم حیات اجتماعی سالم هست تلاش کند. وجود امنیت فردی و رضایت شهروندان از امنیت، باعث رشد و پیشرفت فعالیت های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می شود. هدف پژوهش شناسایی عوامل مختل کننده امنیت و پراکندگی جغرافیایی آن ها در شهرستان های منطقه شمال شرق است، که با طبقه بندی و بررسی انواع جرایم مرتبط با امنیت فردی و امنیت اموال و مالکیت، مورد بررسی قرار گرفته است. روش بررسی، تلفیقی از روش های کاربردی و تطبیقی است. در ابتدا شاخص های جرم و جنایت بر اساس مبانی نظری مشخص شده و پس از آن با استفاده از داده های سالنامه آماری سال 1387، سامانه اطلاعات جغرافیایی و محاسبات آماری در محیط اکسل، پراکندگی شاخص های جرم و جنایت در منطقه مشخص گردیده است. در مرحله نهایی با تلفیق لایه های مختلف جرم و جنایت، پهنه بندی فضا های پر خطر جرم و جنایت در شهرستان های منطقه شمال شرق صورت گرفته است. یافته ها نشان داد که مهمترین شاخص های جرم و جنایت که بر هم زننده احساس امنیت و آرامش منطقه شمال شرق است عبارت است: قتل عمد، ایراد ضرب و جرح، سرقت از اماکن، سرقت از وسایل، جرایم مرتبط با مواد مخدر و... نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد شهرستان مشهد، بالاترین میزان جرم و جنایت را دارا است. شهرستان های نیشابور و تربت حیدریه نیز در سطحی پایین تر همین شرایط را دارا هستند. شهرستان های سبزوار، بجنورد، چناران و قوچان دارای جرم و جنایت متوسطی در سطح منطقه می باشند و بقیه شهرستان ها جرم و جنایت کم و یا خیلی کم دارند.

یکی از مهم ترین عوامل شکل گیری و گسترش قاچاق وجود مطلوبیت اقتصادی برای متخلفین است و از این رو کاهش مطلوبیت اقتصادی فعالیت مجرمانه از طریق کم کردن اختلاف قیمت کالا در داخل و خارج از کشور را می توان یکی از بهترین روش های کنترل و مقابله با قاچاق به حساب آورد. این امر همواره به عنوان یکی از مهم ترین آثار اقتصادی اجرای قانون هدفمندی یارانه ها مورد توجه دولتمردان بوده است. پژوهش حاضر در قالب یک روش کتابخانه ای و تحلیلی با استناد به آمارهای مربوط به کشفیات گمرکات استان خراسان جنوبی در سال های 89 و 90 تلاش نموده است تا تاثیرات اجرای مرحله اول قانون هدفمندی یارانه ها را بر قاچاق کالا در استان خراسان جنوبی مورد بررسی قرار دهد. نتایج پژوهش نشان می دهد که تعداد پرونده های قاچاق ورودی پس از اجرای قانون هدفمندی کاهش یافته است اما همزمان تعداد پرونده های قاچاق خروجی و نیز ارزش ریالی کل قاچاق ورودی و خروجی افزایش قابل توجهی داشته اند که در برخی موارد این افزایش بسیار شگفت آور است. در عین حال با وجود کاهش پرونده های کوچک و متوسط قاچاق (زیر 100 میلیون ریال)، پرونده های بسیار سنگین (بالای 1 میلیارد ریال) به طور چشم گیری افزایش یافته اند. در مورد اقلام عمده قاچاق شده غیر از افزایش قابل توجه جایگاه فرآورده های نفتی در سال 90، نتیجه خاصی حاصل نشد.

به دنبال حضور اتباع خارجی افغانی در استان خراسان جنوبی که به بعد از حمله اتحاد جماهیرشوری سابق به این کشور و به سال 1358 (1979 میلادی) باز می گردد مسائل و مشکلات مختلفی گریبان گیر شهر های استان خراسان جنوبی شد. روش پژوهش توصیفی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و مصاحبه بوده است یافته های پژوهش نشان می دهد که حضور مهاجرین افغانی در این استان باعث افزایش روز افزون تعداد مشکوک التابعین و جعل اسناد هویتی درسطح استان بخصوص در مناطق مرزی و جنوبی استان شده است. بطوری که در حال حاضر در استان خراسان جنوبی شاهد حضور بیش از3481 نفر مشکوک التابعه و دو برابر شدن جعل اسناد هویتی در سال 91 نسبت به سال 90 و چهار برابرشدن نسبت به سال 89 هستیم. نتایج نشان می دهد مهمترین عوامل افزایش تعداد مشکوک التابعین در استان ازدواج اتباع افغانی غیر مجاز با زنان ایرانی و همچنین خرید و فروش مدارک هویتی اتباع ایرانی فوت شده و برخی مسائل در دستگاه های اداری می باشد و در خصوص جعل اسناد هویتی نیز تلاش اتباع افغانی غیر مجاز برای سکونت دائمی در ایران و پایین بودن ضریب ایمنی مدارک هویتی ایرانی و عدم برخورد قاطع قضایی با جاعلان و افراد دارای مدارک جعلی هویتی بوده است که تبعات مختلف امنیتی و اجتماعی را برای استان در پی داشته است.

امروزه چالش بین جوامع و سازمان ها با مسائل اقتصادی مرتبط نیست، با دانایی و نادانی در ارتباط است. منابع طبیعی، ثروت شناخته نمی شود، سرمایه انسانی خود ثروت و تولید کننده ثروت است. مقوله توسعه منابع انسانی به عنوان یک موضوع کلیدی با اهمیت و اساسی، از جمله ضروری ترین اقداماتی است که در سازمان ها و در حوزه مدیریت منابع انسانی مطرح است. این پژوهش مطالعه مروری بوده و از بعد هدف می توان گفت کاربردی و از حیث ماهیت و روش، می توان گفت که یک مطالعه توصیفی است. پژوهش حاضر با استفاده از تشریح رویکرد ریموند ای نوا، توسعه منابع انسانی را مورد بررسی قرار داده و با بیان مزیت ها و اهداف توسعه سرمایه انسانی بر غنای آن افزوده است. در انتهای مطالب دو ابزار با عناوین استاندارد توسعه گر کارکنان و استاندارد سرمایه گزاران در سازمان جهت پیشبرد و کمک به توسعه کارکنان در ناجا تشریح و معرفی گردیده است تا ناجا و سازمان ها با استمداد از این دو ابزار، شرایط را برای توسعه سرمایه انسانی بیشتر و بهتر فراهم سازند.

یکی از ابعاد وجودی شهرها و جوامع انسانی، وجود نظم و امنیت به خصوص در شرایط وقوع بحران های اجتماعی و طبیعی است که توجه به این امر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مراکز نظامی و انتظامی که وظیفه نظم و امنیت را در این مواقع بر عهده دارند، باید در مناطقی استقرار بیابند، که بتوانند در اسرع وقت خود را به محل های وقوع بحران برسانند و به محض وقوع بحران به مقابله و کنترل آن بپردازند. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است. در مرحله نخست به شناسایی و بررسی عوامل موثر بر مکان یابی مراکز انتظامی و نظامی پرداخته شد؛ سپس با استفاده از سامانه سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی و پس از طی کردن مراحل جمع آوری داده، تهیه لایه های اطلاعاتی، طبقه بندی و ارزش گذاری لایه ها و وزن دهی و همپوشانی لایه های اطلاعاتی به اولویت بندی زمین های شهر بیرجند برای ایجاد مراکز نظامی پرداخته شد. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق مشاهده میدانی، مطالعه طرح تفضیلی و نقشه های وضع موجود و تفضیلی شهر بیرجند به دست آمده است. در نهایت زمین های این شهر را به پنج دسته خیلی مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب، خیلی نامناسب تقسیم بندی شد که نتیجه در قالب یک نقشه ارائه گردیده است. پس از تطابق این نقشه با واقعیت زمینی، زمین های دسته مناسب، خیلی مناسب برای ایجاد مراکز انتظامی مناسب تشخیص داده شد. هم چنین با توجه به نقشه نهایی مشاهده می شود که بیشترین مراکز نظامی و انتظامی موجود به غیر از مراکز نظامی و انتظامی واقع در سایت اداری (جنوب غرب شهر بیرجند) در پهنه های مناسب و متوسط قرار دارند و از موقعیت نسبتا مناسبی برخوردارند.