فهرست مطالب

پژوهش های علوم شناختی و رفتاری - سال سوم شماره 1 (پیاپی 4، بهار و تابستان 1392)

مجله پژوهش های علوم شناختی و رفتاری
سال سوم شماره 1 (پیاپی 4، بهار و تابستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/06/23
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مقایسه الگوی ترسیمی، توانایی سازمان دهی و حافظه دیداری- فضایی کودکان با و بدون اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی
    حمید علیزاده، پناه علی حسین زاده، علی محمد گودرزی، هادی زرافشان صفحات 1-10
    هدف پژوهش حاضر مقایسه الگوی ترسیمی و توانایی سازمان دهی و حافظه دیداری – فضایی کودکان با و بدون اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی است. این پژوهش از نوع علی مقایسه ای بود، برای انتخاب نمونه، از بین مدارس ابتدایی پسرانه منطقه 9 شهر تهران، دو مدرسه به صورت تصادفی انتخاب و از بین دانش آموزان آنان 80 نفر (40 نفر با اختلال، 40 نفر عادی) به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. انتخاب کودکان با اختلال بر اساس پاسخ معلمان به فرم غربالگری محقق ساخته و فرم معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی (انجمن روان پزشکی آمریکا، 2000) صورت گرفت. برای گردآوری داده ها آزمون تصاویر پیچیده آندره ری در دو مرحله در اختیار آزمودنی ها قرار داده شد و پس از ترسیم تصاویر نمره گذاری گردید. تحلیل اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون t برای گروه های مستقل نشان داد که الگوی ترسیمی و توانایی سازمان دهی و حافظه دیداری- فضایی کودکان دارای اختلال ضعیف تر از گروه بدون اختلال است (05/0> p). بر این اساس، می توان نتیجه گیری کرد که کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی در برخی از کارکردهای اجرایی و توانایی های دیداری- فضایی مشکل دارند. این یافته ها را می توان در تشخیص و درمان استفاده کرد.
    کلیدواژگان: اختلال نارسایی توجه، بیش فعالی، توانایی سازمان دهی، حافظه دیداری- فضایی، تصاویر پیچیده آندره ری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه و حالات فراشناختی در دانش آموزان دختر و پسر
    حمید کاظمی، سارا مطهری صفحات 11-22
    در دیدگاه شناختی طرحواره های ناسازگار اولیه از بنیادی ترین مولفه های شناختی محسوب شده، حتی گاهی اوقات پیش از آنکه کودک زبان را بیاموزد، شکل می گیرد (طرحواره های پیش کلامی) و اغلب نفوذ خود را بر سیستم پردازش اطلاعات در زیر آستانه هوشیاری اعمال می کند و حالتی خودآیند دارد. این ارتباط به حدی است که درمانگران معتقدند در زمان فعال شدن طرحواره های ناسازگار، فنون فراشناختی می تواند با آنها مقابله کند و فرد یاد می گیرد با بحث و استدلال شناختی با حالات هیجانی خود مقابله کرده، از تحریف اطلاعات محیط توسط طرحواره ها جلوگیری کند. مطالعه حاضر به دنبال بررسی ارتباط بین انواع طرحواره های ناسازگار اولیه و حالات فراشناختی است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه و حالات فراشناختی در دانش آموزان مقطع سوم راهنمایی و دبیرستان شهر اصفهان و مقایسه آن در دختران و پسران بود. در این راستا، از جامعه آماری دانش آموزان مقطع سوم راهنمایی و اول و دوم دبیرستان شهر اصفهان، تعداد 100 دانش آموز (50 دختر و 50 پسر) با دامنه سنی 14 تا 18 سال به روش تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه فراشناخت حالتی دانش آموزان (اونیل و عابدی، 1996) و پرسشنامه طرحواره های یانگ (فرم 205 ماده ای، 2007) راتکمیل نمودند. تحلیل یافته ها نشان داد که نمره کل طرحواره های ناسازگار اولیه رابطه منفی و معناداری (05/0> P، 22/0- = R) با نمره کل مولفه های فراشناختی دانش آموزان دارد. تحلیل رگرسیون چند متغیره به تفکیک خرده مقیاس های طرحواره ها نشان داد که از بین 16 طرحواره موجود، طرحواره های شکست (004/0> P، 40/0- = R) در دختران و بازداری هیجانی (002/0> P، 42/0 -= R) در پسران، همبستگی معناداری با نمره کل فراشناخت دارد. بر اساس یافته های فوق به نظر می رسد که دانش آموزان دختر با فعال شدن طرحواره ی شکست که منجر به باور فرد به شکست خورده بودن و گریز ناپذیر بودن شکست در فرد منجر می شود و نیز پسرانی که از فعال شدن طرحواره بازداری هیجانی که به موجب آن فرد به بازداری افراطی از اعمال و احساسات به منظور اجتناب از طرد و احساس شرمندگی می پردازد، رنج می برند، با نقص بیشتر در فرایندهای فراشناختی روبه رو خواهند بود.
    کلیدواژگان: حالات فراشناختی، طرحواره های ناسازگار اولیه
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری بر درآمیختگی فکر- عمل
    سودابه بساک نژاد، یدالله زرگر، معصومه حاتمی سربرزه صفحات 23-32
    هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری بر درآمیختگی فکر- عمل، فرونشانی افکار و احساس گناه دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران بود. این پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل است. ابزارهای این پژوهش شامل مقیاس درآمیختگی فکر- عمل، سیاهه فرونشانی افکار و پرسشنامه خصیصه گناه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای ابتدا 518 دانشجوی دختر مقطع کارشناسی به عنوان نمونه اولیه انتخاب شدند. از این میان، افرادی که در هر سه مقیاس درآمیختگی فکر- عمل، فرونشانی افکار و احساس گناه، نمره بالاتر از یک انحراف معیار داشتند. 30 نفر به روش تصادفی ساده به دو گروه 15 نفره به عنوان گروه آزمایش و گروه کنترل گماشته شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 60 دقیقه ای تحت درمان شناختی- رفتاری قرار گرفتند. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری، نشان می دهد که آزمودنی های گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در هر سه متغیر درآمیختگی فکر- عمل، فرونشانی افکار و احساس گناه نسبت به گروه کنترل کاهش معنا داری را نشان دادند (001/0 P<) نتایج نشان می دهد که گروه درمانی شناختی- رفتاری نقش موثری در کاهش علایم درآمیختگی فکر- عمل، فرونشانی افکار و احساس گناه در جمعیت دختران دانشجو دارد.
    کلیدواژگان: درآمیختگی فکر، عمل، فرونشانی افکار، احساس گناه، درمان شناختی، رفتاری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تاثیر مشاوره مسیر شغلی به سبک رویکرد تصادفی برنامه ریزی شده بر قابلیت های کارآفرینی دانشجویان
    لعیا دین دوست، محمدرضا عابدی، فاطمه بهرامی صفحات 33-48
    هدف از این پژوهش، تعیین میزان تاثیر مشاوره مسیر شغلی به سبک رویکرد تصادفی برنامه ریزی شده کرومبولتز بر ادراک قابلیت های کارآفرینی دانشجویان دانشگاه اصفهان بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال 1387 بود که از طریق نمونه گیری تصادفی، نمونه ای به تعداد 50 نفر انتخاب شد که در دو گروه آزمایش و گواه هر کدام 25 نفر جایگزین شدند. هر دو گروه طی سه مرحله (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری) ارزیابی شدند. ابزار استفاده شده در این تحقیق مقیاس قابلیت های کارآفرینی بوده است. به منظور اجرای پژوهش، گروه آزمایش طی شش جلسه تحت مشاوره شغلی به سبک رویکرد تصادفی کرومبولتز قرار گرفت و گروه گواه در فهرست انتظار باقی ماند. به منظور تاثیر ماندگاری مشاوره به فاصله 20 روز پس از جلسه آخر یک جلسه پیگیری برگزار گردید و به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss-15 و تحلیل کواریانس استفاده شد. نتیجه تحقیق نشان داد که مشاوره مسیر شغلی به سبک رویکرد تصادفی برنامه ریزی شده، ادراک قابلیت های کارآفرینی دانشجویان را هم در مرحله پس آزمون (002/0 (P= و هم در مرحله پیگیری (009/0 (P= افزایش داده است.
    کلیدواژگان: مشاوره مسیرشغلی، رویکرد تصادفی برنامه ریزی شده، قابلیت های کارآفرینی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی رابطه بین اهداف پیشرفت و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان مدارس تیزهوشان و مدارس عادی: نقش میانجی گرایانه سبک های تفکر
    حجت محمودی*، علی عیسی زادگان، جواد امانی ساری بگلو، افسانه کتابی صفحات 49-68

    هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین اهداف پیشرفت و عملکرد تحصیلی با توجه به نقش واسطه ای سبک های تفکر نوع اول، در میان دانش آموزان تیز هوش و عادی به روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه مورد مطالعه دانش آموزان تیز هوش و عادی سال سوم دبیرستان، ناحیه 1 شهر اورمیه بود. بدین منظور 200 دانش آموز از مدارس عادی، و 150 دانش آموز از مدارس تیزهوشان به روش نمونه گیری خوشه ایمرحله ای انتخاب شدند؛ و به پرسشنامه اهداف پیشرفت میگلی و همکاران (2000) و پرسشنامه سبک های تفکر استرنبرگ و واگنر (1992) پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان داد که سبک تفکر نوع اول نقش میانجی را در رابطه بین اهداف پیشرفت و عملکرد تحصیلی دارد (p=0.001). نتایج مقایسه گروهی نشان داد که اثر اهداف تبحری بر سبک تفکر نوع اول در تیزهوشان بیشتر از عادی (p=0.001) و اثر اهداف عملکرد- اجتناب در عادی بیشتر از تیزهوشان بود (p=0.05)، درحالی که اثر اهداف عملکرد- رویکرد بر سبک تفکر نوع اول در هر دو گروه تفاوت معناداری با هم نداشت. شاخص های برازش مدل (90/0 CFI =، 08/0 RMSEA=، 98/0= GFI تیزهوشان و90/0= GFI عادی) نشان داد که مدل پژوهش از برازش خوبی برخوردار است.

    کلیدواژگان: اهداف پیشرفت، سبک تفکر نوع اول، دانش آموزان تیزهوش، عملکرد تحصیلی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مقایسه شیوه های مقابله با فشار روانی مادران کودکان عقب مانده ذهنی، فلج مغزی و عادی
    سارا آقابابایی، نسیم استکی آزاد، احمد عابدی صفحات 69-80
    هدف پژوهش حاضر، مقایسه شیوه های مقابله با فشار روانی مادران کودکان عقب مانده ذهنی، فلج مغزی و عادی است. روش این پژوهش علی- مقایسه ای بود. به منظور انجام پژوهش 90 نفر از مادران کودکان عقب مانده ذهنی، فلج مغزی و عادی (هر گروه 30 نفر) به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش مقیاس سنجش شیوه های مقابله با فشار روانی راجر بود. داده های حاصل از پژوهش به شیوه آماری تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد، بین شیوه های مقابله با فشار روانی مادران کودکان عقب مانده ذهنی، فلج مغزی و عادی تفاوت معناداری وجود دارد (001/0> P). مادران کودکان عقب مانده ذهنی نسبت به دو گروه دیگر از شیوه های منفی و ناکارآمد مقابله با فشار روانی به میزان بیشتری استفاده می کنند. این مادران با به کار بردن شیوه های منفی و ناکارآمد، فشار روانی را در خود افزایش می دهند. مادران کودکان عقب مانده ذهنی از شیوه های مرور هیجانی (نشخوار ذهنی)، بازداری هیجانی، مقابله ی انفصالی و مقابله اجتنابی، مادران کودکان فلج مغزی از شیوه موفقیت گرایی سمی و مادران کودکان عادی از شیوه های کنترل شخصی و انعطاف پذیری (که شیوه های مثبت و کارآمد است) به میزان بیشتری استفاده می کنند.
    کلیدواژگان: فشار روانی، عقب ماندگی ذهنی، فلج مغزی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر میزان پرخاشگری دانش آموزان دختر دوره متوسطه
    مهناز اشرفی، فرزانه منجزی * صفحات 81-98

    از آنجایی که پرخاشگری و رفتار پرخاشگرانه آثار نامطلوبی بر حالت درونی افراد و به پیرو آن بر روابط بین فردی می گذارد، از طرفی توانایی در برقرارکردن ارتباط موثر با دیگران، باعث رشد مطلوب و شکوفایی شخصیت می شود، از این رو در پژوهش حاضر اثربخشی مهارت های ارتباطی برکاهش پرخاشگری دانش آموزان دختر دوره متوسطه بررسی شد. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه درسال تحصیلی90-89 و نمونه تحقیق60 نفر بود که به روش نمونه گیری خوشه ایتک مرحله ای و تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه پرخاشگری اهواز (A.A.I) بود. طرح پژوهش از نوع نیمه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود، که پس از انتخاب تصادفی گروه های آزمایشی و گواه، مداخله آزمایشی (مهارت های ارتباطی) بر روی گروه آزمایش به مدت 12جلسه 60 دقیقه ای و یک بار در هفته اجرا گردید. پس از اتمام برنامه آموزشی از هر دو گروه پس آزمون، و آزمون پیگیری یک ماه پس از اجرای پس آزمون از هر دو گروه گرفته شد. به منظور تجزیه و انجام داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری و کواریانس (مانکوا) استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان دختر دوره متوسطه در پس آزمون و پیگیری موثر بوده است. نتایج درباره زیر مقیاس های پرخاشگری نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی در ابعاد خشم و عصبیت، تهاجم و توهین و لجاجت و کینه توزی نیز موثر بوده است.

    کلیدواژگان: مهارت های ارتباطی، پرخاشگری، خشم و عصبیت، تهاجم، توهین، لجاجت و کینه توزی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Comparison of drawing pattern, organizational ability, and visuospatial memory in children with and without attention deficit hyperactivity disorder
    H. Alizadeh, P. Hosseinzadeh, A. Goodarzi, H. Zarafshan Pages 1-10
    This study compared drawing pattern، organizational ability، and visuo- spatial memory in children with and without attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). Eighty male students (40 with، and 40 without ADHD، were recruited from schools in Tehran. The participants were screened and diagnosed respectively utilizing a researcher-made checklist، and DSM-IV (2000). Rey- Osterreith Complex Figure Form-A was used to collect the data. The results of analysis revealed that drawing pattern، organizational ability، and visuo- spatial memory are lower in children with ADHD (p<0. 05). Accordingly، it can be suggested that children with ADHD have significant deficits in aforementioned cognitive and executive functions. The clinical implications have been discussed.
    Keywords: drawing pattern, organizational ability, visuospatial memory, attention deficit hyperactivity disorder, ADHD
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Relationship between early maladaptive schemas and meta-cognitive states in girls and boys studentes
    H. Kazemi, S. Motahari Pages 11-22
    Cognitive theories believe that early maladaptive schemas are oldest cognitive components and even sometimes happen before child’s language learning، and most of the times، apply their effect on the information processing under consciousness threshold and have an automatic mode. The aim of this study was to identify the relation between meta-cognitive components and different kinds of maladaptive schemas in high school and guidance school students of Isfahan. The sample of this study consisted of third grade students of guidance school، and first and second grades of high school students of Isfahan. 100 students (50 girls and 50 boys) in the age range of 14-18 were randomly chosen and were asked to fill out the meta-cognitive questionnaire and Young questionnaire. The analysis of data showed that the total scores of maladaptive schemas had a negative and significant relation with the scores of meta-cognitive states (R= -0. 22 and p<0. 05). Multivariable regression analysis showed that among 16 available schemas، failure (R= -0. 40، p<0. 004)، and emotional inhibition، (R= - 0. 42، P< 0. 002) in the boys، showed significant correlations with the total scores of meta-cognitive states. According to the findings، it seems that، the activation of failure schema in the girls، leads to the belief of being a failure and inevitability of failure، and the boys suffering from activation of emotional inhibition by which they extremely inhibit their emotion and action، in order to avoid the feelings of rejection and shame، are faced with deficits in meta-cognitive processing and have more cognitive and emotional distress during learning process.
    Keywords: early maladaptive schemas, meta, cognitive states
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The effectiveness of cognitive behavior group therapy on thought- action fusion, thought suppression and guilty feeling of university students
    S. Bassak Nejad, Y. Zargar, M. Hatami Sarbarzeh Pages 23-32
    This research was designed to assess the effectiveness of cognitive behavior group therapy on thought- action fusion، thought suppression and guilt feelings of university students. In this experimental pretest- posttest study، 518 female university students responded to 3 instrument: TAF Scale، Thought Suppression Scale and Guilty Feelings Scale. Then 30 subjects who had high scores in the three scales were randomly assigned to two equalsize experimental and control groups. The experimental group received 8 sessions of cognitive behavior therapy based on Zucker and et al model. The results analysis of covariance show that cognitive behavior therapy significantly reduced thought action fusion، suppression and guilty feelings among the experimental group. It is concluded that cognitive behavior therapy can reduce thought action fusion، suppression and guilty feelings among female university students
    Keywords: cognitive behavior group therapy, thought, action fusion, thought suppression, guilt feeling
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The effect of career counseling based on Krumboltz planned happenstance approach on enhancement of perceptible entrepreneurship capabilities students
    L. Dindoost, M. R. Abedi, F. Bahrami Pages 33-48
    The purpose of this study was to examine the effectiveness of career counseling based on Krumboltz planned happenstance approach on enhancement of entrepreneurship capabilities of the Isfahan university students. The population of the study consisted of students of the university of Isfahan، from which a sample of 50 students were selected. The Entrepreneurship Capabilities Scales were administered to all subjects at the pre، post and follow-up stages. The experimental group received Krumboltz planned happenstance approach training، while the control group was in the waiting list. In order to investigate the effectiveness of lasting، a follow-up test was held after twenty days from the last intervention session. The results of analysis of covariance showed that the two groups were significantly different in entrepreneurship capabilities both in the post- (P=0. 002) and follow-up tests (P=0. 009).
    Keywords: career counseling, planned happenstance approach, entrepreneurship capabilities
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The relationship between achievement goals and academic performance through the mediation of thinking styles among gifted and ordinary students
    H. Mahmoudi, A. Issazadegan, J. Amani Sari Baglo, A. Ketabi Pages 49-68

    Using the structural equation modeling method، this study aimed at exploring the relationships between achievement goals and academic performance through the mediation of the first type of thinking styles among gifted and ordinary students. Study populations were gifted and ordinary junior year high school students of Urmia City. 200 ordinary and 150 gifted Students were selected through stratified sampling method. They replied to the Thinking styles Questionnaire (Sternberg & Wagner، 1992) and the Achievement Goals Questionnaire (Midgely، et. al، 2000). The research findings revealed that the first type thinking style has a mediational role in the relationship between achievement goals and academic performance (p=0. 001). The finding of group comparison showed that the effect mastery goals on first type thinking style among gifted students was greater than in ordinary students (p=0. 001) and the effect of avoidance-approach goals among ordinary students was greater (p=0. 05)، while the effect of performance- approach goals on first type thinking style was not significant among groups. Tested model goodness of fit indexes showed that the research model was fitted with data (CFI=0. 90، RMSEA=0. 08، GFI (gifted) = 0. 98، GFI (ordinary) = 0. 90).

    Keywords: achievement goals, the first type of thinking styles, gifted students, academic achievement
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A comparison of the coping methods with stress of mothers of children with mental-retardation, Cerebral-Palsy and normal children
    S. Aghababaei, N. Esteki Azad, A. Abedi Pages 69-80
    The aim of this research was to compare the stress coping methods of mothers of children with mental- retardation، cerebral-palsy and normal children. The design of this research was ex- post- facto. Therefore، ninety mothers of children with mental-retardation، cerebral- palsy and normal children were randomly selected. The instrument was Roger’s Stress Coping Methods Scale. The results of analysis of variance showed that there was a significant difference between coping methods with stress of mothers of children with mental-retardation، cerebral-palsy and normal children (P<0. 001). The findings indicated that mothers of children with mental retardation used more negative coping methods.
    Keywords: stress, mental, retardation, cerebral, palsy
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The effectiveness of communication skills training in reducing aggression among female high school students
    M. Ashrafi, F. Monjezi Pages 81-98

    In the present research، the effectiveness of communicative skills training in reducing aggression among high school female students was studied. Therefore 60 female students were randomly selected and assigned to two experimental and control groups. The instrument used was Ahvaz Aggression Inventory (AAI). The research design was semi-empirical with pre، post، and follow-up tests. The experimental group received 12 weekly 60 minute sessions of communication skills training. The follow-up test was carried out one month after training. The results of multivariate analysis of covariance showed that training of communicative skills significantly reduced aggression in the training group as compared to the control group both in the post-test and the follow-up (P<0/01).

    Keywords: communication skills training, aggression
    Abstract View Paper Original: Persian