فهرست مطالب
نشریه دین و ارتباطات
سال نوزدهم شماره 2 (پاییز و زمستان 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/12/10
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 5-36دین به منزله پدیده ای پویا، مهم ترین رکن هویت فرهنگی و اجتماعی در جامعه در حال گذار ایران است و نقش مهمی در شکل دهی به هویت جوانان دارد. شبکه های اجتماعی مجازی همچون فیس بوک، ارزش های اجتماعی را متحول ساخته و دگرگونی گسترده ای را در شیوه های شکل گیری هویت دینی افراد و گروه ها به وجود آورده اند. بدین لحاظ پژوهش حاضر، رابطه حضور و تعامل در شبکه اجتماعی فیس بوک را با هویت دینی جوانان مطالعه می کند. پرسش اصلی این است که استفاده از فیس بوک چه تاثیری بر هویت دینی کاربران دارد؟ آیا فیس بوک به عنوان یکی از ابزارهای جهانی شدن، تضعیف کننده هویت دینی است؟
پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری داوطلبانه و در دسترس و بهره گیری از پرسش نامه اینترنتی محقق ساخته، با تکیه بر نظریه های کاشت و ساخت یابی گیدنز صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کاربران جوان فیس بوک شهر اصفهان تشکیل می دهند.
نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که بین مدت زمان عضویت، میزان استفاده و میزان مشارکت و فعالیت کاربران در استفاده از فیس بوک، رابطه معنادار معکوس و بین واقعی تلقی کردن محتوای فیس بوک و هویت دینی کاربران رابطه معنادار مثبتی وجود دارد؛ یعنی هرچه مدت زمان عضویت، میزان استفاده و میزان مشارکت و فعالیت کاربران در استفاده از فیس بوک افزایش پیدا می کند از برجستگی هویت دینی نزد آن ها کاسته می شود. همچنین یافته ها بر این واقعیت دلالت دارد که جوانان متناسب با نوع نیازهای دینی و مذهبی خود از فیس بوک استفاده می کنند و به همان ترتیب استفاده از فیس بوک بر شیوه و سبک دینداری آن ها تاثیر می گذارد و قرائت های دینی مختلف را در آن ها افزایش می دهد.
کلیدواژگان: شبکه های اجتماعی اینترنتی، فیس بوک، هویت، هویت دینی -
صفحات 37-80ارزش ها به عنوان راهنمای رفتار و اساس شکل گیری گرایش ها و کنش های افراد جامعه و عنصری تعیین کننده در ساختار فرهنگی جوامع هستند. جامعه شناسان معتقدند که پایه های هر جامعه، ریشه در ارزش ها و نظام عقیدتی آن دارد. مقاله حاضر به تحلیل محتوای ارزش های دینی در اخبار شبکه های سیما در سال 1388، با هدف بررسی میزان توجه به ارزش های دینی در اخبار شبکه های سیما پرداخته است. این مطالعه به روش تحلیل محتوا، جامعه آماری این تحقیق اخبار شبکه های سیما شامل بخش خبری 21 شبکه یک، 22:30 شبکه دو، 22 شبکه سه، 20 شبکه چهار و 24 شبکه پنج، به مدت یکسال و شیوه نمونه گیری آن به صورت سیستماتیک بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بیشترین کارکرد رسانه ای اخبار دینی شبکه های سیما تاکید بر مقوله رفتارهای دینی، و بیشترین مقوله ترویجی فرهنگ اسلامی شامل سعادت گرایی و دفاع از مظلومان، تقید به مسائل اسلامی و عدالت طلبی و امر به معروف و نهی از منکر به ترتیب در ارزش های دینی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی در اخبار دینی شبکه های سیما بوده است. وحدت مسلمین نیز بیشترین میزان ارزش برجسته سازی شده در اخبار دینی شبکه های سیما بودند. عفاف و حجاب نیز بیشترین میزان ارزش فرهنگی پرداخته شده در اخبار دینی شبکه های سیما بوده است.
کلیدواژگان: ارزش، ارزش های دینی، ارزش های سیاسی، ارزش های فرهنگی، اجتماعی، ارزش های اخلاقی، تحلیل محتوا، اخبار دینی و شبکه های سیما -
صفحات 81-112این مقاله می خواهد بررسی نماید که آیا همگرایی های فرهنگی و دینی در بین کشور های عضو سازمان همکاری اسلامی به اندازه ای موثر بوده است که دست کم در باب گفتمان حقوق بشر بر واگرایی های سیاسی و اقتصادی فایق آمده و این کشور ها بتوانند راهبرد واحدی را در تعامل با نظام بین المللی حقوق بشر اتخاذ نمایند؟ انگاره نویسنده آن است که در دوران تدوین و شکل گیری نظام بین المللی حقوق بشر کشور های اسلامی هیچ گونه راهبرد منسجمی نداشتند؛ به دلیل شرایط سیاسی حاکم بر جامعه بین المللی این کشور ها بین دو اردوگاه شرق و غرب پراکنده شده و در گفتمان حقوق بشر سیاست های مختلفی اتخاذ کرده بودند. حال آنکه در دوران توسعه و تحول این نظام، کشور های اسلامی به هویت فرهنگی متفاوت خود پی برده و با تشکیل اردوگاه اسلامی کوشیدند راهبرد منسجمی اتخاذ نمایند.
کلیدواژگان: جهان اسلام، حقوق بشر، همگرایی فرهنگی، سازمان ملل متحدد، سازمان کنفرانس اسلامی -
صفحات 113-145مساجد از جمله نهادهای اجتماعی می باشند که بحث رهبری در آنان از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است، به گونه ای که یکی از عوامل موثر در اعتلای مسجد، رهبری روحانی در مسجد است. در این راستا محقق به بررسی رهبری روحانی و ویژگی های آن در مسجد صفا پرداخته و تلاش بر آن بوده است که به ارائه مولفه های موفقیت رهبری در مسجد مذکور بپردازد. محقق بر پایه مدل برگزیده و با استفاده از روش مصاحبه و مشاهده غیرمشارکتی، مولفه ها و مقوله های مدل منتخب را با رهبری پیش گفته در مسجد صفا تجزیه و تحلیل کرده است. بر این اساس، 11 مقوله مدل انتخابی را در نظر گرفته و داده های حاصل از مصاحبه ها و نیز گزارش های حاصل از مشاهده را متناسب با هر کدام از مقوله ها با عنوان نکات کلیدی در جدولی ارائه شده است. داده های هر جدول که در واقع برآیند مصاحبه ها و نیز گزارش های نوشته شده است، بر اساس ادبیات رهبری و رفتار سازمانی کدگذاری شده است. پس از کدگذاری داده ها، مدل جامع رهبری در مسجد صفا ترسیم شده است. استمرار فعالیت یک روحانی در مسجد، رهبری مشارکتی وی، الگو بودن رهبر برای اعضا و پیروان، تعامل مطلوب با متربیان و جوانان را می توان از جمله عوامل و مولفه های مهم رهبری در مسجد صفا محسوب نمود.
کلیدواژگان: رهبری، مسجد، رهیافت صفات مشخص، رهیافت رفتاری، رهیافت اقتضایی -
صفحات 147-180در این مقاله، سیمای شش پیامبر الهی در پنج فیلم سینمای ایران بررسی شده است. در بررسی حاضر، از میان آثار سینمای ایران، فیلم هایی انتخاب شده که به طور مشخص یک شخصیت مقدس الهی را دستمایه اصلی خود قرار داده اند؛ به نحوی که در آن ها، امکان تحلیل نحوه پردازش تصویری شخصیت ایشان در ظاهر و نیز در منش و سیره ایشان وجود داشته باشد. این مقاله محتوای کیفی پنج اثر سینمایی از منظر تنزیه گرایی یا تشبیه گرایی در شخصیت پردازی از پیامبران الهی را تحلیل می کند. این آثار عبارت اند از: 1.]حضرت[ایوب پیامبر(ع)؛ 2.]حضرت[ابراهیم خلیل الله (ع) 3.]حضرت[عیسی مسیح(ع) بشیر]حضرت[احمد(ص) 4. ملک]حضرت[سلیمان نبی(ع) و 5.]حضرت[یوسف پیامبر(ع)؛ که در ضمن بررسی این آثار و صحنه های منتخب آن، نحوه تصویرپردازی از شخصیت های مقدس و کیفیت آن تحلیل شده و نتایج حاصل از آن ارائه شده است. بررسی و تحلیل فیلم های منتخب نشان می دهد تصاویر ارائه شده از شخصیت های مقدس، به طور قاطع، تصاویری محترم و با درنظرداشت وجه آسمانی شخصیت آن بزرگان است که متناسب با توانمندی موجود، سعی دارد در تکریم شخصیت های مقدس و پیامبران الهی بکوشد. همچنین در آثاری که فیلمنامه آن بر مبنای منابع متقن و با دقت نظر ساخته شده، تصویرپردازی قریب به واقعی از پیامبران دست داده است.
کلیدواژگان: سینما، تصویر، پیامبران، شخصیت های مقدس، تشبیه، تنزیه -
صفحات 181-210
پژوهش میان رشته ای حاضر برای ورود دین و ارتقاء جایگاه عوامل ذهنی در روابط بین الملل، نقش آفرینی بازیگران مذهبی بر پدیده های بین المللی در چارچوب حوزه مطالعاتی ارتباطات بین الملل را مطالعه می کند و به این منظور، بخشی از دیپلماسی عمومی پادشاهی عربستان سعودی را مورد بررسی اکتشافی قرار می دهد که توسط سازمان بین المللی «رابطه العالم الاسلامی» از زمان تاسیس (1381ق/ 1962م.) تاکنون (1433ق/ 2012م.) اجرا شده است. در رهیافت فرهنگی- ارتباطی، الگوی دیپلماسی عمومی رابطه العالم الاسلامی متناسب با اقتضائات فرهنگی پادشاهی عربستان سعودی و به منظور ایجاد همگرایی در تولید و ترویج هنجارهای مبتنی بر هویت و منافع ملی در عرصه سیاست خارجی، ضمن توجه به منابع عینی و ذهنی قدرت، تلفیقی از محورها و مولفه های ارتباطات بین الملل سنتی و جامعه اطلاعاتی را مورد استفاده قرار می دهد و منجر به تولید قدرت متقاعدکننده مذهبی برای این کشور می شود.
کلیدواژگان: رهیافت فرهنگی در مطالعات بین المللی، حوزه مطالعاتی ارتباطات بین الملل، دیپلماسی عمومی، سازمان بین المللی، رابطه العالم الاسلامی
-
Pages 5-36As a dynamic phenomenon، religion is an important element of social and cultural identity in Iranian transitory society and has an important role in shaping youth identity. Virtual social networks like Facebook، change social values and produce a massive change in the way of the development of both individual and group religious identity. Therefore، the present study focuses on the relationship between religious identity and presence and interaction in Facebook. The key question is what effect the Facebook has on religious identity of its users? The present study is done via survey and accessible voluntary sampling method. We used a researcher-made questionnaire. The theoretical framework is based on Grenber’s Cultivation theory and Giddens’ Structuration theory. The research population includes young users of Isfahan City. The results indicate there is a significant inverse relationship between membership duration، use of and participation in the activities of Facebook. Also، there is a positive relationship between actual content on Facebook and religious identity of members. As duration of membership increases، use of and participation in the activities of Facebook reduce religious identity. The results also indicate that in accordance with their religious needs، young people use Facebook and this affects the users'' religions style and creates a multiple reading of religion.Keywords: cyber space, virtual social networks, Facebook, identity, religious identity
-
Pages 37-80Values are to be considered as behavioral guides and the basis of the formation of individuals'' inclinations and reactions، and also determining factors in the socio- cultural structure. Sociologists believe that social foundations are rooted in their ideological and value systems. This article intends to make a survey of religious value content of Iranian television news in the year 1388. The method used is content analysis and the statistical domain comprises mostly 9:00 p. m news، channel one; 9:30 p. m. news، channel two; 10 p. m. news، channel 3; 8:00 p. m. news، channel 4، and 12:00 p. m. news، channel 5، in a one-year period using a systematic sampling. The results show that the major media function of religious news of the Iranian TV has been an emphasis on religious behaviors، and the major promotional concern of religious culture has been seeking salvation، defending the oppressed، sticking to Islamic issues، justice، and enjoining virtues and forbidding vices. These have shown themselves in an order of religious، political، cultural، social and ethical values. Other major emphases have been Muslim unity، and observance of hijab and chastity.Keywords: value, religious values, political values, socio, cultural values, ethical values, content analysis, religious news, Iranian TV channels
-
Pages 81-112This article intends to see whether cultural and religious convergence among Islamic Cooperation Organization member states has been sufficient enough to enable them to adopt a unique strategy in their interaction with international human right system، which first requires their overcoming the existing rift in economic and political stances and human right discourse. The author''s hypothesis is that during the formation of the above system، Islamic states were lacking in a well-integrated strategy. This was due to their affiliations to either the western or eastern bloc and their adoption of different policies in regard to human right discourse. However، at the time of the evolution of this system، the Islamic states became conscious of their own cultural identities which led to a more unified strategy versus the international situation.Keywords: Islamic world, human rights, cultural convergence, the United Nations, Islamic Conference Organization
-
Pages 113-145Mosques are among social institutions where leadership، including clerical leadership، holds a high and significant status and plays an influential role in giving them dignity. Thus، the author has tried to evaluate clerical and spiritual leadership of Safa Mosque to elucidate those factors that led to its success. Based on selected modeling and by using interviews and non-participatory observation، the involved indexes have been analyzed and evaluated. Then 11 aspects of the selected model have been taken into consideration، and the data gathered through interviews and reports have been presented in a table in relation to each of those aspects. These data have then been codified on the basis of leadership literature and organizational behavior. A comprehensive leadership model is then described. Sustained activity of a cleric in mosque، his invitation of others'' participation، his being accepted as a model example for his audience، his favorable interaction with the youths and learners، can be taken as some of the causes and major factors of leadership in Safa Mosque.Keywords: leadership, mosque, distinguished qualification approach, behavioral approach, appropriateness approach
-
Pages 147-180In this article the picture of six prophets in five Iranian feature films has been depicted. The feature films selected are those which have involved one sacred or divine character specifically، in a way that enables our analysis of their cinematic rendition of their appearance and behavior. The content analysis of these films has basically concentrated on their concern with purity and similitude when depicting the character of the prophets. The films include: «Jacob the Prophet»، «Abraham Khlilollah»، «Jesus، the Harbinger of Ahmad»، «The Kingdom of Solomon»، and «Joseph the Prophet». The analysis shows that the characters are depicted in a way to safeguard their respectful and divine status. Besides، the films which have remained faithful to authentic religious resources have managed to offer an almost truthful presentation of the prophets.Keywords: cinema, picture, Prophets, sacred personalities, similitude, purity
-
Pages 181-210
This is an interdisciplinary study that deals with the role of religion and elevated status of subjective factors in international relations، and the involvement of religious players in the international events in the framework of international communication field of studies. To do this it has probed into a portion of Saudi Arabia''s public diplomacy that has been performed by Rabeta al-Alam al-Eslami (Muslim World League)، an international organization، since its foundation from 1962. In a cultural- communicative approach، the public diplomacy model used by this organization considers the cultural exigencies of Saudi Arabian monarchy and with the purpose of establishing coordination in producing and promoting norms based on national identity and interests in international political arena، by taking objective and subjective sources into account and utilizing a combination of traditional international communication and information society، leading to the production of convincing religious power for the country.
Keywords: the cultural approach in international study, international communication field of studies, public diplomacy, internatiuonal organization, Rabata al Alam al Eslami (Muslim World League)
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.