فهرست مطالب

پژوهشنامه انقلاب اسلامی - پیاپی 7 (تابستان 1392)

پژوهشنامه انقلاب اسلامی
پیاپی 7 (تابستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/07/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سیدجلال دهقانی فیروزآبادی، علی سروش صفحات 1-17
    ضروری است مبتنی بر پارادایم اندیشه اسلامی، سطوح و انواع دیپلماسی عمومی مورد مطالعه قرار گیرد، در این مقاله مبتنی بر اندیشه امام خمینی(ره)، سطوح و انواع جدیدی از دیپلماسی عمومی تبیین می گردد. بعد از باز تعریف این دیپلماسی مبتنی براین پارادایم، سه لایه برای دیپلماسی عمومی تبیین می گردد. از سه ساحت انسانی متناسب با سه علم فقه، فلسفه و عرفان، سه سطح دیپلماسی عمومی استخراج می گردد و انواع مختلف آن در این سه لایه تعریف می شود. برای دیپلماسی عمومی و دیپلماسی فرهنگی تعریف متناسب با این پارادایم ارائه می شود و دیپلماسی فطری، دیپلماسی تربیتی، دیپلماسی بیداری و دیپلماسی وحدت به عنوان مفاهیمی جدید، معرفی می گردد.
    کلیدواژگان: دیپلماسی، امام خمینی(ره)، دیپلماسی عمومی، دیپلماسی تربیتی
  • عنایت الله یزدانی، رویا نژادزندیه صفحات 19-44
    امروزه دیپلماسی عمومی به عنوان یکی از مولفه های قدرت نرم، نقش اساسی در شکل دهی و جهت دهی به سیاست خارجی دارد. این نوع از دیپلماسی به واسطه ی آن که مخاطب خود را مردم قرار می دهد و شکل دادن به افکار عمومی را مد نظر دارد، اخیرا مورد توجه دولت ها قرار گرفته است و دولت ها در تلاش هستند با تاثیر و نفوذ بر افکار عمومی نظر آنان را به سیاست ها و جهت گیری ها و اقدامات خود جلب کنند و از این طریق منافع ملی خود را تامین کنند. اهمیت این مسئله موجب شده است جمهوری اسلامی ایران که دارای ماهیتی فرهنگی، اسلامی و انقلابی است بهره-گیری از این ابزار را در دستور کار خود قرار دهد. مقاله حاضر تلاش دارد به تبیین مبانی دیپلماسی عمومی در جمهوری اسلامی ایران در چهارچوب اصول و ارزش های انقلاب اسلامی بپردازد. مفروض مقاله این است که دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پیوند نزدیکی با اصول و ارزش های انقلاب اسلامی دارد و ایران اسلامی تلاش کرده با اتخاذ سیاست ها و بهره گیری از نهادها و ابزارهای مرتبط اهداف و ارزش های انقلاب اسلامی را در میان افکار عمومی سایر ملل اشاعه و گسترش دهد.
    کلیدواژگان: انقلاب اسلامی، سیاست خارجی، قدرت نرم، ایدئولوژی، دیپلماسی عمومی، جمهوری اسلامی ایران
  • محمدعلی همتی، سید محمدعلی تقوی، مرتضی منشادی صفحات 45-61
    سید قطب، نظریه پرداز بزرگ اخوان المسلمین، از جمله اندیشمندانی است که نمی توان تاثیر اندیشه های او بر زمانه اش را نادیده انگاشت. سید قطب را می توان پیوند دهنده نسل اول و نسل-های بعدی اخوان دانست. افکار و شیوه زندگی و مبارزات او برای نسل های بعدی الگوی ایستادگی و خستگی ناپذیری بوده است. از سوی دیگر، نیروهای مبارز مذهبی در ایران نیز در تلاش برای رسیدن به اهداف اسلامی-انقلابی خود، مسیر دشوار و پر فراز و نشیبی را پیمودند. تشابه برخی افکار و مشابهت مسیر میان سید قطب و نیروهای اسلام گرای انقلابی ایران، موضوعی قابل تامل است. سوال اصلی این پژوهش آن است که اندیشه های سیدقطب از چه جایگاهی در میان نیروهای مذهبی انقلابی در ایران در دوران پیش از انقلاب اسلامی برخوردار بوده است؟ ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم شخصی و دسترسی به آثار سید قطب و ترجمه آن در ایران راه را برای ورود اندیشه های این متفکر به ایران گشود و برای آن جایگاه ویژه ای در ادبیات نیروهای مذهبی فراهم آورد که نمود آن را می توان در مقدمه مترجمان آثار سیدقطب، نقد اندیشه های او و بیان احساس نیاز به اندیشه های وی مشاهده نمود.
    کلیدواژگان: سید قطب، روحانیون انقلابی ایران، ابزارهای ارتباطی، نیروهای مبارز مذهبی
  • سید مرتضی هزاوه ای، علی زیرکی حیدری صفحات 63-82
    در جریان انقلاب مشروطه حداقل دو گفتمان فکری عمده یعنی «گفتمان روحانیت مشروطه-خواه» و «گفتمان روشنفکری ایران» قابل شناسایی است که با ائتلاف موقت این دو گفتمان در مرحله اول بر استبداد پیروز می شوند. تعامل اولیه این دو در جریان انقلاب گونه ای خاص از مشروطه ی ایرانی را به تصویر می کشید که در جریان تحولات بعدی، این تعامل تبدیل به تقابل فکری این دو جریان فکری شد که در نهایت منجر به ناکامی در دست یابی به هدف های پیش-بینی شده ی اولیه بود. از این رو پرسش اصلی پژوهش پیش رو این است که چرا پس از پیروزی انقلاب مشروطه تعامل میان «گفتمان روحانیت مشروطه خواه» و «گفتمان روشنفکری ایران» به تقابل بدل گشت؟ پاسخ پرسش های مذکور با کاربست «نظریه گفتمان» روشن خواهد شد. به نظر می رسد «گفتمان روشنفکری» در جریان انقلاب مشروطه با ارائه ی چهره ای نادرست از مشروطه ی غربی، سبب آشنایی نادرست علما با آن شد. این مساله موجب همراهی «گفتمان روحانیت مشروطه خواه» با «گفتمان روشنفکری» شده، در نتیجه از انفعال تاریخی اش به درآمد و به طور جدی درگیر مساله حکومت در دوره ی غیبت در جامعه ی شیعی گشت و اقدام به تاسیس نوعی الگوی مشروطه اسلامی کرد. اما ابتدا گفتمان روحانیون در تحقق الگوی اسلامی مزبور شکست خورد. ولیکن گفتمان روحانیت با جذب دال های شناور جامعه، در جریان تحولات بعدی تا انقلاب اسلامی به طور پیشروانه ای یک گام به جلوتر نهاد و سنگ بنای ایجاد حکومت اسلامی را به منظور پاسداری از ارزش های اسلامی تحت زعامت مستقیم خود بر عهده گرفت.
    کلیدواژگان: روحانیت مشروطه خواه، روشنفکری، گفتمان، مشروطه، انقلاب اسلامی
  • رضا سیمبر، وحید قربانی صفحات 83-102
    پیرامون علت پیوند و نزدیکی روابط ایالات متحده-اسرائیل فرض های بسیاری اقامه شده است که در چهارچوب سه دیدگاه کلی طبقه بندی می شوند که عبارتند از: وجود هویت و ارزش های مشترک در فرهنگ دو کشور ایالات متحده- اسرائیل؛ نفوذ لابی های یهودی حامی اسرائیل در دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده و هدایت آن در راستای منافع اسرائیل؛ و در نهایت وجود منافع مشترک راهبردی در روابط دو کشور. پژوهش حاضر براساس همین سه دیدگاه، پیوند ایالات متحده-اسرائیل در برابر انقلاب اسلامی ایران را مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش، وجود منافع راهبردی مشترک در روابط ایالات متحده و اسرائیل را تاثیرگذارترین عامل صف آرایی آن ها در یک جبهه واحد در برابر جمهوری اسلامی ایران ارزیابی می کند. برای این منظور، ابتدا دو استدلال نخست مورد بررسی و دلایلی برای نشان دادن ضعیف بودن این استدلال ها مطرح شده و در نهایت به دیدگاه سوم، یعنی وجود منافع راهبردی در روابط دو کشور پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: انقلاب اسلامی ایران، روابط ایالات متحده، اسرائیل، هویت و ارزش های مشترک، لابی های یهودی، منافع مشترک راهبردی
  • عبدالمطلب عبدالله، مصطفی اسماعیلی صفحات 103-123
    از زمان پیروزی انقلاب اسلامی، ایران مهم ترین چالش در سیاست خارجی آمریکا شده است،که روزبه-روز مواجهه و مهار آن برای آمریکا دشوارتر می شود. در واقع، چگونگی تعامل با ایران در سه دهه گذشته یکی از اصلی ترین آزمون های روسای جمهور آمریکا بوده است.در این پژوهش ما به دنبال بررسی سیاست خارجی اوباما در مورد مسئله هسته ای ایران هستیم. مقاله حاضر درصدد پاسخ گویی به این سوال است که سیاست خارجی اوباما نسبت به برنامه هسته ای ایران در دوره 4 ساله ریاست جمهوری او چگونه بوده است؟ به عبارت دیگر دیدگاه ها و رویکردهایی که در زمان ریاست جمهوری اوباما در قبال برنامه هسته ای ایران وجود داشته، تداوم سیاست های گذشته بوده و یا در حال تغییر است؟ برای پاسخ دادن به این سوالات تلاش شده تا با بهره گیری از تئوری جیمز روزنا به تبیین سیاست خارجی اوباما پرداخته شود. چهارچوب روزنا این امکان را به صورت روشمند به ما می دهد تا مجموعه ای از متغیرها را در سه سطح فردی، ملی و بین المللی اعم از مادی و معنایی بتوان برای تحلیل سیاست خارجی امریکا و مسئله هسته ای ایران مورد بررسی قرار دهیم. نتایج این تحقیق نشان داد که اوباما نیز به رغم شعارهایی که مبنی بر تغییر داده بود، هیچ گونه تغییری را در روند مقابله با انقلاب اسلامی ایران ایجاد نکرده و به همان سیاست های روسای جمهور گذشته ادامه داده است.
    کلیدواژگان: سیاست خارجی، اوباما، جمهوری اسلامی ایران، ایالات متحده آمریکا
  • محمدحسن خانی، حجت الله نوری ساری صفحات 125-143
    انگلستان یکی از دولت های ذی نفوذ و با سابقه در تاریخ معاصر ایران به شمار می رود که در قرون 19 و 20 میلادی در دوران قاجاریه و پهلوی همواره کوشیده است تا بر جریان تحولات داخلی ایران در جهت حفظ و توسعه منافع ملی خود تاثیرگذار باشد. انقلاب اسلامی مردم ایران در سال 1357 و شکل گیری جمهوری اسلامی از مهم ترین تحولات قرن بیستم بود که منافع ملی دولت انگلستان را تحت الشعاع قرار داده و نحوه فعالیت این کنشگر نظام بین الملل را در منطقه خاورمیانه به چالش کشید. نوشتار حاضر درصدد بررسی و تحلیل رفتار دولت انگلیس در جریان تحولات انقلاب اسلامی در سال های 1359-1357 است. هدف مقاله، نشان دادن سیاست ها، مواضع و رفتار این دولت اروپایی در قبال انقلاب اسلامی به عنوان یک حرکت «مردم سالارانه دینی» در ایران است. در این مقاله تلاش می شود تا به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که: «دولت انگلیس در قبال نهضت اسلامی مردم ایران بر مبنای چه منافع، اهداف و سیاست هایی رفتار نمود؟» با توجه به این مساله، پرسش فرعی دیگری مطرح می شود. «دولت انگلیس برای تامین این منافع چه اقدامات و مواضعی را پیش گرفت؟» برای پاسخ به این پرسش ها، سیاست ها و اقدامات انگلیس مبتنی بر سیاست های اعلامی و اعمالی این کشور در مواجهه با انقلاب اسلامی به تفکیک تبیین و سپس تحلیل شده است.
    کلیدواژگان: انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی ایران، انگلستان
|
  • Seyed Jalal Dehghani Firouzabadi, Ali Soroush Pages 1-17
    It is necessary to study types and levels of diplomacy based on the paradigm of Islamic Thought. This paper explains new types and levels of diplomacy based on Imam Khomeini''s thought. After redefining the diplomacy in this paradigm، a three-layers diplomacy will be explained. Three levels of diplomacy are derived from three humanistic ground and three dimensions of «pure Islam» and different types of diplomacy can be defined in these three layers. Also، appropriate definition of this paradigm will present for public diplomacy and cultural diplomacy. And Training diplomacy will be introduced as a new concept and new term. In addition، other types of diplomacy، such as awakening diplomacy and unity diplomacy، would be defined in this level.
    Keywords: Diplomacy, Imam Khomeini, public diplomacy, Training diplomacy
  • Enaytaollah Yazdani, Roya Nezhad Zandieh Pages 19-44
    Today public diplomacy as one of the aspects of soft power has a major role in shaping and leading foreign policy. Since this kind of diplomacy is dealing with people and shaping public opinion، it has been considered important by states. States are attempting to influence public opinion in order to attain their national interests. To this، as the Islamic Republic of Iran has an Islamic، cultural and revolutionary nature has tried to use public diplomacy in its foreign relations. This paper attempts to clarify the principles of public diplomacy in the framework of the Islamic revolution principles and values. The main discussion in this paper is that there is a relation between the Islamic Republic of Iran’s public diplomacy and the Islamic revolution values and Iran has tried to promote and expand the Islamic revolution values among public opinion.
    Keywords: Islamic Revolution, Foreign Policy, Soft Power, Ideology, Public Diplomacy, the Islamic Republic of Iran
  • Mohammad Ali Hemati, Sayed Mohammad Ali Taghavi, Morteza Manshadi Pages 45-61
    Sayyid Qutb، the Egyptian Muslim Brotherhood’s eminent thinker، has influenced his age to a large extent. He was the link between the first generation of Muslim Brotherhood members and the later ones. His thoughts and political activities introduced a pattern that was followed by the next generation of Muslim militants all over the world، including Iran، where Muslim political activists were fighting against the Pahlavi Regime. The similarities between his thought and those of revolutionary Islamic forces in Iran can be an interesting scholarly topic. The main question in this paper is: what was the place of Sayyid Qutb’s thought among religious activists in the pre-Revolutionary Iran? Direct and indirect personal contacts with Sayyid Qutb and some of his prominent followers، access to his works، some of which were translated into Persian، led to the spread of his thought in Iran. His thought was welcomed by religious-minded activists، as it can be seen in the introductions written by translators to the Persian translations of his works، criticisms of his thought as well as the expressing of the need for his views in works written by Iranian Muslim activists.
    Keywords: Sayyid Qutb, Iran, revolutionary clerics, religious activists
  • Sayed Morteza Hazavei, Ali Ziraki Heidari Pages 63-82
    we can find two discourses during the constitutional revolution in iran: «constitutional clergy» and discourse of intellectual، By temporary coaltion of these two discourses، they defeated the tyranny. During this political act، specific kind of iranian Constitutional appeared by the initial interaction between these two discourses، which turned into alteraction during the next subsequents. this intelctual alteraction caused failure to reach primary goals. Thus،the key question is that: why the interaction between discourses of “constitutional clergy «And secular intellectuals became alteraction between them? By using» discourses theory «we can said: During the constitutional، discourse of Intellectuals providing false face of western constitutional thought، this declination caused Ulama having wrong conception with constitional thoght. It brought coalition between “constitutional clergy» and intellectuals discourse as historical result of this issue،clergy exit from the old passivity and involved with the problem of government and stateman in shia community in epoch of abssence. First the clergymen disscourse failed to achive the islamic pattern but as the next transformations coming by islamic revolution، the floating signs accepted by this discours and started to moving ahed to constitute islamic government to defence islam and islamic orders.
    Keywords: Constitutional clergy, intellectual, discourse, constitutional, Islamic Revolution
  • Reza Simbar, Vahid Ghorbani Pages 83-102
    Regarding the cause of close and linked relationship between Israel and United states several assumptions have been made. The assumptions can be classified into three perspectives including: the existence of common values and identity in the two countries culture، influence of Jewish lobbies supporting Israel in the foreign policy-making system and guiding the policies the direction of Israel’s interests and finally the existence of common strategic interests in the relations. The study based on these perspectives examines Israeli-US alliance against the Islamic revolution of Iran. This study evaluates that the existence of common strategic interests between the two countries is the most influential factor which line up the two countries in a united front against the Islamic Republic of Iran. For this purpose، the first two arguments are examined and we explain the reasons for their weakness. Finally، the third view - existence of common strategic interests between the two countries - will be discussed.
    Keywords: Islamic Revolution of Iran, Israel, United states Relations, common identity, values, common strategic interests
  • Abdolmotaleb Abdollah, Mostafa Esmaeili Pages 103-123
    From the time of victory of Islamic Revolution، Iran has been the most important challenge to the American Foreign policy، and from that time till now، this problem and confrontation has become more critical. In fact، one of the main challenges of American presidents during three decades ago has been the question of how to interact and deal with Iran. This research tends to answer to the question that has Obama’s foreign policy toward Iranian nuclear issue changed، or it is continuation of the past. To answer the question، the theory of James N. Rosenau is used. The result shows that in spite of his slogans about the change، Obama has not changed his attitude and policy toward Iranian revolution، and what is going on in the United States is the continuation of the past.
    Keywords: foreign policy, Obama, Islamic Republic of Iran, United States
  • Mohamamd Hassan Khani, Hojatollah Noori Sari Pages 125-143
    Britain is seen as one of the influential governments with a long history of presence in Iranian contemporary history affecting domestic politics of Iran in order to maintain and increase its national interests during 19th and 20th centuries in Qajar and Pahlavi eras. The event of Islamic Revolution in 1979 which led to the establishment of Islamic Republic of Iran، as one of the important developments in 20th centuries، disrupted this process and undermined the goals and interests of UK in Iran and to a greater extent posed a challenge to it in the whole region of the Middle East. This article is an attempt to evaluate the British stance government towards revolution during the years in which the revolution was taking place (1978-1980)، trying to explore and analyses policies، and behaviors of this European government towards the Islamic revolution. The article will also try to find the answers to this question that the British reaction to the Islamic revolution was based on what kind of assumptions، goals، interests، and policies and actions.
    Keywords: Islamic Revolution, Islamic Republic of Iran, Great Britain