نشریه ورزش و علوم زیست حرکتی
سال دوم شماره 1 (پیاپی 3، بهار و تابستان 1389)

تامین مناسب اسید آمینه های شاخه دار برای تثبیت عملکرد دستگاه ایمنی ضروری است. با این حال برخی از جنبه های مصرف اسید آمینه های شاخه دار و تاثیر آن بر عملکرد ایمنی ناشناخته مانده و یا مطالعه نشده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر مصرف مکمل اسید آمینه ی شاخه دار بر عملکرد دستگاه ایمنی و مرحله ی حاد لکوسیتوز به دنبال فعالیت ورزشی وامانده ساز در مردان غیرفعال انجام شد.
20 دانشجوی مرد غیرفعال در دو گروه مکمل و دارونما مورد مطالعه قرار گرفتند. آزمودنی ها 2 ساعت قبل از فعالیت دارونما یا مکمل اسید آمینه های شاخه دار را به میزان 210 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دریافت نمودند؛ سپس نیم ساعت بعد از آخرین وهله ی مصرف مکمل با 75 درصد توان هوازی بیشینه تا مرحله ی واماندگی روی چرخ کارسنج شروع به فعالیت کردند. نمونه های خونی جهت سنجش گلوتامین،کراتین کیناز و سلول های سفید خون بعد از خوردن آخرین وهله ی مکمل و یا دارونما و درست قبل از انجام فعالیت و بلافاصله بعد از انجام فعالیت از محل ورید بازویی گرفته شد.
بر طبق نتایج آزمون تی همبسته افزایش معناداری در میانگین تغییرات لکوسیت های پلاسمایی در هر دو گروه مکمل (05/0 >P) و دارونما (001/0 >P) دیده شد. نتایج آزمون تی مستقل نیز نشان داد که دامنه ی این تغییرات به شکل معناداری در گروه مکمل کمتر ازگروه دارونما بود (05/0 >P). همچنین بر طبق نتایج آزمون تی مستقل افزایش معنادار کراتین کیناز و کاهش بیشتر گلوتامین نیز تنها در گروه دارونما دیده شد و زمان رسیدن به خستگی نیز در گروه مکمل در مقایسه با گروه دارونما به شکل معناداری دیرتر اتفاق افتاده بود (05/0 >P).
بر طبق نتایج پژوهش حاضر به نظر می رسد مصرف مکمل اسید آمینه ی شاخه دار با کاهش شاخص آسیب عضلانی و حفظ غلظت گلوتامین پلاسمایی مانع از تشدید لکوسیتوز شده و پاسخ ایمنی را به شکل بهینه ای تنظیم می کند.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تاثیر شش هفته تمرین مقاومتی و سرعتی بر برخی عوامل آمادگی جسمانی در دانشجویان مرد غیر ورزشکار بود.
روش شناسی: تعداد 36 دانشجوی مرد غیر ورزشکار (میانگین سن 1/21 سال، میانگین وزن6/73 کیلوگرم و میانگین قد 76/1 سانتی متر) به طور تصادفی انتخاب و به سه گروه تمرین مقاومتی، سرعتی و کنترل تقسیم شدند. گروه های تمرین مقاومت (به شکل هرمی) و سرعتی (به شکل هرمی) هر یک برنامه تمرین ویژه خود را به مدت 6 هفته و 3 جلسه در هفته اجرا کردند.
نتایج به دست آمده از روش آماری t مستقل نشان داد که تمرین مقاومتی و سرعتی موجب تغییر معنی داری در انعطاف پذیری، قدرت و توان بی هوازی شدند (0001/0 =p) هم چنین نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که بین این دو نوع تمرین از نظر انعطاف پذیری و توان بی هوازی اختلاف معنی داری وجود نداشت (34/0= p)، اما این تفاوت در قدرت معنی دار بود (0001/0 =p).
با توجه به یافته ها می توان چنین نتیجه گرفت که تمرینات هرمی مقاومتی و سرعتی می توانند موجب بهبود انعطاف پذیری، قدرت عضله همسترینگ و توان بی هوازی شوند، اما به نظر می رسد تمرینات مقاومتی روش موثرتری بر قدرت عضله همسترینگ باشد.

تحقیقات کم انجام شده بر روی کشتی گیران نشان دهنده عدم توجه کافی به آمادگی هوازی و افزایش عوامل خطرزای قلبی در ورزشکاران رشته های توانی می باشد.
هدف تحقیق حاضر بررسی اثر 6 هفته تمرینات دایره ای مبتنی بر فنون کشتی بر ترکیب بدن، توان هوازی و نیم رخ چربی خون کشتی گیران تمرین کرده خراسانی بود.
روش شناسی: از جامعه آماری کشتی گیران تمرین کرده خراسانی پس از فراخوان، تعداد 15 نفر بطور تصادفی انتخاب شدند و به مدت 6 هفته در پروتکل تمرینی شرکت کردند. 48 ساعت قبل از اولین و بعد از آخرین جلسه تمرینی، درصد چربی بدن آزمودنی ها با روش 3 نقطه ای اندازه گیری و نمونه گیری خونی به عمل آمد. نتایج نشان دهنده افزایش معنی دار توان هوازی (05/0p<)، کاهش معنی دار (05/0p<) درصد چربی بدن کشتی گیران و مقادیر کلسترول (TC) و عدم تغییر معنی دار در تری گلیسیرید، HDL وLDL بود.
نتایج بیانگر لزوم افزایش تمرینات هوازی در تمرینات کشتی گیران بود.

همچون سایرارگان های بدن، خون نیز به هر نوع فعالیت بدنی ویژه پاسخ یکسانی نمی دهد. نوع فعالیت، زمان، شدت و مدت، شرایطی هستند که بدن به آن واکنشی مناسب از خود نشان می دهد و با توجه به اینکه در رابطه با ورزش کیک بوکسینگ مطلبی گزارش نشده است؛ بنابراین ضرورت دیدیم که به بررسی اثر یک جلسه تمرین غیررقابتی کیک بوکسینگ به شیوه دایره ای بر برخی از متغیرهای لکوسیت و ترومبوسیت خون در کیک بوکسورهای جوان بپردازیم.
روش شناسی: 13 پسر کیک بوکسور جوان به طور تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل قرار گرفتند. یک تمرین دایره ای شامل 6 تکنیک کیک بوکسینگ برای 7 دور متناوب، بدون توقف در ایستگاه ها و فقط استراحت در دورها انجام شد. در زمان های 30 دقیقه قبل، بلافاصله بعد، 45 و 90 دقیقه پس از تمرین نمونه گیری خونی به عمل آمد.
پس از تصحیح حجم پلاسمایی مشاهده شد که تعداد گلبول سفید، تعداد لنفوسیت و تعداد پلاکت افزایش معنی داری را بلافاصله پس از تمرین نشان دادند؛ ولی تعداد پلاکت های غیرطبیعی، قطر متوسط پلاکتی و حجم متوسط پلاکتی تغییر معنی داری نداشتند.
با توجه به نتایج پژوهش حاضر، حدس زده می شود که تغییرات در متغیرهای لکوسیتی و ترومبوسیتی در پاسخ به تمرین، احتمالا به دلیل فرآیند دیمارژینیشن و یا به دلیل تصفیه آدرنالین (اپی نفرین) باشد.

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی ویژگی های ترکیب بدنی دانشجویان پسر و دختر دانشگاه گیلان و کردستان و مقایسه آن با نورم ملی دانشجویان ایران بود.
روش شناسی: آزمودنی های این پژوهش 280 دانشجوی مرد و زن (140 نفر از دانشگاه گیلان و 140 نفر از دانشگاه کردستان) به ترتیب با میانگین سنی 3/1±21 و 54/2±20 سال، وزن 32/6±4/68 و 82/5±2/67 کیلوگرم و قد 52/3±8/173 و 43/5±9/174 سانتی متر بودند که به صورت تصادفی انتخاب شدند. برخی از فاکتور های ترکیب بدنی آزمودنی ها (درصد چربی، توده چربی، شاخص توده بدن، نسبت دور کمر به دور باسن) با استفاده از سیستم آنالیز ترکیب بدنی و متر نواری اندازه گیری شدند.
نتایج نشان داد میزان درصد چربی و توده چربی بدن بین گروه ها به طور معنی داری متفاوت بود و این مقادیر در دانشجویان پسر دانشگاه گیلان نسبت به دانشگاه کردستان بالاتر بود (05/0>P). در مقایسه با هنجار ملی، در شاخص درصد چربی به ترتیب حدود 38% و 34% از افراد تحت بررسی دانشگاه گیلان و کردستان اضافه چربی داشتند و حدود 13% و10% نیز دارای چربی کمتری از هنجار ملی دانشجویان بودند. در شاخص توده بدن حدود 36% و 32% در محدوده کم وزنی و حدود 35% و 32% در محدوده اضافه وزن قرار داشتند. در شاخص نسبت دور کمر به دور باسن به ترتیب 5/17% و 2/16% در محدوده خطر بودند.
افزایش آگاهی ورزشی و توسعه اماکن ورزشی در دانشگاه ها ضروری می باشد.

گیاهان دارویی دارای تاریخچه طولانی به خصوص در مشرق زمین هستند امروزه به شکل ویژه ای مورد توجه قرار گرفته اند و مطالعات زیادی بر روی آنها به منظور تولید داروهای مختلف و جدیدا مکمل های غذایی صورت گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر عصاره گیاهان زنجبیل، خارخاسک، جنکوبیلوبا، جین سینگ و سویا بر توان هوازی ورزشکاران استقامتی می باشد.
این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی یک سوکور بر روی 70 نفر در طول 4 هفته انجام شد. افراد دارای سابقه طولانی مدت در ورزش بوده و به صورت تصادفی به 7 گروه 10 نفره تقسیم شدند. برای تهیه مخلوط گیاهی ابتدا 10 گرم از پودر هر گیاه در 100 میلی لیتر متانول خالص حل شده و سپس محلول به مدت 24 ساعت بر روی دستگاه هم زن قرار گرفت. پس از آن به وسیله پمپ خلاء و صافی محلول صاف شد و در فشار پایین و در دمای 45 تا 55 درجه سانتی گراد تغلیظ و عصاره خشک بدست آمده از گیاهان همراه با نشاسته به شکل قرص250 گرمی تهیه شد. عصاره گیاهان بدون اسم و با کد در بسته بندی های مشابه تهیه و در اختیار افراد در گروه ها قرار داده شد. زمان استقامت و توان هوازی (میلی لیتر بر کیلو گرم در دقیقه) در گروه ها و هر فرد قبل و پس از تمرینات ورزشی ثبت شد. آنالیز آماری داده ها از طریق11 SPSS ver، انجام شد و سطح معنی داری در این تحقیق با (05/0 p<) تعیین شد.
این پژوهش نشان داد که مکمل های سویا و خارخاسک بر زمان استقامت (s) (05/0 p<) در مقایسه با پلاسبو تفاوت آماری معناداری نداشته است اما مکمل های جینکوبیلویا و جین سینگ بر VO2max (ml.kg-1.min-1) اختلاف معناداری در مقایسه با پلاسبو (05/0 p<) نشان دادند.
این نتایج تاثیر نیروزایی مکمل غذایی تهیه شده از مخلوط این گیاهان و زنجبیل را که دارای بیشترین خاصیت ارگوژنیکی بوده است پس ازتمرینات ورزشی نشان داد.

تمرینات پلیومتریک یکی از روش های تمرینی است که برای دستیابی به توانایی های بیشتر، آمادگی بدنی مناسب و بالابردن توان انفجاری ورزشکاران مورد استفاده مربیان قرار می گیرد. علیرغم مزایای فراوانی که تمرینات پلیومتریک دارد، فشار زیادی بر ورزشکاران تحمیل می کند. هدف از این پژوهش تغییرات میزان فشار درک شده، لاکتات خون و حداکثر اکسیژن مصرفی (Vo2max) به یک فعالیت بیشینه روی چرخ کارسنج متعاقب 48 و 168 ساعت تمرین پلیومتریک می باشد.
روش شناسی: تعداد 28 دانشجوی پسر رشته تربیت بدنی به طور تصادفی به دو گروه شاهد (13 نفر) و تجربی (15 نفر) تقسیم شدند. میزان فشار درک شده با شاخص بورگ، لاکتات خون با دستگاه لاکتومتر اسکات و Vo2max با آزمون بیشینه استورر– دیویس در آزمایشگاه انداره گیری شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس) (ANOVA با اندازه گیری مکرر با سطح معنی داری کمتر از 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
غلظت لاکتات خون) 01/0 (P<و میزان فشار درک شده) 006/0 (P<در 48 ساعت بعد از جلسه تمرین پلیومتریک به طور معنی داری افزایش یافت، در حالی که مقادیر Vo2max در 48 ساعت بعد؛ و غلظت لاکتات خون، میزان فشار درک شده و Vo2max در 168 ساعت بعد از جلسه تمرین پلیومتریک، بدون تغییر باقی ماند) 05/0. (P> نتابج بدست آمده دال بر آن است که انجام تمرینات پلیومتریک حداقل تا 48 ساعت عملکرد بی هوازی را تحت فشار قرار می دهد، این در حالی است که VO2max تحت تاثیر قرار نمی گیرد و حتی احتمال افزایش عملکرد، به علت تکیه بیشتر عضلات بر مکانیزم های بی هوازی وجود دارد.

پوکی استخوان یکی از ویرانگرترین بیماری های دستگاه اسکلتی است. عارضه پوکی استخوان در صورت نداشتن فعالیت بدنی و تغذیه ناکافی از دوران کودکی آغازمی شود که معمولا این عارضه ناشی از کاهش میزان آهکی شدن (کلسیفه شدن) بافت استخوانی است.
هدف از انجام این مطالعه ارزیابی تاثیر شانزده هفته تمرین شدید و مصرف مکمل استروژن بر میزان رسوب کلسیم و استحکام استخوانی در رت اورکتومی شده بود.
روش شناسی: در این پژوهش 130 سر موش دو ماهه با وزن15±180 گرم انتخاب شدند.10 سر موش در همان ابتدا به منظور تعیین کلسیم و استحکام استخوان ران ها کشته شدند و 120سر موش باقیمانده در چهار گروه30 تایی (گروه کنترل، گروه تمرینی، گروه مصرف مکمل استروژن و گروه تمرینی همراه با مصرف مکمل استروژن) تقسیم شدند. مدت زمان کل تمرینات شدید با 16 هفته و هر هفته سه جلسه بود. در هشت هفته اول، برنامه تمرینی با سرعت 36 متر بر دقیقه به مدت 15 دقیقه آغاز و سپس هر دو هفته یکبار 12 متر بر دقیقه به سرعت اضافه شد.در پایان هشت هفته اول، عمل جراحی و برداشت تخمدان در تمامی موشها صورت گرفت و یک ماه بعد برنامه تمرینی در هشت هفته دوم تکرار شد. حیوانات با استفاده از کتامین و زایلازین بیهوش و سپس کشته می شدند. در پایان هشت هفته اول، یکماه بعد از عمل جراحی و در پایان هشت هفته دوم استخوان ران سمت راست و چپ موش ها به ترتیب برای اندازه گیری میزان رسوب کلسیم و استحکام استخوان بیرون کشیده شد.
نتایج تحقیقات نشان داد در میزان رسوب کلسیم و استحکام استخوان تفاوت معناداری بین گروه ها وجود دارد. در مرحله اول (هشت هفته اول تمرین) مشخص گردید تغییرات رسوب کلسیم و استحکام استخوان در گروه های مکمل، تمرینی و تمرین همراه با مکمل معنا دار بود. در هشت هفته دوم تمرینات نیز نتایج نشان داد میزان رسوب کلسیم در هر چهار گروه کاهش یافته بود و تنها در گروه کنترل معنادار بود.
بعد از عمل جراحی نتایج تحقیق نشان داد علاوه بر اینکه انجام فعالیت های ورزشی شدید نتوانست از پوکی استخوان جلوگیری کند بلکه حتی نسبت به گروه کنترل، باعث کاهش بیشتری در میزان رسوب کلسیم و استحکام استخوان شد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین آمادگی جسمانی با احساس نسبت به محیط کار در کارکنان مرد شرکت پست استان تهران طراحی و اجرا شد.
روش شناسی: 50 نفر مرد (66/7±84/35 سال) به طور داوطلبانه در آزمون آمادگی جسمانی شامل: طی نمودن مسافت 1600 متر، بارفیکس خوابیده، دراز و نشست، انعطاف تنه به جلو و درصد چربی بدن شرکت کرده و پرسشنامه مقیاس احساس شغلی(JFS) را تکمیل نمودند. پس از جمع آوری داده ها با استفاده از روش آماری همبستگی پیرسون داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج تحقیق نشان داد بین آمادگی جسمانی با احساس نسبت به کار در هر دو گروه سنی زیر 35 سال و گروه سنی بالای 35 سال ارتباط معنی داری وجود ندارد. همچنین بین آمادگی جسمانی با مولفه های احساس شغلی در هر دو گروه سنی ارتباط معناداری مشاهده نگردید.
نتایج این مطالعه پیشنهاد می کند عوامل دیگری به غیر از ویژگی های آمادگی جسمانی در احساس نسبت به محیط کار نقش دارند.