فهرست مطالب

فصلنامه مطالعات روانشناختی
سال نهم شماره 3 (پیاپی 32، پاییز 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/09/05
  • تعداد عناوین: 7
|
  • شهرام واحدی، محمد ضرابی صفحات 9-28
    پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین ابعاد دلبستگی به والدین، فرایندهای شناختی (پردازش منطقی و شهودی) و شکل گیری سبک های هویتی دانشجویان با روش پیماشی انجام شد. برای این منظور، 280 دانشجوی کارشناسی با روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه های دلبستگی والدین، پرسشنامه شکل گیری هویت، مقیاس باور به شهودی و نیاز به شناخت را تکمیل کردند. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف آن، پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- همبستگی اجرا شد. برای بررسی نقش متغیرهای پیش بین از تجزیه رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی به روش گام به گام استفاده شد. نتایج تحلیل نشان داد که در میان کلیه متغیرها، پردازش شناختی، بیش ترین میزان تبیین و پیش بینی کنندگی سبک اطلاعاتی دانشجویان را به خود اختصاص داده است. پردازش شهودی و منطقی به طور مثبت سبک هویتی اطلاعاتی، پردازش شهودی و ارتباط پدر سبک هویتی هنجاری را پیش بینی کرد. از بین تمامی مولفه های دلبستگی والدین و پردازش شناختی تنها مولفه پردازش منطقی توانست به صورت منفی سبک سردرگمی دانشجویان را پیش بینی کند.
    کلیدواژگان: سبک های هویت، فرایند شناختی، ابعاد دلبستگی به والدین، دانشجویان
  • مهرانگیز پیوسته گر صفحات 29-52
    رفتار خود آسیبی یکی از رفتارهای شایع به خصوص در دختران نوجوان است. پژوهش حاضر شیوع رفتارهای خود آسیبی و رابطه آن را با احساس تنهایی و سبک دلبستگی دانش آموزان دختر پایه دوم و سوم متوسطه شهر تهران بررسی کرده است. آزمودنی ها 350 دختردانش آموز بودند که به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل سبک دلبستگی (کولینز و رید، 1990)،پرسشنامه خود آسیبی عمدی (گراتز، 2001) و پرسشنامه احساس تنهایی (راسل، 1998) بودند. پژوهش حاضر از نوع زمینه یابی و همبستگی بوده ودر تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های توصیفی، ضریب همبستگی آنالیز رگرسیونی لجستیک و کای دو استفاده شد. نتایج نشان داد که9/17درصد دختران دانش آموز مورد بررسی در سال گذشته حداقل یک بار و 1/11درصد آن ها بیش از یک بار اقدام به رفتارهای خود آسیبی کرده اند. همچنین، سبک دلبستگی و احساس تنهایی با رفتارهای خودآسیبی در دختران دانش آموز همبستگی مثبت معناداری داشت. همچنین آنالیز رگرسیون لجستیک به شیوه گام به گام نشان داد که سبک دلبستگی ایمن و احساس تنهایی بیش ترین نقش را در پیش بینی رفتارهای خود آسیبی دانش آموزان دارد. نتایج این پژوهش در طرح ریزی برنامه های پیشگیری از رفتارهای عمدی خود آسیبی نوجوانان اهمیت ویژه ای داشته و در ارتقاء مداخلات درمانی به روان شناسان و مشاوران یاری می رساند.
    کلیدواژگان: سبک دلبستگی، احساس تنهایی، دانش آموزان دختر، رفتارهای خود آسیبی
  • پروین صمدی صفحات 53-78
    اگر چه کنجکاوی را می توان از جمله ویژگی هایی به شمار آورد که در اغلب کودکان دیده می شود، اما از این موضوع در سال های اخیر غفلت شده است. در میان ابعاد مختلف کنجکاوی، ماهیت معرفتی آن، یا به عبارتی دیگر جستجوی معلومات، نیاز به توجه بیشتری دارد. برای پی بردن به کاربردهای بالقوه این نوع کنجکاوی لازم است درک صحیحی از تصورات عامه انجام شود که تکمیل کننده مفاهیم نظری هستند. دیدگاه خانواده و معلمان - به عنوان افرادی که نقش مهمی در ساماندهی محیط زندگی کودکان دارند- درباره کنجکاوی در نحوه پاسخ دادن آن ها به بروز این ویژگی در کودکان تاثیری بسیار دارد. در مطالعه حاضر، پرسشنامه ای تنظیم شد، تا نظر معلمان و خانواده درباره کنجکاوی و کندوکاو در کودکان سنجیده و به این پرسش پاسخ داده شود که آیا آن ها ارزشی برای این ویژگی قائل هستند یا خیر؟ و چه تفاوتی بین دیدگاه معلمان و خانواده ها درباره کنجکاوی کودکان وجود دارد. شرکت کنندگان در این پژوهش، معلمان پیش دبستانی و خانواده هایی بودند که فرزندی در این سنین داشتند. نتایج این پژوهش نشان داد که معلمان و خانواده نظر مثبتی نسبت به کنجکاوی و کندوکاو در فرزندانشان دارند و معلمان نسبت به خانواده برای تشویق این ویژگی در کودکان تمایل بیشتری دارند. تجزیه و تحلیل انجام شده بر اساس روش تحلیل عاملی نشان داد که تصورات معلمان و خانواده درباره کنجکاوی چند بعدی است و شباهت هایی را با مفاهیم نظری نشان می دهد.
    کلیدواژگان: کنجکاوی، کندوکاو، کودک پیش دبستانی، نگرش خانواده، نگرش معلمان
  • جواد رضایی، سید احمد احمدی، عذرا اعتمادی، مریم رضایی حسین آبادی، مریم شهدوست صفحات 79-106
    هدف این پژوهش تعیین میزان اثر بخشی آموزش سبک زندگی اسلام محور با تاکید بر نظام خانواده بر صمیمیت زوجین(زنان و مردان) اراک بود. روش این پژوهش تجربی با استفاده از پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه والدین دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی در شهر اراک بودند. نمونه این پژوهش 30 زوج از والدین دانش آموزان دبستان دخترانه شهر اراک بودند که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 زوج) و کنترل (15 زوج) جایگزین شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه صمیمیت زوجین بود. متغیر مستقل آموزش سبک زندگی اسلام محور با تاکید بر نظام خانواده بود که در هفت جلسه به گروه آزمایش آموزش داده شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های t اختلافی دو نمونه مستقل و با استفاده از نرم افزار آماری16 SPSS. انجام شد. نتایج آزمون t نمرات اختلافی دو نمونه مستقل نشان داد که تفاوت معناداری بین میانگین نمره اختلافی کلی صمیمیت و ابعاد صمیمیت (عاطفی، جسمی، تفریحی- اجتماعی، ارتباطی، معنوی، روان شناختی، جنسی و صمیمیت کلی) در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل وجود دارد (005/0P<)، اما تفاوت معناداری بین میانگین نمره اختلافی صمیمیت در بعد صمیمیت عقلانی در گروه آزمون و کنترل یافت نشد (05/0P>). با توجه به اثر بخشی این رویکرد پیشنهاد می شود از این روش در مراکز مشاوره خانواده و ازدواج استفاده شود.
    کلیدواژگان: سبک زندگی اسلام محور، نظام خانواده، صمیمیت زوجین
  • فرح صدری ماسوله، احمد برجعلی، حسن اسدزاده صفحه 107
  • عصمت دانش، مینا شمشیری، علیرضا کاکاوند، علیرضا سلیمی نیا صفحات 125-152
    هدف این پژوهش شناسایی رابطه ابعاد کمال گرایی مادران با خوش بینی و خود کارآمدی دختران در یک نمونه دانش آموزی بود. روش پژوهش توصیفی و همبستگی و آزمودنی ها شامل 350 دانش آموز دختر مشغول به تحصیل شهر کرج در سال 89-88 و مادران آن ها بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از مقیاس خوش بینی جهت گیری زندگی شییر و همکاران (1994) و خودکارآمدی عمومی شرر و همکاران (1982) برای دختران و مقیاس کمال گرایی مثبت و منفی تری شورت و همکاران (1995) برای مادران آن ها استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل رگرسیون و همبستگی استفاده شد. یافته ها نشان داد که کمال گرایی مثبت با خودکارآمدی و خوش بینی همبستگی مثبت و کمال گرایی منفی با خودکارآمدی و خوش بینی همبستگی منفی دارد. بنابراین، کمال گرایی مثبت، انتظاراتی عقلانی و واقع گرایانه مطابق با امکانات و محدودیت ها در فرد ایجاد می کند و به وسیله تقویت خود و افزایش عزت نفس، خود کارآمدی، یکی از مولفه های عزت نفس را افزایش می دهد. بالا رفتن خودکارآمدی کاهش افسردگی و افزایش خوش بینی را در پی دارد. و بالعکس کمال گرایی منفی، از طریق تضعیف عزت نفس و اعتماد به خود و ویژگی هایی مانند انتظارات غیر واقع بینانه، فقدان پذیرش محدودیت های شخصی و انعطاف ناپذیری و ناخرسندی از عملکرد شخصی، تاثیری منفی بر خودکارآمدی و خوش بینی دارد. نتایج و پیامدهای پژوهش در این مقاله به طور کامل تشریح و تبیین شده است.
    کلیدواژگان: خودکارآمدی دختران، خوش بینی دختران، کمال گرایی مادران
  • محمد قمری، امیر حسین خوشنام صفحات 153-172
    هدف پژوهش حاضر پیش بینی کیفیت زندگی دانشجویان با توجه به میزان استفاده از انواع شیوه های مقابله با استرس بود. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. نمونه مورد مطالعه در پژوهش حاضر 317دانشجو بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایاز میان کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی ابهر انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه شیوه های مقابله ای (CSQ)راجرو همکاران و پرسشنامه کیفیت زندگی(SF-36)استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین شیوه شناختی و انفصالی مقابله با استرس و کیفیت زندگی رابطه مثبت و معنادار و بین شیوه هیجانی مقابله با استرس و کیفیت زندگی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. همچنین نتیجه پژوهش نشان داد که شیوه هیجانی و شناختی مقابله با استرس حدود 45درصد از تغییرات کیفیت زندگی در دانشجویان را تبیین می کند. با توجه به نتیجه پژوهش حاضر، مجریان آموزش عالی می توانند در جهت آموزش و تجهیز دانشجویان به شیوه موثر مقابله اقدام کنند.
    کلیدواژگان: استرس، شیوه های مقابله، کیفیت زندگی
|
  • Pages 9-28
    The aim of the study was to investigate the relationships among attachment to parents'' dimensions، cognitive processes (rational and intuitive processing) and formation of college students'' identity styles. Subjects were 280 undergraduate students which were selected by random cluster sampling. All participants were asked to complete Identity Style، Rational Versus Experiential Inventories and Inventory of attachment to Parents. The current study was descriptivecorrelationin method. In order to investigate the role of predictive variables، stepwise multiple regression method was utilized. Based on the results of this study، it was found that among the predictive variables، the cognitive processing was the best indicator of changes related to students'' informational style (p<0/001). Furthermore، rational and intuitive cognitive processingpositively predictedinformational style، whereas intuitive processing and component of father relationshippositively anticipated thenormative identity style (p<0/001). Amongallthepredictive variables، only rational cognitive processing was the best negative predictor ofdiffuse-avoidant style.
    Keywords: identity styles, cognitive process, dimensions ofattachment to parents, students
  • Pages 53-78
    Although curiosity is a characteristic often observed in young children، it has not received much academic interest in recent years. Among its many dimensions، the epistemic nature of curiosity or the quest for knowledge، deserves attention. To explore the potential application of epistemic curiosity، it is important to understand how lay conceptions complement theoretical conceptualizations. As people who are significant in organizing children''s environment، how teachers and parents view curiosity is essential to how they will respond to the manifestation of this characteristic in children. A questionnaire was developed to examine teachers'' and parents'' conception of children''s curiosity and exploratory behavior and whether they value this characteristic. The participants of this study were preschool teachers and parents with a preschool-age child. The findings indicated that the participants had a positive view toward curiosity and exploration and that teachers were more willing than parents to encourage this characteristic in young children. A factor analysis indicated that teachers'' and parents'' conceptualization of curiosity were multi-dimensional، showing some similarities with theoretical conceptualization.
    Keywords: Curiosity, Exploration, Parents, Teachers, Preschooler
  • Pages 79-106
    The purpose of this study was to examine the effect of Islamic lifestyle on family organization on marital intimacy in Arak. The method of this study was quasi experimental design with pre and post tests and control group. Statistical populations of this study include all of parents of elementary girl schools in Arak. The samples included 30 parents of elementary girl schools which selected randomly in two experimental and control groups. The instrument was intimacy questionnaire. Independent variable was Islamic life style training with emphasis on family organization that was trained to the experimental groups in seven sessions. Two independent sample t-tests were applied for data analysis by the SPSS software. The t-test results showed a significant difference between the mean overall score and the dimensions of intimacy (emotional intimacy، physical، recreational - social، relational، spiritual، psychological، sexual intimacy and overall) in two experimental group compared with the control groups، there was (P<0/005). But the significant difference between mean scores of intimacy in the intellectual intimacy not found in two experimental and control groups (P>0/05). We are suggesting The use of this method in marriage and family counseling centers.
    Keywords: Islamic based lifestyle, Family system, intimacy of couples
  • Pages 125-152
    Aim of this research was to identify the relationship between mothers’perfectionism dimensions with daughters’ optimism and perfectionism in a student-sample. The research method was descriptive and correlative. Subjects included 350 female high-school students enrolled in Karaj city in the year 2009- 2010 Subjects were included mothers who were selected by random cluster sampling. The instruments of collecting information for daughters was life orientation optimism test of Scheier et. al. (1994) and general self-efficacy test of Sherer et. al. (1982)، and for mothers was positive and negative perfectionism scale of Terry-Short et al. (1995). For data analysis used the methods of regression and correlation. Results showed that positive perfectionism had positive correlation with self-efficacy and optimism، and negative perfectionism had negative correlation with self-efficacy and optimism. Positive perfectionism creates realistic and rational expectations according to one’s abilities and limitations، and by self-reinforcement، and enhancement of self-confidence and self-esteem، it increases self-efficacy and optimism. On the other hand، negative perfectionism، by weakening self-esteem and self-confidence، affects optimism and self-efficacy in a negative way. Outcomes research in this paper will be fully explained.
    Keywords: daughter self, efficacy, daughter optimism, mother's perfectionism
  • Pages 153-172
    The aim of this study was to predicts student’s quality of life considering the degree of using various coping styles with stress. The method of this research was descriptive. Using cluster sampling 317 students of Abhar Islamic Azad university were selected. For collecting data Rajer and colleagues Coping Style Questionnaire (CSQ) and Quality of Life Questionnaire (SF-36) were used. Using Pearson correlation coefficient and stepwise regression data were analyzed. The results of research showed that there was positive and significant relationship between cognitive and detachment style coping with stress and quality of life، and negative and significant relationship between emotional coping style and quality of life. Also the results showed that emotional and cognitive coping style with stress explained about 45 percent of students’ quality of life variance. With regard to findings of this research، higher education administrators can educate and equipped students with effective coping styles.
    Keywords: stress, coping styles, quality of life