فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی
پیاپی 13 (بهار 1392)

سیستم های ایمنی در زمره مهم ترین زیر سیستم های صنعتی در مشاغل مخاطره آمیز محسوب می شوند. از این رو توسعه پایدار و حفظ رقابت پذیری شرکت های صنعتی در گرو ایجاد و نهادینه سازی مناسب این حوزه اجرایی است. هدف از انجام این پژوهش، ارائه شاخص ها و زیرشاخص های دخیل در گزینش نظام مدیریت ایمنی و ارزیابی سیستم مدیریت ایمنی عطف به مقتضیات شرکت های پتروشیمی است. نتایج این تحقیق گویای آن است که شاخص های فرهنگ ایمنی، فرایند، عملکرد کارکنان و کارکنان، حائز بیشترین اهمیت در میان شاخص های اصلی است. همچنین سیستم هایOHSAS18001، ANSI- Z10،HSG65 به ترتیب دارای اولویت پیاده سازی در سازمان های مورد مطالعه هستند. بدیهی است در پیاده سازی هر نظام مدیریتی توجه به فاکتور های زمان، هزینه و کیفیت مورد انتظار حائز اهمیت است. اما در این تحقیق به-واسطه آموزه ها و جهان بینی اسلامی و ایرانی ما که هیچ شاخصی قابل مبادله و چانه زنی با سلامت و ایمنی کارکنان (جان انسان ها) نیست از شاخص های زمان و هزینه صرف نظر شده است.

یکی از انواع استراتژی ها که سازمان ها برای توسعه کسب و کار خود اتخاذ می نمایند، استراتژی تنوع گرایی ناهمگون است. انتخاب صحیح این استراتژی در شرایطی که سازمان ها توانایی مالی و مدیریتی بالایی دارند، باعث افزایش مزیت رقابتی سازمان می شود. بنابراین سازمان ها باید انواع استراتژی های تنوع گرایی ناهمگون خود را با توجه به شرایط سازمان و محیط خارجی به خوبی ارزیابی کنند. پژوهش حاضر با هدف اولویت بندی و انتخاب بهترین استراتژی تنوع گرایی ناهمگون برای شرکت اندیشه گستر خیام با توجه به تحلیل SWOT انجام گرفته است. این شرکت به دلیل توانایی مدیریتی و مالی بالای خود، تصمیم به ایجاد کسب و کار جدید گرفته است. برای دستیابی به این هدف در این پژوهش پس از مطالعه ادبیات موضوع یک روش با ترکیب تکنیک های فرآیند تحلیل شبکه ای و تصمیم گیری گروهی در حالت فازی برای انتخاب بهترین استراتژی شرکت ارائه شد که در آن از عوامل SWOT به عنوان عوامل تصمیم گیری استفاده شده است. در نهایت پس از انتخاب بهترین استراتژی تنوع گرایی ناهمگون برای شرکت اندیشه گستر خیام نتایج در اختیار شرکت قرار گرفت و این شرکت اقدام به پیاده سازی این استراتژی نمود.

در محیط رقابتی و پیچیده کسب و کار امروزی، موفقیت سازمان ها به طور گسترده ای وابسته به آگاهی از نقاط قوت و ضعف خود و بهبود مستمر در شاخص های کلیدی می باشد. از این رو یکی از دغدغه های اساسی مدیران این سازمان ها دستیابی به یک روش ارزیابی جامع و کامل می باشد که بتوانند به کمک آن تصویری دقیق از سازمان خود و عملکرد آن کسب نمایند. یکی از مدل های کارآمد که با نگرش استراتژیک به ارزیابی عملکرد سازمان می پردازد مدل کارت امتیازی متوازن می باشد که علاوه بر ارزیابی مالی سازمان، عملکرد سازمان را از ابعاد مشتری، فرآیند های داخلی و رشد و یادگیری نیز مورد ارزیابی قرار می دهد. در این تحقیق با بهره گیری از مدل کارت امتیازی متوازن به همراه روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، به ارزیابی اثربخشی برنامه ریزی استراتژیک شرکت مورد مطالعه پرداخته شده است. برای این منظور شکاف موجود در عملکرد مناظر مختلف کارت امتیازی متوازن تعیین و با بررسی آن، به رتبه بندی عواملی که بیشترین سهم را در ایجاد شکاف در عملکرد مناظر مختلف داشته اند، پرداخته شده است.

استفاده از ساختار شرکت های مادر تخصصی در بسیاری از کشورهای پیشرفته و در کشور ما متداول شده است. تشکیل این شرکت ها باعث می شود از قبل هم افزایی رخ داده میان شرکت های زیرمجموعه، ارزشی ویژه خلق گردد. از طرفی، در فضای بی ثبات و غیرقابل پیش بینی عصر کنونی، آنچه که سازمان ها به شدت به آن نیازمندند کسب مزیت رقابتی است و این امر میسر نمی گردد مگر با نوآوری و خلاقیت. یکی از کارهایی که شرکت های مادر تخصصی برتر دنیا به منظور گسترش خلاقیت و نوآوری در شرکت های زیرمجموعه انجام می دهند، اندازه گیری نوآوری در شرکت های زیرمجموعه و انتخاب نوآورترین شرکت و در نهایت تشویق آن شرکت است. در این مقاله به ارائه ابعاد مدلی می پردازیم که به وسیله آن یک شرکت مادر تخصصی می تواند شرکت های زیرمجموعه خود را از نظر میزان نوآور بودن، پایش کرده و نوآورترین شرکت را مشخص کند. نوآوری ویژه در این مقاله، به کارگیری روش تحقیق نظریه مبنایی در رسیدن به مدل اندازه گیری نوآوری است. مدل استخراج شده شامل چهار سطح می باشد که در سطح اول دو بعد افزایش درآمد حاصل از فروش محصولات جدید و کاهش هزینه ناشی از به کارگیری فرایندهای بهینه؛ در سطح دوم دو بعد افزایش آگاهی مشتریان و تامین کنندگان، توسعه شبکه ای از همکاران؛ در بعد سوم سه هدف توسعه سبد کسب و کارها و محصولات، بهبود فرایندهای سازمانی و افزایش آگاهی از فناوری ها و روش های جدید و در بعد چهارم بهبود محیط کار، استقرار زیرساخت های نوآوری و بهبود سیستم های جذب و نگهداری کارکنان قرار گرفته است.

هدف این مقاله، تبیین روش نرم افزاری دانش راهبردی برای ارتقای سلامت سازمانی در نیل به کامیابی برنامه های سازمانی است. بهره گیری از دانش روش شناختی نرم در ساخت تصور، خلاقیت، احساس و تفکر، پایه ریز نقشه توجه و ادراک برای ارتقای سلامت سازمانی است. بنیان های اصلی مقاله، تدوین راهبردهای سلامت سازمانی و سازوکارهای ادراکی بر اساس مدل چهار بعدی«شابا» است. در این مقاله، سعی می شود از چالش های تهدید سلامت سازمانی، مشکل فکر، ذهن و نوع عزت اشخاص مطرح شده و نیز رویکردهای تقویت سلامت سازمانی از زوایای مختلف در سطح سازمانی بررسی، ارائه و معرفی شوند. مقاله درصدد است نشان دهد که با استفاده از نظریه پردازی و تعبیه چهار نظریه تفکر، سازوکار ذهن، معماری تفکر و عزت و چندین اصل و قضیه می توان سازوکارهایی برای ارتقای برنامه های سلامت سازمانی بر اساس تقویت سطح شناخت مطابق آن نظریه ها، اصول و قضایا پیدا و تبیین کرد. رویکرد نوشتاری مقاله، کالبدشناسی، تحلیل، استدلال، ارائه روش، توصیف و اخذ نتیجه است. در پایان نتیجه گیری می شود که راه علاج مسئله تهدید سلامت سازمانی، بازمهندسی نرم هم در ایده و هم در رویکردها در سطح اشخاص و سازمان ها است. با ترمیم اندیشه های کار و فعالیت افراد و سازمان ها و نهادینه کردن الگوهای سلامت سازمانی از طریق سیاست گذاری و تدوین قوانین ذی ربط می توان بر شتاب آمادگی ها در نیل به استقلال چندجانبه سلامت سازمانی کشور افزود.

هدف از این پژوهش، بررسی عوامل ضعف صادرات سنگ لرستان بر مبنای مدل الماس پورتر است. این پژوهش بر حسب هدف، کاربردی و بر حسب نحوه گردآوری داده ها، از نوع توصیفی پیمایشی است. جامعه پژوهش را کارشناسان و مدیران مرتبط با صادرات و مدیران شرکت های تولیدی و صادراتی سنگ در استان لرستان، تشکیل می دهند. در این پژوهش به دلیل محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری برای جمع آوری داده ها استفاده شده است و پرسشنامه 39 سئوالی توسط محقق طراحی شد که ضریب آلفای کرونباخ آن84% شد. نتایج آزمون t نشان می دهد با توجه به مدل الماس پورتر، شش دسته عوامل مورد بررسی شامل فاکتورهای درونی، شرایط تقاضای داخلی، صنایع مرتبط و حمایت کننده، استراتژی، ساختار و رقابت، نقش دولت و اتفاقات پیش بینی نشده در ضعف صادرات سنگ استان لرستان اثرگذار می باشند. نتایج آزمون فریدمن نشان می دهد که عوامل مرتبط با نقش دولت بیشترین تاثیر و عوامل مرتبط با شرایط تقاضای داخلی کمترین تاثیر را در ضعف صادرات سنگ لرستان دارند.

طرز تفکر سنتی مدیران صنایع، وجود ماشین آلات فرسوده و قدیمی و همچنین عدم همسویی سیاست ها و خط مشی ها با توسعه صنعتی، منجربه تولید محصولات با کیفیت پایین و قیمت بالاتر شده است. به همین دلیل مشاهده می شود که صنایع روز به روز به جای پیشرفت، پسرفت دارند و حتی برخی از آن ها ورشکسته شده و تعطیل می گردند که این امر منجربه افزایش بیکاری شده است. لذا این تحقیق به دنبال این است که چرا صنایع استان قزوین نتوانسته از ظرفیت های موجود استفاده نماید. با در نظر گرفتن چهار عامل محیط خارجی، سیستم بازاریابی، نیروی انسانی و کیفیت تولید عوامل را رتبه بندی کرده است. جامعه آماری این تحقیق مدیران صنایع استان قزوین بوده اند که داده ها با انجام مصاحبه و پرسشنامه با این مدیران جمع آوری شده است. همچنین برای یافتن مهم ترین عوامل تاثیرگذار از آزمون t استیودنت استفاده شده است. در پایان تحقیق این نتایج به دست آمده که توجه به محیط خارجی و سیستم بازاریابی بیشترین تاثیر را داشته اند.