فهرست مطالب

دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه - سال یکم شماره 1 (بهار 1392)

مجله دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه
سال یکم شماره 1 (بهار 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/02/20
  • تعداد عناوین: 10
|
  • خیرمحمد جدگال، هادی علیزاده سیوکی، ایرج ضاربان، فاطمه رخشانی، محسن کشاورز، مهناز شهرکی پور صفحه 5
    زمینه و هدف
    مالاریا یکی از مهم ترین بیماری انگلی کشور ایران است که استان سیستان و بلوچستان جایگاه نخست را در بین استانهای کشور از نظر ابتلاء به مالاریا دارد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش بر آگاهی، نگرش و رفتار مالاریا در مردان روستایی چابهار در سال 1390 مورد بررسی قرار گرفت.
    روش تحقیق: پژوهش حاضر مطالعه ای نیمه تجربی از نوع قبل و بعد می باشد که روی 300 نفر از مردان روستایی در سه بخش چابهار، انجام شد. پرسشنامه ای محقق ساخته مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک و سازه های آگاهی، نگرش و رفتار، بعد از اینکه روایی و پایایی آن تایید شد مورد استفاده قرار گرفت. آموزش توسط دانش آموزان دبیرستان بصورت پمفلت و ارتباط چهره به چهره ارائه گردید. یک ماه بعد، مجددا همان پرسشنامه ها تکمیل شدند. تفاوت بین متغیرها در دو گروه قبل و بعد از مداخله، با آزمون هایPrired T-test، t مستقل، آنالیز واریانس ها و کای اسکوئر در نرم افزار آماری SPSS انجام گرفت.
    یافته ها
    بعد از مداخله، نمره مهارت های شناختی، نگرشی و رفتاری بطور معنی داری افزایش یافت (0001/0>p).
    نتیجه گیری
    یافته ها نشان داد که اجرای برنامه های آموزشی در بین مردان روستایی، می تواند سطح دانش، نگرش و رفتار جامعه در مورد رفتارهای پیشگیرانه مالاریا را افزایش دهد.
    کلیدواژگان: آموزش، آگاهی، نگرش، رفتار، مالاریا
  • محسن کشاورز*، احمد جعفری، مریم سلحشور، سیدعلی وزیری صفحه 13
    زمینه و هدف
    با توجه به اهمیت روز افزون پیشرفت تحصیلی و تعیین عوامل موثر بر آن، هدف پژوهش حاضر، بررسی سبک های شناختی وابسته و مستقل به زمینه و ویژگی های شخصیتی می باشد که با توجه به پیشینه تحقیق انتظار می رود رابطه معناداری با پیشرفت تحصیلی داشته باشند.
    روش تحقیق: روش پژوهش حاضر غیر آزمایشی و طرح آن همبستگی از نوع پیش بینی است. با استفاده از روش سرشماری کامل، جهت جمع آوری داده ها، آزمون اشکال نهفته گروهی ویتکین (1971) و پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت نئو (مک کری و کاستا، 1985) در اختیار 175 نفر (105 نفر دختر و 70 نفر پسر) از دانشجویان دانشکده های پرستاری و بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار گرفت. برای بررسی رابطه و میزان پیش کنندگی متغیرهای فوق از روش رگرسیون گام به گام استفاده شد و جهت مقایسه دختران و پسران در متغیرهای پژوهش از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) و آزمون t مستقل استفاده شد.
    یافته ها
    تحلیل نتایج پژوهش که بر روی 175 نفر با سطح معناداری 001/0 >p انجام شده بود، نشان داد که ویژگی های شخصیتی و سبک های شناختی با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری دارند. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که ویژگی های شخصیتی و سبک های شناختی قادر به تبیین 50 درصد از تغییرات پیشرفت تحصیلی هستند. وظیفه شناسی با پیش بینی 39 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی قویترین پیش بینی کننده عملکرد تحصیلی است. سهم سبک های شناختی نیز در تعیین تغییرات پیشرفت تحصیلی 2/1 درصد معنادار بود. هیچ تفاوت معناداری در ویژگی های شخصیتی، سبک های شناختی و پیشرفت تحصیلی بین دو جنس وجود نداشت.
    نتیجه گیری
    در سبک های شناختی دو جنس نیز تفاوت معناداری مشاهده نشد. در واقع باید گفت که دختران و پسران نمونه مورد نظر ما در دیدگاهشان نسبت به دانش، روش ها و سبک های یادگیری تفاوت معنی داری نشان ندادند و می توان این گونه نتیجه گرفت که شیوه های تربیتی والدین، ویژگی های شخصیتی، توانایی های هوشی و شناختی، همه عوامل موثرتری بر سبک های شناختی هستند و سهم جنسیت صرفا نمی تواند عامل موثری در این تبیین باشد.
    کلیدواژگان: پیشرفت تحصیلی، سبک شناختی، ویژگیهای شخصیتی
  • محمدرضا رضایی منش*، شهناز شیربازو، نائمه پور یعقوب صفحه 21
    زمینه و هدف
    ژیاردیا لامبلیا، تک یاخته عامل بیماری ژیاردیازیس، یکی از شایعترین عوامل ایجاد اسهال در سرتاسر دنیا و بخصوص در ایران می باشد. درمنه ترکی از گیاهان دارویی بوده که در طب سنتی بعنوان ضد انگل از آن استفاده می شده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر کشندگی عصاره آبی و الکلی درمنه ترکی بر کیست ژیاردیا لامبلیا در شرایط In-vitro می باشد.
    روش تحقیق: 500 میکرولیتر از غلظت های 1، 25/1، 5/2، 5، 10 و 20 میلی گرم در میلی لیتر عصاره های آبی و الکلی بذر درمنه ترکی با 500 میکرولیتر از کیست های تخلیص شده ژیاردیا لامبلیا مخلوط شده و در دماهای 4، 24و 37 درجه سانتیگراد قرارداده شد. درصد کشندگی عصاره ها 1، 2، 3، 4و 5 ساعت پس از مواجهه بوسیله رنگ آمیزی با رنگ ائوزین1/0 درصد و شمارش میکروسکوپی کیست ها اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه، تی تست مستقل و ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
    یافته ها
    بیشترین درصد کشندگی عصاره الکلی درمنه ترکی در دمای 37 درجه، در غلظت mg/ml20 و در ساعت چهارم بمیزان 100 درصد بود. در حالیکه بیشترین درصد کشندگی عصاره آبی درمنه ترکی در همین دما و غلظت و زمان 1/66 درصد بود. بین درصد کشندگی عصاره های آبی والکلی هر دو گیاه در همه غلظت ها، زمان ها و دماها تفاوت معنی داری مشاهده شد (005/0>p). اثر کشندگی عصاره های آب و الکلی بطور معنی داری با افزایش غلظت، زمان و دما افزایش یافت (0001/0>p).
    نتیجه گیری
    عصاره های الکلی و آبی بذر درمنه ترکی در شرایط In-vitro دارای اثر کشندگی بر کیست ژیاردیا لامبلیا می باشند. تاثیر کشندگی عصاره الکلی این گیاهان بیشتر از عصاره آبی آنها است.
    کلیدواژگان: درمنه ترکی، ژیاردیا لامبلیا، کیست، اثر کشندگی
  • حسین خادمی*، نرگس رزم آرا، رضاجلاییان، رضا باقری صفحه 32
    مقدمه و هدف
    کنترل درد بعداز جراحی توراکس یک مشکل عمده است. درد بعداز عمل، سبب آتلکتازی، هیپوکسمی، عفونت ریه وآسیب دائمی ریه می شود. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر بی دردی بوپی واکایین (IP) جهت کنترل درد بعد از توراکوتومی می باشد.
    روس تحقیق: این پژوهش به صورت کارآزمایی بالینی دوسوکور آینده نگر بر روی سی بیمار کاندید جراحی الکتیو توراکوتومی پوسترولترال انجام گردید. بیماران در دو گروه پانزده نفره تقسیم گردیده و سپس هر 4 ساعت به مدت 24 ساعت محلول مورد مطالعه (بوپی واکائین 5/0 % یا نرمال سالین) را به صورت اینترپلورال دریافت نمودند. تمامی بیماران جهت کنترل بهتر درد، یک میلی گرم مرفین هر پنج دقیقه توسط سیستم PCA (کنترل دوز توسط بیمار) دریافت نمودند. ارزیابی شدت درد توسط نمره دهی مقایسه ای بینایی (VAS) و میزان نیاز به مورفین از طریق PCA انجام گردید.
    یافته ها
    تفاوتی بین دو گروه از جهت میانگین مصرف مرفین وجود نداشت. میانگین شدت درد بر اساس مقایسه VAS دردوگروه مشابه بود. بعداز تجویز محلول اینترپلورال (هم بوپی واکائین و هم سالین) شدت درد در بیماران کاهش یافت که کاهش درد توس تزریق اینتراپلورال بوپی واکائین مشابه اثر پلاسبو (نرمال سالین) بود. هرچند تکنیک بی درد اینتراپلورال در گاهش درد بیمارانی که توراکوتومی پوسترولترال شده اندموثر نمی باشد اما جنس وBMI در میزان شدت درد بعداز عمل تاثیر داشتند. بیماران زن و افراد با وزن بیشتر از شدت درد بالاتر برخوردار بودند. اگرچه اهمیت بالینی این نتیجه ارزش اندکی دارد.
    نتیجه گیری
    تاثیر تکنیک بی دردی رژیونال اینترپلورال در کاهش شدت بعد از عمل بیماران توراکوتومی مورد اختلاف نظر است. این مطالعه بیانگر فقدان مفید بودن آنالژزی اینتر پلورال در کنترل درد بعد از توراکوتومی است
    کلیدواژگان: بی دردی رژیونال اینتراپلورال، توراکوتومی، کنترل درد
  • نازنین شماعیان رضوی*، صدیقه عباسپور، اکرم فرهادی فر صفحه 40
    زمینه و هدف
    مطالعات مختلف اثرات وضعیت انتخابی مادر را در مراحل مختلف زایمان بررسی نموده اند. تاثیر وضعیت مادر بر شدت درد و پیامد زایمان عاملی است که برخی از محققان به آن اشاره نموده اند. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر دو وضعیت خوابیده و قائم بر پیامد زایمان انجام شد.
    روش تحقیق: در این مطالعه نیمه تجربی، 56 خانم باردار مراجعه کننده به بیمارستان 22 بهمن شهر گناباد، به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند؛ سپس هر دو گروه ابتدا مقیاس اضطراب اشپیل برگر را تکمیل و پس از تعیین شدت درد با مقیاس دیداری درد (VAS) گروه الف در وضعیت نشسته و گروه ب در وضعیت خوابیده قرار گرفتند. در طی 2 ساعت و در فواصل 30 دقیقه ای این وضعیتها به طور متناوب جابه جا و در پایان هر 30 دقیقه شدت درد بر اساس VAS سنجیده شد. داده ها با استفاده از آزمونهای آماریChi-Square، Mann-Whitney، Wilcoxon و آنالیز واریانس یک طرفه در سطح معنی داری 05/0P مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. همچنین زمان شروع شیردهی، نمره آپگار دقیقه اول و پنجم، میزان رضایت مادر از تجربه زایمان و زمان شروع شیردهی مورد ارزیابی قرار گرفت.
    یافته ها
    در انتهای ساعت اول و دوم و در هر دو گروه شدت درد در دو وضعیت نشسته و خوابیده اختلاف آماری معنی داری نشان نداد؛ همچنین میانگین شدت درد در کل وضعیتهای نشسته و کل وضعیتهای خوابیده در کل افراد مورد مطالعه نیز اختلاف آماری معنی داری نداشت. میزان رضایتمندی مادران از تجربه زایمان و نیز زمان شروع شیردهی در گروه مادران الف تفاوت معنی داری را در مقایسه با مادران گروه ب نشان داد (001/0=p).
    نتیجه گیری
    نتایج این پژوهش بیانگر آن است که وضعیت مادر در مرحله اول لیبر تاثیری بر شدت درد زایمان، طول مرحله دوم زایمان و نمره آپگار دقیقه پنجم ندارد؛ بنابراین وضعیت خاصی را نمی توان برای کاهش شدت درد تعیین نمود؛ از طرفی وضعیت مادر بر میزان رضایتمندی مادران از تجربه زایمان، زمان شروع شیردهی، میزان نیاز به تشدید زایمان با اکسی توسین و میزان زایمان به روش سزارین تاثیر مثبت دارد. در این خصوص پیشنهاد می شود در صورت عدم ممنوعیت پزشکی، مادر در وضعیتی قرار گیرد که در آن احساس راحتی بیشتری کند.
    کلیدواژگان: مرحله اول زایمان، درد، وضعیت مادر، پیامد زایمان
  • هادی علیزاده سیوکی*، محسن کشاورز، احمد جعفری، حسن رمضانی صفحه 44
    مقدمه و هدف
    کودکان و نوجوانان بیش از دیگر گروه های سنی به تغذیه کافی و سالم نیاز دارند تا بتوانند به رشد جسمی و تکامل ذهنی کافی دست یابی پیدا کنند. برای اینکه کودکان بتوانند مهارت های لازم برای انتخاب صحیح مواد غذایی را به دست بیاورند به آموزش تغذیه نیاز دارند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش برآگاهی و عملکرد تغذیه ای دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر تربت حیدریه در سال 90 انجام شد.
    روش تحقیق: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که تعداد 160 دانش آموز مقطع ابتدایی از طریق نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و به دو گروه کنترل و مداخله تقسیم شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن بررسی و مورد تایید قرار گرفت و پیش آزمون از هر دو گروه به عمل آمد. بر اساس نتایج حاصل از پیش آزمون نیاز سنجی بعمل آمده و مداخله آموزشی بر روی گروه مداخله انجام شد. مدت زمان جلسه آموزشی 45 دقیقه بود. یک ماه پس از مداخله همان پرسشنامه برای پس آزمون تکمیل شد. داده ها وارد نرم افزار آماری SPSS شد و از طریق آزمون های آماری t مستقل، Paired T-Test و کای 2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج بررسی نشان داد قبل از اجرای آموزش، گروه ها با هم اختلاف معنی داری نداشته اند ولی پس از مداخله سطح آگاهی و عملکرد در گروه مورد، به صورت معنی داری افزایش یافت (05/0>p).
    نتیجه گیری
    بر اساس نتایج این مطالعه طراحی برنامه آموزشی در بهبود آگاهی و عملکرد تغذیه ای دانش آموزان موثر واقع خواهد شد.
    کلیدواژگان: تغذیه، دانش آموز، آگاهی، عملکرد
  • علی خلفی، برزان شیرخانی، اکبر قیاسی، ابوالقاسم پوررضا* صفحه 51
    مقدمه و هدف
    بر اساس بند (ب) ماده 91 برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، تا پایان برنامه چهارم باید تمهیدات لازم جهت استقرار بیمه سلامت با محوریت «پزشک خانواده» و «نظام ارجاع» فراهم شود. علیرغم گذشت حدود 6 سال از اجرای این طرح مهم ملی، هنوز ارزشیابی جامعی انجام نشده است.
    روش تحقیق: پژوهش حاضر از نوع مقطعی (cross-sectional) و کاربردی بوده و به بررسی نگرش مثبت و منفی پزشکان خانواده و دانشجویان سال آخر پزشکی نسبت به طرح پزشک خانواده پرداخته است. جامعه این پژوهش شامل 47 پزشک خانواده طرف قرارداد با شبکه های بهداشتی - درمانی وابسته با دانشگاه علوم پزشکی تبریز و 80 دانشجوی سال آخر پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته ای بود که در 6 محور به بررسی نقاط منفی و در 3 محور به بررسی نقاط مثبت پرداخت. از آزمونهای آماری Hotelling Trace، T مستقل، تحلیل واریانس چند متغیره (MAnova) و آزمون توکی (Tukey) و نرم افزار SPSS16 برای آنالیز داده ها استفاده شد.
    یافته ها
    در بین پزشکان بعد اقتصادی - رفاهی با میانگین 3/8383دارای بیشترین امتیاز و بعد محیطی - روانی با 2/2596 دارای کمترین امتیاز بودند و در بین دانشجویان نیز بعد مالی -شغلی با میانگین 3/9187 دارای بیشترین امتیاز و بعد محیطی- روانی با 2/2025 دارای کمترین امتیاز بودند. بر اساس نتایج آزمون MAnova، تفاوت معنی داری برای ابعاد 9 گانه با سال فراغت از تحصیل پزشکان مشاهده شد. همچنین بر اساس نتایج آزمون Anova برای متغیرهای شخصی - روانشنا سی و شخصی تفاوت معنی داری مشاهده شد.
    بحث و نتیجه گیری
    هدف از انتخاب دو گروه مطالعه بررسی وضع موجود (نظرات پزشکان خانواده که در حال حاضر در برنامه پزشک خانواده مشارکت دارند) با وضع آینده (نظرات دانشجویان که در آینده وارد این طرح خواهند شد) بود.
    کلیدواژگان: پزشک خانواده، جاذبه ها، دافعه
  • مجید حسن زاده*، عبدالرضا سبزواری، محمد واحدیان صفحه 61
    زمینه و هدف
    افزایش بیماری های عروقی کرونر، باعث شده استفاده از عمل جراحی بای پس کرونر به عنوان یکی از موثر ترین روش های درمانی محسوب گردد. با توجه به اینکه هر اقدام درمانی ممکن است عوارضی را به دنبال داشته باشد لذا مطالعه ای با هدف تعیین میزان عوارض بعد از عمل جراحیCABG 1 در بیمارستان موسی بن جعفر مشهد طی 10 سال کار شده است.
    روش تحقیق: این مطالعه به صورت مقطعی انجام شده تمامی بیمارانی که طی 10 سال (1388-1378) تحت عمل جراحی قرار گرفته اند پرونده شان مورده ارزیابی قرار گرفته است و عوارضی همچون مرگ و میر؛ خونریزی بعد از عمل؛ عوارض مغزی؛ نارسایی قلبی؛ انفارکتوس قلبی؛ آریتمی؛ ایست قلبی؛ عوارض ریوی و... مورد مطالعه قرار گرفت؛ داده های جمع آوری شده باتوجه به اهداف پژوهش به کمک ازمون های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
    یافته ها
    یافته ها نشان داد که میانگین سنی بیماران تحت عمل جراحی CABG2/10±6/56 سال بوده که اکثر آنها (72%) مذکر بودند. بیشترین عوارض مربوط به آریتمی های قلبی (فیبریلاسیون دهلیزی) 6/31 % بعد از عمل جراحی و کمترین میزان 3/0% مربوط به ترومبوز و ریدهای عمقی بوده و میزان مرگ و میر در نمونه های مورد مطالعه 6/1%گزارش شده بود
    بحث و نتیجه گیری
    جراحی بای پس کرونر یکی از مناسب ترین و در واقع گزینه نهایی برای درمان بیماری شریان کرونر در بسیاری از موارد محسوب می گردد ولی این روش می تواند مانند سایر اقدامات درمانی تهاجمی عوارضی را در پی داشته باشد که با اتخاذ تمهیدات مناسب قبل از عمل و مانیتورینگ دقیق بیماران بعد از عمل می توان این عوارض را به حداقل کاهش داد.
    کلیدواژگان: عوارض، پیوند عروق کرونر، شیوع
  • صدیقه عباسپور، نازنین شماعیان*، مجید حسن زاده، زهره زندی، اعظم سپهری صفحه 67
    زمینه و هدف
    در حال حاضر دیابت یکی از مشکلات بهداشتی جهان است. ویژگی این اختلال هیپرگلیسمی، اختلال در متابولیسم کربوهیدراتها، چربی ها و پروتئین ها به همراه نقص کامل و یا نسبی انسولین در بدن می باشد. یکی از عوارض مهم این بیماری زخم پای است.مطالعه حاضر با هدف بررسی رفتارهای خود مراقبتی از پا در بیماران دیابتی طراحی و اجرا شد.
    روش بررسی
    مطالعه حاضر مطالعه توصیفی- مقطعی است که بر روی 100 بیمار مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان نهم دی تربت حیدریه انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای حاوی سوالات دموگرافیک، سوابق بیماری و پرسشنامه خود مراقبتی بیماران دیابتی صورت گرفت.تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون کای اسکوئر و Tصورت گرفت.
    یافته ها
    در 91 در صد بیماران مورد مطالعه میانگین امتیاز رفتار خود مراقبتی 2/16±9/82 برآورد شد که در سطح خوب قرار داشت. در این مطالعه ارتباط معنی دار آماری بین رفتار خود مراقبتی و درگیری اعصاب پا در بیماران مورد مطالعه وجود داشت (042/0p=) ولی هیچ رابطه معنی دار آماری بین رفتار خود مراقبتی و سن و جنس و مصرف سیگار و شغل و چاقی وزخم پای دیابتی وجود نداشت.
    نتیجه گیری
    بر طبق نتایج این پژوهش بین رفتار خود مراقبتی و نوروپاتی ارتباط وجود دارد. بنابراین باید در بیماران دیابتی رفتارهای خود مراقبتی را تقویت نمود.
    کلیدواژگان: رفتارهای خود مراقبتی، زخم پا، دیابت
  • طیبه کاشفی* صفحه 72
    مقدمه
    پایین بودن مهارت های زندگی موجب افت تحصیلی، بروز آسیب های روانشناختی در فرد و احیانا روی آوردن به سوء مواد مخدر و سایر رفتارهای پر خطر می گردد. هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط مهارتهای زندگی و آسیب پذیری نسبت به مصرف مواد در دانشجویان می-باشد.
    روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی همبستگی، 350 دانشجوی دانشگاه پیام نور تربت حیدریه که در سال تحصیلی 1390 در این دانشگاه مشغول به تحصیل بودند، به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه مهارت های زندگی (گلزاری، 1386) و پرسشنامه آسیب پذیری نسبت به مصرف مواد (نجفی و بیگدلی، 1387) استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spssنسخه 16 و روش های آماری، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیونی انجام شد.
    یافته ها
    بین نمرات افراد در مقیاس مهارت های زندگی و آسیب پذیری نسبت به مصرف مواد همبستگی منفی معناداری وجود داشت (01/0P<). به عبارتی هر چه نمره فرد در مهارت های زندگی بالاتر باشد آسیب پذیری او نسبت به سوء مصرف مواد کمتر است و بالعکس. از بین مهارت های دهگانه زندگی (2/29/0 p≤)، مهارت های مقابله با هیجانات (2/23/0p≤)، تفکر خلاق(4/0p≤) و ارتباط موثر (1/0p≤) نقش معناداری در آسیب پذیری نسبت به سوءمصرف مواد دارند.
    نتیجه گیری
    مهارت های زندگی با افزایش منابع مقابله ای موجب خودکارآمدی و حرمت خود بالا شده و از این طریق نقش مهم و موثری در پیشگیری از سوء مصرف مواد دارد. پایین بودن سطح مهارت های زندگی سبب می شود توانایی فرد در برخورد با چالش ها و مشکلات زندگی پایین آمده و موجب ارائه یک پاسخ هیجانی و نامطلوب نسبت به محرک ها و رویدادهای زندگی گردد. همچنین، موجب افت تحصیلی، بروز آسیب های روانشناختی در فرد و احیانا روی آوردن به مواد مخدر و سایر رفتارهای پر خطر می گردد.
    کلیدواژگان: مهارتهای زندگی، سوء مصرف مواد