فهرست مطالب

بررسی های آمار رسمی ایران - سال بیست و سوم شماره 1 (پیاپی 80، بهار و تابستان 1391)

نشریه بررسی های آمار رسمی ایران
سال بیست و سوم شماره 1 (پیاپی 80، بهار و تابستان 1391)

  • 148 صفحه، بهای روی جلد: 25,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1391/03/09
  • تعداد عناوین: 6
|
  • سیده حبیبه میرعبدالعظیمی صفحه 1

    عوامل متعددی در مراحل مختلف انجام طرح آمارگیری بر کیفیت آن تاثیرگذار است که شناسایی آن ها و سعی در ارتقا یا حفظ نقاط قوت و برطرف نمودن مشکلات و نقاط ضعف، باعث بهبود کیفیت طرح آمارگیری می شود. این موارد را می توان در مراحل مختلف و با استفاده از روش های گوناگون شناسایی کرد. اگر چه شناسایی نقاط قوت و ضعف موجود در قسمت های مختلف طرح آمارگیری بسیار مهم است، ولی کافی نیست. تحلیل موارد شناسایی شده و استفاده از روش های آماری، لازمه ی بهبود مداوم کیفیت است. ابزارهای آماری گوناگونی در این زمینه وجود دارند که از آن جمله می توان به نمودارهای پارتو و علت و معلول اشاره نمود. در این مقاله ضمن معرفی این روش ها، کاربرد آن ها نیز در کنترل کیفیت طرح های آمارگیری مورد بررسی قرار می گیرد.

    کلیدواژگان: نمودار پارتو، نمودار علت و معلول، کیفیت، کنترل آماری فرایند، طرح آمارگیری، طوفان فکری، تکنیک چرا چرا
  • سعید لطفی زاده صفحه 23

    برداشت افراد از فراغت و نحوه ی گذران اوقات فراغت برحسب شرایط اجتماعی و تاریخی و دوره ی زندگی متفاوت است. اما در غالب جوامع و در اکثر شرایط اجتماعی اوقات فراغت به طور بالقوه در قشر جوان آسیب هایی را در بر دارد. در دوران معاصر، افزایش سال های تحصیل و دیررسی ورود انسان به بازار کار و افزایش سن ازدواج، دورانی نسبتا طولانی را در زندگی انسان ها پدید آورده که جوانی خوانده می شود. انسان جدید از کودکی مستقیما به بزرگسالی قدم نمی گذارد بلکه دوره ای در زندگی او رخ نموده است که با فقدان یا قلت مسئولیت پذیری مترادف است و در آن اوقات فراغت سهم بزرگی یافته است. بنا بر نظر بوردیو ذائقه ی فعالیت های فراغتی افراد متاثر از زمینه های مختلفی است که منشا طبقاتی آن هاست. این پژوهش با استفاده از دیدگاه نظری پی یر بوردیو در خصوص جامعه شناسی اوقات فراغت انجام شده است. این تحقیق از نوع علی است که با استفاده از تکنیک اسنادی، از نوع تحلیل ثانویه است. جامعه ی آماری در تحقیق حاضر تمام جوانان 29- 15 ساله ی ساکن در نقاط شهری کشور است؛ که به تحلیل داده های طرح آماری «گذران وقت» که در نیمه ی دوم (پاییز و زمستان) سال 1387 توسط مرکز آمار ایران اجرا گردیده با استفاده از نرم افزار spss پرداخته است. متغیر مستقل تحقیق، پایگاه اقتصادی- اجتماعی است که بر اساس وضع سواد و تحصیلات، وضعیت اشتغال و وضع فعالیت، امکانات در اختیار خانوار، نوع مسکن و نوع مالکیت مسکن، در سطح معیار مقیاس فاصله ای و از گروه های طبقاتی (بالا، متوسط و پایین) در سطح سنجش رتبه ای استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که پایگاه اقتصادی- اجتماعی افراد بر نحوه ی گذران اوقات فراغت آنان موثر است و میانگین هر یک از انواع اوقات فراغت در بین دو گروه مردان و زنان تفاوت معنی داری وجود دارد.

    کلیدواژگان: اوقات فراغت، پایگاه اقتصادی اجتماعی، جنسیت، جوانان، شهری
  • انور قیطولی، سید محمدابراهیم حسینی نسب صفحه 55

    گندم محصول عمده ی زراعی است که در شرایط آبی و دیم کشت می شود و نقش عمده ای در تغذیه ی انسان دارد که در الگوی غذایی 75 درصد از جمعیت جهان سهم دارد. ایران قبل از سال 1383 به عنوان یک کشور واردکننده ی گندم جهان شناخته شده بود و در سال 1383 از نظر واردات گندم خودکفا شد. در این مقاله، نخست مدل های دوسطحی، براورد پارامترهای آن با استفاده از روش های ماکسیمم درستنمایی (کامل و محدود شده) و روش های بوت استرپی (پارامتری و ناپارامتری) و بازه های اطمینان بوت استرپی برای این نوع مدل ها به طور مختصر تشریح شده است. سپس، میزان تاثیر عوامل مختلف بر میزان برداشت گندم کشاورزان با استفاده از مدل دوسطحی مورد بررسی قرار گرفته است.

    کلیدواژگان: گندم، مدل چند سطحی، ماکسیمم دستنمایی، روش های بوت استرپ، بازه های اطمینان بوت استرپی
  • محمد شیری*، طه نورالهی صفحه 83

    در چند دهه ی اخیر توجه به سرمایه ی انسانی ماهر و متخصص به مثابه یکی از عناصر کلیدی تولید و پیشرفت اقتصادی اهمیت بسزایی یافته است. تشکیل سرمایه ی انسانی مستلزم بهبود و سرمایه گذاری در محوری ترین بخش تولید سرمایه ی انسانی، آموزش عالی است. از این رو توسعه ی آموزش عالی در یک کشور می تواند از طریق پرورش نیروهای متخصص و کارآمد زمینه ساز پیشرفت کسب و کار و توسعه ی اقتصادی گردد. آموزش عالی در ایران در طول دهه های پس از انقلاب با چالش های متفاوتی روبه رو بوده است که یکی از این چالش ها تقاضای اجتماعی آموزش عالی است که پیوند نزدیکی با تغییرات ساختار جمعیت دارد. هدف اصلی این مقاله پاسخ به این سوال اساسی است که تحولات ساختار جمعیتی چه نقشی در تغییرات تقاضای اجتماعی آموزش عالی در دوره ی پس از انقلاب داشته است؟ روش تحقیق این مقاله روش تحلیل ثانویه است. به منظور نیل به این هدف، پس از بررسی تغییرات تقاضای اجتماعی آموزش عالی در دوره ی 91-1362 بر اساس اطلاعات سازمان سنجش آموزش کشور، نقش تغییرات جمعیتی در روند تحولات تقاضای آموزش عالی مورد بررسی قرار گرفته است. سپس با استفاده از پیش بینی های جمعیتی احتمال تغییرات آتی در روند تقاضای اجتماعی آموزش عالی از منظر جمعیتی مورد کنکاش قرار گرفته است. به طور کلی نتایج حاکی از این است که افزایش روند باروری دهه ی 65-1355 و سپس کاهش آن در دهه ی اخیر نقش تعیین کننده ای در افزایش و سپس کاهش تقاضای اجتماعی آموزش عالی داشته است. انتقال کوهورت موالید 65-1355 به سنین دوره ی تحصیلی متوسطه و سنین تقاضای آموزش عالی سبب افزایش چشمگیر تقاضای اجتماعی آموزش عالی طی سال های 82-1376 شود. همچنین کاهش باروری سال های پایانی دهه ی 60 کاهش تقاضای اجتماعی آموزش عالی در سال های اخیر را منجر شده است.

    کلیدواژگان: انتقال باروری، ساختار جمعیت، گشتاور جمعیت، تقاضای اجتماعی آموزش عالی
  • مرجان نورینی صفحه 103

    روش های معمول براورد واریانس از قبیل روش خطی سازی سری تیلور (روش دلتا)1 در آمارگیری های چندچارچوبی2 عموما مستلزم محاسبه ی مشتق های جزئی بوده و این محاسبات با افزایش تعداد چارچوب ها پیچیده تر می شود. براورد واریانس به روش جک نایف3 روش دیگری است که ضمن سهولت در محاسبه، موجب کاهش چشم گیری در اریبی براوردگر می شود. در این مقاله ابتدا به معرفی براوردگرهای چندچارچوبی مجموع جامعه و سپس استفاده از روش جک نایف در براورد واریانس براوردگرهای دوچارچوبی و مقایسه ی آن با روش خطی سازی سری تیلور طی یک مطالعه ی شبیه سازی می پردازیم.

    کلیدواژگان: براورد واریانس جک نایف، براورد واریانس خطی سازی، چارچوب های چندگانه، روش های بازنمونه گیری
  • نعیمه السادات اثماریان، امیر کاوسی، مسعود صالحی صفحه 129

    پهنه بندی میزان رویداد یک بیماری یا مرگ و میر ناشی از بیماری های مختلف بر روی نقشه ی جغرافیایی با روش های زمین آماری یکی از موضوعات مورد علاقه ی متخصصان آماری و برنامه ریزان امور بهداشتی به ویژه اپیدمیولوژیست هاست. اغلب با فرض استقلال بین نواحی با استفاده از روش های کلاسیک این میزان ها براورد می شوند. اما این فرض در مطالعات محیطی به ویژه متغیرهای بهداشتی برقرار نیست و نواحی همسایه و نزدیک به هم، مشابه و نوعی همبستگی فضایی ناشی از فاصله بین نقاط دارند. در این مقاله با استفاده از روش کریگیدن پواسنی که روشی کاربردی در تحلیل داده های فضایی با در نظر گرفتن این نوع همبستگی می باشد، اقدام به براورد میزان بروز سرطان گوارش در ایران در سطح 336 شهرستان شده است. داده های مورد استفاده در این تحقیق شامل کلیه ی داده های ثبت شده توسط اداره ی سرطان مرکز مدیریت بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ایران در سطح کلیه ی شهرستان ها در طی سال های 1382 تا 1386 می باشد.

    کلیدواژگان: پهنه بندی بیماری، همبستگی فضایی، کریگیدن پواسنی، تغییرنگار، سرطان گوارش
|
  • Seyedeh Habibeh Mirabdolazimi* Page 1

    There are various factors affecting quality of the statistical survey in different stages. Recognizing these factors trying to upgrade or keeping power points while removing the problems and weak points shall lead quality improvement in statistical survey. We can recognize these issues in different stages by using various methods. Even, if recognition of power and weak points in different parts of the statistical survey seems to be very important, but they are inadequate. Analyzing recognized issues and using statistical method are necessary for continuous quality improvement. We can point out different elements in this field such as Pareto Chart and Cause and Effect Diagram.In this Article, while introducing these methods, their application is also examined in quality control of statistical survey.

    Keywords: Pareto chart, cause, effect diagram, quality, Statistical Process Control (SPC), statistical survey, brain storming, why5 technique
  • Saeed Lotfizadeh* Page 23

    Recreation and leisure activities have based on their perceptions of the social and historical context of a different life. But the social conditions prevailing in most communities and leisure potential are young in damages. In modern times, increasing years of education and delayed entry into the labor market and rising age of marriage, the relatively long time in the life of mortals created the Youth called. Modern humans from infancy to adulthood are not imported directly. Period in his life that happened is associated with lack of responsibility, and it has a large share of leisure. Bourdieu's approach to the leisure activities of people affected various areas of their class origin. This paper reviews the use of Pierre Bourdieu's sociology of leisure time has been done. In this study, the technique of causal attribution, is a secondary analysis. The population in this study is that all young people aged 15-29 are living in urban areas. Data analysis and statistical design of the "passing of time" Statistical Center of Iran, addresses the use of SPSS software. Finally, socioe-conomic status based on education, training, employment and working conditions, facilities available to the household, type of housing and home ownership, the interval scale is used. The results indicate that the socioeconomic status of patients improved their leisure time. The mean time in each of the two groups, there are significant differences between men and women.

    Keywords: Leisure time, socioeconomic, socioe, conomic status, gender, youth, urban
  • A. Gheitouli *, S.M. A. Hoseininasab Page 55

    Wheat is a major product, grown under irrigation and dry, which has a vital role in human nutrition by contributing to food pattern of 75 percent of world’s population. Before 1383, Iran was known as an importer of wheat but in 1383 became self-sufficient. In this article at first, the two-level models, the estimations of parameters’ using maximum likelihood (full and restricted) and bootstrap (parametric and nonparametric) methods and bootstrap confidence intervals for these models are described briefly. Thus, the effects of various factors on amount of wheat harvest using two-level model are discussed.

    Keywords: Wheat, multilevel model, maximum likelihood, bootstrap methods, bootstrap confidence intervals
  • M. Shiri*, T. Noorollahi Page 83

    In Recent decades, skilled and professional human capital has been observed as a key of economic development. Accumulation and formation of Skilled and efficient human capital requires to investment in higher education. Hence, development of higher education in a country through training expert people can be effective for improvement in business and economic development. Higher education in Iran after revolution has been faced by different challenges. One of them is the social demand for higher education that closely linked with changes in population structure. The aim of this paper is to provide best answer for this fundamental question what is the role of population changes in social demand for higher education after revolution?To this purpose, after the study of changes in social demand for higher education from 1983 to 2012 according to Iran's National Education Assessment Organization data, the role of demographic changes in higher education demand have been studied.The overall, results suggest that increasing infertility in 1976-1986 and declining fertility in recent decade have had important role in increasing and then decreasing in social demand for higher education. Transition of 1976-1986 Birth Cohorts to age of secondary school and demand for higher education had led to increasing in demand for higher education in 1997-2003 periods. Also, decline infertility in the late years of 1980s has led to reduce social demand for higher education in recent years.

    Keywords: Fertility transition, population structure, population momentum, the social demand for higher education
  • Marjan Noorini * Page 103

    Common methods of variance estimation like Taylor series linearization (Delta Method) requires partial derviations which make the computations very complicated as the number of frames increase. Jackknife method with much easier computations yields to remarkable decrease in bias. This article, firstly, introduces multiple frame estimators. Then it focuses on applying Jackknife method in estimating variance of multiple frame surveys estimators, and compares it to the Taylor series linearization method by conducting a simulation study.

    Keywords: Jackknife variance estimation, lineatization variance estimation, multiple frames, resampling methods
  • Naeimeh Sadat Asmarian *, Amir Kavousi, Masoud Salehi Page 129

    Disease or mortality rate map, geographically is desired for public health officials and epidemiologists. In the classical approach, rates are estimated under the assumption of independence between geographical areas. However, this assumption is not substantiated in health studies, particularly in the case of health variables which may be strongly correlated due to spatial correlation in adjacent areas. In this paper we account for such a dependence. This paper presents Poisson kriging which is now available and applicable to the spatial interpolation of area disease rates. The aim of this research is to improve the precision of parameters estimation for gastrointestinal cancer incidence rate in Iran using Poisson kriging. The methodology is illustrated using gastrointestinal cancer data recorded in ministry of health and medical education (in the non-infectious diseases management center) of Iran on years 1382-1386 to the 336 counties.

    Keywords: Disease mapping, spatial dependence, Poisson kiriging, variogram, gastrointestinal cancer