ماهنامه سیاحت غرب
پیاپی 118-119 (خرداد و تیر 1392)

عصر رسانهای جدیدی با پیشرفت امروزه فن‌آوری دیجیتالی در فیلم‌سازی و تبلیغات متولد شده است. عصری که در آن، افکار عمومی را از طریق ساخت تصویرهای ذهنی در مخاطبان به طور ناخودآگاه شکل میدهند. این امر موجب اهمیت یافتن مقوله هویت، دگرگونی معنایی فمینیسم و از بین رفتن مفهوم طبقه شده است. عوامل اطلاعاتی سیا و اسراییل و سرمایهداران صهیونیست مثل مرداک که انحصار رسانهای را در دست گرفته‌اند، سیاستهای سلطه طلبانه و به ظاهر لیبرالیستی خود را به شکلی غیر مستقیم و خطرناکتر از فاشیسم آلمانی اعمال میکنند. برای مثال، در حالی که اسراییل تنها خطر هستهای در خاورمیانه است، بر اثر تبلیغات، 99 درصد امریکاییها ایران را یک تهدید جدی میدانند.

پیشرفت‌های الکترونیکی و فن‌آورانه به ظاهر، رفاه و آسایش انسان‌ها را به همراه دارند، اما در واقع، ابزاری برای پیشبرد اهداف شوم سرمایه‌داران و سیاست‌مداران غربی هستند. با وجود تلاش فن‌آوری برای ورود عواطف و احساسات انسانی به دنیای مجازی، روز به روز، انسان‌ها را از ذات بشری و اجتماعی خود دور می‌سازد و آنها را به موجوداتی منزوی و افسرده تبدیل می‌کند که جز به خود و منافع شخصی خود فکر نمی‌کنند. فیس بوک، یکی از این ابزارهای فن‌آورانه است که با سرکوب روحیه جمعی، همکاری و احساسات ناب بشری؛ خشونت، ظلم، انسان آزاری و دیگر ویژگی‌های ضد انسانی را به طور نامحسوسی ترویج می‌دهد. جامعه پیشرفته و فن‌آوری که روزی از آنها به عنوان حامی انسان‌ها یاد می‌شد، هم اکنون مهم‌ترین تهدید علیه بشریت هستند.

فاکس نیوز یکی از معروف‌ترین شبکه‌های خبری است که سعی دارد خود را بسیار معتبر و موجه جلوه دهد. ظاهرا این شبکه، مهره‌های سوخته سایر شبکه‌ها را پربارترین شریان نبوغ جدید خود می‌داند. اما یکی از راه‌های پی‌بردن به ماهیت این شبکه خبری، بررسی پیشینه گزارشگران، مجریان، مقاله‌نویسان و همکارانی است که این شبکه پرطمطراق به کار می‌گیرد، افرادی با سوء پیشنه، که به خاطر رذایل اخلاقی، بددهنی، دروغ، و... از محل کار خود اخراج شده‌اند. در این مقاله به معرفی یازده تن از این دست افراد پرداخته شده است. کمپانی خبری فاکس4 یکی از مهمترین رسانه‌های امریکایی است. این شرکت به دلیل رابطه تنگاتنگ با گروه‌های جمهوری خواه، در بحث های رسانه‌ای در شمار رسانه های جهت‌گیر قرار می گیرد. اگرچه شعار «بی‌طرفی در تعادل» مهم‌ترین شعار حرفه‌ای این رسانه خبری است؛ برخی از کارشناسان علوم ارتباطات معتقدند که این رسانه چندان هم در پوشش خبرها بی‌طرف نیست. مدیریت این کمپانی خبری را روپرت مرداک برعهده دارد. کمپانی فاکس که با نام اختصاری fbc) در سال 1986 تاسیس شده است، کارش تولید برنامه‌های سرگرمی، ورزشی، خبری، فیلم و سریال های تلویزیونی برای 200 مرکز گیرنده در سراسر امریکاست و بیشترین استودیوهایش در شهر نیویورک است. این کمپانی امروزه به عنوان چهارمین ابر رسانه تجاری امریکا مطرح است.

رسانه‌ها ابزاری هستند که می‌توانند اثرهای شگرفی بر فرهنگ ملت‌ها بگذارند. فیلم‌هایی پر از صحنه‌های خشونت‌آمیز و غیر اخلاقی، انسان‌ها را از فطرت طبیعی، اخلاقیات و آنچه مورد پسند جامعه است، دور می‌کنند. اثرگذاری مخرب و جبران‌ناپذیر این فیلم‌ها بر روح و روان و همچنین بر روند زندگی نوجوانان امری انکارناپذیر است. این فیلم‌ها خشونت را بخش جدایی‌ناپذیر فطرت انسان می‌شمارند و آنچه را بازدارنده آن باشد، محدویت‌هایی می‌نامند که انسان‌ها برای ستم‌کاری و سلب آزادی آنها وضع کرده‏اند. آیا این نوع فیلم‌ها زاییده ذهن سیاست‌مداران و فیلم‌سازان غربی هستند که در تلاشند تا اعمال خشونت و نقض قوانین را آزادی مطلق جلوه دهند یا اینکه برگرفته از فطرت و ذات طبیعی انسان‌ها هستند؟ نویسنده معتقد است خشونت به عنوان سرگرمی، راهی خوب و در عین حال منحرفانه برای بیدار شدن بشر است؛ چرا که در واقع، راه بی‌ارزشی برای زندگی است.

مقاله حاضر، روشهای ترویج و تقویت زوجیت در بریتانیای کبیر را با استفاده از سیاست کنونی خانواده بررسی می‌کند. این بررسی در بستر گفتمانهای سیاسی غالب انجام شده است که به طور تلویحی بیان می‌دارند روابط از هم گسسته یک مشکل سیاسی مهم و علت تقریبا تمامی مشکلات امروزی جامعه بریتانیا هستند. این مقاله، سیاست‌های اخیر درباره خانواده را تجزیه و تحلیل و گفتمان‌هایی را تشریح می‌کند که مدعی هستند روابط پایدار زن و شوهری، بنیان یک کشور مستحکم هستند. بنابراین، نقطه مقابل این گفتمان آن است که نداشتن رابطه زن و شوهری یا حتی بدتر از آن، نداشتن اشتیاق به داشتن چنین رابطه‌ای صرفا یک شکست فردی نیست، بلکه ناکامی کل کشور است. بر همین اساس، در این مقاله چنین استدلال خواهد شد که با وجود رسمیت یافتن فزاینده اشکال «متنوع» خانواده، دولت بریتانیا نوع خاصی از رابطه خصوصی را تشویق می‌کند. این مقاله با ابتنای بر مفهوم مورد نظر ریچ4 از ناهم‌جنس‌گرایی اجباری، چنین نتیجه‌گیری می‌کند که آنچه در جامعه کنونی بریتانیا شاهد هستیم، ناهم‌جنس‌گرایی اجباری نیست، بلکه زوجیت اجباری است.

مقاله حاضر به طور مستند و آماری در مورد بدرفتاری‌های صورت گرفته با زنان از جمله تجاوز، هتک حرمت، ضرب و جرح، قتل و نیز انواع آنها بحث می‌کند. نگارنده بیشتر توجه خود را بر اتفاقات ایالات متحده امریکا معطوف کرده است، هرچند به برخی حوادث مجرمانه علیه زنان در کشورهای دیگر نیز اشاره دارد. سفارش نگارنده، قیام خود مردم علیه این جرایم و خاتمه دادن به آنهاست.

این نوشتار به سهم زنان در برپایی جنبش‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی اشاره دارد و با اشاره به نمونه‌های ملموس و رخدادهای خاص و پویایی زنان در این عرصه در پی بیان این مطلب است که زنان مسلمان راه خود را یافته‌اند. آنان با اتحاد و هم‌بستگی اجتماعی عمیق می‌کوشند به مطالبات و حقوق خود از جمله داشتن حجاب و اختیار در پوشش دست یابند.

هنگامی که در سال 2011، ایالات متحده و متحدانش جنگی پنهانی را علیه سوریه به راه انداختند، انتظار داشتند یا ساختار سیاسی سوریه در کوتاه‌مدت از هم خواهد پاشید و یا این که راهی برای شعله‌ور کردن جنگی آشکار خواهند یافت. هنگامی که روشن شد رهبران و مردم سوریه به صورتی استثنایی، انعطاف‌پذیر هستند، تدبیرهایی بسیار وحشیانه‌تر به کار گرفته شد تا این کشور پاره‌پاره شود. ترکیه که از هر جهت در خط مقدم این جنگ پنهانی قرار دارد، در جنایت‌های جنگی فراوان علیه مردم کشور همسایه یعنی سوریه، شریک جرم است.
صلح تصنعی ترکیه با همسایگانش، سوریه از دسامبر 2004) و ایران از نوامبر 2008) در می‌2011 که نقش محوری آن در جنگ پنهانی ناتو علیه سوریه آشکار شد، به طور ناگهانی به پایان رسید.4
کشمکش تصنعی ترکیه با اسراییل نیز که با حمله به ناوگان کوچک آزادی غزه5 در می‌2010 آغاز شده بود، هنگامی چهره خود را کاملا نشان داد که ترکیه آشکارا از تجاوز وقیحانه نظامی اسراییل علیه سوریه در سال 2013 حمایت کرد. پی‌آمدهای بمب‌گذاری‌های می‌2013 که با پوششی دروغین6 در ریحانلی در نزدیکی مرز ترکیه با سوریه صورت گرفت، آخرین شاهد بر بحران عمیق مشروعیت ایالات متحده، بریتانیا، اسراییل و ترکیه است؛ از سال 1990 به بعد، ایتلاف این چهار کشور بر عرصه سیاسی خاورمیانه و فراسوی آن اثرگذار بوده است.

جنگ به اصطلاح جهانی ایالات متحده با تروریسم مملو از تبانیها و اقدامات زشتی بوده که بیانگر پیروی ایالات متحده از خط مشی سیاست خارجی خود در این جنگ است. مبنای این خط مشی، همکاری با رهبران و جنگ‌سالاران پلید، پرداخت رشوه، مخفی نگه‌داشتن حمله‌ها هواپیماهای بدون سرنشین و تبانیهای پشت پرده است. در واقع، متحدان اصلی امریکا در این جنگ، تروریستها، جنگ‌سالاران و مقام‌های فاسد دولتی هستند. سازمان سیا به عنوان یکی از ارکان اصلی دولت امریکا نقش مهمی در راه‌اندازی، ادامه یافتن و مدیریت این جنگ داشته است. در این مقاله، نویسنده به تشریح اقدامات این سازمان در جنگ با تروریسم پرداخته و به چند مورد از اقدامات زشت آن اشاره کرده است. از جمله این اقدام‌های می‌توان به پرداخت رشوه از سوی سازمان سیا به مقام‌های فاسد دولت افغانستان، مشاوران، نزدیکان و اعضای خانواده رییس جمهوری افغانستان و رییس جمهوری سابق پاکستان اشاره کرد. افزون بر این، دولت امریکا و در راس آن، سازمان سیا با جنگ‌سالاران افغان و سومالیایی نیز همکاری نزدیکی داشته است و از آنها برای دستگیری مظنونان به همکاری با شبکه القاعده و گروه‌های وابسته استفاده ابزاری کرده است. همچنین سازمان سیا از طریق تبانی با دولت وقت پاکستان توانست اجازه استفاده از حریم هوایی این کشور را برای انجام دادن حمله‌ها هواپیماهای بدون سرنشین خود کسب کند که به کشته شدن تعداد زیادی از غیر نظامیان انجامیده است. در نهایت اینکه حمله‌های ایالات متحده به یمن نتیجه تبانی مخفیانه مقامات امریکایی با مقامات یمنی بوده است.

مقاله حاضر، تروریسم و خشونت را از دو منظر خشونت سیاسی و دینی و بر اساس آمار و ارقام تلفات جانی جنگ‌ها و خشونت‌های دینی سیاسی اخیر بررسی می‌کند. نویسنده مقاله بر این ادعاست که این خشونت‌های به اصطلاح سیاسی که برخی مدعی هستند ناشی از ملی گرایی بوده است، الهام‌گرفته از دین هستند و برای اثبات ادعای خود نیز مثالهایی ذکر می‌کند. وی با ارایه این آمار و ارقام در پی اثبات این مسئله است که مسلمانان، کمتر از پیروان ادیان دیگر به ویژه مسیحیان، خشونت‌طلب هستند. در این راستا، وی به تلفات جانی جنگ‌های جهانی اول و دوم، جنگ‌های استعماری سده‌های اخیر و خشونت‌های گذشته و حال بوداییان، بمبگذاریهای مختلف و جنگ‌های داخلی الهام گرفته از دین اشاره کرده است. در مورد اقدامات تروریستی ملهم از دین نیز وی مدعی است که تلفات ناشی از تروریسم مسلمانان در مقایسه با تروریسم مسیحیان و یهودیان بسیار کمتر است و برای اثبات ادعای خود به تلفات جانی اقدامات گروه تروریستی انجمن دفاع از یهودیان، بمبگذاریهای هندوهای ملیگرا در آرامگاه معین‌الدین چشتی در اجمر هند، پاک‌سازی قومی مسلمانان روهینگیا در میانمار به دست بوداییان افراطی و اقدامات تروریستی ارتش مقاومت خدا در اوگاندا اشاره کرده است. وی چنین نتیجه گیری می‌کند که با توجه به این آمار و ارقام و اقدامات تروریستی، تلقی پیروان ادیان دیگر به ویژه مسیحیان اروپایی‌تبار به عنوان افراد «خوب» و مسلمانان به عنوان افراد ذاتا خشونت‌طلب، نوعی بی‌بصیرتی عجیب است.

سال 1948، صدها هزار فلسطینی از ترس یا به زور نیروهای غاصب اسراییلی به غزه تبعید شدند. نخست وزیر اسراییل در آن زمان ادعا کرد تنها یک راه برای اعراب فلسطینی باقی مانده و آن فرار است. امروزه اسراییل با حمایت ویژه امریکا، در راستای تشدید رنج تبعیدشدگان فلسطینی که در غزه زندگی میکنند، از هیچ کاری دریغ نمیکند. آنان اکنون به تحقیر، توهین و ارعاب همهجانبه فلسطینیان روی آوردهاند. تحقیر کسانی که سر بر میآورند، ویژگی ثابت ذهنیت سلطهجویانه است. تا زمانی که قدرتها به شرافت و حقوق انسانی احترام نگذارند، دنیا، محکوم به خشونت، جنایت و رنج خواهد بود. مقاله حاضر، اقتباسی از سخنرانی ادوارد سعید4 است که نوام چامسکی در هجدهم مارس 2013 در لندن ارایه داده است.

در تاریخ علم، بشر در مواردی، فریب شبه‌علم را خورده است. از جمله این موارد می‌توان به هییت بطلمیوسی، جمجمه‌خوانی و نظیر آن اشاره کرد. از این رو، باید علم را از شبه‌علم تفکیک کرد؛ و این کار را در مورد علم اقتصاد از طریق کاوش ماهیت آن و بررسی ارتباط حقیقی آن با اقتصاد و جهان واقع می‌توان انجام داد. اظهار نظرهای برخی اقتصاددانان و تحلیل صدق و کذب آنها نشان می‌دهد که علم اقتصاد چیزی نیست جز ابزاری برای سرکیسه کردن مردم و نظامی برای برده‌داری نوین و هیچ ارتباطی با اقتصاد ندارد.

در مقاله حاضر با معرفی آیین بودایی به این نکته اشاره میکنیم که خوانشهای اخیر غربی از آیینهای شرقی تا چه اندازه، موثق و منطبق بر آموزه‌های اصیل آنهاست. همچنین به برخی آثار عامهپسند غربی اشاره میکنیم که برداشتهای خود را از این آیینها در راستای دلمشغولیهای فرهنگ غربی بیان کردهاند. همچنین به تفاوتها و شباهتهای بین فردگرایی یا پرداختن به خویشتن در آیین بودایی و آثار عامهپسند فرهنگ غربی میپردازیم و به این موضوع اشاره میکنیم که آیا آموزه‌های عصر واگشت که بهعنوان «معنویت آسیایی» ارایه میشوند، با دل‌سوزی، تربیت خواستههای نفس، خدمت به دیگران و عدالت اجتماعی محورهای آیین بودایی) مرتبط هستند؟

این مقاله به مسئله نسل‌کشی نژادپرستانه بودایی در برابر اقلیت مسلمانان روهینگیا می‌پردازد که در غرب برمه زندگی می‌کنند. چند سالی است که بودایی‌های تراوادای برمه می‌کوشند مسلمانان روهینگیا را نابود و اخراج کنند و جنایت‌هایی را با نام ناسیونالیسم بودایی به وجود آورند. دولت برمه با سازمان‌دهی نیروهای مختلف، از جمله رسانه‌های دولتی و سایت‌های رسانه‌ای اجتماعی، مثل صفحه فیس بوک دفتر ریاست جمهوری، اسلام‌هراسی خاصی را به راه انداخته است. تمامی این ابزارها با همکاری یکدیگر می‌کوشند که نه تنها از گسترش اسلام در برمه جلوگیری کنند، بلکه بر آنند تا حد امکان، مسلمانان را محدود و ناتوان سازند.

امنیت به محافظت در مقابل خشونت آشکار یا تروریسم اطلاق می‌شود، اما چه کسی در مقابل امنیت از ما محافظت خواهد کرد؟ در ورای این جمله حقیقتی نهفته است که بیان می‌دارد متولیان قدرت مرتبا مرتکب اعمال خشونت آمیز واقعی و نمادین می‌شوند، بدون آنکه مجازات شوند. در واقع، این خشونت آنچنان مشروعیت یافته است که تصور می‌کنیم این رفتارهای خشونت بار علیه ما، به نام امنیت از ما محافظت می‌کنند. مقاله حاضر این سوال را مطرح می‌کند که چگونه این خشونت ذاتی نرم‌افزاری شده می‌تواند اینگونه استنباط شود. به جای این فرض صرف که امنیت نرم‌افزاری از کاربر در مقابل ناامنی محافظت می‌کند، در این مقاله چنین استدلال شده است که امنیت نرم‌افزاری فی نفسه متضمن خشونت است. اینها برخی از شرایط مولد وضعیتهای اضطراری هستند که به نوبه خود موجب ناامنی می‌شوند.

عصر اطلاعات و فن‌آوری زندگی ما را تغییر داده است، و به کسانی که دسترسی به اینترنت دارند این امکان را می‌دهد تا از مشورت تعداد نامحدودی از سایت‌هایی که تقریبا تمام موضوعات را پوشش می‌دهند بهره ببرند. اما با این حال، تشخیص اطلاعات قابل اعتماد از غیر قابل اعتماد دشوار است. داده‌ها در وب ممکن است بسیار دقیق اما فاقد صحت باشند. لازم به ذکر است که اطلاعات صحیح مبتنی بر دانش صرف است، مانند مطالب ارایه شده در مجلات علمی معتبر. برخی با ذکر مثال‌هایی دلیل آورده‌اند بر اینکه سیاست کنونی در دسترسی به اطلاعات از طریق اینترنت مبتنی بر دانش کافی نیست. اطمینان بیشتر را می‌توان در سایت‌های مجلات علمی یافت، اما استفاده از آنها اغلب نیاز به اشتراک و قبول محدودیت‌های کپی رایت دارد؛ این امر مانع گسترش دانش به عنوان اساس «انتشار» علمی از باب مثال ارایه نتایج حاصل از علم به عموم مردم) می‌شود.