فهرست مطالب

بلور شناسی و کانی شناسی ایران - سال بیست و یکم شماره 4 (پیاپی 54، زمستان 1392)

مجله بلور شناسی و کانی شناسی ایران
سال بیست و یکم شماره 4 (پیاپی 54، زمستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/10/05
  • تعداد عناوین: 15
|
  • مجید جعفرتفرشی، مریم عالی دایی، مصطفی فضلی صفحه 599

    برای بررسی ریز ریخت شناسی سطوح بلورهای سولفید روی (ZnS) رشد یافته به روش انتقال شیمیایی بخار، ریز ساختارهای مختلفی از جمله لایه ها، پله ها، پیچ و تاب ها، نوارها و حفره های روی سطوح بلورهای رشد یافته، از میکروسکوپ الکترونی روبشی استفاده شد. شکل گیری این الگوها به رشد بلورها در شرایط بهینه و نابهینه به مدل نظری ارتباط داده شد.

    کلیدواژگان: انتقال شیمیایی بخار، سولفید روی، دمای بهینه و نابهینه رشد، ریز ریخت شناسی
  • شهروز بابازاده، سید احمد مظاهری، مصطفی رقیمی، عزیز رحیمی چاکدل صفحه 607

    سنگ های آتشفشانی خوش ییلاق به سن سیلورین بالایی، در شرق استان گلستان و در منطقه ی ساختاری البرز شرقی واقع شده اند. این توده آتشفشانی به طور مشخص تحت تاثیر گرمابی های دگرسان شده و دگرسانی پروپلیتی، یکی از دگرسانی های گسترش یافته در این منطقه است که بر پایه بررسی های صحرایی و پراش پرتو ایکس، چهار منطقه ی دگرسان کلریتی، اپیدوتی، آلبیتی و هماتیتی قابل تشخیص اند. نتایج ریز پردازشی نشان می دهد که کلریت های منطقه از نوع پنینیت، تالک کلریت و دیابانیت بوده و نشان دهنده ی این است که این کانی در گستره ی دمایی180 تا 250 درجه ی سانتی گراد تشکیل شده است. میانگین پیستاسیت در اپیدوت های مورد بررسی 15/31 است و نشان می دهد که از نوع ماگمایی بوده و بر این اساس اپیدوت ها از سوسوریتی شدن پلاژیوکلازها تشکیل شده اند. بررسی دیاگرام های ایزوکان نشاندهنده تحرک بالای برخی از عناصر غیرمتحرک در طی دگرسانی است، به طوری که در زون دگرسانی آلبیتی با میانگین شیب ایزوکان 06/1و 09/1 بیشترین و در زون دگرسانی کلریتی با میانگین شیب 1 و 03/1 کمترین تغییرات جرم را طی دگرسانی شاهدیم. همچنین بر پایه ی این نمودار، SiO2 و P2O5 در تمامی زون های دگرسانی تهی شدگی و L.O. I و Fe2O3 غنی شدگی از خود نشان می دهند. بر پایه ی محاسبات شاخص شیمیایی دگرسانی، زون اپیدوتی بین 26/46% تا 30/46%، زون آلبیتی بین 86/47% تا 49/51%، زون کلریتی بین50/46% تا 33/47% و زون هماتیتی بین 7/59 %تا 45/71% دستخوش دگرسانی شده اند.

    کلیدواژگان: خوش ییلاق، سنگ های آتشفشانی، دگرسان پروپلیتی، پیستاسیت، دیاگرام ایزوکان، شاخص شیمیایی دگرسانی
  • ملیحه گلستانی، سارا درگاهی، محسن آروین صفحه 625

    افیولیت- ملانژ بافت به مساحت تقریبی 150 کیلومتر مربع در کمربند ملانژی خمرود– اسفندقه واقع شده است. بخش بزرگ توده های نفوذی افیولیت- ملانژ بافت را گابروهای همسانگرد تشکیل می دهند که گاه به صورت پگماتیتی هستند. پلاژیوگرانیت ها نیز به صورت رگه ای و رخنمون های کوچک پراکنده به همراه گابروها و دایک های دلریتی در منطقه دیده می شوند. انواع گونه های پلاژیوگرانیت شامل ترونجمیت تا آلبیت گرانیت و گرانوفیر هستند. براساس بررسی های ژئوشیمیایی، گابروها و پلاژیوگرانیت ها به سری ماگمایی تولئیتی تا کالکو آلکالن تعلق دارند. همچنین پلاژیوگرانیت ها از نوع متاآلومین تا کمی پرآلومین هستند و از نظر گونه شناسی ویژگی هایی مابین گرانیت های پشته های اقیانوسی (OR) و گرانیت های نوع I نشان می دهند که با تشکیل آن ها در یک محیط ابرفرورانشی هماهنگ است. الگوی عناصر نادر خاکی بهنجار شده به کندریت پلاژیوگرانیت ها دارای یک غنی شدگی نسبی از عناصر نادر خاکی سبک همراه با الگوی تقریبا مسطح در بخش عناصر نادر خاکی سنگین است. الگوی عناصر نادر خاکی بهنجار شده به کندریت گابروها روند تقریبا مسطحی را همراه با غنی شدگی جزئی عناصر LREE در قیاس با HREE دنبال می کند. احتمال اشتقاق فاز اسیدی از فاز گابرویی طی تبلور تفریقی و یا ذوب بخشی برای غالب نمونه های پلاژیوگرانیتی ضعیف است. به نظر می رسد که منشاء پلاژیوگرانیت های افیولیت-ملانژ بافت در ارتباط با فاز دلریتی موجود در منطقه باشد؛ هر چند که برای لااقل یکی از نمونه ها می توان ذوب بخشی هورنبلند گابرو و یا فاز آمفیبولیتی را نیز مطرح کرد.

    کلیدواژگان: پلاژیوگرانیت، زون فرورانش، گابرو، افیولیت، ملانژ بافت، کرمان
  • محمد بومری، محسن زنگنه قاسم آبادی، حبیب الله بیابانگرد صفحه 637

    توده های گرانیتوئیدی زوزن با سن ائوسن پایانی - الیگوسن آغازین در بخش شمال شرقی بلوک لوت و در جنوب غربی شهرستان خواف در استان خراسان رضوی واقع شده است که در سنگ های رسوبی و دگرگونی پالئوزوئیک نفوذ کرده اند. فرورانش بلوک لوت به زیر بلوک هلمن باعث ماگماتیسم بلوک لوت و نیز شکل گیری توده های گرانیتوئیدی زوزن شده است. این گرانیتوئیدها دارای ترکیب گرانودیوریت، مونزوگرانیت، مونزودیوریت، کوارتز دیوریت همراه با برونبوم های مافیک ریزدانه و سنگ های مافیک منطقه نیز از دیوریت و گابرو تشکیل شده اند. ماهیت این توده ها آهکی- قلیایی، متاآلومین تا پرآلومین با پتاسیم بالا و از نوع І اکسیدی (سری مگنتیت) است. ویژگی های این توده گرانیتوئیدی شبیه به گرانیت های قوس آتشفشانی (VAG) می باشد که احتمالا در محیط زمین ساختی حاشیه ی قاره ای تشکیل شده اند. براورد دما و فشار بر اساس ترکیب شیمیایی بلورهای آمفیبول و پلاژیوکلاز، دامنه ای حدود 667 تا 717 درجه ی سانتیگراد و فشار66/2 تا 85/3 کیلوبار را نشان می دهد. در اثر نفوذ توده های گرانیتوئیدی زوزن، سنگ های میزبان آن ها دگرگون شده و دگرنهادند و نیز در سنگ های کربناتی کانی های اسکارنی و کانی زایی آهن دیده شدند.

    کلیدواژگان: بلوک لوت، خواف، گرانیتوئید زوزن، ژئوشیمی، سنگ نگاری
  • سمیه کفاش، طاهره قربانی مقدم، احمد کمپانی، سید محمد حسینی صفحه 649

    در این پژوهش، نمونه های 3CaMnO به دو روش واکنش حالت جامد و سل-ژل (ژل سوزی) با دمای برشتن C°800 تهیه شدند. ساختار و میانگین اندازه ی ذرات پودرهای به دست آمده به ترتیب با پراش پرتو X (XRD) و میکروسکوپ الکترونی تراگسیلی (TEM) بررسی شدند. نتایج نشان می دهند که میانگین اندازه ی ذرات به دست آمده از روش سل-ژل در حدود nm85 است. گاف اپتیکی نمونه ها از نمودار بیناب جذبی اندازه گیری و برای نمونه های تهیه شده به روش واکنش حالت جامد برابر eV40/3 و برای روش سل-ژل برابر eV 46/3 به دست آمدند. همچنین تشکیل ساختار پروسکایت نمونه ها به روش بیناب سنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR) مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. اندازه گیری مقاومت ویژه ی الکتریکی نمونه ها در بازه ی دمایی K550-300 نشان داد که با افزایش دما مقاومت الکتریکی کاهش می یابد و مقاومت الکتریکی نمونه ی تهیه شده به روش سل-ژل کمتر از نمونه ی تهیه شده به روش واکنش حالت جامد است.

    کلیدواژگان: واکنش حالت جامد، روش سل، ژل، ساختار پروسکایت، منگنایت کلسیم
  • عاطفه امام دوست، صابر فرجامی شایسته، مازیار مرندی صفحه 657

    در این پژوهش نانو ذرات CdS و پوسته/هسته (CdS/ZnS) با استفاده ازروش سنتز شیمیایی مرطوب تهیه شدند و از 3-mercaptopropionic acid (MPA) به عنوان مولکول پوششی استفاده شد. اثر پوسته ی ZnS بر خواص اپتیکی و ساختاری CdS مورد بررسی قرارگرفت. شدت فوتولومینسانس (Intensity of photolumincence) نانو ذرات CdS پس از پوشش پوسته ی ZnS افزایش یافت. طیف پراش پرتو X نانوذرات CdS پس از گرمادهی در دمای اتاق، ساختار سولفور روی را نشان می دهد. همچنین طیف پراش پرتوX نانوذرات CdS/ZnS به علت روی هم افتادگی خطوط طیف پراشCdS و ZnS پهن می شود. اندازه ی بلورک ها در نانوذرات CdS و ZnS/CdS با استفاده از رابطه ی دبای-شرر پیش از گرمادهی به ترتیب 7/2 و 7/1 نانومتر و پس از گرمادهی در دمای 100 درجه ی سانتیگراد، 3/3 و 9/1 نانومتر به دست آمد. طیف FTIR، پوشانده شدن سطح نانوذرات با مولکول پوششی MPA را به خوبی نشان می دهد. در تصویر میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) نانوذرات CdS/ZnS، کوچک بودن نانوذرات مشهود بود و انباشت دیده شده در تصویر ناشی از توزیع ناهمگن پودر روی توری نگاه دارنده ی نمونه هنگام تصویربرداری با میکروسکوپ الکترونی عبوری بوده است.

    کلیدواژگان: CdS، ZnS، خواص ساختاری، خواص اپتیکی، نانوذره، پوسته، هسته، همنهشتی شیمیایی مرطوب
  • مجتبی رستمی، سید احمد مظاهری صفحه 665

    مجموعه پلوتونیک کوه میش در30کیلومتری جنوب شهرستان سبزوار واقع شده و از نظر رده بندی زمین ساختی، بخشی از منطقه ی سبزوار است. واحد های چینه ای مناطق اطراف آن شامل کنگلومرا، توف، ماسه سنگ با سن پالئوژن و واحدهای توف و رادیولاریت و آندزیت با سن کرتاسه فوقانی هستند. این مجموعه از دو گونه سنگ پلوتونیک تشکیل شده که عبارتند از: (1) مجموعه گرانیتوئیدهای واقع در شمال کوه میش که بیشتر از مونزوگرانیت و پیروکسن گرانودیوریت با سن بعد از پالئوسن تشکیل شده اند. این سنگ ها از نظر ژئوشیمی آهکی- قلیایی، پرآلومین و از نوع I هستند. (2) مجموعه گابرو دیوریت در جنوب کوه میش، که از سنگ های پلوتونیک مختلف مانند گابرو، دیوریت و گابرودیوریت با سن کرتاسه بالایی تشکیل شده است. این سنگ ها از نظر ژئوشیمی سری تولئیتی شبه رخشان، و از تیپ I هستند. این دو مجموعه در رژیم زمین ساختی قوس های آتشفشانی وابسته به حاشیه ی فعال قاره ای به وجود آمده و با تکیه بر داده های ژئوشیمیایی و روابط صحرایی خاستگاه ماگمایی مجموعه پلوتونیک بایستی ماگمایی مشتق از گوشته باشد. این ماگما از عناصرTi، NbوBa بی هنجاری منفی را نشان می دهد که بیانگر تشکیل این سنگ ها در محیط فرورانش است و نیز بی هنجاری مثبت Rb و K نیز نشان گر محیط های فرورانش اند. با توجه به پیشینه ی زمین شناسی منطقه، احتمالا با فرورانش پوسته ی اقیانوسی نئوتتیس به زیر ایران مرکزی در اثر کوه زایی لارامید (در اواخر کرتاسه) همراه بوده است. مرز بین این دو توده به صورت سینوسی و تدریجی است. این نوع شکل وهمجواری نشانگر دگرنهادی و واکنش های شیمیایی بین ماگمای داغ گرانیتوئیدی با دیوریت های منجمد شده قبلی است.

    کلیدواژگان: دیوریت، گرانیت، قوس آتشفشانی، کوه میش، سبزوار
  • ناصر ناصری، محمدحسین محمودی قرایی، صالح اشرفی، محمدتقی بحرینی طوسی، فرزین قائمی، اختای جهانبخش صفحه 677

    مواد معدنی موجود در پوسته ی زمین بسته به ترکیب و خواستگاهی که دارند حاوی مقادیری از رادیونوکولئیدهای پرتوزا هستند. حضور این رادیونوکلوئیدها پیوسته بر میزان دوز دریافتی انسان از محیط تاثیر گذاشته و می تواند در سطوح بالا خطر زا باشند. بوکسیت به عنوان ماده ی معدنی خام تولید آلومینیوم حاوی مقادیر نسبتا بالایی از این رادیونوکلوئیدها است. فرآیند برداشت بوکسیت می تواند باعث تمرکز بیشتر این رادیونوکلوئیدها در باطله ی آن یعنی گل قرمز شود. برای کاهش مخاطرات زیست محیطی گل قرمز و نیز به خاطر دارا بودن مقادیر بالای اکسیدهای آهن، از گل قرمز در صنایع سیمان و آجر سازی استفاده می شود. به لحاظ بالا بودن سطح پرتوزایی گل قرمز، باید پیش از استفاده در صنایع، سطح پرتوزایی آن از نظر شاخص ها و استانداردهای وابسته مورد ارزیابی قرار گیرد. از این رو در این پژوهش پرتوزایی نمونه های بوکسیتی و گل قرمز معدن بوکسیت جاجرم را که بزرگ ترین ذخیره ی بوکسیت ایران است و سالانه حدود 1000000 تن گل قرمز تولید می کند، از نظر شاخص های زیست محیطی مورد بررسی قرار داده ایم. در نهایت با توجه به میانگین سطح پرتوزایی اندازه گیری شده گل قرمز، نسبت اختلاط گل قرمز با خاک رس برای ساخت مصالح ساختمانی با سطح پرتوزایی پایین تر از حد مجاز مورد محاسبه قرار گرفت.

    کلیدواژگان: بوکسیت، گل قرمز، جاجرم، پرتوزایی، مصالح ساختمانی
  • مهدی قلیچ خانی، آزاده ملک زاده شفارودی، محمدرضا حیدریان شهری صفحه 685

    منطقه ی پی جویی فیروزکوه در 35 کیلومتری شمال شرق تربت جام و در استان خراسان رضوی واقع شده است. زمین شناسی منطقه شامل سنگ های دگرگون شده سازند میانکوهی است که توده های نفوذی با ترکیب مونزوگرانیت تا دیوریت در آن نفوذ کرده اند. دامنه ی پذیرفتاری مغناطیسی توده ها از صفر تا SI5-10×43 بوده و به گرانیتوئیدهای احیایی سری ایلمنیت وابسته است. این توده ها در برخی نقاط تحت تاثیر دگرسانی های سرسیتیک، سیلیسی و پروپلیتیک قرار گرفته اند. ژئوشیمی توده های نفوذی، نشان می دهد که آن توده ها از متاآلومینوس تا پرآلومینوس متغیرند و در گستره ی پتاسیم متوسط تا بالا و گاه شوشونیتی قرار می گیرند. موقعیت زمین ساختی توده ها از قبل از برخورد قاره ها تا بالاآمدگی پس از آن در حال تغییر بوده است. کانی سازی کنترل گسلی داشته و در مرز توده های نفوذی با سنگ های دگرگون شده و یا داخل واحد دگرگونی تشکیل شده است.کانی سازی اولیه شامل طلا، آرسنوپیریت، پیریت، کالکوپیریت و پیروتیت و کانی سازی ثانویه شامل کوولیت، هماتیت و گوتیت است. پی جویی های ژئوشیمیایی به روش خرده سنگی، بیهنجاری هایی از عناصرطلا (تا ppb8942)، آرسنیک (تا ppm 74500)، مس (تا ppm357)، روی (تا ppm97) و سرب (تا ppm45) وابسته به کانی سازی رگه ای را در نمونه های سطحی منطقه نشان می دهد. ژئوشیمی گمانه ها نشان دهنده ی بیشترین طلا (ppb 30732) و بیشترین مس (ppm 3200) در گمانه ی OBH-7 و بیشترین میزان آرسنیک (ppm 98670) و تنگستن (ppm 133) در گمانه یOBH-2 است. طلا تقریبا در همه ی نمونه ها همبستگی مثبتی با آرسنیک دارد و بیشتر در قالب کانی آرسنوپیریت و کمتر به صورت آزاد و یا در قالب کانی های پیروتیت و پیریت قرار دارد. با توجه به ماهیت احیایی توده های نفوذی سری ایلمنیت، مجموعه کانی سازی احیایی (آرسنوپیریت و پیروتیت) منطقه، نوع و گسترش دگرسان ها، شکل و حالت کانی سازی و مقدار بالای طلا، مس، آرسنیک و تنگستن، این منطقه می تواند بخشی از یک سیستم طلای وابسته به توده های نفوذی احیایی باشد که احتیاج به بررسی های بیشتر دارد.

    کلیدواژگان: فیروزکوه، گرانیتوئیدهای احیایی، طلا و آرسنیک، سیستم طلای وابسته به توده های نفوذی احیایی
  • آمنه اخوت، حبیب الله بیابانگرد، علی احمدی، محمد بومری، کازیو ناکاشیما صفحه 703

    توده ی گرانیتوئیدی چشمه بید در جنوب شرق زاهدان و در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. این توده ی گرانیتوئیدی از نظر ساختاری در مجموعه ی فلیشی دگرگون شده ی نه، به سن ائوسن میانی دیده می شود از نظر کانیایی این گرانیت ها اغلب دارای کوارتز، پلاژیوکلاز، بیوتیت و هورنبلند هستند. براساس داده های حاصل از آنالیز ریزپردازشی، ترکیب آمفیبول ها از نوع کلسیک بوده و در رده ی اکتینولیت هورنبلند و مگنزیو هورنبلند قرار می گیرند. بر اساس رده بندی شیمیایی میکاها، این کانی ها در حد فاصل بین دو قطب سیدروفیلیت و بیوتیت قرار دارند و با توجه به مقدار 33/0 < Fe/(Fe + Mg)، جزء بیوتیت ها محسوب شده و از فلوگوپیت ها جدا می شوند. ترکیب پلاژیوکلازها در گستره ای از آنورتیت بین 56/19 تا 51/32 است، میانگین آنورتیت 78/23 درصد است. با استفاده از روش فشارسنجی Al در هورنبلند، فشاری که برای تشکیل توده گرانیتوئیدی چشمه بید برآورد می شود در حدود 8/3 کیلوبار است. در ضمن دمای به دست آمده برای تشکیل کانی آمفیبول نسبتا پایین و در حدود 751 درجه ی سانتی گراد در گرانودیوریت هاست.

    کلیدواژگان: زاهدان، گرانیتوئید چشمه بید، زمین دماسنجی، زمین فشارسنجی، هورنبلند
  • محسن موید، رقیه شکاری اسفهلان صفحه 715

    منطقه ی سیاه منصور در شمال شرقی شهرستان میانه واقع شده است. برونزد انواع سنگ های آذرین در منطقه عبارتند از سنگ های آتشفشانی ائوسن تا میوسن با ترکیب بازالت، آندزیت، ریوداسیت، ریولیت و سنگ های گرانیتوئیدی و دیوریتی. سنگ های گرانیتوئیدی عبارتند از انواع مختلف موسکوویت گرانیت و گرانیت - گرانودیوریت. سنگ های موسکوویت گرانیت به طور محدود به صورت دایک های لویکوگرانیتی داخل سنگ های دگرگون مشاهده می شوند که بر این اساس تشکیل موسکوویت گرانیت ها در ارتباط با دگرگونی های همراه به سن پرکامبرین(؟) و یا سیمیرین پیشین (؟) بسیار محتمل به نظر می رسد. برونزد سنگ های گرانیت و گرانودیوریت به صورت استوک نسبتا کوچک مشاهده می شود که نهشته های رسوبی- آتشفشانی کرتاسه فوقانی و ائوسن را قطع کرده اند. موسکوویت گرانیت ها و گرانیت ها از نظر شاخص اشباع از آلومین به ترتیب در گستره ی پرآلومینوس و شبه رخشان تا پرآلومینوس قرار می گیرند. سری ماگمایی موسکوویت گرانیت ها و گرانیت – گرانودیوریت ها به ترتیب آهکی- قلیایی و قلیایی می باشد. بر اساس بررسی های کانی شناسی و شواهد ژئوشیمیایی، سنگ های موسکوویت گرانیت از نوع S و گرانیت – گرانودیوریت ها از نوع A (زیر گروه A1) هستند. خاستگاه ماگمایی و جایگاه زمین ساختی گرانیت ها – گرانودیوریت ها از نوع غیر کوهزایی و درون صفحه ای با خاستگاه گوشته ای بوده ولی محیط جای گیری سنگ های موسکوویت گرانیت به انواع Syn-COLG وابسته است. بررسی نمودارهایREE در گرانیت ها و گرانودیوریت ها نشانگر غنی شدگی شدید از LREE نسبت به HREE است که احتمالا تشکیل این سنگ ها از یک خاستگاه غنی شده را نشان می دهد. ضمن اینکه آلایش پوسته ای یا فرایند جدایش بلوری نیز می تواند در غنی شدگیLREE نقش موثری داشته باشد. مقادیر LREE و HREE در نمونه های موسکوویت گرانیتی نزدیک به هم بوده و تغییرات قابل ملاحظه ای را در نمودارهای REE نشان نمی دهند. بررسی نمودارهای عنکبوتی برای انواع گرانیتوئیدهای نوع A و نوع S، دخالت خاستگاه پوسته ای در ژنز این سنگ ها را پیشنهاد می کنند.

    کلیدواژگان: گرانیتوئید، سنگ های دگرگونی، نوع S، نوع A، سیاه منصور، میانه
  • نرگس نصوحیان، قدرت ترابی صفحه 729

    افیولیت بیاضه به سن احتمالی پالئوزوئیک در راستای گسل بیاضه رخنمون داشته و در حاشیه ی شرقی بلوک یزد (ایران مرکزی) واقع شده است. در بررسی های صحرایی این افیولیت شامل پریدوتیت های سرپانتینی شده، متاگابرو، دایک های اولترابازی دگرگون شده، متاپیکریت، سرپانتینیت و متالیستونیت است. گسترش فرایند سرپانتینی شدن در پریدوتیت های گوشته ی بیاضه، موجب تغییر پریدوتیت ها به پریدوتیت های سرپانتینی شده و نیز سرپانتینیت، گردیده است. تبدیل تدریجی سرپانتینیت به متالیستونیت در بررسی های صحرایی قابل مشاهده است. بررسی های صحرایی و میکروسکوپی نشان می دهد که متالیستونیت های افیولیت بیاضه، در اثر دگرگونی ناحیه ای از لیستونیت های قدیمی ایجاد شده اند. پس از تشکیل لیستونیت های قدیمی، رخداد دگرگونی ناحیه ای موجب تغییر لیستونیت های کربناتی به متالیستونیت های کربناتی و لیستونیت های سیلیسی-کربناتی به متالیستونیت های سیلیسی-کربناتی با ترمولیت و اکتینولیت فراوان شده است. بررسی شیمی کروم اسپینل های موجود در سرپانتینیت های بیاضه وابستگی آن ها را به پریدوتیت های گوشته ی افیولیتی تهی شده نشان می دهد.

    کلیدواژگان: افیولیت، کروم اسپینل، متالیستونیت، ایران مرکزی، بیاضه
  • سیدعلی آقایی، اسدالله محبوبی، رضا موسوی حرمی، مهدی نجفی صفحه 743

    توالی های کربناتی ژوراسیک فوقانی در کوه های بینالود، غرب بجنورد و شمال شرقی و جنوب غربی جاجرم رخنمون کامل داشته و ضخامت آنها به 500 متر می رسد. گرهک های سیلیسی به اشکال مختلف کروی، بیضوی، کشیده، دیسکی و بی شکل در این توالی ها وجود دارند. سیلیسی شدن در این نهشته ها بیشتر به صورت جانشینی بوده که حضور باقیمانده های کربناتی در درون گرهک ها و قسمت های سیلیسی شده موید این جانشینی است. سیلیس بیشتر به اشکال دانه ای، دروزی و شعاعی و بیشتر به صورت ریزبلور است. این نوع سیلیس بیشتر در رخساره های عمیق دارای رادیولر و سوزن اسفنج تشکیل شده است که نشان دهنده خاستگاه آلی سیلیس است. دولومیت در این کربنات ها بصورت اولیه و ثانویه و به اشکال مختلف قابل مشاهده است. این دولومیت ها شامل چهار نوع اولیه ریز بلور (D1) فاقد هرگونه دانه، دولومیت های ثانویه جانشینی ریز تا میانگین بلور (RD1 و RD2)، و سیمان دولومیتی (CD) است. با توجه به شواهد موجود دولومیت های مورد بررسی به صورت همزمان با رسوبگذاری و کمی پس از آن تا مراحل تدفین کم عمق تشکیل شده اند. مقادیر پایین استرانسیم و سدیم در دولومیت ها و گرهک های چرتی نسبت به گل آهکی میزبان نشانه ی تاثیر فرایندهای دیاژنتیکی تدفینی بر این نهشته هاست. همچنین مقادیر پایین تر منگنز و آهن گرهک های چرتی و دولومیت ها نسبت به سنگ آهک های مورد بررسی تشکیل شده در محیط های کم اکسیژن می تواند حاصل تمرکز پایین آن در محلول های دولومیتی و سیلیسی کننده و نیز شرایط نیمه اکسیدی هنگام تشکیل آنها باشد. مقادیر ایزوتوپ اکسیژن سنگ آهک ها (با میانگین 1/3- ‰ VPDB)، دولومیت ها (با میانگین 91/3- ‰ VPDB) و گرهک های سیلیسی (با میانگین 82/14- ‰ VPDB) نیز تاثیر فرایندهای دیاژنتیکی تدفینی بر این نهشته ها را نشان می-دهد. دمای تشکیل دولومیت های مورد بررسی با توجه به مقادیر ایزوتوپ اکسیژن با دمای 54 تا 68 درجه سانتگراد محاسبه شده است.

    کلیدواژگان: سیلیسی شدن، دولومیتی شدن، گرهک، ژوراسیک فوقانی، غرب بجنورد، جاجرم
  • احمد امیرآبادی زاده، هادی عربی، مجتبی کمیلی، سمیه حسین زاده، زبیده مومنی لاریمی صفحه 757

    نانوذرات Gd2O3 برای اولین بار، به روش سل ژل احتراقی و ابررسانای دمای بالای YBa2Cu3O7 به روش سل ژل تهیه شدند. الگوی پرتو ایکس از نانوذرات و ابررسانای تهیه شده، تک فاز بودن هر دو را تایید کرد. اندازه متوسط نانوذرات Gd2O3 با استفاده از رابطه ی شرر 29 نانومتر برآورد شد، که با نتایج حاصل از تصاویر TEM، هم خوانی دارد. نانوذرات با دو درصد وزنی 05/0 و 1/0 به نمونه ابررسانای YBCO اضافه شد. ریخت شناسی، خواص ساختاری و ابررسانایی پودر های حاصل، به ترتیب با میکروسکوپ الکترونی روبشی، طیف پرتو ایکس و اندازه گیری پذیرفتاری متناوب بررسی شد. برازش ریتولد از داده های پرتو ایکس و نتایج حاصل از سرشتی ها نشان دهنده ی همزیستی فاز ابررسانایی با نانوذره ی Gd2O3 و کاهش دمای بحرانی ابررسانا به ازای افزایش میزان ناخالصی است.

    کلیدواژگان: نانوذرات اکسید گادولونیوم (Gd2O3)، ابررسانای YBa2Cu3O7، خواص ابررسانایی، خواص ساختاری، برازش ریتولد
  • زینب محمدزاده، خسرو ابراهیمی نصرآبادی، سید احمد مظاهری، فرزین قائمی صفحه 765

    مهمترین واحدهای زمین شناسی منطقه ی رباط سفید به مجموعه ی افیولیتی با سن کرتاسه فوقانی وابسته است که به ترتیب فراوانی شامل الترامافیک های سرپانتینی شده (دونیت، هارزبورگیت و پیروکسنیت)، گابرو و دایک های دیابازی رودنگیتی شده است. لنزهای کرومیتیتی در واحد هارزبورگیت و دونیتی به شدت سرپانتینیزه قرارگرفته اند و مخصوصا همیافتی بسیار نزدیکی با واحد دونیتی دارند به نحوی که غلاف های دونیتی در برگیرنده ی لنزهای کرومیتیت، با ضخامت چند سانتیمتر تا چندین متر در منطقه مشاهده می شوند. بافت های اولیه واحدهای کرومیتی شامل بافت مشبک و افشان و بافت های ثانویه از قبیل بافت برشی، کششی و کاتاکلاستیک می شوند. وجود بافت های توده ای و افشان و نیز غلاف دونیتی کرومیتیت ها موید این است که این ذخایر به صورت همزائی تشکیل و در خلال جایگیری مجموعه افیولیتی و در نتیجه زمین ساختی فعال منطقه قطع و جابجا شده است. انطباق میان پراکندگی موقعیت اندیس ها و نیز روند سری گسل ها با راستای NE، SW بیانگر آن است که در جابجایی این ذخایرکرومیت گسل ها بیشترین نقش را بازی کرده اند. بررسی های ژئوشیمیایی نشان می دهد که کرومیت منطقه کوهی دارای مقادیر میانگین Cr2O3 (54/49 %)، MgO (29/20%)، TiO2 (19/0 %) و Al2O3 (44/2 تا 9/7 %) است، نسبت Cr/Cr + Al (86/0 تا 95/0) که نشان دهنده کرومیت های غنی از کروم و دارای آلومینیوم پائین است که در فلزشناسی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. بالا بودن مقدار Cr2O3 و MgO در این کانسار حاکی از تبلور کرومیت ها از ماگمایی با درجه ی ذوب بخشی بالاست. مقادیر پائین Al2O3 و TiO2 کرومیت های منطقه ی مورد بررسی با موقعیت چینه نگاشتی عمیق کرومیت ها در دنباله ی افیولیتی (پریدوتیت های زمین ساختی) همخوانی دارد و نشان دهنده ی خاستگاه ماگمایی برگرفته از گوشته ی فوقانی برای این کانسار است. با توجه به مقادیراکسیدهای اصلی کانسارکرومیت کوهی در گستره ی کانسارهای نوع انبانی مشتق شده از سری ماگمایی جزایر قوسی و سری ماگمایی بونینیتی در محیط زمین ساختی منطقه ی چندفرورانشی است، همچنین تهی شدگی Ti و غنی شدگی Th در نمونه های سنگی برداشت شده از منطقه تائید کننده خاستگاه ماگمایی وابسته به زون فرورانش است.

    کلیدواژگان: سنگ های اولترامافیک، رودنگیتی شدن، کانی شناسی، تاثیرات زمین ساختی، ژئوشیمی و ژنز، کاربرد صنعتی
|
  • Page 599

    Micromorphological studies were carried out on the surfaces of the ZnS single crystals grown by chemical vapour transport (CVT). Different micromorphological patterns such as layers, steps, kinks, stripes and pits were observed using Scanning Electron Microscope. Formation of these patterns was correlated to the growth of crystals under theoretically predicted optimum and nonoptimum conditions.

    Keywords: Chemical Vapour Transport (CVT), Zinc Sulfide (ZnS), optimum, nonoptimum growth temperature, micromorphology
  • Page 607

    The volcanic rocks of Silurian in Khosh yeylagh are located in eastern Alborz structural zone, east of Golestan Province. This volcanic mass is significantly affected by hydrothermal alteration.  Propylitic alteration is the most dominant alteration in this area. Based on field observation and X-Ray diffraction studies, four alteration zones of chlorite, epidote, albite and hematite are recognized in the study area. The results of XPMA show that chlorites present in rocks of this area as peninite, talc- chlorite and diabanite.  These minerals are formed in temperature ranging from 180 to 250 0C. The average of pistasite amount in epidotes is 31.15 which shows that this mineral is magmatic type and is composed of saussuritized plagioclase.  Isocon diagrams show the high mobility of some immobile elements during alteration. In albite, alteration zone with an average isocon slope of 1.06 and 1.09 is the highest while in chlorite, alteration zone with an average isocon slope of 1 and 1.03 is the lowest mass transfer which can be observed during alteration. Also based on these diagrams, SiO2 and P2O5 show depletion and L.O.I and Fe2O3 enrichment in all alteration zones. Chemical index of alteration (CIA) indicate that on epidote alteration zone 46.26% to 46.30%, albite alteration zone 47.86% to 51.49%, chlorite alteration zone 46.50% to 47.33% and hematite alteration zone 59.7% to 71.45% have gone under alteration.

    Keywords: Khoshyeylagh, volcanic rocks, propylitic alteration, pistasite, isocon diagram, Chemical index of alteration (CIA)
  • Page 625

    The Baft ophiolitic mélange, covering an area approximately 150 Km2, is located in the Esfandaghe-Khamrood melange belt. The main part of intrusive rocks in the Baft ophiolitic mélange consists of gabbros, mostly isotropic and occasionally as pegmatitic rocks. Plagiogranites, as veins and small outcrops, are common along with gabbros and doleritic dikes through the area. Plagiogranites consist of trondhjemite, albite granite and granophyre. Based on geochemical studies, gabbros and plagiogranites are belonging to tholeiitic-calc-alkaline magmatic series. Plagiogranites are metaluminous to slightly peraluminous and typologically show characteristics between oceanic ridge (OR) and I-type granites which is consistent with their formation in a supra-subduction zone environment. Chonderite normalized REE patterns of plagiogranites show slight enrichment in LREEs along with flat HREE patterns. Chonderite normalized REE pattern of gabbros are relatively flat with slight enrichment in LREEs compare to HREEs. The derivation of an acidic melt from a gabbroic phase through either fractional crystallization and/or partial melting is less likely. It appears that the origin of Baft ophiolitic melange plagiogranites must be related to doleritic phase, although partial melting of hornblend gabbro and/or amphibolite can be also considered for at least one of the samples.

    Keywords: plagiogranite, subduction zone, gabbro, Baft ophiolite mélange, Kerman
  • Page 637

    Late Eocene-Early Oligocene Zouzan granitoid bodies are located in northern part of Lut Block and southeast of Khaf in Khorasan Razavi Province and intruded in metamorphic and sedimentary rocks of Precambrian to Eocene. as a result of subduction of Lut Block under Helman Block ,Lut magmatism and Zoozan granitoids have been formed. The granitoid bodies are composed of granodiorite, monzonite, monzodiorite, quartz diorite and also contain microgranular mafic enclaves. Mafic rocks in this area are diorite and gabbro. They are calc-alkaline, metaluminous to peraluminous and oxidized I-type (magnetite series) and, have high contents of alkalis. The granitoids characteristics are similar to those of VAG types which probably evolved in a continental margin tectonic setting. Based on chemistry of plagioclase and hornblende in the granitoids, estimated pressure and temperature range from 2.66 to 3.85 Kb and 676 to 717° C, respectively. Due to intrusion of the Zouzan granitoid bodies, the host rocks were metamorphosed and metasomatized also skarn minerals and iron mineralization occurred in the carbonate rocks.

    Keywords: Lut block, Khaf, Zouzan granitoid, geochemistry, petrography
  • Page 649

    In this research, CaMnO3 powders have been synthesized by solid state reaction and sol-gel methods at calcination temperature of 800°C. Particle size and morphology of the calcined powders have been investigated using XRD and TEM techniques. TEM image showed that the average particle size of the samples, prepared by sol-gel method, is about 85 nm. The optical gap was measured using the absorption spectrum of the powders. The value of the band gap was found for the sample synthesized by sol-gel method is about  3.46eV and that  for sample prepared by solid solution to be about 3.40eV. Also the phase formation of the powders has been studied by Fourier transform infrared (FTIR) spectroscopy. Resistivity measurements of the samples between 300-550°K revealed that resistivity of the samples decreases with increasing temperature.

    Keywords: solid state reaction, sol-gel, perovskite, CaMnO3
  • Page 657

    In this research, CdS nanoparticles and core/shell CdS/ZnS nanoparticles were prepared by using aqueous solution method and used 3-mercaptopropionic acid (MPA) as capping molecule. The effect of ZnS shell on optical and structural properties of CdS was investigated. X ray diffraction patterns of CdS nanoparticles at the room temperature and after heat treatment show zinc blende structure. X ray diffraction patterns of CdS/ZnS nanoparticles are wider because of overlapping diffraction patterns of ZnS and CdS. The size of CdS and CdS/ZnS nanoparticles was calculated by using Debay-Scherrer equation which is 2.7 nm and 1.7 nm at room temperature, respectively, and after heat treatment obtained 3.2 nm and 1.9 nm, respectively. FTIR studies were used to indicate coating of the MPA molecule on nanoparticles. In the TEM image of CdS/ZnS nanoparticles, it can be seen small nanoparticles and some agglomeration which is due to nonuniform distribution of particles on the grate sample holder in TEM measurement.

    Keywords: CdS, ZnS core, shell, optical properties, structure properties, nanoparticle, aqueous solution synthesis
  • Page 665

    The Kuh-e Mish plutonic complex (KPC) is located about 30 km south of Sabzevar. Based on tectonic division, it is part of Sabzevar zone. The Stratigraphic units of the area are conglomerate, tuff, and sandstone of the Paleogene, radiolarites, andesite and tuff unit of Upper Cretaceous. This collection consists of two plutonic rocks types. (1): The granitoid complex of northern Kuh-e Mish which is composed of monzogranite and pyroxene-granodiorite. Geochemically, these rocks are calc-alkaline, peraluminous and I-type of Post Paleocene. (2): The Gabbro-diorite complex of southern Kuh-e Mish which is composed of various polutonic rocks including gabbro, diorite and gabrbro-diorite. Geochemically, these rocks are tholeiitic, metaluminous and I-type of Upper Cretaceous. These complexes have occurred in volcanic arc in an active continental margin setting. The combinations of field, petrographic and geochemical data indicates that the plutonic complexes have derived from a mantle source. The magma show negative anomalies of Nb, Ti, Ba, and positive anomalies of K, Rb indication of a subduction zone. According to the geological history of the region, likely subduction of Neo Tethyan oceanic crust beneath the Central Iran has occurred in Laramide orogeny (Late Cretaceous). The boundary between these two populations is gradual and sinusoidal shape. This form of occurrence represents metasomatism and chemical reactions between hot granitoid magma and the pre-existing diorite.

    Keywords: diorite, geranite, volcanic-arc, Kuh-e Mish, sabzevar
  • Page 677

    Minerals, depending on their composition and origin, contain some radioactive nuclides. Presence of such radionuclides such as 238U, 232Th and 40K in materials are dangerous when they are highly concentrated and influence on human exposure. Bauxites as a raw material for aluminum may contain relatively high amount of those radionuclides, which are more concentrated in remained red-mud after Al production process.  Due to high existing of iron oxides in the red-mud, it is preferred to be used in recycled products such as cement and brick. Because of high amount of radionuclides in red-mud, its radioactivity should be determined and decrease their environmental impact before using in industry. Therefore, radiation of red muds from Jajarm bauxite mine, which is the biggest bauxite deposit in Iran (with 1000000 tones red-mud annual production), have been determined in this study. Finally, after determination of average radiation of Jajarm red-mud, the mixing ratio of red-mud to low-radiation materials (such as clay minerals) was calculated for using in construction materials, under standard level of radiation.

    Keywords: Bauxite, red mud, Jajarm, radiation, construction materials
  • Page 685

    Firouzkuh prospect area is located about 35 km northeast of Torbat-e- Jam, Khorasan Razavi Province. Geology of the area includes metamorphosed rocks of Miankouhi Formation, which has intruded by monzogranitic to dioritic intrusions. The magnetic susceptibility of the intrusive rocks varies from 0 to 43 ´ 10-5 SI and they belong to reduced granitoids of ilmenite series. These rocks are affected by sericitic, silicification, and propylitic alterations in some places. Geochemistry of intrusive rocks indicates that they vary from metaluminous to peraluminous and belong to medium-K to high-K calc-alkalin and shoshonite series. Tectonic setting of intrusions is pre-plate collision to post-collision uplift. Mineralization has controlled by fault zone and formed in the contact between intrusive rocks and metasandstones or in metamorphosed units. Primary minerals consist of gold, arsenopyrite, pyrite, chalcopyrite, and pyrrhotite and secondary minerals include covellite, hematite, and goethite. Geochemical exploration, using chip composite method, shows anomalies of Au (up to 8942ppb), As (up to 74500 ppm), Cu (up to 357 ppm), Pb (up to 45 ppm), and Zn (up to 97 ppm) in the surface samples of the area, which are related to vein mineralization. Core drilling geochemistry indicates that maximum contents of Au (30732 ppb) and Cu (3200 ppm) exist in OBH-7 and high anomaly of As (98670 ppm) and W (133 ppm) are in OBH-2. Au often shows a positive correlation with As in most samples. It mainly exists in arsenopyrite and less as native gold or pyrrhotite and pyrite minerals. Based on presence of reduced intrusive rocks of ilmenite series, reduced mineral assemblages (arsenopryrite and pyrrhotite), type and development of alteration, mineralization form and high concentrations of Au, Cu, As, and W, the area can be part of a reduced intrusion-related gold system, which requires further investigations.

    Keywords: Firouzkuh, reduced granitoids, gold, arsenic, reduced intrusion-related gold system
  • Page 703

    The Cheshme-Bid Granitoids is located in SE Zahedan, Sistan and Balouchestan P Province. These granitoids are in Middle Eocene Neh metamorphosed flysch zone. The main minerals in these granites are quartz, plagioclase, biotite and amphiboles. Based on microprobe analysis, amphiboles are calcic in composition and set on magnesio-hornblende and actinolite classes. Based on chemical classification of micas, these minerals are located between siderophyllite and biotite. The Fe/(Fe + Mg) > 0.33 ratio shows that mica minerals are biotites and they are separated from phlogopites. The composition of plagioclase is between 19.56 to 32.51 An and the average of anorthite is 23.78 %. Estimated pressure and temperature for the formation of the granitoid, based on Al- Barometry in hornblendes, is about 3.8 Kb and the temperature is relatively low, about 751 celsius degree in granodiorite.

    Keywords: Zahedan, Cheshme-Bid Granitoids, geothermometry, geobarometr, Hornblende
  • Page 715

    The Siyahmansour area is located between longitude 370 46 07" to 370 50 19" N and latitude 470 53 13" to 470 58 22" E in northeastern town of Miyaneh Exposure of different igneous rocks in the studied area including Eocene to Miocene volcanic rocks, granitoids and diorites. The granitoids are different including muscovite granites and granite-granodiorite. The muscovite granites are intruded into metamorphic rocks only as dykes. The intrusion age of these muscovite granitoid types could be related to the Precambrian (?) or Early Cimmerian (?) age of the metamorphic rocks. The granite-granodiorites, including alkali-feldespar granites and granodiorites, are intruded into the Cretaceous and Eocene volcano-sedimentary rocks. The geochemistry of variety of granitoids in the studied area indicate that in the view of aluminum saturation index, the muscovite granites and granite-granodiorite are peraluminous to metaluminous respectively. Magmatic series of muscovite granites and granite-granodiorite are determined as calc-alkaline and alkaline respectively. On the basis of mineralogy and geochemical evidences, the muscovite granites and granite-granodiorite are S-type and A-type (A1 subgroup) granitoids. Tectonic setting and petrogenesis of the granite-granodiorite are determined as anorogenic within plate granitoids having mantelic origin but the muscovite granites correspond to the Syn-COLG. REE diagrams of granite-granodiorite show high enrichment of LREE relative to HREE. This indicates that they are likely generated from an enriched source, although crustal contamination and/or fractional crystallization processes can be important too. REE amounts of the muscovite granites are relatively comparable and do not show considerable variations. The spider diagrams of A-type and S-type granitoides of Siyahmansour area are consistent with a crustal source of those rocks.

    Keywords: granitoids, metamorphic rocks, S-type, A-type, Siyahmansur, Miyaneh
  • Page 729

    The Bayazeh ophiolite, with probable Paleozoic age, is cropped out along the Bayazeh fault and located in the eastern margin of the Yazd block (Central Iran). In the field, this ophiolite consists of serpentinized peridotites, metagabbro, ultrabasic metamorphosed dikes, metapicrite, serpentinite and metalistvenite. Development of serpentinization process in the Bayazeh mantle peridotites has been changed peridotites to serpentinized peridotite and serpentinite. Transitional transformation of serpentinite to metalistvenite is obvious in the field. Field and microscopic studies show that the metalistvenites in the Bayazeh ophiolite have been produced by regional metamorphism from old listvenites. After old listvenite formation, during occurrence of regional metamorphism, carbonate listvenites changed to carbonate metalistvenites and silica-carbonate listvenites changed to silica-carbonate metalistvenites with abundant tremolite and actinolite. Chemistry of Cr-spinels in the Bayazeh serpentinites shows that they belong to depleted ophiolitic mantle peridotites.

    Keywords: Ophiolite, Cr-spinel, metalistvenite, Central Iran, Bayazeh
  • Page 743

    Upper Jurassic carbonate successions have excellent exposure in Binalud Mountains, west of Bojnurd, northeast and southwest Jajarm area with thickness of about 500m. Chert nodules are present in various shapes such as spherical, elliptical, elongated, discoid and irregular. Silicifications in these deposits are mostly replacement for the carbonate minerals. The presence of carbonate residues in silicified parts of nodules supports this idea. Silica has granular, drusy, radial and mostly microcrystalline fabrics. Microcrystalline quartz in deep facies is mostly containing radiolaria and sponge spicule that indicated organic orgin of silica. Dolomite in these carbonates observed as early and secondary dolomites with different shapes. Four types of dolomites have been identified including fine crystalline (D1) with no allochem and low quartz grains, secondary fine to medium crystalline replacement dolomites (RD1 and RD2) and cements dolomites (CD). On the basis of these data, the studied dolomites have formed penecontemporaneous and early post depositional to shallow burial conditions. Low amount of Na and Sr in dolomites and chert nodules relative to host lime mud indicate the influence of burial diagenetic process on these deposits. In addition, the lower amount of Mn and Fe in chert nodules and dolomites relative to studied limestones that formed in low oxygen conditions, can be related low concentration in dolomitized and silicified fluids and suboxic condition during their formation. Oxygen isotope values of lime mudstones (average -3.1 ‰ VPDB), dolomites (average -3.91 ‰ VPDB) and silica nodules (average -14.82 ‰ VPDB) indicate the influence of burial digenetic process. Based on oxygen isotope values, the formation temperature of studied dolomites is about 54 to 68◦ C.

    Keywords: Silicification, dolomitization, nodule, Upper Jurassic, west Bojnurd, Jajarm
  • Page 757

    Gd2O3 nanoparticles were synthesized for the first time by sol-gel combustion method and YBCO high temperature superconductor by sol-gel method. X-ray powder diffraction pattern of the nanoparticles and prepared superconductor showed single phase by both methods. The average size of Gd2O3 nanoparticles, according to the Scherrer formula, computed 29 nm, which is consistent with the results obtained from the TEM images. The nanoparticles with two weight perecent of 0.05 and 0.1 were added to YBCO superconductor. The morphology, structure and superconducting properties investigated by scanning electron microscopy, X-ray diffraction and AC susceptibility in product powders respectively. Rietveld refinements from X-ray diffraction data and results of characteristic showed that both Gd2O3 and YBCO phases coexisted in the products and critical temperature of superconductor decreased with increasing additive content.

    Keywords: Gd2O3 nanoparticles, YBCO superconductor, microstructure, superconductivity properties
  • Page 765

    Major rock units of Robat Sefid ophiolitic complex are Late Cretaceous in age. The abundance of rock units in this area in ascending order are: dunit, harzburgite and pyroxenite), gabbro and diabasic dikes (mostly rudenginized). Chromite lenses are generally covered by a few centimeters to several meters of ultramafic rocks mainly of dunite. Primary disseminated and massive textures are abundant in chromite ores and secondary brecite, pulapart and kataclastic textures are present. These textures and dunite pods are confirming that chromite deposits of investigated area are in syngenetic type. Tectonic activities and specially NE-SE direction faults are the major factor for dispersion of chromite lenses. Geochemical analysis indicate that Kuhi chromite deposits samples have an average values of Cr2O3 (49.54%), MgO (20.29%), TiO2 (19.0%) and Al2O3 (2.44 to 7.9%), as well as the ratio of Cr / Cr + Al ranges from 0.86 to 0.95 (average 0.81). These indicate that chromite samples are high in Cr & low in Al type.  The percentage of Cr2O3 and MgO in the chromite samples, indicate high partial melting in magma crystallization. Lower amounts of Al2O3 and TiO2 in chromite deposits with their stratigraphic positions in ophiolitic sequence indicate deep chromite zones of the upper mantle- origin of magma. Due to the amounts of major oxides, Kuhi chromite deposits are in Podiform shape which are probably derived from island arc and boninite magmatic series which are associated with Supra-Subduction zones (SSZ). Depletion in Ti and enrichments in Th of samples conform that magma source is related to subduction zone.

    Keywords: Ultramafic Rocks, Rodingitization, Mineralogy, tectonical effects, geochemistry, genesis, industrial applications