فهرست مطالب

پژوهشهای زراعی ایران - سال یازدهم شماره 3 (پیاپی 31، پاییز 1392)

نشریه پژوهشهای زراعی ایران
سال یازدهم شماره 3 (پیاپی 31، پاییز 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/10/02
  • تعداد عناوین: 16
|
  • روح الله مرادی، یاسر علی زاده، احمد نظامی، حمیدرضا عشقی زاده صفحات 377-389
    استقرار ضعیف گیاهچه به دلیل خشکی و فقدان آب کافی یکی از مهم ترین مشکلات مناطق نیمه خشک از جمله کشور ما می باشد. به همین منظور جهت بررسی تاثیر اندازه بذر عدس بر جوانه زنی و خصوصیات رشد گیاهچه آن تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل اندازه بذر در 2 سطح (ریز و درشت)، رقم در 2 سطح (رباط و گچساران) و سطوح خشکی در 5 سطح (0، 2-، 6-، 12- و 18- بار) بود. نتایج بدست آمده نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی بجز نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه، تحت تاثیر اندازه بذر، رقم و سطوح خشکی اختلاف معنی داری را نشان دادند. بطوریکه بذور با اندازه ریز دارای درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن خشک ساقه چه، ریشه چه و گیاهچه ی بیشتری نسبت به بذور درشت بودند. ولی نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه در بذرهای درشت بیشتر از ریز بود. رقم رباط نیز در همه صفات مورد بررسی برتری معنی داری نسبت به رقم گچساران داشت. همه صفات مورد بررسی با افزایش سطوح تنش خشکی کاهش معنی داری را نشان دادند. همچنین برهمکنش اثرات دوگانه و سه گانه بین فاکتورها بر صفات مورد بررسی معنی دار بود. به نظر می رسد که بذور ریز مقاومت بیشتری نسبت به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی از خود نشان می دهند و استفاده از ارقام دارای بذر ریزتر در این شرایط مناسب تر می باشد.
    کلیدواژگان: عدس، اندازه بذر، تنش خشکی، جوانه زنی
  • علیرضا کوچکی، جواد شباهنگ، سرور خرم دل، ریحانه عظیمی صفحات 390-400
    به منظور بررسی تاثیر فاصله آبیاری و کشت مخلوط زعفران (Crocus sativus) با مرزنجوش (Origanum vulgare) بعنوان عاملی سایه-انداز بر سطح خاک جهت کاهش اثرات احتمالی افزایش دما در نتیجه تغییر اقلیم، آزمایشی در دو سال زراعی 87-1386 و 88-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. آزمایش بصورت اسپلیت پلات، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش فاصله آبیاری به عنوان فاکتور اصلی در سه سطح (7، 14 و 21روز) و ترکیب کاشت در چهار سطح (0:1 (زعفران خالص)، 1:1 (یک ردیف زعفران + یک ردیف مرزنجوش)، 1:2 (دو ردیف زعفران + یک ردیف مرزنجوش) و 1:3 (سه ردیف زعفران + یک ردیف مرزنجوش)) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر فاصله آبیاری و ترکیب کشت مخلوط با مرزنجوش بر تعداد و وزن تر گل و عملکرد اقتصادی زعفران معنی دار (01/0≥p) بود. اثر متقابل فاصله آبیاری و ترکیب کشت بر تعداد و وزن تر گل و عملکرد اقتصادی زعفران معنی دار (01/0≥p) بود. بیشترین و کمترین عملکرد اقتصادی به ترتیب در فاصله آبیاری 14روز با 27/0 گرم بر متر مربع و 7 روز با 09/0 گرم بر متر مربع مشاهده شد. بیشترین عملکرد اقتصادی زعفران در ترکیب یک ردیف زعفران و یک ردیف مرزنجوش (20/0 گرم در متر مربع) و کمترین میزان آن در کشت خالص (15/0 گرم در متر مربع) بدست آمد. کاهش تعداد دفعات آبیاری به دلیل نیاز آبی پایین زعفران باعث بهبود شرایط رشدی و در نتیجه افزایش عملکرد اقتصادی آن شد. همچنین بنظر می رسد که کشت مخلوط زعفران با مرزنجوش احتمالا بدلیل سایه اندازی و در نتیجه خنک شدن سطح خاک باعث افزایش تولید گل و در نهایت افزایش عملکرد اقتصادی زعفران شد که این امر احتمالا می تواند به منظور کاهش اثرات احتمالی افزایش دما در نتیجه تغییر اقلیم در آینده مفید واقع شود.
    کلیدواژگان: زعفران، فاصله آبیاری، کشت مخلوط، مرزنجوش
  • ویدا مختاری، علیرضا کوچکی، مهدی نصیری محلاتی، محسن جهان صفحات 401-407
    افزایش کارآیی مصرف آب یکی از موارد حصول به پایداری تولید می باشد. به منظور برآورد و مقایسه کارآیی مصرف آب بین چند گونه زراعی و دارویی آزمایشی در سال زراعی 88-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در سه تکرار و 6 تیمار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل 6 گونه ذرت، گلرنگ، کنجد بعنوان گیاهان زراعی و ختمی، شاهدانه و پنیرک بعنوان گیاهان دارویی بود. تیمارهای مورد آزمایش از نظر کارآیی مصرف آب و شاخص برداشت اختلاف معنی داری نشان دادند. ذرت با تولید 35700 کیلوگرم در هکتار ماده خشک و 12500 کیلوگرم در هکتار دانه و با مصرف 6770 متر مکعب آب در هکتار بالاترین کارآیی مصرف آب به میزان 2/5 گرم ماده خشک در کیلوگرم آب مصرفی و 8/1 گرم دانه در کیلوگرم آب مصرفی را داشت. ختمی با 3900 کیلوگرم در هکتار ماده خشک، 307 کیلوگرم در هکتار دانه، با 92 کیلوگرم در هکتار برگ و 90 کیلوگرم در هکتار گل با مصرف 7530 متر مکعب آب در هکتار کمترین کارآیی مصرف آب به میزان 5/0 گرم ماده خشک در کیلوگرم آب مصرفی، 04/0 گرم دانه در کیلوگرم آب مصرفی، 12/0 گرم برگ در کیلوگرم آب مصرفی و 11/0 گرم گل در کیلوگرم آب مصرفی کمترین مقادیر را به خود اختصاص داد. بیشرین مقدار شاخص برداشت با در نظر گرفتن دانه بعنوان عملکرد اقتصادی، به پنیرک با (57/41 درصد) و کمترین به ختمی با (2/9 درصد) تعلق داشت.
    کلیدواژگان: کارآیی مصرف آب، عملکرد بیولوژیک، گلرنگ، ختمی، شاهدانه، پنیرک
  • سید محمد سیدی، پرویز رضوانی مقدم، رضا قربانی، مهدی نصیری محلاتی صفحات 408-420
    این آزمایش در سال زراعی 89- 1388 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و 12 تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش در دو گروه تنظیم شدند. گروه اول شامل شش تیمار بود که از زمان سبز شدن تا صفر، 14، 28، 42، 56 و70 روز بعد از سبز شدن سیاهدانه، علف های هرز کنترل شدند و سپس به آن ها تا زمان برداشت سیاهدانه اجازه رشد داده شد. گروه دوم نیز شامل شش تیمار بود که از زمان سبز شدن تا صفر، 14، 28، 42، 56 و70 روز بعد از سبز شدن سیاهدانه به علف های هرز اجازه رشد داده شد و سپس تا زمان برداشت، علف های هرز کنترل شدند. نتایج این آزمایش نشان داد که دوره های مختلف کنترل و تداخل علف های هرز اثرات معنی داری بر ارتفاع سیاهدانه داشتند. به طوری که دوره تداخل کامل علف های هرز در مقایسه به دوره کنترل کامل، ارتفاع سیاهدانه را 39 درصد افزایش داد. دوره های مختلف کنترل و تداخل علف های هرز همچنین اثرات معنی داری بر شاخص سطح برگ، شاخص سطح سبز، تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی داشتند. با افزایش طول دوره رقابت علف های هرز، این شاخص های رشدی کاهش و با کاهش طول دوره رقابت علف های هرز، این شاخص ها افزایش یافتند. با این وجود، اثر این دوره های رقابتی بر سرعت اسیمیلاسیون خالص، سطح ویژه برگ و وزن مخصوص برگ سیاهدانه معنی دار نبود.
    کلیدواژگان: رقابت علف های هرز، شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول
  • مهدی محمدیان، پرویز رضوانی مقدم، هادی زرقانی، عبدالجلیل یانق صفحات 421-429
    به منظور مطالعه اثر کشت مخلوط سه توده کنجد (سبزوار، کاشمر و کلات) به صورت درهم5 آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. این آزمایش به صورت بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار که شامل 6 تیمار بود، انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص توده های مورد بررسی (1: سبزوار، 2: کلات و 3: کاشمر) و کشت مخلوط این توده ها شامل 1: سبزوار با کلات، 2: سبزوار با کاشمر و 3: کاشمر با کلات بود. توده های کنجد به صورت خطی در دو طرف پشته کشت شدند، بطوریکه در کشت مخلوط آن ها، این توده ها در خطوط جدا بر روی یک پشته قرار گرفتند. نتایج حاصل از آنالیز داده ها نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در مخلوط توده های سبزوار با کاشمر (1029 کیلوگرم در هکتار) و سبزوار با کلات (1016 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد و کمترین مقدار آن (7/770 کیلوگرم) در کشت خالص توده کلات مشاهده شد. تیمار مخلوط توده های سبزوار با کاشمر در سایر شاخص های مورفولوژیکی مثل ارتفاع بوته، تعداد گره ساقه، زیست توده تک بوته و تعداد شاخه در بوته، بیشترین مقدار را داشت. از نظر مقدار شاخص های فیزیولوژیکی نیز، بیشترین سرعت رشد محصول (CGR) در این تیمار مشاهده شد، همچنین این تیمار از نظر شاخص های دیگر مثل شاخص سطح برگ (LAI)، سرعت جذب خالص (NAR)، سرعت رشد نسبی (RGR) به همراه تیمار مخلوط توده های سبزوار با کلات دارای بیشترین مقدار نسبت به سایر تیمارها بودند و در این بین کشت خالص کلات در تمام شاخص ها کمترین مقدار را داشت. همچنین بیشترین مقدار عملکرد دانه و سایر شاخص های مورد مطالعه در کشت خالص توده های کنجد به ترتیب به ترتیب به توده های سبزوار، کاشمر و کلات تعلق داشت.
    کلیدواژگان: کشت مخلوط، کنجد، شاخص های فیزیولوژیک و مورفولوژیک
  • جلیل اصغری میدانی، اسماعیل کریمی صفحات 430-436
    افزایش تولید علوفه و تولید اقتصادی در اراضی دیم مستلزم توجه به مسائل به زراعی، از جمله رعایت عمق کشت مناسب می باشد. لذا به منظور تعیین اثر عمق های مختلف کشت بر عملکرد ماشک علوفه ای، این بررسی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه با سه گونه ماشک، Vicia sativa) Vicia dasycarpa-kouhak و (Vicia narbonensis velox67به عنوان فاکتور اصلی و سه عمق کشت (4- 2، 7-5 و10-8 سانتی متر) به عنوان فاکتور فرعی بصورت استریپ پلات با 9 تیمار در سه تکرار و بر اساس طرح پایه بلوک های کامل تصادفی به مدت سه سال زراعی به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که اثر عمق کشت بر عملکرد ماشک در سطح 1% معنی دار بوده و عمق کشت 10-8 سانتی متر به ترتیب با 364/5، 416/3، 389/4 و 081/1 تن در هکتار دارای بیشترین عملکرد علوفه تر، علوفه خشک، کاه و کلش و دانه و عمق کشت 4 – 2 سانتیمتر به ترتیب با 888/4، 813/2، 729/3 و 825/0 تن در هکتار کمترین عملکردهای مذکور را به همراه دارد. در این میان بیشترین عملکردهای یاد شده متعلق به گونه داسی کارپا بوده و به ترتیب عبارت بودند از 632/5، 532/3، 614/4، و 065/1 تن در هکتار. علاوه بر این مطالعه رطوبت خاک در زمان 10 درصد گلدهی ماشک نشان داد که گونه داسی کارپا کمترین تخلیه رطوبتی از خاک را در عمق صفر تا 30 سانتی متری دارد، به طوریکه متوسط درصد رطوبت وزنی خاک برای رقم داسی کارپا 31/26، ساتیوا 76/23 و ناربنوسیس 5/22 بود.
    کلیدواژگان: رطوبت وزنی خاک، شرایط دیم، عمق کاشت، ماشک
  • علی کمندی، احمد نظامی، محمد کافی، سیدابوالفضل جوادیان صفحات 437-445
    کوشیا از جمله گیاهانی است که قابلیت رشد در محیط های متفاوت را داشته و امکان بهره برداری از آن به عنوان یک گیاه ارزشمند برای تولید زیست توده و دانه وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی امکان کاشت کوشیا در تاریخ های متفاوت و همچنین ارزیابی تحمل آن به شرایط زمستان در شرایط مشهد بود. هفت تاریخ کاشت شامل بیستم ماه های مهر، آبان و اسفند سال 1387 و فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیر سال 1388 به عنوان کرت های اصلی و سه توده بومی کوشیا شامل بیرجند، سبزوار و بروجرد به عنوان کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد بوته های حاصل از تاریخ های کاشت مهر و آبان به دلیل سرمای پاییز و زمستان از بین رفتند. ارتفاع بوته، عملکرد شاخساره و عملکرد بیولوژیک با تاخیر در کاشت از اسفند ماه کاهش یافتند. توده بیرجند نسبت به توده های دیگر ارتفاع بوته بیشتری داشت، ولی بین توده ها از نظر عملکرد شاخساره اختلاف معنی داری وجود نداشت و عملکرد بیولوژیک در توده سبزوار بیشتر از سایر توده ها بود. عملکرد بذر در گیاهان کشت شده در فروردین نسبت به سایر تاریخ کشت ها بیشتر بود ولی بین توده ها اختلافی از این نظر وجود نداشت. گیاهان حاصل از تاریخ های کاشت خرداد و اسفند به ترتیب بیشترین و کمترین درصد شاخص برداشت را داشتند. نتایج نشان داد که کوشیا قادر به تحمل تنش های زمستانه نیست با این وجود امکان کاشت و رشد آن در اواخر اسفند و اوایل بهار وجود دارد.
    کلیدواژگان: سرما، عملکرد، شاخص برداشت
  • عزیز کرملاچعب، محمدحسین قرینه صفحات 446-453
    به منظور ارزیابی تاثیر عنصر روی و شوری ناشی از کلرید سدیم بر رشد و برخی صفات مرفوفیزیولوژیکی ذرت دانه ای، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1389 انجام گردید. در این آزمایش شوری خاک در سه سطح صفر (بدون اعمال تنش شوری و با هدایت الکتریکی 88/1 دسی زیمنس بر متر)، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر و سه سطح روی شامل صفر، 10 و 20 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک بود. نتایج نشان داد تنش شوری تمام صفات مورد بررسی را به جز غلظت روی در اندام هوایی تحت تاثیر خود قرار داده و باعث کاهش معنی دار تمام پارامترهای فنولوژیکی و فیزیولوژیکی مورد بررسی گردید؛ به جز دو پارامتر غلظت پرولین و سدیم در اندام هوایی که با افزایش معنی دار مواجه شدند. استفاده از روی در شرایط بدون تنش شوری تاثیری معنی داری بر صفات، طول بلال، تعداد دانه در بلال، وزن هزار دانه، پرولین و غلظت یون سدیم نسبت به تیمار شاهد نداشت، ولی باعث افزایش ارتفاع گیاه، وزن خشک اندام هوایی، درصد محتوای نسبی آب برگ و غلظت یون های روی و پتاسیم در اندام هوایی شد. کاربرد روی در شرایط تنش شوری باعث بهبود صفات رشد و اجزای عملکرد و کاهش معنی دار غلظت سدیم و پرولین، و افزایش معنی دار غلظت های روی و پتاسیم در اندام هوایی گیاه شده است. همچنین تاثیر مثبت آن بر رشد گیاهی در شرایطی که گیاه تحت تنش شوری قرار داشت بسیار بیشتر از زمانی بود که گیاه در شرایط بدون تنش رشد کرده است.
    کلیدواژگان: اجزای عملکرد، تنش شوری، ذرت دانه ای، کاربرد عنصر روی
  • سیده لیلا موسوی مقدم، مهدی تاج بخش، علیرضا عیوضی صفحات 454-459
    به منظور بررسی تاثیر تاریخ های برداشت بر خصوصیات کیفی ژنوتیپ های گلرنگ، آزمایشی تحت شرایط مزرعه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال زراعی 89-1388 انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. ژنوتیپ های محلی اصفهان، سینا، IL 111 و PI 250536 به عنوان فاکتور اول و تاریخ های برداشت 106، 121، 136 روز پس از کاشت به عنوان فاکتور دوم مرتب شدند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثرات متقابل بین ارقام و تاریخ برداشت برای عملکرد دانه، درصد روغن، عملکرد پروتئین، شاخص برداشت و شاخص برداشت روغن و پروتئین در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. همچنین بین تاریخ های برداشت برای صفات درصد پروتئین و شاخص برداشت پروتئین در سطح احتمال 1 درصد اختلاف آماری معنی دار وجود داشت. رقم محلی اصفهان در برداشت دوم و سوم و لاین PI250536 در برداشت سوم دارای بیشترین عملکرد دانه بود. رقم سینا در برداشت اول از بیشترین درصد روغن برخوردار بود. همچنین رقم محلی اصفهان و لاین PI 250536 در برداشت سوم دارای بیشترین عملکرد روغن بودند. درصد پروتئین و شاخص برداشت پروتئین در برداشت سوم در بالاترین میزان بود.
    کلیدواژگان: تاریخ برداشت، درصد روغن، درصد پروتئین، عملکرد دانه
  • شهرام چقامیرزا، کیانوش چقامیرزا، رضا محمدی صفحات 460-472
    به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و شناسایی اجزاء عملکرد در نخود زراعی، آزمایشی در قالب طرح آگمنت4 با استفاده از 96 توده مختلف نخود تیپ کابلی دریافت شده از بانک ژن موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر (کرج) به همراه پنج رقم شاهد (آرمان، بیونیج، جم، هاشم و ILC-482) با چهار بلوک در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی در سال زراعی 85-1384 انجام شد. برای ارزیابی توده ها صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، فنولوژیکی و اجزاء عملکرد در طی مراحل رشدی گیاه و در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین نشان داد که توده های مورد بررسی از نظر صفات تعداد روز تا ظهور اولین گل، تعداد روز تا 50% گل دهی، تعداد روز تا ظهور اولین غلاف، تعداد روز تا 50% غلاف دهی، تعداد روز تا شروع رسیدگی، تعداد روز تا 90% رسیدگی، ارتفاع بوته، ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلاف تک بذری، تعداد غلاف دو بذری، قطر غلاف، تعداد دانه در غلاف و وزن 100 دانه اختلاف معنی داری داشتند. تجزیه ضریب همبستگی بین صفات مختلف نشان داد که عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی داری با صفت بیوماس **)84/0(r =، تعداد غلاف تک بذری در بوته **)80/0(r = و شاخص برداشت **)44/0(r = داشت. نتایج حاصل از تجزیه رگرسیون گام به گام برای عملکرد دانه نشان داد که صفات تعداد غلاف در بوته، وزن 100 دانه، تعداد دانه در غلاف، بیوماس، شاخص برداشت، عرض کانوپی، تعداد روز تا ظهور اولین غلاف تاثیر مثبت و ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین و تعداد روز تا اولین گل دهی تاثیر منفی بر عملکرد دانه داشتند.
    کلیدواژگان: تجزیه رگرسیون، تنوع ژنتیکی، صفات آگرو، فیزیولوژیک، نخود
  • امیر حسین خوشگفتارمنش، حمیدرضا عشقی زاده، فرزاد مندنی صفحات 473-482
    به منظور مقایسه ویژگی های زراعی گندم های بهاره حاصل از انتخاب در توده های بومی ایران، گندم های حاصل از دورگ گیری در داخل کشور و گندم های مراکز بین المللی و نیز شناسایی صفات موثر در تولید دانه این ارقام تحت شرایط متفاوت آهن خاک، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار با 30 ژنوتیپ گندم در سال زراعی 86 - 1385 در مزرعه تحقیقاتی رودشت اصفهان انجام شد. نتایج نشان داد که در گندم های با منشا بومی، در شرایط کمبود آهن، عملکرد دانه و تعداد پنجه به ترتیب با 2/17 و 0/13 از بیشترین ضریب تنوع برخوردار بودند. عملکرد دانه در هکتار از 3583 کیلوگرم در رقم شعله تا 5361 کیلوگرم در رقم سرخ تخم متغیر بود. در شرایط کوددهی آهن نیز در ارقام حاصل از دورگ گیری در داخل، عملکرد دانه (0/17)، عملکرد کاه (5/14) و تعداد پنجه (5/13) بیشترین ضرایب تنوع را دارا بودند. تفاوت بیشترین عملکرد دانه در هکتار در رقم قدس با کمترین در رقم چناب حدود 2440 کیلوگرم بود. همچنین تفاوت بیشترین عملکرد کاه در هکتار در رقم عدل با کمترین در رقم مارون حدود 5062 کیلوگرم بود. در شرایط کمبود آهن، همبستگی مثبت و معنی داری (**58/0=r2) بین عملکرد دانه و ارتفاع بوته ارقام حاصل از دورگه گیری مشاهده شد. تفاوت کمترین عملکرد کاه (در رقم فلات) در مقایسه با بیشترین عملکرد (در رقم دز) حدود 35 درصد بود. به طور کلی تحت شرایط این آزمایش، کاربرد کود آهن تاثیر چشمگیری بر عملکرد و اجزای عملکرد سه گروه ارقام گندم بهاره حاصل از روند متفاوت اصلاحی در کشور نداشته است. ولی تاثیر کوددهی آهن بر عملکرد کاه ارقام به ویژه در دورگه های داخلی بیشتر بوده است.
    کلیدواژگان: کمبود آهن، گندم بومی، گندم دورگ داخلی، عملکرد دانه
  • لیلا منصوری، خلیل جمشیدی، مهدی راستگو، جلال صبا، حامد منصوری صفحات 483-492
    یکی از راهکارهای کنترل علف های هرز، افزایش تنوع و استفاده از کشت مخلوط می باشد. به منظور ارزیابی کشت مخلوط ذرت و لوبیا و میزان کنترل علف های هرز در شرایط آب و هوایی زنجان، آزمایشی در سال 1389 به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در3 تکرار به اجرا در آمد. عامل اصلی شامل الگوهای مختلف کشت مخلوط افزایشی ذرت و لوبیا در 6 سطح شامل افزودن 20، 40، 60، 80 درصد تراکم بهینه لوبیا به تراکم بهینه ذرت به همراه کشت خالص هر دو گونه و عامل فرعی شامل کنترل علف های هرز در دو سطح کنترل و عدم کنترل بود. نمونه گیری از تراکم و بیوماس علف های هرز در طول فصل رشد به منظور مقایسه میزان کنترل علف های هرز بین تیمارهای مختلف کشت مخلوط و خالص صورت گرفت و در زمان برداشت نیز عملکرد و اجزای عملکرد گیاهان ذرت و لوبیا اندازه گیری شد و در نهایت با استفاده از شاخص های ارزیابی کشت مخلوط، سودمندی کشت مخلوط نسبت به تک کشتی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین کنترل علف های هرز در کشت مخلوط افزایشی 80 درصد لوبیا بدست آمد (70 درصد کاهش نسبت به کشت خالص ذرت). در شرایط عدم کنترل علف های هرز، بیشترین (7813 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (6530 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه ذرت به ترتیب در کشت مخلوط افزایشی 60 درصد و کشت خالص ذرت حاصل شد. در تمام شاخص های ارزیابی کشت مخلوط، نسبت های مختلف افزایشی کشت مخلوط نسبت به تک کشتی هر دو گیاه، برتری نشان داد. بیشترین سودمندی براساس شاخص های نسبت برابری زمین (LER)، کاهش یا افزایش عملکرد واقعی (AYL) و شاخص سودمندی کشت مخلوط (IA) در کشت مخلوط افزایشی 80 درصد لوبیا و بر اساس شاخص کل ارزش نسبی (RVT) در کشت مخلوط افزایشی 60 درصد لوبیا و در شاخص ضریب ازدحام نسبی (RCC) برای تیمار افزایشی 40 درصد لوبیا بدست آمد.
    کلیدواژگان: شاخص ارزیابی کشت مخلوط، نسبت برابری زمین، سودمندی مخلوط، کل ارزش نسبی
  • امیرحسین شیرانی راد، حمیدرضا جباری*، عباس دهشیری صفحات 493-505

    تاریخ کاشت یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده عملکرد دانه در کلزا است. کشت ارقام پاییزه کلزا که در حال حاضر در مناطق نیمه خشک کشور کشت می شوند هرچند پتانسیل تولید بالایی دارند اما دوره رشد آن ها طولانی است و سبب همزمانی مراحل خورجین دهی و پر شدن دانه با شرایط آب و هوایی گرم و خشک می شود. اما ارقام بهاره دارای دوره رشد کوتاه تری بوده و در صورت شناسایی ارقام بهاره متحمل به سرما به منظور کشت پاییزه زودتر قابل برداشت هستند. بنابراین به منظور ارزیابی پاسخ ارقام بهاره کلزا (Brassica napus L.) به دو فصل کاشت پاییزه و بهاره، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و به مدت دو سال در منطقه کرج اجرا گردید. در این تحقیق، فصل کاشت به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل فصل کاشت پاییزه (5 مهرماه) و فصل کاشت بهاره (5 فروردین ماه) و رقم به عنوان عامل فرعی شامل 24 رقم کلزای بهاره بودند. نتایج حاصل نشان داد که اثرات اصلی فصل کاشت و رقم و همچنین اثر متقابل فصل کاشت و رقم بر تعداد خورجین در گیاه، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد روغن، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در سطح یک درصد معنی دار بودند. در فصل کاشت پاییزه، هیبرید Hyola 401 به واسطه بیشترین وزن هزار دانه و تعداد دانه در خورجین زیاد با میانگین 4689 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه و هیبرید Hyola 330 با میانگین 2165 کیلوگرم در هکتار، بالاترین عملکرد روغن دانه را تولید نمودند، در حالی که در فصل کاشت بهاره، رقم RG 405/03 با میانگین 2066 و 6/713 کیلوگرم در هکتار، به ترتیب بیشترین عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه را به خود اختصاص داد. با توجه به نتایج حاصله می توان در مناطق معتدل سرد کشور (کرج)، برخی از ارقام بهاره کلزا متحمل به سرما را نظیر هیبرید Hyola 401 با توجه به پتانسیل عملکرد زیاد در اوایل پاییز کشت نمود.

    کلیدواژگان: شاخص برداشت، عملکرد دانه و اجزاء آن، عملکرد روغن، فصل کاشت، کلزا
  • محبوبه زاهد، سرالله گالشی، ناصر لطیفی، افشین سلطانی، مهدی کلاته، رقیه سادات حسینی صفحات 506-514
    دستیابی به تولید مطلوب و عملکرد بالا در گندم، مستلزم انطباق مراحل رشد رویشی و زایشی گیاه با شرایط جوی مساعد و افزایش کارایی استفاده از عوامل تولید بواسطه تراکم مطلوب می باشد. به منظور بررسی اثر تراکم بر کارایی مصرف نور در ارقام جدید و قدیم گندم، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان طی سال زراعی 87-1386 اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با تیمار های تراکم در سه سطح (150، 262 و 375 بوته در متر مربع) و سه زنوتیپ گندم (فلات، تجن و N-81-18 به ترتیب به عنوان نماینده ای از ژنوتیپ های قدیم، متداول و جدید در منطقه) در چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که بالاترین مقدار شاخص سطح برگ و ماده خشک برای لاین18 -81- N و در تراکم375 بوته در متر مربع بدست آمد. میزان ضریب خاموشی نور اندازه گیری شده در مراحل ساقه رفتن، آبستن، ظهور سنبله و گرده افشانی تحت تاثیر تراکم و رقم قرار نگرفت، اما تراکم برمیزان کارایی مصرف نور تاثیر گذار بود، بدین ترتیب که بالاترین میزان کارایی مصرف نور برای لاین18 -81- N (26/2 گرم بر مگاژول) و در تراکم375 بوته در متر مربع برآورد شد.
    کلیدواژگان: گندم، تراکم، ارقام، ضریب خاموشی، کارایی مصرف نور
  • احمد نادری، منوچهر دستفال، شیرعلی کوهکن، حسین فرزادی صفحات 515-523
    در کشورهایی نظیر ایران که در آینده با چالش آب مواجه خواهند شد و تولید مواد غذایی به میزان آب قابل دسترس و پایداری منابع آب بستگی دارد، معرفی ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی از مهمترین راهکارهای سازگاری با این شرایط می باشد. به منظور مطالعه سازگاری و ارزیابی تحمل به تنش رطوبتی آخر فصل، تعداد15 لاین امید بخش گندم نان همراه با رقم چمران به عنوان شاهد، این تحقیق در دو سال زراعی 87-1386 و 88-1387 در چهار ایستگاه تحقیقاتی اقلیم گرم جنوب شامل اهواز، دزفول، زابل و داراب و در هرایستگاه در دو آزمایش جداگانه (1:آبیاری کامل بدون تنش خشکی آخر فصل و2: عدم آبیاری در مرحله پر شدن دانه به منظور اعمال تنش خشکی آخر فصل)، هر یک در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجراء شد. داده های مربوط به عملکرد دانه تجزیه واریانس شد و عکس العمل ژنوتیپ های مورد بررسی با استفاده از شاخص های تحمل و حساسیت بر اساس عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت بین ایستگاه ها، سال ها، ژنوتیپ ها و اثرات دوگانه و سه گانه منابع تغییر در سطح احتمال 1% معنی دار بودند. میانگین کل عملکرد دانه در سال اول 4300 کیلوگرم درهکتار برآورد شد در حالیکه میانگین کل عملکرد در سال دوم با اختلاف معنی دار در سطح 1% نسبت به سال اول، به 5692 کیلو گرم در هکتار رسید. میانگین عملکرد دانه در شرایط مطلوب و تنش خشکی به ترتیب 5840 و 4591 کیلوگرم در هکتار بود. همبستگی بین شاخص های STI GMP، MP و K1STI بصورت دو به دو مثبت و معنی دار بودند. همبستگی شیب تغییرات عملکرد دانه به عنوان تابعی از درجه سختی تنش رطوبتی(b) با عملکرد دانه در شرایط تنش مثبت و باشاخص های SSI، TOL و K2STI منفی ومعنی دار بود. در تجزیه رگرسیون به روش گام به گام، شاخص نسبت عملکرد دانه ژنوتیپ ها نسبت به میانگین کل ژنوتیپ ها(YIR)، مهمترین مولفه در مدل عملکرد دانه در هر یک از شرایط محیطی انجام این تحقیق بود. با توجه به ارزیابی ژنوتیپ ها بر اساس شاخص های تحمل و حساسیت به تنش، سه لاین شماره 2، 14 و 15 بعنوان ژنوتیپ های پرپتانسیل متحمل به تنش رطوبتی پایان فصل انتخاب شدند.
    کلیدواژگان: لاین های امید بخش، سازگاری، سختی تنش
  • کامبیز پوری، ابراهیم زینلی، اسماعیل گلچین صفحات 524-531
    این مطالعه با هدف ارزیابی اثرات تغییر فاصله ی بین و روی ردیف های کاشت بر روند تجمع ماده ی خشک و ضرایب توزیع ماده ی خشک به اندام های مختلف باقلا رقم برکت انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. فاکتورها شامل فاصله ی بین ردیف (15، 30، 45 و 60 سانتی متر) و روی ردیف (5، 10 و 15 سانتی متر) بودند. ماده ی خشک گیاهی به تفکیک ساقه، برگ و پوسته ی غلاف+دانه در طول دوره ی رشد، اندازه گیری و توزیع ماده ی خشک بین اندام های مختلف براساس درصد از ماده ی خشک کل محاسبه شد. نتایج نشان داد که در باقلا در دوره ی سبز شدن تا غلاف دهی تجمع ماده ی خشک در برگ و ساقه به صورت خطی افزایش می یابد. در این دوره، در تیمارهای مختلف ضریب تخصیص ماده ی خشک به برگ 26/0 تا 41/0 و به ساقه 58/0 تا 73/0 بود. درصد تخصیص ماده ی خشک به برگ در اوایل فصل رشد از 49 تا 61 درصد متغیر بود که با گذشت زمان کاهش یافته و در مرحله ی شروع غلاف دهی به 28 تا 37 درصد رسید. این مقادیر برای ساقه در تیمارهای مختلف در اوایل فصل رشد بین 38 تا 49 درصد و در شروع غلاف دهی 56 تا 71 درصد بود که حاکی از کاهش تخصیص ماده ی خشک به برگ ها و افزایش تخصیص ماده ی خشک به ساقه با پیشرفت نمو گیاه باقلا است.
    کلیدواژگان: باقلا، فاصله ی بین ردیف، فاصله ی روی ردیف، ضرایب توزیع ماده ی خشک
|
  • R. Moradi, Y. Alizadeh, A. Nezami, H.R. Eshghizadeh Pages 377-389
    Poor establishment of seedling due to both drought and lack of water is one of the most important problems in arid and semiarid regions such as Iran. So، in order to evaluate the effect of lentil seed size on germination and seedling growth properties affected by drought stress، a completely randomized design with factorial arrangement and 3 replications conducted using two lentils genotypes (Robatt and Gachsaran)، two small and large seed sizes (34. 8 and 59 mg in Robatt and 41. 5 and 69 mg in Gachsaran per seed)، respectively and five drought levels (0، -2، -6، -12 and -18 bar) in 1387. Results showed that all of studied traits (R/H ratio except) were affected by seed size، genotype and drought، significantly. Small seeds sizes had highest percent and rate germination، radicle and hypocotyle length and weight. But radicle/hypocotyle ratio of large seed was higher. Robatt was performance for total trait significantly. With increasing in drought intensity، trait values had significant decreases. Also double and triple interactions between factors were significant. Overall it seems that small seed size show more tolerance to drought and genotype with small seed size are performance in this condition.
    Keywords: Drought stress, Germination Lentil, Seed size
  • A. Koocheki, J. Shabahang, S. Khorramdel, R. Azimi Pages 390-400
    In order to study the effect of irrigation intervals and intecropped marjoram (Origanum vulgare) (as a shading crop for reducing the possible effects of soil warming due to climate change) on the growth and yield of saffron (Crocus sativus)، a field experiment was conducted as split-plot based on randomized complete block design with three replications، during 2008 and 2009 at the Agricultural Research Station of Ferdowsi University of Mashhad، Iran. Three irrigation intervals (every 7، 14، and 21 days) and three planting combinations (1:0 (pure stand of saffron)، 1:1 (one row of saffron + one row of marjoram)، 2:1 (two rows of saffron + one row of marjoram) and 3:1 (three rows of saffron + one row of marjoram)) were allocated to main and sub plots، respectively. Results indicated that the simple effects of irrigation interval and planting combination on the flower number، flower weight and economical yield of saffron were significant (p≤0. 01). Also، the interaction effects between irrigation interval and planting combination on the flower number، flower weight and economical yield of saffron were significant (p≤0. 01). The highest and the lowest of saffron economical yield were observed in the irrigation intervals with every 14 (0. 27 g. m-2) and 7 days (0. 09 g. m-2)، respectively. Also، the maximum and the minimum economical yield of saffron were observed in 1:1 (0. 20 g. m-2) and pure stand of saffron (0. 15 g. m-2)، respectively. With increasing irrigation intervals، the growth characteristics and economical yield of saffron were enhanced. It seems that the intercropped saffron with marjoram increased the flower number and economical yield of saffron due to decreasing soil temperature which could be regarded as an alternative to the possible effect of soil warming for climate change adaptation.
    Keywords: Climate change, Intercropping, Irrigation frequency, Marjoram, Saffron
  • V. Mokhtari, A. Koocheki, M. Nassiri Mahalati, M. Jahan Pages 401-407
    Increasing water use efficiency is one of the cases to arrivance to the stability production. In order to estimation and comparison of water use efficiency among crop species including corn، safflower، sesame، and medicinal species including hemp، marsh mallow، white mallow. An experiment was conducted during 2009 growing seasons in the Agriculture research Station Ferdowsi of Mashhad. The experiments was white mallow established as a completely randomized block design with three replication and six treatments included six crop corn، safflower، sesame as crop plant and hemp، marsh mallow، white mallow as medicinal crop. Results showed that the treatments had significant effect (p≤0/01). The highest value of water use efficiency were obtained in Corn by 1/84 g per kilogram by 6770 m3 watered requirement and lowest value obtained in white mallow by 0/04 g per kilogram by 7530 m3 watered requirement. However the highest value of harvest index was 41/57 percent in Marsh mallow and lowest value was 9/2 percent in marsh mallow.
    Keywords: Biological yield, Hemp, Malva mallow, Safflower, Water require irrigation
  • S.M. Seyedi, P. Rezvani Moghaddam, R. Ghorbani, M. Nassiri Mahalati Pages 408-420
    In order to investigate the effect of different weed-free and weed-infested periods on the growth indices of black seed، a field experiment was conducted at the Agricultural Research Station of Ferdowsi University of Mashhad، during 2009-2010 growing season. The experiment was laid out in randomized complete block design with 12 treatments and 3 replications. Twelve experimental treatments consist of six initial weed-free periods in which plots were kept free of weeds for 0 (WF 0)، 14 (WF 14)، 28 (WF 28)، 42 (WF 42)، 56 (WF56)، 70 (WF 70) days after crop emergence (DAE)، and then weeds were allow to grow until harvesting، and six initial weed-infested periods in which weed allowed to grow for 0 (WI 0)، 14 (WI 14)، 28 (WI 28)، 42 (WI 42)، 56 (WI56)، 70 (WI 70) DAE، then plots kept free of weeds to harvesting. The results indicated that black seed height was strongly affected by different weed free and weed-infested periods. Interestingly، weed interference for entire growing season caused increase in black seed height by 39% compared with the treatment that was weed free throughout the growing season. Also، these periods had significant effects on leaf area index، green area index، dry matter accumulation، crop growth rate and relative growth rate. Mentioned traits increased with increasing duration of weed- free periods and were reduced by increasing length of weed- infested periods. However، these periods had no significant effects on net assimilation rate، specific leaf area and specific leaf weight.
    Keywords: Crop growth rate, Dry matter accumulation, Leaf area index, Weed competition
  • M. Mohamadian, P. Rezvani Moghaddam, H. Zarghani, A. Yanegh Pages 421-429
    In order to study the effect of intercropping (mix cropping) of three sesame genotypes (Sabzevar، Kashmar and Kalat) a field experiment was conducted based on a Complete Randomized Block Design with three replications at Research Station، College of Agriculture Ferdowsi University of Mashhad، in year 2009. The experimental treatments were: sole cultivation of Sabzevar، Kalat، Kashmar genotypes، and their intercrops (Sabzevar with Kashmar، Sabzevar with Kalat، Kalat with Kashmar)، respectively. The results showed that the highest grain yield was observed in Sabzevar-Kashmar (1029 kg/ha) and Sabzevar-Kalat (1016 kg) treatments، and the lowest was obtained in sole cultivation of Kalat (770/7 kg). Sabzevar-Kashmar treatment had the highest amount of other morphological parameters such as plant height، number of main nodes، biological yield and number of branches compared with other treatments. The highest growth rate (CGR) was observed in Sabzevar-Kashmar treatment، too. Sabzevar-Kashmar along with Kalat –Sabzevar treatments had the highest amounts of other morphological criteria such as leaf area index (LAI)، net assimilation rate (NAR)، relative growth rate (RGR); and sole cultivation of Kalat treatment had the lowest mentioned criteria. In the sole cultivation of different sesame genotypes، the highest grain yield and other growth characteristics were obtained in Sabzevar، Kashmar and Kalat genotypes، respectively.
    Keywords: Inter cropping, Morphological, physiological indices
  • J. Asghari Meidany, E. Karimi Pages 430-436
    Increases forage production and economic production in rainfed condition requires attention to agricultural issues such as determination of appropriate sowing depth. So in order to determine the effect of different sowing depths of vetch this experiment was conducted in Agricultural Research Station of Maragheh as strip plot based on randomized complete block design with three species of vetch V. sativa، V. dasycarpa-kouhak and V. narbonensis velox67 as main plots and three sowing depth as sub factor. Results showed that the effect of sowing depth on Vicia yield was significant at the 1% level and the maximum yield of wet hay، dry hay، straw and seed depth of belong to 8-10 cm depth and respectively are 5. 364، 3. 416، 4. 389 and 1. 081 ton per ha whereas the minimum yield of wet hay، dry hay، straw and seed depth of belong to 2-4 cm depth and respectively are 4. 888، 2. 318، 3. 729 and 0. 825. Among the three Vicia species the highest yield of wet hay، dry hay، straw and seed belongs to V. dasykarpa and respectively are 5. 632، 3. 532، 4. 614 and 1. 065 ton/ha. Soil moisture study in the field of these vetches at the time of 10 % vetch flowering showed water differences. V. dasycarpa had lower water depletion from soil. The amount of average soil water for species included: V. dasycarpa 26. 31، V. sativa 23. 76 and V. narbonesis 22. 5.
    Keywords: Dry land, Gravity soil moisture, Sowing depth, Vetch
  • A. Kamandy, A. Nezami, M. Kafi, S.A. Javadian Pages 437-445
    Kochia is one of those plants which have capability to grow in different environments and can be used as a valuable plant to produce biomass and seed. The purpose of this study was to evaluate the possibility of Kochia planting in different dates as well as its resistance to cold weather of Mashhad winter. Seven sowing dates including 10th October، November، March، April، May، June and July and three Iranian kochia ecotypes including Birjand، Sabzevar and Borujerd were considered as main and sub plots، respectively، in a split plot design based on CRDB with three replications. Results showed that those planted on September and October died due to the cold weather of autumn and winter. Plant height، shoot yield and biological yield were decreased due to the delayed planting after March. Birjand ecotype produced the highest plant compared to the other ecotypes، but there was no significant difference among ecotypes according to shoot yield. Also، biological yield in Sabzevar ecotypes was significantly higher than other ecotypes. Seed yield at those planted on April was higher than other planting dates but there were no significant differences in seed yield among the other ecotypes. The highest and lowest harvest index obtained at those planted on June and March، respectively. Generally، results showed that kochia could not tolerate Mashhad winter condition but could be planted after March.
    Keywords: Cold, Harvest index, Yield
  • A. Karmollachaab, M.H. Gharineh Pages 446-453
    In order to investigate the effect of zinc element application on growth and some Morphophysiological of maize (single cross 704) an experiment was conducted during 2010 at greenhouse. Experimented design was complete randomize factorial with four replications. Treatments of experiment were soil salinity (4، 8 dS. m-1 and 0 as a control) and different zinc concentration including 0، 10 and 20 mg. kg-1. Results showed that salinity stress had significantly different effects on all measured parameters while effect on zinc concentration was not significant and resulted in significant reduction for all phonological and physiological traits of Maize while proline and sodium contents were increased. At non stress condition، application of zinc had no significant effect on ear length، number of grains in ear، 1000 grains weight، proline and sodiumconcentration comparing to control. Plant height، total dry weight، relative water content percent and zinc potassium concentration increasing at zinc treatments in non-salinity stress condition. Application of zinc at salinity stress treatment led to increasing zinc and potassium concentration of plants، improving growth and yield components of Maize and significant decrease in proline and sodium content of plants. Positive effect of zinc application on growth of Maize was clearer on stress condition than control.
    Keywords: Maize, Salinity stress, Yield Components, Zinc element application
  • S.L. Mosavi Mogaddam, M. Tajbakhsh, A. Eivazi Pages 454-459
    In order to evaluate the effects of harvesting dates on qualitative traits of safflower genotypes, an experiment was carried out under field conditions in the agricultural faculty of Urmia University in 2009-10. Factorial experiments were based on Randomized Complete Blocks design with four replications was used under field condition. Genotypes included Isfahan landrace, Sina, IL111 and PI250536 as first factor and harvesting dates of 106, 121 and 136 days after sowing as second factor. Results of analysis of variance showed that significant interactions between cultivars and harvest dates on grain yield, oil%, protein yield, grain harvest index, oil and protein harvest indices. Also, there was among harvest date significant 1% for trate protein% and protein harvest index. Isfahan landrace in second and third and PI250536 line at third harvesting date had the highest grain yield. Sina cultivar at the first harvesting dates was allocated the highest oil%. Also, in the third harvesting date Esfahan landrace and PI250536 line had the highest oil yield. In the third harvesting date Protein % and Protein harvest index were highest range.
    Keywords: Grain yield, Harvest date, Oil percentage, Protein percentage
  • Sh Cheghamirza, K. Cheghamirza, R. Mohammadi Pages 460-472
    In order to study of genetic variation and identification of yield components in chickpea، a trial consists of 96 accessions of chickpea received from Iranian gen bank (Seed and Plant Improvement Institute) along with five checks (Arman، Bivanij، Jam، Hashem and ILC-482) was conducted based on an augmented design in 2005-06 cropping season at research farm of agricultural college، Razi University، Kermanshah، Iran. For evaluating of accessionst the morphological، physiological and phonological traits during plant growth were measured. The result of ANOVA and mean comparisons showed significant differences among accessions for some of the traits i. e.، days to first flower opening (DF-1)، days to 50% flower opening (DF-50%)، days to first pod opening (DP-1)، days to 50% pod opening (DP-50%)، days to maturity (DM)، days to 90% maturity (DM90%)، plant height (PH)، height of first pod (PH-1P)، number of pod per plant (NPPP)، number of single seed per pod (1SP)، number of double seed per pod (2 SP)، and pod width (WP)، number of see per pod (NSPP) and 100 seed weight (100SW)، Correlation coefficient analysis showedthe grain yield significantly correlated with biomass (r=0. 84**)، 1SP (r=0. 80**) and harvest index (HI، r=0. 44**). Stepwise regression analysis showed that the NPPP، number of seed per pod (NSPP)، 100SW، biomass، HI، canopy width (CanW) and DP-1 positively affected on grain yield، while PH-1P and DF-1 negatively affected on grain yield.
    Keywords: Regression analysis, Genetic variation, Agro, physiological traits, Chickpea
  • A.H. Koshgoftarmanesh, H.R. Eshghizadeh, F. Mondani Pages 473-482
    In order to compare the agronomic characteristics of developed Iranian spring wheat genotypes (selective cultivars from: endemic landraces of wheat، interal hybrid wheat and international centers) and also the identifying traits affecting grain production under different concentration of iron in the soil solution، a randomized complete block design with a split-plot arrangement with 30 wheat genotypes and three riplications was conducted during 2007-2008 at research farm of Rodasht، Isfahan. The results showed that among the endemic original wheat genotypes، grain yield with 17. 2 and tiller number with 13. 0 had the highest coefficient of variation (CV) under Fe deficiency condition. Grain yield varied from 3583 kg ha-1 in Shole to 5361 kg ha-1 in Sorkhtokhm genotype. Among the inside hybrid wheat genotypes، grain yield (17. 0)، straw yield (14. 5) and tiller number (13. 5) had the highest CV at the added Fe treatment. Difference between the highest (Ghods genotype) and the lowest (Chenab genotype) grain yield was 2440 kg ha-1. Difference between the highest (Adl genotype) and the lowest (Maron genotype) straw yield was 5062 kg ha-1. Among the inside hybrid spring wheat genotypes، there was positive correlation (R2=0. 58**) between grain yield and plant height. Also، difference between the lowest (in Falat genotype) and the highest (in Dez genotype) straw yield was 35%. According to the results obtained from the present study، soil application of Fe fertilizer had no significant effect on yield and components yield of spring wheat genotypes، regardless of their origin while it significantly increased straw yield of wheat genotypes particularly inside hybrid genotypes.
    Keywords: Endemic wheat, Grain yield, Interal hybrid wheat, Iron deficiency
  • L. Mansouri, Kh Jamshidi, M. Rastgoo, J. Saba, H. Mansouri Pages 483-492
    Increasing diversity and apply intercropping systems is one of approaches to control of weeds. To evaluate the effects of additive maize-bean intercropping on yield، yield components and weeds in Zanjan conditions، a field study was conducted in a spilt plot with randomized complete block design in three replications at Research Farm of Zanjan University in 2010. Main plots were the different patterns of additive intercropping systems in 6 levels included: sowing 20، 40، 60 and 80% of bean optimum density + 100% of maize optimum density and sole cropping of the crops and sub-plots were control and non-control of weeds. Density and biomass of weeds was sampled during growth season for comparing the amount of weeds control among different treatments. Yield and yield components of two crops were measured at the harvest time and advantage of intercropping was calculated by use of intercropping evaluation indices. The results showed that the most of weeds control was obtained in 80% bean+100% maize (reduction of 70% compared to sole cropping) and the highest and lowest yield of maize under non-control of weeds conditions were observed in 60% bean + 100% maize (7813 kg ha-1) and sole cropping (6530 kg ha-1) treatments، respectively. According to the all of indicators، intercropping had advantages compared to the monoculture of the crops. The intercropping of 80% bean + 100% maize had the highest advantage based on Land Equivalent Ratio (LER)، Actual Yield Loss or Gain (AYL) and Intercropping Advantage (IA) but the highest advantage was obtained in the treatment of 60% bean + 100% maize by Relative Value Total (RVT) indicator and the intercropping of 40% bean + 100% maize showed the highest value as used of Relative Crowding Coefficient (RCC).
    Keywords: Intercropping Evaluation Indicator, Land Equivalent Ratio, Intercropping Advantage, Relative Value Total
  • A.H. Shirani Rad, H. Jabbari, A. Dehshiri Pages 493-505

    Sowing date is an important determinant of yield in canola. Cultivation of winter rapeseed cultivars in semi arid regions of Iran however it has high potential for production، but، mentioned cultivars are late maturity and this late maturity cause to that silique formation and seed filling periods mature in the same time with hot and dry weather condition. In contrast، spring rapeseed cultivars are shorter growth duration and in this regard، identification of spring rapeseed cultivars with high cold tolerance for autumn planting cause to early harvest. In order to investigation of spring rapeseed cultivars reaction to spring and autumn planting dates، an experimental was carried out in a split plot design based on RCBD with four replications for two years (2004-2006) in Karaj. Treatments were included planting season in two levels as main plots such as common planting date، autumn planting (27 September) and spring planting (25 March) and spring rapeseed varieties as sub plots in 24 levels. The results indicated that simple effects of planting season and variety and also interaction effect on silique per plant، seed per silique، 1000 seed weight، seed yield، oil yield، biologic yield and harvest index were significant at 1% level probability. In autumn planting، Hyola 401 with greatest 1000 seed weight and high seed per silique had the highest seed yield (4689 kg. ha-1) and Hyola 330 produced the maximum oil yield (2165 kg. ha-1)، wherease RG 405/03 had the maximum seed yield and oil yield (2066 and 713. 6 kg. ha-1، respectively) in spring planting. On the basis of this result، some of spring rapeseed cultivars with high cold tolerance and high potential such as Hyola 401 could be planting in early autumn at moderate cold regions of Iran like Karaj.

    Keywords: Harvest Index, Oil yield, Planting season, Rapeseed, Seed yield, its Components
  • M. Zahed, S. Galeshi, N. Latifi, A. Soltani, M. Calate, R. Hosseini Pages 506-514
    To achieve optimal yield and high production in wheat، need to adapt the plant''s vegetative and reproductive growth stages to environmental conditions and increase use efficiency of production factors by desirable density. in order to study the effect of plant density on Extinction Coefficient and Radiation Use in Modern and old Wheat (Triticum aestivum L.) genotypes، an experiment was conducted on the agricultural research farm located in Gorgan city using three density levels (150، 262 and 375 plant per meter square) and three Wheat- genotypes (Falat، Tajan، N-81-18) during 2007-2008. The experiment was conducted with factorial arrangement based on randomized complete block design، with 4 replications. Results showed that the highest amount of LAI and DM was obtained in N-81-18 line and 375 plant in meter square، also plant density and genotype was not effect on the Extinction Coefficient، but just plant density effects on Radiation Use Efficiency. in such a way that the highest amount of Radiation Use Efficiency is for N-81-18 line in 375 plant in meter square.
    Keywords: Cultivars, density, Radiation Extinction Coefficient, Radiation Use Efficiency, Wheat
  • A. Naderi, M. Dastfall, Sh.A. Koohkan, H. Farzadi Pages 515-523
    In countries such as Iran which will be faced water deficit as the main challenge in the future and the food production is going to be dependent to water recourses، wheat water-deficit tolerant and adapted genotypes release is one of the most important strategies under such a condition. In order to study the adaptation and terminal water deficit stress tolerance، fifteen bread wheat lines and Chamran cultivar as the check were evaluated. This research was carried out at Ahvaz، Dezfool، Zabol and Darab، south warm region research stations، in 2007-08 and 2008-09، in two separated experiments (1-well-watered and 2- terminal water deficit stress)، using complete randomized block design with three replications. Data were analyzed and genotypes response was evaluated based on tolerance indices. Results showed that the difference among stations، years، genotypes and double and triple effects of source variations were significant at 1% probability level. Mean grain yield was 4300 Kg/ha in first year، while grain yield increased significantly in second year and reached to 5692 Kg/ha. Mean grain yield were 5840 and 4591Kg/ha under well-watered and terminal water deficit stress conditions، respectively. Correlation coefficients among STI، GMP، MP and K1STI were significant. Correlation coefficient between slop of linear regression of grain yield in response to drought stress intensity and grain yield under terminal water deficit stress was positively and، with K2STI، TOL and SSI was negatively significant. Grain yield index، (YIR) the proportion of grain yield of each genotype to grand mean of grain yield of all genotypes was the most important components to define grain yield in stepwise regression under both experiment conditions. According to the results of this research and based on tolerance indices، lines No. 2، 14 and 15 were selected as the high potential- terminal water deficit stress tolerant genotypes.
    Keywords: Advance lines, Adaptation, Stress intensity
  • K. Poori, E. Zeinali, S. Golchin Pages 524-531
    This study was conducted to evaluatethe effects of different inter- and intra-row spacing on the dry matter accumulation and partitioning coefficients in faba bean، Barakat cultivar. Experiment was conducted as factorial in a randomized complete block design with three replications. Factors were inter-row spacing (15، 30، 45 and 60 cm) and intra-row spacing (5، 10 and 15 cm). The plant dry matter accumulation and partitioningwas measured during growing season for stem، leaf، and pod، separately. The results showed that the dry matter accumulation in leaves and stems was as a linear functionduring emergence until pod set stage. In this period، partitioning coefficients to leaves and stems were 0. 26-0. 41 and 0. 58-0. 73، respectively. Dry matter partitioning coefficientfor leaves was 49-61 percentin early growing season that decreased to 28-37 percentin pod set stage. Thecoefficients of partitioning drymatter to stems in these two periods of growing season were 38-49 and 56-71 percent، respectively. These results indicates that the dry matter partitioning to leaves decreases and to stems increases as crop develops in faba bean.
    Keywords: Dry matter partitioning coefficients, Faba bean, Inter, intra, row spacing