فهرست مطالب

مجله اقتصاد و توسعه منطقه ای
پیاپی 5 (بهار و تابستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/05/20
  • تعداد عناوین: 9
|
  • ابوالفضل شاه آبادی*، فاطمه کیمیایی، محمد ارباب افضلی صفحه 1
    مطالعه حاضر به بررسی تاثیر مولفه های اقتصاد دانش بر رشد بهره وری کل عوامل تولید کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی در دوره زمانی 1996- 2009 با استفاده از روش Panel data پرداخته است. نتایج حاصل از تخمین مدل مربوطه با استفاده از تکنیک GLS در کشورهای منتخب عضو کنفرانس اسلامی نشان می دهد مولفه نسبت انباشت هزینه های آموزشی به تولید ناخالص داخلی در این کشورها تاثیر منفی بر رشد بهره وری کل عوامل دارد که ناشی از تقاضا محور نبودن سرمایه انسانی است. همچنین نتایج بیانگر تاثیر مثبت ولی ناچیز نسبت انباشت تحقیق و توسعه داخلی به تولید ناخالص داخلی (به دلیل عرضه محور بودن فعالیت های تحقیق وتوسعه داخلی) و نسبت انباشت تحقیق و توسعه خارجی به تولید ناخالص داخلی بر بهره وری کل عوامل کشورهای عضو کنفرانس اسلامی است. اما در مقابل تاثیر نسبت انباشت فناوری اطلاعات و ارتباطات به تولید ناخالص داخلی مثبت و معنادار است.
    کلیدواژگان: بهره وری کل عوامل، تحقیق وتوسعه، فناوری اطلاعات و ارتباطات، سرمایه انسانی، اقتصاد دانش محور
  • حکیمه هاتف*، علیرضا کرباسی صفحه 23
    در این مطالعه رابطه بین سرمایه گذاری خصوصی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی با در نظر گرفتن نقش شاخص های مختلف حکومت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نمونه مورد بررسی 37 کشور آسیایی را در دو دسته کشورهای کم درآمد و کشورهای با درآمد بالا در بر می گیرد که با توجه به محدودیت شاخص ها، دوره زمانی شامل سال های2010-1996می باشد. نتایج بیانگر وجود رابطه مکملی بین سرمایه گذاری مستقیم خارجی و سرمایه گذاری خصوصی در گروه کشورهای کم درآمد و رابطه جایگزینی در گروه کشورهای با درآمد بالا است. همچنین سرمایه گذاری عمومی و رشد تولید داخلی واقعی اثرات مثبت و معناداری بر سرمایه گذاری خصوصی دارند.
    کلیدواژگان: سرمایه گذاری خصوصی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، شاخص های حکومتی، کشورهای آسیا
  • سید عبدالمجید جلایی*، مصطفی گرگینی صفحه 48
    تجارت خارجی از موضوع های مهمی است که از اهمیتی ویژه، در اقتصاد هر کشور برخوردار بوده است. از طرف دیگر یکی از هدف های مهم در جامعه، برقراری عدالت اقتصادی است که بعد مهمی از آن را عدالت در زمینه توزیع درآمد تشکیل می دهد. این مسئله زمانی دارای اهمیت است که بتوان تاثیر ساختار تجارت را در بین هر یک از دهک های درآمدی بررسی نمود. بر همین اساس، در مقاله حاضر به بررسی تاثیر تجارت خارجی بر ضریب جینی هر دهک بر اساس دو مدل VAR و VECMپرداخته و از داده-های سری زمانی سال 1358-1388 استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد در کوتاه مدت، افزایش تجارت خارجی ضریب جینی را در تمام دهک ها کاهش و توزیع درآمد را عادلانه تر می کند. البته در کوتاه مدت، شدت اثر تجارت خارجی بر روی ضریب جینی در دو دهک با درآمد بالا و پایین بیش از سایر دهک های درآمدی می باشد. در بلند مدت، بین تجارت خارجی و ضریب جینی در شش دهک پایینی رابطه مستقیم وجود دارد و در چهار دهک بالایی این رابطه معکوس است. این رابطه معکوس در دهک های بالایی روبه افزایش است؛ به طوری که در دهک دهم بیشترین شدت را به خود می گیرد.
    کلیدواژگان: تجارت خارجی، توزیع درآمد، ضریب جینی، دهک های درآمدی
  • مرتضی مرتضوی کاخکی*، ایمان حقیقی، محمدحسین مهدوی عادلی صفحه 69
    ایجاد جامعه ای دارای توازن اجتماعی از اهداف اسلام و ادیان الهی است.در این تحقیق سعی شده است در ابتدا با مروری بر نظریات اندیشمندان مسلمان و مبانی اسلامی، نقش نابرابری فرصت ها در پیدایش نابرابری های درآمدی و توازن اجتماعی از منظر اسلام احصا شود. سپس، در بخش کاربردی این پژوهش سعی شده با استفاده از ماتریس داده های خرد استانی تاثیر نابرابری فرصت ها بر نابرابری درآمدی در قالب یک مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر در مناطق ایران مورد ارزیابی قرار گیرد. در این تحقیق با توسعه مدل حقیقی و مرتضوی کاخکی(2012) اثر فرصت ها بر عرضه نیروی کار ماهر در هر استان مدلسازی شده و شاخص ضریب جینی استانی محاسبه شده است.نتایج این پژوهش نشان می دهد که در ایران ایجاد فرصت های برابر از طریق برابر نمودن فرصت ها در استان های مختلف می تواند به توازن درآمدی کمک نموده و باعث کاهش ضریب جینی درآمدی بین استانی شود. بر اساس مدل ارائه شده در صورت تحقق برابری فرصت ها، شاخص توزیع درآمد بهبود یافته و ضریب جینی بین استانی از 0.25 به 0.11 کاهش خواهد یافت. در این بین استان های سیستان و بلوچستان، کردستان، لرستان، آذربایجان غربی، گلستان و خراسان شمالی شاهد بیشترین افزایش در سطح درآمد سرانه خواهند بود.
    کلیدواژگان: عدالت، اسلام، برابری درآمدی، برابری فرصت ها، تعادل عمومی محاسبه پذیر
  • صادق بافنده ایماندوست*، سمانه منتظری، ریحانه پایه دار صفحه 96
    دموکراسی یا مردم سالاری مفهومی در بر گیرنده مشارکت مردم در تصمیم گیری های جامعه خود اعم از مشخص کردن ساختار سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آزادی ابراز عقاید، ایجاد ائتلاف های آزاد، حق اعتراض و... می باشد. اثر ثروت و درآمد حاصل از منابع طبیعی بر نهادهای سیاسی و سطح دموکراسی یک کشور دارای این منابع، همواره از مهم ترین مسائل مطرح در تقاطع علوم سیاسی و اقتصادی بوده است. شاخص Polity2 که به نوع رژیم حاکم در کشور ها اشاره دارد، نماینده ای از میزان دموکراسی در جوامع در نظر گرفته می شود. این مطالعه به دنبال آن است که با استفاده از رهیافت داده های تابلویی در بازه زمانی 2010- 1996 صحت و یا عدم صحت فرضیه ای مبنی بر وجود ارتباطی مثبت و معنی دار میان دموکراسی و شاخص توسعه انسانی در کشورهای عضو اوپک بپردازد. نتایج برآورد حاکی از وجود یک ارتباط مستقیم و معنی دار میان دموکراسی و سطح توسعه انسانی کشورهای مورد مطالعه است.
    کلیدواژگان: دموکراسی، توسعه انسانی، داده های تابلویی، کشور های عضو اوپک
  • سید سعید ملک الساداتی*، مصطفی سلیمی فر، محمدرضا لطفعلی پور، هادی قوامی صفحه 117
    این مقاله به بررسی ارتباط میان نهادهای انتخاباتی و گرایش های بودجه ای ملی و منطقه ای نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران می پردازد و درصدد یافتن پاسخی مناسب برای این پرسش است که: آیا میان اندازه حوزه های انتخابیه و نوع سیاست های بودجه ای مورد نظر نمایندگان از لحاظ ملی یا منطقه ای ارتباط معناداری وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسش، این مقاله از یک مدل چانه زنی در سیاست گذاری استفاده نموده و قضایای مستخرج از این مدل را با کمک اطلاعات حاصل از تحلیل محتوای تذکرات نمایندگان دوره هشتم مجلس مورد آزمون قرار داده است. نتایج نشان می دهد: 1- نمایندگان حوزه های 2 و 3 کرسی نیز درست به مانند نمایندگان حوزه های تک کرسی خدمت رسانی به حوزه های انتخابیه خود را بیشتر از طریق پیگیری طرح های عمرانی دنبال کرده اند، اما نمایندگان حوزه های دارای 4 کرسی و بیشتر، این وظیفه را بیشتر از طریق سیاست های توزیعی مطالبه نموده اند؛ 2- همه نمایندگان در پیگیری طرح های عمرانی صرف نظر از اندازه حوزه انتخابیه خود، اهداف منطقه ای را بر اهداف ملی مقدم دانسته اند. 3- در پیگیری سیاست های بودجه ای، نمایندگان حوزه های سه کرسی و کمتر برای اهداف منطقه ای اولویت بالاتری قائل بوده اند.
    کلیدواژگان: قواعد انتخاباتی، اندازه حوزه انتخابیه، اهداف ملی، منطقه ای، تحلیل محتوا، سیاست های بودجه ای
  • لیلا ترکی، مریم فراهانی صفحه 150
    یکی از ویژگی های اصلی سرمایه گذاری در دنیای واقعی نا اطمینانی است که عمدتا در نظریه های سنتی سرمایه گذاری نادیده گرفته شده است. با این حال، جریان نقد آتی سرمایه گذاری و سپس محیط های اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد.
    هدف این مقاله ارزیابی اثر نا اطمینانی بر سرمایه گذاری در کشورهای در حال توسعه است. بدین لحاظ، در چارچوب نظریه Sarker (2003) و Horioka and Feldstein (1980) اثر نا اطمینانی بر سرمایه گذاری در27 کشورمنتخب در حال توسعه مورد آزمون قرار گرفته است. در این خصوص مدل رگرسیونی بر پایه الگوی F-H به روش داده های پانلی مربوط به کشورهای منتخب در دوره زمانی 2008-1980 برآورد شده است. نتایج نشان می دهند که نا اطمینانی سرمایه گذاری داخلی را به طور معنی داری و به صورت غیر خطی کاهش می دهد. از طرفی، این نتیجه گیری بیانگر این واقعیت است که با وجود نا اطمینانی، سرمایه گذاری از طریق تخصیص پس اندازهای داخلی فراهم می شود.
    کلیدواژگان: نا اطمینانی، سرمایه گذاری، نظریه فلدشتاین، هوریوکا
  • علی آزادی نژاد*، عباس عصاری آرانی، اسفندیار جهانگرد صفحه 168
    تکنیک داده _ ستانده با سابقه طولانی، ابزاری مناسب برای هدف گذاری سیاست ها و شناسایی بخش های کلیدی اقتصاد است. با شناسایی بخش های کلیدی می توان موتور توسعه و رشد اقتصاد را با توجه به رشدهای نامتوازن در چند بخش دنبال کرد. ساده ترین و کم هزینه ترین روش برای تهیه جدول داده _ستانده منطقه ای(استان) استفاده از روش های سهم مکانی می باشد. روش های سهم مکانی ضرایب فنی ملی را به ضرایب فنی منطقه تبدیل می کند. سهم مکانی تعدیلی فلگ AFLQ در تعدیل بخش های ضعیف ناتوان بوده و ضرایب فنی این بخش ها را نزدیک به ضرایب فنی ملی، برآورد می کند. نویسندگان مقاله روش جدید MFLQ ارائه می دهند که ضمن رفع ایراد روش AFLQ به شناسایی بخش های کلیدی استان خراسان رضوی کمک می کند. نتایج نشان می دهد روش AFLQ چهار بخش ضعیف استان خراسان رضوی را بخش کلیدی معرفی می نماید، ولی روش جدید MFLQ هیچ کدام از بخش های ضعیف استان، کلیدی تعیین نمی شوند؛ پس روش MFLQ نسبت به روش AFLQ برتری دارد.
    کلیدواژگان: جدول داده، ستانده، روش سهم مکانی، شاخص انتشار، شاخص حساسیت
  • حمید سپهردوست*، سید هادی یوسفی صفحه 189
    شرکت های تعاونی تولیدی کشاورزی به عنوان ابزاری کارآمد برای توسعه اقتصادی، اجتماعی کشور و به خصوص مناطق روستایی محسوب می شوند. هدف از انجام این مطالعه، در ابتدا بررسی جایگاه تعاونی های تولید کشاورزی در توسعه فعالیت های زراعی و غیر زراعی منطقه و سپس پاسخگویی به این سوال اساسی است که آیا تعاونی های تولید کشاورزی در استان همدان توانسته اند در راستای به کارگیری توانمندی های خود، از کارایی اقتصادی مناسبی برخوردار باشند؟ و دیگر اینکه عوامل موثر بر ارتقای سطح کارایی اقتصادی تعاونی های تولید کشاورزی کدام ها هستند؟ برای این منظور در یک پژوهش تحقیقی- تحلیلی، کارایی اقتصادی 65 تعاونی از 70 تعاونی فعال تولیدی کشاورزی استان همدان در سال 1389 با استفاده از دو روش پارامتریک و ناپارامتریک، یعنی تابع مرزی تصادفی و تحلیل پوششی داده ها مورد بررسی قرار گرفت. جهت کسب اطمینان از نتایج به دست آمده توسط دو روش نیز از آزمون اختلاف میانگین درجه کارایی استفاده شد. نتایج نشان می دهد به طور کلی میانگین کارایی اقتصادی به دست آمده تعاونی ها از هر دو روش کم بوده و میزان واریانس محاسبه شده برای کارایی اقتصادی تعاونی ها قابل ملاحظه و زیاد است. همچنین مشخص گردید که سود مرزی تعاونی های تولید کشاورزی با میزان ارزش سرمایه کنونی شرکت، مخارج مربوط به کلیه فعالیت های شرکت، تعداد اعضای تعاونی و متغیر مربوط به میزان دانش مدیریتی مدیران تعاونی ها رابطه مستقیم دارد که با افزایش دانش و تجربه مدیریتی و افزایش سطح زیر کشت آبی و مرتبط بودن رشته تحصیلی مدیر عامل با مدیریت تعاونی می توان موجبات بهبود عملکرد تعاونی را فراهم آورد.
    کلیدواژگان: تعاونی، کشاورزی، عملکرد، کارایی، تحلیل پوششی داده ها، همدان
|
  • Abolfazl Shahabadi*, Fatemeh Kimiaie, Mohammad Arbabafzali Page 1
    This Article evaluates the impacts of knowledge-based economy factors on total factor productivity selected OIC countries by using panel data approach and GLS method during 1996-2009. The results indicate that the ratio of accumulation of education costs to GDP in selected OIC countries; have a negative impact on TFP that is due to lack of demand-driven human capital. But the ratio of accumulation of domestic R&D capital stock to GDP (because of supply-driven internal R&D activities) and the ratio of accumulation of foreign R&D capital stock to GDP have a very small impact on TFP. But the ratio of ICT capital stock to GDP have the significant positive impact on TFP in selected OIC Countries.
    Keywords: Total Factor Productivity, Research, Development, Human Capital, Knowledge Based Economy
  • Hakimeh Hatef *, Alireza Karbasi Page 23
    This survey analysis the relationship between private investment and foreign direct investment with emphasis of governance indicators to determine their complement or substitute relationship. The sample includes 37 Asian countries with low and high income groups for 1996-2010 periods because of governance indicators limitation. Results showed that complementary relationship exist between private investment and foreign direct investment in low income countries and substitution relationship in high income countries. Also public investment and real GDP growth have positive and significant effects on private investment.
    Keywords: Private investment, Foreign direct investment, Governance indicators, Asian countries
  • Sayyed Abdolmajid Jalaee*, Mostafa Gorgini Page 48
    Foreign trade is one of the important issues، which has significant role in every economy. Moreover، one of the central goals of a society is social equity، and it is important that the form of equity in income distribution. This will be important when the impact of the trade structure between each income decile investigated. Therefore، this paper investigated the foreign trade effect on Gini coefficient in each income deciles based on VAR and VECM models. In order to this aim، the time series data of period 1979-2009 were used. The results indicate that، in short –term، the increasing of the foreign trade volume causes the Gini coefficient decreases in all income deciles; consequently، the income distribution will be more equality. Of course، in short –term، the intensity of foreign trade effect on the Gini coefficient intwohigh and low income deciles is more than in other income deciles. Our results revealed that، in the long term، the Gini coefficient between foreign trade and direct relationship of bottom six deciles، there is an inverse relationship between the four upper deciles. This inverse relationship is increasing in the upper deciles to the tenth deciles، so that in itself is the most intense.
    Keywords: Foreign trade, Income disturbance, Gini coefficient, Income deciles
  • Morteza Mortazavi Kakhki *, Iman Haqiqi, Mohammad Hossien Mahdavi Adeli Page 69
    The Ultimate goal of Islam is establishment of social harmony in the society. In this paper we are going to study the Islamic perspective on causes of income inequality. We review the scholars’ opinions and Islamic principles. We show that Islam also recognize sine quality in opportunities as a root of inequality of income. Taking this into account، we will evaluate the impacts of redistribution of opportunities on the inequality of income in Iran provinces. The results of the General Equilibrium model show that equal opportunities through equalizing educational opportunities in various provinces can improve income distribution and reduce inter-provincial Gini coefficient of income. According to our findings if the equality of opportunities is met، the income distribution will improve and inter-provincial Gini coefficient will reduce from 0. 25 to 0. 11.
    Keywords: Justice, Islam, Equality of income, Equality of opportunities, General equilibrium
  • Sadegh Bafandeh Imandoust*, Samane Montazeri, Reihaneh Payedar Page 96
    Democracy is a concept that encompasses people´s participation in decision-making in community to determine political، economic، social and cultural structure، freedom of expression، freedom to create coalitions، protest right and so on. Wealth and income effects of natural resources on a country''s political institutions and democracy have always been sources of the important issues at the intersection of political science and economics. “Polity2” index which refers to the type of regimes of countries is considered as a representative of the level of democracy. This paper desire to investigate correctness or incorrectness of the hypothesis implying on a positive and significant linkage between democracy and human development in OPEC-member countries، by using panel data approach during 1996-2010. Estimation results confirm a positive and significant relationship between democracy and human development index of mentioned countries.
    Keywords: Democracy, Human development, Panel data, OPEC member countries
  • Saeed Malek Sadati *, Mostafa Salimifar, Mohammad Reza Lotfalipour, Hadi Ghavami Page 117
    This paper investigates the relation between electoral institution and local and national budgetary motivations of Islamic Parliament of Iran’s legislators and tries to find an appropriate answer to the question that: Is there a significant relation between district magnitude and type of budgetary policies demanded by legislators? A legislative bargaining model has been used to answer this question and its propositions has been empirically tested through data collected from content analyzing of legislator’s notification of 8th period of the Parliament. Results indicate that 1) two and three member districts have served their own constituencies through pursuing construction projects exactly like single member districts، but four and more member districts have served their own constituencies through pursuing distributive policies 2) in pursuing construction projects، all legislators have prioritized local targets over national targets regardless of their district magnitude and 3) in pursuing budgetary policies، three and less member districts have prioritized local targets over national targets.
    Keywords: Electoral Rules, District Magnitude, National, Local Targets, Content Analysis, Budgetary Policies
  • Leila Torki, Maryam Farahani Page 150
    The main feature of investment in the real world is uncertainty، Mainly in the traditional theory of investment has been neglected. However، cash flows of investment and the economic environment will affect. This paper aims to evaluate the effect of uncertainty on investment in the developing countries. Thus، in the framework of Sarker (2003) and Horioka - Feldstein (1980)، the effect of uncertainty on investment in 27 developing countries have been tested. FH pattern in the regression model based on panel data techniques in the period 1980-2008 is estimated. The results indicate that uncertainty reduce domestic investment significantly and non-linear. However، this conclusion reflects this fact that despite the uncertainty، investors will be provided through the allocation of domestic savings.
    Keywords: Uncertainty, Investment, Horioka, Feldstein Theory
  • Ali Azadinejad *, Abass Assari Arani, Esfandiar Jahangard Page 168
    Input - Output Technique with a long history could identify the key sectors of the economics. Identifying the key sector is the engine of development and economic growth due to the unbalanced growth. Application of the Location Quotient Method is the best way to create regional input- output table. The location quotient methods break the national technical coefficients and convert to regional technical coefficient. AFLQ method couldn''t adjust the weak sector and this method is incomplete. This paper proposes the better method named MFLQ method. Four weak sector in AFLQ method are key sector but in MFLQ method aren’t; Then MFLQ method is better than AFLQ method.
    Keywords: Input, output table, Location Quotient Method, Index of power of Dispersion, Index of Sensitivity of Dispersion
  • Hamid Sepehrdoust*, Seyed Hadi Yousefi Page 189
    Agricultural production cooperatives are considered efficient instruments for socio- economic development of the country، especially in rural areas. The purpose of this paper at first is to evaluate the important place of agricultural production cooperatives in regional farm and non-farm activities development and the second aim is to answer the basic question that whether agricultural cooperatives in Hamedan province of Iran could achieve full economic factors for promoting economic efficiency of agricultural production cooperatives? For this purpose، the economic efficiency of 65 out of 70 agricultural production cooperatives of Hamedan province are measured for the year 2010، by using parametric and nonparametric methods; means stochastic frontier production (SFP) and data envelopment analysis (DEA). Moreover، two-sample t-test for equality of means is used to compare the mean differences of efficiency level as well. The results show that generally the average economic efficiency of agricultural production cooperative measured by both methods is low and the variance among the cooperatives is high. Our findings showed that cooperative''s profit is positively related to the current capital value of cooperative، expenditures made for activities، number of cooperative members and level of manager''s knowledge. Implication of these factors; while increasing management experience، cultural acreage under irrigation and relevant educational skill level of the manager would eventually increase cooperative''s performance.
    Keywords: Agriculture, Cooperative, Performance, Efficiency, SFP, DEA