فهرست مطالب

اطلاعات جغرافیایی (سپهر) - پیاپی 86 (تابستان 1392)

نشریه اطلاعات جغرافیایی (سپهر)
پیاپی 86 (تابستان 1392)

  • 112 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1392/10/01
  • تعداد عناوین: 18
|
  • علیرضا شیخ الاسلامی، مریم بیرانوندزاده، معصوم دوستی، ابراهیم رستمی گورانی صفحه 2
    سازمان فضایی سکونتگاه های کشور ما به دلایل مختلف و از جمله انقلاب صنعتی، وابستگی اقتصادی– اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، مدرنیسم، الگوی غیراصولی از مدل های غربی و... دستخوش تحولات پیچیده و شگرفی گردیده تا جایی که در طول چند دهه، از حالتی سنتی با قانونمندی های خاص به فضایی قطبی، چندگانه، نامتعادل، غیرکارا، ناهمگون و عقب مانده تبدیل شده است. این تحقیق با هدف تحلیل سازمان فضایی استان خراسان شمالی انجام گرفته و با بهره گیری از مدل های ضریب آنتروپی، حد اختلاف طبقه ای، نخست شهری و الگوی آرتور اسمایلز به بررسی و تحلیل عملکردی نظام شهری استان خراسان شمالی طی دهه اخیر پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که شبکه شهری استان نسبتا منظم بوده، دلیل این امر نیز حاکمیت شهرهای میانی و کوچک در استان است.
    کلیدواژگان: سازمان فضایی، ضریب آنتروپی، مدل حد اختلاف طبقه ای، نخست شهری، الگوی آرتور اسمایلز، خراسان شمالی
  • سمانه مسیبی صفحه 7

    ویژگی اصلی اکوسیستم های رودخانه ای پویایی، پیوستگی و نظام مند بودن آن از سرچشمه تا مصب می باشد. این نظام یکپارچه رودخانه را به نظامی متنوع، پیچیده و منحصر به فرد تبدیل می کند. اکوسیستم های حیاتی رودخانه تعادل پویایی از متغیرهای ماده، انرژی، فضا، زمان و تنوع را متناسب با ویژگی های محیط طبیعی خود ایجاد می کند.
    استخراج مواد آبرفتی از بستر رودخانه، بیش از حد تجدیدپذیری آنها، تخریب و فروسایی سیستم های رودخانه ای را باعث شده و یگانگی اکولوژیکی آن را به شکل های مختلف از بین می برد و در نهایت اثرات سوء خود را به اکوسیستم های حاشیه رودخانه انتقال می دهد.
    رودخانه گلپایگان نزدیک به نیم قرن است مهم ترین کانون تهیه شن و ماسه مناطق دور و نزدیک خود می باشد. به دلایل گوناگون از جمله محدودیت جریان های سیلابی، کوچکی حوضه و احداث سد بر روی آن توانایی جبران حتی بخش کوچکی از منابع شن و ماسه به یغما رفته بستر و دیوارهای خود را ندارد.
    بنابراین با تغییرات جبران ناپذیر مورفودینامیکی، هیدرولوژیکی و ژئومورفولوژیکی در بخش وسیعی از حوضه میانی خود روبرو است. این وضعیت می تواند به شدت بر روی منابع آب های زیرزمینی، پوشش گیاهی، منابع خاک و فرسایش و سایر مولفه های محیطی، اثرات سوئی داشته باشد.
    در این مقاله سعی شده است با پایش های میدانی، محاسبه حجم منابع رسوبی رودخانه، مطالعات آبشناسی و ژئومورفودینامیکی، بخشی از اثرات سوء مدیریت محیط در منطقه مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد، شاید از این طریق محیط زیست به خصوص حوضه های مورد توجه و عنایت بیشتری قرار گیرد.

    کلیدواژگان: اکوسیستم، رودخانه گلپایگان، بستر رودخانه، آبرفت، شن و ماسه
  • زهره مریانجی، حسین کریمی جاوید، یوسف شیخ الملوکی صفحه 12

    در این مقاله پارامتردمای سالانه استان اصفهان به منظور تعیین روندهای زمانی بلندمدت داده ها و تغییرات احتمالی آن، طی دوره سی ساله 1976 الی 2005 مورد تجزیه و تحلیل واقع شد. بدین منظور هر یک ازسری داده های دمای پنج ایستگاه هواشناسی منطقه (اصفهان، شرق اصفهان، کاشان، کبوترآباد وخور) بر اساس آزمون های آماری منکندال و منحنی تجمعی باقیمانده های نرمال بررسی شدند. با توجه به روش غیر پارامتری منکندال، دمای حداکثر استان در ایستگاه های کبوتر آباد وخور دارای تغییرات معنی دار افزایشی بوده و در بقیه ایستگاه ها بدون روند می باشند. بررسی تغییرات حداقل سالانه هوا نیز بیانگر افزایش نسبی آنها در ایستگاه شرق اصفهان است و میانگین دمادر ایستگاه شرق اصفهان وکبوتر آباد دارای روند افزایشی است. روش منحنی تجمعی باقیمانده های نرمال که داده ها را بدو ناحیه تقسیم می نماید دارای نتایجی مشابه روش منکندال می باشد. بر اساس این روش دما در ایستگاه های کبوترآباد و شرق اصفهان دارای تغییرات معنی دار افزایشی بوده است. نتایج این مطالعه که بیانگر گرمتر شدن دمای اغلب ایستگاه های این استان (بخصوص در قسمت های میانی آن) است، می تواند در پهنه بندی و پیش بینی خشکسالی های آتی و همچنین برنامه ریزی و مدیریت منابع آب منطقه بکاربرده شود.

    کلیدواژگان: مشخصه های دما، استان اصفهان، آزمون من کندال، منحنی تجمعی باقیمانده های نرمال شده، روند تغییر اقلیم
  • لندفرم ها و طبقه بندی آنها در علم ژئومورفولوژی / مطالعه موردی: حوضه آبریز جاجرود در شمال شرق تهران
    هایده آراء صفحه 17

    ارزش و نیاز به وجود یک اصطلاح شناسی مشترک بین عالمان یک علم و توافق متخصصان آن علم در برداشت یکسان از واژه ها و مفاهیم است که به علم ارزش پارادایمی می بخشد. در همین ارتباط، علیرغم اشاره ای مکرر به واژه «لندفرم» در تعاریف مختلف علم ژئومورفولوژی به عنوان علم مطالعه و تفسیر لندفرم ها، بویژه دلایل ایجاد و تغییرات آنها، اشاره ای به مفهوم خود لندفرم در این تعاریف نشده و با وجود اهمیت این مفهوم از دیدگاه معرفت شناسی و متافیزیکی در ژئومورفولوژی، این واژه چندان مورد عنایت، توجه و توافق ژئومورفولوژیست ها نبوده است. بنابراین با توجه به اینکه مفهوم «لندفرم» که اساس طبقه بندی ها و مبنای بیشتر تحقیقات ژئومورفولوژیکی است، هدف از پژوهش حاضر بررسی ماهیت، مفهوم لندفرم ها و ارائه یک طبقه بندی لندفرمی از منطقه مورد بررسی است. روش پژوهش از نوع کمی و کیفی با استفاده از عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای منطقه و انجام بازدیدهای میدانی گسترده و بررسی اسناد و مدارک کتابخانه ای بوده است. نتیجه نهایی حاصل از پژوهش حاضر ارائه جدول لندفرم های موجود در منطقه مورد بررسی و تولید نقشه ژئومورفولوژیکی لندفرم های حوضه آبریز جاجرود بر اساس فرایندهای شکل زا می باشد.

    کلیدواژگان: اصطلاح شناسی جغرافیایی، لندفرم، طبقه بندی لندفرم ها، ژئومورفولوژی، حوضه آبریز جاجرود
  • نسرین نیک اندیش، وجیهه شهسواری، عباسعلی آروین، مهندس فرشاد سلیمانی صفحه 23

    خشکسالی پدیده جهانی است که تقریبا می تواند در هر ناحیه به وقوع پیوندد و منجر به زیان ها و هزینه های عمده اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شود. در این تحقیق به منظور بررسی خشکسالی های اقلیمی در استان هرمزگان از داده های بارندگی سالانه مربوط به 7 ایستگاه سینوپتیک و8 ایستگاه باران سنجی طی یک دوره آماری 20ساله (1986-2005) استفاده گردید. پس از آماده سازی داده ها، شدت خشکسالی به وسیله دو شاخص آماری (شاخص درصد از نرمال بارش و معیار بارش سالانه) محاسبه شد. سپس این نتایج در هر ایستگاه با نتایج بارش نظیر آن مقایسه گردید تا بهترین روش پهنه بندی انتخاب شود.
    نهایتا شاخص درصد از نرمال بارش به عنوان بهترین شاخص برای پهنه بندی خشکسالی انتخاب شد. نتایج پهنه بندی نشان داد که در این دو روش در سال های1995،1996،1997،1992ترسالی، در سال های 1993،1994، 2000،2004،2005 وسعت زیادی از منطقه خشکسالی متوسط و در سال 2003و2001 وسعت زیادی از منطقه خشکسالی شدید وخیلی شدید حاکم بوده است. وقوع خشکسالی در منطقه از لحاظ تداوم، شدت و وسعت از روند مشخصی برخوردار نبوده و دارای توزیع زمانی و مکانی یکنواخت نیست.

    کلیدواژگان: پهنه بندی، خشکسالی، شاخص های آماری، استان هرمزگان
  • غلامحسین صالح آبادی صفحه 30

    دشت جوین با وسعتی معادل6980 کیلومتر مربع در غرب استان خراسان رضوی بصورت ناودیس بین دو طاقدیس ارتفاعات جغتای در جنوب و ارتفاعات شاه جهان در شمال واقع شده که زهکش اصلی آن رودخانه کالشور جوین می باشد. وجود بیش 1110حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق در حال بهره برداری و عدم برنامه ریزی صحیح، در استفاده از منابع آب زیرزمینی موجب شده است که این دشت به عنوان یکی از مناطق بحرانی استان خراسان رضوی مطرح گردد. تراکم نسبتا زیاد روستاها و فعالیت غالب کشاورزی و وجود کارخانجات صنعتی مانند قند جوین فروکروم جمکو وتبدیل شدن دو قطب مهم جمعیتی این دشت(نقاب و جغتای) به شهرستان در سال های اخیر، قطعا موجب بهره برداری بیش از پیش و افت منابع آب زیرزمینی و به دنبال آن تشدید پدیده فرونشینی خواهد شد که نگرانی هایی را برای برنامه ریزان ایجاد خواهد کرد. به همین منظور در این تحقیق جهت مطالعه ارتباط فرونشینی با بهره برداری از منابع آب زیرزمینی، اقدام به تهیه وبررسی نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای، مطالعات کتابخانه ای و میدانی گردید. درمرحله بعد باتهیه اطلاعات و آمارهواشناسی وهیدرولوژی نقشه پیزومتری منابع آب زیرزمینی تهیه و با استفاده از تکنیک GIS نقشه پهنه بندی فرونشینی در این دشت تهیه گردید. این نقشه نشان دهنده آن است که بیشترین افت مربوط به مناطقی است که روستاها به لحاظ تعداد، از تراکم وجمعیت بیشتری برخوردارند. همچنین صنایع منطقه نیز تاثیر زیادی در این مسئله داشته اند. در نهایت باتوجه به نقشه ژئومورفولوژی و پهنه بندی افت منابع آب زیرزمینی پیشنهادات لازم جهت تغذیه منابع آب زیرزمینی وجلوگیری از وقوع پدیده فرونشینی ارائه شده است.

    کلیدواژگان: دشت جوین، فرونشینی، پهنه بندی، افت آب های زیر زمینی، GIS
  • کارکرد اقتصادی زنان روستایی در فرآیند توسعه پایدار / مطالعه موردی: استان چه ارمحال و بختیاری
    سید رامین غفاری صفحه 35

    مقاله پیش رو با هدف تبیین ارتباط بین کارکرد اقتصادی زنان روستایی با وضعیت توسعه پایدار نقاط روستایی به رشته تحریر درآمده است. در این پژوهش از روش های اسنادی، پرسشنامه ای و مشاهده ای استفاده شده است، مدل آماری تجزیه به مولفه های اصلی و اقتباس از مدل (پی، اس، آر) الگوی معمول در طبقه بندی وتحلیل داده ها است. جامعه آماری این پژوهش را 8619 زن روستایی واقع در سنین فعالیت ساکن در564 روستای بالای 15 خانوار استان چهار محال وبختیاری تشکیل می دهد، تعیین حجم نقاط و خانوارهای نمونه به روش نمونه گیری احتمالی طبقه بندی شده می باشد.چنانچه نتایج حاصل نشان می دهد کارکرد اقتصادی زنان روستایی از سویی متاثر از ساختارهای مکانی- فضایی، و از سوی دیگر در ارتباطی معنا دار با عواملی چون میزان برخورداری از مهارت های عمومی و دسترسی یا کنترل بر منابع و عوامل تولید می با شد. ارتقاء سطح تحصیلات و برگزاری دوره های مختلف آموزشی- ترویجی به همراه فراهم ساختن زمینه افزایش دسترسی، کنترل وحتی تملک زنان روستایی بر منابع وعوامل تولید با ارائه راهکارهایی چون، عرضه تسهیلات بانکی ارزان قیمت و... از جمله راهکارهایی است که انتظار می رود با اجرای آنها زمینه ارتقاء کارکرد اقتصادی زنان روستایی در فرآیند توسعه پایدار بیش از پیش فراهم گردد.

    کلیدواژگان: توسعه پایدار، کارکرد اقتصادی، زنان روستایی، نقاط روستایی
  • مهندس مژده ابراهیمی کیا، مهندس حمید عنایتی صفحه 43

    امروزه میزان مصرف انرژی در کشور ایران بطور چشمگیری افزایش یافته است. انرژی گاز یکی از مهمترین آنها بشمار میآید. مصرف گاز تا سالهای آینده بطور فزایندهای افزایش خواهد یافت و خطوط انتقال آن نیز بسرعت رو به گسترش است.
    طول این خطوط در شبکه گاز رسانی به هزاران مایل نیز میرسد و اطمینان یابی و کشف بموقع نقص هر بخش از خطوط لوله مهم و ضروری است. این مقاله مروری بر تکنولوژی کنونی کشف نشت از خطوط لوله گاز دارد و نقش سنجش از دور و استفاده از روش های هوایی را در کشف این مهم خاطر نشان مینماید.
    در بخش اول روش های متفاوت کشف نشت که در خطوط لوله گاز بکار میرود بطور مختصر مرور می شود و در بخش دوم به روش های نوری و استفاده از سنجش از دور و روش های هوایی جهت کاهش هزینه و سرعت انجام نشت یابی مناطق وسیع پرداخته میشود. در پایان، ضمن جمعبندی، روش های کشف نشت با هم مقایسه میشوند.

    کلیدواژگان: شبکه گازرسانی، روش های هوایی، سنجش از دور، نشت در خطوط لوله گاز
  • هوشنگ عطایی، افسانه آنالویی صفحه 49

    یکی از بزرگترین مشکلات منابع طبیعی فرسایش خاک و تولید رسوب میباشد که این عوامل عموما تابع شرایط اقلیمی، پستی و بلندی خاک و کاربری اراضی میباشد. در این تحقیق بررسی و ارتباط استفاده از اقدامات آبخیزداری از جمله بانکت و چکدم یا بندهای تاخیری با فرسایش خاک و تولید رسوب حوضه آبخیز مندرجان واقع در سراب حوضه سد زاینده رود با مساحت 230 کیلومتر مربع انتخاب گردیده است. در تحقیق حاضر از آمار بارندگی ایستگاه کلیماتولوژی چادگان و رسوبسنجی مندرجان طی سالهای 1358 تا 1381 و نقشه کاربری اراضی و سیمای فرسایش با استفاده از تصاویر ماهوارهای سال 1979 استفاده شده است. از آنجائیکه حوضه آبخیز مندرجان در غرب استان اصفهان واقع گردیده و دارای شرایط اقلیمی و هوای سرد با تابستانهای معتدل میباشد و متوسط بارش سالیانه آن 420 میلیمتر برآورد شده، با توجه به محدود شدن بین کوه های داران (دالانکوه) از شمال و پشت کوه های زاگرس در غرب دارای آبراهه های متعدد و شیب متوسط 3/13% با جهت شمالی و جنوبی بر نقطه خروجی حوضه آبخیز مندرجان منتهی می شود. لذا اقدامات و فعالیت های متنوع آبخیزداری از جمله (بانکت و چکدم یا بندهای تاخیری) توانسته است در ترسیم و جلوگیری از فرسایش تاثیر مثبت و بسزایی داشته باشد. روش کار به صورت توصیفی- موردی همراه با بررسی های کتابخانه ای و میدانی می باشد.

    کلیدواژگان: فرسایش، بانکت، چکدم یا بندهای تاخیری، آبخیزداری
  • یونس آزادی، مقصود بیات صفحه 53

    به منظور برنامه ریزی و توسعه مناطق و نواحی، شناخت امکانات و تنگناها و تعیین میزان محرومیت و برخورداری از شاخص های مورد بررسی در مناطق مورد برنامه ریزی، در مرحله اول اهمیت قرار دارد. هدف از تدوین این مقاله سطح بندی شهرستان های استان ایلام از نظر شاخص های مکانیزاسیون کشاورزی می باشد که ابتدا در دو قالب، سطح بندی شهرستان های مورد مطالعه از نظر نسبت بهره برداران استفاده کننده و برخوردار از ماشین آلات کشاورزی و سپس در حالت جمع این دو قالب، نسبت به سطح بندی شهرستان های استان اقدام گردیده است. برای سطح بندی شهرستان ها از نظر شاخص های مورد بررسی، از مدل موریس که از جمله مدل های مرسوم در زمینه سطح بندی مناطق می باشد، استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که از نظر شاخص نسبت بهره برداران استفاده کننده از ماشین آلات کشاورزی، شهرستان دره شهر در رتبه اول و شهرستان ایوان در رتبه آخر و از نظر شاخص نسبت بهره برداران برخوردار از ماشین آلات کشاورزی، شهرستان دهلران در رتبه اول و شهرستان مهران در رتبه آخر قرار گرفته اند. همچنین از نظر شاخص توسعه مکانیزاسیون کشاورزی، که از مجموع شاخص های قبلی محاسبه گردیده است، شهرستان دهلران در رتبه اول و شهرستان ایوان در رتبه آخر قرار گرفته اند. نتایج سطح بندی شهرستان های مورد مطالعه نشان می دهد که دو شهرستان در ردیف شهرستان های برخوردار، چهار شهرستان در ردیف شهرستان های نیمه برخوردار و یک شهرستان در ردیف شهرستان های محروم قرار گرفته اند.

    کلیدواژگان: سطح بندی، ضریب توسعه یافتگی، مدل موریس، شهرستان های استان ایلام
  • رحیم سرور، پروین پرویزیان صفحه 61

    آنچه که در دنیای امروز به آن یقین پیدا کرده اند این است که گردشگری یکی از منابع با ثبات تامین درآمد می تواند باشد. در مناطقی که تراکم جمعیت بیشتر است از سویی نیاز به اماکنی جهت گذران اوقات فراغت و گردش و تفریح بیشتر است و از سویی دیگر نیاز به اشتغال بیشتر احساس می شود. منطقه مورد مطالعه شهرستان شهریار می باشد که با داشتن حدود یک میلیون نفر جمعیت قطب جمعیتی بزرگی در استان تهران محسوب می شود. بخش عظیمی از این جمعیت زیاد برای تامین درآمد و حتی جهت گذران اوقات فراغت و تفریحات خود به تهران و کرج وابسته هستند که این امر موجب ترافیک بیشتر این کلان شهرها هم می شود. منطقه، یک دشت سرسبز و پوشیده از باغات میوه است که بقا و ماندگاری این زیبایی منوط به داشتن برنامه و ایجاد سود بیشتربرای صاحبان این باغ ها می باشد وگرنه این اراضی باغی طبق روال چند ساله اخیر با سرعت زیادی به بخش ساخت و کار واگذار می شود. در این تحقیق، منطقه از زوایای مختلف مورد مطالعه و جمع آوری اطلاعات میدانی قرار گرفت و آنچه که در نهایت به دست آمد این است که منطقه نیاز به برنامه ریزان توانمند با قدرت برنامه ریزی بلند مدت و ایجاد زمینه برای جذب سرما یه ها و فراهم نمودن اطمینان از سرمایه گذاری در این بخش، و به وجود آوردن بستر های جدید و خلاقانه و برداشتن و یا به حداقل رساندن موانع و محدودیت های موجود دارد. بدیهی است که دشت سرسبز شهریار رقبای قوی تری چون شهرستان های شمالی استان تهران دارد و برای اینکه در این عرصه بتواند حرفی برای گفتن داشته باشد باید برنامه های جدیدی در منطقه اجرا شود.

    کلیدواژگان: گردشگری، اوقات فراغت، شهریار، توریسم، مدل SWOT
  • علی شماعی، محمد مهدی ابراری صفحه 67

    مدیریت یکپارچه شهری نظریه نوینی است که در یکی دو دهه اخیر در ایران به صورت رسمی برای کاهش هزینه شهرها به خصوص کلان شهر تهران مطرح شده است. ناهماهنگی های موجود بین سازمان های مدیریتی باعث سردرگمی اداره شهر و اتلاف سرمایه های مادی و معنوی شده به گونه ای که تصمیم گیری سازمان ها و دستگاه های خدمات شهری در برخی موارد در تضاد با یکدیگرند. امروزه عدم مدیریت یکپارچه شهرها هزینه های چندین برابر را بر پیکر اقتصاد شهری تحمیل کرده و در نهایت فرهنگ شهرنشینی را با چالش هایی مواجه ساخته است.
    هدف از این پژوهش دستیابی به راهکاری جهت یکپارچگی مدیریت شهری و توسعه فرهنگ شهرنشینی و بهره گیری از توان ها و فرصت های موجود در همه بخش هاست. روش این پژوهش توصیفی و تحلیلی است که در ابتدا به منظور مباحث نظری، روش تاریخی متکی بر داده های موجود مورد توجه قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که متناسب با رشد شهرنشینی در شهر تهران و گسترش سازمان ها و ادارات مختلف، تضاد تصمیم گیری ها و برنامه ها و نابسامانی ها در فضاهای شهری تشدید گردیده است. مدیریت شهری با توسعه فرهنگ شهرنشینی رابطه متقابلی دارد. با توجه به نحوه مدیریت شهر، فرهنگ شهرنشینی شکل می گیرد.
    بررسی های انجام گرفته نشانگر آن است که رابطه متقابلی بین مدیران شهری در چگونگی ساخت فضاها وجود ندارد. فضاهای منظم و زیبا موجب رشد و توسعه فرهنگی می گردد. یافته ها نشان می دهد که در شهر تهران بیشترین ناهماهنگی ها مربوط به سازمان های آب، برق و مخابرات در امور حفاری که موجب آزردگی روحی و ناهنجاری های اجتماعی می گردد. این ناهماهنگی ها در مناطق جنوبی شهر بیشتر محسوس است و در شمال شهر ناهماهنگی ها کمتر می باشد.

    کلیدواژگان: مدیریت یکپارچه شهری، فرهنگ شهرنشینی، مدیریت مشارکتی
  • عزت الله قاسمی فر، مهندس سیامک تقی زاده صفحه 74

    از نواحی بسیار مهم و تاثیرگذار در توسعه کشور، نواحی مرزی است که با گسترش توسعه نیافتگی در این نواحی، نتایج سوء آن به طور مستقیم به کل کشور منتقل خواهد شد. از جمله نواحی مرزی کشور ایران که از لحاظ توسعه دارای وضعیت مطلوبی نمی باشد نواحی مرزی استان سیستان و بلوچستان است. به طور خلاصه می توان چالش های عمده موجود در سیستان و بلوچستان را به شرح ذیل نام برد:گستردگی جغرافیایی همراه با جمعیت اندک (وسعت 178431 کیلومتر مربع با 1722579 نفر جمعیت- مرکز آمار ایران: 1385) مرزهای طولانی و ناامن، وجود موانع طبیعی از جمله بیابان ها و کویرها، کمبود مواهب طبیعی، انزوای جغرافیایی، عامل ژئومورفولوژیکی، وضعیت آب و هوا و عدم ذخایر نفت و گاز، استقرار اقوام و قبایل بلوچ در دو سوی مرز، همجواری با کشورهای پاکستان و افغانستان و بی ثباتی و ضعف در ایجاد ثبات کامل سیاسی واداری و اقتصادی کشور افغانستان که فقدان کنترل مرز را به همراه داشته است، جریان سیاسی پناهندگان افغانی، قرارگیری در مجاورت بزرگ ترین کانون تولید مواد مخدر و قاچاق آن از طریق مرز استان سیستان و بلوچستان به داخل ایران، وضعیت نامتعادل و نا برابری های اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی این نواحی نسبت به نواحی مرکزی، فقر و محرومیت که موجب گرایش بسیاری از مردم این نواحی به قاچاق مواد مخدر شده است. چالش های فوق در این نواحی باعث بروز مشکلات و مسائل فراوان و متنوع گردیده است که می تواند توسعه را در سطوح محلی، منطقه ای و حتی ملی مورد تهدید قرار دهد و در صورت ادامه، معضلات جدی تر را به بار خواهد آورد. لذا در این مقاله، نگارنده به دنبال مسئله اصلی شناخت ویژگی های ژئوپولیتیک بعنوان عامل تاثیرگذار بر عدم توسعه موجود درسیستان و بلوچستان می باشد تا بتوان براساس آن نگاهی پژوهش محور جهت ایجاد توسعه پایدار در این نواحی به دست آورد.

    کلیدواژگان: توسعه، ژئواکونومیک، عوامل ثابت و متغیر ژئوپولیتیک
  • اسماعیل نصرآبادی صفحه 83

    دسترسی به داده های عناصر اقلیمی یکی از پیش نیازهای اساسی در هر مطالعه اقلیمی به شمار می آید. در گذشته داده های پیمونگاه های سازمان های هواشناسی و موسسات وابسته به آن مرسوم ترین و قابل اعتمادترین داده ها برای مطالعات اقلیمی محسوب می شد و استفاده از داده های بارش پیمونگاه ها پارادایم مسلط در بین اقلیم شناسان به شمار می آمد. اما در دهه های اخیر، ناتوانی ها و ایرادات این پارادایم به خصوص در تعمیم نتایج حاصل از مطالعه داده های یک پیمونگاه به یک پهنه آن هم در مورد متغیرهای سرکش مانند بارش، موجب شد تا پارادایم جدیدی جایگزین شده و استفاده از داده های شبکه ای بارش پدید آید. بخشی از نیاز پارادایم جدید به این نوع داده ها با ایجاد پایگاه های شبکه ای بارش مرتفع شد.
    این پایگاه ها با استفاده از منابع مختلف داده های بارش را جمع آوری کرده و با استفاده از روش های خاص زمین آمار این داده های پیمونگاهی را به داده های شبکه ای در درجه تفکیک متفاوت برای گستره های منطقه ای تا جهانی و در بازه های زمانی طولانی تهیه می کنند. هر چند با توجه به وجود نسخه های متعدد و متنوع امکان تشریح کامل ویژگی های تک تک نسخه های پایگاه های داده وجود ندارد. اما هدف این مقاله آشنایی با ساختار کلی و ویژگی های عمومی پایگاه های داده شبکه ای بارش و امکانات آنها است. در پایان نگاشت بارش ایران بر اساس داده های برخی از پایگاه های داده بارش جهت آشنایی بیشتر ارائه شده است.

    کلیدواژگان: داده های شبکه ای بارش، پایگاه های داده ی بارش، ایران
  • مجید منتظری، لیلا دادخواه صفحه 89

    گرد و غبار همواره به عنوان یکی از مهم ترین مخاطرات محیطی مطرح بوده و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی را بر جای می گذارد. هدف از این تحقیق بررسی و شناسایی روند تعداد روزهای همراه با گرد و غبار در ایستگاه بوشهر طی 55 سال گذشته می باشد.
    در این راستا از آمار تعداد روزهای توام با گرد و غبار ماهانه و سالانه ایستگاه بوشهر طی دوره آماری 2005-1951 استفاده شده است. ابتدا تست بهنجاری داده ها توسط نرم افزار Ncss و تست همگنی داده ها توسط آزمون Runs Testانجام و پس از اطمینان از نابهنجار بودن داده ها آزمون ناپارامتری من – کندال انتخاب شد.
    با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، به غیر از ماه ژوئن که بدون روند می باشد، در سایر ماه ها و حتی در مقیاس سالانه تعداد روزهای توام با گرد و غبار دارای روند افزایشی می باشد. نکته درخور توجه این که روندهای افزایشی طی ماه های سرد سال بیش از ماه های گرم سال می باشد به طوری که ماه مارس و نوامبر به ترتیب با 71/3 و 4/4 درسطح اطمینان 9/99 درصد از روند افزایشی برخوردار می باشد.

    کلیدواژگان: آزمون من کندال، بوشهر، روند، گرد و غبار
  • تقی طاووسی، محمود حسین زاده کرمانی صفحه 92

    در سال های اخیر فراوانی طوفان های گرد و غباری افزایش یافته است. طوفان های گرد وغباری می توانند در تغییر اقلیم موثر بوده و سبب خسارات و زیان های بزرگ به جوامع بشری گردند. پایش بلایا بطور صحیح یک نیاز خیلی ضروری می باشد. در این مقاله فرایندهای طوفان های گرد و غباری که در آوریل 2006 اتفاق افتاده اند، پایش گردیده است. بر حسب ویژگی های انعکاس و جذب طو فان های غباری محدوده طوفان های غباری بطور دقیق استخراج گردیده و درجات شدت آن ها برآورد شده است. سپس مسیرهای حرکت آن ها بوسیله داده های چند زمانی پایش گردیده است. نتایج توافق زیادی با پایش گروه هواشناسی نشان می دهد. به طور کلی پایش پویای فرایندهای طوفان گرد و غباری با داده های چند زمانه ای کاربرد زیادی در آینده خواهد داشت.

    کلیدواژگان: طوفان گرد و غباری، پایش پویا، داده های چند زمانی، Terra، Aqua MODIS
  • علیرضا عباسی سمنانی صفحه 96

    کشور ایران در یکی از حساس ترین موقعیت های ژئوپلیتیکی جهان قرار گرفته، به گونه ای که مناطق ژئوپلیتیکی فعالی با کارکردهای گسترده و متعدد گرداگرد آن را فرا گرفته و آن را به صورت کانون جاذبه دیپلماسی منطقه ای و جهانی درآورده است. این موقعیت باعث تاثیرگذاری ایران در روند تحولات جهانی و منطقه ای می شود.
    اما از آنجایی که سیاست خارجی و عملکرد دولت ها برگرفته از محیط ژئوپلیتیک و ایجاد شرایط تعامل در مجموعه ای از رفتارهای مکانی و زمانی آنان است، جمهوری اسلامی ایران نیز به رغم برخورداری از موقعیت استراتژیک، لازم است طراحی و اجرای سیاست خارجی بر مبانی ژئوپلیتیکی (موقعیت، وضعیت، منابع انرژی، ایدئولوژی، قلمرو فرهنگی و...) همراه با تعامل موثر و ایجاد درکی متقابل از شرایط زمان و مکان داشته باشد. با این وصف، در این نوشتار، تلاش بر آن است تا با شناخت دقیق و عمیق بسترهای مساعد و نامساعد ژئوپلیتیکی ایران، زمینه ها و رویکردهای تحقق فرصت ها و مقابله با چالش های گوناگون برای حضور موثر جمهوری اسلامی ایران در تحولات نظام بین الملل با کمترین هزینه و بیشترین منافع تبیین شوند.

    کلیدواژگان: موقعیت ژئوپلیتیک ایران، تعاملات بین الملل، فرصت ها، چالش ها
  • حسین حاتمی نژاد، موسی پژوهان (پناهنده خواه)، نوشین پاکدوست صفحه 105

    امروزه مجموعه های تجاری بطور کلی و مراکز خرید به عنوان بارزترین و مدرن ترین شکل این مجموعه ها بطور خاص، با توجه به کارکرد و اهمیتی که در زندگی روزمره مردم دارند به یکی از هسته های فعال تجاری شهرها بویژه شهرهای بزرگ و مدرن بدل گشته اند. امروزه مراکز خرید در اشکال مدرن آن بر خلاف گذشته طیف متنوعی از کالاها و خدمات را به مشتریان خود ارائه می دهند و علاوه بر کارکرد اقتصادی و تجاری، به محلی برای تعاملات زنده اجتماعی و فرهنگی و همچنین گذران اوقات فراغت و تفریح همراه با خرید بدل شده و دارای کارکرد های اجتماعی- فرهنگی و تفریحی شده اند. گویی که نقش های اجتماعی-فرهنگی بازارهای قدیم ایران را این بار در شکل مدرن آن بازآفرینی نموده اند. با توجه به گستردگی نقش و عملکرد و اهمیتی که این مجموعه های تجاری در فعال نمودن مناطق شهری از ابعاد اقتصادی، اجتماعی و تفریحی دارند، برنامه ریزی راهبردی برای ایجاد و توسعه آنها نیز از حساسیت خاصی برخوردار است. در این مقاله با توجه به ادبیات و تجارب جهانی موجود در این زمینه، به معرفی اصول و مبانی تدوین سند راهبردی در برنامه ریزی اینگونه مراکز پرداخته می شود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از روش اسنادی است. نتایج تحقیق نشان دهنده این است که در برنامه ریزی راهبردی این مجموعه ها چهار حوزه راهبردی وجود دارد: حوزه مکان یابی، حوزه طراحی و اجاره، حوزه تحقیق و مشاوره و حوزه مالی که هر کدام دارای اهداف، استراتژی ها و خطوط راهنمای خاص خود می باشند.

    کلیدواژگان: برنامه ریزی راهبردی، مجموعه های تجاری، مراکز خرید، اصول راهنما
|
  • Alireza Sheykholeslami, Masum Dusti, Maryam Beyranvandzadeh, Ebrahim Rostam Gurani Page 2
    For various reasons, including industrial revolution, socioeconomic, cultural and political dependence,modernism, unmethodical following of Western models, etc., The spatial organization of our country's settlements has undergone a number of complex, sweeping changes so that in a few decades, its formerly traditional state with certain rules has become polarized, multiple, unbalanced, inefficient, heterogeneous, and backward. This research was conducted with the aim of analyzing the spatial organization of North Khorasan Province.Using the models of entropy coefficient, stratigraphical, urban first and Arthur Smilies model,it investigates and analyzes the urban system of North Khorasan province during the last decade. The results of the research show that the urban network of the province is relatively orderly, due to the sovereignty of the middle and small cities in the province.
    Keywords: Space organization, entropy coefficient, stratified urban class prime model, Arthur Smilies pattern, North Khorasan
  • Samaneh Mosayyebi Page 7

    The main features of river ecosystem are that they are dynamic, consistent, organized from the river source to the estuary. This integrated system changes river into a varied, complex and unique system. Critical river ecosystems create a dynamic balance between variables like material, energy, space, time and variability in accordance with their environment.
    Extracting too much alluvial materials (more than what can be renewed) results in destruction and collapse of river systems. It destroy their ecological unity in different ways and ultimately transfer its negative effects to the surrounding ecosystems.
    Golpaygan River has been the most important resource providing sand for its surroundings for about half a century. Because of many different reasons such as limited flood current, small basin, construction of a dam, the river cannot restore even a small portion of its despoiled resources of sand and gravel.
    Therefore, the river is facing irrecoverable morphologic, hydrologic and geomorphologic changes in a vast part of its central basin. This can have negative influence on groundwater resources, vegetation, soil resources, erosion and other environmental elements.
    The present article endeavors to study and investigate the effects of mismanagement in the area, hoping that perhaps this results in paying more attention to the environment. To do so, it applies field study, hydrological and geomorphodynamic studies and calculates the volume of erosional sources in the rive

  • Zohreh Maryanaji, Hossein Karimi Javid, Yusof Sheykholmoluki Page 12

    In the present article, Isfahan annual temperature parameters were analyzed to determine long-term time trend and its potential changes in 1976 to 2005 time period. To do so, any of the temperature data series received from the five weather stations (Isfahan, East Isfahan, Kashan, Kabutar Abad, Khor) were investigated based on Mann-Kendall statistical tests and normal residuals cumulative curve. Based on the non-parametric Mann-Kendall method, maximum temperature in Kabutar Abad and Khor stations had increased significantly, while other stations lack a trend. Minimum annual changes also shows a relative increase in eastern stations and average temperature in East Isfahan and Kabutar abad stations have an increasing trend. Normal residuals cumulative curve which divide data into two domains has similar results. According to this method, temperature in kabutar Abad and East Isfahan stations have increased significantly. The results which indicate temperature increase in most provincial stations (especially central ones) can be applied to zoning and predicting future droughts along with planning and managing water resources in the area.

  • Haydeh Ara Page 17

    Scholars and experts in different fields need a common terminology and a common interpretation of terms and concepts which give paradigmatic value to the science. Despite repeated references to “landforms” in different definitions of geomorphology, as the science of studying and interpreting landforms, and the importance of this concept in metaphysical and epistemological view of geomorphology, the term has been quite neglected by geomorphologists. Therefore, as most classifications and geomorphologic researches are based on the concept of “land form”. The present article seeks to investigate the nature and concept of landforms and provide a classification of landforms in the area. Qualitative and quantitative research methods, aerial and satellite imageries were applied, large scale field study was performed and library documents were explored. The research ultimately provides a table of available landforms in the area and produce a geomorphologic map of landforms in Jaj Rud basin according to land forming processes.

  • Nasrin Nikandish, Abbasali Arvin, Vajiheh Shahsavari, Farshad Soleymani Page 23

    Drought is a global phenomenon which can happen nearly everywhere and result in major economic, social and environmental costs and losses. In this study, annual precipitation data of 7 synoptic stations and 8 pluviometric stations in a 20 year period (1986-2005) were applied to investigate climatic droughts in Hormozgan province. After preparation of data, the intensity of drought was calculated using two statistical indices (percent index of normal precipitation and annual precipitation metric). Then, the results in each station were compared with its corresponding precipitation to select the best zoning method.
    Finally, percent index of normal precipitation was selected as the best index for zoning drought. Results of the zoning indicated that in 1992, 1997, 1996, 1995 wet year was dominant in the area, while in 1993, 1994, 2000, 2004, 2005 average dry year covered a large part of the area and in 2001, 2003 very dry and extremely dry year was dominant. Drought does not show a specific trend considering its continuation, intensity and extent and lacks a homogeneous temporal and spatial distribution.

  • Gholamhoseyn Salehabadi Page 30

    Jovin plain with an area of 6980 km2 is a syncline between two anticlines of Choghatay elevations in south and Shah Jahan elevations in North. Its main drainage is Kalshur River in Jovin. Because of more than 1110 deep and semi-deep wells being exploited and lack of correct planning in groundwater resources, this plain have been introduced as a critical areas in Khorasan-e Razavi province. Relatively high density villages, dominance of agricultural activities, industrial factories like Qand-e Jovin and Jamco ferro-chromium, and the fact that two important population centers in the plain (Neqab and Choghatay) have been changed into a town in recent years will definitely result in increasing exploitation of groundwater resources, intensification of ground subsidence and creates new considerations for urban planners. In order to study the relation between ground subsidence and exploitation of groundwater resources, the present article produces and investigates topographic, geologic maps, and satellite imageries and performs field and secondary study. In the next step, piezometric maps of ground water resources were produced using meteorological information and statistics. Ground subsidence zoning map of this plain was produced using GIS techniques. The map indicates that ground subsidence happened mostly in areas where villages have a higher density and population. Moreover, industries in the area were highly influential. Finally based on the geomorphologic maps and zoning of groundwater resources reduction, suggestions are provided regarding feeding of groundwater resources and ground subsidence.

  • Seyyed Ramin Ghafari Page 35

    The present article seeks to clarify the relation between economic function of women in villages and sustainable development of rural areas. Documentary research methods, questionnaires and monitoring were used. Principal component analysis (PCA) and a model derived from PSR model are the usual pattern in data classification and analysis. Statistical society consists of 8619 women in active ages in 564 villages of more than 15 household in Chahar Mahal va Bakhtiari. The volume of selected points and households are classified using probable sampling. Results indicate that economic function of rural women is under the influence of local-spatial structures and has a significant relation with factors like general skills and access or control of producing factors. Upgrading education level, holding different educational-promotional courses, providing necessary requirements to increase rural women access and control over producing resources and factors with solutions like cheap bank facilities, etc. are among solutions which is expected to increase economic functionality of rural women in the process of sustainable development.

    Keywords: sustainable development, economic function, rural women, rural points
  • Mojdeh Ebrahimikia, Hamid Enayati Page 43

    Nowadays, energy use has increased dramatically in Iran. Gas is one of the most important energy resources. Gas use will grow in future and its pipe lines are quickly developing. The length of this gas distributing network reaches thousands of miles, so validating and timely defect detection in each part of pipe line is important and essential. The present article reviews current technology of leakage detection in pipe lines and points out the role of remote sensing and aerial methods in this detection.
    In the first section, different leakage detection methods applied on gas pipe lines are shortly reviewed and the second section focuses on optical methods and applying remote sensing and aerial methods with the aim of decreasing costs and time of leakage detection in vast areas. Finally, different methods of leakage detection are compared in the conclusion.

  • Hooshmand Ataei, Afsaneh Analooei Page 49

    Soil erosion and production of sediments are among the most important natural resource problems which depends on climatic situation, soil reliefs and land use. The present study investigates the relation between watershed management activities like banquette and check dam or detention dams with soil erosion and production of sediments in Manderjan watershed which is located in Sarab, Zayande Rud dam. This watershed covers 230 km2. Precipitation statistics from Chadegan climatology station and Sediment monitoring network in Manderjan during 1978-2002 were used along with land use map and erosion map based on 1979 satellite images. Manderjan watershed is located in West Isfahan province and has cold weather with temperate summers. Its average annual precipitation is evaluated 420 mm. Because of being located between Daran Mountains (Dalankuh) in North and Zagros mountains in west, it has multiple streams and an average slope of 13.3% in north-south direction. Therefore, different watershed management activities (banquette and check dam or detention dams) could have a significant effect on prevention of erosion. Descriptive case study was used along with field study and library investigation.

  • Yoones Azadi, Maghsud Bayat Page 53

    Recognizing strong and weak points and determining the level of deprivation and enjoyment of the specified indices in these areas are the most important step for planning and developing areas and zones. The present article seeks to rate towns in Ilam province based on the development of agricultural mechanization. To reach this goal, towns under study were first rated in two frameworks regarding the ratio of beneficiaries using agricultural machinery to those enjoying them. Then, towns of Ilam province are rated based on the aggregation of these two frameworks. Morris model, a customary model in rating areas, is used for rating towns based on these indices. Results indicate that Dare Shahr has the first rank and Ivan has the last rank in the ratio of beneficiaries using agricultural machinery, while Dehloran has the first rank and Mehran possess the last rank in the ratio of beneficiaries owning agricultural machinery. Moreover, Dehloran has the first rank and Ivan has the last rank in the index of agricultural mechanization development which is calculated by the aggregation of the previous indices. The results of the ranking indicates that two towns are privileged, four are semi-privileged and one town is in the deprived rank.

  • Rahim Sarvar, Parvin Parvizian Page 61

    Today, tourism certainly can be a sustainable resource of income. In areas with higher density, there is higher needs for a place to spend leisure time on one hand and on the other hand the need for employment is more severely felt. Shahreyar with a population of one million is a large population center in Tehran province. A large part of this population depends on Tehran or Karaj for their income and even for spending their free time which results in increasing traffic jams of these metropolises. The area is a green plain covered with fruit gardens whose beauty and maintenance depends on planning and increasing the benefits of garden owners. Otherwise, these gardens will end in the construction section as it has happened in the last few years. In the present research, the area was investigated from different perspectives and field information were collected. Results indicate that the area is in need of powerful planners with the capability of long term planning and providing the necessary requirements to attract capital and create confidence for investment in building new creative contexts and eliminating or minimizing limitations and obstacles. Obviously, green plain of Shahreyar has more powerful rivals like towns in North of Tehran and if it is going to maintain its status, new plans must be implemented in the area.

  • Ali Shamai, Mohammad Mahdi Abrari Page 67

    Integrated urban management is a modern theory proposed officially in Iran during the last one or two decades with the aim of reducing urban expenses especially in Tehran municipality. Inconsistencies among managing organizations result in confusion of urban organizations and wasting material and spiritual capital, in a way that sometimes decisions made by urban service organizations contrast with one another. Nowadays, lack of integrated urban management has imposed multiple costs to the urban economy and ultimately challenged urbanization culture.
    The present article seeks to find a solution for integrated urban management and development of urbanization culture and exploiting capabilities and opportunities in all sections. Descriptive-analytic methods are used. In theoretical discussion, historical method are applied based on available data. Results indicate that in accordance with urbanization growths in Tehran and development of different organizations, disagreement between decisions and plans and disturbances in urban environment have intensified. Urban management is mutually related with the development of urbanization culture. Urbanization culture is shaped in accordance with urban management.
    Investigations indicate that there is no mutual relationship between urban managers in building urban spaces. Organized and beautiful space results in cultural growth and development. According to the research findings, most of inconsistencies in Tehran are related to excavations performed by organizations working in water, power and telecommunication sectors which causes mental distress and social anomalies. These inconsistencies are more sensible in southern parts of the city and fewer inconsistencies are observable in northern parts.


    Keywords: integrated urban management, urbanization culture, participatory management
  • Ezzatollah Ghasemifar, Siamak Taghizadeh Page 74

    Borderline areas are very important and influential in the development of country and underdevelopment in these areas will be directly transferred to the whole country. Sistan-va Balushectan is a borderline area in Iran which lack an appropriate developmental status. In sum, major challenges facing Sistan-va Baluchestan includes:Geographical broadness with limited population (178431 km2 with a population of 1722579-Statistical center of Iran: 2006), long and insecure borders, natural obstacles like deserts, lack of natural blessings, geographic isolation, geomorphological factors, climatic situation and lack of oil and gas resources, settlement of Baluch tribes in both sides of the border, vicinity to Pakistan and Afghanistan, instability and weakness in providing complete political, administrational and economic sustainability which have resulted in lack of control on borderlines, political flow of Afghan refugees, vicinity to the largest drug producer and smuggler entering Iran through Sistan va Baluchestan borders, economic, cultural and social inequalities in this area as compared to central areas, poverty and deprivation which have resulted in a tendency toward smuggling. These challenges have resulted in numerous and various problems and issues which can threaten local, regional and even national development. If the present situation continuous, more severe difficulties can arouse. Therefore, the present article seeks to understand geopolitical features as an effective factor in underdevelopment of Sistan-va Baluchestan to gain a research-based perspective and create the foundations of sustainable development in the area.


    Keywords: development, geo-economics, fixed, changeable geopolitical factors
  • Esmail Nasrabadi Page 83

    Access to climatic data is a fundamental prerequisite in any climatic study. In past years, data received from Meteorology organization stations were among the most reliable and acceptable data for climatic study and using precipitation data of these stations were a dominant paradigm among climatologists. But in recent decades, flaws and incapability of this paradigm in generalizing data received from one station to a zone especially in the case of unruly variables like precipitation resulted in adding a new paradigm and applying precipitation network data. Needs of the new paradigm to these kinds of data are somehow satisfied with precipitation network data.
    These bases collect precipitation data from different resources and produce these network data in different degrees of separation using specific geo-referenced methods for regional to global zones in long time periods. However, complete analysis of each available station is not possible due to multiple and varied available versions. The present article seeks to introduce the overall structure and general features of precipitation network data bases and their capabilities. Finally, precipitation map was produced based on data received from some precipitation data stations.

    Keywords: precipitation network data, precipitation data base, Iran
  • Madjid Montazeri, Leyla Dadkhah Page 89

    Dust has always been one of the most important environmental hazards and it leaves adverse environmental consequences. The present article seeks to identify and analyze dusty days’ trend in Bushehr station during the last 55 years.
    In this regard, monthly and annual statistical data of dusty days in Bushehr station between 1951 and 2005 was applied. First, normality test was performed using Ncss and homogeneity test was performed using Runs Test. After proving data abnormality, nonparametric test of Mann-Kendall was chosen.
    Findings indicate that except for June, other months show an increasing trend of dusty days even in annual scale. Noteworthy, the increasing trend in cold months is more obvious than warm months of the year so that March and November with respectively 3.71 and 4.4 show an increasing trend in 99.9 percent significant level.


    Keywords: Mann-Kendall test, Bushehr, Trend, Dust
  • Trans By: Taghi Tavousi, Mahmood Hoseynzadeh Kermani Page 92

    In recent years, fequency of dust storms has increased. Dust storms can influence and change the environment, result in huge damages for human societies. Correct monitoring of disasters is an essential need. The present article monitor dust storm processes in April, 2006. The dust storm zone was extracted concisely based on reflection features and dust storm absorption. Their intensity levels were estimated. Then, their moving directions were monitored using multi temporal data. Results indicate high consistency with the monitoring performed by meteorological group. To sum up, dynamic monitoring of dust storm processes with multi temporal data will be very useful in future.
    کلیدواژه‌ها [English]

    Keywords: dust storm, dynamic monitoring, multi temporal data, Terra, Aqua MODIS
  • Alireza Abbasi Semnani Page 96

    ]Iran is located in one of the most critical geopolitical positions of the world, so that active geopolitical areas with extensive functions have surrounded Iran and changed it into an attraction for regional and global diplomacies. This has resulted in Iran effectiveness in regional and global transitions.
    Yet, foreign policy and governments’ performance depends on geopolitical environment and provision of necessary factors for interacting in a collection of spatial and temporal behaviors. Islamic Republic of Iran needs to design and implement its foreign policy based on its geopolitical position (position, situation, energy resources, ideology, and cultural territory) with efficient interaction and a mutual understanding of time and space. Thus, the present article seeks to reach a deep and precise understanding of favorable and unfavorable geopolitical contexts in Iran. It defines approaches used for the realization of opportunities and confronting different challenges facing Islamic Republic of Iran’s effective presence in international changes with lowest expenses and highest profits.


    Keywords: Iran geopolitical position, international interactions, Opportunities, Challenges
  • Hosseyn Hataminejad, Musa Pajoohan, Nooshin Pakdust Page 105

    Nowadays, commercial complexes and specially shopping centers as the most obvious and the latest type of these complexes have changed into an active commercial nucleus of large and modern cities due to their function and importance in daily life of citizens. Different forms of shopping centers provide diverse goods and services for their customers. Apart from economic and commercial functions, they have accepted social-cultural and recreational functions. They have changed into a place for dynamic social and cultural interactions and a place for spending free time along with shopping. As if social-cultural roles of old Iranian bazaars are recreated in a modern format. Considering the extent of commercial complex role, function and importance in social, economic and recreational activation of urban areas, strategic planning for construction and development of these complexes is especially sensitive. The present article introduces principles and foundations of drafting strategic document and planning such complexes using global literature and experiences. Descriptive-analytic research method is used. Information is collected using documentary method. Results indicate that there are four strategic areas in strategic planning of these complexes: locating area, design and tenure area, research and consultation area, financial area and each of these areas have their own goals, strategies, guidelines.

    Keywords: strategy planning, commercial complexes, shopping centers, guidelines