فهرست مطالب

پژوهشنامه انقلاب اسلامی - پیاپی 8 (پاییز 1392)

پژوهشنامه انقلاب اسلامی
پیاپی 8 (پاییز 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/09/10
  • تعداد عناوین: 7
|
  • تبیین پذیری رویکرد سیاست خارجی انقلاب اسلامی در پارادایم های اصلی روابط بین الملل
    رضا سلیمانی صفحات 1-23
    با وجود ادعای «جک گلدستون» درباره گرایش قوی متفکران علوم اجتماعی و سیاسی برای مطالعه و تبیین انقلاب ها، اکثر آنها، انقلاب را نوعی انحراف از هنجارها و اصول حاکم بر جامعه داخلی و بین المللی ارزیابی می کنند و از این رو آن را به عنوان پدیده ای در تضاد با ثبات، نظم و امنیت قلمداد می کنند. این رهیافت، بازتاب جریان محافظه کارانه ای است که همواره بر مطالعات انقلاب با هدف مهار هر انقلاب علیه منافع قدرت های بزرگ در سراسر جهان علی الخصوص در جهان سوم حاکم بوده است. بدین سان، این مقاله می کوشد تا به این پرسش پاسخ مهم پاسخ دهد که: چرا مطالعات بین المللی از فقر تئوریک در تبیین انقلاب اسلامی ایران رنج می برند؛ و اینکه کدامیک از پارادایم های عمده می توانند نظریه های توانمندتری را برای توضیح انقلاب اسلامی ارائه دهند؟ فرضیه اصلی مقاله مزبور آن است که «رئالیسم» از کمترین قابلیت و «برساخت گرایی» از بیشترین توانمندی برای تبیین این پدیده برخوردار است. در این میان، لیبرالیسم و مکتب انگلیسی در میانه این طیف قرار می گیرند.
    کلیدواژگان: رئالیسم، لیبرالیسم، مکتب انگلیسی، مکتب برساخت گرایی، انقلاب اسلامی، هویت انقلابی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بازنمایی الگوی صدور انقلاب در اندیشه ی سیاسی رهبر معظم انقلاب اسلامی (1368 تا 1388)
    حسین جعفرزاده بهابادی، محسن خلیلی * صفحات 25-49

    انقلاب ها پدیده های بین المللی هستند؛ زیرا، ایده های شان، انتشار می یابند. انقلاب اسلامی ایران نیز، در مدعای«تغییر نظم بین المللی»، هم جهت با سایر انقلاب ها است. نگارندگان مقاله، با درنظرگرفتن الگوهای ناهمانند صدور انقلاب، و با درنظرگرفتن یک پیش انگاشت علمی(نزدیک بودن نقش های دولت سرمشق و توسعه ی داخلی به الگوی صدور مسالمت آمیز انقلاب اسلامی)، کوشش کرده اند نشان دهند که با شمارش مضمون های هم پیوند با دو نقش دولت سرمشق و توسعه ی داخلی در گفتارها و نوشتارهای رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای در بازه ی زمانی 1368-1388، می توان به این نتیجه رسید که فراوانی نقش دولت سرمشق و توسعه ی داخلی، بیان گر تامین اهداف فراملی انقلاب اسلامی در سیاست خارجی، از راهرو باور به الگوی فرهنگی صدور انقلاب و صدور مسالمت آمیز انقلاب است.

    کلیدواژگان: صدور انقلاب، حضرت آیت الله خامنه ای، گفتارها، نوشتارها، دولت سرمشق، توسعه ی داخلی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • پویایی شناسی انقلاب اسلامی ایران
    علیرضا بافنده زنده، آصف حاجی زاده صفحات 51-71
    به نظر می رسد بسیاری از تئوری های انقلاب سعی دارند یک چهارچوب قابل تعمیم برای تبیین انقلاب ها ارائه دهند درحالی که هر انقلابی موجودیت منحصر به فرد خود را دارد. این تئوری ها بیشتر بر مبنای تفکر دکارتی – نیوتونی تدوین یافته اند. این نوع از تفکر برای بررسی مسائل ساده مناسب می باشد در حالی که انقلاب نتیجه یک سیستم پیچیده است. انقلاب اسلامی ایران یکی از انقلاب های مهم در دنیا می باشد که رویکردهای تقلیل گرایانه در تحلیل انقلاب ها را به چالش کشیده است. با قبول این مفروضات، مقاله حاضر با یک رویکرد کل گرا و با استفاده از روش شناسی پویایی شناسی سیستم در پی پاسخگویی دوباره به این سوال است که«چرا انقلاب ایران اتفاق افتاد؟ بر اساس تفکر سیستمی، مسائل اجتماعی همچون انقلاب از تضاد بین مولفه های اجتماعی حاصل می شود. در این مقاله، سیستم اجتماعی بر مبنای تعامل بین مولفه های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی تعریف شده است. بنابراین انقلاب ایران از این سه منظر مورد مطالعه قرار گرفته است. با این پیش فرض متدولوژی پویایی شناسی سیستم که هر رفتار مساله زایی همچون انقلاب، تابعی از یک ساختار است، نمودارهای علی حلقوی به عنوان ابزاری مناسب برای مدل سازی تعاملات این سه حوزه و هویت یابی ساختار مساله به کار رفت. با به کارگیری نمودارهای علی حلقوی، فرضیه های پویایی در راستای پاسخ به سوال تحقیق معرفی شد.
    کلیدواژگان: انقلاب اسلامی ایران، نظریه های انقلاب، ایران، پویایی شناسی سیستم
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بازنمایی معنای اعتماد سیاسی در زندگی سیاسی امام خمینی(ره)
    سید جواد امام جمعه زاده، راضیه مهرابی کوشکی صفحات 73-92
    مسئله اصلی این مقاله، فهم معنای اعتماد سیاسی در بستر زندگی سیاسی امام خمینی(ره) است. اینکه امام دو دوره کلان از زندگی سیاسی خود یعنی قبل و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران چگونه اعتماد سیاسی را معنا و چه قواعدی برای تداوم آن لحاظ کرد؟
    در این نوشتار تلاش می شود تا با رویکردی نو به اندیشه و عمل امام(ره) و با تمسک به «نظریه کاربردی زبان» و بهره مندی از امکانات جامعه شناختی آن، با بازنمایی معنای «اعتماد سیاسی» در زندگی سیاسی امام خمینی(ره) به فهم مناسبی از این مفهوم دست یابیم. بر اساس این رویکرد، «اعتماد سیاسی» به عنوان یک زبان در دل بازی ای محصور است که «قواعد» و «نظام پیروی از قواعد» آن را صورت زندگی تعیین می کند. لذا در این پژوهش زندگی سیاسی امام(ره)، بستر مناسب برای فهم و توصیف معنای آن لحاظ می شود. بررسی دو دوره از حیات سیاسی امام در دوران مبارزه و رهبری نشان داد که ایشان به عنوان سیاست مداری عمل گرا و مجتهدی که به مقتضیات زمان و مکان توجه دارد با شناخت خصوصیات روانی، جامعه شناختی و مذهبی زندگی ایرانی معنایی از مفهوم اعتماد سیاسی را سامان می دهد که در آن قواعد «دولت خدمت گزار» و «ملت حمایت گر» تسهیل کننده رابطه شهروندان و دولت در جهت همکاری و انجام امور است. در این بازی زبانی ادراک شهروندان از عملکرد دولت بر مبنای خدمت گزاری شکل می گیرد و در مقابل افراد اطمینان و اعتماد خود را در قالب پشتیبانی و حمایت از نظام و کارگزارانش ابراز می کنند. تجربه زندگی سیاسی امام نشان داد آنگاه که قواعد اعتماد بر مبنای زور و ارعاب چیده شود و دولت نیازی به اعتماد شهروندانش احساس نکند و برای حفظ کیان خود به نیروها و قدرت های خارجی تکیه زند؛ آفاتی گریبان گیر جامعه و نظام سیاسی خواهد شد که در آن پیروان و بازیگران قواعد سیاسی به دشمنی، تنفر، کارشکنی و بی قانونی روی خواهند آورد.
    کلیدواژگان: امام خمینی، صورت زندگی، بازی های زبانی، اعتماد سیاسی، حمایت سیاسی، دولت خدمت گزار
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی و تحلیل فرایند استقرار و انسجام یابی گفتمان انقلاب اسلامی ایران بر اساس نظریه گفتمان لاکلا و موفه
    یدالله هنری، علی آزرمی صفحات 95-118
    انقلاب اسلامی باعث شکل گیری گفتمان و نظام معنایی جدیدی در ایران شد. یکی از گونه های بررسی ومطالعه پدیده های سیاسی، تحلیل آن ها بر اساس روش تحلیل گفتمانی است. نظریه تحلیل گفتمان لاکلا وموفه یکی از غنی ترین نظریه ها در حوزه تحلیل گفتمان می باشد. پرسش اصلی این مقاله آن است که بر اساس نظریه یاد شده، مفصل بندی مفاهیم، فرایند هویت یابی و استقرار گفتمان انقلاب اسلامی ایران چگونه بوده است. در پاسخ به این پرسش و با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه، فرضیه اصلی مقاله این است که اسلام سیاسی فقاهتی، و امام خمینی (ره) دال مرکزی گفتمان انقلاب اسلامی بوده و بقیه دال ها و مفاهیم حول آن مفصل بندی شده اند. بر این اساس باستان گرایی افراطی و سکولاریسم غربی غیریت هایی هستند که باعث استقرار و هویت یابی گفتمان انقلاب اسلامی شده اند. در این مقاله بر مبنای اندیشه متفکران اسلام سیاسی فقاهتی، مفصل بندی شدن مفاهیم را بررسی کرده و ضمن اشاره به نقش امام خمینی و شاگردان ایشان در فرایند غیریت سازی با گفتمان حاکم که هدف عمده آن جدایی دین از سیاست بود، مهم ترین عناصری را که موید استقرار و هژمونیک شدن گفتمان اسلام سیاسی شدند، همانند همه فهم بودن و سادگی و عاری از تعقید و پیچیدگی بودن زبان امام، و نیز در دسترس بودن و حضور مردم تحلیل و بررسی شده اند.
    کلیدواژگان: گفتمان، انقلاب اسلامی ایران، اسلام سیاسی فقاهتی، امام خمینی(ره)، باستان گرایی و سکولاریسم، لاکلا و موفه
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بازخوانی گفتمان مسلط روشنفکری هم پیوند با انقلاب اسلامی در چهارچوب ملی گرایی فرهنگی
    احمد رشیدی صفحات 119-137
    پژوهش حاضر به دنبال هویت شناسی گفتمان مسلط روشنفکری ایران در آستانه ی انقلاب اسلامی و بازخوانی آن در قالب دانش واژه های شناخته شده تر است. بر اساس فرضیه ی مقاله، گفتمان مذکور در چهارچوب ملی گرایی فرهنگی قابل تحلیل است. یافته های پژوهش که موید تایید این فرضیه است نشان می دهد که گفتمان مذکور مولفه های مشترک و مهمی با ملی گرایی فرهنگی دارد. در این میان، مهم ترین مولفه های مشترک عبارتند از: تاثیر پذیری از اندیشه های رمانتیک و ضد روشنگری غربی؛ باور به اندام وارگی اجتماعی؛ تکاپو برای عبور از بحران هویت و تعریف رسالت اجتماعی برای روشنفکران؛ مقابله با مدرنیته غربی و نفی تقلید فرهنگی؛ تغییر تمرکز از دولت و انجام اصلاحات حقوقی به مردم و انجام اصلاحات اجتماعی؛ تلقی فرهنگ عامه به مثابه منبع اصلی هویت؛ پیگیری پروژه ای برای تغییر اجتماعی و پیشرفت.
    کلیدواژگان: ملی گرایی فرهنگی، گفتمان روشنفکری، فرهنگ اصیل، تقلید فرهنگی، بازگشت به خویشتن، اندام، وارگی اجتماعی، غرب ستیزی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تفاوت نقش و جایگاه ارتش در فرایند انقلاب اسلامی ایران و تحولات 2011 مصر
    محمد جواد هراتی، محمود ظفری صفحات 139-155
    جایگاه ارتش در مقابله با انقلاب ها و حفظ نظام های استبدادی یا عکس آن پیوستن به انقلابیون و سقوط نظام های استبدادی، از موضوعات مهم در پژوهش های مرتبط با انقلاب است. از این رو مطالعه تطبیقی جایگاه ارتش در مواجه با انقلاب اسلامی ایران و تحولات 2011 مصر حائز اهمیت پژوهش است. مقاله حاضر در تلاش است تا با مطالعه تطبیقی به تبیین تفاوت جایگاه ارتش ایران در پیروزی انقلاب و تداوم آن آن و جایگاه ارتش مصر در جنبش 2011 مصر و پس از آن پرداخته و به این سئوال پاسخ دهد که چه تفاوت های ماهوی و ساختاری در ارتش ایران در آستانه انقلاب و ارتش مصر در سال 2011 وجود داشته و ایت تفاوت ها چه تاثیری بر نقش و جایگاه ارتش در تحولات انقلابی داشته است. مقاله حاضر با اشاره به تئوری هایی در باب رابطه ارتش با قدرت سیاسی به تبیین موضوع مورد بحث مقاله پرداخته است. نگارندگان بر این باورند که در ایران وجود رهبری حضرت امام(ره) و چگونگی تعامل ایشان با ارتش و همذات پنداری فرهنگی- مذهبی بدنه ارتش و مردم سبب همراهی ارتش با انقلابیون شد در حالی که در مصر، ارتش خود رهبری مرحله انتقالی را بر عهده داشت و محبوبیت مردمی و زاویه داشتن و جدا بودن ساختار نهادینه ارتش از سیاست های مبارک اجازه نقش آفرینی مستقل به ارتش را داد. از دیکر تفاوت های ماهوی ارتش در ایران و مصر می توان به کارکرد تعریف شده برای ارتش و نوع وابستگی آن در ایران و مصر اشاره نمود.
    کلیدواژگان: ارتش، انقلاب، مصر، ایران، ساختار ارتش، فرماندهان نظامی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Explanation of Foreign Approach of Islamic Revution in the frame of Main Paradigms on International Relations
    Reza Soleimani Pages 1-23
    Despite “Jack Goldestone” claims on strong tendencies among sociological and political scholars in order to study and explain revolutions، most of them consider “Revolution” as a kind of violation of domestic and international norms and principles rulling internal and international society and since، as a phenomenon against stability،order and security. This approach rooted in conservatisit view in the favour of controlling any revolution against great powers interest، occurring all over the world especially in third world. Accordingly، this article tries to answer this important question: Why international studies suffer theoretical poverty in order to explain Iranian Islamic Revolution (IRR) and which of main paradigms could offer more capabale theories explaining IRR? Main hypothesis of the article is that “Relaism” has the least capability and “consrtructivism” has the most capability to explain IRR. Liberalism and English School are in the middle range of this spectrum.
    Keywords: Realism, Liberalism, English School, Constructivism, Islamic Revolution, Revolutionary Identity
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Representation of the Pattern of the Export of Revolution in the Ayattollah Khamenei's Speeches and Writings(1989-2009)
    Hosein Jafarzadeh Behabadi, Mohsen Khalili Pages 25-49

    Revolutions are the international phenomena، because their ideas expand. Revolution of Iran is similar with other revolutions in the theme of the Change of the International Order. Authors of the present article has a presupposition that based on the being the unsimilarity between the patterns of the revolution’s export. The other assumption of the paper is proximity between the two national roles (Example State and Internal Development) and the peaceful / cultural pattern of the export of Islamic Revolution of Iran. Then، authors try to counting the themes of the national roles of example state and internal development in the speeches and writings of Ayattollah Khamenei، the supreme leader of Islamic Republic of Iran، in 1989-2009. As a conclution we find a remarkable notice: the frequency of the national roles of example state and internal development are the indiction of the acceptance of the peaceful / cultural pattern of the export of Islamic Revolution of Iran for achieving the transnational interests of the Islamic Revolutuion in the foreign policy of Islamic Republic of Iran.

    Keywords: Export of revolution, Ayattollah Khamenei, Speeches, Writings, National Role of Example State, National Role of Internal Development
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Islamic Revolution of Iran Dynamics
    Ali Reza Bafandeh Zendeh, Asef Hajizadeh Pages 51-71
    Most of revolution theories have tried to provide general framework for the revolution analysis while each revolution has got its unique attribute. As well as these theories have been developed mainly based on Cartesian- Newtonian thinking which is useful for simple problems but the revolution is a result of complex social system. Iran’s 1979 revolution is the one of most important revolutions in the world which has challenged the reductionism approaches. With this assumption، this paper tries to re-answer the question “why the Iran’s 1979 revolution has happened?” based on holistic (system) approach and system dynamics methodology. identification of problem’s structure is essential to explain and analyze the revolution. System dynamics methodology introduces proper tools for this purpose. According to system approach، social system problems such as revolution come from conflicting and incompatible relationships between system components. In this paper social system has been identified base on interactions between three sub-systems: economic، politic، and culture. So Iran’s 1979 revolution has been studied from three perspectives. Causal loop diagrams as suitable operational tools were used for modeling the integrations between these perspectives. A dynamic hypothesis as a theory of Iran’s 1979 revolution based on previous theories was recognized by these diagrams.
    Keywords: 1979 revolution, revolution theories, Iran, System Dynamics
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Representation of political trust in the political life of Imam Khomeini (ra)
    Seyyed Javad Emam Jomezadeh, Razieh Mehrabi Koushki Pages 73-92
    In this paper a new approach to try to think and act Imam and adherence to the «theory of language» from community facilities fully understanding the meaning of the expression «Atmadsyasy» in the political life of Imam Khomeini (ra) a good understanding of these concepts can achieve. Under this approach، «Political trust» as a language that is enclosed within a game «rules» and «follow the rules» of life as it is. In this study the political life of the Imam، is the perfect platform to understand and describe what it means to be. where the rules state «servant» and «supportive people» in order to facilitate cooperation between citizens and government and affairs. Political Imam experience showed when he rules by force and intimidation orchestrated trust and confidence of the citizens feels the need to preserve their honor troops and foreign powers will rely; pests suffered the community will political actors have to follow the rules of hostility، hatred and sabotage - will bring down a law.
    Keywords: Imam Khomeini rhetoric, political trust, political support, the government servant
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The analysis and investigation of the process of the establishment and coherence of the Islamic Revolution discourse of Iran based of Laklau and Mouffe's theory of discourse
    Yadoallah Honari, Ali Azarmi Pages 95-118
    Islamic Revolution in Iran led to the formation of a new discourse and meaning system. One aspect of the study of political phenomena is its analysis based on discourse analysis method. Laklau and Mouffe''s theory of discourse analysis is one of the richest theories in discourse analysis. The main question In this paper، which was based on the Laklau and Mouffe''s theory of discourse، what was articulation of concepts، identification process and establishment Islamic Revolution of Iran discourse? The answers to these questions and Utilization Lakla and Mouffe''s discourse analysis، hypothesis of the paperis،، Political Islam''s jurisprudential and Imam Khomeini (RH) were the nodal point and the other signifiers and concepts were articulated around it; and،Accordingly ancient radical and Western secularism are the otherness that leads to establishment and identity of Islamic Revolution discourse. In this paper،based on the ideas of political Islam jurisprudential thinkers،Check articulated concepts and pointing to the role of Imam Khomeini and his students in Otherness of the dominant discourse which main aims or objective was separation of religion and politics The main elements that support the establishment،and Hegemonic discourse of political Islam were Like all simple and of comprehensibility and devoid of complexity of the Imam language And the availability and attendance have been analyzed.
    Keywords: discourse, Islamic Revolution of Iran, jurisprudence political Islam, ImamKhomeini(RH), the ancient radical, secularism, Laklau, Mouffe
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Conceptualizing the dominant intellectual discourse of Iranian Islamic Revolution In the framework of cultural nationalism
    Ahmad Rashidi Pages 119-137
    This study seeks to identify and articulation of the dominant intellectual discourse of Iranian Islamic Revolution in framework of well-known theoretical concepts. Within the article thesis، this discourse can be analyzed and classified in the context of cultural nationalism. Our findings show that the discourse and cultural nationalism have some common elements. Among them the most important ones are include: Influenced by the romanticism and anti-western Enlightenment thoughts; belief to social organism; struggle to solving identity crisis and defining an social mission to intellectuals; challenge with western modernity and so combat against cultural imitation; shift the focus on government and reforming the legal mechanisms to focus on people and social reforms; introducing the public culture as the main source of identity; following an project to social change and development.
    Keywords: cultural nationalism, intellectual discourse, authentic culture, cultural imitation, Return toourselves, socialorganism, anti, Westernization
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The difference of army role in Iran Islamic revolution process and Egypt 2011 developments
    Mohammad Javad Harati, Mahmoud Zafari Pages 139-155
    The role of army in confrontation with revolutions and protecting monarch regimes or the opposite; joing the revolutionaries and collaps of regines، is an important subject in studies on revolution. This a comparative study of the role of army in Islamic revolution of Iran an Egypt 2011 developments is a significant matter and the focus of the present study. The authers believe that existence of the leadership of late Imam Khomeini and his interaction with army and the culturn-retigious home geneity of the body of army and the people، resulted in army''s getting along with revolutionaires whereas in Egypt the army itself led the transitional period. The discrepany between established structure of army and Mobarak policies allowed the army to play its independent role. Other differences between Iranian and Egyption army include the defined functions of the two armies and the type of the dependence.
    Keywords: army, Revolution, Iran, Egypt, army commander
    Abstract View Paper Original: Persian