فهرست مطالب

نشریه حسابداری و منافع اجتماعی
سال دوم شماره 3 (پیاپی 6، پاییز 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/08/18
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مهدی علی نژاد ساروکلایی*، فاطمه افشار زیدآبادی، اکبر رحیمی پور صفحه 1
    مسئله حاکمیت شرکتی به یک عنصر بسیار مهم تصمیم گیری سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران تبدیل شده است. با افزایش رعایت اصول اساسی حاکمیت شرکتی، میزان سرمایه گذاری سرمایه گذاران افزایش می یابد. بنابراین، رتبه بندی شرکت ها از نظر حاکمیت شرکتی می تواند اطلاعات ارزنده ای در اختیار استفاده کنندگان قرار دهد. شاخص حاکمیت شرکتی، شاخصی است که به وسیله آن میزان رعایت اصول حاکمیت شرکتی به وسیله شرکت ها نشان داده می شود، وجود چنین شاخصی افزون بر رتبه بندی شرکت ها می تواند برای سرمایه گذاران، حسابرسان و عموم مردم در قضاوت راجع به شرکت ها موثر باشد. به همین دلیل در این مقاله سعی بر آن است که شاخصی جدید تحت عنوان شاخص حاکمیت شرکتی فازی و مفاهیم زیر بنایی آن که بر اساس تئوری منطق فازی می باشد، معرفی گردد. روش شناسی مبتنی بر تئوری منطق فازی برآوردهای نادقیق و مبهم روش های ارزیابی سنتی را بهبود و توسعه داده است. این روش شناسی یک نوع جدید از شاخص حاکمیت شرکتی (CG) تحت عنوان شاخص حاکمیت شرکتی فازی (FCG) ارائه نموده است. شفافیت و افشا، ساختار مالکیت، ساختار هیئت مدیره و حقوق سهامداران از متغیرهای کلیدی حاکمیت شرکتی هستند که برای به دست آوردن یک شاخص قابل قبول برای ارزیابی حاکمیت شرکتی، در مدل فازی این پژوهش یک پارچه شده اند
    کلیدواژگان: حاکمیت شرکتی، منطق فازی، شفافیت و افشا، ساختار هیئت مدیره، ساختار مالکیت، حقوق سهامداران
  • خدیجه اسفندی*، سودابه باقرزاده صفحه 17
    به دلیل وجود محدودیت های انسانی در پردازش اطلاعات، شیوه های جدیدی برای غلبه بر این محدودیت ها و کمک به تصمیم گیرندگان به وجود آمده اند. یکی از این روش ها استفاده از شکل ارائه اطلاعات می باشد. اهمیت بالای تاثیر قالب نمایش اطلاعات در رفتارهای تصمیم گیری افراد باعث افزایش تحقیقات در این زمینه شده است. مقاله پیش رو، مروری بر مطالعات و تحقیقات سیستم های اطلاعاتی و سیستم های اطلاعاتی حسابداری انجام شده درباره قالب نمایش اطلاعات در قضاوت و تصمیم گیری فردی می باشد. توانایی انجام یک قضاوت و گرفتن تصمیم های عقلایی و اثربخش از ویژگی های یک شخص موفق در زندگی می باشد. تحقیق حاضر مدلی را بر اساس تئوری برازش شناختی ارائه و با استفاده از آن ادبیات گذشته مربوطه را خلاصه سازی می کند. با وجود تحقیقات زیاد، نمایش اطلاعات یک موضوع مهم برای حسابداران، تدوین کنندگان استاندارد و طراحان سیستم های اطلاعاتی حسابداری می باشد و موضوعات حل نشده ای وجد دارند که نیازمند تحقیقات آتی می باشند
    کلیدواژگان: قالب نمایش اطلاعات، تئوری برازش شناختی، تجسم تعاملی داده ها
  • شهناز مشایخ *، هانیه حکمت، معصومه کاشف صفحه 41
    این باور وجود دارد که هر قدر کیفیت گزارش های مالی افزایش یابد و از استانداردها و ضوابط معتبرتری در تهیه و ارائه گزارش ها استفاده شود، ریسک اطلاعات کاهش خواهد یافت. استانداردهای حسابداری در راستای هدف بالا بردن کیفیت اطلاعات حسابداری و ایفای نقش اطلاع رسانی حسابداری به گونه ای مطلوب، تدوین می شوند. با این وجود همواره این دغدغه وجود دارد که علی رغم تلاش های صورت گرفته در راستای تدوین استانداردها هنوز گزارش گری مالی با اهداف مورد نظر استانداردها فاصله دارد. در این تحقیق ضمن مروری کوتاه بر مفهوم کیفیت گزارشگری مالی، اهداف آن از دیدگاه استاندارد ها، چگونگی به کارگیری استانداردها در عمل، نارسایی های گزارشگری در ایران و گذار از استانداردهای ملی به استانداردهای بین المللی، به مواردی از تحقیقات انجام شده در خصوص به کارگیری استانداردهای ملی پرداخته خواهد شد
    کلیدواژگان: گزارشگری مالی، استانداردهای حسابداری، فاصله ی گزارشگری مالی، اهداف استانداردهای حسابداری
  • احمد خدامی پور*، میثم امینی، رحمت الله هوشمند زعفرانیه صفحه 65
    هدف این تحقیق، بررسی تاثیر الزامات افشای استاندارد حسابداری شماره 12 مصوب سال 1386 بر معاملات با اشخاص وابسته در خصوص فروش کالا و دارایی طی دو دوره ی زمانی 1385-1382 (قبل از الزامات افشا) و 1389-1386 می باشد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها با استفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره حاکی از آن است که ضریب ارزشی سود برای شرکت های فروشنده ی موجودی کالا به اشخاص وابسته بعد از تصویب الزامات جدید افشا کاهش یافته است. همچنین، نتایج نشان داد که ضریب ارزشی سود ناشی از فروش دارایی به اشخاص وابسته در دوره بعد از الزامات افشا نسبت به دوره قبل از الزامات افشا کاهش یافته است. ولی، با توجه به اینکه ارتباط معناداری برای دوره 1389-1386 وجود نداشت، لذا، به طور قطع نمی توان بیان کرد که الزامات افشای جدید، تاثیری بر کاهش دستکاری سود از طریق معاملات فروش دارایی به اشخاص وابسته داشته است.
    کلیدواژگان: معاملات با اشخاص وابسته، الزامات افشا، مدیریت سود
  • هادی نورافکن صفحه 85
    در این مقاله، رابطه بین عدم تقارن اطلاعات و سطح نگهداشت وجه نقد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این تحقیق، تعیین این موضوع است که آیا شرکت هایی که دارای عدم تقارن اطلاعاتی بالاتری هستند وجه نقد بیشتری نگهداری می کنند و همچنین آیا عدم تقارن اطلاعات شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران قبل از اعلام سود و پس از آن تفاوت دارد یا خیر. از این رو تعداد 130 شرکت در طول سال های 1383-1389 مورد بررسی قرار گرفتند. عدم تقارن اطلاعات به عنوان متغیر مستقل و سطح نگهداشت وجه نقد به عنوان متغیر وابسته محاسبه گردید. به منظور آزمون فرضیه ها از روش های آماری کلمو گروف اسمیرنف، من-ویتنی و ویلکاکسون بهره گرفته شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که شرکت هایی که دارای عدم تقارن اطلاعاتی بالاتری هستند نسبت به شرکت هایی که دارای عدم تقارن اطلاعاتی پایین تری هستند، وجه نقد بیشتری را نگهداری می کنند و همچنین عدم تقارن اطلاعات در شرکت های مورد بررسی در بورس اوراق بهادار تهران قبل و بعد از اعلان سود تفاوتی ندارد
    کلیدواژگان: عدم تقارن اطلاعات، سطح نگهداشت وجه نقد، اعلان سود، اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام
  • محسن زمانی گندمانی*، مریم مهاجرانی صفحه 107
    با توسعه جوامع و پیشرفت تکنولوژی، بدست آوردن دستگاه های پیشرفته، مواد اولیه مرغوب و حتی نیروهای ماهر چندان مشکل نیست. لیکن آنچه تمایز بین شرکت ها را ایجاد می نماید نه تنها کیفیت محصولات بلکه مدیریت و قدرت فکری یک موسسه است. در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات بر اساس دانش زندگی می کنند و می میرند، در این میان موفق ترین سازمان ها آن هایی هستند که از این دارایی نامشهود به نحو بهتر و سریع تری استفاده کنند. ایجاد دانش یا تفکر همواره باعث نوآوری مستمر می گردد و این نوآوری خود باعث توسعه و سودآوری می گردد. در این مقاله هدف بررسی اجزای تشکیل دهنده سرمایه فکری و مدل های اندازه گیری آن می باشد. در اغلب مدل های ایجاد شده اجزای سرمایه فکری در سه بخش سرمایه انسانی، سرمایه ساختار و سرمایه مشتری عنوان می گردد.
    کلیدواژگان: سرمایه فکری، دارایی نامشهود، سرمایه انسانی، سرمایه ساختار، سرمایه مشتری
  • سید محمدحسین حسینی*، سید مهدی سید مطهری صفحه 119
    در سال های اخیر شاهد تغییر پارادایمی در حوزه نگرش مدیریت ریسک بنگاه می باشیم. این تغییر باعث گردیده که نگرش به مدیریت ریسک از منظر جزء گرا به نگرشی کل گرا و سیستماتیک تغییر یابد، این رویکرد برای مدیریت ریسک های یک سازمان عمدتا به مفهوم مدیریت ریسک بنگاه اشاره دارد. هدف این تحقیق بررسی رابطه بین استفاده از فنون مدیریت ریسک بنگاه و عملکرد شرکت های در صنایع غذایی می باشد، است. در این مدل برای کمی سازی میزان استفاده از فنون مدیریت ریسک بنگاه از مدل کوزو استفاده شده است. همچنین تمامی عوامل مورد استفاده در این مدل عوامل مالی و حسابداری هستند که از اطلاعات سازمان بورس قابل تهیه می باشد. در نهایت برای بررسی رابطه متغیر مستقل (میزان استفاده از فنون مدیریت ریسک بنگاه) و متغیر وابسته (عملکرد بنگاه) پس از استاندارد سازی داده ها از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان دهنده این است که استفاده از فنون مدیریت ریسک بنگاه رابطه معنی دار مثبتی با عملکرد سازمان دارد، همچنین در بررسی فرضیه های فرعی، تنها مدیریت ریسک های استراتژیک، هیچ گونه رابطه معنی داری با عملکرد سازمان ندارد
    کلیدواژگان: مدیریت ریسک جامع بنگاه، عملکرد سازمان، مدیریت ریسک استراتژیک، مدیریت ریسک عملیاتی
  • ناصر ایزدی نیا*، خدیجه ابراهیمی صفحه 138
    در سال های اخیر، موضوع راهبری شرکتی به عنوان یکی از مباحث مهم، مورد توجه قرار گرفته است. امروزه نتایج عملکرد شرکت ها منافع گروه کثیری از آحاد جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد. برای بررسی رابطه میان شاخص های راهبری شرکتی و معیارهای ارزیابی عملکرد پژوهش هایی در ایران انجام شده است. اما همچنان نتیجه واحدی در این مورد حاصل نشده است. به نظر می رسد که سطح ارزش آفرینی یک شرکت به لحاظ اعتبار و ارزشی که برای شرکت فراهم می آورد، می تواند به عنوان یک عامل موثر در ارتباط میان راهبری شرکتی و عملکرد، رفتار نماید. لذا در این پژوهش علاوه بر بررسی ارتباط میان شاخص های راهبری شرکتی و عملکرد شرکت های نمونه، از میان این شرکت ها، شرکت های ارزش آفرین با توجه به معیار ارزش افزوده بازار انتخاب شده و فرضیات پژوهش در این نمونه شرکت ها نیز مورد آزمون قرار گرفتند و نتایج حاصل به صورت مقایسه ای ارائه شده است. این فرضیه ضمنی وجود دارد که نتایج حاصل از شرکت های ارزش آفرین مشابهت بیشتری با نتایج حاصل در کشورهای توسعه یافته داشته باشد و یکی از دلایل تفاوت نتایج پژوهش های مختلف وجود نمونه های متفاوت از نظر ارزش آفرینی شرکت ها باشد. برای ارزیابی عملکرد در این پژوهش از بازده دارایی ها استفاده شده است. شاخص های راهبری شرکتی شامل، ساختار هیئت مدیره، سهامداران نهادی و تمرکز مالکیت است. نتایج حاصل شده در نمونه شرکت های ارزش آفرین غالبا مطابق با تئوری های مطرح است، اما در نمونه ی دیگر شرکت ها نتایج متفاوتی مشاهده شده است، بنابراین می توان نتیجه گرفت، که ارزش آفرینی شرکت ها یکی از عوامل موثر در تعیین نوع ارتباط معیارهای ارزیابی عملکرد و شاخص های راهبری شرکتی می باشد
    کلیدواژگان: ساختار مالکیت، سهامداران نهادی، تمرکز مالکیت، ارزش افزوده بازار، نرخ بازده دارایی ها