فهرست مطالب

مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال سیزدهم شماره 11 (پیاپی 61، بهمن 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/11/18
  • تعداد عناوین: 11
|
  • شهلا کاکویی، فاطمه سادات سجادی، مینا شهابی نژاد، سینا کاکویی صفحه 897
    مقدمه
    آموزش مداوم می تواند نقش بسزایی در افزایش و پایش سطح دانش و مهارت های دندانپزشکان داشته باشد. لذا بررسی کیفیت و چگونگی برنامه های آموزش مداوم امری ضروری به نظر می رسد. هدف از مطالعه حاضر تعیین نظرات دندانپزشکان ایرانی در مورد آموزش مداوم در زمینه بیماری های دهان و دندان بود.
    روش ها
    مطالعه به صورت توصیفی -مقطعی بر روی 300 دندانپزشک شرکت کننده در پنجاه و دومین کنگره انجمن دندانپزشکی ایران در سال 1391 انجام گرفت. جمع آوری داده ها توسط پرسشنامه که حاوی مشخصات فردی، اولویت بندی عناوین برنامه های آموزش مداوم بیماری های دهان و دندان (از 1-10نمره داده شد، هر چه میانگین کم تر، بیانگر الویت بالاتر بود) وروش های تدریس،اجرا و بهبود کیفیت برنامه ها و انگیزه شرکت بود، انجام گردید. داده ها با استفاده از روش آمار توصیفی واکاوی شدند.
    نتایج
    بالاترین اولویت عنوان آموزشی به گرفتن تاریخچه با میانگین 25/3±62/3 و معاینات کلینیکی داخل و خارج دهان با میانگین 1/3±52/3 اختصاص یافت. شرکت کنندگان انجام کار عملی در کارگاه آموزشی با میانگین 28/2±06/3 و مشاهده کار عملی با میانگین 11/2±99/2 را ترجیح می دادند. همچنین 275 نفر از دندانپزشکان (7/91%) استفاده از اساتید مجرب را عامل بهبود کیفیت برنامه ها ارزیابی کردند. بیش تر دندانپزشکان شرکت کننده اجرای دو برنامه بازآموزی بیماری های دهان در سال را مفید می دانستند.
    نتیجه گیری
    طبق نظر دندانپزشکان شرکت کننده در مطالعه، معاینه کلینیکی و گرفتن تاریخچه از اولویت های برتر عناوین آموزشی بود. همچنین آموزش عملی و استفاده از اساتید مجرب جز موارد انتخابی اکثر دندانپزشکان بود.استفاده از یافته های این پژوهش میتواند در ارتقا برنامه های آموزش مداوم دندانپزشکان موثر واقع گردد.
    کلیدواژگان: آموزش مداوم دندانپزشکی، دندانپزشکان، بیماری های دهان و دندان
  • محمدرضا آهنچیان*، سمیه بهمن آبادی، فاطمه ارفع بلوچی صفحات 907-919
    مقدمه
    یکی از اهداف مهم آموزش پرستاری، تربیت پرستارانی است که بتوانند با استفاده از دانش و مهارت خاص، خدمات شایسته ای را به افراد سالم و بیمار ارائه دهند، لازمه این امر برخورداری پرستاران از مهارت های خودتنظیمی در یادگیری است، از آنجا که عوامل بسیاری در خودتنظیمی نقش دارند، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش پنج سبک شخصیت در خودتنظیمی دانشجویان پرستاری و مامایی انجام گرفت.
    روش ها
    دراین مطالعه توصیفی - همبستگی، جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشکده پرستاری ومامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال تحصیلی 1391-1390 بود. از این جامعه با استفاده از جدول مورگان 200 نفر نمونه پژوهش به روش خوشه ایتک مرحله ای انتخاب شدند. داده ها از طریق پرسشنامه های سبک های شخصیت 5 عاملی نئو (NEO-FFI) و پرسشنامه خودتنظیمی عمومی میلر و براون جمع آوری شد. برای تجزیه تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل رگرسیون و تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده شد.
    نتایج
    تحلیل رگرسیون به روش هم زمان نشان داد که از بین پنج سبک شخصیت تنها دو بعد برون گرایی و وظیفه شناسی توانست بعد اجرا و برنامه ریزی خودتنظیمی را پیش بینی کند (05/0>p). همچنین از بین پنج بعد شخصیت تنها بعد روان نژندی توانست بعد تحقیق و ارزیابی خودتنظیمی را پیش بینی کند (001/0>p). یافته های مربوط به آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) نشان داد که بین تمام سبک های شخصیت به جز روان نژندی بین دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>p). همچنین در ابعاد خودتنظیمی نیز بین دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود داشت (05/0>p).
    نتیجه گیری
    با توجه به یافته های پژوهش پیشنهاد می شود اساتید دانشجویان پرستاری و مامایی در آموزش این دانشجویان به ابعاد شخصیتی آنها توجه نمایند و متناسب با آن در جهت افزایش خودتنظیمی و خودنظم بخشی دانشجویان در یادگیری گام بردارند.
    کلیدواژگان: سبک شخصیت، خودتنظیمی، دانشجویان پرستاری
  • مهناز جلال وندی*، محمدرضا سهرابی، اختر جمالی، علی تقی پورظهیر صفحات 920-930
    مقدمه
    امروزه بسیاری از پزشکان، سازمان های پزشکی و سیاست گذاران بر مراقبت های پزشکی بیمارمحور تاکید می کنند. با توجه به اهمیت برنامه درسی پنهان در رفتارهای حرفه ای دانشجویان پزشکی، این پژوهش به منظور بررسی رابطه بیمارمحوری در برنامه درسی پنهان با مهارت های ارتباطی دانشجویان پزشکی انجام شد.
    روش ها
    در این پژوهش توصیفی-همبستگی 327 کارورز به عنوان نمونه از سه دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی(واحدهای تهران، مشهد و یزد) در بهار 1392 به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بیمارمحوری در برنامه درسی(شامل سه بعد الگوهای نقش، تجربیات دانشجو و حمایت از ارتباط بیمارمحور) و پرسشنامه مهارت های ارتباطی دانشجویان بود. تجزیه و تحلیل داده ها باروش های آمار توصیفی و آزمون های اسپیرمن و من ویتنی یو انجام شد.
    نتایج
    در مجموع از بین ابعاد بیمارمحوری در برنامه درسی پنهان، بعد حمایت از ارتباط بیمارمحور با میانگین 1/63 از 100 بالاترین و بعد تجربیات دانشجویان با میانگین 9/44 از 100 کم ترین نمره را به خود اختصاص داد. مهارت های ارتباطی دانشجویان با دو بعد الگوهای نقش و حمایت از ارتباط بیمارمحور، رابطه مثبت و معنادار داشت (به ترتیب 24/0 = r و 37/0= r و 001/0= p). دختران نسبت به پسران به بیمارمحوری در برنامه درسی و مهارت های ارتباطی خود نمره کم تری داده بودند، ولی این اختلاف فقط در بعد حمایت از ارتباط بیمارمحور معنادار بود (4/58 در برابر 9/66، 005/0=p).
    نتیجه گیری
    با توجه به ارتباط مهارت های ارتباطی دانشجویان با دو بعد از ابعاد بیمارمحوری در برنامه درسی، شناخت هرچه بیش تر محیط یادگیری و طراحی مداخلاتی برای ایجاد تغییرات مطلوب، جهت توسعه ارتباط بیمار محور پیشنهاد می گردد.
    کلیدواژگان: بیمارمحوری، ارتباط پزشک، بیمار، دانشجویان پزشکی، برنامه درسی پنهان
  • اعظم نوری فروتقه، شهرام یزدانی، مهنوش فروغی، سید احمد رئیس سادات*، یدالله محرابی، مرتضی صافی، فتحیه مرتضوی، شهلا رودپیما صفحات 931-941
    مقدمه
    گسترش حجم اطلاعات و یافته های علمی در حوزه های مختلف دانش، نیاز به استفاده از فن آوری اطلاعات و شیوه های مناسب مدیریت آموزش از جمله کاربرد روش های نوین ارزشیابی را ضروری ساخته است. مطالعات انجام شده بر روی برنامه آموزشی دستیاران قلب دانشگاه های علوم پزشکی کشور بیانگر این مطلب است که تاکنون کم تر به کاربرد روش های نوین آموزش در تفسیر الکتروکاردیو گرام توجه شده است. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر ارزشیابی تکوینی و ارائه بازخورد در آموزش مهارت تفسیر الکتروکاردیوگرام دستیاران تخصصی قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد.
    روش ها
    در این مطالعه نیمه تجربی تعداد 22 نفر دستیار تخصصی سال دوم و سوم قلب و عروق در دو مرکز پزشکی آموزشی و درمانی شهید مدرس و طالقانی مورد بررسی قرار گرفتند. دستیاران به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. کلیه دستیاران پس از انجام آزمون اولیه (پیش آزمون) طی20 جلسه در آزمون هفتگی در خصوص مهارت تفسیر الکتروکاردیوگرام شرکت کردند و پس از 10 و 20 آزمون مجددا مورد ارزیابی قرار گرفتند (میان آزمون و پس آزمون). به گروه مداخله پاسخ آزمون ها (تفسیر الکتروکاردیوگرام) ارائه گردید و به گروه کنترل بازخوردی در خصوص پاسخ آزمون ها داده نشد. در پایان مطالعه نتایج پیش آزمون، میان آزمون و پس آزمون در دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت. برای مقایسه میانگین نمره دستیاران از آزمون آماری T Test Pairedاستفاده گردید.
    نتایج
    از 22 دستیار تخصصی قلب و عروق مورد مطالعه، 9 نفر (90/40%) در گروه مورد و 13 نفر (09/59%) در گروه شاهد قرار داشتند. میانگین نمرات پیش آزمون در گروه مورد از 100 نمره 3/7±8/42 و گروه شاهد 7/3±4/41 بود. سطح مهارت تفسیر ECG در دو گروه در ابتدای مطالعه اختلاف معناداری نداشت (6/0p=). در هفته 22 مطالعه میانگین نمره پس آزمون دستیاران در گروه مورد به 4/2±5/94 و در گروه شاهد به 5/5±8/82 رسید. در هر دو گروه نسبت به پیش آزمون میانگین نمرات دستیاران به طور معناداری بهبود یافت. در گروه مورد (بازخورد) افزایش میزان نمرات به طور معناداری از گروه شاهد بیش تر بود (001/0p<).
    نتیجه گیری
    مطالعه نشان داد که ارزشیابی تکوینی (مستمر) و ارائه بازخورد در فراگیران موجب بهبود در مهارت تفسیر نوار قلب می شود بنابراین پیشنهاد می شود از آزمون های تکوینی به همراه بازخورد در برنامه آموزشی و ارزشیابی دوره های آموزشی استفاده شود.
    کلیدواژگان: ارزشیابی تکوینی، بازخورد، الکتروکاردیو گرام، دستیاران تخصصی قلب
  • عزیز شمسی*، فریده یغمایی، فرید زایری صفحات 942-949
    مقدمه
    خودکارآمدی مدرس یعنی میزان باور مدرس به این که می تواند بر رفتار و موفقیت تحصیلی یادگیرندگان تاثیر بگذارد. جهت اندازه گیری خودکارآمدی مدرسان ابزاری روا و پایا در ایران وجود ندارد. لذا این مطالعه با هدف ترجمه و روانسنجی«مقیاس حس خودکارآمدی مدرس» انجام شد.
    روش ها
    این پژوهش توصیفی در بین مدرسین دانشکده های پرستاری و مامایی تهران انجام شد. پرسشنامه توسط کلیه مدرسین دانشکده ها که شامل 140 نفر بودند تکمیل شد. در این مطالعه «مقیاس حس خودکارآمدی مدرس» ترجمه و سپس شاخص روایی محتوا، صوری و هم زمان و پایایی آن با روش همسانی درونی و روش باز آزمایی پس از دو هفته بررسی شد.
    نتایج
    شاخص روایی محتوای «مقیاس حس خودکارآمدی مدرس»، در قسمت مربوط بودن 79/0، واضح بودن 62/0 و روان بودن 51/0 به دست آمد. روایی صوری مقیاس با توجه به نظرات شرکت کنندگان و متخصصین بررسی و تایید شد. روایی هم زمان «مقیاس حس خودکارآمدی مدرس» با «مقیاس خودکارآمدی عمومی» شرر و همکاران مورد بررسی قرار گرفت و میزان همبستگی آن 71/0 به دست آمد. همچنین آلفای کرونباخ مقیاس 93/0 و پایایی به روش باز آزمایی، 96/0 به دست آمد.
    نتیجه گیری
    «مقیاس حس خودکارآمدی مدرس» ابزاری روا و پایا برای سنجش میزان خودکارآمدی مدرسین در جامعه فارسی زبان است.
    کلیدواژگان: خودکار آمدی، مدرس، روانسنجی، روایی، پایایی
  • زهرا موفقی*، علی شعیبی، علی بهاری، محمد خواجه دلویی صفحات 950-959
    مقدمه
    لاگ بوک در دانشکده پزشکی مشهد به عنوان ابزار نظارت آموزشی و هدف مند سازی فرایند یاددهی-یادگیری کارآموزان بر محور اهداف آموزشی ملی طراحی و اجرا گردید. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی لاگ بوک کارآموزی از دیدگاه دانشجویان و اساتید انجام گردید.
    روش ها
    مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع ارزشیابی بود، که در سال 1391 در دانشکده پزشکی مشهد انجام گرفت. ابزار پژوهش دارای سه قسمت مشتمل بر یک پرسشنامه با مقیاس چهار نقطه ای لیکرت و 3 سوال چندگزینه ای و 3 سوال بازپاسخ بود که در دفتر توسعه آموزش دانشکده پزشکی طراحی گردید. روایی ابزار به روش محتوا و پایایی آن به روش همبستگی درونی (91/0=α) تایید شد. حجم نمونه با مطالعه پایلوت، 84 کارآموز و 51 عضو هیات علمی محاسبه شد. ابتدا 8 گروه بالینی به صورت تصادفی انتخاب شدند، سپس پرسشنامه جهت انجام نمونه گیری به روش در دسترس، در اختیار اساتید و کارآموزان قرار گرفت. داده های رتبه ای و اسمی به روش آمار توصیفی گزارش و با استفاده از نرم افزار JMP4 و با انجام آزمون کای مربع تحلیل شد. داده های کیفی با استفاده از روش summative content analysis مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    نتایج
    (83%)71 دانشجو و (81%)40 استاد میزان صحت اطلاعات مندرج در لاگ بوک ها را به طور متوسط کم تر از 60% گزارش نمودند. (49%)25 استاد معتقد بودند که لاگ بوک بایستی به عنوان سند فعالیت درون بخشی دانشجویان، نمره داشته باشد و در عین حال (51%)43 دانشجو معتقد بودند که این کار ثبت اطلاعات کذب را افزایش خواهد داد. کارآموزان موفقیت لاگ بوک را در دستیابی به 14 پیامد مورد انتظار، به طور معناداری کم تر از اساتید ارزیابی نمودند(0001/0p<). یافته های کیفی با نگرش سیستمی به فرایند، در پنج طبقه ماهیت، ساختار، اجرا و نتیجه طبقه بندی شده نشان داد که دانشجویان اعتراض ماهوی به اجرای لاگ بوک نداشتند بلکه ساختار و روش اجرای لاگ بوک مورد اعتراض بود.
    نتیجه گیری
    ارزشیابی فرایند و پیامد استفاده از لاگ بوک برای هدف مند سازی فرایند یاددهی یادگیری نشان داد که نقایص اجرایی مانع از تحقق پیامدهای مورد انتظار شده است. توجیه بیش تر یاددهندگان و یادگیرندگان و همچنین بازبینی محتوا و فرایند اجرایی مورد نیاز است.
    کلیدواژگان: ارزشیابی بالینی، لاگ بوک، دفترچه ثبت فعالیت ها، نظارت آموزشی
  • عبدالله رضایی دهاقانی*، حبیب الله حسینی، مهین بندری، بهروز عطایی، فاطمه عبدی صفحات 960-968
    مقدمه
    با توجه به این که یکی از مهم ترین نقش های در نظر گرفته شده جهت پرستاران نقش آموزشی آنان در جوامع است، در جهت بررسی نتایج حاصل از ایفای این نقش مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش بر میزان آگاهی مددجویان HCVمثبت در مراکز، MMT و DIC و شبکه های استان اصفهان از بیماری هپاتیت C طراحی و اجرا گردید.
    روش ها
    این مطالعه نیمه تجربی بر روی مددجویان HCVمثبت تحت پوشش مراکز MMT و DIC و شبکه های بهداشت و درمان استان اصفهان درسال 1390 به انجام رسید. در این مطالعه 97 بیمار HCVمثبت توسط مسوولین مراکز مذکور، تحت آموزش ابعاد مختلف از جمله راه های انتقال، پیشگیری، عوارض بیماری هپاتیت C به صورت تشکیل کارگاه قرار گرفته و میزان آگاهی آنان قبل و بعد از آموزش مورد سنجش قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز به وسیله پرسشنامه ای که به همین منظور طراحی شده بود جمع آوری و با استفاده از آزمون های آمار توصیفی،کای اسکور T student و T paired مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    نتایج
    میانگین نمره آگاهی بیماران قبل و بعد از مداخله به ترتیب 3/5±9/11 و 13/3±18 بود و آزمون T paired اختلاف میانگین نمره آگاهی بیماران قبل و بعد از مداخله را معنادار نشان داد(001/0p<).
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج، ارائه اطلاعات در زمینه این بیماری منجر به ارتقای سطح آگاهی افراد می گردد و این امر می تواند در روند کنترل بیماری هپاتیت C درجامعه خصوصا در رابطه با انتقال آن به سایر افراد تاثیرگذار باشد.
    کلیدواژگان: آموزش، هپاتیت C، مراکز MMT و DIC
  • شکوفه جودت، طیبه خزاعی*، غلامرضا شریف زاده، طاهره خزاعی صفحات 969-978
    مقدمه
    توانایی تفکر انتقادی و تصمیم گیری بالینی یک ضرورت حرفه ای در پرستاری است. نقشه مفهومی از روش های آموزشی نوین و سازنده گرایی است که می تواند منجر به یادگیری معنادار و عمیق شود، لذا هدف این مطالعه تعیین تاثیر آموزش نقشه مفهومی بر تفکر انتقادی و تصمیم گیری بالینی پرستاران بود.
    روش ها
    این پژوهش نیمه تجربی با روش پیش آزمون-پس آزمون بر روی 30 پرستار بخش مراقبت ویژه نوزادان بیمارستان ولی عصر(عج) بیرجند در سال 1392 با روش سرشماری انجام شد. پنج سناریوی خاص بخش نوزادان به مدت 5 هفته متوالی با روش نقشه مفهومی به پرستاران آموزش داده شد. با استفاده از پرسشنامه ای مشتمل بر 3 بخش: مشخصات دموگرافیک، سوالات آزمون تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم «ب» و هم چنین با استفاده از شیوه کیوسورت با کارت های تصمیم گیری بالینی، داده ها در دو مرحله قبل و بعد از مداخله جمع آوری گردید و با استفاده ازآزمون تی زوج در سطح معناداری 05/0p< تجزیه و تحلیل شد.
    نتایج
    میانگین نمره تفکر انتقادی ازمجموع 64 نمره 3/3±6/12قبل از مداخله به 1/5±26 بعد از مداخله و نمره تصمیم گیری بالینی از 9/4±3/84 به 9/1±2/98 افزایش معناداری نشان داد (001/0>p). هم چنین این افزایش در نمره تصمیم گیری بالینی در افراد غیررسمی به طور معناداری بالاتر از افراد رسمی بود (5±5/16 در مقابل 9/3±4/11 با 004/0p=) و در افراد با سابقه کار کم تر از ده سال نیز به طور معناداری بالاتر از افراد با سابقه کار بیش تر بود (9/4±7/16 در مقابل 8/3±2/11 با002/0(p=.
    نتیجه گیری
    روش نقشه مفهومی توانست منجر به توسعه مهارت های تفکر انتقادی و تصمیم گیری بالینی در پرستاران شود از این رو بهتر است در آموزش بالینی پرستاران به کار گرفته شود.
    کلیدواژگان: نقشه مفهومی، مهارت های تفکر انتقادی، تصمیم گیری بالینی، پرستاران
  • نیکو یمانی، کبری صالحی، نیر سادات مصطفوی، مهسا شکور * صفحات 979-988
    مقدمه

    یکی از موضوعات مطرح در آموزش امروزی تلفیق تکنولوژی های جدید با آموزش است که در این میان در دهه های اخیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بیش از بقیه تکنولوژی ها در آموزش به کار می رود. هدف از انجام این مطالعه بررسی نقش برخی از عوامل زمینه ای در آشنایی و به کارگیری فناوری اطلاعات توسط اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود.

    روش ها

    دراین پژوهش توصیفی مقطعی که در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد، 234 نفر از اعضای هیات علمی به صورت نمونه گیری ساده سهمیه ای وارد مطالعه شدند. ابزار مطالعه، پرسشنامه محقق ساخته برای بررسی میزان استفاده و آشنایی با فاوا بود که روایی محتوای آن توسط 10 نفر از اساتید حوزه آموزش تایید شد و پایایی آن بر اساس الفا کرونباخ 85/0 به دست آمد. پس از جمع آوری اطلاعات با کمک آزمون های آماری توصیفی و استنباطی تحلیل داده ها انجام شد.

    نتایج

    یافته های حاصل از اطلاعات 201 پرسشنامه ها تکمیل شده نشان داد، میانگین نمره خود ارزیابی آشنایی با کامپیوتر از مجموع 5 نمره 15/1±98/3 و آشنایی با اینترنت 71/0±98/2 بود. آشنایی با کامپیوتر مردها، بیش تر از زنان، استادیارها بیش از دیگر مرتبه های علمی و مقطع سنی کم تر از 35 سال نیز بیش از بقیه بود و این اختلاف ها معنادار بود(05/0p<). در بررسی رابطه آشنایی و به کارگیری کامپیوتر و اینترنت با سابقه تدریس همبستگی منفی و معنادارمشاهده شد(05/0p<). 2/62% اساتید سه الی چهار ساعت و بیش تر از چهارساعت از کامپیوتر استفاده می کردند. میزان به کارگیری کامپیوتر در سن کم تر از 35 سال بیش از بقیه و در بین گروه های بالینی و غیر بالینی نیز اختلاف معنادار بود(05/0 p<).

    نتیجه گیری

    بر اساس نتایج این پژوهش میزان آشنایی و به کارگیری فاوا در بین همه گروه های اعضای هیات علمی کم تر از حد انتظار و در عین حال یکسان نبوده و با افزایش سن و بالینی بودن هیات علمی، میزان به کارگیری فاوا کاهش می یابد و لازم است این متغیرها در برنامه های توانمندسازی اساتید در نظر گرفته شود.

    کلیدواژگان: اینترنت، فاوا، استاد، کامپیوتر، تکنولوژی
  • فریبا حقانی، سهیلا جعفری میانایی *، مریم احسانی صفحات 989-998
    مقدمه
    یکی از مهم ترین ویژگی های آدمی قابلیت او برای یادگیری است. سازنده گرایان یادگیری را فرایند فعالی می دانند که طی آن یادگیرنده اصول، مفاهیم و حقایق را برای خود کشف می کند. مشارکت فراگیر در فرایند آموزش از راهبردهای یادگیری فعال است و آموزش از طریق تامل از شیوه های آموزش فعال محسوب می شود که با فعالیت فرد جهت ارتقای توانمندی و شایستگی حرفه ای مرتبط است. هدف از این مطالعه مروری، بررسی و ارائه منسجم موضوعات مرتبط با مبحث تامل در یادگیری، به منظور استفاده یادگیرندگان و یاددهندگان است.
    روش ها
    مقاله حاضر یک مطالعه مروری است که از طریق جستجوی بانک های اطلاعات علمی و با استفاده از موتورهای جستجوگر در مقالات منتشر شده پایگاه های اطلاعاتی wily، Elsevier، pub med، Google scholar و نیز موتور جستجوی عمومی Google با استفاده از کلید واژه های Learning، Reflective، Reflective learning، Reflection، Reflective Teaching نگارش گردیده است. بدین ترتیب که تعداد 90 محتوای مستند مرتبط منتشر شده بین سال های 2009 تا 2013 شامل مقاله، کتاب و صفحات وب، انتخاب و بررسی گردید و از این میان 26 مقاله مرتبط با موضوع مورد استفاده قرار گرفت.
    نتایج
    پس از بررسی و مرور مقالات و متون در مورد یادگیری -یاددهی تاملی، به موضوعاتی مانند مفهوم تامل، مدل های تامل، تامل و چرخه یادگیری کلب، یادگیری تاملی، مزایای یادگیری تاملی و روش های ارتقای آن و نیز یاددهی تاملی پرداخته شده است.
    نتیجه گیری
    از آنجا که تامل به عنوان یک شیوه موثر برای یادگیری شناخته شده است، توصیه می شودکه این نوع یادگیری در همه سطوح و برای کلیه یاد گیرندگان استفاده شود.
    کلیدواژگان: تامل، یادگیری تاملی، یاددهی تاملی، مدل های تامل
  • علیرضا ایرج پور*، موسی علوی صفحات 999-1000
    نداردامروزه تغییرات سریع و وسیع نیازها و انتظارات افراد و جوامع به ویژه در بعد سلامتی چالش های عدیده ای پیش روی برنامه ریزان و سیاست گذاران قرار داده و ضرورت بازنگری در ساختارها و خدمات را مطرح نموده است. در پاسخ به این چالش ها، تغییرات وسیعی در راستای به روز نمودن علم و فن آوری به منظور پاسخ گو نمودن هر چه بیش تر خدمات در دستور کار مدیران و سیاست گذاران قرار گرفته است(1). بهداشت، درمان و آموزش علوم پزشکی از جمله حوزه هایی هستند که دست خوش چالش های مرتبط با توسعه علم و فن آوری و آگاهی روز افزون جامعه شده و همواره پذیرای تغییرات ساختاری و عملکردی بوده اند؛ توجه به شیوه های نوین آموزش همانند آموزش بین حرفه ای و عزم در بهره گیری از ظرفیت های بالقوه و بالفعل حرفه ای، فرهنگی، اجتماعی و سازمانی در توسعه آن از آن جمله اند(1و2). آموزش بین حرفه ای به عنوان فرآیند یادگیری تعریف می شود که طی آن فراگیران دو یا چند حرفه علاوه بر فراگیری یک محتوای مشترک، از یکدیگر و درباره یکدیگر نیز اطلاعاتی را کسب می نمایند تا به ارتقای همکاری و کیفیت ارائه مراقبت بیانجامد(3). علی رغم این که بررسی تاریخچه و مطالعات انجام شده، نشان دهنده وجود زمینه های مساعد و توجه به مقوله آموزش بین حرفه ای در ایران است؛ با این وجود ضرورت توسعه آن در بهداشت، درمان و آموزش علوم پزشکی مورد تاکید قرار گرفته است(4تا6). تاکنون مطالعاتی نیز در زمینه بررسی ظرفیت های توسعه آموزش بین حرفه ای و نیز آمادگی دانشجویان علوم پزشکی برای وارد شدن به عرصه های آموزش بین حرفه ای در ایران انجام شده است. ایرج پور و همکاران مطالعه با هدف وضعیت آموزش علوم پزشکی کشور از حیث آموزش بین حرفه ای و یادگیری اشتراکی و شناسایی برخی ظرفیت های موجود و امکان توسعه آنها انجام دادند. نتایج مطالعه آنها ضمن شناسایی برخی از ظرفیت ها و چالش های موجود، وجود زمینه های مساعد و آمادگی برای توسعه برنامه های آموزش بین حرفه ای در آموزش علوم پزشکی کشور را مورد تاکید قرار داد(6). همچنین نتایج مطالعه دیگر ایرج پور و علوی(7) وجود آمادگی فراگیران تحصیلات تکمیلی و فراگیران سایرمقاطع تحصیلی علوم پزشکی برای یادگیری بین حرفه ای را مورد تاکید قرار داد. استفاده از فضاهای مجازی یکی از راهبردهایی است که برنامه ریزان و سیاست گذاران در سرتاسر دنیا از طریق آن تلاش نموده اند تا ضمن ایجاد یک ارتباط منسجم بین پژوهشگران، علاقمندان و حامیان آموزش و همکاری های بین حرفه ای، در راستای توسعه این فرآیند مهم گام بردارند. از جمله مهم ترین شبکه های مجازی فعال در عرصه آموزش بین حرفه ای، می توان CAIPE(8) و NIPNET(9) و EIPEN(10) را نام برد. از این رو با توجه به اهمیت آموزش بین حرفه ای در توسعه آموزش علوم پزشکی پاسخ گو و ظرفیت هایی که در این رابطه وجود دارند، شبکه مجازی توسعه آموزش و همکاری های بین حرفه ای به آدرس ایتنرنتی www.ipe-c.ir راه اندازی شده است؛ که به عنوان یک شبکه علمی غیرانتفاعی در پی فراهم نمودن فرصت برای کلیه اساتید، دانشجویان، کارکنان نظام سلامت و همچنین بیماران و خانواده های دریافت کننده خدمات از نظام سلامت است تا از قابلیت های رسمی و غیررسمی در به اشتراک گذاشتن دانش و تجربیات یکدیگر به بهبود آموزش و خدمات این حوزه کمک نماید. این شبکه ضمن فراهم نمودن امکان عضویت با ساده ترین شیوه، امکان در اختیار قرار دادن دانش و تجربیات در این زمینه را برای علاقمندان فراهم نموده است و متقابلا کلیه علاقمندان و به ویژه اعضا می توانند از فضای این شبکه برای انتشار دست آوردهای ارزشمند خود استفاده نمایند. این شبکه از بخش های متعدددی از جمله مبانی نظری، آموزش بین حرفه ای (ابداعات داخلی و خارجی)، همکاری های بین حرفه ای (ابداعات داخلی و خارجی)، اخبار شبکه مجازی، کتابخانه مجازی و تالار های گفتگو (برای طرح سوالات و نظرات) تشکیل شده است که ضمن فراهم نمودن اطلاعات مفید در مورد شبکه و تسهیل استفاده کاربران محترم، مهم ترین مستندات و شواهد موجود در حوزه آموزش و همکاری های بین حرفه ای در خدمات سلامتی در سرتاسر دنیا را معرفی نموده و امکان دسترسی به برخی از آنها را نیز برای خوانندگان گرامی فراهم نموده است. این شبکه می تواند مورد استفاده دانشجویان کلیه رشته های علوم پزشکی و نیز کارکنان حرفه ای نظام سلامت قرار گیرد. مدیریت سایت تلاش نموده است تا بر پایه رسالت شبکه، از طریق این نامه علمی، ضمن معرفی شبکه، علاقمندان را به عضویت، استفاده و نیز به اشتراک گذاشتن دانش، تجارب، اطلاعات و نظرات ارزشمند خود دعوت نماید.
|
  • Shahla Kakoei, Fateme Sajjadi, Mina Shahabinejad, Sina Kakooei Page 897
    Introduction
    Continuing education can play an important role in improving and keeping dentists’ level of knowledge and skills. Hence، investigation on continuing education program seems to be necessary. This study was performed to assess dentists’ viewpoints about continuing education on oral medicine.
    Methods
    This descriptive cross-sectional study was conducted on 300 dentists participating in 52nd Iranian dental association congress (2012). Data gathering tool was a questionnaire including demographic data، program title priorities for oral medicine (scores from 1-10، the less the mean score، the higher the priority)، teaching techniques، performance and quality of programs، and motivation for participation. Data was analyzed using descriptive statistics.
    Results
    The first priorities in educational title were taking history (3. 62±3. 25) and clinical internal and external oral examination (3. 52±3. 1). Participants preferred attending workshops and performing practical jobs (3. 06±2. 28) and observing practical jobs (2. 99±2. 11). Two hundred and seventy five dentists (91. 7%) noted that employing skillful professors improves the quality of the program. Most participants specified participating in continuing education programs two times a year.
    Conclusion
    According to participants’ viewpoints، taking history and clinical examination skills were the priorities in educational title. Moreover، practical training and employing skillful professors were among main concerns of dentists. Making use of the findings of this study can lead to dental continuing education programs.
    Keywords: Continuing dental education, dentist, oral medicine
  • Mohhamad Reza Ahanchian *, Somaye Bahmanabadi, Fatemeh Arfa Balochi Pages 907-919
    Introduction
    One of the main goals of nursing education is to train nurses who can provide individuals with meritorious and qualified services employing their knowledge and competency. It calls for nurses to have self-regulated skills in learning and several factors are involved in self-regulation. Therefore، this study aims to investigate the role of five styles of personality inn self-regulation among students of faculty of nursing and midwifery of Mashhad University of Medical Sciences.
    Methods
    In this descriptive correlational research، study population included all female and male students in faculty of nursing and midwifery of Mashhad University of Medical Sciences during 2011-12 academic years. Using Morgan’s Table، 200 samples were selected through single-stage cluster sampling. Data was gathered usig five-factor personality styles (NEO-FFI) and general self-regulation Miller and Brown questionnaires. Data was analyzed using regression analysis and multivariate analysis of variance (MANOVA).
    Results
    Simultaneous regression analysis showed that out of five dimensions of personality، only two dimensions of extroversion and conscientiousness could predict self-regulation performing and planning dimensions (p<0. 05). In addition، among five dimensions of personality، only neuroticism was able to predict research and evaluation dimensions of self-regulation (p<0. 01). The results of multivariate analysis of variance (MANOVA) showed a significant difference between male and female students in all dimensions of personality except neuroticism (p<0. 05). Moreover، there was a significant difference between male and female students regarding self-regulation dimensions (p<0. 05).
    Conclusion
    According to the findings of the study، the educators and teachers of nursing and midwifery are recommended to pay attention to personality dimensions of students and strive to increase students’ increase self-regulation and self-disciplining considering their personality.
    Keywords: Personality styles, self, regulation, nursing student
  • Mahnaz Jalalvandi *, Mohammad Reza Sohrabi, akhtar Jamali, Ali Taghipoor Zahir Pages 920-930
    Introduction
    Nowadays، physicians، medical organizations، and policy makers increasingly emphasize patient centered medical care. Regarding the importance of hidden curriculum in development of medical students’ professional behaviors، this study was conducted to investigate correlation between patient-centered hidden curriculum and medical students’ communication skills.
    Methods
    This descriptive correlation study was performed in spring 2013 within 3 Branches of Islamic Azad University (Tehran، Mashhad، and Yazd) on 327 randomly selected interns. Data gathering instruments were 2 questionnaires: One for patient-centered curriculum (including 3 dimensions of role modeling، students’ experiences، and support for students’ patient-centered behaviors) and the other for students’ communication skills. Data analysis was performed using descriptive statistics as well as Spearman and Mann-Whitney U tests.
    Results
    Among dimensions of patient-centered hidden curriculum، the highest and lowest scores belonged to support for students’ patient-centered behaviors dimension (mean: 63. 1 out of 100) and students’ experiences (mean: 44. 9 out of 100). There was a significant positive correlation between students’ communication skills with two dimensions of “role modeling” and “support for students’ patient-centered behaviors” (r= 0. 24، r= 0. 37 respectively and P=0. 001). Female students reported lower scores for patient-centeredness in curriculum and their communication skills compared to male students. But this was significant only in “support for students’ patient-centered behaviors” dimension (58. 4 versus 66. 9، p= 0. 005).
    Conclusion
    Considering significant correlation between communication skills and 2 dimensions of patient-centered curriculum، deeper understanding of learning environment and designing interventions for favorable changes، is recommended for development of patient-centered communication.
    Keywords: Patient, centeredness, physician, patient communication, medical students, hidden curriculum
  • Azam Noorifrotagheh, Shahram Yazddani, Mahnoush Foroughi, Seyed Ahmad Raeissadat *, Yadollah Mehrabi, Morteza Saafi, Fatieh Mortazavi, Shahla Rodpeyma Pages 931-941
    Introduction
    The expansion of knowledge and information in different scientific branches necessitates the application of novel methods of educational management such as new methods of evaluation. Earlier studies on cardiovascular residency program in Iranian medical universities showed that little focus has been applied on novel teaching methods of ECG interpretation skills. This study was performed to investigate the effects of formative assessment and giving feedback on cardiovascular medical residents’ ECG interpretation skills in Shahid Beheshti University of Medical Sciences.
    Methods
    In this quasi experimental study، twenty two 2nd and 3rd year cardiovascular medical residents of Modares and Talegani medical centers were investigated. Residents were randomly divided into two groups. After conducting pretest، all residents attended 20 weekly sessions on ECG interpretation. Then after 10 and 20 sessions they were reassessed (mid-test and post-test). Residents in case group received the answers of tests (ECG interpretation) while residents in control group did not receive any feedback on correct answers. At the end، the results of pre-test، mid-test، and post-test for two groups were compared using paired t test.
    Results
    Nine (49. 95%) residents were allocated in case group and 13 (59. 9%) in control group. Mean score of pretest in case and control croup were (42. 8±7. 3) and (41. 4±3. 7) respectively out of total score of 100 and no significant difference was observed between two groups at the beginning of study (P=0. 6). After 22 weeks، mean score of post-test reached to 94. 5±2. 4 in case group. This mean score reached to 82. 8±5. 5 for control group. Residents’ post-test mean scores improved in both groups compared to pretest. This improvement was significantly higher in case (feedback) group compared to control group (P<0. 001).
    Conclusion
    The study showed that applying (continuous) formative assessment and giving feedback significantly improve ECG interpretation skills. Therefore we recommended using formative assessment and feedback as a part of educational and evaluative programs.
    Keywords: Formative assessment, feedback, Electrocardiogram, cardiovascular medical residents
  • Aziz Shamsi *, Farideh Yaghmaei, Farid Zaeiry Pages 942-949
    Introduction
    Teacher efficacy is the belief of a teacher that he can affect the behavior and academic achievement of learners. Many efforts have been made to measure teacher efficacy but there is no valid and reliable instrument to measure it in Iran. Therefore، this study was performed to translate and psychologically evaluate “teachers’ sense of efficacy scale” (TSES).
    Methods
    This descriptive study was conducted on teachers of school of nursing and midwifery in Tehran. The questionnaire was completed by all teachers (n=140). TSES was translated and then its content، face، and concurrent validity as well as its reliability were measured using internal consistency and test re-test after two weeks.
    Results
    Content validity index of TSES was 0. 79 in part of relevancy، 0. 62 for clarity، and 0. 51 for simplicity respectively. Face validity of the scale was approved according to experts’ opinions and viewpoints of participants. Concurrent validity of teacher’s sense of efficacy scale was measured along with “General Self-efficacy Scale” and a value of 0. 71 was calculated for their correlation. TSES scale’s Cronbach''s alpha was 0. 93 and 0. 96 was the value attained for test re-test.
    Conclusion
    The “Teacher Sense of Efficacy Scale” (TSES) is a valid and reliable scale for measuring the efficacy of teachers in Iran.
    Keywords: Self, efficacy, teacher, psychometric evaluation, validity, reliability
  • Zahra Movaffaghi *, Ali Shoeibi, Ali Bahari, Mohammad Khajedaluee Pages 950-959
    Introduction
    As an instrument for supervising and directing teaching-learning procedure of learners، logbooks were developed and put into practice according to national educational objectives. This study was performed to determine the efficiency of externs’ educational logbooks.
    Methods
    This descriptive evaluation study was performed in year 2012 in Mashhad Faculty of Medicine. Three study instruments included a 4-point Likert scale questionnaire، 3 multiple-choice questions، and 3 open-ended queries designed in Educational Development Office of faculty of medicine. Instruments’ validity and reliability was approved using content analysis and internal consistency methods (α= 0. 91). Sample size was calculated by pilot study، 84 externs، and 51 faculties. Initially، 8 clinical groups were randomly selected، and then the questionnaire for completing sample size was given to faculties and externs. Ordinal and nominal data were reported using descriptive methods and analyzed by JMP4 software using chi square. Qualitative data were analyzed using summative content analysis method.
    Results
    Seventy one externs (83%) and 40 faculties (81%)، reported logbook’s information accuracy less than 60% averagely. Twenty five faculties (49%) believed that logbooks must have its own score as a document indicating student’s in-ward activity. This is while 43 students (51%) believed that this could lead to increasing registration of feigned information. Concerning achievement in 14 expected objectives، externs evaluated logbooks to be significantly less effective compared to the extent to which faculties did (p<0001). Systematically approaching this process، qualitative findings in areas of modality، structure، implementation، and outcome showed that students did not substantively object use of logbook. In fact they opposed the structure and the way in which logbook was used.
    Conclusion
    Evaluation of procedures and outcomes of using logbooks for directing teaching-learning process showed that executive shortcomings have prevented the fulfillment of expected objectives. Further justification for teachers and learners as well as content and procedure revision is needed.
    Keywords: Clinical evaluation, logbook, activity registration booklet, educational supervision
  • Abdollah Rezaei Dehaghani *, Habibollah Hosseini, Mahin Bandari, Behrooz Ataei, Fatemeh Abdi Pages 960-968
    Introduction
    One of the most important roles intended for nurses is their educational role in the community. Accordingly، this study was implemented to review the results of this role and to determine the effect of education on HCV+ patients’ knowledge of Hepatitis C in MMT and DIC centers and other healthcare networks of Isfahan Province.
    Methods
    This quasi-experimental study was performed in year 2011 on HCV+ patients covered by MMT and DIC and healthcare networks of Isfahan province. Ninety seven HCV+ patients were trained by superintendents on various aspects of Hepatitis C including transmission، prevention، complications and etc. via workshops. Knowledge was assessed before and after training. Required information was collected by a questionnaire designed for this purpose and was analyzed using descriptive statistical tests، Chi2، student t and paired t test.
    Results
    Mean scores of patients’ knowledge before and after intervention were 11. 9±5. 3 and 18±3. 13 respectively. Paired t test showed that the difference in patients’ knowledge mean scores before and after intervention was significant (p<0. 001).
    Conclusion
    According to the results، providing information on this disease leads to improvement of individuals’ knowledge and attitude. This can influence the controlling process of Hepatitis C in the community especially in relation to transmission to other people
    Keywords: Education, Hepatitis C, MMT, DIC centers
  • Shokoufeh Jodat, Thahereh Khazaei *, Gholamreza Sharifzadeh, Thahereh Khazaei Pages 969-978
    Introduction
    The ability of critical thinking and clinical decision making is a professional necessity in nursing. Concept map is one of the novel and constructive methods of educational technology in nursing that can lead to meaningful deep learning. This study was conducted to determine the effect of teaching concept map on critical thinking and clinical decision making of nurses.
    Methods
    This quasi-experimental study of pre-test and post-test method was performed on nurses of Vliasr Hospital working in neonatal intensive cares units (n=30) selected through census. Five specialized scenarios of neonatal ward were taught to nurses through concept map for 5 consecutive weeks. Data was gathered before and after intervention using a questionnaire consisting three parts of demographic characteristics، B California Critical Thinking Test Questions، and clinical decision making cards by Q-Sort. Data was analyzed using paired and independent t-test at a significance level of (P<0. 05).
    Results
    Both mean scores of critical thinking and clinical decision making showed a significant improvement from 12. 6±3. 3 and 84. 3±4. 9 respectively before the intervention to 26±5. 1 and 98. 2±1/9 after the intervention out of a total of 64 (P<0. 001). Moreover، the increase in clinical decision making score was significantly higher among impermanently employed nurses compared to officially employed ones (P=0. 004، 16. 5±5 versus 11. 4±3. 9). Furthermore، this score was higher among those with working background of less than 10 years compared to those having longer working backgrounds (P=0. 002، 16. 7±4. 9 versus 11. 2±3. 8).
    Conclusion
    Concept map in nursing education could result in development of critical thinking skills and clinical decision making. So it is recommended to employ this method in clinical nursing education.
    Keywords: Concept map, critical thinking skills, clinical decision making, nurses
  • Nikoo Yamani, Kobra Salehi, Nayyer Sadat Mostafavi, Mahsa Shakour Pages 979-988
    Introduction

    One of the proposed issues in modern education is the integration of new technologies with education. Information and communication technology is applied more than other technologies in the past few decades. The objective of this study is to investigate the effect of contextual factors on knowledge about information and communication technology (ICT) and using it by faculty members in Isfahan University of Medical Sciences.

    Methods

    This descriptive cross-sectional study was performed in Isfahan University of Medical Sciences on 234 medical teachers sampled through simple quota. Study instrument was a researcher made questionnaire for evaluating status of teachers’ knowledge and use of ICT. Content validity of questionnaire was approved by ten experts of education. Reliability of the questionnaire was 0. 85 as measured by Chronbach’s Alpha. After gathering data، it was analyzed using descriptive and inferential statistical tests.

    Results

    Data achieved from 201 completed questionnaires showed that the mean score of self-evaluation was 3. 98±1. 15 for knowledge about computer and 2. 98±0. 71 for knowledge of computer. The knowledge about computer was higher among males compared to women، assistant professors compared to other scientific levels، and younger than 35 years compared to older. This differences was significant (p<0. 05). A negative correlation was also observed investigating the relationship between knowledge and use of computer and internet with teaching years (p<0. 05). Moreover، 62. 2% of teachers used computers for 4 hours or more. Teachers younger than 35، used computer more than older. This difference was also significant considering clinical and nonclinical groups (p<0. 05).

    Conclusion

    With regard to the results of this study، the knowledge and rate of using ICT is varied among faculties and lower than expected. This knowledge and use also reduce for clinical or old teachers. Therefore we should notice these factors for designing faculty development program.

    Keywords: Internet, ICT, teacher, computer, technology
  • Fariba Haghani, Soheila Jafari Mianaei *, Maryam Ehsani Pages 989-998
    Introduction
    One of the most important characteristic of human being is his ability to learn. Structuralists believe that learning is an active process through which learners explores the principles، meanings and facts by themselves. Learner’s participation in learning process is one of the active learning strategies and reflective learning is considered as an active teaching method which is in direct relationship with learner’s attempts to advance professional capabilities and competencies. The aim of this study is to determine and present related topics to the subject of reflection in learning for students and teachers.
    Methods
    This review study was performed through searching scientific databases such as Wiley، Elsevier، Pubmed، and Google scholar as well as using search engines such as Google to retrieve results. The key words were learning، reflective، reflective learning، reflective teaching، and reflection. A total of 90 Persian and English published evidences such as articles، books and web pages during 2009-2013 were retrieved and finally 26 evidences related to subject were selected.
    Results
    After the review of selected articles and texts on reflective teaching and learning، issues such as reflection، reflection models، reflection and Kolb learning cycle، reflective learning، advantages of reflective learning and methods for its promotion، and reflective teaching were discussed.
    Conclusion
    Since reflection is considered as an effective method in learning، it seems necessary to continue employing this method for all learners and teachers in all levels.
    Keywords: Reflection, reflective learning, reflective teaching, reflection model
  • Alireza Irajpour *, Mousa Alavi Pages 999-1000