فهرست مطالب

بهداشت در عرصه - پیاپی 1 (بهار 1392)

فصلنامه بهداشت در عرصه
پیاپی 1 (بهار 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/02/15
  • تعداد عناوین: 6
|
  • بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد سالمندان در مورد شیوه زندگی سالم در دوران سالمندی در شهر تهران
    علی رمضان خانی، گوهر محمدی، فروزان اکرمی*، منوچهر زینلی صفحه 1
    زمینه و هدف
    در هزاره سوم، پیری بیش از گذشته بصورت یک واقعیت عمده جهانی جلوهگر شده است. پیشرفتهایی که در زمینه های مختلف به ویژه بهبود تغذیه، کنترل بیماری های عفونی و سالم سازی محیط حاصل شده است، سبب گردیده که انسانها عمر بیشتری داشته باشند و چالش قرن بیستم که «زنده ماندن» در قرن جدید بود به «زندگی کردن با کیفیت برتر» تبدیل شود، و رویکرد شیوه زندگی سالم در سالمندان مورد توجه کلی قرار گرفت. با توجه به اهمیت موضوع، این مطالعه با هدف بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد سالمندان شهر تهران درباره شیوه زندگی سالم در دوران سالمندی، در سال 1386 انجام گرفته است.
    مواد و روش ها
    این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی، نمونه گیری به روش تصادفی خوشه ایو نمونه ها شامل 450 سالمند، 60 سال و بالاتر ساکن شهر تهران بودند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه سازمان جهانی بهداشت بود که با مراجعه به درب منازل به روش مصاحبه تکمیل گردید. داده ها پس از ورود در نرم افزار SPSS18، مورد تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفت.
    یافته ها
    از کل سالمندان مورد پژوهش 54/6 % مرد بودند.به طور کلی افراد مود مطالعه از سطح آگاهی متوسط و نگرش و عملکرد نسبتا خوبی برخوردار بودند میانگین نمرات مردان در سه حیطه بیشتر از خانمها بود. با افزایش سن دانش، نگرش وعملکرد سالمندان کاهش مییافت و این ارتباط معنی داربود (p=0/01). همچنین بین آگاهی، نگرش وعملکرد با جنسیت، سواد، درآمد و زنده بودن همسر رابطه آماری معنی دار وجود داشت. بین عضویت در تشکلهای مردمی و آگاهی و نگرش و عملکرد رابطه معنی دار مشاهده شد.
    نتیجه گیری
    با توجه به یافته های این پژوهش، برنامه ریزی جامع و دقیق جهت بهبود دانش و نگرش و عملکرد افراد درباره شیوه زندگی سالم با رویکرد عوامل اجتماعی موثر بر سلامت ضروری است و فراهم کردن زمینه مشارکت و عضویت این گروه سنی در انجمن ها و تشکل های مردمی مورد تاکید است.
    کلیدواژگان: سالمند، شیوه زندگی سالم، آگاهی، نگرش، عملکرد
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزشیابی تاثیر برنامه آموزشی بر آگاهی، نگرش و قصدهای رفتاری دانش آموزان دبیرستانهای پسرانه شهر بوانات استان فارس درخصوص HIV/AIDS: یک مطالعه مداخله ای
    محتشم غفاری*، روح الله جمالی، سکینه رخشنده رو، احمد علی اسلامی صفحه 6
    مقدمه
    از آنجا که بیماری های منتقله از راه جنسی اغلب از طریق رفتارهای قابل اجتناب و تغییرپذیر کسب میشوند، آموزش راهکاری موثر جهت پیشگیری از موارد جدید ابتلا محسوب میگردد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر آگاهی، نگرش، و قصدهای رفتاری دانش آموزان دبیرستانهای پسرانه شهر بوانات درخصوص HIV/AIDS در سال 1389 انجام گردیده است.
    روش کار
    در این مطالعه نیمه تجربی پس از انتخاب دبیرستانهای واجد شرایط، تمام دانش آموزان پسر پایه دوم (جمعا 99 نفر) انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن با روش های مربوطه مورد تایید قرار گرفت. پس از پیش آزمون، مداخله آموزشی انجام شد و بلافاصله و 5/1 ماه پس از پایان آموزش به ترتیب، پس آزمون اولیه و ثانویه صورت گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS14 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مشارکت افراد در این مطالعه آگاهانه و داوطلبانه بود.
    یافته ها
    میانگین و انحراف معیار نمرات آگاهی و نگرش دانش آموزان قبل از آموزش با بلافاصله و 5/1 ماه بعد از آموزش متفاوت بود (001/0< p). قصدهای رفتاری پیشگیری کننده از HIV/AIDS نیز قبل از آموزش با بلافاصله و 5/1 ماه بعد تغییر معنیدار یافت (001/0< p).
    بحث و نتیجه گیری
    با توجه به افزایش آگاهی و نگرش دانش آموزان در این مطالعه پیشنهاد می شود آموزشهای مداوم و جدید در برنامهریزی درسی دانش آموزان این مقطع تحصیلی گنجانیده شود.
    کلیدواژگان: آموزش، HIV، AIDS، آگاهی، نگرش، قصد رفتاری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزیابی اثر بخشی فرآیند انعقاد و شناورسازی الکتریکی در کاهش سمیت از فاضلاب صنعت روغن کشی زیتون
    احمدرضا یزدان بخش، محمدرضا مسعودی نژاد، احسان آقایانی*، فرشید قنبری، سیمین دخت میرشفیعیان صفحه 13
    زمینه و هدف
    فاضلاب صنعت استخراج روغن زیتون از آلوده کننده ترین فاضلابهای صنایع غذایی میباشند. فرایند استخراج روغن زیتون فاضلابی با بارآلودگی بالا از ترکیبات شیمیایی فنلی به محیط وارد میکند که دارای خاصیت ضدباکتریایی بوده و برای گیاهان نیز سمی است. در این مطالعه سمیت فاضلاب خام صنعت روغن زیتون و فاضلاب تصفیه شده با فرایند انعقاد و شناورسازی الکتریکی با انجام تست جوانه زنی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
    روش کار
    آزمایشات جهت انجام فرآیند انعقاد و شناورسازی در یک راکتور الکتروشیمیایی پلکسی گلاس به حجم مفید 1750 میلیلیتر انجام گرفت. به منظور ارزیابی سمیت فاضلاب و پساب حاصل از فرآیند نیز تست جوانه زنی مورد استفاده قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که بار آلودگی ترکیبات فنلی فاضلاب صنعت روغن کشی زیتون 1000 برابر بیشتر از فاضلاب شهری است. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی سمیت پساب فرآیند انعقاد و شناورسازی الکتریکی در شرایط pH طبیعی فاضلاب (2/5=pH)، دانسیته جریان 117 آمپر بر متر مربع و زمان فرآیند 30 دقیقه حاکی از آن است که پساب حاصل از این فرآیند حتی بدون رقیق سازی رشد بذرهای گونه های گیاهی را به دنبال دارد.
    نتیجه گیری
    نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهنده میزان خطرات ناشی از رهاسازی بدون تصفیه این فاضلاب و اثرات سمیتی آن بر گونه های مختلف گیاهی میباشد. با توجه به نتایج آزمایشهای تعیین کیفیت پساب حاصل از فرآیند انعقاد و شناورسازی الکتریکی، اگرچه این فرآیند درصد بالایی از بار آلودگی موجود در فاضلاب را کاهش میدهد اما بر اساس استانداردهای تخلیه و همچنین استانداردهای آب کشاورزی، تصفیه بیشتر پساب حاصل از این فرایند ضروری است.
    کلیدواژگان: سمیت، فاضلاب صنعتی، زیتون، انعقاد و شناورسازی الکتریکی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • کیفیت خدمات تنظیم خانواده در مراکز بهداشتی درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی: مقایسه نظرات مراجعین، کارشناسان و مدیران برنامه
    شهلا قنبری، علی رمضان خانی*، یدالله محرابی صفحه 20
    مقدمه
    خدمات تنظیم خانواده از مهم ترین و متداول ترین خدمات مورد استفاده زنان در سنین باروری است که برای توانمند کردن زنان برای رسیدن به اهداف باروری شان حیاتی میباشد. هدف از این مطالعه تعیین و مقایسه کیفیت خدمات تنظیم خانواده در مراکز بهداشتی درمانی شهری از نظر مراجعین، کارکنان، کارشناسان و مدیران ستادی خدمات تنظیم خانواده در سطوح مختلف میباشد.
    مواد و روش ها
    در مطالعه ای مقطعی500 نفر از مراجعین به واحدهای بهداشت خانواده مراکز بهداشتی درمانی شهری تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 147 نفر ارائه دهندگان خدمت در مراکز بهداشتی درمانی و 18 نفر از کارشناسان و مدیران بهداشت خانواده در سطوح مرکز بهداشت شهرستان، معاونت بهداشت و ستاد کشوری با استفاده از پرسشنامه اصلاح شده SERVQUAL مورد بررسی قرار گرفتند.
    یافته ها
    نتایج این مطالعه بیانگر وجود اختلاف بین خدمت مورد انتظار و خدمت درک شده توسط مراجعین در همه ابعاد کیفیت بود. از نظر مراجعین خدمات ارائه شده در مجموع اختلافی معادل 37/0- با خدمات مورد انتظار آنها داشت (001/0< p). از نظر پرسنل، کارشناسان و مدیران ستادی این اختلاف معادل 50/0- بود (001/0< p). به عبارت دیگر پرسنل محیطی و مسئولین ستادی انتظارات مراجعین را در سطح بالاتری برآورد کرده و توانایی سیستم در پاسخگویی به این انتظارات را کمتر از کیفیت درک شده توسط مراجعین برآورد کردند.
    نتیجه گیری
    وجود اختلاف منفی بین خدمات مورد انتظار و خدمات ارائه شده به مراجعین نیاز به توجه جدی مدیران و کارشناسان برنامه برای طراحی و اجرای مداخلات مناسب برای بهبود کیفی خدمات دارد.
    کلیدواژگان: کیفیت خدمت، تنظیم خانواده، مرکز بهداشتی درمانی، SERVQUAL
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی روند تغییرات پنج ساله غلظت نیتریت و نیترات منابع آب زیرزمینی شهر زنجان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی از سال 1385 تا 1389
    اکبر اسلامی، مهدی قدیمی* صفحه 30
    زمینه و اهداف
    یونهای نیتریت و نیترات بخشی از چرخه طبیعی نیتروژن محسوب میشوند. غلظت بیش از استاندارد آنها سلامتی انسانها را به خطر انداخته و تعیین روند آلودگی آبهای زیرزمینی به نیتریت و نیترات با بهره گیری از فنآوری جدید را ایجاب مینماید. هدف از این تحقیق تفسیر، پهنه بندی و ارزیابی الگوهای ایجاد شده نیتریت و نیترات در آب زیرزمینی شهر زنجان از سال 85 تا 89 میباشد.
    مواد و روش ها
    این تحقیق به روش توصیفی- مقطعی بر روی چاه های آب آشامیدنی شهر زنجان صورت گرفت. نمونه های آب زیرزمینی مستقیما از 72 چاه برداشت شد. غلظت نیتریت و نیترات نمونه ها تعیین شد. از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، ArcGIS و IDRISI، برای پهنهبندی، ارزیابی داده ها و آنالیز روند تغییرات در غلظت نیتریت و نیترات استفاده شد.
    یافته ها
    نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که فقط یکی از چاه ها غلظت نیترات فراتر از استاندارد داشته و در بقیه چاه ها غلظت نیتریت و نیترات در حد مجاز بودند. داده ها به ترتیب روند تغییرات کاهشی و افزایشی در غلظت نیتریت و نیترات نشان دادند.
    نتیجه گیری
    با توجه به اینکه شبکه جمع آوری فاضلاب و تصفیه خانه فاضلاب شهر زنجان بطور کامل بهره برداری نمیشود و هنوز دفع فاضلاب به صورت سنتی و در قالب دفع به چاه های جذبی میباشد، از این رو میتواند منبع آلودگی منابع آب زیرزمینی شهر زنجان باشد.
    کلیدواژگان: نیتریت، نیترات، آب زیرزمینی، GIS، زنجان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تجزیه و تحلیل هزینه جمع آوری و حمل و نقل پسماند منطقه 1 شهر بندرعباس
    منیره مجلسی، امان الله زمانی*، فیاض مهدی پور، وجیهه شمسایی، هاجر شریفی ملکسری، پوریا دروار صفحه 37
    زمینه و هدف
    در حال حاضر در ایران %80 کل مخارج مدیریت پسماندها، مربوط به جمع آوری است که %60 از آن صرف حقوق و دستمزد کارگران میشود. اهمیت این موضوع از آن جهت است که بهبود اندکی در عملیات جمع آوری میتواند تاثیر قابل ملاحظه ای در صرفه جویی هزینه های کل داشته باشد. هدف از این مطالعه تجزیه و تحلیل هزینه جمع آوری و حمل و نقل پسماند منطقه 1 شهر بندرعباس در 15 سال آینده میباشد.
    مواد و روش ها
    مکان مورد مطالعه منطقه 1 شهرداری بندرعباس میباشد که جمعیت آن 111572 نفر وسعت آن 2371 هکتار و از 3 ناحیه و 11 محله تشکیل شده است. به منظور تجزیه و تحلیل هزینه جمع آوری و حمل و نقل پسماند منطقه 1 شهر بندرعباس از نرم افزار WAGS استفاده شد، که این نرم افزار دارای 40 متغیر اصلی و 16 پیش فرض میباشد.
    یافته ها
    نتایج تحقیق نشان داد که برای مدیریت جمع آوری و انتقال زباله منطقه1شهر بندرعباس در 15 سال آینده نیاز به 35 میلیارد تومان میباشد. بطور متوسط در 15 سال آینده هزینه جمع آوری مواد زائد به ازای هر خانوار در سال 1/73806 تومان و به ازای هر کیلوگرم زباله سالیانه 60674 تومان محاسبه گردیده است. همچنین اساسی ترین مخارج مربوط به هزینه پرسنلی و سوخت میباشد.
    نتیجه گیری
    جهت بهبود وضعیت موجود باید با مکانیزه کردن سیستم جمع آوری وضعیت کارگران را ساماندهی و هزینه های را پایین آورد، همچنین با بهبود وضعیت ماشین آلات و تعمیرات به موقع هزینه های سوخت را کاهش داد.
    کلیدواژگان: مدیریت پسماند، تجزیه و تحلیل هزینه، نرم افزار WAGS، بندرعباس
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Knowledge, attitude and practice of the elder residents of Tehran city about healthy lifestyle
    Ali Ramezankhani, Gohar Mohammadi, Forouzan Akrami*, Manoochehr Zeinali Page 1
    Background And Aim
    In the third millennium, aging are appeared as a global reality more than before. Developments in controlling of the contagious diseases, nutrition and healthy environment resulted in increasing life expectancy. So the twentieth century challenge for surviving has been replaced by living stay with better quality and healthy aging. Present study was carried out in order to determining the knowledge, attitude and practice of the urban elders about healthy lifestyle in 2008.
    Materials And Methods
    In this descriptive analytic research, 450 elder people of Tehran residents with more than 60 years old were studied. The sampling method was random clustering and structured questionnaire was used for data collection. Interviewers completed questionnaires after referring to their homes. SPSS V.18 software was used for data analyses.
    Results
    54.6 percent of elders were men. Mean scores in each of the three fields for men was more than women. Our findings show significant relation between age, sex, income and marital status of subjects with their knowledge, attitude and practice. So with increasing age their knowledge, attitude and practice were decreased respectively. Knowledge, attitude and practice of elders about healthy lifestyle was related to membership in public and national organizations, significantly (p=0.01).
    Conclusion
    Our findings indicate on need to comprehensive programming for health education about healthy life style, respecting social determinants of health and encourage elder residents of urban regions to membership in public organizations.
    Keywords: Elderly, Healthy Lifestyle, Knowledge, Attitude, Practice
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Effect of educational program on HIV/AIDS-related knowledge, attitude, and behavioral intentions of male high school's students in Bavanat (Fars province): An interventional research
    Mohtasham Ghaffari*, Ruhollah Jamali, Sakineh Rakhshanderou, Ahmad Ali Eslami Page 6
    Introduction
    Sexually transmitted diseases were acquired through avoidable and changeable behaviors, so education should be considered as an effective strategy to prevent new HIV infections. This study aims to determine the effect of educational intervention on knowledge, attitudes and behavioral intentions of the second grade students in male high schools of Bavanat about HIV/AIDS in the year 2011.
    Materials and Methods
    In this semi-experimental (before & after) study, after selection of schools that have study condition from 5 high schools, all 99 students of two high schools were selected. The data gathering tool was a valid and reliable researcher designed questionnaire. After pre-test, educational intervention was conducted immediately and 45 days after educating, respectively. Primary and secondary post-tests were performed. Participation in the plan was voluntary and informed. In this study, the collected data have been analyzed using the SPSS version 14 software.
    Results
    The findings showed that the mean scores of knowledge have significant difference after intervention (p<0.001). In addition, the difference between pre and post intervention about mean scores of attitude and behavioral intentions was statistically significant (p<0.001). Discussion &
    Conclusion
    Regarding promotion of students’ awareness and attitudes, continuing and new educations in curricula of students is suggested.
    Keywords: Education, HIV, AIDS, Knowledge, Attitude, Behavioral Intention
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Evaluation of the effectiveness of electro-coagulation-flotation process for removal toxicity of olive oil mill wastewater
    Ahmad Reza Yazdanbakhsh, Mohammad Reza Massoudinejad, Ehsan Aghayani*, Farshid Ghanbari, Simindokht Mirshafieean Page 13
    Background
    The olive oil mill wastewater is one of the contaminating food industrial wastewaters. Olive oil extraction process imports wastewater with high phenolic chemicals into the environment. In this study the toxicity of raw olive oil mill wastewater and the effluent of electro-coagulation have been investigated.
    Material and Methods
    Germination test was used for evaluating the toxicity of wastewater and effluent process. Electro-coagulation-flotation examinations performed in a plexiglas electrochemical reactor with 1750 ml practical volume. 4 blades of aluminum and titanium as anode and cathode electrodes with a gap of 2 cm were connected to DC power supply in monopolar parallel mode.
    Results
    Based on the information from this study, the pollution load of phenolic compounds in olive oil mill wastewater is 1000 times more than municipal wastewater. Also, the evaluation toxicity of effluent obtained from the process in natural pH of wastewater (pH=5.2), 117 mA/m2 current density and 30 minutes time process, suggests that the effluent causes plant species growth, even without dilution.
    Conclusion
    The results obtained from this research can warn us to the risks of releasing these wastewaters without treatment and toxic effects on the different species of plants. Results demonstrated although using of electro-coagulation-flotation process removes high percent of pollutants of olive oil mill wastewater, but, it can’t attain the discharge limitations, then it should be more treated with some other methods.
    Keywords: Toxicity, Electro, Coagulation, Flotation, Olive Wastewater
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The quality of family planning services in health care centers of Shahid Beheshti University of Medical Sciences: comparison of clients, providers and program managers viewpoints
    Shahla Ghanbari, Ali Ramezankhani*, Yadollah Mehrabi Page 20
    Background And Aim
    Family planning services are frequently used and important services for women of reproductive age. These services are crucial in enabling women to meet their fertility goals. The aim of this study was to determine and compare of the quality of family planning services in urban health centers from the viewpoint of clients, employees, experts and staff managers at different levels.
    Materials And Methods
    In a cross-sectional study, 500 women who seeking care from health care center under the supervision of the Shahid Beheshti University of Medical Sciences regarding family planning services, 147 health providers, and 18 family health managers at different levels of district, provincial and national were investigated using revised SERVQUAL questionnaire.
    Results
    The results revealed negative gap in all dimensions of service quality. There was an overall negative gap score of -0.37 between clients expectations and perceptions of service quality (p 0.001). For the health care providers, experts and staff managers, this gap was equal to -0.50 (p<0.001). On the other words the heath care providers and program managers estimated the clients expectation more than actually were and ability of health system to address to these expectations less than clients perceptions of quality.
    Conclusion
    Negative gap between clients expected and perceived service quality should be considered seriously for planning and implementation of proper interventions for service quality improvement.
    Keywords: Service Quality, Family Planning, Health Care Center, SERVQUAL
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Study of five years nitrite and nitrate content trends of Zanjan groundwater resources using GIS from 2006 to 2010
    Akbar Eslami, Mehdi Ghadimi* Page 30
    Background And Aims
    Nitrite and nitrate ions are considered part of the natural cycle of nitrogen. Concentrations over the standards endanger human health, therefore determination of groundwater nitrite and nitrate contamination, using a new technology is necessary. The purpose of this study was to compile, map, and evaluate patterns of nitrite and nitrate occurrence in Zanjan groundwater during 2006 to 2010.
    Materials And Methods
    This cross-sectional study was investigated on Zanjan drinking water wells. Groundwater samples were taken directly from 72 wells. Nitrite and nitrate content of samples identified. Geographic information systems, ArcGIS and IDRISI, were used to map and evaluate the data and also analysis the nitrite and nitrate content trends.
    Results
    The results of this study showed that only a well had nitrate concentration above the standard and other wells were acceptable in nitrite and nitrate concentrations. The data showed falling and rising trend in nitrite and nitrate concentrations, respectively.
    Conclusion
    Whereas the sewer system and wastewater treatment plant in Zanjan is not yet fully implemented, and traditional method of wastewater disposal is using absorption wells, hence, it can be contamination sources in the water.
    Keywords: Nitrite, Nitrate, Groundwater, GIS, Zanjan
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Solid waste collection and transportation cost analysis of region 1 of Bandar-Abbas city
    Monireh Majlessi, Aman, Allah Zamani*, Fayyaz Mahdipoor, Vajihe Shamsaee, Hajar Sharifi, Maleksari, Pooria Darvar Page 37
    Background And Aims
    Currently 80% of waste management costs in Iran include solid wastes collection, and about 60% is spent on workers payroll. Importance of this issue is little improvement in the collection operation has significant impact on total cost savings. The location study is Region 1 of Bandar-Abbas city, with population of 111572 and the area of 2371 hectares. The region composed of 3 areas and 11 neighborhoods. The aim of this survey is solid waste collection and transportation cost analysis of Region 1 of Bandar-Abbas city with in next 15 year.Material’s and
    Method
    To provide solid waste collection and transportation costs analyzing in Region 1 of Bandar–Abbas city, WAGS software was used. The software has 40 main variables and 16 defaults.
    Results
    The results showed that within next 15 years, solid waste collection and transportation management needs 35 billion Toomans. The average costs within next 15 years for household solid waste collection are 73806.1 Toomans per year and 60674 Toomans per kg annually. Also, results showed that main costs are relevant to payroll and fuel.
    Conclusion
    To improve the current situation, collection system must be mechanized and workers should be organized to decrease the costs. Also with machinery improvement and regularly maintenance, fuel costs will be reduced.
    Keywords: Solid Waste Management, Cost Analysis, WAGS Software, Collection system, Bandar–Abbas city
    Abstract View Paper Original: Persian