فهرست مطالب

نشریه به زراعی نهال و بذر
سال بیست و نهم شماره 3 (1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/10/06
  • تعداد عناوین: 8
|
  • بهمن امیری لاریجانی*، زین العابدین طهماسبی سروستانی، قربانعلی نعمت زاده صفحات 283-302
    به منظور واسنجی پارامترهای گیاهی و ارزیابی مدل «اوریزا 2000» (ORYZA2000) تحت شرایط بالقوه تولید و شبیه سازی شاخص سطح برگ، زیست توده اندامهای مختلف گیاهی و عملکرد دانه سه رقم برنج در سنین مختلف گیاهچه ای آزمایشی مزرعه ای بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 9 تیمار وسه تکرار در سال های 1387 و 1388 در مرکز ترویج و توسعه تکنولوژی هراز انجام گردید. کرت های اصلی شامل سه رقم برنج طارم، فجر و قائم1 و کرت های فرعی شامل گیاهچه های 17 روزه (جوان)، 24 روزه (نیمه بالغ) و 33 روزه (بالغ) بودند. بر اساس نتایج حاصله مدل برآورد مناسبی در شبیه سازی عملکرد دانه، زیست توده و شاخص سطح برگ از زمان نشاکاری تا برداشت محصول ارائه نمود. میانگین جذر میانگین مربعات خطای نرمال (RMSEn) در طول فصل رشد عبارت از 13% تا 15% برای وزن خشک کل، 18% تا 21% برای وزن خشک برگ سبز، 17% تا 20% برای وزن خشک ساقه، 16% تا 23% برای وزن خشک خوشه، 6% تا 9% برای عملکرد دانه و 24% تا 26% برای شاخص سطح برگ بود. با توجه به نتایج بدست آمده مدل «اوریزا 2000» ((ORYZA2000 از قابلیت مناسبی برای شبیه سازی رشد و عملکرد دانه ارقام برنج برخوردار بوده و می تواند بعنوان ابزار مناسبی برای برنامه ریزی بهتر مدیریت مزرعه شالیزاری و نیز جایگزین مناسبی برای آزمون سازگاری ارقام برنج باشد.
    کلیدواژگان: اوریزا 2000، میانگین مربعات خطای نرمال، وزن خشک کل، وزن خشک خوشه، شالیزار و مدیریت مزرعه
  • امیرخسرو دانایی صفحات 303-319
    زمان کاشت مناسب کلزا با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه به دلیل انطباق مراحل رشد رویشی و زایشی گیاه با شرایط آب و هوایی مساعد باعث تولید عملکرد کمی و کیفی قابل قبولی می شود. این آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان به مدت دو سال زراعی (87-1385) اجرا شد. تاریخ کاشت در 6 سطح شامل اول آبان (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب 5/28 و 25 درجه سانتی گراد)، 10 آبان (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب 5/26 و 5/22 درجه سانتی گراد)، 20 آبان (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب 50/18 و 22 درجه سانتی گراد)، 30 آبان (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب 13 و 23 درجه سانتی گراد)، 10 آذر (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب 5/11 و 5/14 درجه سانتی گراد) و 20 آذر (میانگین دما در سال های اول و دوم به ترتیب 5/10 و 14 درجه سانتی گراد) در کرت های اصلی و ارقام کلزا شامل هیبرید هایولا 401 و رقم آر جی اس003 در کرت های فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر خصوصیات زراعی، عملکرد دانه و اجزای عملکرد معنی دار بود. عملکرد دانه از تاریخ کاشت 1 آبان تا 20 آذر دارای روند کاهشی بود. بیشترین عملکرد دانه (2573 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت اول آبان تولید شد. در بین ارقام نیز از نظر خصوصیات زراعی، عملکرد دانه، اجزای آن و درصد روغن تفاوت معنی داری وجود داشت. هیبرید هایولا 401 با میانگین عملکرد دانه 2780 کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم آر جی اس003 با میانگین عملکرد 2344 کیلوگرم در هکتار برتری داشت. اثر متقابل تاریخ کاشت × رقم بجز تعداد خورجین در گیاه، عملکرد دانه و درصد روغن، بر سایر صفات معنی دار گردید. هیبرید هایولا 401 در تاریخ کاشت 10 آذر با میانگین 21/44% دارای بالاترین درصد روغن بود. بالاترین عملکرد دانه (3886 کیلو گرم در هکتار) متعلق به هیبرید هایولا 401 در تاریخ کاشت اول آبان بود. با توجه به نتایج به دست آمده کاشت هیبرید هایولا 401 در محدوده زمانی اول الی 20 آبان و رقم آر جی اس003 اول الی 10 آبان توصیه می شود.
    کلیدواژگان: کلزا، تعداد خورجین در گیاه، تعداد دانه در خورجین، درصد روغن، ارتفاع گیاه و وزن هزار دانه
  • اسدالله زارعی سیاه بیدی، عباس رضایی زاد صفحات 321-337
    تاریخ کاشت به هنگام نقش اساسی در زمستان گذرانی موفق کلزا و دستیابی به پتانسیل عملکرد دانه آن دارد. به دلایل مختلفی ممکن است کاشت کلزا توسط کشاورزان با تاخیر انجام شود. به منظور ارزیابی واکنش کلزا به کاشت تاخیری 22 ژنوتیپ کلزا بصورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات اسلام آباد غرب در سه سال زراعی 89-1386 مورد مطالعه قرار گرفتند. در این آزمایش تاریخ کاشت هفتم مهر و هفتم آبان به ترتیب به عنوان کشت متداول و تاخیری در کرت های اصلی و ژنوتیپ های کلزا در کرت های فرعی قرار گرفتند. اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه در سه سال اجرای آزمایش در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. میانگین عملکرد دانه در کشت تاخیری با 3678 کیلوگرم در هکتار کمتر از عملکرد دانه در تاریخ کاشت متداول با 4455 کیلوگرم در هکتار بود. با توجه به شرایط متغیر محیطی در سال های مورد نظر اثر سال بر همه صفات به استثنای ارتفاع گیاه معنی دار بود. سرمای شدید و یخبندان زمستان در سال زراعی 87-1386 باعث کاهش معنی دار عملکرد دانه شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های مورد نظر برای همه صفات مورد ارزیابی به استثنای تعداد خورجین در گیاه دارای تفاوت معنی داری بودند. در تاریخ کاشت متداول ژنوتیپ های الیت، MHA 01/18 و زرفام به ترتیب با 5079، 4907 و 4802 کیلوگرم در هکتار دارای عملکرد دانه بیشتری بودند. در تاریخ کاشت تاخیری نیز هایولا308، زرفام و شیرالی به ترتیب با 4487، 4474 و 4441 کیلوگرم در هکتار دارای عملکرد دانه بیشتری بودند. اثر متقابل ژنوتیپ × تاریخ کاشت بر همه صفات به استثنای درصد روغن دانه غیر معنی دار بود. در حالی که اثر متقابل سال × تاریخ کاشت بر اکثر صفات مورد بررسی معنی دار بود. به طور کلی نتایج نشان داد که واکنش ژنوتیپ های کلزا به کاشت تاخیری به میزان خیلی زیادی به شرایط آب و هوائی پاییز بستگی دارد و برخی ژنوتیپ های کلزا مثل هایولا401، هایولا 308، زرفام و شیرالی که از سرعت رشد خوبی در اوایل فصل برخوردار بودند در کشت تاخیری عملکرد دانه قابل قبولی داشتند.
    کلیدواژگان: کلزا، کاشت تاخیری، درصد روغن دانه، عملکرد و اجزای عملکرد دانه
  • ابوالفضل فرجی صفحات 339-352
    به منظور بررسی اثر تاریخ کشت بر ژنوتیپ های سه گونه براسیکا این پژوهش در دو سال زراعی 89-1387 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد. دو ژنوتیپ خردل زراعی Brassica juncea (J-98-102/51-5 و Bard-1)، دو ژنوتیپ شلغم روغنی Brassica rapa(Rainbow و Candle)، سه ژنوتیپ کلزا Brassica napus (هایولا401، شیرآلی و آرجی اس003) و ژنوتیپ Select4 (نسل 4 تلاقی کلزا و خردل زراعی) ژنوتیپ های مورد استفاده در آزمایش بودند. کاشت در سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال اول در تاریخ های 21 آبان، 19 آذر و 19 دی و در سال دوم در تاریخ های 26 آبان، 28 آذر و 26 دی انجام شد. میانگین دمای هوا در تاریخ های 21 آبان، 19 آذر و 19 دی سال 1387 و تاریخ های 26 آبان، 28 آذر و 26 دی سال دوم به ترتیب برابر 8، 6/11، 5/5، 9/13، 7/14 و 11 درجه سانتی گراد بود. با تاخیر در کاشت عملکرد دانه کاهش یافت. میانگین عملکرد دانه در تاریخ های کاشت اول، دوم و سوم به ترتیب برابر 2362، 2227 و 1939 کیلوگرم در هکتار بود. ژنوتیپ های گونه کلزا، در مقایسه با ژنوتیپ های گونه های خردل زراعی و شلغم روغنی، در اثر تاخیر در کاشت دچار کاهش عملکرد بیشتری شدند. هیبرید هایولا401 با تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه بیشتر، بیشترین عملکرد دانه را داشت. میانگین عملکرد دانه هیبرید هایولا401 در تاریخ های کاشت اول، دوم و سوم به ترتیب برابر 2851، 2524 و 2173 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج این مطالعه نشان دهنده برتری عملکرد دانه و صفات زراعی ژنوتیپ های گونه کلزا در مقایسه با سایر گونه های جنس براسیکا در شرایط دیم منطقه گنبد بود.
    کلیدواژگان: کلزا، خردل زراعی، شلغم روغنی، وزن هزار دانه و عملکرد دانه
  • عباس رضایی زاد*، اسدالله زارعی سیاه بیدی، علی شیر نیازی فرد صفحات 353-367
    به منظور ازریابی هیبریدهای جدید آفتابگردان در کشت دوم در مناطق معتدل سرد استان کرمانشاه آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1389 و 1390 اجرا گردید. تاریخ های کاشت با سه سطح شامل 20 خرداد، 5 تیر و 20 تیر در کرت های اصلی و هیبریدهای آفتابگردان شامل آذرگل، فرخ و SHF-81-90در کرت های فرعی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده های دو سال نشان داد عملکرد دانه، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی و وزن هزار دانه در تاریخ های کاشت مختلف دارای تفاوت معنی دار بودند. تاخیر در کاشت باعث کاهش عملکرد دانه شد به طوری که بیشترین عملکرد دانه با 4199 کیلوگرم متعلق به تاریخ کاشت اول و کمترین عملکرد دانه با 3118 کیلوگرم در هکتار متعلق به تاریخ کاشت سوم بود. هیبریدهای آفتابگردان نیز از نظر اکثر صفات و همچنین عملکرد دانه دارای تفاوت معنی داری بودند. هیبرید جدید فرخ با 3940 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد دانه و هیبریدهای SHF-81-90 و آذرگل به ترتیب باعملکرد دانه 3788 و 3459 کیلوگرم در هکتار در رتبه های بعدی قرار داشتند. هیبرید فرخ با طول دوره رشد 95 روز از زودرسی قابل توجهی برای استفاده در کشت دوم برخوردار بود. اثر متقابل ژنوتیپ × تاریخ کاشت تنها برای ارتفاع گیاه و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی معنی دار بود. نتایج این پژوهش نشان داد با توجه به عملکرد دانه و طول دوره رشد هیبریدهای مورد ارزیابی، هیبرید فرخ برای کشت دوم در مناطق معتدل سرد استان کرمانشاه مناسب می باشد.
    کلیدواژگان: آفتابگردان، هیبریدهای زودرس، رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع گیاه، عملکرد و اجزای عملکرد دانه
  • عبدالستار دارابی صفحات 369-386
    به منظور بررسی واکنش ارقام سیب زمینی به تاریخ کاشت در استان خوزستان این تحقیق به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال (91-1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا شد. تاریخ کاشت در چهار سطح شامل اول دی (میانگین دمای هوای روزانه در سال اول و دوم آزمایش به ترتیب 16 و 1/14 درجه سانتی گراد)، یازدهم دی (میانگین دمای هوای روزانه در هر دو سال آزمایش 5/16 درجه سانتی گراد)، بیست و یکم دی)میانگین دمای هوای روزانه در سال اول و دوم آزمایش به ترتیب 10 و 3/17درجه سانتی گراد) و اول بهمن (میانگین دمای هوای روزانه در سال اول و دوم آزمایش به ترتیب 5/11 و 4/4 درجه سانتی گراد) در کرت های اصلی و پنج رقم سیب زمینی کوزیما، سانته، ساوالان، سانتانا و المرا در کرت های فرعی ارزیابی شدند. یک هفته قبل از برداشت اندام های هوایی قطع و غده ها در اواخر اردیبهشت برداشت شدند. طولانی ترین مدت زمان بین کاشت تا سبز شدن 50% (8/51 روز) به تاریخ کاشت اول دی مربوط بود و با به تاخیر در تاریخ کاشت مدت زمان این دوره کاهش یافت. اثر تاریخ کاشت بر عملکرد کل، عملکرد قابل فروش، اجزای عملکرد و درصد ماده خشک غده معنی دار نبود. بیشترین تعداد ساقه در بوته (34/3) و تعداد غده در بوته (15/7) به رقم کوزیما و حداکثر میانگین وزن غده (64 گرم) به رقم سانتانا تعلق داشت. رقم ساوالان بیشترین درصد ماده خشک غده (3/22%) را داشت. اثر متقابل رقم × تاریخ کاشت بر عملکرد کل و قابل فروش غده معنی دار بود. رقم ساوالان در بیشتر تاریخ های کاشت عملکرد قابل فروش بیشتری نسبت به سایرارقام داشت. باتوجه به نتایج این پژوهش برای کشت زمستانه سیب زمینی در استان خوزستان رقم ساوالان در تاریخ کاشت اول بهمن توصیه می شود.
    کلیدواژگان: سیب زمینی، تاریخ کاشت، درصد ماده خشک، عملکرد کل و عملکرد قابل فروش
  • بصیر صمدی فیروز آباد*، ابراهیم فراهانی صفحات 387-401
    به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر روی ژنوتیپ های مناسب و پر محصول ماش برای منطقه ورامین آزمایشی در سالهای 1386 و 1387 بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در20 تیمار و سه تکرار در ورامین انجام شد. تیمار ها شامل پنج تاریخ کاشت (15 اردیبهشت، 30 اردیبهشت، 14 خرداد، 29 خرداد و 13 تیر) و چهار ژنوتیپ (گوهر، پرتو، و لاین های امیدبخش 1-6-16 و MN-94) بود. تجزیه واریانس مرکب دو ساله داده ها نشان داد که تاریخ کاشت 30 اردیبهشت (میانگین دمای oC24) بیشترین عملکرد دانه با میانگین 1805 کیلوگرم در هکتار و تاریخ کاشت 13 تیر (میانگین دمای oC30) با 1350 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را داشتند. مقایسه ژنوتیپ ها نشان داد که لاین NM-94 با میانگین 1809 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد و رقم گوهر با میانگین 1371 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را دارا بودند. مقایسه میانگین اثر متقابل تاریخ کاشت × ژنوتیپ نشان داد که لاین امیدبخش 1-6-16 در تاریخ کاشت 14 خرداد (میانگین دمای oC25) بیشترین عملکرد دانه (2089 کیلوگرم در هکتار) را داشت و با بقیه تیمارها اختلاف معنی دار نشان داد. کمترین عملکرد دانه (1170 کیلوگرم در هکتار) از رقم پرتو در تاریخ کشت 30 اردیبهشت بدست آمد.
    کلیدواژگان: ماش، دمای هوا، روز تا گلدهی، وزن صد دانه و عملکرد دانه
  • مریم خدارحمی، سید حسین صباغ پور*، امین فرنیا صفحات 403-412
    به منظور بررسی اثر تلقیح بذر نخود با مزوریزوبیوم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام نخود دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان در سال زراعی 90-1389 در شرایط مزرعه اجرا گردید. عوامل آزمایشی شامل سه رقم نخود: آرمان، هاشم وآزاد و سوش باکتری در شش سطح شامل دو نژاد باکتری مزوریزوبیوم (SWRI-15 و SWRI-3)، ترکیب باکتری مزوریزوبیوم + سودوموناس (SWRI-15+P169 و SWRI-3+P169)، سودوموناس(P169) و شاهد (بدون تلقیح) بودند. در دوران رشد علاوه بر مراقبت های زراعی، تاریخ گلدهی، تاریخ رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن صد دانه و عملکرد دانه در واحد سطح یادداشت برداری شد. نتایج نشان داد که ارقام از نظر تاریخ گلدهی، تاریخ رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد دانه در سطح احتمال 1٪ اختلاف معنی دار داشتند. اثر سوش های باکتری بر تاریخ گلدهی، شاخص برداشت و عملکرد دانه نیز معنی دار بود. اثر متقابل سوش باکتری × رقم بر تاریخ گلدهی، تاریخ رسیدگی، ارتفاع بوته، شاخص برداشت و عملکرد دانه معنی دار بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که کمترین تعداد روز تا رسیدن مربوط به استفاده از سوش باکتری مزوریزوبیوم (3-SWRI) و رقم آرمان بود. بلندترین ارتفاع بوته در تیمار استفاده از سوش باکتری مزوریزوبیوم (SWRI-15)و رقم هاشم مشاهده گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که بالاترین عملکرد دانه از تیمار رقم آزاد با سوش باکتری مزوریزوبیوم (SWRI-15) به دست آمد که نسبت به تیمار شاهد (بدون تلقیح) 151 درصد بیشتر بود. باتوجه به اثر مفید زیست محیطی و بهبود عملکرد واجزای عملکرد دانه نخود، تلقیح مزوریزوبیوم می تواند جایگزین مناسبی برای مصرف نیتروژن باشد.
    کلیدواژگان: باکتری مزوریزوبیوم، سودوموناس، عملکرد دانه، اجزاء عملکرد دانه و شاخص برداشت
|
  • B. Amiri Larijani *, Z. Tahmasebi Sarvestani, Gh. A. Nematzadeh Pages 283-302
    To calibrate crop parameters and validation of ORYZA2000 model under potential production condition and simulation of leaf area index، biomass of plant organs and grain yield of three rice cultivars at different seedling ages، field experiments were carried out as split plot arrangement in randomized complete block design with 9 treatments and three replications in 2008 and 2009 growing seasons in Haraz Extension and Technology Development Center، Amol، Iran. Main plots were three rice cultivars including; Tarom، Fajr and Qaem1 and sub-plots consisted of rice seedling ages; 17، 24 and 33 days. Results showed that the model sufficiently simulated grain yield، biomass and leaf area index from transplanting to harvesting. In average، the normalized RMSE in growing period was 13-15% for total dry weight، 18-21% for green leaf dry weight، 17-20% for stem dry weight، 16-23% for panicle dry weight، 6-9% for grain yield and 24-26% for leaf area index. ORYZA2000 model had the capability to simulate growth، development and grain yield of rice cultivars and can be used as an appropriate tool for better planning of paddy field management and also as a effective supporting tool for adaptation test of improved rice cultivars in Iran.
    Keywords: ORYZA2000, Normalized root mean square, Total dry weight, Panicle dry weight, Paddy, Field management
  • A. K. Danaie Pages 303-319
    Determination of suitable planting date for canola is important for synchronising of vegetative and reproductive stages of plant with favorable climatic conditions to increase quantity and quality of seed yield. This experiment was conducted for two growing seasons (2006–2008) at Behbahan agricultural research station. A split-plot arrangment in randomized complete block design with four replications was used. Sowing date was assigned to main plots; 23 October (mean daily air temperature in the first and second year were 28. 5 ºC and 25 ºC، respectively)، 01 November (mean daily air temperature in the first and second year were 26. 5 ºC and 22. 5 ºC، respectively)، 11 November (mean daily air temperature in the first and second year were 18. 5 ºC and 22 ºC، respectively)، 21 November (mean daily air temperature in the first and second year were 13 ºC and 23 ºC، respectively)، 01 December (mean daily air temperature in the first and second year were 11. 5 ºC and 14. 5 ºC respectively)، 11 December (mean daily air temperature in the first and second year were 10. 5 ºC and 14 ºC، respectively). Hyola 401 hybrid and RGS003 were evaluated in sub-plots. Combined analysis of variance showed that sowing date effect was significant on agronomic traits، seed yield and yield components. The highest seed yield (2573 kg ha-1) was produced in 23 October. Canola cultivars significantly differed for agronomic traits، seed yield، yield components and oil content. Hyola 401 hybrid and RGS003 cultivar seed yield were 2780 and 2344 kg ha-1، respectively. Sowing date × cultivar intraction effect was not significant on pod plant-1، seed yield and oil content. Hyola 401 hybrid in 01 December sowing date had the heightest oil content (44. 2%). Hyola 401 hybrid seed yield was higher than RGS003 cultivar in all sowing dates. Hyola 401 hybrid had the heightest seed yield (3886 kg ha-1) in 23 October sowing date. Therefore، the recommended sowing dates for Hyola 401 hybrid is from 23 October to 11 November and for RGS003 cultivar from 23 October to 01 November in Behbahan region.
    Keywords: Canola, Pod plant, 1, Seed pod, 1, Oil content, Plant height, 1000 seed weight
  • A. Zarei Siahbeidi, A. Rezaeizad Pages 321-337
    Suitable planting date have an important role in winter hardiness of oilseed rape and its grain yield. For many reasons، farmers grow oilseed rape with delayed planting date. To evaluate oilseed rape response to delayed planting، 22 genotypes were studied using split plot arrangement in randomized complete block design with four replications in Islamabad-e-Gharb Agricultural Research Station in three growing seasons (2007-10). September 29 and October 29 were considered as optimum and delayed planting date، respectively. Simple analysis of variance showed that planting date had significant effect (P<0. 01) on grain yield in three growing seasons. Average grain yield (4455 kg ha-1) in normal planting date was higher than that of delayed planting date with 3678 kg ha-1. Growing season effect was significant on all measured traits except plant height. In 2007-2008، grain yield of oilseed rape genotypes reduced significantly mainly due to severe cold winter. Genotypes significantly differed for all traits except pod number plant-1. In optimum planting date، ELITE، MHA01/18 and ZARFAM with 5079، 4907 and 4807 kg ha-1 had higher grain yield. In delayed planting date HYOLA 308، ZARFAM and SHIRALEE with 4487، 4474 and 4441 kg ha-1 produced higher grain yield، respectively. Genotype × planting date interaction effect was significant on seed oil content، while effect of growing season × planting date was significant on most of traits. Results showed that response of oilseed rape genotypes to delayed planting depends on weather conditions in autumn. Some oilseed rape genotypes such as HYOLA 401، HYOLA 308، ZARFAM and SHIRALEE had reasonable grain yield because of faster growth rate in autumn.
    Keywords: Oilseed rape, Delayed planting, Silique plant, 1, Grain yield, Yield components
  • A. Faraji Pages 339-352
    To study the effect of planting date on genotypes of three species of Brassica، an experiment was conducted at Agricultural Research Station of Gonbad in Iran in 2008-09 and 2009-10 cropping seasons. Three separate experiments were carried out using randomized complete block design with three replications. Two mustard (Bard-1 and J-98-102/51-5)، two turnip (Rainbow and Candle)، three oilseed rape (Hyola401، RGS003 and Shiralee) genotypes and Select4 (a cross between canola and mustard) were studied in each planting date. The planting dates were Nov. 12، Dec. 10 and Jan. 09 in 2008، and Nov. 17، Dec. 19 and Jan. 09 in 2009، respectively. The mean air temperature in in Nov. 12، Dec. 10 and Jan. 09 in 2008 was 8. 0، 11. 6 and 5. 5 ºC، and in Nov. 17، Dec. 19 and Jan. 09 in 2009 was 13. 9، 14. 7 and 11. 0 ºC، respectively. With delay in planting date seed yield decreased considerably. The mean seed yield in first، second and third planting dates was 2362، 2227and 1939 kg ha-1، respectively. Seed yield of oilseed rape genotypes decreased more with delay in planting date as compared with mustard and turnip genotypes. Hyola401 hybrid had the highest seed yield and harvest index mainly due to higher seed number pod-1 and 1000-seed weight. The mean seed yield of Hyola401 hybrid in first، second and third sowing dates was 2851، 2524 and 2173 kg ha-1، respectively. Results of this study showed the superiority of oilseed rape genotypes when compared with genotypes of other Brassica species for seed yield and agronomic traits.
    Keywords: Oilseed rape, Mustard, Turnip, 1000 seed weight, Seed yield
  • A. Rezaizad *, A. Zarei Siahbeidi, A. S. Niazi-Fard Pages 353-367
    New sunflower hybrids were evaluated for their suitability for second cropping system in temperate-cold regions of Kermanshah Province in Iran. A split plot arrangement in randomized complete block design with three replications was used in 2010 to 2011. Planting dates including: June 11، June 26 and July 11 and sunflower hybrids including: Azargol، Farrokh and SHF-81-90 were assigned to main plots and sub- plots، respectively. Results showed that effect of planting date was signification on agronomic traits such as seed yield، days to physiological maturity and 1000 seed weight. Seed yield reduced with delay in planting date as the first and third planting dates had the highest and lowest seed yield with 4199 and 3118 kg ha-1، respectively. Hybrids were also significantly different for most of the traits. New hybrid Farrokh had the highest seed yield with 3940 kg ha-1 followed by SHF-81-90 and Azargol with 3788 and 3459 kg ha-1، respectively. Farrokh with 95 days to physiological maturity was more suitable for second cropping systems. In conclusion، new early maturity sunflower hybrid Farrokh is recommended for second cropping systems in temperate-cold regions of Kermanshah Province in Iran.
    Keywords: Sunflower, Early maturity hybrids, Physiological maturity, Plant height, Seed yield, Yield components
  • A. Darabi Pages 369-386
    A field experiment was carried out to determine the interactions of cultivar planting date on total and marketable yields of potato. cvs. Cosima، Sante، Savalan، Santana and Almera، were planted in four planting dates، 22 December)mean daily air temperature was 16 and 14. 1 ºC in the first and second year of experiment، respectively)، 01 January)mean daily air temperature was 16. 5 ºC in both year of experiment)، 11 January)mean daily air temperatures were 10 and 17. 3 ºC in the first and second year of experiment، respectively) and 21 January)mean daily air temperature was 11. 5 and 4. 4 ºC in the first and second year of experiment، respectively) in two years (2009-2010 and 2010-2011) in Behbahan Agriculture Research Station، Khuzestan، Iran. A split-plot arrangement with four planting dates as main plots and five cultivars as sub plots in randomized block design with three replications was used. One week before harvesting haulms were defoliated. Tubers were harvestd in mid May. The longest duration period between planting date and 50% emergence (51. 83 days) belonged to planting date of 22 December. By delaying planting date، days to 50% emergence decreased at 1% probability level. Effect of planting date on total and marketable yield، yield components and tuber dry matter (%) was not significant. Cosima produced the highest stem number plant-1 (3. 34) and tuber number plant-1 (7. 15). The highest tuber weight (64. 04 g) and tuber dry matter (22. 26%) belonged to Santana and Savalan، respectively. Planting date × cultivar interaction effect on total and marketable yield was significant. The marketable yield of Savalan was higher than the other cultivars in most of planting dates. Results of this experiment showed that planting of Savalan on 22 January is recommended for winter season potato planting in Khouzestan Province.
    Keywords: Potato, Planting date, Dry matter, Total yield, Marketable yield
  • B. Samadi Firoozabad *, I. Farahani Pages 387-401
    To study the effect of planting date on seed yield and its compoments of suitable and high yielding mungbean genotypes a field experiment was carried out as factorial arrangement in randomized complete block with three replications in 2007 and 2008 in Varamin Field Station، Varamin، Iran. Experimental treatments included: five planting dates; 04 May، 19 May، 03 June، 17 June and 03 July، and four mungbean genotypes; cv. Parto، cv. Gohar، and 1-6-16 and NM-94 promising lines. Combined analysis of variance revealed that the 19 May planting date (mean temperature 24 ºC) had the highest seed yield (1805 kg ha-1) and 03 July planting date (mean temperatute 30 ºC) produced the lowest seed yield (1350 kg ha-1). NM-94 promising line had the highest seed yield (1809 kg ha-1) and cv. Gohar produced the lowest seed yield (1371 kg ha-1). Genotype × planting date interaction showed that 1-6-16 promising line had the highest seed yield (2089 kg ha-1) in 03 June planting date (mean temperature 25 ºC) and significantly differed from other treatments. The lowest seed yield (1170 kg ha-1) belonged to cv. Parto in 19 May planting date.
    Keywords: Mungbean, Air temperature, Days to flowering, 100 seed weight, Seed yield
  • M. Khodarahmi, S. H. Sabaghpour *, A. Farnia Pages 403-412
    To evaluate the efficiency of inoculation of chickpea seed with Mesorhizobium on yield and its components on improved chickpea cultivars under rainfed conditions، a field experiment was carried out in Agricultural Research Station of Ekbatan، Hamedan Province during 2010-2011 cropping season. The experiment was conducted as factorial arrangments in randomized complete block design with three replications. Experimental factors included three improved chickpea cultivars; Hashem، Arman and Azad، and six levels of inoculations; SWRI-3، SWRI-15، SWRI-3+P169، SWRI-15+P169، P169 and no inoculation. Days to flowering، days to maturity، plant height، number of pod plant-1، 100-seed weight، biological yield، harvest index and seed yield were measured recorded. Results showed that there were significant difference (P < 0. 01) among cultivars for days to flowering، days to maturity، plant height، number of pod plant-1، biological yield، harvest index and seed yield. Results also showed that inoculation had significant effect on harvest index، days to flowering and seed yield. The interaction of cultivar × inoculation was significant for days to flowering، days to maturity، plant height، harvest index and seed yield. Mean comparison showed that shortest days to maturity was observed for cv. Arman inoculated with Mesorhizobium of SWRI-3. The highest plant height was observed for cv. Hashem inoculated with Mesorhizobium of SWRI-15. The highest seed yield was obtained for cv. Azad inoculated with Mesorhizobium of SWRI-15 which produced 151% higher than check (no inoculation). Therefore، considering the environmental friendly effect of Mesorhizobium symbiosis and its effect on seed yield and yield components، it is recommended that Mesorhizobium inoculation is used as on alternative of urea fertilizer.
    Keywords: Mesorhizobium bacterium, Pseudomonas, Seed yield, Yield components, Harvest index