فهرست مطالب

مطالعات راهبردی بسیج - پیاپی 58 (بهار 1392)

نشریه مطالعات راهبردی بسیج
پیاپی 58 (بهار 1392)

  • 198 صفحه، بهای روی جلد: 30,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1392/02/10
  • تعداد عناوین: 6
|
  • الله مراد سیف، اصغر افتخاری، مرتضی عزتی، محمدتقی رمضانی صفحه 5
    مقاله حاضر با توجه به مباحث قدرت نرم، با مراجعه به الگو ها و نظریات صاحب نظران، درصدد معرفی و بررسی چیستی و مفهوم شناسی قدرت نرم اقتصادی است. در این راستا، ابتدا برای آشنایی بیشتر با مباحث اقتصاد در قدرت نرم، ضمن اشاره کوتاه به نظریه های قدرت نرم و قدرت اقتصادی، از یک سو مفاهیم و مولفه های اقتصادی در نظریه های قدرت نرم و از سوی دیگر عناصر و مفاهیم نرم در قدرت اقتصادی را از نظریه های موجود استخراج و برجسته می کند. سپس، در نگاه شناختاری به قدرت نرم اقتصادی که بخش اصلی مقاله را تشکیل می دهد، به پرسش چیستی معنایی و مفهومی قدرت نرم اقتصادی می پردازد که دو نتیجه بسیار مهم دارد: اول اینکه، نشان می دهد قدرت نرم اقتصادی چه نوع بررسی از یک موضوع است و دوم اینکه، نشان می دهد قدرت نرم اقتصادی از چه ابعادی در انواع، اهداف، منابع و نتایج برخوردار است؛ تا حوزه های قدرت نرم اقتصادی و به خصوص حوزه های قدرت سخت و نرم اقتصادی بیشتر آشکار شود. در نهایت، نوعی نگرش نو به مباحث اقتصادی ارائه می کند که در آن، ارتباط و همخوانی کاملی بین سه سطح اقتصاد، سیاست و فرهنگ برقرار می شود. همچنین ابعاد و حوزه های مورد استفاده در قدرت نرم اقتصادی را تشریح کرده و با بیان ایفای نقش قدرت نرم اقتصادی در کنار قدرت سخت اقتصادی به منظور افزایش کارایی بیشتر در اقتصاد، «اقتصاد هوشمند» را یادآوری می کند.
    کلیدواژگان: قدرت نرم، قدرت سخت اقتصادی، قدرت نرم اقتصادی، وجه شناختاری
  • غلامرضا بیات صفحه 37
    جمع بندی حاصل از نظرات کارشناسان مربوط و یک دهه تجربه محقق در فضای مجازی و بسیج مردمی، گویای آن است که با به کارگیری توان بسیج مردم در پدافند سایبری و فضای مجازی، می توان بر امنیت ملی تاثیر گذاشت؛ اما چگونگی این تاثیر، نیاز به پژوهشهایی دارد که تلاش محقق در این مقاله در راستای آن است. در این مقاله با بحث روی بسیج مردمی، پدافند سایبری و امنیت ملی به عنوان سه متغیر موضوع مقاله، شاخصه های هر یک از این متغیر ها از جمع بندی نظرات کارشناسان و گردآوری میدانی داده ها و مشاهدات و تجربیات نویسنده، احصا شده و داده های گرد آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد که بر اساس تغییر مناسب در راستای تقویت شاخصه های احصا شده، می توان با بهره گیری از توان بسیج مردمی و فنون پدافندسایبری در جهت ارتقای سطح امنیت ملی گامهای موثری برداشت. در پایان کار، با توجه به تجزیه و تحلیل داده ها، مشاهدات محقق و نظرات متخصصان امر، یافته ها و نتایج به دست آمده از تحقیق ارائه شده است.
    کلیدواژگان: بسیج مردمی، فضای مجازی، پدافند سایبری، امنیت ملی
  • محمد جهانی صفحه 77
    ارائه تصویری درست و نظام مند از علل، زمینه ها و چرایی شکل گیری جریانهای قومی- مذهبی در کشور و بررسی علمی فرایند تبدیل شدن فعالیت آنها به تهدید امنیتی می تواند علاوه بر کمک به تصمیم گیری مفیدتر و موثرتر، موجب انباشت آگاهی و ایجاد ساختاری دانش بنیاد در حوزه مطالعات امنیتی شود. از سوی دیگر، یکی از مهم ترین تهدیدهای امنیت ملی در سطح کشور، رویکرد خاصی از فرقه گرایی مذهبی مبتنی بر برجستگی هویت مذهبی و سیاسی شدن اقلیت مذهبی در جامعه است که عنوان «اقلیت گرایی مذهبی» معرف آن است. این جریان با کارویژه و عقبه ایدئولوژیکی خاص خود به واسطه به چالش کشیدن هویت ملی، قطبی شدن جامعه را در پی داشته و در نهایت با مخدوش کردن انسجام ملی، امنیت ملی را تهدید می کند. مقاله حاضر برای رصد و تقریر تحلیلی و نظام مند این مسئله، کوشش کرده نخست علل، زمینه ها و چرایی شکل گیری جریان اقلیت گرای مذهبی را مورد کاوش و مطالعه تحلیلی قرار داده، پس از آن به بیان فرایند تبدیل یک اقلیت مذهبی خنثی در جامعه به یک جریان اقلیت گرای امنیتی بپردازد.
    کلیدواژگان: اقلیت مذهبی، اقلیت گرایی مذهبی، امنیت، تهدید امنیتی
  • اصغر قائدان صفحه 115
    در این پژوهش ضمن بررسی اصول و موازین حقوق جنگ یا حقوق بشردوستانه معاصر، پیشینه آن در جنگهای عصر امام علی (ع) تشریح و با این قوانین مقایسه شده است. این بررسی نشان می دهد آن حضرت قرنها قبل از تصویب معاهدات بین المللی و کنوانسیونهای مختلف حقوق بشر دوستانه، به رعایت موازین انسانی در جنگ اهتمام ورزیده و اصولی را پایه گذاری کردند که نه تنها براین قوانین و معاهدات مقدم تر است، بلکه در برخی امور مثل تقدم صلح بر جنگ، دعوت به صلح و اقناع دشمن قبل از درگیری، امان دادن و پرهیز از امان شکنی و غدر، تصرف نکردن غنایم غیر جنگی و بازگرداندن آن به خانواده و وراث مقتولان، عدم مقابله به مثل، منع تخریب سرزمین و خانه های غیر نظامیان نیزدر مقایسه باقوانین موضوعه به مراتب انسانی تر، اخلاقی تر و دارای مزیتهای بیشتر و حتی منحصر به فرد است. این رفتار می تواند از یک طرف به عنوان الگویی برجسته در عصر حاضر مورد توجه قرار گیرد و از طرف دیگر، تبلیغات سوء معاندان اسلام، که همواره مسلمانان را به جنگ طلبی و خشونت متهم می کنند خنثی سازد؛زیرا این موازین بر مبانی آموزه های قرآنی و سیره نبوی استوار شده است و می تواند مغایرت رفتارهای خشونت بارو کشتارهای بیرحمانه ای را، که عده ای به نام اسلام در برابر غیر نظامیان و شهروندان مسلمان در قالب عملیاتهای انتحاری در کشورهایی مثل عراق، پاکستان، سوریه و...انجام می دهند، با آموزه ها و رفتارهای بزرگان این دین روشن سازد.
    کلیدواژگان: حقوق جنگ، حقوق بشردوستانه، امام علی (ع)، بغاه، اهل قبله، جنگ جمل، صفین، نهروان، خوارج
  • احمد بخشایش اردستانی، فرزانه دشتی صفحه 143
    از نظر امام علی (ع) عرصه سیاسی حکومت حق محور، عرصه ای شایسته سالار است که در آن همه افراد جامعه باید موقعیت مشارکت در حکومت را داشته باشند. و حکومت بر اراده و حضور آنان متکی است. نگاه ایشان به حکومت به مثابه وسیله ای برای خدمت به مردم است. پرهیز از خود کامگی، تاکید بر مشاوره با مردم وجه بارز حکومت آن امام (ع) است. در این حکومت از عامه مردم به مثابه ستون دین و سپر محکم در برابر دشمنان یاد می شود. آن حضرت ارزش فوق العاده ای برای ضرورت جلب حسن ظن مردم قائل است، و از آن جایی که منبع قدرت سیاسی رای و حمایت مردم است، بنابراین حکومت در برابر عامه مردم پاسخ گو، مسئول و همچنین از شفافیت سیاسی در برابر عامه مردم برخوردار است. همه در جریان اقدامات حکومت قرار می گیرند. هرگونه تبعیض و نابرابری در تمامی عرصه ها اعم از سیاسی و اقتصادی و اجتماعی مطرود است و در نتیجه، محیط مناسب و امن جهت شکوفایی و بالندگی هر چه بیشتر جامعه فراهم آید. تمامی این اصطلاحات اعم از حق اظهار نظر و مشارکت سیاسی، مدارا کردن با مردم، خدمت به عامه و تلاش در جهت تامین منافع عامه، پاسخ گوئی، شفافیت، برابری و عدالت و. .. اصطلاحاتی هستند که امروزه از شرایط یک حکومت مردمی است. و این نکته حائز اهمیت است که اجرای چنین اصطلاحاتی در دوران حکومت دینی و حق محور امام علی (ع) نمود پیدا کرده اند.
    کلیدواژگان: اندیشه سیاسی، حکومت مردمی، امام علی(ع)، برابری، مشارکت، عدالت گستری، پاسخ گویی
  • شعبانعلی رمضانیان صفحه 169
    در شرایطی که دشمنان همه مساعی خویش را برای ناکامی انقلاب اسلامی به کار گرفته اند و سعی دارند در کنار دیگر روش ها، با تکیه بر تهدیدهای نرم و اقدامات متعدد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و... نگذارند انقلاب اسلامی موفق شود و اهدافش را محقق کند؛ واکاوی نقش معلمان در مقابله با تهدیدهای نرم از نگاه قرآن کریم و روایات، هدف این مطالعه قرار گرفت. با روش کتابخانه ای و بررسی اسناد، اطلاعات مورد نیاز گردآوری شد و با شیوه تفسیری، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس آیات و روایات، 12 نقش(از جمله جدا نشدن از مردم، رفتن به داخل مردم و دست نکشیدن از هدایت آنها به سمت خدا، دوستی با مردم و خوبی به آنها بدون در نظر گرفتن حال آنها، خیرخواهی و یکرنگی با مردم، راهنمایی مردم به کار خوب و...) برای معلمان در مقابله با تهدید نرم شناسایی شد. در ادامه، با دستیابی به نوع نقشهای این قشر، برخی از الزامات اجرایی آن نیز استخراج شد که رو کردن به قرآن کریم در زمان فتنه، نترسیدن از غیر خدا، سستی نکردن در اجرای فرمان، فهم دقیق از دین، همه سونگری و احاطه کامل به دین، غافل نماندن از دشمن و... از جمله آنهاست.
    کلیدواژگان: معلم، تهدید، تهدید نرم، قرآن کریم
|
  • Mohammad Jahani Page 77
    In addition to contributing to a more effective decision-making, giving a systematic and sensible picture of the reasons and the backgrounds that can account for why religious-ethnical movements are shaped, and making a scientific study of the process in which their activities become a security threat all can create an increased awareness and create a knowledge-based structure in security studies. On the other hand, a major national security threat throughout the country is the especial approach that exists towards religious sectarianism on the basis of the way religious identities stand out and religious identities become political in the society; that is why it is well represented by the title “religious minoritism”. As it challenges the national identity with its own specific ideological background and function, it will lead to a polarized society which in the end weakens the national security. To present an analytical observation and explanation of this problem, the present research tries first to make an analytical study of the causes and backgrounds that account for why the religious minoritist movement is shaped, and then to explain the process in which a neutral religious minority in the society turns into a security minoritist movement.
    Keywords: minority, religious minoritism, national security
  • Farzaneh Dashti Page 143
    According to Imam Ali’s belief, the political domain of a God-centered government is a meritocratic one, where the entire individuals of the society should be in a position to get involved to participate in the government of their country, because it is contingent upon their presence and will. Government, as viewed by Imam Ali, is tantamount to a means of serving people. Avoiding dictatorship by underlining asking for people′s opinion is a prominent feature of Imam Ali’s system of government. In such a government, the common people are refereed to as the pillar of religion and a strong shield against enemies. Imam Ali considered the winning of people's trust as extremely important. People’s votes and support, as viewed by Imam Ali, serve as the source of political power, so it follows that the government is held responsible in front of people, enjoying a political transparency, which puts everybody in a position to be in the picture of the actions taken by the government. Any kind of discrimination and injustice is completely unacceptable which, if removed, will bring in an environment where the society can increasingly flourish and blossom. All these concepts from the right to express one’s opinion, through tolerance towards people, to serving the public and trying to meet their interests, accountability, transparency, justice are concepts a people-centered government should realize in its context, while surprisingly enough, all those concepts were realized in practice during the time when Imam Ali ran his God-centered government.
    Keywords: political thought, people, centered government, Imam Ali, equality, participation, spreading justice, accountability