فهرست مطالب

تامین اجتماعی - سال سوم شماره 3 (پیاپی 10، پاییز 1380)

نشریه تامین اجتماعی
سال سوم شماره 3 (پیاپی 10، پاییز 1380)

  • 326 صفحه، بهای روی جلد: 9,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1380/08/15
  • تعداد عناوین: 15
|
  • تامین روستاییان
    علی اکبر شبیری نژاد صفحه 3
  • تاریخی و کلان
  • محمود کاظمیان صفحه 11
    اطلاعات در مورد نحوه تامین مالی هزینه ها و یا منابع و مصارف هزینه در بخش بهداشت و درمان از موضوعات اساسی برای تدوین برنامه ها و سیاست های بخش بهداشت و درمان و اصلاحات آن محسوب می شود. در این مقاله، ساختار اطلاعاتی مورد نظر، طبقه بندی و با قابلیت اعتماد مناسب برای نحوه تامین مالی هزینه های بهداشتی و درمانی در ایران ارائه شده است. منابع هزینه ای در دو بخش دولتی و خصوصی طبقه بندی، و سهم دولت مرکزی مطابق با طبقه بندی بخش دولتی در حساب های ملی، یک جزء اصلی از بخش دولتی محسوب شده است. در بخش بعدی مقاله، موضوع طبقه بندی بخش های دولتی و خصوصی و اجزای آن ها در مجموع منابع و مصارف بخش بهداشت و درمان، مورد بحث قرار گرفته است. بخش سوم، بیانگر چگونگی ترتیبات استانداردسازی برای تغییرات در مدیریت تامین منابع مالی و مصارف بخش بهداشت و درمان است. مقایسه این حساب ها با حساب های مالی بهداشت و درمان در سطح بین المللی، از نظر نحوه تنظیم اجزای عملیاتی برای انواع منابع مالی و انواع فراهم آورندگان خدمات و نیز از نظر موضوع طبقه بندی موارد هزینه، نشانگر کاستی هایی است که در بخش چهارم مقاله به آن اشاره می شود. در پایان مقاله، خلاصه ای از نتایج و نمودارها و سپس انتظارات از فرایند آینده مطالعات در ایران درباره تنظیم حساب های مالی بهداشت و درمان کشور، ارائه می گردد.
  • مهوش عبدالله میلانی * صفحه 41
    مقاله درصدد ارائه پاسخ این پرسش است که اگر بخش خصوصی می تواند و مایل است در بخش بیمه ای فعالیت کند، چه لزومی برای برقراری بیمه های اجتماعی اجباری وجود دارد؟ ازاین رو، نخست مقوله «بیمه اجتماعی» و دلایل برقراری آن و سپس آثار اقتصادی بیمه های اجتماعی و آثار توزیعی مورد پذیرش در بیمه های اجتماعی نیز تبیین و تشریح می شوند. در بخش بعدی این نوشتار با توضیح مطالعات تجربی در سایر کشورها، آثار توزیعی ناشی از عملکرد سازمان تامین اجتماعی بر بازنشستگان بررسی می شود. مقایسه حداقل، متوسط و حداکثر حقوق بازنشستگی به قیمت سال 1354 در سازمان تامین اجتماعی، مقایسه حداقل مستمری با خط فقر شهری، مقایسه متوسط مستمری بازنشستگی با خط فقر شهری (از 1362 تا 1377) ، و برآورد منافع و هزینه های افراد تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی از دیگر بخش های این مقاله است. نتایج حاصل از این محاسبات نشان می دهد که در کنار عدم تعدیل مستمری ها، با توجه به نرخ تورم و کاهش ارزش واقعی مستمری ها، عملکرد سازمان تامین اجتماعی باعث بدتر شدن توزیع درآمد در بین بازنشستگان سازمان می شود. همچنین عدم تحقق درآمدهای بالقوه سازمان از طریق دریافت حق بیمه واقعی، به تضعیف بنیه مالی آن منجر شده است.
  • هرولد دمستز ترجمه: دکتر محسن ربانی صفحه 59
    این مقاله در پی بیان اجزای یک تئوری اقتصادی از حقوق مالکیت، در سه بخش تنظیم شده است. بخش نخست به طور خلاصه، به بحث درباره مفهوم و نقش حقوق مالکیت در سیستم های اجتماعی می پردازد. بخش دوم برخی راهنمایی ها برای بررسی و پیدایی حقوق مالکیت را ارائه می کند و بخش سوم، برخی از اصول مربوط به ادغام و یکپارچه شدن حقوق مالکیت در بسته های ویژه و اصول مربوط به عوامل تعیین کننده ساختار مالکیتی مرتبط با این بسته ها را ارائه می کند. در مقاله تاکید شده که حقوق مالکیت وقتی مطرح می شود که درونی کردن آثار خارجی به لحاظ هزینه ها و فایده ها با صرفه و اقتصادی باشد. همچنین برای بررسی این که چه نیروهایی شکل خاصی از حق مالکیت را اداره می کنند، اشکال گوناگون مالکیت اشتراکی، مالکیت خصوصی و مالکیت دولتی تبیین شده اند.
  • بین الملل
  • ناصر موفقیان * صفحه 77
    این نوشتار، آخرین انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه (اردیبهشت 1381) و راهیابی ژان ماری لوپن و ژاک شیراک به دور دوم و شکست لیونل ژوسپن، نماینده حزب سوسیالیست حاکم را از زاویه تامین اجتماعی و در تمام دوره همراهی شیراک و ژوسپن تحلیل کرده است. در این مقاله تاکیده شده که در طول دهه گذشته، دو جناح راست و چپ حکومت فرانسه، بدون توجه به شعارها و جهان بینی های سنتی خود، در مورد مسائل بنیادین اقتصادی و سیاسی با یکدیگر کنار آمده اند. همچنین تبیین دیدگاه های ژان ماری لوپن و نحوه راهیابی او به دور دوم انتخابات از دیگر مطالب این مقاله است. پاسخ به این پرسش که چرا در جامعه ای پیشرفته مانند جامعه فرانسه امروز، چنین رویدادی (فرایند انتخابات ریاست جمهوری اخیر) پیش می آید، در خلال مباحث مقاله تشریح می شود. طرح «خود بسندگی شخصی» و تاثیرات و پیامدهای اجتماعی- سیاسی آن، و طرح «پوشش همگانی هزینه های درمانی» که از سوی حزب سوسیالیست حاکم و ژوسپن «عملی» شده بودند، در ادامه مقاله تبیین شده اند. شکست ائتلاف چپ در فرانسه در حالی رخ می دهد که «دولت قانونی با درخشان ترین کارنامه های ممکن در زمینه رفاه و تامین اجتماعی، سربلند و نیرومند و با اطمینان کامل به پشتیبانی اکثریت عظیم کارگران، کارمندان و دیگر لایه های پایین و میانی جامعه به میدان رقابت آمده بود». مقاله، نگرانی های پنهان و ناگفته مردم از مسائل مرتبط با مهاجران، افزایش بزهکاری ها و جنایت ها و برخوردهای نژادی، موج بیگانه ستیزی و در یک جمله، مساله «امنیت ملی» را علت به حاشیه رفتن دستاوردهای اجتماعی و شکست «چپ» ها ارزیابی می کند.
  • نگوین تی اوئانه ترجمه: دکتر هرمز همایون پور صفحه 99
    این نوشتار با تاکید بر تبدیل کار اجتماعی به بخشی جدایی ناپذیر از دنیای مدرن، ویژگی های اجتماعی ویتنام در دوران پیش از استعمار فرانسه (قبل از 1862) ، دوران استعمار فرانسه (1945-1862) ، دوران پس از استعمار فرانسه در ویتنام جنوبی (1954-1945) و دوران استعمار جدید آمریکایی ها (1975-1954) را توضیح داده، تحول در کار اجتماعی در ویتنام را ناشی از سه رویداد همزمان می داند: بازگشت نخستین مددکاران اجتماعی آموزش دیده از خارج، حضور گروه سازمان ملل متحد برای ایجاد نخستین مدرسه مددکاری اجتماعی، و درگیر شدن همان مددکاران اجتماعی آموزش دیده در نهضت آزادی بخش ملی. در ادامه مقاله، 25 سال دوران سوسیالیستی (انقلاب) تحت دو عنوان دوران ریاضت (1985-1975) و دوران تغییر و اصلاح (200-1986) تبیین شده است. این مقاله تصریح می کند که در ویتنام، قاطبه مردم به کار اجتماعی آشنایی دارند؛ اما شناختن آن به عنوان یک رشته دانشگاهی، تازه آغاز شده است. همچنین در این کشور بین ارزش های کار اجتماعی (از منظر عوام: انواع کارهای خیریه) و گرایش های سوسیالیستی کنونی، تضادی موجود نیست؛ ضمن این که در ساختار کنونی، عوامل بسیاری موجود وجود دارد که از کار اجتماعی حمایت می کنند. مؤلف در پایان مقاله بر آن است که هرچند کار اجتماعی اکنون در ویتنام وضعیت دشواری دارد، اما بی گمان تاریخ نشان خواهد داد که در ساختن و نو کردن کشور چه نقش مهمی ایفا کرده است.
  • علی حسن زاده * ترجمه: دکتر علی حسن زاده صفحه 121
    این مقاله از شش بخش تشکیل شده است. در بخش نخست، اصول حقوق بیمار در هفت محور (حق برخورداری از مراقبت های درمانی دارای کیفیت مناسب، آزادی انتخاب پزشک معالج، استقلال رای، برخورداری از اطلاعات، سری بودن اطلاعات، برخورداری از آموزش سلامت، داشتن آرامش ، و برخوردای از مساعدت های مذهبی) بیان شده است. در بخش دوم، منشور حقوق بیمار از دیدگاه اتحادیه بیمارستان های آمریکا و در بخش سوم، حقوق بیماران بستری در آسایشگاه ها تبیین می گردد. حقوق بیماران روانی و حقوق کودکان بیمار و مسئولیت ها، شامل مسئولیت های خانواده و اولیای کودک، و حقوق کودک و اولیای وی نیز در ادامه مقاله تشریح شده است. در بخش پایانی به حقوق دارویی بیماران- در دو حوزه انتظارات بیمار از داروساز، و مسئولیت ها و وظایف بیمار- اشاره می شود.
  • تجربه های بوم ما
  • هاله باستانی * صفحه 135
    در این گزارش ، «مؤسسه آسایشگاه سالمندان و معلولین کهریزک» به مثابه تجربه ای بومی در حوزه نهادهای امدادی و حمایتی، مورد توجه قرار گرفته است. پس از تشریح ساختمان ها و امکانات مجتمع کهریزک، فرایند شکل گیری آن، مدیریت و نحوه اداره مجتمع مزبور و سازمان تشکیلات آن نیز تبیین شده است. توضیح زنجیره ارتباطی «بانوان نیکوکار» ، منابع مالی و مصارف و نحوه مدیریت کمک های مردمی، بخش دیگر این گزارش است. در بخش «خدمات مجتمع» آمده است که 1056 سالمند، 210 معلول جسمی قطع نخاع، 72 معلول جسمی- ذهنی آموزش پذیر، 66 میان سال و 20 بمیار MS در کهریزک پذیرایی می شوند. روش ها و رفتارهای آسایشگاه کهریزک، «هم امیدآفرین و هم اعتماد آفرین» توصیف شده است. در انتهای گزارش نیز به چالش پیش روی مجتمع کهریزک و مشکلات مالی مدیریت آن، در آغاز دهه چهارم حیاتش، توجه شده است.
  • چشم انداز
  • ناصر موفقیان * ترجمه: دکتر ناصر موفقیان صفحه 159
    این مقاله، مجموعه ای گردآوری و ترجمه شده از وضعیت مقوله رفاه و تامین اجتماعی در جهان است.

    «آموزش های رفتاری برای پزشکان» عنوان مطلب نخست است که در آن، طرح جدید «سازمان ملی بهداشت انگلستان» در خصوص «آموزش های حرفه ای جدید در زمینه مهارت های لازم برای ایجاد ارتباط های انسانی» برای پزشکان و پیراپزشکان و ماماها تشریح شده است. در ادامه، نقش بخش خصوصی در تامین خدمات اجتماعی در انگلستان، از منظر یکی از اعضای حزب کارگر تبیین گردیده است. در این مطلب، مرغوبیت، کیفیت بالا، قابلیت انتخاب، کارایی و حساب و کتاب داشتن، از ویژگی های عمده خدمات عمومی جدید عنوان شده است. گزارش رئیس «شورای ملی هوا» در فرانسه در خصوص مبارزه با آلودگی هوای شهرها، مطلب بعدی است که در آن تاکید می شود بهبود کیفیت هوای شهرها جز از طریق کاهش نقش اتومبیل، و توسعه وسایل حمل و نقل عمومی ممکن نیست. «طرح های دولت جدید فرانسه» شامل اصلاح طرح های بازنشستگی، حداقل دستمزدها، بهداشت و درمان و 35 ساعت کار در هفته، از دیگر مطالب مطرح شده است. «فشارهای روانی پزشکان بخش فوریت های پزشکی» نیز براساس نتایج طرح تحقیقاتی در بیمارستان های انگلستان، بیان شده است. در این مقاله، همچنین به تحول آموزش در چین و تلاش رهبران چین برای تشویق و تقویت خلاقیت در نظام آموزش ، به منظور تقویت و تحکیم موقعیت بین الملل این کشور و نوآوری های علمی و فنی نیز پرداخته شده است. چکیده فشرده ای از «طرح خصوصی سازی تامین اجتماعی» که به وسیله «انستیتوکیتو» ایالات متحده تهیه شده، نیز در خلال مباحث اشاره شده و البته برنامه حزب جمهوری خواه آمریکا در زمینه رفاه اجتماعی «یعنی کار بهترین راه خروج از فقر است» نیز مورد توجه قرار گرفته است. رابطه میزان مالیات در دو کشور آلمان و انگلستان با «خدمات درمانی رایگان» ، فحشای کودکان و نوجوانان در تایلند و سرانجام، چگونگی هزینه کردن پول ها و منابع مالی موجود برای بهداشت و تندرستی، از دیگر بخش های این نوشتار هستند.
  • پژوهش
  • مظفر کریمی * صفحه 191
    این مطلب، خلاصه ای از پژوهشی است که به مسئولیت دکتر احمد خالق نژاد با همکاری دکتر حمید رضایی قلعه، دکتر مظفر کریمی و دکتر محمدرضا ملکی، تحت نظارت مؤسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی اجرا شده است. هدف اصلی پژوهش ، ارائه الگویی برای نظام بیمه خدمات درمانی در ایران و جایگاه آن در نظام جامع تامین اجتماعی کشور است. پس از بیان مساله، اهمیت موضوع و تعریف مفاهیم، اصول و مبانی نظری ونیز مبانی بیمه گری در بیمه های انفرادی، گروهی و اجتماعی تبیین شده است. پیشینه بیمه خدمات درمانی در ایران و شرایط تکوین بیمه همگانی خدمات درمانی، بخش بعدی این نوشتار است و در ادامه، به تنگناها و نارسایی های وضع موجود نظام بیمه خدمات درمانی اشاره شده است. خلاصه نتایج مطالعات تطبیقی در نظام تامینی اجتماعی 20 کشور منتخب نیز دراین مقاله مطرح شده است. مقاله تاکید می کند که مطمئن ترین روش برای پوشش جمعیت در نظام بیمه خدمات درمانی، بیمه اجتماعی اجباری، یعنی همان الگوی کاربردی در مورد کارگران و کارکنان مزد و حقوق بگیر است. پژوهش مزبور برای رفع تنگناهای موجود، ساماندهی صندوق های بیمه خدمات درمانی، تامل و اجرای دو گزینه را پیشنهاد می کند: حفظ ساختار موجود و اصلاحات محتوایی در آن، و اصلاح ساختار موجود. در مقاله، ویژگی های دو گزینه یاد شده تشریح می شود.
  • مرتضی شاپورگان صفحه 217
    این نوشتار، خلاصه پژوهشی اسنادی و میدانی است که در آن، اجرای سیستم حسابداری قیمت تمام شده ارائه شده است. پس از بیان مساله و اهمیت موضوع، اهداف، روش و تعاریف پژوهش ، به منظور هرچه واقعی تر کردن کارایی سیستم حسابداری قیمت تمام شده واقعی خدمات درمانی، بیمارستان دکتر فیاض بخش - از جمله مراکز درمانی سازمان تامین اجتماعی- به عنوان مرکز نمونه، برگزیده وتشریح شده است. در ادامه و براین اساس- و نیز با شناخت موردی برخی مراکز درمانی خاص- سیستم حسابداری قیمت تمام شده برای تمام مراکز درمانی، طراحی و تدوین شده؛ به نحوی که با اجرای آن می توان در پایان هر سال، قیمت تمام شده واقعی خدمات ارائه شده در کلینیک ها، پاراکلینیک ها و بخش های بستری را محاسبه و تعیین کرد. همچنین محاسبه و تعیین قیمت تمام شده واقعی خدمات درمانی مراکز درمانی سازمان تامین اجتماعی در سه مرحله هزینه یابی عوامل هزینه، هزینه یابی مراکز هزینه، و هزینه یابی خدمات تبیین شده است.
  • اطلاع رسانی
  • پگاه فرزین پور ترجمه: پگاه فرزین پور صفحه 279
  • رویدادها
    صفحه 291
  • معرفی کتاب
    صفحه 297
|