فهرست مطالب
فصلنامه جامعه، فرهنگ، رسانه
پیاپی 7 (تابستان 1392)
- تاریخ انتشار: 1392/05/23
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 11پژوهش حاضر به منظور بررسی چیستی روزنامه نگاری گفت وگو به عنوان گونه-ای مهم و در عین حال مغفول مانده در کشور انجام گرفته است. مبانی نظری این تحقیق بر پایه بسط مفهوم «حوزه توسعه مجاور»(Zone of Proximal Development (ZPD)) ویگوتسکی و تلفیق آن با منطق گفت وگویی باختین، نظریه-های کنش ارتباطی و حوزه عمومی هابرماس، جامعه شبکه ای کاستلز و ارتباطات مشارکتی سرواس تنظیم شده است.
بر اساس بنیان های نظری مذکور، این تحقیق «الگوی توسعه فرهنگی بر پایه روزنامه نگاری گفت وگو» را طراحی کرده که در آن حوزه توسعه مجاور رسانه-ای، زمانی که بر گفت وگوی باختینی- هابرماسی مبتنی است، از طریق مکانیزم روزنامه نگاری گفت وگو، زمینه تقویت و تداوم ارتباطات دوسویه، تعاملی و مشارکتی را فراهم می کند که این نوع ارتباط دستیابی به توسعه فرهنگی را هموار می سازد. در این الگو روزنامه نگاری گفت وگو به آن نوع روزنامه نگاری اطلاق می شود که به اعتبار آن طرفین ارتباط به گفت وگوی همگانی، عقلانی، انتقادی، چندآوا و بی پایان در خصوص نظرات یکدیگر پرداخته و به فهم مشترکی دست می یابندکلیدواژگان: ارتباطات مشارکتی، جامعه شبکه ای، حوزه توسعه مجاور، حوزه توسعه مجاور رسانه ای، حوزه عمومی، روزنامه نگاری گفت وگو، منطق گفت وگویی -
صفحه 43این مقاله به موضوع تنوع داوری روشن فکران ایرانی در باب موضوع واحد می پردازد. به نظر وی تنوع قضاوت ها و استدلال ها درباره ی موضوع واحد در میان روشن فکران ایرانی چنان گسترده است که جست وجوگر حقیقت را با انبوهی از پاسخ ها مواجه می سازد. به نظر نویسنده، مخاطب روشن فکران ایرانی گه گاه درمی ماند که از میان این مواضع و داوری های متنوع درباره ی یک موضوع واحد کدام را به حقیقت نزدیک تر تلقی کند و اساسا اگر چنین کاری ممکن باشد، چه گونه می توان چنین گزینه ای را شناخت و به عنوان داوری ای مقرون به حقیقت یا نزدیک تر به حقیقت برگزید. در نتیجه، نویسنده کوشیده است روشی را برای نقد و بررسی متون هم موضوع ارائه کند تا با استفاده از آن بتوان داوری های صاحب نظران مختلف درباره ی موضوعی واحد به نحوی بی طرفانه و ضابطه مند مورد سنجش قرار داد. نویسنده این روش را درباره ی آرای سه صاحب نظر معاصر ایرانی که در باب موضوعی واحد -یعنی دکتر محمد مصدق- داوری های خود را در طی سه مصاحبه ی مستقل ارائه کرده اند، عملا به کار بسته است. مولفه های اصلی این روش ناظر به پاسخ گویی به سوالات زیر است: چه کسی و با چه پیش زمینه ای سخن می گوید؟ چه گونه سخن می گوید؟ مهم ترین محورهای مشترک متون یا گفتارها کدام اند؟ دیگری گفتار کیست یا چه کسانی اند؟ بینامتون گفتار کدام اند؟ هر متن از منظر متن دیگر چه گونه دیده می شود؟ نتیجه ی این بررسی نشان داده است که تنها یکی از این سه متن مورد بررسی از انسجام بالا و از قوت روش شناختی برخوردار است.
کلیدواژگان: متون هم موضوع، نشریات روشن فکری، حیثیت سخن گویی، کیفیت سخن گویی، بینامتون - بخش ویژه: قدرت
-
صفحه 67سوژه ها در جهان جدید، نه در سیطره ایدئولوژی که دچار سلطه پساهژمونیک «میل» گشته اند(لش، 1388)، و این سلطه درون ماندگار از طریق ساز و کارهای ناخودآگاه «میل» به برساخت سوژه ی کنشگر اقدام می کند. ارتباطات روزمره سوژه ها درون گزاره های «قدرت زیستی» ساختار می یابد و همه اشکال و نیروهای زیست روزمره به سوی کسب «لذت» بیشتر سوق داده می شوند تا از درافتادن هرچه بیشتر در «فقدان» دوری کنند. از درون این زنجیره توالی «میل / فقدان»، سوژه هایی ازهم گسیخته و ازهم پاشیده ای برساخته می شوند که درون زیست روزمره خود، تماما درجستجوی لذت بیشتر و نیل به «ابژه کوچک دیگری» خود می باشند، ازهمین رو هرچیز کوچک و ناچیزی را به مثابه گره گاهی(نقطه کاپیتون) میان میل خود و ابژه های بیرونی میل مبدل می سازند. که این تمایل همواره با خشونت نمادینی مفصل بندی می شود. خشونتی که به امری درون ماندگار در سوژه ها مبدل گشته و در توالی «میل / فقدان»، فرآیندی از هم افزایی پیچیده ای را به وجود می آورد. فرهنگ امروزین ایرانیان درون این ساحت درون ماندگار «قدرت زیستی»، همچون دیگر فرهنگ ها به بازتولید سلطه نمادین خویش بر سوژه ها پرداخته و با درافتادن در عارضه درازدامن «چالش سنت / مدرنیته»، این خشونت نمادین وجوه و ساحت های پیچیده تری به خود گرفته است. خشونتی که به امری درون ماندگار مبدل شده و «سوژه های درجستجوی میل» ایرانی را به جنگ در جاده ها(امر لذت بخش سرعت مثلن تصادفات جاده ای)، خشونت نگاه خیره (امر لذت بخش خودنمایی مثلن نمایش اعدام و اعدامی)، خشونت نمادین زبانی (امر لذت بخش تحقیر دیگری) و... وامی دارد و چنان این اخلاق خشونت ورز، به امری روزمره مبدل گشته که می توان ریشه ها و خاستگاه هایش را در ناخودآگاه فردی و جمعی ایرانیان ردگیری نمود و امر خشونت آمیز را به امری درون ماندگار در اخلاق زیست روزمره ایرانیان معاصر تاویل و تفسیر نمود. این مقاله درپی خوانش و تاویلی روانکاوانه از فرهنگ ارتباطاتی سالیان اخیر در ایران می باشد که به گونه ای امر خشونت را به امر روزمره مفصل بندی نموده و باعث صورتبندی «گفتمان بزرگ دیگری» ای شده است که خشونت را به لایه های ناخودآگاه سوژه ها جابه جا کرده و ازهمین رو امرخشونت آمیز با امر لذت بخش روزمره پیوند عمیق تر و گسترده تری برقرار نموده، آنچنان که به مساله فرهنگی جامعه امروزین ایران مبدل گشته است.
کلیدواژگان: شبکه ارتباطات، پساهژمونی، ناخودآگاه، گفتمان بزرگ دیگری، ابژه کوچک دیگری، روانکاوی، فرهنگ ایرانی، درون ماندگاری خشونت -
صفحه 79در علوم انسانی دو دسته نظریه در باب قدرت وجود دارد. دسته اول قدرت را مقوله ای مکانیکی و حاکمیت محور در نظر می گیرد و دسته دوم قدرت را در ارتباط با گفتمان و زبان و متن معرفی می کند در این مقاله تلاش شده است به نسبت میان متن و قدرت پرداخته شود. برای این منظور پس از معرفی نظریه های قدرت حاکمیت محور، به خوانش نظریه های میخائیل باختین، رولان بارت و میشل فوکو پرداخته می شود. تلاش می شود نشان داده شود نظریه های هرکدام چگونه می تواند اعمال قدرت متنی را صورتبندی کند.
کلیدواژگان: متن، قدرت، ایدئولوژی، سوژه، گفتمان، زبان -
صفحه 97گفته می شود فوکو نظریه پردازی است که از آغاز کار خود به تحلیل گروه های سرکوب شده ای چون مجانین، بیماران، دانش آموزان، سربازان و زندانیان پرداخته است و در نهایت نظریه ای پیرامون قدرت ارائه کرده است که می کوشد قدرت خرد و مقاومت های موضعی علیه آن را بررسی کند. ما چنین خوانشی را خوانش قدرت-محور یا نظریه ی قدرت می نامیم چرا که از اساس دچار این اشتباه می شود که فوکو را نظریه پرداز قدرت بداند و نظریه ی او را به نوعی نظریه ی صوری یا جامعه شناسی سیاسی بدل کند که می توان از بخش های تاریخی آن چشم پوشی کرد. هدف این مقاله نشان دادن تمایز این دیدگاه با نظریات و انتقاداتی است که تلاش می کنند با در حاشیه قرار دادن بحث قدرت تفسیری رادیکال از آرای فوکو به دست دهند.
کلیدواژگان: فوکو، قدرت، کمیابی، نیرو، هستی شناسی خودمان -
صفحه 109هدف از مقاله ی حاضر بررسی رابطه ی عشق و قدرت و عمل آن در سطح سوژه است. بدین منظور نشان خواهیم داد که حقیقت عشق نه لزوما حقیقتی فراتاریخی و ذاتی بلکه حقیقتی گفتمانی است که در دل رژیم-های گفتمانی و در قالب استراتژی های گفتمانی صورت می بندد. بدین منظور به بررسی این مسئله می پردازیم که گفتمان عشق چگونه در پیوند با روان پزشکی و روانشناسی سوژه ی عاشقی را بر می سازد که می توانآن را «عاشق ماهر» دانست. این ایده مورد بررسی قرارمی گیرد که مازاد و امر مرموزی که حرکت عاشقانه برای فراچنگ آوردن آن صورت می گیرد نه مازادی اصیل و ذاتی و مرموز، بلکه چیزی است در سطح و حاصل گفتمان است. این مازاد و امر مرموزی که عشق حول آن شکل می گیرد، خود برساخته ی گفتمان است و گفتمان از طریق دانش علمی سعی در رمزگشایی این مازاد دارد. این مازاد اگرچه رازآلود و در عمق جلوه داده می شود اما در عمل در سطح است و حول آن گفتارهای فراوانی تولید علم و دانش می کنند. مهارت های درست عشق-ورزی در قالب دانشی علمی تولید و توزیع می شوند و بهنجارسازی عشق صورت می گیرد. همچنین چگونگی بهره گیری این گفتمان از عناصر گفتمان های عرفانی و فلسفی پیشین در عشق به امر مطلق و اسطوره ی زیبایی و عمل آن در سطح زندگی روزمره ی کنش گران در مقام سوژه هایی عاشق مورد بررسی قرار می گیرد.
کلیدواژگان: عشق، روان پزشکینه کردن، امر مطلق، عاشق ماهر، مازاد، گفتمان -
صفحه 127تا کنون در حوزه ی علوم انسانی دو دسته نظریه در باب قدرت صورتبندی شده است. دسته اول قدرت را امری سرکوبگر و منفی و در ارتباط با دولت در نظر می گیرند که دیدگاه مکانیکی و یا حاکمیت محور نامیده می شوند. دسته دوم اما قدرت را امری سازنده و پراکنده و در ارتباط با گفتمان، زبان و متن در نظر می گیرند. این نظریه ها در پی آنند که قدرت چگونه و با چه مکانیزم هایی در متون خود را اعمال می کند و به برساختن سوژه یا انهدام آن می پردازد. در این مقاله تلاش کرده ایم تا نظریه های چهار متفکر برجسته معاصر: ارنستو لاکلائو، شانتال موفه، اسلاوی ژیژک و ژولیا کریستوا را در ارتباط با شیوه های متنی اعمال قدرت خوانش کنیم.
کلیدواژگان: متن، قدرت، گفتمان، سوژه، منازعه گفتمانی، فانتزی و آلوده انگاری -
صفحه 143این مقاله به مفهوم قدرت نه به عنوان عنصری واحد، بلکه به صورت پدیده ای حاصل از روابط اجتماعی و فرهنگی می پردازد. قدرت در طول تاریخ علوم انسانی مورد توجه و تعریف های مختلفی بوده و نقطه قابل توجه آن از اوایل قرن بیستم آغاز گردیده است. مفاهیمی چون قدرت، نیرو و انرژی سه واژه ی هم خانواده ای هستند که درعین وابسته بودن به یکدیگر تفاوت هایی دارند. قدرت بیشتر به عنوان مفهومی سوبژکتیو است که در رابطه با وجود و خواسته انسان معنا پیدا می کند و نیرو به عنوان واحد معنایی است که به قوانین و پدیده های طبیعت اطلاق می شود؛ قوانینی که از طریق علم شناخته می شوند و در فرایند تکنولوژی به شکل ابژه های فن آوری شده وارد روابط اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و جهانی می شوند. در این جهت، سعی شده است تا سازوکار حاصل ورود نیروهای طبیعت به روابط اجتماعی، انرژی آزادشده از آن و تغییراتی را در که ساختار قدرت اجتماعی وارد می شوند را مورد بررسی قرار دهیم.
کلیدواژگان: قدرت، نیرو، انرژی، روابط، اجتماع، ابژه، طبیعت، برونولاتور، لایب نیتس، گابریل تارد، میشل سرس
-
Page 11The purpose of this research is to study the quiddity of Dialogue Journalism as an important but neglected genre in Iran. The research’s theoretical foundations are based on Lev Vygotsky’s concept of the «Zone of Proximal Development» combined with Mikhail Bakhtin’s «dialogism”, Jurgen Habermas’s «communicative action» and the «public sphere» theories, Manuel Castells’s «Network Society» and Jan Servaes’s «Participatory Communication». By focusing on the above mentioned theoretical foundations, this research has designed «the pattern of cultural development on the basis of dialogue journalism». In this pattern when the media zone of proximal development is based on the «Bakhtin– Habermasian dialogue”, improves and perpetuates bi-directional, interactive and participatory communication by the mechanisms of dialogue Journalism and this kind of communication leads to the cultural development. The dialogue Journalism in the pattern, refers to the kind of journalism in which all poles of communication engage in a public, rational, critical, polyphonic and open-ended dialogue about the opinions of each other in order to achieve a mutual understanding.Keywords: dialogism, dialogue journalism, media zone of proximal development (MZPD), network society, participatory communication, public sphere, zone of proximal development (ZPD)
-
Page 43This article addresses diversity of Iranian intellectuals’ judgments on same subjects. we study textual materials on same subject in order to find truths. However,when we read the works of Iranian intellectuals,we find that have lost access to truths. At the reason,this article suggests a method for examining Iranian intellectual works. These textual materials concern with a famous Iranian politician,Mohammad Mosaddegh. In this article,three texts are examined and validity of their claims methodically are measured.Keywords: Corelated Texts, Intellectual Journals, Speaker Traits, Intertexts
-
Page 67Subjects -in new world- have been on post hegemonic authority of «desire” (lash: 1388). The mechanism of immanent authority and unconscious «desire» help to structure this active subjects. Daily communication of subjects, structures in «power of existence» and all styles of daily life lead to achieve more «pleasure» and avoid from «lacking». Among this cycle of «lack/want”, some disintegrated subjects with more searching to achieve «otherness object (objet petit a) «, use every negligible or little thing as a conjunction between themselves and external objects. This desire often joints by symbolic violence, what has changed to immanent action in subjects, and results complicated synergy. Iranian contemporary culture has also it’s own hegemony on this symbolic reproduction and has more complicated situation cause of «tradition/modernity» challenge. Iranian’s trying to achieve their desire -as a subjects-, results for example: road events (road accidents as speed enjoyment), violence of observing (self expression by enjoy of showing execution in public), oral violence (enjoy of abusive others). Unfortunately these kind of violence’s has become one of the daily behavior in Iranian collective unconscious. This article try to achieve psychoanalytic reading of Iranian contemporary culture of communication and writer believes that this problem has causes «Otherness discourse» which extended to under layers of daily life in Iran.Keywords: communication network, post hegemony, unconscious, Otherness discourse (objet petit A), Psychoanalysis, Iranian culture, immanent violence
-
Page 79Therearetwotheoriesabout thepower in thehumanities. The first group consider to power as rule-based and mechanical category.The second group define power in relation to the discourse and language and text. in this paper consider to the relation between the text and the power. For this purpose,after the introduction of rule-based power theory,wefocus on and describe theory of Mikhail Bakhtin,Roland Barthes and Michel Foucault. Attempt to show how each theory can to articulatetextual power.Keywords: text, power, ideology, subjectivity, discourse, language
-
Page 97It is said repeatedly that Foucault begins his theoretical occupation with analyzing the repressed groups,such as insanes,patients,students,soldiers, and prisoners,to set forth a power theory that examines micro-powers and local resistances. This reading of Foucault’s work is called,here,Power-Oriented reading or Power-Theory reading. This reading is fundamentally misleading,for since it considers Foucault a power theorist,assumes his theory as a formal or a political sociology,that its historical examples are not constitutive parts. The object of this essay is to demonstrate the distinction between this reading and some critical considerations that,marginalizing the power,gain a radical interpretation of Foucault’s works.Keywords: Foucault, Ontology of Ourselves, Power, Rarity
-
Page 109The purpose of present study is the relationship between love and power and its effect on the subjectivity. In this respect it will be shown that the truth of love is not necessary none historical and essential but it is discursive truth which articulated in the context of discursive regimes and strategies. The problem is that how the discourse of love, by psychiatry and psychology, construct a lover subject that can be called «skillful lover». This idea will be scrutinized that the remnant and the mystified dimension of subjective experience of love and the struggle for capturing them is not based on substantial, essential or natural aspect of love but is a discursive construction of the mystical and the remnant. Discourse of love constructs love based on the mystical and the natural and by the science tries to discover the secret of love. Around the constructive nature of this mystification, scientific struggles and discourses are produced. The skills of love in the scientific forms are produced and distributed. With this respect love try to be normalized based on science. Modern love discourse exploits the Sufism and philosophical elements of previous discoursesin the form of love to the absolute and myth of beauty. The articulation of modern love discourse, impose itself to everyday life and construction of lover subject.Keywords: love, psychiatry, the absolute, skillful lover, remnant, discourse
-
Page 127So far in the field of humanities two group of theory about power is articulated. The first group consider to power as the oppressive,and negative and associated with state powert that are called mechanical or rule-based approach. But The second group, consider to power as the constructive and dissipated in connection with discurse,language and text.These theories seek power,how and by what mechanisms will be applied to the texts and to construct or destroy the subject. In this paper we have attempted toreading the textual practices of power infliction based on theories offour highlight contemporary thinker: Ernesto Laclau,Chantal Mouffe,SlavojŽižek and Julia Kristeva.Keywords: text, power, discourse, subject, discursive conflicts, fantasy, abjection
-
Page 143In this article,power is a social and cultural phenomenon. In the history of human science,power has been identified with different notions and explanations,but having been looked closely since the beginning of 20 century. Power,force and energy are three allied concepts,however,with different aspects. Generally,power is a subjective concept which it belongs to human`s desires and existence,but force refers to the nature and its rules. Science reveals the nature lawsand by the process of technology and laboratory objects are entered among social,cultural,political and universal relations. Therefore,we have tried to analysis result of penetrating of the nature force to the social relations,its released energy and transformations that appear in the structure of social power.Keywords: Power, Force, Energy, relations, Social, Nature, Objects, Bruno atour, Liebnitz, Gabriel Tarde, Michel Merres
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.