فهرست مطالب
مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی
سال پنجم شماره 4 (زمستان 1392)
- تاریخ انتشار: 1392/12/12
- تعداد عناوین: 9
-
-
صفحات 1-23در مطالعه حاضر، به منظور بررسی اثرات توسعه تکنولوژی و مکانیزاسیون بر تولید بخش کشاورزی استان قزوین، ابتدا روند تغییرات مصرف کود و سموم شیمیایی و به کارگیری ماشین آلات طی دوره ی زمانی 1390-1370 مورد بررسی قرارگرفت. سپس با استفاده از تحلیل های رگرسیونی تاثیر تکنولوژی و مکانیزاسیون بر عملکرد محصولات عمده استان قزوین بررسی شد. در مرحله ی بعد، با لحاظ نمودن نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون در مدل برنامه ریزی ریاضی مثبت[1](PMP)، اثر سناریوی تلفیقی افزایش 10% کود شیمیایی، کاهش 15% سموم دفع آفات و افزایش 20% ساعت کار ماشین آلات بر میزان عملکرد محصولات و سود ناخالص کشاورزان استان قزوین تجزیه و تحلیل شد. سناریوی تلفیقی فوق، با توجه به شرایط منطقه و حداکثر میزان تغییر نهاده ها در جهت افزایش سود ناخالص کشاورزان تعبیه شد. برای تخمین توابع و حل مدل PMP از نرم افزارهای Eviews و GAMS استفاده شد. نتایج نشان داد که به کارگیری مکانیزاسیون بر عملکرد کلیه ی محصولات منتخب استان قزوین اثر مثبت و معنی داری دارد. با اعمال سناریوی پیشنهادی نیز، سطح زیر کشت محصولات گندم و جو به میزان 5/3 و 6/1% نسبت به سال پایه کاهش یافت، اما سطح زیرکشت سایر محصولات الگو از 5/2% برای ذرت دانه ای تا 8/12% برای چغندر افزایش یافت. سود ناخالص کشاورزان نیز 7/29% نسبت به سال پایه افزایش یافت. در پایان با توجه به اثرات مثبت توسعه ی مکانیزاسیون و خرده پا بودن اغلب کشاورزان استان قزوین، حمایت دولت در قالب ارائه ی تسهیلات بانکی و وام های با نرخ بهره ی کم به کشاورزان، برای خرید و به کارگیری ماشین آلات و ادوات مکانیزه در بخش کشاورزی این استان پیشنهاد شد.
کلیدواژگان: برنامه ریزی ریاضی مثبت، تکنولوژی، تحلیل رگرسیون، عملکرد محصولات، قزوین -
صفحات 25-45با توجه به افزایش تقاضا برای محصولات چوبی در کشور و محدودیت منابع داخلی، واردات چوب و فرآورده های چوبی یکی از سریع ترین و متداول ترین راه های تامین چوب است. لذا شناخت چگونگی و میزان تاثیر عوامل تاثیرگذار بر واردات چوب حایز اهمیت است. در این مطالعه تاثیر عواملی همچون نرخ تعرفه، نرخ ارز، قیمت نسبی، تولید ناخالص داخلی و میزان چوب خام برداشتی از جنگل های کشور بر واردات چوب طی سال های 1390-1361 با استفاده از روش خودتوضیحی با وقفه های گسترده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که در کوتاه مدت و بلندمدت تولید ناخالص داخلی، میزان چوب برداشتی از جنگل های کشور، نرخ تعرفه، نرخ ارز و قیمت نسبی اثر معنی داری بر واردات چوب داشته اند. در بلندمدت تعرفه گمرکی اثر بیشتری نسبت به سایر متغیرها بر واردات چوب داشته است. همچنین تقاضای واردات چوب به کشور نسبت به تولید چوب خام داخلی در کوتاه مدت و بلندمدت کشش پذیر است و این متغیر تاثیر به سزایی در تنظیم واردات کشور خواهد داشت. ضریب برآوردی ECM در تابع تقاضای واردات چوب از نظر آماری معنی دار و بیانگر سرعت تعدیل بسیار بالایی می باشد. لذا پیشنهاد می شود که اتخاذ تصمیم و سیاست گذاری در این بخش با در نظر گرفتن این روابط باشد. به طوری که بتوان با شناسایی جهت و میزان تاثیر متغیرهایی همچون برداشت چوب از جنگل های کشور، تغییرات نرخ ارز و یا تعرفه گمرکی بر واردات چوب، تصمیم مناسب تری به منظور تنظیم بازار چوب اتخاذ نمود.
کلیدواژگان: واردات چوب، آزمون کرانه، روش خود توضیحی با وقفه های گسترده، چوب برداشتی از جنگل -
صفحات 47-65بررسی چگونگی تاثیر نرخ ارز و نوسانات آن بر صادرات بخش کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در پژوهش حاضر، اثر انتقالی کوتاه مدت و بلند مدت نرخ ارز بر قیمت صادراتی انجیر فارس در سال های 1390-1351 بررسی شد. آمار و اطلاعات از داده های FAOو بانک مرکزی استخراج و با استفاده از نرم افزار Microfit4 تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاکی از آن است که در بلندمدت تغییرات نرخ ارز تاثیر مثبت و معنی دار قابل توجهی و در کوتاه مدت تاثیر منفی و معنی داری بر قیمت صادراتی انجیر دارد. لذا کاهش نوسانات نرخ ارز با اتخاذ سیاست های پولی مناسب توسط بانک مرکزی از اهمیت خاصی برخوردار است.
کلیدواژگان: نرخ واقعی ارز، فارس، قیمت صادراتی انجیر، مدل خودتوضیح با وقفه های گسترده -
صفحات 67-86گسترش روز افزون شبکه های تولید محصولات صنایع غذایی و همچنین تنوع تولیدکنندگان و شیوه های متنوع تامین محصولات صنایع غذایی و از سوی دیگر وجود عدم حتمیت های مختلف نظیر عدم حتمیت در عرضه ی نهاده های اصلی تولید، تقاضای بازار و قیمت ها موجب پیچیدگی در مدیریت زنجیره ی تامین صنایع تولید محصولات غذایی گشته است. در مطالعه ی حاضر با استفاده از برنامه ریزی خطی تصادفی چند مرحله ای به بررسی مساله یبرنامه ریزی تولید در صنعت تولید رب گوجه فرنگی پرداخته شد. صنعت تولید محصولات غذایی با عدم حتمیت در عرضه ی نهاده ی اصلی تولید مواجه بوده که به علت عوامل متعددی نظیر عوامل طبیعی، نوسانات قیمت نهاده های تولید می باشد. بدین منظور این عدم حتمیت در عرضه ی نهاده(گوجه فرنگی) در برنامه ریزی فروش یک صنعت تولید رب گوجه فرنگی در استان خراسان شمالی مورد توجه قرار گرفت. برای توصیف زنجیره عرضه واحد تولیدی و ارائه ی الگویی برای عرضه ی نامعین گوجه فرنگی از مدل برنامه ریزی خطی تصادفیچند مرحله ای و یک الگوریتم تجزیه جهت محاسبه ی سیاست های بهینه ی فروش استفاده شد. بدین منظور میزان بهینه ی تولید، فروش و میزان موجودی انبار در دوره های مختلف تولید تعیین شد. بنابراین توصیه می شود که مدیران واحد های تولیدی با در نظر گرفتن عدم حتمیت عرضه ی نهاده های اصلی در برنامه ریزی تولید با کاهش فروش و در نتیجه هزینه ی ناشی از دست دادن جایگاه خود در بازار مواجه نشود.
کلیدواژگان: زنجیره عرضه، عدم حتمیت، برنامه ریزی خطی تصادفی چند مرحله ای -
صفحات 87-106اطلاع از نسبت کاربری ها و نحوه ی تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد در برنامه ریزی ها می باشد. با اطلاع از نسبت تغییرات کاربری می توان تغییرات آتی را پیش بینی نموده و اقدامات مقتضی را انجام داد. در همین راستا این مطالعه به بررسی و تعیین عوامل موثر بر تمایل کشاورزان به تغییرات کاربری اراضی در استان مازندران در سال 1391 می پردازد. بدین منظور شهرستان های تنکابن، چالوس، نوشهر، محمودآباد و ساری که بیشترین کاربری اراضی را در استان مازندران داشته اند، انتخاب گردیده و داده های مورد نیاز از طریق تکمیل 150 پرسشنامه در روستاهای شهرستان های مذکور جمع آوری شد و با برآورد الگوی رگرسیونی لوجیت، اثر هر یک از عوامل بر تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی این استان تعیین گردید. نتایج مطالعه نشان می دهد که بیشترین میزان تمایل به منظور تغییر کاربری مربوط به ساخت مسکن بوده است که به علت نیاز به مسکن و افزایش قیمت زمین در سال های اخیر و در پی آن تغییر کاربری توسط کشاورزان برای رسیدن به سطح درآمدی مطلوب می باشد. همچنین افزایش در متغیرهای سن، داشتن شغل غیر کشاورزی، هزینه ی کل تولیدات زراعی- باغی و خسارات وارد شده، باعث افزایش تغییر کاربری و نیز افزایش در متغیرهای سابقه ی کشاورزی، مساحت اراضی، میزان اجاره بها و درآمد کشاورزی، باعث کاهش تغییر کاربری اراضی خواهد شد. در این راستا اجرای سیاست هایی نظیر کاهش هزینه ی نهاده های کشاورزی، تنظیم قیمت برنج در بازار با در نظر گرفتن نرخ تورم، توزیع عادلانه ی ثروت و اعطای تسهیلات مالی کم بهره و بلندمدت به کشاورزان کم درآمد و نیز برنامه ریزی هایی در جهت یکپارچه سازی اراضی توصیه می گردد.
کلیدواژگان: تغییر کاربری اراضی، تمایلات کشاورزان، الگوی لاجیت، استان مازندران -
صفحات 107-130هدف اصلی این مطالعه، تعیین پرتفوی بهینه سهام شرکت های صنایع غذایی منتخب فعال در بورس اوراق بهادار تهران در چارچوب ارزش در معرض خطر با استفاده از دو رویکرد پارامتریک و ناپارامتریک می باشد. در این راستا میزان ارزش در معرض خطر سهام با استفاده از آمار و اطلاعات قیمت هفتگی سهام شرکت های مذکور طی دوره ی دی ماه 1387 تا دی ماه 1390 به دو روش مذکور محاسبه شده است. سپس با استفاده از بازدهی مورد انتظار(میانگین بازدهی در طی دوره) و VaR محاسبه شده، مرز کارای سرمایه گذاری و پرتفوی بهینه ی نهایی سرمایه گذار در قالب مدل میانگین- ارزش در معرض خطر به دست آمده است. یافته های تجربی نشان می دهد که پرتفوی بهینه ی سهام شرکت های صنایع غذایی در چارچوب ارزش در معرض خطر محاسبه شده از دو روش، تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد. به طوری که میزان بازدهی کل و ارزش در معرض خطر هر دو پرتفوی تقریبا یکسان است. وزن های بهینه ی به دست آمده برای سهام شرکت ها نیز به جز دو مورد، در سایر موارد بسیار شبیه به یکدیگر بوده است.
کلیدواژگان: پرتفوی بهینه سهام، ارزش در معرض خطر، شرکت های صنایع غذایی بورس، روش های پارامتریک و ناپارمتریک -
صفحات 131-159با توجه به اهمیت بخش باغبانی دراقتصاد کشور از جهت تولید و مزیت نسبی، نیاز به توجه و تمرکز بیشتر و انجام سیاست های حمایتی اصولی منجر به تقویت و پایداری جایگاه بخش باغبانی در ایران و جهان می گردد. دراین مطالعه به طور خاص و هدفمند به بررسی میزان تاثیر حمایت از تولیدکننده با استفاده از شاخص حمایت از تولیدکننده و نیز تاثیر این شاخص بر متغیرهای مهمی مثل ریسک درآمدی و هزینه های تولید در این بخش پرداخته شد. شاخص حمایت از تولیدکننده در دوره ی زمانی 1389-1368، برای محصولات منتخب باغی(سیب، خرما، مرکبات و پسته) محاسبه و اثر این شاخص برریسک درآمدی با استفاده از معیار ccv بررسی شدو نتایج نشان داد که به طور متوسط حمایت ها توانسته اند ریسک درآمدی را برای محصولات خرما، پسته، سیب و مرکبات به ترتیب 5، 52/0، 5/11 و 06/31% کاهش دهند. تاثیر حمایت ها بر هزینه ی تولید نیز با برآورد تابع هزینه ی تولید محصولات و محاسبه ی کشش ریسک درآمدی و در نظر گرفتن تاثیر حمایت ها بر ریسک درآمدی به دست آمده و نتایج نشان می دهد که هزینه ی تولید خرما، پسته، سیب و خرما به ترتیب 4/0، 0، 04/0 و 05/0 کاهش پیدا کرده است.
کلیدواژگان: ریسک درآمدی، سیاست های حمایتی، محصولات باغی، هزینه تولید -
صفحات 161-184مهم ترین هدف این مطالعه بررسی اثر هزینه های جانبی ناشی از برداشت بی رویه ی آب های زیرزمینی برای تولید محصول پسته بر بازار پسته ایران است. ابندا تابع تقاضای صادرات و تقاضای داخلی پسته همراه با تابع عرضه ی آن با و بدون در نظر گرفتن هزینه های جانبی برداشت بی رویه ی آب های زیرزمینی برای دوره ی 90-1359 برآورد گردید و سپس در قالب یک مدل برنامه ریزی ریاضی آثار هزینه های جانبی بر متغیرهای کلیدی و رفاه بررسی شد. نتایج نشان داد که هزینه های جانبی برداشت بی رویه ی آب های زیرزمینی در تولید پسته موجب انتقال منحنی عرضه به سمت بالا و چپ می شود. بنابراین عرضه ی فعلی پسته به دلیل در نظر نگرفتن هزینه های جانبی، بیش از حد بهینه است. از سوی دیگر قیمت های بازار کمتر از قیمت های بهینه اجتماعی است. بر این اساس با لحاظ هزینه های جانبی مقدار متغیرهای قیمت افزایش و متغیرهای مقدار تولید و عرضه، تقاضای داخلی و صادرات کاهش یافته است. در نهایت با لحاظ کل هزینه های جنبی، رفاه مصرف کننده، رفاه تولیدکننده، درآمد صادراتی و در مجموع رفاه کل جامعه در کوتاه مدت کاهش یافت. قطعا لحاظ این هزینه های جنبی مانع از برداشت بی رویه ی منابع آب زیرزمینی و افزایش ارزش حال منافع حاصل از آن در بلندمدت خواهد شد.
کلیدواژگان: بهره برداری بی رویه از آب زیرزمینی، هزینه های جانبی، عرضه، تقاضا، صادرات، پسته -
صفحات 181-191غذاهای دریایی و آبزیان یکی از سالم ترین و بهترین مواد غذایی مصرفی می باشند که نقش ارزنده ای در امنیت غذایی و سلامت جامعه دارند و به دلیل افزایش تقاضای مصرف ماهی، آبزی پروری بخش مهمی از صنعت دامپروری در سراسر دنیا به حساب می آید. لذا این مطالعه با هدف بررسی اثر پروبیوتیک باکتوسل بر میزان بازماندگی ماهیان قزل آلا و بر درآمد آبزی پروران انجام گرفت. در این مطالعه از 8000 قطعه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزنی 60 گرم استفاده شده که به 2 گروه تجربی تیمار با باکتوسل و کنترل یا فاقد تیمار تقسیم شدند. در این پژوهش باکتوسل Pediococcus acidilactituma به روش اکسترودر شده به غذای ماهیان اضافه شد و در طول دوره ی آزمایش با استفاده از فرمول های مربوطه میزان بازماندگی ماهیان در دو گروه محاسبه و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS18 و از طریق آزمون آماری تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. داده های حاصل از این تحقیق موید آن است که پروبیوتیک باکتوسل باعث افزایش میزان بازماندگی ماهیان قزل آلا می گردد. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، پروبیوتیک باکتوسل احتمالا از طریق تحریک سیستم ایمنی و کاهش اثر پاتوژن ها و افزایش تولید ایمونوگلوبین ها باعث افزایش ماندگاری ماهیان قزل آلای رنگین کمان و در نتیجه افزایش راندمان تولید و درآمد بیشتر آبزی پروران می شود.
کلیدواژگان: باکتوسل، بازماندگی، ماهی قزل آلای رنگین کمان
-
Pages 1-23In present study، in order to investigate the effects of technology and mechanization on agricultural production in Qazvin province، first trend of using fertilizer، pesticides and mechanization during the period of 2001-2011 was reviewed. Then، by using regression analysis، impact of technology and mechanization on yields of major products in Qazvin province was investigated. Later، through entering the results of the regression analysis in Positive Mathematical Programming model (PMP)، effects of 10 percent increase in fertilizer، 15 percent decrease in pesticides and 20 percent increase in machine work-hours on yields and farmers’ gross margin were determined. Results showed that mechanization had positive effect on yields of major crops. Under the scenario، wheat and barley acreage decreased by 3. 5 and 1. 6 percent respectively compare to the base year while acreage of the other products increased from 2. 5 percent for corn to 12. 8 percent for sugar beet. Also farmers'' gross margin in above scenario increased by 29. 7 percent compared to the base year. Finally، government support through extending loans to farmers for purchasing machinery was recommendedKeywords: Positive Mathematical Programming, technology, regression, yields, Qazvin
-
Pages 25-45Due to increase in demand for wood products and limited domestic sources، wood and wood products import is one of the easiest and most common practices in the international market. Therefore، recognizing factors affecting wood import is important. In this study after collecting data on wood and wood products import، effects of factors such as tariff rate، exchange rate، relative prices، and the amount of harvested wood from the domestic forests and GDP on wood import were investigated with ARDL approach and bound test in 1982-2011periods. The results of the study showed that in short-term and long-term، GDP، harvested domestic wood، tariff rates، and exchange rate and relative prices had a significant effect on wood import. In the long term، tariff on imported wood had a greater effect compare to other variables. In the short and long –run price elasticity of demand for wood import was elastic. ECM estimated coefficient for wood import demand was statistically significant and represented high rate of adjustment. Therefore، it is suggested that decision and policy making in this sector most consider this relationships so as to achieve desired result.Keywords: Wood import, forest, ARDL, harvested wood
-
An examination of Transitional Effect of Exchange Rate on Export price of Dried Fig in Fars ProvincePages 47-65Increasing the export of agricultural products in Iran is an essential act in order to abandon one dimensional export in Iran. It is important to note fig export among other dried fruits. Then it is significant to consider exchange rate and its fluctuation on agricultural exports. This essay investigates the long and short term transitional effect of exchange rate on export price of fig in Fars during 1351-1390. To do so self-regression patterns by broad interval (ARDL) are used. And information and statistics of FAO and central bank are analyzed by Microfit4 software. The results show that، long term variations in exchange rate are the most important factor of the export price of fig. According to these results I suggest that central bank employ money politics in order to abandon exchange rate fluctuations.Keywords: Export, Real Exchange Rate, Export Price of Fig, Self, explanatory Model with Broad Intervals
-
Pages 67-86Increasing food production networks and the diversity of producers and various methods of food supply and existence of various uncertainties such as uncertainty of inputs supply، market demand and prices have brought about complexity in supply chain management for processed food. Present study aims to investigate production planning problems for tomato processing industry in northern Khorasan. To describe the supply chain of industry and present a model for uncertain tomato supply، multistage stochastic linear programming model and decomposition algorithm were used to determine optimal sale policy. Therefore، optimal levels of production، sale and inventory levels were determined at different periods of production. Based on findings of the study، it is recommended that managers in the industry should pay more attention to supply uncertainty of the primary inputs in production planning to avoid decreasing sales and their shares in the market.Keywords: Supply chain, uncertainty
-
Pages 87-106This study investigates factors affecting of farmers'' willingness to land use changes in Mazandaran province. For this purpose، Tonekabon، Chalous، Noshahr، Mahmoudabad townships and Sari city which had the most land use changes in the province were selected. Required data gathered from a sample of 150 farmers in rural areas of mentioned regions and logit regression model was used to determine factors affecting willingness to change land use. The results showed that increase in price of land was the most important factor and this caused farmers to sell their land for housing construction to get higher income. Also، there was a positive relationship between age، non-agricultural employment، total cost of production and willingness to change land use and increase in farming experience، farm size، rent and agricultural income led to decrease in land use changes. Based on the results، implementing of policies such as reduction of agricultural input cost، increase in rice price parallel to inflation rate، extending low-interest and long-term loans to low-income farmers and land consolidation are recommended.Keywords: Land use, willingness, logit model, Mazandaran province
-
Pages 107-130The objective of this study is to determine food industry companies’ stocks optimal portfolio in Tehran stock market in value at risk framework using parametric and nonparametric approaches. For this purpose using weekly prices، value at risk of food stocks of selected companies during 2008 – 2011 periods calculated. Then، with expected return (mean return) and value at risk quantities، border between efficient investment and optimal portfolio was obtained. The results showed that there was not significant difference between optimal portfolio obtained in parametric and nonparametric approaches.Keywords: optimal portfolio, value at risk, parametric, nonparametric methods
-
Pages 131-159The Effects of Government Support Policies on Income Risk And Production cost of Selected Horticultural Products (Pistachio، Date، Apple and Citrus) Considering the importance of horticultural subsector in the Iranian economy with its share in production and comparative advantage، this paper aims to asses the impact of producer support policies using producer support estimate (PSE) method with emphasis on variables such as income risk and production costs. PSE was calculated for selected horticultural products (Pistachios، dates، apples and citrus) for 1989-2010 periods. The effect of PSE on the income risk was estimated using standard coefficient of variation of Cady and Della Valle (CCV). The results showed that government support policies reduced income risk by 52. 5، 0، 11. 5، and 31. 06 percent for date، pistachio، apple and citrus respectively. The effect of supporting policies on production cost was estimated using production cost function showed that production cost of date، pistachio، apple and citrus declined by 0. 4، 0، 0. 04 and 0. 05 percent respectively.Keywords: Income risk, supporting policies, horticultural products, production cost
-
Pages 161-184This study investigates externality costs of groundwater overexploitation to produce pistachio on pistachio market of Iran. Domestic demand functions، export demands and supply of pistachio with and without externality costs of groundwater overexploitation were estimated for the period 1980-2011. Then، the effects of externality costs on key variables of market and welfare were investigated applying mathematical programming model. The results showed that externality costs of groundwater overexploitation to produce pistachio lead to a shift of the supply curve is upward and to the left. Therefore، the amount of current supply of pistachios without considering externality costs is larger than socially efficient level. On the other hand، the market price is lower than the socially efficient price. Accordingly، with considering externality costs the market price variables increased and the amount of domestic demand، export demands and supply decreased. Finally، with considering total externality costs the consumer and producer welfare، export income and total welfare or social welfare decreased. Certainly considering externality costs prevents groundwater overexploitation and the present value of the benefits of this action will increase in the long run.Keywords: Externality Costs, Groundwater Overexploitation, Supply, Demand, Exports, Pistachios
-
Pages 181-191Seafood and Aquatics is one of the best and most healthy consumable foods that plays an important role in food security and the health of society، and due to the increasing demand for fish consumption، aquaculture is an important part of the livestock industry in worldwide. So the study aimed to evaluate the effect of bactocel probiotics on the durability of rainbow trout and on aquacultures income. In the study، 8،000 pieces of rainbow trout with an average weight of 60 g were divided into 2 experimental treated groups by bactocel and control not treated with bactocel groups. In this study، Pediococcus acidilactituma bactocel by extrusion method was added to the fish foods and in during the experiment by using the formulas، fish durability rate in each group was calculated and the data by using SPSS 18 software by independent t-test were analyzed. The data resulted the study confirms that bactocel probiotics can increase the durability rate of rainbow trout. Considering the results of the study، bactocel probiotics possibly by stimulating the immune system and reducing the effect of pathogens and increasing production of immunoglobulins led to increase the durability of rainbow trout and thereby increase production efficiency and aquaculture income.Keywords: Bactocel, durability, rainbow trout
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.