مجله تحقیقات علوم رفتاری
سال یازدهم شماره 6 (پیاپی 34، بهمن و اسفند 1392)

هدف این تحقیق، ارزشیابی درونی کیفیت اجرای برنامه های درسی گروه روان شناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده است.
این مطالعه موردی از نوع پژوهش های توصیفی است. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار اندازه گیری پرسش نامه استفاده شده است و جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد، دکتری تخصصی، اساتید گروه روان شناسی بالینی انستیتو روان پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال تحصیلی 1389-1388 بودند.
نتایج این پژوهش بیانگر آن بود که در حوزه های مدیریت و سازماندهی، دانشجویان و سنجش و ارزیابی گروه در حد مطلوب و در حوزه های رسالت و اهداف آموزشی، برنامه آموزشی، هیات علمی، منابع آموزشی و پژوهشی گروه در حد نسبتا مطلوب ارزشیابی شده است. اولویت های گروه به ترتیب: 1- توجه بیشتر به آموزش مبتنی بر برنامه درسی 2- برنامه دقیق تر، اختصاص امکانات مالی و نیروی انسانی بیشتر جهت ارتقا وضعیت پژوهش گروه؛ 3– برنامه ریزی جهت ارتقا وضعیت استخدامی اعضا هیات علمی؛ 4- ایجاد امکانات رفاهی و خدماتی اعضا هیات علمی؛ 5- برآوردن نیازهای دانشجویان از نظر مسکن و کمک هزینه تحصیل لازم جهت جلوگیری از انجام کارهای غیرآموزشی برای امرار معاش؛ 6- برگزاری جلسات سالیانه گروه با مسوولین دانشکده و دانشگاه جهت تعامل بیشتر و حل مسایل گروه.
بر اساس یافته های پژوهش حاضر پیشنهاد می شود که نتایج پژوهش حاضر به عنوان مطالعه مقدماتی جهت ارزیابی سایر گروه های آموزشی مشابه در کل کشور قلمداد شده و تجارب عملی لازم به گروه های دیگر منتقل گردد.

استفاده از راهنماهای درمانی معتبر که بر اساس روش پزشکی مبتنی بر شواهد نگاشته شده باشند امروزه جایگاه تثبیت شده ای در روان پزشکی دارد. پژوهش حاضر به بررسی میزان انطباق درمان های انجام شده برای بیماران اسکیزوفرنی با روش درمان پیشنهادی در راهنماهای معتبر درمانی پرداخته است.
این مطالعه از نوع توصیفی، مقطعی و گذشته نگر بر روی کلیه بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در اپیزود اول که بین سال های 84 تا 89 در بخش روان پزشکی مرکز آموزشی درمانی نور شهر اصفهان بستری بوده اند انجام شده است. اخذ نمونه به صورت سرشماری انجام شده است و داده ها از طریق پایگاه داده های بیمارستان نور و پرونده های بیمارستانی توسط پرسش نامه خودساخته جمع آوری شده و سپس شاخص های آماری نظیر میانگین ها و فراوانی نسبی متغیرها به دست آمد. از راهنمای درمان انجمن روان پزشکی آمریکا به عنوان مرجع اصلی برای مقایسه استفاده شد.
در مجموع 113 بیمار (37 درصد زن و 63 درصد مرد) در این مطالعه وارد شدند. میانگین سنی بیماران 79/8 ± 91/28 با دامنه سنی 14 تا 64 سال بود. از میان بیماران 5/26 درصد بی سواد و 2/52 درصد بیکار بوده اند. 3/5 درصد از بیماران در این مطالعه اقدام به خودکشی و 6/10 درصد بیماران افکار دیگرکشی داشته اند. تعداد 38 نفر (6/33 درصد) از بیماران درمان خود را منطبق با راهنمای معتبر شروع کرده بودند و نوع داروی تجویز شده در 6/79 درصد با راهنما مطابقت داشت. در همه مراحل درمان میزان مطابقت با راهنما 24/45 درصد بوده است. بیماران در 74/87 درصد از موارد داروهای خود را در تمام مراحل درمان در دامنه دوز پیشنهادی راهنما دریافت کرده بودند.
میزان مطابقت در زمینه انتخاب داروی خط اول درمان پایین بوده است. هم چنین بیشترین خطا در انتخاب نوع دارو و تجویز بی مورد چند داروی هم زمان ارزیابی شده است. علی رغم این که توصیه های این راهنما در انتخاب دوز داروهای تجویز شده برای اکثر بیماران رعایت شده است اما مدت زمان تجویز یک دارو قبل ازانتقال بیمار به مرحله بعدی درمان به خوبی رعایت نشده است.

رضایت از تصویر تن یک مولفه ی بسیار مهم در انسان ها به شمار می رود. هدف اصلی این پژوهش اعتباریابی بررسی اولیه مشخصه های روان سنجی مقیاس رضایت از تصویر تن در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بود. هدف دیگر این پژوهش مقایسه ی این مولفه در میان دانشجویان دختر و پسر دانشگاه فردوسی مشهد می باشد.

روش تحقیق توصیفی از نوع زمینه یابی بود. جامعه ی پژوهش (19000 دانشجو) تمامی دانشجویان مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 91-1390 دانشگاه فردوسی مشهد بودند که 362 دانشجو به عنوان نمونه به روش تصادفی خوشه ایاز آن انتخاب شد. جامعه ی دوم نیز افراد خوش اندام و بداندام بودند که از مرکز تغذیه و باشگاه پرورش اندام انتخاب شدند (هر گروه 50 نفر). برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های اطلاعات دموگرافیک و رضایت از تصویر تن استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز در سطح توصیفی از آماره های میانگین و انحراف معیار و در سطح استنباطی از آزمون همبستگی پیرسون، t مستقل، t همبسته، و تحلیل عاملی اکتشافی برای بررسی عوامل و سازه های تشکیل دهنده ی مقیاس استفاده شد.

نتایج به دست آمده از آزمون t مستقل نشان داد که این مقیاس روایی افتراقی خوبی دارد و می تواند بین دو گروه خوش اندام و بداندام تفکیک قایل شود (001/0 >P، 98 =df، 35/27 =t). هم چنین نتایج آزمون همبستگی پیرسون نیز نشان داد که این مقیاس پایایی قابل قبولی دارد (001/0> P، 75/0 =r). ضریب آلفای کرونباخ نیز حاکی از پایایی قابل قبول این مقیاس بود (91/0=α). تحلیل عاملی اکتشافی هم یک عامل کلی در این مقیاس شناسایی کرد. در نهایت نیز بین دختران و پسران نیز در رضایت از تصویر تن تفاوت معنی داری مشاهده نشد (325/0 = P،359 =df، 99/0 =t).

با توجه به یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که مقیاس رضایت از تصویر تن روایی و پایایی قابل قبولی در جامعه ی دانشجویان ایرانی دارد.

افراد دارای ابراز وجود پایین در موقعیت های اجتماعی خودکارامدی بین فردی لازم را نشان نمی دهند. به همین منظور پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان التقاطی (با رویکردهای بازساخت دهی شناختی و مهارت های مقابله ای شناختی- رفتاری) بر ابراز وجود و خودکارامدی بین فردی دانشجویان انجام پذیرفت.
پژوهش حاضر از نوع آزمایشی(طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. نمونه هدف 32 نفر از دانشجویان بود که با استفاده از نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای از بین 278 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان انتخاب شدند. ابتدا دو پرسش نامه خودکارامدی بین فردی و ابراز وجود بین دانشجویان توزیع شد سپس از بین آن هادانشجویانی که دارای خودکارامدی بین فردی و ابراز وجود پایین بودند به طور تصادفی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. درمان التقاطی در بهار 1390 طی ده جلسه بر روی گروه آزمایش اجرا شد. پرسش نامه ابراز وجود و خودکارامدی بین فردی در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه تکمیل شدند. برای تحلیل داده ها از شیوه تحلیل کواریانس تکراری استفاده گردید.
نتایج تحلیل کواریانس تکراری بیانگرتفاوت معنی دار میزان ابراز وجود و نیز خودکارامدی بین فردی در دو گروه آزمایش و کنترل و تفاوت معنی دار بین ابراز وجود و خودکارامدی بین فردی در سه مرحله (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری) بود. نتایج آزمون LSD (کمترین تفاوت معنی دار) تفاوت معنی داری را بین مرحله پیش آزمون و پس آزمون، و نیزبین پیش آزمون و پیگیری نشان داد. هم چنین این نتایج بیانگر ثبات تغییرات در مرحله پیگیری بود.
نتایج این پژوهش نشان داد که درمان التقاطی (بازساخت دهی شناختی و مهارت های مقابله ای شناختی- رفتاری) برای افزایش ابراز وجود و خودکارامدی بین فردی دانشجویان موثر است.

برای درمان علایم اختلال ADHD روش های مختلفی معرفی شده است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی تمرین تکالیف شنیداری مبتنی بر رایانه بر توجه پایدار کودکان مبتلا به کمبود توجه همراه با بیش فعالی صورت گرفت.
پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی بوده و با طرح پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. 20 دانش آموز پسر 9 تا 11 ساله، از مدارس ابتدایی شهر کرج در سال تحصیلی 91- 90، به کمک پرسش نامه ی علایم مرضی کودکان -4 (CSI-4) و بر اساس چهارمین ویرایش آماری- تشخیصی اختلالات روانی (DSM-IV) به عنوان آزمودنی انتخاب شدند و به طور تصادفی در 2 گروه (گروه مداخله و کنترل) قرار گرفتند. گروه مداخله (10=n)، تکالیف شنیداری طراحی شده را دریافت کردند. مدت زمان مداخله 10 جلسه ی یک ساعته بود. گروه کنترل (10=n) هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. آزمودنی ها قبل و بعد از مداخله بوسیله ی آزمون عملکرد پیوسته، ارزیابی شدند. روش آماری مورد استفاده برای تحلیل یافته ها، آزمون tزوجی و t مستقل بود.
نتایج نشان داد که تمرینات شنیداری در مقایسه با گروه کنترل، در حد معنی داری توانستند کمبود توجه پایدار دیداری و شنیداری کودکان مبتلا به کمبود توجه همراه با بیش فعالی را کاهش دهند (05/0>P).
نتایج حاکی از آن است که عملکرد توجه کودکان مبتلا به کمبود توجه همراه با بیش فعالی به کمک تمرینات شنیداری، بهبود می یابد.

یکی از مهم ترین ناتوانی های یادگیری، ناتوانی یادگیری املا (Spelling Learning Disability) می باشد که با مشکلات حافظه و مهارت های اجتماعی همراه است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی بازی درمانی شناختی رفتاری بر حافظه و مهارت های اجتماعی کودکان با ناتوانی یادگیری املا بود.
روش پژوهش حاضر آزمایشی (پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل) بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پایه سوم دبستان شهرستان دهاقان (اصفهان) در سال تحصیلی 91- 92 بودند. 40دانش آموز مبتلا به ناتوانی یادگیری املا، به صورت تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه بازی درمانی و کنترل قرار گرفتند. شرکت کنندگان در گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت بازی درمانی شناختی رفتاری قرار گرفتند. ابزار این پژوهش عبارت بودند از، آزمون تشخیص ناتوانی یادگیری املا، آزمون هوش وکسلر و مقیاس مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس و 18 SPSS-استفاده شد.
نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون تفاوت معنی داری وجود دارد (01/0> p)، و میانگین نمرات حافظه و مهارت های اجتماعی در گروه بازی درمانی در مرحله پس آزمون نسبت به پیش آزمون و گروه کنترل افزایش یافته است.
بر اساس نتایج، بازی درمانی شناختی رفتاری بر بهبود و توانبخشی حافظه و مهارت های اجتماعی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری املا اثربخش بوده است.

بیماران تحت همودیالیز مشکلات مختلفی را در ارتباط با عوارض بیماری مانند مشکلات جسمانی، اقتصادی، اجتماعی و واکنش های عاطفی تجربه می کنند. این مطالعه با هدف تعیین رابطه بین متغیرهای روان شناختی مثبت (امید و معنویت)،آسیب شناسی روانی (استرس، افسردگی، اضطراب) و کیفیت زندگی بیماران همودیالیز بود.
این پژوهش یک پژوهش توصیفی (همبستگی) است که روی 96 نفر از بیماران همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان حضرت علی اصغر)ع) اصفهان در سال 1391 انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های دموگرافیک، کیفیت زندگی (SF-36)، مقیاس سنجش اضطراب، افسردگی و استرس (DASS-42)، امید به زندگی (اشنایدر) و مقیاس معنویت «پولوتزین و الیسون» استفاده شد و داده ها با نرم افزار SPSS- 16 با روش های تحلیل رگرسیون و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند.
تحلیل داده ها نشان داد، بین کیفیت زندگی با معنویت و امید بیماران همودیالیز رابطه مستقیم معنی داری وجود دارد (001/0p<)، بین کیفیت زندگی با افسردگی، اضطراب، استرس بیماران همودیالیز رابطه معکوس و معنی داری وجود دارد (001/0p<).
یافته های این مطالعه دلالت بر ارتباط مستقیم بین ویژگی های مثبت نظیر امید و معنویت از یک سو و متغیرهای آسیب شناسی روانی با کیفیت زندگی بیماران همودیالیز دارد. این ارتباط به گونه ای است که می توان کیفیت زندگی بیماران همودیالیز را توسط متغیرهای مثبت معنویت و امید و متغیرهای پاتولوژیک افسردگی، اضطراب و استرس پیش بینی نمود.

Sulloway پیشنهاد کرده است که ترتیب تولد بر صفات شخصیت تاثیر می گذارد و فرزندان اول کمال گراتر و روان رنجورتر از فرزندان بعدی می شوند. کمال گرایی در حالت های مرضی ارتباط نزدیکی با اختلالات خوردن، وسواسی جبری و شخصیت وسواسی جبری دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر ترتیب تولد در کمال گرایی، نگرش های خوردن مرضی، اختلال وسواسی جبری و اختلال شخصیت وسواسی جبری بود.
این پژوهش از نوع تحقیقات پس رویدادی بود. جامعه آماری عبارت بود از کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه های شهید مدنی آذربایجان، آزاد اسلامی و پیام نور تبریز و سراب که در سال تحصیلی 91-90 مشغول به تحصیل بودند. نمونه ای به حجم 790 نفر (259 فرزند اول، 380 فرزند دوم و 181 فرزند آخر) به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و با پرسش نامه های کمال گرایی هیل، نگرش های اختلال خوردن، پرسش نامه بازنگری شده وسواسی جبری و مقیاس شخصیت وسواسی جبری پرسش نامه شخصیت چندمحوری بالینی میلون-2 مورد آزمون قرار گرفتند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی و روش تحلیل کوواریانس یک راهه تحلیل شدند.
نتایج نشان داد که فرزندان اول، وسط و آخر در کمال گرایی، نگرش های خوردن مرضی، اختلال وسواسی جبری و اختلال شخصیت وسواسی جبری تفاوت معنی داری با هم ندارند (10/0 < P).
یافته های تحقیق حاضر نظریهSulloway مبنی بر اثر ترتیب تولد بر صفات شخصیت را تایید نمی کند.

علایم گستره طیف اتیسم می تواند بدون اختلال واضح در زندگی روزانه در افراد عادی وجود داشته باشد. پژوهش حاضر به بررسی ساختار عاملی پرسش نامه علایم اتیسم (BAPQ یاBroad Autism Phenotype Questionaire) و مقایسه شاخصه های روان سنجی آن با پرسش نامه شناخت اجتماعی (AQ یا Autsim Quotient) می پردازد.
در این مطالعه مقطعی از نوع همبستگی، 351 نفر از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی دو پرسش نامه شناخت اجتماعی (AQ) و پرسش نامه علایم اتیسم (BAPQ) را تکمیل نمودند که برای بررسی علایم اتیسم در جمعیت عادی طراحی شده اند. تحلیل عاملی اکتشافی برای بررسی ساختار عاملی و روایی سازه، و سه روش محاسبه آلفای کرونباخ، دو نیم کردن و آزمون- بازآزمون برای بررسی پایایی مورد استفاده قرار گرفت.
تحلیل عاملی اکتشافی، 4 عامل مجزا را در پرسش نامه علایم اتیسم نشان داد که روی هم رفته 37 درصد از واریانس داده ها را تبیین می کنند. دو بعد مشکلات زبانی و شخصیت انعطاف ناپذیر و نمره کلی پرسش نامه طیف اتیسم (BAPQ) و دو بعد ارتباط و تصور و نمره کلی پرسش نامه شناخت اجتماعی (AQ) قابلیت افتراق دو جنس را دارد که تاییدی بر روایی افتراقی این دو پرسش نامه است. پایایی پرسش نامه علایم اتیسم (BAPQ) با روش آلفای کرونباخ 82/0 به دست آمد.
براساس یافته های این پژوهش، پرسش نامه علایم اتیسم (BAPQ) ابزاری مناسب تری از نظر روایی و پایایی است و روایی افتراقی بهتری دارد. استفاده از این ابزار در پژوهش های آتی پیشنهاد می شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی کارایی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگر بر نگرانی و سازگاری زناشویی زن های دارای آشفتگی زناشویی و اختلال اضطراب فراگیر بود.
بدین منظور شش نفر از زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر و همسرانشان که آشفتگی زناشویی داشتند، با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش از طرح تجربی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه ناهم زمان استفاده شد. پروتکل درمانی زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگر و رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در سه مرحله خط پایه، مداخله ی 16 جلسه ای و پی گیری 3 ماهه اجرا گردید و آزمودنی ها به پرسش نامه نگرانی ایالت پنسیلوانیا (PSWQ یا Pennsylvania State Worry Questionnaire)، مقیاس سازگاری زوجی (DAS یا Dyadic Adjustment Scale) پاسخ دادند. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI یا reliable change index) و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند.
نتایج نشان داد که هر دو درمان بر هدف های درمان تاثیر دارند. رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش، نسبت به زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگر، در متغیر نگرانی کارایی بیشتری داشت و در متغیر سازگاری زناشویی زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگر کارایی بیشتری نسبت به رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش نشان داد.
تبیین یافته ها بر اساس مبانی نظری اثربخشی درمانی، حاکی از این بود که رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش از نظر اندازه تغییر، کلیت، ثبات بر زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگر ارجحیت دارد، اما از نظر میزان پذیرش هر دو یکسان هستند.

فرضیه ی نقص حافظه در بیماران مبتلا به اختلال وسواس/ فکری عملی برای تبیین پایداری رفتارهای تکراری این بیماران مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال اغلب مطالعات انجام شده در این زمینه نتایج متناقضی به دست آورده اند. هدف پژوهش حاضر مقایسه ی حافظه ی کاذب و میزان اعتماد به حافظه در زنان مبتلا به اختلال وسواس فکری/ عملی و زنان بهنجار بود.
با استفاده از روش نمونه برداری در دسترس و بر اساس ملاک های ورود در قالب یک طرح علی/ مقایسه ای 26 نفر از زنان مبتلا به اختلال وسواس فکری/ عملی شهر زنجان انتخاب شدند و پس از همتاسازی با 26 نفر از زنان بهنجار بر اساس متغیرهای سن و سطح تحصیلات، توسط تکلیف حافظه ی کاذب و اعتماد به حافظه مورد ارزیابی قرار گرفتند.
نتایج آزمونT مستقل نشان داد که زنان مبتلا به اختلال وسواس فکری/ عملی در مقایسه با زنان بهنجار حافظه ی کاذب بیشتری در ارتباط با کلمات مرتبط با تهدید نشان می دهند و از میزان اطمینان به حافظه ی کمتری برخوردار هستند.
نتایج پژوهش حاضر حاکی از وجود حافظه ی کاذب مبتنی بر تهدید در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری/ عملی است و به نظر می رسد رفتارهای تکراری این افراد نتیجه ی عدم اطمینان به حافظه ی خود می باشد.

بررسی نقش عوامل زمینه ای و شاخص های زیستی در بروز زودهنگام بیماری های قلبی- عروقی به عنوان یکی از مسایل مهم در پیشگیری از این بیماری ها ضروری است. هدف این مطالعه بررسی نقش عوامل زمینه ای و شاخص های زیستی در بروز زودهنگام بیماری های قلبی- عروقی بود.
در یک مطالعه توصیفی مقطعی، 154 بیمار قلبی- عروقی مراجعه کننده به مرکز قلب تهران و 181 نفر فرد سالم از میان افراد همراه بیمار به شیوه نمونه گیری در دسترس طی آبان ماه تا اسفندماه 1391 انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسش نامه جمعیت شناختی و خصوصیات بیماری جمع آوری شد و به کمک مجذور کای، آزمونt مستقل و رگرسیون لوجستیک با نرم افزار تحلیل های پیش بین (PASW یا Predictive Analyses Software) تحلیل گردید.
درامد پایین خانوادگی (325/8=OR، 001/0P=)، ساعات بی تحرکی بالا (671/9=OR، 001/0 P =)، عدم ورزش منظم (609/5=OR، 002/0 P =)، تدخین سیگار (320/3=OR، 009/0 P =)، تری گلیسیرید بالا (125/5=OR، 001/0 P =)، فشارخون بالا (183/6=OR، 004/0 P =)، شاخص توده بدن (Kg/m2)>25 (133/7=OR، 005/0 P =)، کلسترول کلی بالا (108/6=OR، 001/0 P =)، کاهش کلسترول HDL (589/5=OR، 002/0 P =) و افزایش کلسترول LDL (094/5=OR، 005/0 P =) به طور معنی داری بروز زودهنگام بیماری های قلبی- عروقی را پیش بینی کردند (05/0P<).
سطح درامد خانوادگی، ساعات بی تحرکی و عدم ورزش منظم، تدخین سیگار و شاخص های زیستی در بروز زودهنگام بیماری های قلبی- عروقی واجد اهمیت هستند. لذا، مداخله در این عوامل به منظور پیشگیری از بروز زودهنگام این دسته از بیماری ها مهم خواهد بود.

مولتیپل اسکلروزیس یک اختلال عصب شناختی مزمن است که شیوع آن در زنان بیش از مردان می باشد. از این رو هدف از پژوهش حاضر ارزیابی ارتباط اختلال در کارکرد فیزیکی (به عنوان متغیر ملاک) با خستگی، علایم روانی و شاخص توده بدنی (به عنوان متغیرهای پیش بین) زنان مبتلا به این بیماری می باشد.
در یک پژوهش مقطعی 114 بیمار به شیوه پیاپی نمونه گیری شده و توسط سیاهه متغیر های جمعیت شناختی، بعد فیزیکی پرسش نامه زمینه یابی سلامت، مقیاس شدت خستگی، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس و شاخص توده بدنی ارزیابی شدند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل گردیدند.
نتایج حاکی از همبستگی قوی و معنی دار کارکرد فیزیکی با متغیرهای خستگی، افسردگی، اضطراب و استرس داشت (0001/0>P). در این میان شاخص توده بدنی از کمترین ضریب همبستگی در ارتباط با کارکرد فیزیکی برخوردار بود (05/0P<). یافته های حاصل از رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که واریانس کل تمام متغیرهای پژوهش در گام نهایی 58/0 (2R) می باشد (0001/0P<؛20/18 F=). به علاوه واریانس افزوده انحصاری در این گام بعد از کنترل متغیرهایی نظیر سن، تحصیلات و طول مدت بیماری، 39/0 محاسبه گردید.هم چنین در گام نهایی متغیرهای خستگی (0001/0P<؛ 25/0- =β) و اضطراب (0001/0P<؛ 44/0- =β) به طور معنی داری توانستند اختلال در کارکرد فیزیکی زنان را پیش بینی نمایند.
نتایج حاکی از آن بود که خستگی و اضطراب می توانند در ایجاد اختلال در کارکرد فیزیکی زنان تاثیرگذار باشند. از همین رو غربالگری زنان دچار این علایم و اجرای درمان های مناسب توصیه می شود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش نوروفیدبک بر کاهش اضطراب در مراجعه کنندگان به کلینیک مشاوره و خدمات روان شناسی در شهر اصفهان بود.
تعداد 18 نفر از مراجعه کنندگان مرد با میانگین سنی 44/34 بودند که به صورت در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند و قبل و بعد از اجرای پژوهش با آزمون اضطراب کتل (1958) بررسی شدند. معیار انتخاب افراد عبارت از نمره اضطراب بالای 35 در مقیاس بود. تعداد جلسات نوروفیدبک 15 جلسه نیم ساعته بود.
داده های پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از تحلیل کواریانس بررسی شدند. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش نوروفیدبک بر کاهش اضطراب موثر است (001/0> P). به عبارتی 70 درصد از تغییرات اضطراب آزمودنی ها به وسیله نوروفیدبک بوده است.
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که نوروفیدبک توانست اضطراب شرکت کنندگان در پژوهش را به طور معنی داری کاهش دهد. بدین صورت که تغییرات دامنه برانگیختگی آزمودنی ها در نقاط FP1-T3 و هم چنین تقویت دامنه SMR در نقطه CZ موجب تغییرات معنی دار در سطح اضطراب آزمودنی های پژوهش گردید.

ویژگی تک بعدی بودن نشانگرهای یک سازه در نظریه کلاسیک اندازه گیری ریشه داشته و در بافت این نظریه اصطلاح متجانس بودن سوال هایی که یک سازه را اندازه گیری می کنند به طور غیرمستقیم به این موضوع اشاره دارد. برداشت های نادرست از این اصطلاح باعث شد، بسیاری از پژوهشگران برای بررسی و تعیین این ویژگی، از روش هایی مثل آلفای کرونباخ یا تحلیل عاملی اکتشافی استفاده کنند. این در حالی است که هیچ یک از آن ها برای این منظور طراحی نشده اند.
در قالب یک طرح زمینه یابی کاربردی، از بین جامعه مادران کودکان عادی به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای 468 مادر پرسش نامه PSI-SF را تکمیل نمودند. داده ها با روش مدل معادلات ساختاری و نرم افزار LISREL تحلیل شدند.
با استفاده از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزارهای مربوطه که امکان بررسی توزیع مانده ها را فراهم می کنند، می توان وجود یا عدم وجود این ویژگی را در نشانگرهای مربوط به یک سازه بررسی کرد.
پژوهش حاضر علاوه بر مباحث نظری با یک نمونه داده تجربی این موضوع را از نقطه نظر مدل سازی معادلات ساختاری مورد بررسی قرار است.