فهرست مطالب

پژوهش های حسابداری مالی - سال پنجم شماره 4 (پیاپی 18، زمستان 1392)

فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی
سال پنجم شماره 4 (پیاپی 18، زمستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/12/12
  • تعداد عناوین: 7
|
  • احمد احمدپور*، مجتبی عدیلی، سید جواد ابراهیمیان صفحات 1-12
    در این پژوهش رابطه میان عدم تقارن اطلاعاتی و مدیریت واقعی سود از طریق دستکاری فعا های واقعی مورد بررسی قرار می گیرد. در واقع این پژوهش به دنبال بررسی این موضوع است که آیا بین عدم تقارن اطلاعاتی و معیارهای مدیریت واقعی سود از طریق دستکاری فعا های واقعی (جریان نقدی غیرعادی، تولید غیرعادی و هزینه های اختیاری غیرعادی) رابطه وجود دارد؟ جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران هست. تعداد 110 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شده که طی دوره زمانی 1384تا 1390 مورد بررسی قرار گرفته است. از روش تجزیه و تحلیل پنل و رگرسیون حداقل مربعات ادغامی با بکارگیری نرم افزارهای SPSS و Eviews جهت آزمون فرضیه ها و تخمین ضرایب استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین عدم تقارن اطلاعاتی با جریان نقدی غیرعادی و تولید غیرعادی رابطه مستقیم وجود دارد، اما بین عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه های اختیاری غیرعادی رابطه معنی داری مشاهده نشده است.
    کلیدواژگان: عدم تقارن اطلاعاتی، مدیریت سود مبتنی بر فعا های واقعی، جریان نقدی غیرعادی، تولید غیرعادی، هزینه های اختیاری غیرعادی
  • ناصر ایزدی نیا*، هادی امیری، مهدی هادی نژاد صفحات 13-34
    یکی از پدیده های غیر عادی بازار سرمایه، پدیده صرف ارزش یا مازاد بازده سهام ارزشی نسبت به سهام رشدی است. اگر چه در بسیاری از بازارهای سرمایه دنیا وجود این پدیده به اثبات رسیده است اما بر سر دلایل آن اختلاف نظر وجود دارد. این پژوهش به بررسی این موضوع می پردازد که آیا پس از کنترل ریسک سهام ارزشی و رشدی می توان شاهدی مبنی بر واکنش بیش از اندازه سرمایه گذاران نسبت به معیارهای عملکردی سهام ارزشی و رشدی در گذشته یافت یا خیر. معیارهای عملکردی مورد نظر در این پژوهش شامل رشد فروش، رشد سود آوری و بازده سهام در گذشته است. به منظور بررسی این موضوع، نمونه ای شامل 121 شرکت طی دوره زمانی 1380 تا 1389 و در قالب دو دوره 5 ساله تشکیل و آزمون پرتفو مورد مطالعه قرار گرفته است. برای بررسی فرضیه های پژوهش از دو روش آزمون پرتفو و روش رگرسیون با استفاده از داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که نمی توان خطاهای رفتاری سرمایه گذاران را علت بروز صرف ارزش در بازار سرمایه ایران دانست بلکه یک رابطه مستقیم بین ریسک و بازده سهام ارزشی و رشدی وجود دارد که این موضوع موید توجیه عقلایی در خصوص بروز صرف ارزش می باشد.
    کلیدواژگان: سهام ارزشی، سهام رشدی، صرف ارزش، رویکرد مالی رفتاری، واکنش بیش از اندازه
  • حمید سپهردوست*، طیبه آئینی صفحات 35-50
    شاخص نسبت کفایت سرمایه از مهم ترین محرک ها در فرآیند سود آوری موسسات مالی و بانک ها محسوب می شود.
    هدف از این پژوهش؛ بررسی عوامل موثر بر نسبت کفایت سرمایه در بانک های ایران است. برای این منظور، تعداد 14 بانک خصوصی و دولتی ایران طی سال های 1385 تا 1389 به عنوان نمونه آماری انتخاب و داده های مورد نیاز از صورت های مالی سالیانه حسابرسی شده بانک ها استخراج شدند. برای بررسی تطبیقی شاخص های مالی عملکرد بانک ها و عوامل موثر بر متغیر نسبت کفایت سرمایه در بانک ها، از متغیرهای اندازه بانک، سهم سپرده ها از کل دارایی، اندوخته زیان تسهیلات اعطایی، سهم تسهیلات اعطایی از کل دارایی، میزان نقدینگی، اهرم مالی، نرخ بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام، به عنوان متغیر مستقل در قالب مدل رگرسیونی چندگانه مبتنی بر داده های تابلویی استفاده شد.
    نتایج نشان داد که متغیرهای میزان نقدینگی و نرخ بازده دارایی ها، اثر مثبت و معنادار و متغیرهای اندازه بانک، سهم تسهیلات اعطایی، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، ذخیره زیان تسهیلات اعطایی و اهرم مالی، رابطه منفی و معنادار با نسبت کفایت سرمایه دارند، در حالی که وجود رابطه معنی دار بین متغیر سهم سپرده ها و نسبت کفایت سرمایه تایید نشد.
    کلیدواژگان: نسبت کفایت سرمایه، تحلیل تابلویی، متغیرهای مالی، بانک های ایران
  • محمد طالبی، حامد تاجمیر ریاحی*، محمد رحمتی، رضا یارمحمدی صفحات 51-70
    سرمایه گذاران نهادی از بیشترین میزان سرمایه و تخصص در بازار سرمایه برخوردارند. این دو خصیصه باعث شده است که نگاه آن ها برای ورود به سهام شرکت ها با دیگر سرمایه گذاران متفاوت باشد. طبق مقررات بازار سرمایه ایران، سرمایه گذاران نهادی شامل چندین گروه، از جمله صندوق های سرمایه گذاری، شرکت های تامین سرمایه و شرکت های سرمایه گذاری می شود که پژوهش حاضر بر این گروه ها و تلقی آنان از معیارهای انتخاب سهام تمرکز داشته است. براساس ادبیات موضوع معیارهای انتخاب سهام در هجده معیار مختلف شمارش گردید. با توجه به مصاحبه های انجام شده تعداد 9 معیار با عنوان «معیارهای خاص سرمایه گذاران نهادی» به فهرست معیارهای انتخاب سهام اضافه گردید. در ادامه، براساس آزمون های آماری و فرایند تحلیل شبکه (ANP) به اعتبارسنجی و رتبه بندی معیارها پرداخته شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تمامی معیارهای مورد استفاده سرمایه گذاران خرد از منظر نهادی ها استفاده نمی شوند و هشت معیار، خاص نهادی ها تایید شد. نهادی ها از بین چهار گروه اصلی معیارها بیشترین اهمیت را به ترتیب برای معیارهای خاص شرکت، معیارهای مختص سرمایه گذاران نهادی، معیارهای خاص صنعت و معیارهای کلان اقتصادی قائل هستند. در معیارهای عملیاتی نیز معیارهای مدیریت شرکت، دسترسی به اطلاعات نهانی و امکان عضویت در هیات مدیره به ترتیب در سه رتبه اول قرار دارند.
    کلیدواژگان: سرمایه گذاران نهادی، معیارهای انتخاب سهام، تحلیل شبکه
  • محمد اسماعیل فدایی نژاد، مجتبی کامل نیا* صفحات 71-90
    این مقاله از روش رویداد پژوهی سنتی برای بررسی محتوای اطلاعاتی اعلامیه های سه ماهه سود در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان یک بازار سهام کوچک و کم معامله استفاده می کند. در این مقاله، از اعلامیه های سود سه ماهه در بازه زمانی ابتدای سال 1384 تا انتهای سال 1390 به عنوان داده اصلی استفاده می شود. نوآوری این پژوهش استفاده از سه روش یکسان، انباشته و معامله به معامله برای پرکردن بازدهی روزهایی است که سهام در آن روزها معامله نشده است. نتایج حاصله نشان می دهد که اعلامیه های سود حاوی اطلاعات مربوطی برای بازار سهام است. زمانی که سود واقعی سه ماهه بیش از پیش بینی شرکت باشد (اخبار خوب)، در پنج روز بعد از اعلام سود، بازدهی غیرعادی مثبت معنی داری مشاهده می شود. تداوم این بازدهی غیرعادی طی چند روز پس از اعلام سود، نشان دهنده آن است که سرعت تعدیل قیمت ها در این بورس کوچک کم است. در اعلامیه های سودی که سود واقعی کمتر از پیش بینی است (اخبار بد)، بازدهی غیرعادی مشاهده نمی شود. شاید بورس تهران توانایی کشف اخبار بد را بهتر از اخبار خوب دارا باشد. همچنین رابطه منفی بین محتوای اطلاعاتی و شاخص های اطلاعات پیش از افشا به دست آمد که با نتایج بازارهای بزرگ همخوانی دارد.
    کلیدواژگان: تعدیلات اعلامیه سود، رویداد پژوهی، اطلاعات پیش از افشا، سهام کم معامله
  • یدالله تاری وردی *، زهرا پورزمانی، مصطفی احمدی صفحات 91-104
    طبق استانداردهای حسابداری مالی آمریکا و استانداردهای بین المللی حسابداری، صورت جریان وجوه نقد در قالب سه بخش ارائه می گردد. درایران نیز، بنا بر پاره ای استدلالات صورت جریان وجوه نقد ازمدل سه بخشی به مدل پنج بخشی تبدیل شده است. افزون براین، مدلی ازصورت جریان وجوه نقد در قالب چهار بخش ارائه شده است. هدف از این پژوهش تشخیص نحوه ارائه برتر صورت جریان وجوه نقد از دیدگاه اعتباردهندگان، مدیران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و مدیران مالی صندوق های سرمایه گذاری مشترک است. با الهام از ادبیات پژوهش و مبانی نظری موجود، فرضیه تدوین و با استفاده از 214 پرسشنامه و آزمون های ناپارامتریک ویلکاکسون، رتبه ای نشانه ای فریدمن، کروسکال والیسویومن ویتنیبه به آزمون فرضیه پرداخته شد. نتایج حاصل از آزمون ویلکاکسون نشان داد که نحوه ارائه مدل چهار بخشی نسبت به مدل سه بخشی و پنج بخشی از برتری برخوردار است. نتایج آزمون رتبه ای فریدمن نیز نشان می دهد مدل چهار بخشی از مدل های سه و پنج بخشی و مدل پنج بخشی از مدل سه بخشی برتر است. در بررسی تفاوت میان رتبه بندی هر سه مدل و یکنواختی پاسخ های ارائه شده که به ترتیب توسط آزمون های رتبه ای فریدمن، کروسکال والیس و یومن ویتنی صورت گرفته، نتایج موید آن است که رتبه بندی مدل های سه، چهار و پنج بخشی دارای تفاوت معنی داری هستند و در پاسخ های ارائه شده توسط گروه های مورد مطالعه یکنواختی وجود دارد.
    کلیدواژگان: صورت جریان وجوه نقد، مدل سه بخشی، مدل چهار بخشی، مدل پنج بخشی _
  • میکائیل منصوری سرنجیانه*، محسن تنانی صفحات 105-120
    آگاهی از نحوه تعیین حق الزحمه حسابرسی هم برای صاحبکار و هم برای حسابرس مهم است. میزان حق الزحمه پرداختی به حسابرس از دو طریق می تواند بر کیفیت کار حسابرسی اثر بگذارد؛ هرچه حق الزحمه بیشتری برای حسابرس در نظر گرفته شود، تلاش وی نیز بیشتر می گردد و کیفیت کار را بالا می برد ولی در این صورت حسابرسان از نظر مالی به مشتریان خود وابسته می شوند و موجب از دست دادن استقلال آنان می شود. بنابراین مسئله مطرح شده در این پژوهش بررسی درک سرمایه گذاران از حق الزحمه های غیرعادی حسابرسی و واکنش آن ها نسبت به این حق الزحمه ها است. هدف اصلی این پژوهش بررسی عکس العمل بازار سهام نسبت به حق الزحمه های غیرعادی حسابرسی است. برای رسیدن به این هدف، از روش پژوهش های پس رویدادی استفاده می شود و جهت آزمون فرضیه از روش رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نمونه پژوهش شامل 71 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است و دوره پژوهش سال های 1385 تا 1389 را در بر می گیرد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بازار سهام نسبت به حق الزحمه های غیرعادی حسابرسی به طور مثبت عکس العمل نشان می دهد. به عبارتی، از نظر سرمایه گذاران، حق الزحمه های غیرعادی حسابرسی موجب ارتباط بیشتر اطلاعات شرکت با قیمت سهام می شود که این به نوعی منجر به افزایش کیفیت حسابرسی می گردد.
    کلیدواژگان: حق الزحمه های واقعی حسابرسی، حق الزحمه غیرعادی حسابرسی، حق الزحمه های استاندارد حسابرسی، استقلال حسابرسی، قیمت سهام همزمانی
|
  • A. Ahmadpour *, M. Adili, S.J Ebrahimian Pages 1-12
    When information asymmetry is high، stakeholders do not have sufficient resource، incentives، or access to relevant information to monitor manager‘s actions، which gives rise to the practice of earnings management. This paper develops and tests hypotheses of how the presence of information asymmetry affects management incentives to manage earnings via real transaction structuring activities (Real Earnings Management). The sample data used for the research consisted of financial reporting by companies listed of the Tehran Stock Exchange (TSE). We examined the data of 110 companies from 1385-1390. Using a pooled cross-sectional least squares regression of the proxies for REM with information asymmetry and other risk factors. The results showed that there is a significant relationship between information asymmetry and abnormal cash flow and abnormal production. But there is not a significant relationship between information asymmetry and abnormal discretionary expenditure.
    Keywords: Information Asymmetry, Real earnings management, abnormal cashflow, abnormal production, abnormal discretionary expenditure
  • N. Izadinia *, H. Amiri, M. Hadinezhad Pages 13-34
    The value premium or value stocks return surplus to growth stocks is one of capital market anomalies. However this anomaly has verified in many capital markets in the world، there is some controversy about its reasons. This study investigates whether after control for growth and value stocks risk، there is any evidence of investors’ overreaction to past financial performance of growth and value stocks or not. Performance measures in this study include sales growth، earning growth and past stocks return. In order to conduct this study، a sample including 121 firms during the period of 1380 to 1389 in the form of two 5-year-period، is selected. For testing the research hypothesises، both portfolio test method and regression method with panel data has been used. The results of this study shows that investors behavioral errors is not the reason for value premium in Iran capital market، but there is a direct relationship between risk and return of growth and value stocks which confirms the rational justification of value premium occurrence.
    Keywords: Value Stocks, Growth Stocks, Value Premium, Behavioral Finance, Overreaction
  • H. Sepehrdoust *, T. Aeini Pages 35-50
    Capital adequacy ratio is considered as one of the most important stimuli in the profitability of financial institutions. The main objective of the present study is to investigate the determinant factors of capital adequacy ratio in Iranian banks. For this purpose، fourteen private and the state Iranian banks during the period 2006 to 2010 are selected for study. Statistical data and other requirements were extracted from audited annual financial reports of selected banks. To examine the determinant factors، the size of the bank''s capital adequacy ratio is considered as dependent variable and variables such as size of the bank، share of deposits، loss reserve facilities granted، facilities granted amount، liquidity، debt leverage، return on assets and return on share holder’s equity are considered as independent variables. A multiple regression model using panel data is employed to test the relationship between dependent and independent variables. The results show that the variables such as liquidity and rate of return on assets have a positive and significant effect on required capital adequacy ratio، while the bank size، the facilities granted shares، return on shareholder’s equity، loss reserve on facilities granted and debt leverage have a negative and significant on the capital adequacy ratio. While no significant relationship between the share of deposits and capital adequacy ratio is confirmed.
    Keywords: Capital adequacy ratio, panel analysis, financial variables, banks of Iran
  • M. Talebi, H. Tajmir Riyahi *, M. Rahmati, R. Yarmohammadi Pages 51-70
    Institutional investors in capital markets have the greatest amount of capital and expertise. Both of these features have led them to look into the companies'' stocks differently from other investors. According to Iran''s capital market regulations، institutional investors are including several groups such as mutual funds، capital providing companies and investment firms. This article considers stock selection criteria of such institutional investors. The literature of stock selection criteria provides 18 different criteria. According to interviews، 9 criteria as «special criteria of institutional investors'' are added to the list. Then، using statistical and analytic network process (ANP) we begin the validating and ranking the stock selection criteria. The results indicate that institutional investors do not use all stock selection criteria، and only eight stock selection criteria are approved. Institutions investors consider firm''s specific، institutional investors specific، specific industry and macroeconomic criteria as most important stock selection criteria.
    Keywords: institutional investors, stock selection criteria, network analysis
  • M.S. Fadaei Nejad, M. Kamelniya * Pages 71-90
    This paper uses the traditional event study method to examine the information content of quartrerly earnings announcements in the Tehran stock exchange as a small and thin trading stock market from year 1384 until end of 1390. The contribution of this paper is the use of three method (uniform، lump and Trade to trade) for missing data. The paper finds that earnings announcements contain relevant information for the stock market. When actual earning was exceed from expected earning (good news)، the paper finds significant positive abnormal returns accompanying the announcements. The abnormal return persists several days after the announcement، suggesting that the information environment of this small stock market works to decrease the speed of adjustment. In addition when actual earning was less than the expected earning (bad news)، there is no abnormal return around the announcement. Perhaps Tehran stock exchange can discover bad news rather than good news. the paper finds a positive correlation between the information content and predisclosure information. This result is similar with larg stock market.
    Keywords: Earnings announcmet, event study, predisclosure information, thin trading
  • M. Mansouri Sernjianeh *, M. Tanani Pages 105-120
    Awareness of the procedure of determining audit fees is of significance both for the client and the auditor. The amount of audit fees paid to the auditors can affect audit process in two ways: the more audit fees is allocated for the auditor، the more effort is put on the audit process by she/he، hence it increases the audit process and the audit process quality. However، the auditors will be dependent on their clients financially and lose their independence. Therefore، the problem stated in this research deals with the investors'' preception of abnormal audit fees and their reaction to them. Main objective of this paper is to survey the reaction of stock market to abnormal audit fees. for fulfilling the objectives of this study the post event research method is applied and for testing the hypothesis the data panel method has been employed. The research sample consists of 71 listed firms in Tehran Stock Market between the years 1385 to1389. Results of this research indicate that stock market react positively to abnormal audit fees. In other words، the investors tend to assume that abnormal audit fees incorporate more information into stock prices and this will enhance audit quality.
    Keywords: actual audit fees, abnormal audit fees, normal audit fees, audit independence, stock price synchronicity