فهرست مطالب

فصلنامه مهندسی معدن
پیاپی 20 (پاییز 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/09/12
  • تعداد عناوین: 9
|
  • حسین ملایمت، فرهاد محمد تراب صفحات 1-11
    بزرگترین کانسار زغال سنگ ایران، کانسار پروده است که در 85 کیلومتری جنوب غربی شهر طبس در استان خراسان جنوبی واقع شده و در حال تولید سالیانه 5/1 میلیون تن زغال سنگ کک شو می باشد. بزرگترین بخش این کانسار، پروده 4 نام داشته و در مرحله تجهیز قرار دارد. به منظور اکتشاف کانسار پروده 4، تعداد 168 حلقه حفاری اکتشافی انجام شده و مغزه های به دست آمده برای پارامترهای کیفی آنالیز شدند. خاکستر زغال سنگ به عنوان مهمترین پارامتر در ارزیابی های اکتشافی و خوراک دهی به کارخانه فراوری مورد توجه است. هدف از این پژوهش، استفاده از روش زمین آماری کریجینگ عام در مدل سازی و تخمین درصد خاکستر لایه B2 (به دلیل وسعت زیاد و اهمیت بالا) در پروده 4 می باشد. بدین منظور، بانک اطلاعاتی 154 گمانه ای که لایه B2 را قطع کرده اند ساخته و بررسی نرمال بودن و تحلیل روند داده های اولیه انجام و از نرم افزار Surpac برای محاسبه و رسم واریوگرام ها و تحلیل ساختار حاکم بر توزیع فضایی خاکستر استفاده شد. در ادامه، مرزهای ساختمانی و گسل های محدوده کننده در نظر گرفته شدند و به دلیل وجود روند در تغییرات خاکستر، عملیات تخمین آن برای هر بلوک استخراجی با استفاده از کریجینگ عام در مدل بلوکی انجام شد. نتایج کریجینگ عام نشان می دهد که درصد وزنی خاکستر بلوک های استخراجی از %0/13 تا %6/41 با میانگین %0/28 تغییر می کند. این تخمین که با حداقل خطا همراه است، تغییرات خاکستر، خطای تخمین و نقاط بهینه حفاری تکمیلی در این لایه را به خوبی نشان داده و می تواند پایه طرح های استخراجی و اختلاط ماده معدنی باشد.
    کلیدواژگان: زمین آمار، کریجینگ عام، زغال سنگ، تخمین خاکستر، کانسار پروده 4
  • جواد وظیفه مهربانی، محمد نوع پرست، سید ضیاالدین شفایی تنکابنی، محمد موسوی صفحات 11-16
    در این تحقیق امکان استخراج روی ازکنسانتره کم عیار تهیه شده از باطله های سولفیدی فلوتاسیون معدن سرب و روی کوشک با استفاده از روش بیولیچینگ ژئوکوت مورد بررسی قرار گرفت. باطله های تهیه شده از سد باطله، با عیار متوسط روی 67/3%، به سلول های فلوتاسیون انتقال و کنسانتره ای با عیار روی 97/11% و بازیابی متوسط 45% تهیه شد. کنسانتره حاصل بر روی سنگ های گرانیتی با محمدوده دانه بندی10-5 میلیمتر پوشش داده شد و در ستون 5/0 متری تحت فرآیند بیولیچینگ قرار گرفت. فرآیند به صورت سیکل بسته (مدت زمان هر سیکل4 روز) صورت پذیرفت و محلول لیچینگ در هر سیکل برای پاشش در سیکل بعدی استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که میزان استخراج روی از اسفالریت و غلظت آن در محلول پس از 10 سیکل (40 روز) به ترتیب به 81% و 63/12 گرم بر لیتر رسید که در این مدت 40% آهن موجود در پیریت وارد محلول شد. با افزایش زمان لیچینگ تا سیکل بیستم، بازیابی بیش از90% روی مشاهده شد.
    بر اساس نتایج، تا سیکل دهم سینیتیک استخراج و غلظت روی بیشتر از آهن می باشد، ولی از سیکل دهم به بعد، روند استخراج روی با سرعت پائینی رخ می دهد و ادامه فرآیند بیولیچینگ با افزایش قابل توجهی استخراج آهن موجود در پیریت همراه است.
    در خاتمه فرآیند، مقدار روی در کنسانتره از 97/11% به مقدار 63/0% رسید که نشان می دهد که 91% روی وارد محلول شده است. بررسی تاثیر باکتری های اضافه شده به فرآیند در مقایسه با حالتی که باکتری اضافه نشد، نشان داد که افزودن ترکیب سه گونه باکتری مزوفیل منجر به بهبود 25-20% انحلال روی در محلول می شود.
    کلیدواژگان: ژئوکوت، باطله، بیولیچینگ، اسفالریت، پیریت
  • والح آقازاده، علی نبی زاده * صفحات 17-24

    نرخ انحلال کالکوپیریت در محیط سولفاته و در فشار اتمسفری به دلیل تشکیل لایه رویین بر روی ذرات آن در مقایسه با لیچینگ سولفیدهای ثانویه و اکسیدهایمس آهسته تر می باشد. این امر استفاده از محیط های سولفاته را در مقیاس صنعتی با مشکلات جدی رو به رو ساخته است. در این بین عوامل لیچینگ آمونیاک و نمک های آمونیوم به دلیل بازیابی بالای مس از کالکوپیریت در فشار اتمسفری مورد توجه قرار گرفته اند. در این تحقیق آزمایش هایی جهت بررسی پارامترهای موثر بر لیچینگ کنسانتره کالکوپیریتی مس سرچشمه با 029/53 درصد کالکوپیریت و مقدار 25 درصد مس، در فشار اتمسفری با عوامل انحلال آمونیاک و کربنات آمونیوم، در راکتور لیچینگ پرداخته شده است. یافته های این تحقیق به روشنی پارامترهای غلظت آمونیاک، کربنات آمونیوم، نسبت جامد به مایع، سرعت همزنی، دبی اکسیژن و زمان لیچینگ را مهم ترین عوامل موثر در این لیچینگ بیان می دارد. تحت شرایط مناسب 5 مول آمونیاک، 3/0 مول کربنات آمونیوم، نسبت جامد به مایع 20/1، سرعت همزنی 1000 دور بر دقیقه، دمای 60 درجه سانتی گراد، دبی اکسیژن 1 لیتر بر دقیقه و 240 دقیقه زمان لیچینگ، بازیابی بیش از 71 درصد به دست آمد.

    کلیدواژگان: لیچینگ، کنسانتره کالکوپیریتی مس سرچشمه، آمونیاک، کربنات آمونیوم
  • تخمین عیار به روش فازی اصلاح شده (مطالعه موردی: کانسار طلای دره اشکی اصفهان)
    حسن طالبی، امید اصغری صفحات 23-30
    امروزه استفاده از علم زمین آمار در تخمین ذخیره معادن به دلیل استفاده از ابزار های قوی در شناسایی تغییرات موجود در منطقه همچون واریوگرام امری متداول است. این اصل تا زمانی استوار است که متغیر ناحیه ای دارای ساختار فضایی مناسبی در منطقه باشد. در غیر این صورت زمین آمار نیز قادر به تخمین دقیق عیار در نقاط مختلف نخواهد بود. در این گونه موارد که متغیر ناحیه ای ساختار فضایی ضعیفی از خود نشان می دهد (به طور مثال کانسار های طلای رگه ای)، نسبت اثرقطعه ای به سقف واریوگرام بالا است، تعداد داده کمی در دسترس است، روش های مبتنی بر منطق فازی کاربرد پیدا می کند. روش تخمین ذخیره فازی بر اساس الگوریتم خوشه یابی فازی میان مرکز (FCM) عمل می کند. از آنجا که این الگوریتم برای ایجاد مراکز خوشه اولیه از توابع تصادفی استفاده می کند و به دلیل طبیعت خاص داده های معادن طلا شامل حجم زیادی داده با عیار در حد زمینه و تعداد کمی داده آنومال، قادر به بازتولید مراکز خوشه معتبر و مطابق با واقعیت نیست. در این مطالعه با تفکیک جامعه داده ها، مراکز خوشه ها با اعتبار بیشتری تعیین شده و الگوریتم تخمین قادر به ارائه نتایج دقیق تری بوده است. در نهایت با انجام اعتبار سنجی، دقت سه روش مقایسه شده است به طوریکه خطای جذر میانگین مربعات (RMSE) روش تخمین فازی معمولی و روش کریجینگ به ترتیب 0.205 و 0.162 به دست آمد. روش اصلاحی قادر بود این پارامتر را به مقدار 0.107 کاهش دهد. همچنین این روش قادر بوده است پارامتر های آماری و زمین آماری توزیع داده های واقعی را با دقت بیشتری نسبت به دو روش دیگر تشخیص دهد.
    کلیدواژگان: دره اشکی، منطق فازی، FCM، توابع تصادفی، RMSE
  • محمدرضا سلطانی، فیروزخدایاری، احمدرضا صیادی، علی رجب زاده صفحات 25-35
    بهره وری از حیاتی ترین فاکتورهای موثر بر رقابت پذیری شرکت ها است و ارزیابی و تحلیل آن ابزاری برای مدیریت بکارگیری ورودی ها برای بدست آوردن خروجی های مطلوب است. روش برنامه ریزی کسری یکی از روش های کاربردی بهینه سازی است و می تواند به منظور بیشینه سازی یک نسبت فیزیکی یا اقتصادی از قبیل حجم تولید به زمان یا درآمد به هزینه، به منظور اندازه گیری کارایی یا بهره وری بنگاه ها بکار رود. در این تحقیق، یک مدل برنامه ریزی کسری به منظور بهینه سازی بهره وری با در نظر گرفتن محدودیت های مرتبط ارائه شده است. از این مدل جهت محاسبه و بهبود بهره وری مجتمع فسفات اسفوردی در استان یزد، به عنوان تنها معدن تولید کننده فسفات در کشور، استفاده شده است. داده های مورد استفاده مربوط به سال های 1385 الی 1388 است. تابع هدف نسبت درآمد حاصل از فروش کنسانتره فسفات به اقلام هزینه صرف شده برای تولید است. مدل شامل 576 متغیر و 626 محدودیت خطی است. نتایج اخذ شده از حل مدل نشان داد که بهره وری شرکت می تواند به میزان 9% افزایش یابد.
    کلیدواژگان: بهره وری، برنامه ریزی کسری، مدل سازی، معدن اسفوردی
  • ایمان خیر اندیش، محمد فاروق حسینی، علیرضا طالبی نژاد صفحات 37-48
    از مهمترین پارامترها درحفاری تونل با ماشین های سپری بسته، مانند سپرهای فشار تعادلی زمین، تعیین بازه ی مناسبی از فشار جهت نگهداری جبهه کار تونل است، به این علت که جلوگیری از ناپایداری جبهه کار تونل هم از نظر ایجاد شرایط لازم برای برش و پیشروی و هم از نظر کنترل جابجایی ها در سطح زمین حایز اهمیت است. مطالعات زیادی با استفاده از روش های عددی برای تعیین اثرات بکارگیری فشارهای مختلف بر تغییر شکل های سطحی صورت گرفته است. هر یک از مطالعات صورت گرفته در زمینه ی بررسی اثر فشار نگهداری جبهه کار بر تغییر شکل های سطحی، برای یک شرایط خاص بوده و بازه ی بسیار محدودی از فشارهای مختلف را پوشش می دهند. همین طور اکثر مطالعات ذکر شده، حکایت از کاهش تغییر شکل های سطحی در اثر بکارگیری فشارهای نگهداری بزرگتر دارند. در این مقاله به بررسی میزان تاثیر فشار نگهداری بر میزان نشست و جابجایی های جبهه کار در شرایط مختلف پرداخته شد. با استفاده از مدل سازی های عددی سه بعدی به روش تفاضل محدود و با انجام آنالیز حساسیت نسبت به پارامترهای محیط حفاری و حفاری در اعماق مختلف، مشاهده شد که در همه ی حالات، افزایش فشار نگهداری در ابتدا باعث کاهش قابل توجه در میزان نشست ها شده، پس از آن در بازه ای محدود، میزان این تاثیر کم و در نهایت با بکارگیری فشارهای بالاتر، علاوه بر ایجاد بالازدگی در جلوی جبهه کار، میزان نشست افزایش پیدا خواهد کرد، با این توضیح که در اعماق بیشتر و زوایای اصطکاک داخلی پایین تر محیط، حساسیت افزایش نشست نسبت به افزایش فشار نگهداری، بیشتر است. ضمن آنکه نتایج بدست آمده حاکی از آن دارد که حساسیت جابجایی های جبهه کار نسبت به تغییرات فشار نگهداری در محیط هایی با زوایای اصطکاک داخلی متفاوت، چسبندگی متفاوت و یا در عمق های مختلف حفاری تقریبا یکسان است. به این معنی که در صورت افزایش یا کاهش فشار به مقدار مشخص، میزان تغییر جابجایی ها در دو محیط به هم نزدیک خواهند بود. در حالی که این موضوع در مورد محیط هایی با مدول تغییر شکل پذیری مختلف صدق نمی کند.
    کلیدواژگان: تونل سازی سپری، سپر فشار تعادلی زمین، روش تفاضل محدود، فشار نگهداری جبهه کار، نشست، جابجایی جبهه کار
  • رامین هندی، علی اصغر حسنی پاک صفحات 47-62
    در اکتشاف مواد معدنی، بخصوص در اکتشافات کوچک مقیاس، تشخیص مناطق کانی سازی شده و رخساره های بارور از مناطق عقیم از اهداف مهم عملیات اکتشافی در هر ناحیه ای است. نمونه برداری از رسوبات آبراهه ای در این نواحی از متداول ترین روش های اکتشاف ژئوشیمیایی است. به دلیل تعداد زیاد متغیرهای مورد استفاده در پردازش نتایج آنالیز نمونه های ژئوشیمیایی، لازم است از روش های آماری چند متغیره برای مدلسازی تغییرپذیری میان داده ها استفاده نمود. یکی از روش های تجزیه و تحلیل آماری چند متغیره کارآمد در این میان، روش آنالیز تمایز است. در این مقاله مبانی، روش کار و چالش های مطرح در کاربرد این روش به همراه ارائه یک مثال عملی در تهیه یک کلید اکتشافی برای کشف ذخایر مس با میزبان رسوبی در بلوک طبس- راور در ایران مرکزی آورده می شود. بدین منظور 123 نمونه رسوب آبراهه برداشت شده از مناطق امید بخش، بر اساس شواهد زمین شناسی، ژئوشیمیایی، کانی سنگین و بازدید های صحرایی به دو گروه تقسیم شده اند. سپس بر اساس 45 متغیر ژئوشیمیایی اندازه گیری شده در نمونه ها، با استفاده از آنالیز تمایز یک تابع خطی متشکل از 19 متغیر که بیشترین اثر را در طبقه بندی نمونه ها به دو گروه عقیم و بارور داشته اند، بدست آمده است. پس از ارزیابی میزان اعتبار آماری تابع حاصله و تعیین میزان دقت آن در طبقه بندی داده های اولیه، تابع حاصله را به عنوان یک کلید اکتشافی در تمیز حوضه های آبریز با شواهد کانی سازی احتمالی مس با میزبان رسوبی و فاقد شواهد کانی سازی مزبور معرفی نموده ایم. در پایان نیز به منظور کنترل توانایی کلید اکتشافی معرفی شده، از 118 نمونه رسوب آبراهه ای کنترلی برداشت شده در برگه 1:100،000 شمشیرآباد استفاده شده است. بر اساس کلید اکتشافی تهیه شده، برای تمامی نمونه های کنترلی مقدار امتیاز تمایز محاسبه شده و با توجه به مقادیر حاصله میزان پتانسیل کانی سازی احتمالی هر نمونه تعیین شده است. از میان نقاط کنترلی 22 نقطه به منظور تعیین صحت طبقه بندی مورد بازدید صحرایی قرار گرفته و بر اساس نتایج حاصله مشخص گردید که به طور متوسط در 90% موارد طبقه بندی بدرستی انجام می شود. لذا روش آنالیز تمایز به عنوان یک روش مناسب برای تهیه کلید اکتشافی در تعیین مناطق امید بخش و کشف کانسارهای مختلف در اکتشافات کوچک مقیاس و میان مقیاس معرفی می گردد.
    کلیدواژگان: آنالیز تمایز، روش چند متغیره، گروه بندی داده ها، کلید اکتشافی، مس با میزبان رسوبی، بلوک طبس، راو
  • هادی مختاریان، حسن مومیوند صفحات 63-72
    ناپیوستگی ها به دو صورت پر شده و پر نشده وجود دارند. ناپیوستگی های پر شده بخش عظیمی از ناپیوستگی ها را شامل می شوند. مواد پرکننده دهانه ناپیوستگی ها دارای ترکیبات مختلف و در نتیجه مقاومت های مختلفی هستند. طی تحقیقاتی که به عمل آمده، ترکیب گچ با سایر مواد پرکننده همچون ماسه و خاک رس می تواند ماده مدل مناسبی به عنوان مواد پرکننده دهانه ناپیوستگی ها باشد. با استفاده از ترکیب گچ، ماسه، خاک رس و آب به نسبت های وزنی مختلف، سه نوع ماده مدل پر کننده دارای مقاومت فشاری یک محوری (σc) به ترتیب 616/0، 203/2 و 920/3 مگاپاسکال آماده سازی شد. تاثیر سه نوع ماده پرکننده در مقاومت محوری (σ1) نمونه های دارای ناپیوستگی با جهت یافتگی به ترتیب 0، 30، 45، 60 و 90 درجه تحت فشارهای جانبی (σ3) از 0 تا 20 مگاپاسکال طی انجام تعداد 180 آزمایش مقاومت فشاری سه محوری مورد بررسی قرار گرفت. در نمونه هایی که جهت یافتگی ناپیوستگی های آنها دارای زاویه 0 و 90 درجه، شکست در قطعات سنگ سالم اتفاق افتاد اما مقاومت محوری کمتر از مقاومت محوری سنگ سالم حاصل شد و ماده پرکننده دارای مقاومت کمتر خرد شدگی بیشتری نشان داد. مقاومت محوری به ترتیب برای زوایای 30، 45 و 60 درجه کاهش یافت و شکست در صفحه ناپیوستگی ها اتفاق افتاد، طوری که برای ماده پرکننده دارای مقاومت کمتر شکست در ماده پرکننده و برای ماده پرکننده دارای مقاومت بیشتر شکست در صفحه تماس دیواره ناپیوستگی با ماده پرکننده اتفاق افتاد. کاهش مقاومت محوری به عنوان تابعی از جهت یافتگی ناپیوستگی ها برای زوایای بین 30 تا 90 درجه با افزایش فشار جانبی ناچیز نشان داد. نوع مواد پرکننده در فشارهای جانبی کم در مقاومت محوری تاثیر بارزی نشان نداد اما مقاومت محوری (σ1) با افزایش مقاومت یک محوری (σc)، زاویه اصطکاک و درصد ماسه مواد پرکننده دهانه ناپیوستگی ها در فشارهای جانبی بالا افزایش یافت. در کلیه حالات نتایج تجربی مقاومت محوری عموما کمتر از مقاومت محوری در تئوری جیگر نشان داد.
    کلیدواژگان: مواد پرکننده، ناپیوستگی، سنگ، مقاومت، تنش، سه محوری
  • مجید عطایی پور، سید محمد اسماعیل جلالی صفحه 73
    طراحی و پیشرفت الگوریتم های بهینه سازی محدوده نهایی استخراج برای معادن زیرزمینی در مقایسه با روباز بنا به دلایل متعدد اندک و کند بوده است. عمده ترین دلایل این امر، تعدد روش های استخراج زیرزمینی، پیچیدگی محاسبه پارامترهای اقتصادی محدوده استخراج و عدم وجود فرهنگ استفاده از این الگوریتم ها بوده است. الگوریتم های موجود یا جزءگرا هستند که از بهینه سازی کل محدوده استخراج شامل چندین طبقه یا پهنه عاجزند ویا کل گرا هستند که پس از طبقه بندی محدوده استخراج، محدوده بهینه تغییر می کند. برای رفع این مشکل مدل بلوکی جدیدی به نام «مدل اقتصادی با ارزش متغیر» VVEM پیشنهاد شده است. مدل پیشنهادی بر این واقعیت استوار است که در روش های استخراج زیرزمینی، تغییرات هزینه های استخراج نسبت به عمق پیوسته نیست بنابراین ارزش اقتصادی هر بلوک تابعی از عمق پهنه یا طبقه ای است که در آن واقع می شود. با تلفیق الگوریتم جزءگرای OLIPS و مدل اقتصادی با ارزش متغیر الگوریتم فراگیری به نام GOUMA برای یافتن بهترین چیدمان کارگاه های استخراج بهینه شده ارائه شده است. در این مقاله تشریح گام به گام ساخت مدل جدید و الگوریتم فراگیر آورده شده است.
    کلیدواژگان: مدلسازی، الگوریتم، استخراج زیرزمینی، بهینه سازی
|
  • H. Molayemat, F. Mohammad Torab Pages 1-11
    Parvadeh coalfield which located in 85 km south-west of Tabas, South Khorasan province, is the largest coal reserve of Iran. This mine is producing 1.5 million tons of coking coal annually. Largest sub-region of Parvadeh coalfield is Parvadeh IV. 168 drill holes were drilled in Parvadeh IV to obtain core samples. Ash content of coal is the most important qualitative parameter in explorations and concentrate production. This study concentrates on estimation and modeling of ash content in B2 seam using geostatistical approach. An exploration database was made based on data gathered from 154 drill holes which crossed B2 seam. Basic statistical studies were carried out. Directional semi-variograms used to analyze and interpret the spatial heterogeneity of ash content. Due to trend existence in spatial raw data of ash content, universal kriging method was applied in order to removing the trend. As the result, ash content modeled and estimated for every 100×100m exploitation block using block kriging. Estimation results presents that ash content varies from 13.0% to 41.6% with an average of 28.0%. This estimation which has minimum errors, establishes a manner for exploitation and blending plans. Besides, the uncertainty map was generated and locations of proposed additional drillings were specified.
    Keywords: Geostatistics, Universal kriging, Coal, Ash content estimation, Parvadeh IV coal mine
  • Javad Vazifeh Mehrabani, Mohammad Noaparast, Seyyed Ziaaddin Tonakaboni, Mohammad Mousavi Pages 11-16
    In this research work zinc extraction was investigated using Geocoat process from a low grade zinc concentrate produced from the Kooshk Lead- Zinc accumulated flotation tailings. The sample of tailings contained 3. 64% Zn. About 45% sphalerite was recovered by flotation process and zinc content was upgraded to 11. 97%.. The prepared concentrate was coated on the granite grains of 5-10mm، so experiments were conducted in the small column leaching of 0. 5m height. Solution irrigation was done in the close cycle which took 4 days. Collected liqueur was used for next stage irrigation. Results showed that 81% of sphalerite concentrate was dissolved during 10 cycles (40 days) in which solution، Zn concentration reached to 12. 63g/l/. In the same period 40% of pyrite was dissolved during the process. Making continue bioleaching process until 20th cycle indicated more than 90% Zn extraction. Zn extraction rate is significantly higher than Fe extraction until 40 day. Following the bioleaching process، considerable amount of pyrite was dissolved and Fe concentration increased in the leached solution، however، Zn extraction rate decreased and Zn concentration was improved slightly. Analysis of leaching residuals indicated only 0. 67% Zn content. In comparison of Zn content of low grade concentrate (11. 97%)، 91% Zn was dissolved during bioleaching period. Comparing effect of mixed-mesophile bacteria in the bioleaching column and control test (without addition of bacteria) indicated the Zn recovery improvement of 20-25% in presence of added mixed- bacteria.
    Keywords: Geocoat, Tailings, Bioleaching, Sphalerite, Pyrite
  • Valeh Aghazadeh, Ali Nabizadeh Pages 17-24

    Chalcopyrite dissolution rate in atmospheric pressure in sulphate media is slower than the leaching of copper oxides and secondary sulfides due to the formation of passive layer on the particles. So the use of sulphate media in industrial scale is faced with serious problems. Due to the high recovery in chalcopyrite leaching with Ammonia and ammonium salts in atmospheric pressure، this media are considered. In this study experiments performed to investigate the parameters affecting the leaching of Sarcheshmeh chalcopyrite copper concentrate with 53. 029% chalcopyrite and 25% Cu at atmospheric pressure with ammonia and ammonium carbonate. The findings of this research showed that parameters of the concentration of ammonia، ammonium carbonate، solid to liquid ratio، stirring rate، oxygen flow rate and leaching time are the most important factors in the leaching of chalcopyrite. Under optimal conditions، 5 mol of ammonia، 0. 3 M ammonium bicarbonate، liquid to solid ratio of 20/1، stirring speed 1000 rpm، 60 ° C، oxygen flow rate of 1 liter per minute and 240 minutes of leaching time، the copper recovery was obtained more than 71%.

    Keywords: Leaching, sarcheshmeh chalcopyrite copper concentrate, Ammonia, ammonium carbonate
  • Grade Estimation Using Modified Fuzzy Algorithm, Case Study of Darre-Ashki Gold Deposit, Iran, Isfahan
    H. Talebi, O. Asghari Pages 23-30
    Nowadays the use of Geostatistics to estimate mineral reserves is prevalent because this method uses a powerful tool for detecting changes in regional variable which is variogram. One of the most important prerequisites to use Geostatistics is that the variable of interest (grade، thickness) should bear an appropriate structure in area. Otherwise، Geostatistics will be unable for providing accurate estimates. In such cases (for instance vein gold deposit) where a high ratio between nugget effect and sill of variograms can be found، data aren’t adequate to cover the area، or uncertainty factors play major role in the overall variability of dataset، methods based on fuzzy logic can be applied as one of the options. Fuzzy estimation method operates through using Fuzzy C-Means (FCM) clustering algorithm. Since this algorithm uses random functions to create the initial cluster centers، and because of specific types (which bears data points which mainly belong to the background population and low anomalous data) of grade data in gold deposit، FCM technique is unable to reproduce valid cluster centers. In this study، the objective was to determine the initial cluster centers properly by separation of the data set and get rid of the abovementioned prerequisites such as random space. By doing this، estimation algorithm was able to provide more accurate results. Finally، the validation results showed that the modified method is more accurate based on the error functions we used. Root Mean Square Error values were 0. 205، 0. 162 and 0. 107 for Simple FCM، Kriging and Modified FCM respectively which clearly shows better outputs for Modified FCM. Moreover، this method had also been able to reproduce the statistical and geostatistical parameters of the real data set with more accurate than other techniques used in this study.
    Keywords: Darre, Ashki, fuzzy logic, FCM, Random functions, RMSE
  • Pages 25-35
    Productivity is one of the most critical factors affecting the competitiveness of firms. The measurement of productivity is a tool for the management of inputs utilization to obtain favorite outputs. Fractional programming is one of the popular methods in optimization and can be used to maximize a ratio of physical or economic functions، such as، volume/time or revenue/cost in order to measure the efficiency or productivity of the firms. In this paper، a fractional programming model is presented to optimize the productivity considering the associated constraints. The model is utilized to measure and improve productivity of the Esfordi phosphate complex in Yazd province، which is the only phosphate mine in Iran. The data is related to the years 2006 -2009. The objective function is the ratio of revenue to variable operating costs. The proposed model includes 576 variables and 626 linear constraints. The results obtained by solving the model showed that the firm productivity can be improved up to 9 percent
    Keywords: the firm productivity can
  • I. Kheirandish, M. Farough Hoseini, A.R. Talebi Nejad Pages 37-48
    Determining an appropriate range of face support pressure is an important parameter in mechanized tunneling in urban areas، to preventing face instability، providing the necessary conditions for advancing through controlling settlements. There are many studies using numerical methods to determine the effects of applying various face pressures on the surface deformation. Most of them are for a specified case and also generally expressing that increasing the pressure causes reduction in the amount of surface settlement. In this article the effect of applying various face pressures on the tunnel face displacement and surface settlement has been studied. three-dimensional numerical models using finite difference method and Sensitivity analysis on excavation depth and environment parameters were performed. It was observed that in all cases، increasing pressure causes a significant reduction in the amount of surface settlement at the beginning of the session، Then the amount of the impact is low and finally، by using higher pressures، in addition to creating a heave in the front، the amount of settlement will increase. In larger depths and smaller angles of internal friction، the settlement increasing sensitivity to increasing face support pressure in a specific amount، is higher. Also it can be said that face displacement sensitivity to face support pressure in the environments with different angles of internal friction، different cohesions or in different excavation depths are relatively identical. It means that by increasing the face pressure in a specified value، the amount of movements in two conditions will be close. While this is not true in the case of environments with different deformability modules.
    Keywords: Shield tunneling, Earth Pressure Balance shield, finite difference method, Face support pressure, Settlement, tunnel face displacement
  • M. Ataeepor, S.M.E. Jalali Page 73
    In underground mining، the progress of mine layout optimization has been very slow، compared to open pit mining. This is mostly due to versatility of mining methods and complexity associated with underground mining. The existing optimization algorithms are implemented either on the entire ore-body that lose optimality when the ore-body is divided into levels، or on a level or panel of the ore-body، which fail to provide an optimal solution to the whole deposit. A new algorithm termed «Global Optimization for Underground Mining Area» (GOUMA) is developed to solve this problem. GOUMA is an integration of OLIPS partial-based algorithm with a new system of modeling named «Variable Value Economic Model» (VVEM) to provide an optimum height and layout for optimized stopes. The proposed model (VVEM) is also developed and discussed in this paper to reflect dynamic values for blocks of the model since the mining cost of each blocks is not fixed but rather depends on its location، ie the level it locates. A brief step by step description of VVEM and GOUMA is provided using simple numerical examples.
    Keywords: Modeling, Underground mining, Optimization, Algorithm