فهرست مطالب

نشریه زمین شناسی محیط زیست
پیاپی 25 (زمستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/11/17
  • تعداد عناوین: 7
|
  • آشکارسازی تغییرات دریاچه ارژن استان فارس در بازه زمانی 1383- 1366
    سمیه بیرانوند، زهرا کمالی صفحه 1
    آشکار سازی تغییر فرایند شناسایی اختلاف در ویژگی های یک عارضه یا پدیده بوسیله مشاهده آن در تاریخ های مختلف ایت که می تواند نقش مهمی در برنامه ریزی های منطقه ای داشته باشد.در این پژوهش،به منظور آشکار سازی تغییرات کاربردی و پوشش زمین پیرامون دریاچه ارژن استان فارس در بازده زمانی 1383-1366 از روش ترکیبی سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیای استفاده شده است.بدین منظور پس از انجام تصحیحات هندسی و جوی،تصویرهای ماهواره ای با استفاده از الگوریتم بیشترین احتمال در چهار رده پهنه آب،زمین زراعی،بوته زا و زمین بایر رده بندی و نقشه کاربری و پوشش منطقه تهیه شد.سپس به منظور براورد آماری تغییرات،خروجی داده ها با استفاده از روش رده بندی پس پردازشی مقایسه شدند.این مطالعه نشان داد تغییر کاربری و پوشش زمین پیرامون دریاچه با تغییر پهنه آب این دریاچه در ارتباط می باشد و هر گاه در یک بازه زمانی مساحت پهنه آب کاهش می یابد مساحت زمین بایر و پ.شش بوته زار افزایش نشان می دهد.که بیانگر خشک شدن دریاچه است.مقایسه پهنه آب دریاچه در فاصله زمانی 17 ساله نشان دهنده این است که دریاچه ارژن کاهش مساحتی 6.5 کیلومتر مربع داشته است.دقت کلی و ضریب کاپای محاسبه شده برای خروجی داده ها نشان می دهد همه داده ها نشان میدهد همه داده ها با دقت بالا رده بندی شده اند.
    کلیدواژگان: آشکار سازی تغییر، کاربری زمین، پوشش زمین، دریاچه ارژن، لندست
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزیابی ریسک سوانح منجر به آلودگی سدها با استفاده از مدل WRASTIC (مطالعه موردی: سد شفارود گیلان، ایران)
    حامد حسن پور کورنده، ابراهیم فتایی صفحه 13
    امروزه بخش مهمی از آبهای مورد نیاز بخش های مختلف کشاورزی،شرب و صنعت از منابع آب سطحی تامین می شود.افزایش جمعیت و توسعه شهر نشینی و همچنین توسعه در بخش های صنعت و کشاورزی باعث افزایش ریسک آلایندگی منابع آبی شده است.لذا استفاده از ابزارهای مناسب جهت مدیریت کیفیت آبهای سطحی لازم و ضروری به نظر می رسد.در این پژوهش پتانسیل های آلایندگی منجر به ریسک سد شفارود استان گیلان که در شمال ایران واقع شده است،در مرحله بره برداری مورد مطالعه قرار گرفت.در این پژوهش با توجه به ویژگی های هیدرولوژیک حوضه آبخیز پتانسیل پذیرش آلودگی آن در برابر آلاینده ها پهنه بندی شدند.برای انجام این پژوهش از مدل WRASTIC و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. داده های مورد نیاز این الگو به سه شیوه تحقیق پیمایشی،مطالعات و گزارشات اسنادی و استفاده از نظر کارشناسان و خبرنگاران جمع آوری شد.بدین منظور ابتدا با مطالعات میدانی نسبت به شناسایی منطقه مورد مطالعه اقدام گردید.در گام بعدی اقدام به شناسایی منابع آلاینده تاثیر گذار در حوضه آبخیز سد شفارود گردید.محل استقرار منابع آلاینده شناسایی شده از طریق GPSثبت گردید سپس نقشه منابع آلاینده از طریق نرم افزار GIS تهیه گردید.در نهایت میزان ریسک منابع آلاینده از طریق مدل WRASTIC بر اساس شاخص های اصلی،وسعت منطقه و کاربری اراضی محاسبه گردید.میزان ریسک به دست آمده از محاسبه مدل نشان دهنده ریسک متوسط تا زیاد ناشی از فعالیتهای انشانی و طبیعی بر ای این محیط هیدرولوژیکی است.
    کلیدواژگان: سیستم اطلاعات جغرافیایی، مدیریت ریسک، منابع آب سطحی، تافیق وزنی، طبقه بندی ریسک
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • امکان سنجی تاثیر (گسل آب شیرین و ده نار) بر ساختار نمکی مدفون نصرآباد کاشان جهت برپایی سایت ذخیره سازی گاز طبیعی
    مریم کشاورز صفیئی، محمدعلی گنجویان، محمدعلی کاوسی، عباس بحرودی صفحه 31
    ذخیره سازی گاز به منظور ایجاد تعادل بین تولید و مصرف گاز در فصول سرد که زمان اوج مصرف به شمار می رود جز روش های بنیادی و تضمین کننده تامین گاز کشور به شمار می رود.در این راستا ساختار نمکی نصرآباد کاشان به دلیل بالا بودن پتانسیل مناسب می تواند به عنوان بزرگترین سایت ذخیره سازی گاز طبیعی در محدوده ایران مرکزی مورد استفاده قرار گرفت.امکان سنجی ذخیره سازی با هدف تعیین کار و ساز گسل های اطراف ساختار نمکی امری ضروری می باشد.جهت رفع ابهامات عملیات صحرایی به همراه تحلیل هندسه ساختاری و جنبشی گسل ها، انحراف راست به آبراهه ها همچنین تحلیل تصاویر استریوگرافیکی و تفسیرهای گرانی سنجی از جمله شواهد فعالیت امتداد لغز با معلفه معکوس گسل آب شیرین است.گسل آب شیرین با طول حدود 10 کیلو متر و با فاصله تقریبی 2-3 کیلومتر در ساختار نمکی مستهلک شده،و یا جدایشی حدود 3.5 کیلومتر نسبت به گسل ده نار به صورت آرایش الگوی راست پله قرار گرفته است.با توجه به نتایج به دست امده در نهایت مشخص شد که گسلهای آب شیرین و ده نار تاثیر قابل توجهی بر سایت ذخیره سازی گاز ندارند.
    کلیدواژگان: ذخیره سازی گاز طبیعی، ساختار نمکی نصرآباد کاشان، تفسیرهای گرانی سنجی، گسل آب شیرین و ده نار
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی روند تغییرات کیفیت آب قنوات فعال شهرستان نفت
    امیر حسین جاوید، محمدحسن احرامپوش، سید احمد میرباقری، سیما سلمه نژاد صفحه 49
    از نظر کیفی وضعیت قنوات موجود در استان یزد وخیم تر از سایر منابع آب می باشد. هدف از این مطالعه سنجش متغیرهای فیزیکی-شیمیایی و میکروبی از قبیل کدورت،دما،PH،کل جامدات محلول،BOD،منیزیم،پتاسیم،کلسیم،فسفات، نیترات و کلیفرم گرماپای قنوات منتخب شهر تفت و ارزیابی کیفیت آب آنها به کمک شاخص های کشاورزی و WQIتصحیح شده می باشد.در مطالعه توصیفی انجام شده از محل مظهر 5 عدد از قنوات فعال منتخب شهر تفت طی 6 مرحله ماهیانه،30 مرتبه نمونه برداری صورت پذیرفت.نمونه ها به آزمایشگاه دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یزد جهت آنالیز منتقل گردید و آزمایشات ر اساس روش های استاندارد متد صورت گرفت.سپس به ارزیابی کیفیت آب و روند تغییرات ایجاد شده با استفاده از شاخص های کشاورزی و WQIتصحیح شده پرداخته شد.در ارزیابی کیفیت آب جهت مصارف عمومی با استفاده از شاخص WQIامتیاز به دست آمده برای ایستگاه های S5، S4، S3، S2، S1 به ترتیب برابر با 59،83،79،57،58 و میزان SAR حاصل از براورد کیفیت آب جهت کشاورزی به ترتیب برابر با 3،3، 4/4، 4/6، 3/1 می باشد.در بررسی کیفیت آب کشاورزی به کمک دیاگرام ویلکاکس ایستگاه های S5، S4، S3، S2،S1 به ترتیب در کلاسهای C3S1، C3S1، C4S1وC3S1، C3S1 قرار می گیرد.با توجه به این نتایج و مقایسه با استانداردهای مربوطه مشخص گردید که آب ایستگاه های مذکور جهت کشاورزی بر اساس میزان SAR دارای کیفیت عالی و هم چنین بر طبق دیاگرام ویلکاکس ایستگاه S1 در کلاس بد و مابقی ایستگاه ها در طبقه بندی قابل قبول قرار دارند.جهت مصارف عمومی ایستگاه های S5 S2، S1 دارای شرایط تهدید شده،ایستگاه S3نسبتا خوب یا متوسط و S4 دارای کیفیت خوب می باشد.به طور کلی روند تغییرات کیفیت آب جهت کشاورزی و مصارف عمومی از شمال به جنوب منطقه در جهت بهبود کیفیت آب می باشد و لی به این دلیل که اکثر مقدار پارانترها روند افزایشی دارد تغییرات کیفیت آب ایستگاه ها در جهت نامطلوب شدن می باشد.
    کلیدواژگان: کیفیت آب قنات، ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی، تفت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارتباط بین ترکیب کانی شناسی کانسنگ فلوئورین با خاصیت شناوری آن (مطالعه موردی: معدن فلوئورین کمرپشت)
    محمدباقر اسلامی اندار گلی، مجتبی ابراهیمی، سید مجتبی مرتضوی صفحه 63
    نمونه فلوئورین مورد استفاده در این مطالعه ازمعدن فلوئورین کمرپشت سوادکوه است.مطالعات مقدماتی بر روی ذرات فلوئورین جهت تغلیظ و پرعیار سازی و رساندن به عیار متالورژیکی است.نمونه ای به مقدار 100 کیلو گرم از کانسنگ انباشته شده حاصل از آتشباری در معدن اخذ شد که پس از تجزیه سرندی،80 درصد مواد با ابعاد زیر 500 میکرون هستند.همچنین بر روی نمونه های فلوئورین مطالعات پتروگرافی، درجه آزادی و آزمایشات فلوتاسیون انجام پذیرفت.نتایج مطالعات پتروگرافی نشان داد که کانی های همراه فلوئورین شامل کوارتز،کلسیت،باریت،دولومیت و گالن می باشند که می توانند مشکلاتی را در فراوری فلوئورین ایجاد کنند.لذا در آزمایش های فلوتاسیون از کلکتور آنیونی اسید اولئیک استفاده می شود و برای رسیدن به کنسانتره با عیار مناسب از باز دارنده غیر آلی سیلیکات سدیم جهت بازداشت کانی های سیلیکاته،کربنات سدیم جهت تنظیم PH پالپ و نمک فلزی سولفات آلومینیوم جهت بازداشت کلیست استفاده شده است.در نهایت با انجام آزمایش های فلوتاسیون عیار 35 درصدی فلوئورین بار ورودی به عیار 61.4 در صد با بازیابی 85.88 درصد رسید،که در حد عیار متالورژیکی و هدف تحقیق است.
    کلیدواژگان: پتروگرافی، فلوئورین، فلوتاسیون، کمرپشت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • انتخاب لایه امید بخش برای استخراج به روش گاز گردن زیرزمینی زغال سنگ (UCG)، مطالعه موردی: منطقه زغالی مزینوی طبس
    مهدی نجفی، سید محمد اسماعیل جلالی، رضا خالوکاکایی، علی اصغر لطفی آزاد صفحه 70
    در روش تبدیل به گاز کردن زیر زیمنی زغال سنگ (UCG: Underground Coal Gasification) لایه های زغال سنگ با ضخامتهای مختلف و در اعماق متفاوت بدون نیاز به عملیات معدن کاری سنتی با یک فرایند پیشرفته ترمومکانیکی و شیمیایی به صورت برجا در زیرزمین به گاز سنتزی تبدیل می شود. گاز حاصله طی فرایندهای نسبتا ساده ای به انواع محصولات حامل انرژی تبدیل می گردد.پارامترهای زیادی ازجمله ضخامت،عمق،شیب لایه،نوع زغال سنگ،شرایط گسل ها و درزه های منطقه، ذخیره زغالی،شرایط سقف و کف لایه و شرایط آب شناسی در انتخاب محل اجرای UCG تاثیر می گذارند.در این تحقیق با مطالعه بر روی منطقه زغالی مزینوی طبس و با در نظر گرفتن معیارهای محل اجرای UCG، لایه زغالی مستعد برای UCG به روش منبع احتراق قابل کنترل پسرو (CRIP: Controlled Retraction Injection Point) انتخاب شد.انتخاب لایه زغالی مستعد طی دو مرحله،مرحله اول بدون در نظر گرفتن نوع روش گاز کردن و در مرحله دوم با انتخاب روش گاز کردنCRIPانجام شده است.نتایج حاصل بیانگر این است که لایه زغالی M2 به دلیل ضخامت بالا و ذخیره زیاد نسبت به سایر لایه های بررسی شده، دارای برتری قابل ملاحظه ای است.علاوه بر این لایه زغالی M2-1 M4، M5،M1 به ترتیب در اولویتهای بعدی برای گاز کردن به روش CRIP هستند.
    کلیدواژگان: گاز کردن زیرزمینی زغال سنگ(UCG)، حوضه زغالی مزینوی طبس، گاز سنتزی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزیابی ژرمانیوم موجود در زغال سنگ سنگرود و البرز مرکزی و امکان سنجی استحصال ژرمانیوم
    غلامحسین نورمحمدی، سمیه شایان فر، غلامرضا کریمی صفحه 82
    استخراج و تولید عناصر کمیاب امروزه در دنیا یکی از فناوری هایست که رد زمینه معدن و فراوری مواد معدنی حایز اهمیت است.ژرمانیوم جز عناصری است که به علت نادر بودن،استفاده فراوان آن به عنوان نیمه رسانا و کاربرد در صنایع الکترونیکی، بیش از پیش مورد توجه و بهره برداری از منابع قابل برداشت،قرار گرفته است.در مقاله حاضر،به ارزیابی مقدار ژرمانیوم در یکی از منابع مهم آن، یعنی زغال سنگ و خاکستر زغال سنگ، در دو ذخیره زغال سنگ شمال ایران واقع در سازند شمشک،یعنی البرز مرکزی و سنگرود می پردازد.پس از آنالیز و سنجش نمونه های مورد نظر با دستگاه اسپکترومتری پلاسمای جفت شده القایی (ICP-OE) سازمان زمین شناسی ایران،امکان تولید و استخراج ژرمانیوم ئاز دو منبع موجود بررسی می شود.نتایج حاکی از مقدار بسیار پایین عنصر ژرمانیوم در منابع مذکور بود،که استخراج آن از نظ ر فنی و اقتصادی قابل توجیه نمی باشد.
    کلیدواژگان: ژرمانیم، زغال سنگ، خاکستر، سنگرود، البرز مرکزی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Use and land cover change detection on Arjan lake Fars province, during 1987-2004
    Somayehbeyranvand, Zahra Kamali Page 1
    Change detection is the process of identifying differences in the state of an object or phenomenon by observing it at different times that can play is an important role in regional planning.This study is an integration of remote sensing data and Geographic Information System in order to detecting changes of land use and land cover around the Arjan Lake in Fars province from 1987 to 2004. After geometric and atmospheric corrections We classified satellite images in four categories zone water, land farming, shrubbery and bare lands using maximum likelihood algorithm and compared the output images using post- classification method which lead to calculating rates of changes. Results showed when ever lake water decreases in a period of time, bare and shrub lands increase, which corresponds the dryness of the lake. Comparing water Arjan Lake area during a period of 17 years indicates total decrease of 6.5 square kilometers for the water mass of the lake. The overall accuracy and kappa coefficient was calculated for the output data showed all data are classified with high accuracy.
    Keywords: Change detection, Land use, Land cover, Arjan Lake, Landsat
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Risk assessment of pollution accidents in dam reservoirs, Using WRASTIC Model (Case study: Shafarood Dam, Guilan, Iran)
    Hamed Hassanpour Kourandeh, Ebrahim Fataei Page 13
    Nowadays, important parts of water requirements for various sectors of agricultural, potable and industrial are supplied from surface water resources. Population growth and civilization and also, industrial and agricultural developments increased the risk of water resources pollution. So, application of appropriate methods for the management of surface water quality seems necessary to consider. In this research, the risk of Shafarood dam which is located in Guilan(northern Iranian province) was examined in the phase. In this study according to the hydrologic characteristics of the basin, potential of its pollution acceptance against contaminants were zoning. For this purpose, WRASTIC model and GIS were used. Required data for this model were collected by three research methods of surveys, studies, and documents and use of experts opinions. So at the beginning, the field studies were performed for identification of the study area. The next step was identification of pollution resources influencing on Shafarood dam basin. The identified pollution resources were recorded by GPS, then, the pollution resources map was prepared by GIS software. Finally, the risk value of pollution resources was calculated by WRASTIC model and according to major indicators, extent of the area and land usage. The risk value obtained from model calculations showed the moderate to high risk level caused by human and natural activities at this hydrological environment.
    Keywords: Geographic Information System, Risk management, Surface water resources, Weight combination
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Feasibility study of influence of Abshirin and Deh-nar fault on salt structure of Nasr-Abad of Kashan In order to establishment of natural gas storage
    Maryam Keshavarz Safiei, Mohammad Ali Ganjavian, Mohammad Ali Kavoosi, Abbas Bahroudi Page 31
    In order to balance between gas produce and gas consumption in cold seasons which accounts as peak time, Gas storage is as fundamental approaches which guarantee gas of country. In this regard, salt structure of Nasr Abad in Kashan has suitable potential and can be used as the largest site of natural gas storage in central Iran scope. Feasibility study with purpose of determining fault mechanism around the salt structure is an essential thing. In order to eliminate ambiguities, field operation is with analysis of the structure and kinetic geometry of faults, right on the diversion channel, analysis of stereo graphic images, gravity interpretations such as documents of strike- slip activity with reverse component of Abshirin fault. Abshirin fault with a length of about 10 km, with approximate distance of 2-3 km in salt structure is depreciated, which stands in a separation about 3.5 km toward Deh-nar fault as right stepping pattern arrangement. According to the obtained results, finally we concluded that Abshirin faults and Deh-nar faults are not so significant impact on gas storage site.
    Keywords: natural Gas storage, salt structure of Nasr, Abad in Kashan, Gravity interpretations
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Investigation on the Trend of Water Quality Changes of Taft County Active Qanats
    Javid Am, Ehrampush Mh, Mirbagheri A., Salameh Nejad S Page 49
    The quality of Qanats in Yazd situation is more serious than other water sources.this study is important.in this research we studied water qualitative parameters(FecalColiform, Turbidity,pH,Temperatur,Calsium,Mangsium,Potassium,TDS,BOD,Nitrate and Phosphate) and to assist agricultural and WQI index is corrected. descriptive study was conducted from 5 digits represent the city selected active qanats Taft during the six month period, 30has been discussed. assess water quality for public use WQI index score obtained for stations S1, S2, S3, S4, S5 respectively 59,83,79,57,58 and the SAR estimate Water quality for agriculture respectively is 1/3, 6/4, 4/4, 3,3. The quality of agricultural water to diagram Wilcox stations S1, S2, S3, S4, S5, respectively, in class C4S1, C3S1, C3S1, C3S1, C3S1 placed. According to these results and compare them with the relevant standards, it was determined that the water stations for agriculture based on high quality SAR and agriculture on water quality in Wilcox diagram to aid stations S1, S2, S3, S4, S5, respectively, S1in classbad and the rest of the stations classified as acceptable are. purposes of stations S1, S2 and S5 qualifies as threatened, station S3 fairly moderate and S4 with good quality is.. General trend of water quality for agricultural and public purposes from north to south in order to improve water quality is But because most of the parameters are incremental changes in water quality stations is worse.
    Keywords: Taft City, Pollutant Sources, GIS, Qanat, Water Quality
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The relationship between mineralogy of fluorine ore with its floatability (Case study: Kamarposht fluorine mine)
    Mohammad Bagher Eslami Andargoli, Mojtaba Ebrahimi, Mojtaba Mortazavi Page 63
    Fluorine sample used in the study was supplied from Kamarposht (Savadkooh) Fluorine miner. First studies on KamarPosht fluorine particles is for concentrating and high grading and receive to metallurgical grade extent.a sample received from accumulation of blasting orebroken in mine with 100Kg weight that the 80 percent of materials are under 500 micron. On Fluorine samples also microscopic studies, freedom degree and flotation tests have been done. Results of petrograghy is shown associate minerals with fluorine include quartz, calcite, barite and dolmite which can cause some problems in fluorine processing. Because of this anionic collector of oleic acid is used on fluorine flotation tests. Also for reaching to concentration with proper grade, was been used from sodium silicate inorganic depressant as depression of silicate minerals and sodium carbonate for regulation of pulp PH and metal salt of aluminum sulfate for depression of calcite.Finally %35 grade fluorin of feed reached to % 61/4 grade and % 85/88 recover by using flotation tests, that is metallurgical grade extent and main scope of the studies.
    Keywords: Mineralogy, Fluorine, Flotation, Kamarposht
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Qualification of coal seam for anderground Coal Gasification (UCG) method in Mazino Coal Basin, Tabas
    Mehdi Najafi, Seyed Mohammad Esmaiel Jalali, Reza Kakaie, Aliasghar Lotfi Azad Page 70
    The Underground Coal Gasification (UCG) is a candidate process for converting the world’s coal resources into energy, liquid fuels, and chemicals. In the UCG, the process involves the injection of steam and air or oxygen into an underground coal seam and igniting and burning of coal in-situ to produce the combustible gas. Previous studies showed that many parameters affect site selection of UCG design. These characteristics including coal seam properties (thicknesses, depth, dip, resources, rank), faulting, discontinuity, properties of hangingwall and footwall of coal seam and hydrogeological regime. In this paper, by studying Tabas Mazino coal basin and considering proper UCG site selection criteria, potential coal layer was selected for the UCG based on the Controlled Retraction Injection Point (CRIP) method. The result of this investigation showed that the M2 coal seam has the highest rank (considering the seam thickness and reservoir) for the UCG operation in Mazino coal basin in relation to other coal seams namely, M1,M5, M4 and M2-1.
    Keywords: Underground Coal Gasification (UCG), Tabas Coal Basin, Syngas, Clean Energy
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Study of Germanium Content in Sangrood and Central Alborzʼs Coal and Feasibility Its Permutation
    Gholamhossein Nourmohamadi, Somayeh Shayanfar, Gholamreza Karimi Page 82
    Nowday(Today), Extraction and production rarely elements in the world, in to accounted in technologies that is very important in mining and mineral processing. Germanium is member of elements, because of its rarely, many usage as semiconductor and electronic industrials, more and more utilized and extracted in removable resources. In this paper, will studied content of Germanium in one of important sources, that is coal and fly ash in two coal ʼs mine in north of Iran, located in shemshak, namely central Alborz and Sangrood. After analysis and study considered sample by Inductively Coupled Plasma/Optical Emission (ICP-OE) machine Iranian Geology Organization, studied possible producing and extraction Germanium in present resources that itʼs extraction will not recommended in Technology and Economical status.
    Keywords: Germanium, Fly ash, Sangrood, Coal, central Alborz
    Abstract View Paper Original: Persian