فهرست مطالب

فصلنامه فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی
سال چهارم شماره 1 (پیاپی 13، پاییز 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/08/28
  • تعداد عناوین: 8
|
  • رحیم مرادی، پرویز شریفی درآمدی، اسماعیل زارعی زوارکی صفحات 5-22
    پژوهش حاضر، با هدف بررسی تاثیر آموزش چندرسانه ای بر رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی پایه پنجم ابتدایی شهر تهران، صورت پذیرفته است. روش تحقیق، از نوع شبه آزمایشی و جامعه آماری، شامل کلیه دانش آموزان کم توان ذهنی پایه پنجم ابتدایی شهر تهران بود، که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 16 نفر از دانش آموزان انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش، پرسش نامه یادگیری مهارت های اجتماعی بود. گروه آزمایش طی هشت جلسه با استفاده از نرم افزار چندرسانه ای محقق ساخته آموزش دیدند، ولی گروه کنترل با روش سنتی (سخنرانی) آموزش دیدند. به منظور بررسی تغییرات حاصل، ابتدا یک پیش آزمون بر روی هر دو گروه اجرا شد. پس از اجرای پیش آزمون، گروه آزمایش در معرض متغیر مستقل (آموزش چندرسانه ای)، قرار گرفت و از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از روش های آماری در دو سطح توصیفی (شاخص های مرکزی و پراکندگی) و استنباطی (تحلیل کواریانس) استفاده شده است. به طور کلی، نتایج به دست آمده از این پژوهش، برتری میزان رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزانی را نشان داد که مطالب را از طریق چندرسانه ای آموزشی دریافت کردند.
    کلیدواژگان: چندرسانه ای آموزشی، مهارت های اجتماعی، دانش آموزان کم توان ذهنی
  • سید محمد شبیری، مهران فرج االهی، الهام کوهی اقدم، حسین میبودی صفحات 23-40
    پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه میزان استفاده از رسانه های جمعی (با تاکید بر تلویزیون) با ارتقای سطح سواد زیست محیطی معلمان مقطع راهنمایی درشهر تهران انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ ماهیت و هدف از نوع کاربردی، و از لحاظ روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه معلمان مقطع راهنمایی شهر تهران بوده که با توجه به حجم 9899 نفری جامعه پژوهش و با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 370 نفر از آنان به عنوان نمونه، از مناطق 19 گانه شهر تهران و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی پرسش نامه با بهره گیری از نظرات کارشناسان محیط زیست و آموزش و پرورش مورد تایید قرارگرفت و پایایی پرسش نامه براساس ضریب آلفای کرونباخ 79/0 برآورد گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و آمار استنباطی (آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه) و از طریق نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج پژوهش به لحاظ آماری بیان گر آن بود که بین میزان تماشای رسانه های جمعی (با کید بر تلویزیون) و سطح دانش، نگرش، رفتار و به طورکلی سطح سواد زیست محیطی معلمان رابطه وجود دارد. هم چنین، نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان داد، با توجه به ضریب همبستگی چندگانه (809/0 =R)، شدت رابطه بین متغیرهای ملاک و متغیر پیش بین بسیار قوی و اثر گذار بوده است.
    کلیدواژگان: رسانه های جمعی، تلویزیون، آموزش محیط زیست، سواد زیست محیطی، معلمان
  • مرتضی منطقی صفحات 41-62
    هدف از پژوهش حاضر، بررسی روند تحولی چگونگی کاربری از تلفن همراه در کودکان دبستانی بود. روش پژوهش کیفی، از نوع داده بنیاد است. نمونه مورد مطالعه 115 دختر و پسر دبستانی کاربر تلفن همراه بود که در کلاس های اول تا ششم دبستان مشغول تحصیل بودند. نمونه گیری پژوهش هدف مند بود. نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که کاربران دختر و پسر تلفن همراه در سال های اول دبستان، پس از آشنایی با کاربری های تلفن همراه، برخی از کاربری های مثبت از تلفن همراه (مانند: استفاده های ارتباطی، تفریحی، آموزشی، خدماتی) را دارند، اما در سال های آخر دبستان به دلیل عدم بسترسازی فرهنگی لازم برای کاربری مناسب از تلفن همراه در جامعه، مدرسه و خانواده، رفته رفته کاربری آنان به سمت کاربری نامناسب (مانند اتلاف وقت، مزاحمت های تلفنی، مردم آزاری، تفاخرجویی، تسهیل روابط دختر و پسر، عشق پیامکی، شارژ کشیدن، بلوتوث بازی، افشای اطلاعات شخصی افراد، کاربری از عکس ها و فیلم های نامناسب و هرزه نگار، پرخاشگری الکترونیکی، یافتن هویت پنهان، سردرگمی هویتی، اعتیاد به تلفن همراه) سوق پیدا می کند.
    کلیدواژگان: تلفن همراه، دانش آموز، کاربری تلفن همراه، جامعه، مدرسه، خانواده، پژوهش کیفی
  • عمر محمودی، ناصح روخنده، هیرش سلطان پناه صفحات 63-83
    تحقیق حاضر، به منظور بررسی نقش دوره آموزشی ضمن خدمت ICDL بر عملکرد فردی، شغلی و سازمانی کارکنان و معلمان آموزش و پرورش شهر مریوان صورت گرفته است. روش تحقیق، پیمایشی و اطلاعات پژوهش از طریق پرسش نامه گردآوری شده است. پرسش نامه از نوع محقق ساخته بسته پاسخ و با طیف پنج تایی لیکرت می باشد. جهت تعیین روایی پرسش نامه از نظر گروه خبرگان استفاده شد. پایایی ابزار پژوهش، با روش آلفای کرونباخ برای مجموع کل سوالات پرسش نامه 897/0 به دست آمد. جامعه آماری، کلیه کارکنان و معلمان آموزش و پرورش شهر مریوان بودند که از طریق جدول مورگان نمونه ای به اندازه 291 نفر از بین آنها انتخاب شد. برای آزمون فرضیه ها از روش تحلیلی تی تک نمونه و آزمون فرید من استفاده شد. نتایج یافته های پژوهش نشان داد که دوره آموزشیICDL باعث بهبود عملکرد فردی، شغلی و سازمانی کارکنان و معلمان آموزش و پرورش شده است. هم چنین، نرم افزارهای Word و Excel به عنوان کاربردی ترین مهارت ها از نظر کارکنان و معلمان انتخاب شدند. از طرف دیگر بالا بردن دانش رایانه ای و بهبود عملکرد کاری بیشترین اهداف معلمان و کارکنان از گذراندن دوره آموزشی ICDL بود.
    کلیدواژگان: عملکرد فردی، عملکرد شغلی، عملکرد سازمانی، دوره آموزش ضمن خدمت ICDL
  • طالب زندی صفحات 85-104
    پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه بین سبک های یادگیری (فعال - تاملی، گام به گام - کلی) با اضطراب رایانه ای در دانشجویان مقطع کارشناسی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، انجام شد. به همین منظور، نمونه ای با حجم 310 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شد. ابزارهای اندازه گیری در این پژوهش شامل پرسش نامه سبک های یادگیری فلدر سلمن و پرسش نامه اضطراب رایانه ای هنسن و همکاران بودند. داده های این پژوهش با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی (میانگین، فراوانی، انحراف استاندارد، آزمون t مستقل و ضریب همبستگی دو رشته ای نقطه ای) تحلیل شد و این نتایج به دست آمد: بین سبک یادگیری فعال - تاملی با اضطراب رایانه ای دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد، طوری که دانشجویان دارای سبک تاملی، اضطراب رایانه ای بیشتری نسبت به دانشجویان دارای سبک فعال دارند. هم چنین، بین سبک یادگیری گام به گام کلی با اضطراب رایانه ای دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد، طوری که دانشجویان دارای سبک یادگیری کلی، اضطراب رایانه ای بیشتری نسبت به دانشجویان دارای سبک یادگیری گام به گام دارند. بین جنسیت و اضطراب رایانه ای رابطه معنی داری به دست نیامد.
    کلیدواژگان: سبک یادگیری، تفاوت های فردی، رایانه، اضطراب رایانه
  • پیمان کامکار، محمدرضا نیلی، خدیجه علی آبادی صفحات 105-127
    ارزیابی قابلیت استفاده، گامی اولیه جهت بهبود وضعیت سیستم های آموزش الکترونیکی است. از آنجا که در ایران ابزار مناسبی که به طور کامل این مولفه را بسنجد موجود نیست، این تحقیق به دنبال اعتبار یابی و بررسی نمونه خارجی پرسش نامه یوزلرن و بررسی آن در دانشگاه های مجری آموزش الکترونیکی تهران است. روش پژوهش توصیفی، همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های مجری آموزش الکترونیکی در شهر تهران بود که از بین آنها نمونه ای به حجم 288 نفر با روش اختصاص متناسب انتخاب شد. ابزار مورد استفاده پرسش نامه یوزلرن بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی تاییدی، ضریب آلفای کرونباخ، تی تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک راهه و چندمتغیره استفاده شد. طبق نتایج تحقیق مدل 12 عاملی مورد سنجش در این تحقیق توسط شاخص های کلی برازش مدل تایید شد و هم چنین، بارهای عاملی به دست آمده برای سوالات (به جز سوال 29) نشان از اعتبار مناسب پرسش نامه داشت. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که سیستم آموزش الکترونیکی دانشگاه های مجری آموزش الکترونیکی از لحاظ قابلیت استفاده در یادگیری در وضعیت مطلوبی نمی باشند. نتایج آزمون مانووا نشان داد که بین میانگین مولفه های پرسش نامه یوزلرن در دانشگاه های مجری آموزش الکترونیکی تفاوت معناداری وجود دارد. هم چنین یافته ها نشان داد، دانشگاه های مجری آموزش الکترونیکی در تهران بر اساس این مقیاس در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. با توجه به یافته های تحقیق، پرسش نامه یوزلرن می تواند، به عنوان ابزاری معتبر جهت ارزیابی میزان قابلیت استفاده سیستم های آموزش الکترونیکی کشور مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: قابلیت استفاده، پرسشنامه یوزلرن، تحلیل عاملی تاییدی، آموزش الکترونیکی، دانشگاه های شهر تهران
  • امیر علم بیگی، شهلا آقاپور صفحات 129-148
    امروزه بحران بیکاری یک بحران جدی در بسیاری از کشورهای دنیا است. از این رو هدف اصلی این تحقیق بررسی رابطه بین ارزیابی دانشجویان از مهارت های فن آوری اطلاعات خود و ابعاد قابلیت اشتغال آنها در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های کشاورزی دانشگاه تهران بود که به روش توصیفی همبستگی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، شامل دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران است که در مجموع شامل 1491 نفر می باشد. بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 310 نفر به شکل تصادفی انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسش نامه ای با قسمت های مختلف برای اندازه گیری سازه های مورد مطالعه بود. روایی صوری پرسش نامه با استفاده از روش پانل متخصصان تایید گردید. جهت تعیین پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقادیر بین 79/0 تا 81/0 برای متغیرهای تحقیق نشان داد پایایی مناسبی برای ابزار وجود دارد. روش آماری مورد استفاده، مدل سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی (PLS) بود. یافته های تحقیق حاکی از آن است که هر سه مهارت مرتبط با توانمندی قابلیت اشتغال شامل کار گروهی، مدیریت فردی و مهارت های بنیادی، اثر معنی داری را از مهارت های مرتبط با فن آوری اطلاعات دریافت می کنند. مهارت کار گروهی در این بین بیشترین تاثیر را از مهارت های فن آوری اطلاعات می پذیرد که تا 55 درصد واریانس آن قابل تبیین است.
    کلیدواژگان: قابلیت اشتغال، مهارت های فن آوری اطلاعاتی، حداقل مربعات جزیی (PLS)، دانشجویان کشاورزی دانشگاه تهران
  • اکرم خوارزمی، حسین کارشکی، مهدی مشکی صفحات 149-166
    هدف این پژوهش، تهیه نسخه فارسی پرسش نامه نیازهای اساسی روان شناختی در محیط یادگیری الکترونیکی سوریبو و همکاران و بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی آن در جامعه دانشجویان دوره های یادگیری الکترونیکی بود. این پژوهش مقطعی، توصیفی همبستگی بود و بر روی 218 نفر از دانشجویان دوره های یادگیری الکترونیکی علوم حدیث مشهد با روش نمونه گیری در دسترس انجام گرفت. ابتدا، پرسش نامه نیازهای اساسی روان شناختی در محیط یادگیری الکترونیکی از انگلیسی به فارسی ترجمه و روایی صوری آن توسط 3 نفر از متخصصان یادگیری الکترونیکی و 3 نفر از دانشجویان دوره های یادگیری الکترونیکی تایید گشت. سپس جهت تکمیل، در اختیار دانشجویان قرار گرفت. اعتبار پرسش نامه از طریق هم سانی درونی و روایی سازه با هر دو روش تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل اکتشافی با استفاده از نرم افزار SPSS و LISREL بررسی گردید. ضرایب آلفای کرونباخ برای تمام خرده مقیاس ها و کل مقیاس از نظر روان سنجی مطلوب بود. بررسی ساختار عاملی این پرسش نامه با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی از الگوی 3 عاملی حمایت کرد که 41 درصد واریانس را تبیین می کرد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز حاکی از برازش قابل قبول گزینه ها بود. بنابراین،پرسش نامه نیازهای اساسی روان شناختی در محیط یادگیری الکترونیکی، در جامعه ایران پایایی و روایی خوبی دارد و ابزار مناسبی در ارزیابی جنبه های انگیزشی و روان شناختی یادگیری در ایران می باشد.
    کلیدواژگان: اعتبار، روایی، نظریه خودتعیین گری، نیازهای اساسی روان شناختی، یادگیری الکترونیکی، دانشجویان
|
  • Rahim Moradi, Parviz Sharifidaramadi, Esmail Zarei Zavaraki Pages 5-22
    The aim of the present research was to study the effect of instructional multimedia on social skills development in mentally disabled grade five primary students in Tehran. The research method was quasi-experimental. The statistical society included all mentally disabled students in the fifth grade school in Tehran that were divided into two control and test groups selected via accessible sampling. The social skills learning questionnaire was the data collecting tool in the research. For eight sessions، the test group was trained using researcher-made multimedia software and the control group was trained with traditional method (lecturing). To evaluate resultant changes، a pre-test was conducted on both groups. After pre-test، the test group was exposed to the independent variable، i. e.، multimedia instruction، and a post-test was performed on both groups. To analyze the data، statistics methods were used both in descriptive and inferential levels. The results indicated that the social skills development was higher in students that have received material through instructional multimedia.
    Keywords: Instructional Multimedia, Social Skills, Mentally Disabled Students
  • Seyed Mohammad Shobeiri, Mehran Farajollahi, Elham Koohi Aghdam, Hossein Meiboudi Meiboudi Pages 23-40
    The present study aimed to examine the role of mass media (with emphasis on TV) in promoting environmental literacy in secondary school teachers in Tehran. The nature and purpose of this study was applied، and in terms of research method it was descriptive and correlational. The statistical society included a total of 9899 secondary school teachers in Tehran among which 370 were selected as a sample from 19 districts of Tehran using cluster sampling and Cochran formula. The tool for collecting data was researcher-made questionnaire whose content and face validity were approved by environment and education experts. The reliability of the questionnaire based on Chronbach''s alpha coefficient was 0. 79. The data were analyzed using descriptive statistics (frequency and percentage) and inferential statistics (Pearson''s correlation and multiple Regression) as well as SPSS software. The results indicated that there was a relationship between the amount of watching media (with emphasis on TV) and the level of knowledge، attitude، behavior and the overall environmental literacy of teachers. Further، multiple logistic regression analysis showed that، according to multiple correlation coefficient (R=0. 809)، the intensity of the relationship between the criterion and predictor variables was very strong and effective.
    Keywords: Mass Media, Television, Environmental Education, Environmental Literacy, Teachers
  • Morteza Manteghi Pages 41-62
    The goal of this research was to investigate the evolution trend of cell phone usage in primary school children. The research method was qualitative and the type was grounded theory. The study sample included 115 girl and boy cell phone users who studied from 1st to 6th grade in primary school. The sampling of the research was purposeful. The results of the study indicated that girl and boy cell phone users at early grades of primary school، after getting acquainted with some features of cell phones (like communications، entertainment، education and services) use it positively. But at higher grades of primary school، due to lack of necessary cultural grounding in society، school and family for proper usage of cell phones، the application of cell phones gradually drifts towards improper usages (like time wasting، call disturbing، malignity، snobbery، facilitation of girls and boys relationships، SMS loves، call credit exploitation، playing with Bluetooth، disclosure of individuals'' private information، improper or pornography photos and videos applications، electronic aggression، finding hidden identity، identity disorientation، and cell phone addiction). Therefore، to avoid these issues، it is necessary for cultural and educational authorities and students’ parents to make a big effort for cultural grounding for proper and useful application of cell phones.
    Keywords: Cell Phone, Student, Cell Phone Usage, Society, School, Family, Qualitative Research
  • Omar Mahmoudi, Naseh Rookhandeh, Heirsh Soltanpanah Pages 63-83
    This study examined the impact of ICDL in-service training on individual، occupational، and organizational performances of the staff in educational system in Iran. The data were collected through a questionnaire survey method. Likert-type questionnaire was designed by the researchers. The validity of the questionnaire was determined by a group of experts. The reliability of the survey through Alpha Cronbach method was 0. 897. The statistical population of the study was all the staff and teachers of Marivan city، among which 291 were selected through Morgan table. One- sample t test and Friedman analysis method were used to test the hypotheses. The results showed that ICDL course had an improving effect on individual، occupational and organizational performances of teachers and staff. Word and Excel were selected by the teachers and staff as the most practical skills. Additionally، improving computer knowledge and career performance were the most important goals of teachers and staff to take ICDL courses.
    Keywords: Individual Performance, Occupational Performance, Organizational performance, ICDL In, Service Training
  • Taleb Zandi Pages 85-104
    The purpose of this study was the investigation of the relationship between learning styles (active- reflective and sequential-holistic) and computer anxiety in undergraduate students of faculty of Psychology and Educational Sciences، Allameh Tabatabaee University. To do so، a sample of 310 students was selected using multi-stage cluster sampling. Measurement tools in this research included Felder - Soloman learning styles questionnaire (1999) and Heinsen and colleagues computer anxiety questionnaire (1987). The research data were analyzed with descriptive and inferential statistics (mean، frequency، standard deviation، independent t test، and point biserial correlation coefficient) and the following results were obtained: There was a significant relationship between active-reflective learning style and students'' computer anxiety، i. e.، students with reflective learning style had more anxiety than those with active style. There was also significant relationship between sequential-holistic learning style and computer anxiety، so that students with holistic learning style had a higher computer anxiety than those with sequential learning style. There was no significant relationship between gender and computer anxiety.
    Keywords: Learning Style, Individual Differences, Computer, Computer Anxiety
  • Peyman Kamkar, Mohammad Reza Nili, Khadijeh Ali Abadi Pages 105-127
    Usability evaluation can be the first step to improve e-learning systems. Since there is not an appropriate toll in Iran to completely evaluate it، the goal of this study was validating a foreign sample called UseLearn and its implementing in e-learning universities of Tehran. The research method was descriptive–correlational. A sample size of 288 was chosen through proportional allocation. The tool used in this study was UseLearn. The data were analyzed by confirmatory factor analysis، Cranach’s alpha coefficient، one-sample t test، ANOVA and MANOVA. Results showed that 12-factor model tested in this study was approved by AGFI. Also، factor loadings obtained for the questions (except question 29) indicated the validity of the questionnaire. Single-sample t test results indicated that the e-learning systems in e-learning universities of Tehran are not in a good situation in terms of usability. Results of MANOVA showed that there was a significant difference between the means of components of UseLearn questionnaire. Thus، UseLearn questionnaire can be used as a valid tool for assessing the usability of e-learning systems in the country.
    Keywords: Usability, UseLearn Questionnaire, Confirmatory Factor Analysis, E, Learning, Universities of Tehran
  • Amir Alambeigi, Shahla Aghapour Pages 129-148
    Today، unemployment is a serious crisis in many countries of the world. Therefore، this research explored the relationship between students'' evaluation of their information technology (IT) skills and their employability among Tehran University agriscience postgraduate students. The research method was descriptive-correlational. The statistical population comprised of 1491 Tehran University agriscience postgraduate students. Based on Kerjesy and Morgan table، 310 agriscience postgraduate students were selected by random sampling. The research tool was a questionnaire with different parts employed for measuring variables whose face validity was confirmed by panel study. Alpha coefficient ranged from 0. 79 to 0. 81 showed satisfied reliability. Partial least square structural equation modeling (PLS-SEM) was the statistical method used in the study. The results indicated that all the three skills related to employability including team working، personal management and fundamental skills have received a significant effect from skills related to information technology. Also، information technology skills showed greatest effect on team working، of which up to 55% of employability variance can be explained.
    Keywords: Employability, IT Skills, Partial Least Square (PLS), Tehran University Agriscience Students
  • Akram Kharazmi, Hossein Kareshki, Mahdi Moshki Pages 149-166
    The aim of this research was providing Persian version of the basic psychological needsquestionnaire (Sorebo et al.، 2009) and investigating its factor structure، reliability and validity among Iranian students in virtual courses. This was a cross sectional، descriptive and correlational study conducted on 218 e-learning students of Hadith Sciences University in Mashhad. The sampling was performed with available sampling method. First، BPNS was translated from English to Persian and its face validity was confirmed by three e-learning specialists and three e-learning students. Then it was filled by the e-learning students. The validity of the questionnaire was examined by internal consistency and structure reliability with both methods of confirmatory factor analysis and heuristic analysis using SPSS and LISREL softwares. The Chronbach''s alpha coefficients for all subscales and total scale were satisfied in terms of psychometric properties. The factor structure of BPNS using the exploratory factor analysis supported the 3 main factors model which explained 41 percent of the variance. Confirmatory factor analysis results also indicated that items are good fit. Then، according to the evidence، BPNS in e-learning setting has good reliability and validity in Iranian population and is an appropriate tool for assessing the motivational and psychological aspects of learning in Iran.
    Keywords: Reliability, Validity, Self, Determination Theory, Basic Psychological Needs, E, Learning Students