فهرست مطالب

اقتصاد منابع طبیعی - پیاپی 2 (پاییز 1392)

مجله اقتصاد منابع طبیعی
پیاپی 2 (پاییز 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/09/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • شهرام گلستانی، ام البنین جلالی، مجید هاتفی مجومرد صفحات 1-16
    در این مطالعه رفتار سازمان GECF به عنوان یک کارتل یکپارچه مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس طرف عرضه بازار جهانی گاز به عنوان یک بازار انحصاری در نظر گرفته شده است که GECF در آن نقش کارتل قیمت گذار را ایفا می کند. این تحقیق با استفاده از داده های سالانه 2010-1980، به پیش بینی و تجزیه و تحلیل رفتار کارتل در صورت وجود شوک در بازار گاز می پردازد. نتایج نشان دادندکه درکوتاه مدت مقدار عرضه گاز کارتل به قیمت آن وابسته است؛ اما قیمت گاز مستقل از مقدار عرضه ای است که در بازار صورت می گیرد. بررسی ها نشان داد که اگردر یک دوره شوکی در مقدار عرضه کارتل رخ دهد، آنگاه اثرات آن به مدت چهار دوره بر فروش کارتل اثر معنادار خواهد گذاشت بدون آنکه اثری معنادار بر روی قیمت گذارد. اما اگر یک شوک در قیمت گاز رخ دهد آنگاه این شوک هم در قیمت و هم بر مقدار دوره های بعد اثر خواهدگذاشت. که اثر معنادار شوک قیمتی بر قیمت وعرضه کارتل در دوره های بعد به ترتیب برابر 4 و 5 سال است.
    کلیدواژگان: مجمع کشورهای صادرکننده گاز، کارتل یکپارچه، آزمون همجمعی، واکنش آنی
  • مرتضی حسن شاهی، مهسا سلمانی زاده صفحات 17-22
    این مطالعه به ارزشگذاری اقتصادی این منطقه (بعنوان محور گردشگری کویر) با استفاده از روش-های ارزشگذاری مشروط و هزینه سفر پرداخته است. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه از بازدیدکنندگان جمع آوری گردید. نتایج نشان می دهد که میانگین تمایل به پرداخت جهت حفاظت و توسعه خدمات کویر برای هر فرد بطور متوسط سالانه 11092 تومان و برای یکبار پرداخت مبلغ 31875 تومان می باشد، و تمایل به پرداخت افراد جهت گسترش مجموعه شهداد به عمق کویر لوت مبلغ 23950 تومان (یکبار) می باشد. هر فرد جهت بازدید از منطقه مذکور 40320 تومان هزینه کرده که حاضر است این مقدار تا 46000 تومان افزایش یابد. همچنین میزان تمایل به پرداخت هر مسافر با فاصله محل سکونتش تا کویر شهداد رابطه منفی دارد، یعنی افرادی که در مناطق نزدیک به کویر زندگی می کنند ارزش بیشتری برای آن قائل هستند. کسانی که با وسیله شخصی مسافرت کرده اند WTP بالاتری داشته اند، که می تواند نشانگر لوکس بودن خدمات کویر باشد. افراد مسن و افراد با شغل آزاد WTP کمتر و افراد تحصیل کرده WTP بالاتری ابراز کرده اند. متغیرهای جنسیت و بعد خانوار تاثیری بر میزان WTP نداشته اند.
    کلیدواژگان: ارزشگداری اقتصادی، روش ارزشیابی مشروط
  • غلامحسین کیانی صفحات 23-30
    کمبود نزولات آسمانی در ایران و همچنین، پراکنش نامتناسب جفرافیایی و زمانی بارش ها، مدیریت بهینه منابع آب را ضروری می سازد. در این راستا، انتظار می رود در مناطق کم آب تر، بخش های اقتصادی با نیاز آبی کمتر گسترش یافته و همچنین، کارایی مصرف آب در این مناطق بیشتر باشد. در این پژوهش، این پرسش ها مطرح می شود که آیا گسترش بخش های اقتصادی و همچنین کارایی مصرف آب در استان های مختلف با فراوانی آب در آنها متناسب است؟ به منظور پاسخگویی به این سوال ها با استفاده از دو شاخص دیویژیا و دیویژیای تصحیح شده، الگوی مصرف آب در ایران در سال 1387 ارزیابی شد. بدین منظور، شدت کل مصرف آب به دوجزء اثر شدت خالص و اثر ساختار که به ترتیب نشان دهنده کارایی مصرف آب و میزان آب بری بخش های اقتصادی هر استان نسبت به میانگین کشوری است، تجزیه شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد شدت مصرف کل آب در استان های کم آب تر خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خوزستان، سیستان و بلوچستان، فارس، قم، کرمان و هرمزگان از میانگین کشور بیشتر بوده است. علاوه بر این، در استان های کم آب تر خراسان جنوبی و سمنان کارایی مصرف آب از میانگین کشور کمتر است. همچنین، در استان های کم آب تر خراسان جنوبی، خراسان رضوی، سمنان، سیستان و بلوچستان، فارس و کرمان گسترش ساختار اقتصاد با کمیابی آب متناسب نبوده و اقتصاد در بخش های با آب بری بیشتر گسترش یافته است.
    کلیدواژگان: منابع آب، شاخص اعداد، اثر شدت، اثر ساختار
  • اصغر مبارک صفحات 31-48
    در این مقاله تلاش شده است اثرات وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی با در نظر گرفتن نقش کیفیت نهادی مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور، اثرات کیفیت نهادی مانند اثربخشی دولت و کنترل فساد در کنار عامل وفور منابع طبیعی بر روی رشد اقتصادی کشورهای دارای اقتصاد نفتی طی دوره زمانی 2007- 1996 با استفاده از رویکرد داده های تابلویی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تجربی نشان می دهد، طی دوره زمانی مورد بررسی وفور منابع طبیعی دارای تاثیر منفی و معنی دار و نیز کیفیت نهادی دارای اثر مثبت و معنی دار بر رشد اقتصادی این کشورها بوده است. در ضمن، عدم برخورد مناسب و منطقی با وفور منابع طبیعی و درآمدهای حاصل از آن به پایین آمدن سطح کیفیت نهادی منجر شده و از این طریق باعث کاهش بیشتر رشد اقتصادی این کشورها شده است. با توجه به نتایج بدست آمده و تحلیل های ارائه شده از آنجاکه توام بودن وفور منابع با ضعف کیفیت نهادی در یک چرخه باطل سبب کندی هر چه بیشتر رشد اقتصادی می شود؛ توصیه سیاستی مهم مقاله، اصلاح الگوی مدیریت درآمدهای ناشی از فروش منابع سرشار طبیعی به منظور بهبود و ارتقای کیفیت نهادی است که این امر می تواند یکی از راهبردهای مناسب برای شکستن چرخه باطل و بطور متعامل در یک فرایند دو سویه، موجب افزایش و پایداری رشد اقتصادی تلقی شود. در کنار اصلاح الگوی مدیریت درآمدهای منابع طبیعی، اهتمام به ارتقای کیفیت نهادی از کانالهای دیگر نیز می تواند در تسریع رشد اقتصادی موثر واقع شود.
    کلیدواژگان: اقتصادهای نفتی، داده های تابلویی، رشد اقتصادی، کیفیت نهادی، وفور منابع طبیعی
  • آقای مهدی خواجه زاده دزفولی صفحات 49-62
    همگام با افزایش فشارهای اقتصادی به کشور و طرح کلید واژه ی اقتصاد مقاومتی برای مقابله با این فشارها، نیاز به اجرای موثر لجستیک معکوس و هدایت و اداره زایدات روزبهروز افزایش می یابد. لجستیک معکوس سبب می شود فاکتورهای تجاری و زیست محیطی با هم مرتبط گشته و در تصمیمگیری خرید مصرفکنندگان موثر واقع شوند. لذا لجستیک معکوس به منظور تکمیل چرخه زیست محیطی صنعتی از فعالیتهایی همچون بازیافت، احیا و بازسازی که میتوانند در سطوح مختلف به کار روند، حمایت مینماید.در این میان بازیافت کاغذ که پنجمین صنعت بزرگ مصرفکننده انرژی در دنیا است می تواند در مصرف انرژی صرفه جویی و به حفظ محیط زیست کمک کند. در این مقاله تلاش شده است به اهمیت و روش های بازیافت کاغذ در ایران پرداخته شود و در انتها پیشنهادهایی برای تحقق آن ارائه شده است.
    کلیدواژگان: اقتصاد مقاومتی، لجستیک معکوس، بازیافت، کاغذ باطله، تفکیک از مبدا، مدیریت ضایعات کاغذی
  • مهدی زارعی، علی آزموده، حمید امیرنژاد صفحات 63-72
    مشارکت بهره برداران در پروژه های آبخیزداری امری ضروری بوده و بخش مهمی از موفقیت پروژه ها را سبب می شود. امروزه نقش مردم در امر اصلاح، احیا و مدیریت منابع طبیعی ملموس و از رویکرد های جدید سازمان جنگل ها و مراتع کشور محسوب می شود. هدف کلی تحقیق حاضر تعیین عوامل موثر بر میزان مشارکت بهره برداران در طرح های آبخیزداری اجرا شده در حوضه آبخیز برنجستانک، واقع در شهرستان سوادکوه می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که با بهره گیری از فن پیمایش و پرسشنامه انجام شده است. نمونه گیری به صورت تصادفی ساده و از طریق مصاحبه رودرور به تعداد60 بهره بردار انجام گردید. نتایج نشان داد که سن بهره برداران و شناخت از پروژه ها به ترتیب دارای ارتباط منفی و مثبت با تمایل افراد جهت شرکت در پروژه ها می باشند. همچنین با توجه به نتایج، بین سطح سواد و مالکیت بهره برداران و تمایل به مشارکت آنها در طرح های آبخیزداری از نظر آماری رابطه معنی داری وجود ندارد. بطوریکه می توان عوامل موثر بر میزان مشارکت روستائیان در پروژه های آبخیزداری را عوامل ادراکی، فردی، ارتباطی- اطلاعاتی و اقتصادی دانست.
    کلیدواژگان: مشارکت، بهره بردار، پروژه های آبخیزداری، حوضه برنجستانک
  • حشمت الله عسگری صفحات 77-88
    شناسایی و ارزشگذاری اقتصادی کالاها و خدمات جنگلهای بلوط ایلام، راه چاره ای برای برنامه ریزان و سیاستگذاران منابع طبیعی به حساب می آید تا با استفاده از این ابزارها برای مدیریت و تغییر نگرش جنگلهای بلوط زاگرس و اتخاذ تصمیماتی در ارتباط با کسب درآمد از این منابع گام بردارند. در این پژوهش کارکردها و خدمات مهم جنگلهای بلوط استان ایلام مورد شناسایی و ارزشگذاری قرار گرفته است. برخی از دارایی های زیست محیطی در بازار قابل تبادل می باشند که ارزش آنها براساس قیمت های بازاری قابل ارزیابی می باشند و برخی از دارایی ها فاقد قابلیت تبادل در بازار می باشند که در این حالت ارزش آنها تابعی از ارزش کارکردهای سالانه عرضه شده است که با روش های مختلف ارزیابی می گردند. جنگلهای بلوط استان ایلام در طی سالیان طولانی تنها به عنوان منبع تولید علوفه، انرژی و تامین اراضی مورد نیاز برای توسعه امور کشاورزی، صنعتی و شهرسازی تلقی شده و پیوسته به منزله زیربنای توسعه اقتصادی و اجتماعی نقش اساسی داشته است، اما در این رهگذر هیچگاه قدر و منزلت آن مورد توجه قرار نگرفته است. در این نوشتار به صورت اجمال بخشی از توان تولیدی جنگلهای بلوط استان ایلام به صورت کمی و اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است تا ارزش منابع طبیعی و تاثیر آن بر زندگی روزمره مردم تا حدی مشخص شود.
    کلیدواژگان: جنگل های بلوط ایلام، ارزش کل اقتصادی، خدمات زیست، محیطی، ارزشگذاری مشروط
|
  • Dr Shahram Golestani, Omolbanin Jalali, Madjid Hatefi Madjumerd Pages 1-16
    In this study, the behavior of GECF organization has been studied as an integrated cartel. Accordingly, the supply side of world natural gas market is considered as a monopolistic market in which GECF plays the role of the price maker firm. This study is used to predict and analysis cartel behavior applying annual data for the period of 1980-2010, considering gas markets are influenced by shocks. Results represented high dependency of cartel gas supply to prices in short-term whereas the prices are independent of the amount of gas supplied in the market. Survey shows that if cartel supply is influenced by a shock, its meaningful effects on cartel supply prolong for four periods without affecting on prices. However if a shock comes to the gas price, it affects both prices and next-periods supplies so that its significant effects on next periods persists for 4 and 5 years, respectively.
    Keywords: Gas Exporting Countries Forum (GECF), integrated cartel, Co, integration, Impulse Response
  • Pages 17-22
    this study do the economic valuation this erea (as a desert tourism oriented) by using contingent valuation and travel costs. data required through the questionnaires were collected from visitors gather. The results show that the average willingness to pay for protection and development services desert for each individual, annual average of 11,092Toman and 31,875Toman to pay once to be, And people willing to pay for the expansion set to the depth of Shahdad Desert Lut is 23,950 Toman fee (once). For anyone visiting the region has cost 40,320 Toman, which is present this value increased to 46,000 Taman. Also, a willingness to pay per passenger with a distance to place his residence Shahdad Desert negative relationship, namely people who live in areas close to the desert to more value for are allowed. Those who have means of personal travel have had a higher WTP have had a higher WTP, which could indicate Desert service is being luxurious. Elderly and people with lower self WTP and higher educated people have expressed. Variables gender and family size do not have affect on WTP amount.
    Keywords: willingness to pay, travel cost, shahdad desert
  • Pages 23-30
    Because of low and heterogeneous distribution of rainfall, it is necessary to manage accurately water resources in Iran. In this regards, water resources must be used more efficiently and also less water intensive sectors must be developed in dry regions. In this study, using Divisia and refined Divisia indices, water consumption pattern in Iran was analyzed in 2008. Aggregate water intensity was decomposed to intensity and structural effect that show the water use efficiency and intensity of water use in the economic sectors of each province. Results show that in some dry provinces such as south Khorasan, Khorasan razavi, Khozestan, Sistan and Balouchestan, Fars, Ghom, Kerman and Hormozgan water is used more intensive. In south Khorasan and Semenan provinces water is used less efficiency and also in south Khorasan, Khorasan razavi, Semenan, Sistan and Balouchestan,
    Keywords: water resources, index number, intensity effect, structural effect
  • Pages 31-48
    This paper investigates the effects of natural resource abundance on economic growth considering the role of institutional quality. For this purpose, has been investigated effects of institutional quality such as government effectiveness, control of corruption, Voice &Accountability and Rule of law along with resource abundance on economic growth in major oil economies countries by using panel data technique over the period 1996-2007. The results indicate that in these countries institutional quality has a significant positive effect on economic growth and resource abundant inversely related with economic growth. Also, natural resource abundance has led to decrease in institutional quality. So natural resource abundance with low level of institutional quality in vicious circle has caused economic growth further reduces. This issue recommended, oil revenues management model have to reform for promotion of institutional quality. It is one of main and suitable Guidelines to break vicious circle and cause to increase and satiability of economic growth JEL Classification: C330, O130, Q380
    Keywords: Economic Growth, Institutional Quality, Natural Resource Abundance, oil economies Countries, Panel Data.
  • M.R. Mehdi Khajezade Dezfooli Pages 49-62
    Along with the increasing economic pressures on the country's economy and Expression Keyword “resistance Economic” against these pressures, the need for effective implementation of reverse logistics and waste management guidance and daily increase in. Reverse Logistics makes commercial and environmental factors related to each other. It is the customer's buying decision is effective. Therefore, reverse logistics in order to complete the cycle of industrial environmental supports activities such as recycling, recovery and reconstruction that can be applied at various levels. paper industry is the fifth largest energy consumer in the world and recycled paper can save energy and help the environment. In this paper an attempt has been made to express the importance and methods of recycling paper and at the end for its realization offer a number of solution.
    Keywords: Resistance Economic, Reverse logistics, Recycling waste paper, Separation of origin, Management Waste Paper
  • Mahdi Zarei, Ali Azmoodeh Pages 63-72
    The beneficiarie's communion in the watershed management projects is most imperative and part of important that to be causing many of the projects success. Nowadays, rule of people in reparation imperious, revival and management of natural resources is palpable and among to be involves new providences of ranges and forests organization. The percent research purpose is effective factors determination on the beneficiarie's Communion percentage was performance in the watershed management projects. This research was a descriptive - analytic study which was conducted by uses of technology survey and questionnaire. Sampling was performed randomly from 60 operation via interviews personal. The correlation results showed that significant positive and negative relationships exist between ages of beneficiaries and cognition projection, respectively. The literacy and beneficiarie's possession didn’t show significant relationships at the Study site. As may enumerated the conceptual, subjective, relevance- information and economic effective factor in rustic communion percentage at watershed management projects.
    Keywords: communion, beneficiary, watershed management projects, Berenjestanak catchment
  • Heshmat Alla Asgari Pages 77-88