مجله سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
سال بیست و دوم شماره 1 (پیاپی 85، بهار 13983)

جهت بررسی شیوع و تعیین فاکتورهای خطر در بروز پریتونیت در کودکان مبتلا به نارسیایی مزمن کلیه که تحت دیالیز صفاقی مزمن بوده اند، پرونده کودکان از 1372 لغایت 1380 مرور شده و با استفاده از روش آماری Life teble پیش آگهی بیماران و کاتتر تعیین شد و با روش یک متغیره و چند متغیره عوامل موثر بر پریتونیت بررسی شدند. 16 کاتتر تنکوف در 9 بیمار مبتلا به نارسایی مزمن کلیه با (متوسط سن 20 ماه) گذاشته شد. شیوع پریتونیت 1.44: 3 ماه درمان بیمار و میانگین زمان بروز اولین پریتونیت 2.7 ماه بوده است. بین زمان بروز اولین حمله پریتونیت با ناقل بودن فرد انجام دهنده دیالیز صفاقی، عدم مصرف پروفیلاکسی، سال گذاشتن کاتتر، جدا شدن آداپتور فلزی و ترک برداشتن رابط یا کاتتر، ارتباط آماری معنی دار وجود داشت (P=0.017)میزان بقای کاتتر در 50% بیماران 12 ماه بوده است که با سال گذاشتن کاتتر ارتباط آماری معنی دار داشته است (P=0.015). با توجه به بهتر شدن بقای کاتتر علیرغم شیوع پریتونیت، لازم است در آموزش به والدین و پرسنل، استفاده از پروفیلاکسی قبل از عمل جراحی، درمان ناقلین و بهبود کیفیت وسائل دیالیز صفاقی، بازنگری شود.

در این مطالعه ارتباط سطح سرمی کلسیم و اسیداوریک با فشارخون حاملگی و نتایج مادری و پری ناتال بررسی شده است. این مطالعه مقطعی تحلیلی شامل بررسی 45 خانم باردار با فشارخون حاملگی می باشد. سطح سرمی کلسیم و اسیداوریک خانمهای باردار در سه ماهه سوم حاملگی اندازه گیری شده و رابطه آن با عوامل مورد نظر بررسی گردیده است. سطح کلیسم سرم در سطح کلسیم سرم در افراد دارای فشارخون بالا 0.18±8.31 میلیگرم در دسیلیتر می باشد که به طور معنی داری پایین تر از خانمهای دارای فشارخون طبیعی 0.19±9.13 است (P<0.01). سطح سرمی اسید اوریک نیز در گروه دارای فشارخون بالا 0.24±5.36 میلیگرم در دسی لیتر و در گروه دارای فشارخون طبیعی 0.28±3.99 میلیگرم در دسی لیتر می باشد که این تفاوت از نظر آماری معنی دار است (P<0.01). حساسیت و ویژگی اندازه گیری کلسیم سرم برای تشخیص فشارخون حاملگی در سطح مقطع 8.4 میلیگرم در دسی لیتر به ترتیب 73.5 و 80.4 درصد می باشد. اندازه گیری سطح سرمی اسیداوریک نیز در تشخیص فشارخون حاملگی و در نقطه جداسازی 4.95 میلیگرم در دسی لیتر دارای حساسیت و ویژگی 79.4و75 درصد میباشد. عوارض مادری در افرادی که دارای سطح پایین کلسیم و اسید اوریک بالا هستند بیشتر بوده است. یافته های این مطالعه همراه همراه با نتایج سایر تحقیقات، سودمندی بالینی اندازه گیری سطح سرمی کلسیم و اسید اوریک را در تشخیص فشارخون حاملگی نشان می دهد.

سقط عفونی یکی از عوارض مهم حاملگی می باشد که می تواند به صورت خود به خود یا در اثر دستکاری ایجاد شود. سقط عفونی ممکن است منجر به عوارض حاد یا مزمن شود که بررسی علل و عوامل آن میتواند گامی موثر در جهت ارتقای سلامت و بهداشت زنان در سنین باروری باشد. این مطالعه با هدف تعیین شیوع، عوامل اپیدمیولوژیک و عوارض سقط عفونی به مدت سه سال (1380-1378) در بیمارستان علوی شهرستان اردبیل انجام شده است.این پژوهش به صورت مطالعه توصیفی گذشته نگر با بررسی پرونده 82 بیمار از 1249 مورد سقط که در مدت سه سال با تشخیص سقط عفونی در بیمارستان علوی شهرستان اردبیل بستری و درمان شده بودند، انجام گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود که از روی پرونده بیماران تکمیل شده و سپس مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.در این بررسی شیوع سقط عفونی 6.56% بود. از این تعداد 59 بیمار (72%) شهری و 47 بیمار (57%) دارای سن حاملگی 8 الی 12 هفته بود. میانگین سن بیماران 33.06 (بین 16 تا 46 سال) بود. 42 بیمار (51%) سابقه مثبت دستکاری در رحم جهت القای سقط داشته و 28 بیمار (34%) سابقه قبلی سقط را داشته اند. بیشترین شیوع سقط در خانمهای چندزا با تعداد حاملگی 5-2 (47.5%) بود. متوسط اقامت بیماران در بیمارستان 4.3 روز بود. 33 بیمار (40%) دچار آنمی بوده و 7 بیمار (8.5%) دچار عوارض از قبیل شوک سپتیک، آندوکاردیت عفونی، آمبولی چشم و عفونت منتشر لگنی شدند. در این مطالعه مرگ و میر اتفاق نیافتاد. با اینکه شیوع سقط عفونی در این بیمارستان کمتر از آمارهای جهانی بوده و در سه سال اخیر کاهش پیشرونده ای نیز داشته است، ولی به خاطر عوارض بالا و مرگ و میر قابل توجه لازم است برای شناخت علل ایجاد کننده آن به ویژه سقط ناشی از دستکاری و همچنین به منظور ارتقای سلامت زنان باردار و جامعه، مطالعات بیشتری به عمل آید.

برخی صاحب نظران معتقدند اثر بخشی ترکیب آموزش بر مبنای مسئله (PBL) و آموزش به مبنای سخنرانی از هر یک از دو روش فوق به تنهایی بیشتر است. در این مطالعه کارآیی مدل ترکیبی و سنتی بر نگرش دانشجویان نسبت به آموزش مقایسه و اثر بخشی مدل ترکیبی بر دانش بالینی دانشجویان بررسی شد. مطالعه اول (1376) با 12 دانشجوی انتخاب شده به روش تصادفی به شکل نیمه تجربی و با ارزشیابی به کمک رایانه صورت گرفت. مطالعه دوم (1380) به صورت تجربی در بخش غدد دو بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. دانشجویان به روش تصادفی ساده نمونه گیری و به مدت دو هفته همزمان در دو گروه شاهد و مداخله آموزش دیدند. آموزش به روش متداول (8 دانشجو) توسط اساتید و دستیاران و در گروه تجربه (10 دانشجو) آموزش تئوریک توسط مربیان تربیت شده (2 پزشک عمومی) در کنار آموزش درمانگاهی و راندها توسط اساتید صورت گرفت. نگرش دانشجویان در ابتدا و انتهای دوره با پرسشنامه سنجش نگرش، ارزیابی شد. در مطالعه اول آزمون رایانه ای پایان دوره تفاوت معنی داری در میزان دانش نسبت به آزمون ابتدای دوره نشان داد (میانگین نمره گروه قبل و بعد از مداخله به ترتیب 54.1 و 81.8 بود (P<0.001). در مطالعه دوم میانگین نمره نگرش گروه شاهد، قبل و پس از مداخله به ترتیب 2.29و2.23 و در گروه تجربه به ترتیب 2.41و3.66 بود. افزایش در گروه تجربه معنی دار بود (P=0.005) در حالی که در گروه شاهد چنین نبود. در مقایسه دو گروه از لحاظ ارتقای نگرش دانشجویان در مدل ترکیبی 4 برابر (فاصله اطمینان 95% بین 1.69 تا 21.26) موثرتر از مدل سنتی عمل کرده بود.نتایج نشان داد استفاده از پزشکان عمومی دوره دیده برای مربیگری به روش ترکیبی در کنار اساتید، منجر به افزایش رضایتمندی و احتمالا دانش بالینی دانشجویان می شود.

آمینوفیلین مصارف درمانی مختلفی در مراقبتهای ویژه دارد. پنجره درمانی دارو پایین بوده و تعدادی از داروها و بیماری ها متابولیسم آن را تحت تاثیر قرار می دهند. محدوده غلظت خونی مناسب جهت اثربخشی دارو و نیز جلوگیری از عوارض ناشی از آن 15-5 mg/Lمی باشد. این تحقیق آینده نگر تصادفی از نوع Cross-sectional بوده و به منظور ارزیابی نحوه تجویز و تعیین ویژگی های فارماکوکینتیکی آمینوفیلین انجام شده است. 21 بیمار بستری در بخش مراقبتهای ویژه که شرایط ورود به تحقیق را داشته و انفوزیون آمینوفیلین دریافت می کردند، وارد مطالعه شدند. 11 بیمار زن و 10 بیمار مرد بوده و میانگین سنی آنها 50 سال بود. غلظت سرمی تئوفیلین با استفاده از دستگاه HPLC اندازه گیری شد. در 38% از بیماران غلظت دارو کمتر از 5mg/L بود. جهت آنالیز آماری و مقایسه ای رابطه همبستگی بین متغیرهای فارماکوکینتیکی بیماران ما با بیماران غیرایرانی، از نرم افزار SPSS استفاده شد.بین کلیرانس تئوفیلین و سن بیماران (P=0.115) و (r=0.35) و نیز کلیرانس و طول مدت بستری درICU و (r=-0.11،P=0.62) رابطه معنی داری دیده نشد. هیچگونه ارتباطی بین کلیرانس تئوفیلین در بیماران مورد مطالعه ما(1.6L/hr) کلیرانس حاصل از مطالعات جمعیتی ذکر شده در مقالات (2.5L/hr) که معادل0.04L/Kg/hr می باشد، به دست نیامدP=0.788) و (r=0.063. همچنین در آنالیز همبستگی پیرسون بین غلظت سرمی تئوفیلین در جمعیت مورد مطالعه (5.9mg/L) ا غلظت حاصل از مطالعات جمعیتی(3.3mg/L) نیز ارتباط معنی داری دیده نشد P=0.32) و(r=0.0. به طور کلی نتایج حال از این تحقیق نشان داد که اندازه گیری مستمر سطح سرمی تئوفیلین حاصل از این تحقیق نشان داد که اندازه گیری مستمر سطح سرمی تئوفیلین جهت تعیین دوز درمانی مناسب در بیماران دریافت کننده تئوفیلین یا فرآورده های آن ضروری بوده و یافته های حال از مطالعات فارماکوکنتیک جمعیتی موجود در مقالات که از نژادهای غیرایرانی به دست آمده، حداقل در بیماران بستری در بخش مراقبتهای ویژه قابل قبول نبوده و در صورت استفاده از آن، دوز این دارو بیش از مقدار لازم برآورد شده تو می تواند منجر به عوارض جدی و افزایش طول مدت بستری بیماران در بخش مراقبتهای ویژه گردد.

مطالعه حاضر توصیفی بوده و با هدف بررسی علل مراجعه نامرتب زنان باردار جهت دریافت مراقبتهای دوران بارداری انجام گرفت. زنان بارداری که 4 بار یا کمتر به مراکز مراقبتی مراجعه داشتند یا مراقبتهای بارداری خود را از سه ماهه سوم بارداری شروع کردند و در مراکز مورد نظر زایمان کردند، مورد بررسی قرار گرفتند. 5 مرکز از کل 14 مرکز آموزشی درمانی دارای زایشگاه از مناطق مختلف تهران (شمال، جنوب، مرکز، شرق و غرب) به طریقه نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ای مشتمل بر سه بخش [مشخصات فردی - اجتماعی، عبارات مربوط به سنجش علل ساختاری و علل شخصی (آگاهی - نگرش)] تکمیل شده توسط 375 زائو جمع آوری شد. نتایج حاصل نشان داد که مهمترین علل مراجعه نامرتب زنان باردار جهت دریافت مراقبتهای دوران بارداری را یافته های نگرش از علل شخصی و علل ساختاری تشکیل می دادند و در بخش آگاهی از علل شخصی، زائوها رد مورد فواید دریافت اولیه و منظم مراقبتهای دوران بارداری برکاهش میزان مرگ و میر مادر و کودک و عوارض بعد از زایمان، از آگاهی کمتری برخوردار بودند. لذا لازم است مسوولین بهداشتی کشور، برنامه های آموزشی بیشتری جهت ارتقای سطح آگاهی و اصلاح نگرش و باور غلط زنان تدوین کنند و در برنامه های توسعه کشوری، فعالیت بیشتر مراکز بهداشتی درمانی دولتی و موسسات خدماتی بیمه گر را مدنظر قرار دهند.

Gossypiboma اگر چه یک اتفاق ناشایع است (Gossypium به معنی کتان و Boma محل مخفیگاه می باشد) و کمتر از میزان واقعیاش گزارش می شود ولی در تمام رشته های جراحی گزارشاتی از آن وجود دارد. این عارضه که به راحتی آبروی حرفه ای جراح و سلامت بیمار را تهدید می کند؛ خوشبختانه کاملا قابل پیشگیری است و فقط دقت نظر جراح را می طلبد. در این مقاله یک مورد Gossypiboma معرفی می شود که علایم آن ده ها سال بعد از عمل جراحی ظاهر شده است.

آسم یکی از بیماری های بسیار شایع دهه های اخیر می باشد که درصد قابل توجهی از افراد را مبتلا ساخته است. یکی از چهره های بالینی این بیماری، آسم ورزشی و یا آسم ناشی از فعالیت میباشد که میتواند در افراد آسمی و یا افراد به ظاهر سالم و ورزشکار بروز نماید. شیوع بالینی بیماری در بیماران آسمی حدود 50% و در افراد ورزشکار به ظاهر سالم 15-10% تخمین زده میشود. علت این بیماری ناشناخته است ولی عوامل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی، نوع ورزش و نحوه ورزش کردن که در بروز بیماری دخیل هستند؛ شناسایی شده اند. پیشگیری از بیماری به ویژه در ورزشکاران حرفه ای هدف اصلی از درمان این بیماری میباشد که با رعایت احتیاطات لازم و اتخاذ روش های مناسب در قبل و حین ورزش میتواند به این مهم دست یافت. این موضوع در عمل نیز تجربه شده است به گونه ای که تعداد قابل توجهی از ورزشکاران مبتلا موفق به کسب مدالهای بازی های بین المللی از جمله المپیک شده اند (در حدود نسبت ورزشکاران مبتلا به کل شرکت کنندگان).روش های درمانی دارویی و غیردارویی مختلفی در دسترس می باشد از جمله: گرم کردن و سرد کردن مناسب قبل و بعد از ورزش، استفاده از ماسکهای مخصوص به ویژه در شرایط جوی خاص، ورزش در هوای با رطوبت مناسب. ولی موثرترین روش استفاده از القای دوره مقاوم می باشد. علیرغم ساخت داروهای جدید همچنان داروهای بتا آگونیست که دارای انواع مختلف استنشاقی، خوراکی و تزریقی هستند و انواع داروهای سریع الاثر، بطئی الاثر و با نیمه عمرهای مختلف آن در دسترس میباشد، داروی انتخابی در پیشگیری و درمان این بیماری میباشند. پایش مناسب و دراز مدت بیماران آسمی و بیماران مبتلا به آسم ورزشی، تکرار حملات بیماری را کاهش میدهد. موفقیت ورزشکاران مبتلا، مشروط به شناخت بیماری، عوامل موثر بر بروز آن و روش های مختلف دارویی و غیر دارویی جهت پیشگیری، کنترل و درمان آن توسط ورزشکاران و مربیان است که در این مقاله به آن پرداخته شده.