مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال چهاردهم شماره 7 (پیاپی 69، مهر 1393)

توسعه و ایجاد صلاحیت های بالینی در دانشجویان رشته های علوم سلامت، هدف اساسی آموزش است و بازخورد معنادار و سازنده برای دستیابی یادگیرندگان به اطلاعات سازنده ضروری است. هدف این مطالعه بررسی «بازخورد درک شده»، توسط دانشجویان مامایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود.
این مطالعه توصیفی - مقطعی، در سال تحصیلی 93-1392 بر روی 25 نفر از دانشجویان کارشناسی مامایی ترم 7 دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که به صورت سرشماری انتخاب شدند، انجام گردید. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جهت تعیین روایی محتوا و صوری پرسشنامه از نظر اساتید و صاحب نظران رشته آموزش پزشکی و مامایی استفاده شد و ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (0/86) محاسبه شد. در پرسشنامه از مقیاس لیکرت 5 تایی (همیشه=5، بیش تراوقات=4، گاهی اوقات=3، بندرت=2، هرگز=1) استفاده شد. در این پژوهش میانگین مورد انتظار بالاتر از حدوسط و برابر(4) در نظر گرفته شد، جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری توصیفی، آزمون t تک متغیره و Anova استفاده شد.
در مجموع 180 پرسشنامه توسط 24 دانشجوی مامایی به تفکیک درس و مربی تکمیل شد، نمره میانگین بازخورد درک شده توسط دانشجویان، در حیطه محتوای بازخورد(3.69±0.66)، در حیطه شیوه ارائه بازخورد(3.71±0.55) و در حیطه مهارت های ارائه بازخورد (3.94±0.67)، از 5 نمره بود. نمره میانگین بازخورد درک شده توسط دانشجویان، در دروس مختلف در حیطه های فوق تفاوت معناداری نداشت.
نتایج نشان دادکه، اصول ارائه بازخورد در هر 3 حیطه (محتوا، شیوه و مهارت های ارائه بازخورد) در حد مطلوب و مورد انتظار رعایت نمی شود. بنابراین توصیه می شود که، با افزایش آگاهی اساتید بالینی در مورد اهمیت ارائه بازخورد در رشته مامایی و آموزش اصول و شیوه های صحیح ارائه بازخورد به آنان، به ارتقای کیفیت آموزش بالینی مامایی کمک نمود.

خودکارآمدی تحصیلی دلالت بر باور یک فرد به توانایی هایش در دستیابی به اهداف و فعالیت های آموزشی دارد،که شکل گیری آن متاثر از عوامل مختلفی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی با بهزیستی روانشناختی، انسجام خانواده و سلامت معنوی در دانشجویان دانشگاه خوارزمی انجام شد.
این مطالعه یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویانی است که در سال تحصیلی 93-1392 در دانشگاه خوارزمی مشغول به تحصیل بودند. نمونه ای به حجم 343 نفر از دانشجویان به روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی ریف (Ryff)، مقیاس انسجام سازمان یافته خانواده فیشر (Fischer)، مقیاس سلامت معنوی پولوتزین و الیسون (Palutzian & Ellison) و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی اون و فرامن (Owen & Froman) که هر چهار مقیاس از پایایی و روایی قابل قبول برخوردارند، استفاده شد. به منظور تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی چند متغیره و روش آماری تحلیل مسیر استفاده شد.
همبستگی پیرسون نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی با متغیرهای بهزیستی روانشناختی(r=0.371)، انسجام خانواده (r=0.351) و سلامت معنوی (r=0.468) همبستگی مثبت و معنادار دارد (0/01>P). نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که متغیرهای بهزیستی روانشناختی، انسجام خانواده و سلامت معنوی به طور معنادار قادر به تبیین 0/28 از واریانس خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان بود. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیرهای پیش بین به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر متغیر خودکارآمدی تحصیلی تاثیر می گذارد.
یافته های این تحقیق از اهمیت متغیرهای سلامت معنوی، انسجام خانواده و بهزیستی روانشناختی در پیش بینی خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه خوارزمی حمایت می کند. بنابراین به نظر می رسد برگزاری دوره های آموزشی جهت خودباوری و رشد باورهای خودکارآمدی تحصیلی با توجه به تفاوت های فردی دانشجویان در زمینه های پیش گفت مفید است.

یکی از نگرانی ها در مورد سوالات چندگزینه ای، پاسخ حدسی به آنها است. برای کاهش پاسخ حدسی راه کارهایی مورد استفاده قرار می گیرد اما در مورد ضرورت استفاده از آنها اختلاف نظر وجود دارد. هدف این مقاله، مرور راه کارهای موجود برای مقابله با پدیده حدس زدن و شناخت نقدهای وارد شده بر آنها است.
در این مطالعه مروری ابتدا منابع کتابخانه ای در زمینه حدس زدن به صورت دستی مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از موتور جستجوی Google Scholar و پایگاه های اطلاعاتی Pub Med، Elsevier، EBSCO و Eric، کلمات حدس، نمره منفی، مدل اطمینان، سوال چندگزینه ای و همچنین معادل انگلیسی آنها مورد جستجو قرار گرفت و متن کامل موارد مرتبط بررسی گردید.
در جستجوی منابع، تعداد 60 مقاله یافت شد که 17 مقاله خارج شدند. از نظر نوع مطالعه، 29 پژوهش اصلی، 11 مقاله مروری و 3 نامه به دست آمد. انواع راه کارهای مقابله با پاسخ حدسی شامل طراحی سوالات بدون خطا، افزایش سطح شناختی و تاکسونومی سوال، افزایش تعداد گزینه های هر سوال، افزایش تعداد گزینه های هر سوال، نمره دهی منفی، استفاده از گزینه «نمی دانم»، مدل ارزیابی اطمینان، حذف گزینه، انتخاب آزاد بود در بخش دوم یافته ها تاثیر این راه کارها بر ویژگی های سایکومتریک آزمون و نمرات دانشجویان عنوان شده است.
در مورد نکات مثبت و منفی راه کارها و همچنین ضرورت استفاده از آنها توافق نظر وجود ندارد. استفاده از این راه کارها منجر به اصلاح تاثیر حدس زدن بر آزمون نمی شوند، بلکه هدف اصلی آنها منصرف کردن فراگیران از حدس زدن است. بنابراین استفاده یا عدم استفاده از آنها و پیامدهای مربوطه، باید قبل از آزمون به اطلاع دانشجویان برسد و همچنین مواردی مانند هدف و نوع آزمون از نظر معیاری/هنجاری و تکوینی/تجمعی باید در نظر گرفته شود.

ژورنال کلاب یکی از روش های کلاسیک آموزش (توانمندسازی) اساتید است. پژوهش حاضر با هدف بررسی کیفیت برگزاری ژورنال کلاب دانشکده های پرستاری ایران از دیدگاه اساتید انجام گردید.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی بود. نمونه گیری به صورت سرشماری از بین اساتید دانشکده های پرستاری که ژورنال کلاب در آنها در سال1392 اجرا می شد، انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن تایید شد. پاسخ به سوالات بر اساس لیکرت با توجه به سطح مطلوب بودن هر گویه به صورت کاملا مطلوب، مطلوب، نسبتا مطلوب، نامطلوب و کاملا نامطلوب بود. جهت ارائه داده ها از آمار توصیفی استفاده شد.
میانگین کل کیفیت برگزاری ژورنال کلاب ها از دیدگاه اساتید، 1.83±0.34 از 4 نمره یعنی سطح «نسبتا مطلوب» بود. بهترین کیفیت به ترتیب در حیطه نحوه برگزاری (بعد از اجرا) 2.47±0.53، حیطه سازمان دهی و برنامه ریزی (قبل از اجرا) 2.43±0.89 و حیطه نحوه ی برگزاری(حین اجرا) 2.08±0.43 به دست آمد.
با توجه به سطح نسبتا مطلوب کیفیت برگزاری ژورنال کلاب در دانشکده های پرستاری، پینشهاد می شود با انجام مطالعات بیشتر در دانشکده های مختلف، جهت بررسی و افزایش کیفیت ژورنال کلاب ها اقدام شود.

سرمایه فکری یک محرک کلیدی در نوآوری و ایجاد و حفظ مزیت رقابتی در اقتصاد دانش بنیان است. توجه به سرمایه های فکری دانشگاه برای ایجاد نوآوری و کسب مزیت رقابتی ضرورتی غیرقابل اغماض است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سرمایه فکری و نوآوری سازمانی در اعضای هیات علمی انجام شد.
در این پژوهش توصیفی همبستگی جامعه آماری کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1392 بود، که 248 نفر آنها به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر دو پرسشنامه سرمایه فکری بنتیس (Bontis) و پرسشنامه نوآوری سازمانی اسماعیل (Ismail) و همکاران بود. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی، آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون به روش گام به گام استفاده شد.
نتایج حاصل از پژوهش نشان داد، بین سرمایه فکری و نوآوری سازمانی همبستگی معنادار وجود دارد (p <.05، r =.457). سرمایه فکری قابلیت پیش بینی نوآوری سازمانی را با ضریب تشخیص 0/209 دارد. یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که در گام اول ضریب سرمایه انسانی 20/5 درصد واریانس نوآوری سازمانی، در گام دوم سرمایه انسانی و رابطه ای 23/1درصد واریانس نوآوری سازمانی را تبیین می کند. دیدگاه کارکنان بر مبنای عامل جنسیت، تحصیلات، سابقه ی خدمت، رتبه دانشگاهی و دانشکده محل خدمت با یکدیگر تفاوت معناداری نداشت.
با توجه به رابطه همبستگی معنادار سرمایه فکری و نوآوری سازمانی توجه به سرمایه های فکری و نامشهود در دانشگاه ها ضروری است و مدیریت دانشگاه ها باید بستر مناسب جهت بهره مندی از سرمایه های انسانی، ساختاری و رابطه ای را در جهت کسب نوآوری ایجاد نمایند.

یکی از پیامدهای اصلی عزت نفس در انسان ها، ایجاد اعتماد به نفس است. یکی از ویژگی های متاثر از اعتماد به نفس نیز خطرپذیری افراد است؛ به صورتی که می توان گفت افراد با اعتماد به نفس بالا با احتمال بیش تری به سمت تصمیم گیری هایی با احتمال خطر، پیامدهای منفی و ناخوشایند کشیده می شوند. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط میان این دو مولفه میان دانشجویان دختر ساکن خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفت.
دراین مطالعه توصیفی همبستگی 180 نفر از دانشجویان دختر سال سوم ساکن خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با استفاده از فرمول کوکران و نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه های محقق ساخته اعتماد به نفس و خطرپذیری بودکه روایی و پایایی آن تایید شد. از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون t مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون) جهت تحلیل داده ها استفاده شد.
میزان اعتماد به نفس و خطرپذیری اکثر پاسخگویان در سطح متوسط بوده و بین اعتماد به نفس و خطرپذیری رابطه منفی و معنادار وجود داشت(p = 0. 023 and r = - 0. 169). نمرات اعتماد به نفس و خطرپذیری در بین افراد متاهل و مجرد و در مقاطع تحصیلی مختلف اختلاف معناداری نداشت(0/714=p) اما میانگین نمرات اعتماد به نفس (F=3. 138 and P=0. 027) و خطرپذیری (F=3. 388 and P=0. 019) در میان گروه های اقتصادی اختلاف معنادارداشت. همچنین نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین اعتماد به نفس و خطرپذیری رابطه منفی و معنادار وجود دارد(P=0. 023 and r=-0. 169).
با افزایش اعتماد به نفس، میزان خطرپذیری دانشجویان دختر به ویژه در رابطه با رفتارهای پرخطر کاهش می یافت؛ با توجه به این مساله پیشنهاد می شود اقداماتی در جهت افزایش اعتماد به نفس آنان همچون آموزش مهارت های اجتماعی، شناسایی استعدادهای بالقوه و فراهم ساختن شرایط برای بالفعل شدن آنها، استفاده صحیح از افکار و نظرات آنان در تصمیم گیری ها و تامین نیازهای معنوی ایشان انجام گیرد.

سواد اطلاعاتی به عنوان مجموعه ای از مهارت ها به منظور شناسایی درست منابع اطلاعاتی، دسترسی و توانایی استفاده هدف مند از آنها و ابزاری برای توانمندی فردی است که برای دانشجویان بسیار مهم است. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی دانشجویان دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1392 انجام شد.
این مطالعه توصیفی مقطعی بر روی 338 نفر از دانشجویان محصل در دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی در سال تحصیلی 92 صورت گرفت. برای سنجش سواد اطلاعاتی از پرسشنامه روا و پایای سواد اطلاعاتی استفاده شد. برای آنالیز داده ها از آمار های توصیفی و آزمون های تی و آنالیز واریانس صورت گرفت.
سطح سواد اطلاعاتی افراد شرکت کننده در سطح متوسط قرار داشت. میانگین نمره سواد اطلاعاتی مردان 44. 13±8.77 از مجموع110 نمره و در زنان 45.27±9.17 بود و اختلاف معناداری بین دو جنس مشاهده نگردید (p=0.302، t=1.03). میانگین نمرات بر اساس رشته تحصیلی اختلاف معناداری داشت. بالاترین نمره سواد اطلاعاتی در دانشجویان رشته اقتصاد بهداشت (51±6.23) و سپس مدیریت اطلاعات سلامت (50.26±4.92) بود (F=2.85، P=0.01). میانگین نمره سواد اطلاعاتی بر اساس مقطع تحصیلی نیز اختلاف معناداری داشت؛ دانشجویان کارشناسی (97/7±76/43) و دانشجویان کارشناسی (46.48±11.58) و دکتری (52±2.82) پایین تر از سایر مقاطع بود (F=6.58، P=0،003).
با توجه به این که سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان در سطح متوسط قرار داشت، و با توجه به اهمیت مهارت های اطلاعاتی در پیشرفت علمی و افزایش کارآیی افراد در شغل خود، آموزش مهارت هایی برای افزایش سواد اطلاعاتی دانشجویان ضروری به نظر می رسد.

آموزش بالینی نقش کلیدی در پرستاری دارد. یکی از مهم ترین عوامل شناخته شده در زمینه موفقیت برنامه های آموزش پرستاری محیط های یادگیری است. هدف از انجام این مطالعه بررسی درک دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی جیرفت و کرمان از محیط یادگیری بالینی است.
این مطالعه توصیفی بر روی 133دانشجو مشغول به تحصیل در دانشکده پرستاری کرمان و جیرفت در سال 93-1392 انجام شد. اطلاعات از طریق پرسشنامه پژوهشگر ساخته جمع آوری گردید. پرسشنامه با استفاده از مطالعات چیوان هان، ساریکوسکی، کاچیوالا و سکالویک تهیه شد و روایی آن باضریب روایی 0/8 و پایایی آن با استفاده از روش آزمون مجدد و ضریب همبستگی74/0 تایید شد. مقیاس پرسشنامه شش درجه ای به صورت کاملا مناسب، مناسب، تقریبا مناسب، تقریبا نامناسب، نامناسب و کاملا نامناسب با شیوه نمره دهی از صفر تا پنج بود. داده ها با استفاده از آزمون های آماری تی تست، پیرسون وANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین نمره کل بدست آمده از درک محیط یادگیری بالینی 2.79±0.63 از 5 می باشد. کم ترین نمره مربوط به حیطه حمایت توسط پرسنل (2.24±1.18) و بیش ترین نمره مربوط به حیطه ارتباط نظارتی (3.01±1.08) بود. میانگین نمره کل درک محیط یادگیری بالینی در دانشجویان پسر و دختر (t=2.297، p=0.023) و در سال تحصیلی دوم و سوم و چهارم (f=3.43، p=0.035) از لحاظ آماری تفاوت معناداری داشت.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد درک دانشجویان پرستاری از محیط یادگیری بالینی در سطح متوسط است. در این راستا پیشنهاد می شود الگوی مدیریتی بخش ها مورد توجه بیش تری قرار گیرد و الگوهای موفق و دلایل آن شناسایی شوند، به طوری که یادگیری دانشجویان و روحیه کارگروهی در تمامی بخش ها تقویت شود.

اخیرا با توجه به بهبود تغذیه، بهداشت و درمان، عمر انسان ها طولانی تر شده است و روز به روز به تعداد سالمندان افزوده می گردد(1). به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی که با بالا رفتن سن رخ می دهد، سالمندان بیش از سنین دیگر به بیماری های گوناگون مبتلا می شوند و حداقل نود درصد از تمامی سالمندان به یک بیماری مزمن مبتلا هستند(2)، با وجود چنین مشکلاتی نیازهای مراقبتی وسیع تری برای سالمندان پیش می آید. نگرش نسبت به مراقبت از بیماران سالمند از مسایل تعیین کننده رفتار مراقبتی است که بر سلامت و بهبودی سالمندان تاثیر می گذارد(3). اما شواهد نشان می دهد که دانشجویان پزشکی نه تنها نسبت به مراقبت از سالمندان بی علاقه هستند بلکه حتی نسبت به بیماران جوان خدمات کم تری را نیز به آن ها ارائه می دهند(4). در برخی مطالعات دیده شده که آموزش های خاص در ارتباط با طب سالمندی باعث بهبود نگرش دانشجویان پزشکی شده است(4تا5). ولی در برخی دیگر مطالعات این آموزش ها باعث منفی تر شدن نگرش دانشجویان شده است (6). این ابهام و تناقض در ادبیات موجود، ضرورت انجام بررسی ها بیش تر در این زمینه را مطرح می سازد. این مطالعه به منظور بررسی تاثیرآموزش واحد طب سالمندی بر نگرش دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اهواز نسبت به سالمندان انجام شد.
این مطالعه یک مطالعه ی توصیفی بود. جامعه پژوهش، شامل کلیه دانشجویان پزشکی ترم 8 دانشکده پزشکی دانشگاه جندی شاپور اهواز، در طی 2 سال متوالی (1388 تا 1390) بود، این تعداد 52 نفر بودند که از این تعداد 3 نفر به دلیل حذف واحد و 9 نفر به دلیل غیبت بیش تر از 2 جلسه از مطالعه خارج شدند و 40 نفر معیارهای ورود به مطالعه (گذراندن واحد درسی در همین دانشگاه، شرکت در حداقل 15 جلسه از کلاس ها) را داشتند دوره آموزش طب سالمندی توسط دانشکده پزشکی برای دانشجویان پزشکی عمومی طراحی شده است. این درس شامل 2 واحد درس تئوری است (17 جلسه 2 ساعته) که در طول ترم 8 تحصیلی ارائه می گردد. مطالب تدریس شده شامل شایع ترین و مهم ترین بیماری های سالمندی است و مدرسین، اعضای هیات علمی دانشکده پزشکی با تخصص های مربوطه هستند. به عنوان مثال افسردگی در سالمندان توسط متخصص روان پزشکی ارائه می گردد.شرکت کنندگان قبل از شروع اولین جلسه کلاس تئوری و یک هفته بعد از پایان امتحان واحد طب سالمندی، پرسشنامه را تکمیل کردند. دانشجویان در بدو ورود درباره اهداف پژوهش توجیه شدند و در صورت تمایل، بعد از امضای رضایت نامه آگاهانه، پرسشنامه GAS «Geriatric Attitudes Scale»(7) را با کد و بدون ذکر نام تکمیل کردند. پرسشنامه بعد از گذراندن دوره مجددا با همان کد تکمیل شد. این پرسشنامه که توسط روبن (Reuben) و همکاران تهیه و اعتباریابی شده است، 14 گویه دارد که هر گویه روی یک مقیاس پنج درجه ای لیکرت از 1 تا 5 درجه بندی شده است. در هر سوال به مثبت ترین پاسخ درزمینه نگرش نسبت به سالمندان عدد 5 و به منفی ترین پاسخ عدد 1 اختصاص می یابد. حداکثر نمره ی پرسشنامه 70 و حداقل 14 است. روبن (Reuben) و همکاران ضریب همسانی درونی این پرسشنامه را 76/0=α گزارش دادند(7). حسن وند عموزاده نیز اعتبار و پایایی بالایی را برای فرم فارسی این پرسشنامه گزارش داد(8). جهت آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS-20و از آمار توصیفی و از آزمون آماری t با نمونه های جفت جهت بررسی تفاوت میانگین نمرات قبل و بعد از آموزش نسبت به نگرش به سالمندی استفاده شد.
تمامی 40 پرسشنامه توزیع شده بازگشت داده شد و تجزیه و تحلیل شد (100% برگشت پذیری). از بین شرکت کنندگان 8 نفر مرد (20%) و 32 (80%) نفر زن بودند. میانگین سنی (0/91±) 22/64 سال بود. آزمون آماری تی زوج تفاوت معناداری بین میانگین نمرات نگرش کلی دانشجویان نسبت به سالمندان قبل از گذراندن درس (4/14±44/32) و پس از آن (3/75±50) نشان داد(P<0/001)، یعنی نگرش نسبت به سالمندان پس از گذراندن درس طب سالمندی به طور مثبت ارتقا یافت.
بر اساس نتایج این مطالعه میانگین نمره ی نگرش دانشجویان نسبت به سالمندان پس از برگزاری واحد آموزشی افزایش یافته است.مطالعات دیگری نیز هم راستا با پژوهش حاضر، مبین نقش مثبت آموزش در ارتقای نگرش افراد نسبت به سالمندان بوده است(4تا7). با توجه به نتایج مطالعه کنونی و نتایج سایر مطالعات، ایجاد فرصت های بیش تر برای دانشجویان پزشکی و غنی سازی محتوای آموزشی جهت ارتقای نگرش مثبت نسبت به سالمندان و مراقبت از آن ها موثر است. نتایج به دست آمده از این مطالعه برای مدرسانی که تصور می کنند فعالیت شان تاثیری بر نگرش دانشجویان ندارد و ادراک یا نگرش دانشجویان خارج از کنترل است قابل توجه است. این دوره می تواند باعث ارتقای نگرش مثبت نسبت به سالمندی گردد.

در دهه های اخیر مفهوم مراقبت و خدمت از محیط های بیمارستانی به جامعه تغییر و توسعه یافته است. در همین راستا جهت ارائه خدمت مبتنی بر جامعه، تغییر در برنامه های آموزشی پرستاران ضروری است. چنین تغییر سبب می شود تا دانشجویان شرایط واقعی تجارب یادگیری مرتبط با اهداف آموزشی و خدمات مبتنی بر جامعه را بر اساس برنامه های آموزشی و درسی فراگرفته و کاربرد عملی آموخته های خود را در محیط های واقعی تجربه نمایند(1). یکی از رویکرد های یادگیری که به برنامه ریزان آموزشی کمک نموده تا همگام با نیازهای جامعه حرکت نمایند، رویکرد یادگیری با ارائه خدمت است(2). در این نوشتار با مروری بر مقالات ضمن بیان تاریخچه، به معرفی مفهوم رویکرد آموزشی با ارائه خدمت، اهداف و ویژگی های آن و نیز به فواید آن در آموزش پرستاری پرداخته می شود.

با توجه به اهمیت هوش هیجانی بر مسائل زندگی مطالعه حاج باقری و همکاران را که با هدف بررسی هوش هیجانی دانشجویان علوم پزشکی کاشان و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی در سال 91 صورت گرفته است، مورد بررسی قرار داده شد(1). در این مطالعه ارتباط هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی مد نظر قرار گرفته است. هوش هیجانی مجموعه ای از توانایی های شناختی و هیجانی به هم پیوسته است که به فرد کمک می کند تا با برقراری توازن میان افکار و هیجان های خود تصمیم گیری های صحیح داشته باشد(2). همچنین شامل توانایی کنترل هیجانات در خود و شناخت هیجانها در دیگران، پذیرش دیدگاه سایر افراد و کنترل روابط اجتماعی می باشد(3). در نتیجه لازم است در بررسی پیشرفت تحصیلی، یادگیری مهارت های لازم جهت مقابله با مشکلات، کنترل روابط احساسی و موفقیت های کاری به طور هم زمان هوش هیجانی (EQ) و هوش شناختی (IQ) نیز در نظر گرفته شود. یکی از نکاتی که در تفسیر نتایج این مطالعه باید مد نظر قرار بگیرد این مساله است که این مطالعه بر روی دانشجویان دوره کارشناسی و دکترای حرفه ای انجام شده است. با توجه به سیستم پذیرش دانشجوی رشته های علوم پزشکی در دانشگاه های دولتی به نظر می رسد کسانی که در این دانشگاه ها پذیرفته می شوند از هوش هیجانی قابل قبولی برخوردار بوده باشند. به عبارتی افرادی که از هوش هیجانی بالا و قدرت حل مساله بالا برخوردار نباشند به احتمال زیادی پیشرفت تحصیلی خوبی در مقاطع قبل از ورود به دانشگاه نداشته اند و این مساله آنها را از ورود به دانشگاه باز می دارد. بنابراین اگرچه نتایج این مطالعه از جهت ارتباط هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان بسیار کمک کننده است اما مطالعات دیگری بر روی ارتباط هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی در دوره های قبل از دانشگاه نیز ضروری به نظر می رسد. علاوه بر آن باید این نکته را در تفسیر نتایج مطالعه حاج باقری و همکاران مد نظر قرار داد که ممکن است عدم یافتن ارتباط معنادار ناشی از نزدیک بودن هوش هیجانی در افراد مورد مطالعه باشد. علاوه بر آن به علت تاثیر اختلالات روانی بر هوش هیجانی بهتر بود که معیارهای خروج مطالعه را تعریف کرده و دانشجویان مبتلا به هر گونه اختلال روانی از جمله استرس، افسردگی و بیش فعال را از مطالعه حذف یا به طور همزمان اختلالات رفتاری در دانشجویان را بررسی می کردند.