فهرست مطالب

نشریه سفینه
پیاپی 41 (زمستان 1392)

  • ویژة پژوهش های رضوی
  • تاریخ انتشار: 1392/12/18
  • تعداد عناوین: 10
|
  • صفحه 5
  • مقالات
  • آیت الله سید جعفر سید ان، محمدرضا نوروزی صفحه 12

    یکی از اهداف مهم پیامبران الهی و ائمه اطهارedfr تبیین مسائل و معارف دینی و بیان حق و باطل و روشن کردن پیروان آن دو است. همه امامانedfr این امر مهم را با در نظر گرفتن شرایط عصر خویش همواره عملی کرده اند. امام رضا(ع) با شرایط ویژه ای در عصرشان به خاطر ترجمه فلسفه و ترویج آن توسط دستگاه وقت روبرو بود، و در مناظرات فراوانی که برای تضعیف مقام علمی آن حضرت ترتیب یافته بود، به این دو امر با تلاش کامل و دقت تمام عمل نمود.

    کلیدواژگان: امام رضا(ع)، مناظرات، فلسفه، سده سوم هجری، امامت، تبیین حق و باطی
  • محسن احتشامی نیا، امین خوش رفتار صفحه 25
    نوشتار حاضر درباره مساله ترک اولی و بیان دیدگاه امام رضا(ع) در نحوه برخورد ایشان با آیاتی است که به نحوی شامل خطا یا ترک اولایی می باشد. در این مقاله، بعد از بررسی تعاریف و ادله جواز و عدم آن، درباره ترک اولی و نیز بیان دیدگاه امام رضا(ع) در باب ترک اولی به این نتیجه می رسد که از انبیاء الاهی ترک اولایی صادر نشده و خود امام رضا(ع) نیز تماما در مقام دفاع از عصمت انبیاء است.
    کلیدواژگان: امام رضا(ع)، ترک اولی، انبیاء، عصمت، معصیت
  • محبوبه رجایی صفحه 50
    در میان صفات و افعال الهی، بحث بداء از جایگاه ویژه برخوردار است تا آنجا که تاکید گردیده که خداوند هیچ پیامبری را مبعوث نکرده، مگر اینکه از او نسبت به بداء الهی میثاق گرفته است. امام رضا(ع) در مناظره با سلیمان مروزی براساس آیات قرآن به اثبات و شرح اجمالی حقیقت مفهوم بداء پرداخته اند، در این گفتار، با رجوع به آراء برخی از دانشمندان برجسته شیعه، اعم از محدثان و متکلمان و فلاسفه به تبیین معنای بداء پرداخته شده است.
    از جمله شروح علماء در این خصوص، تقریرات میرزا مهدی اصفهانی (ره) است که براساس آن به تفصیل، جنبه های مختلف مسئله بداء روشن شده است.
    کلیدواژگان: امام رضا(ع)، احادیث عقاید، بداء، سلیمان مروزی - مناظره، اصفهانی، میرزا مهدی، دیدگاه بداء، علم بلا معلوم
  • سمیه خلیلی آشتیانی صفحه 81
    در طول تاریخ تفسیر قرآن کریم از آغاز تا کنون تفاسیر متعدد و گوناگونی از آیات قرآن کریم از سوی مفسران ارائه شده است، هر مفسر با توجه به علایق و قدر علمی خود در نگارش تفسیر از روش یا روش های متفاوتی برای روشن ساختن معانی و مفاهیم آیات بهره می گیرد. ائمه: نیز به عنوان مفسران واقعی کلام وحی، که پس از پیامبراکرم(ص) آشناترین افراد به مراد و مقصود خداوند متعال هستند، روش و شیوه ای در تفسیر قرآن کریم دارند که برای شناسایی روش ایشان، تنها مستند ما روایات تفسیری است. در این پژوهش به هدف شناسایی روش تفسیری امام رضا(ع) روایات تفسیری ایشان مورد بازکاوی قرار گرفته است؛ و در این بررسی مشخص شد ایشان روشی جامع در تفسیر آیات قرآن کریم دارند، و با بهره گیری از روش قرآن به قرآن، استفاده از روایات دیگر ائمه: و همچنین روش کلامی به تفسیر آیات پرداخته اند که روش اخیر نسبت به دیگر روش ها در روایات تفسیری ایشان غلبه دارد.
    کلیدواژگان: روش تفسیری، روایات تفسیری، امام رضا(ع)
  • بخش ویژه
  • زهره اخوان مقدم، فاطمه کاظمی نعمتی صفحه 98
    این مقاله، بررسی 31 آیه از مستندات قرآنی خطبه جامع امام رضا(ع) در باب امامت را در بر دارد. این آیات، در موضوعهایی همچون: شرایط امامت، علل انحراف معاندان از خط ولایت و سرزنش آنان می باشد. نگارندگان درباره این آیات، توضیحاتی آورده اند.
    کلیدواژگان: امام رضا(ع)، احادیث، امامت - خطبه امام رضا(ع)، خطبه امامت امام رضا(ع) - مستندات قرآنی
  • سید محمد رضوی، اکرم سادات حسینی زاده صفحه 125
    یکی از موضوعاتی که شیعه و اهل سنت در مورد آن با هم اختلاف دارند، انتصابی بودن امام است. اهل سنت امامت و خلافت را انتخابی می دانند، ولی شیعیان بر این باورند که امام و خلیفه را خداوند باید نصب و پیامبر باید اعلام کند.
    شیعه براساس تعالیم معصومینedfr امام را صاحب ویژگی های خاصی می داند که اندیشه انسانی از درک و شناخت آن عاجز است و تشخیص فردی با چنین ویژگی های خاص، تنها در حیطه قدرت خداوند است.
    امام رضا(ع) در خطبه خود در مرو به عصمت، علم، افضلیت و افتراض طاعت اشاره دارد، و به برخی از آیات قرآن استناد می فرماید، که نگارنده در اینجا تنها به بررسی سه آیه پرداخته است: 124 بقره، 73 انبیاء و 68 قصص.
    در این مقاله همچنین روشن می شود که چنین جایگاهی نمی تواند حاصل سیر طبیعی پیشرفت معنوی بشر باشد که در نظریه علمای ابرار مطرح می شود.
    کلیدواژگان: امام رضا(ع) - حدیث، احادیث امامت، امام رضا(ع)، امامت - افضلیت، امامت - علم، امامت - عصمت، قرآن، دیدگاه ها در امامت
  • گزارش و معرفی
  • راضیه سلیمانی، فاطمه یزدان پناه صفحه 147
    نگارندگان در این گفتار، بیش از هفتاد پایان نامه دانشگاهی در مورد امام رضا(ع) شناسانده اند، که از سال 1323 تاکنون در دانشگاه های ایران ارائه شده است. این پایان نامه ها در حوزه های: پژوهش های قرآنی و حدیثی، عقاید و فلسفه و کلام، تحلیل های تاریخی، شرح حال، اخلاق و تربیت، ادبیات و هنر است. در تقسیم موضوعی، بیشترین تعداد پایان نامه ها مربوط به حوزه عقاید، فلسفه و کلام با 18 پایان نامه و کمترین مورد، مربوط به حوزه ادبیات و هنر رضوی با 7 پایان نامه است.
    کلیدواژه ها:
    کلیدواژگان: امام رضا(ع) - پژوهش ها، پژوهش های رضوی - پایان نامه ها، دانشگاه های ایران - پایان نامه ها
  • عبدالحسین طالعی صفحه 170
    دعبل خزاعی شاعری نامدار از سده سوم و در شمار یاران امام رضا(ع) است. و قصیده تائیه او که در حضور حضرت رضا(ع) خوانده، در میان اشعار او شهرت خاصی دارد. این مقاله، گزارشی است از حدود 150 منبع در مورد دعبل، که در چهارده بخش سامان یافته است، از جمله: کتابهای چاپی و خطی، مقالات نشریات و کتابهای مرجع، پایان نامه ها، آثار مربوط به قصیده تائیه، آثاری به زبانهای غیر از فارسی و عربی.
    کلیدواژگان: دعبل خزاعی - منبع شناسی، ادبیات شیعی - سده سوم هجری، دعبل خزاعی - قصیده تائیه
  • چکیده
  • ترجمه: تحسین بدری صفحه 191
|
  • Ayatullah Sayad Jafar Seidan, Edited By: Muhammadriza Norouzi Page 12

    one of the most important goals of prophets and infallible imams is to explain religious issues and differing rights and wrongs. All imams put this significant issue into practice regarding the social atmosphere of their time. Imam Riza due to the especial atmosphere of his time faced with translation’s movement from philosophical texts and their spread by the ruling system. He did his best to clarify truth in debates set up to weaken his scientific position.

  • Mohsen Ehteshami Nia, Amin Khosh Raftar Page 25
    the present article is about leaving priorities of prophets and imam Riza’s ideas about the verses of the holy Quran mentioning this. In the present study, after reviewing the terms and reasons of prohibition and obligations, leaving the priorities and imam Riza’s ideas about this have been mentioned, finally it is concluded that prophets had never left any priorities. Imam Riza himself is to defend prophets in terms of this shortcoming.
  • Mahbobe Rajaee Page 50
    in the discussion about God’s attributes and Acts, Bada has an special place to the point that it has been asserted God did not appoint any prophet unless He took his allegiance about Bada. Imam Riza in his discussion with Sulaiman Marvazi dealt with this issue in terms of Quranic verses to explain and prove the truth of Bada. In the present study, the author tried to clarify the meaning of Bada by referring to the ideas of Shia scholars, including narrators of traditions, Motekkalims and philosophers. One of the explanatories in this regard is the works of Mirza Mahdi Esfahani in which various aspects of Bada have been mentioned.
  • Somayye Khalili Ashtiyani Page 81
    during the history of interpreting Quran, since its beginning up to now, various interpretations from the holy verses of Quran had been offered from different interpreters. Each interpreter, according to his interests and knowledge about writing his interpretations, take advantages of a method or methods to clarify the meaning and points of verses. The infallibles, also, as the most authentic interpreters of Quran, who are the most informed people to the intention and goals of God after prophet, have their own way in interpreting Quran that to know their method the only source of us is interpreting traditions. In this study, to learn about the method of imam, we will review the traditions which are interpreted by him; in this study, we learned that he enjoyed a comprehensive method in interpreting Quran: the method of clarifying Quran by Quran, and the traditions of other infallibles: also, a method in Killam, which the last method overcomes the other two methods in his interpretations.
  • Zohre Akhavan Moghaddam, Fatemeh Kazami Nemati Page 98
    the present article includes a review over the 31 verses of Quranin documentations of the comprehend sermon of imam Riza on imamat. These verses are about the qualifications of imamat, reasons of leading astray from vilayat, and their blame. The authors explained about these verses.
  • Dr. Sayyed Muhammad Razavi, Akram Al Sadat Houseini Zade Page 125
    one of the disputable issues among Shia and Sunnite is appointing imam. The Sunnite believed that imamat is a thing of choice. But Shia believe God and Prophet of God should declare imams. Shia –According to the teachings of infallibles-, know imam to have special characteristics, which our thought is unable to comprehend. To know who deserves this great position of imamat is only at God’s power and knowledge. Imam Riza pointed to purity, knowledge, superiority… of Imams in his sermon in Marv, referring to some Quranic verses in this regard. In the present study, three verses have been reviewed: 124 Baqara, 73 Anbia, 68 Ghesas. In the present article we also learn no where or position can be the result of human beings natural spiritual advancement as it has been mentioned by Abrar scholars.
  • Razia Soleimani, Fatemeh Yazdan Panah Page 147
    the authors here introduces more than 70 thesis about imam Riza which have prepared since 1323. These thesis are about Quranic research, or research about traditions, beliefs, philosophy and Killam, historical analysis, biographies, ethics, literature and art. in dividing them based on Subject, most of them are about beliefs, philosophy and killam (18 thesis) and the least one about literature and art.
  • Abdul Husain Taleee Page 170
    De’bel Khoza’ee is a famous poem of third century and he was one of imam Riza’s companion. His Ghasida whom he read in the presence of imam Riza is very well-known. In the present article, a report including 150 resources about De’bel have been devided into 14 sections. Such as, the manuscript, and published books, articles and reference books, thesis deesertations, and works in other languages.