فهرست مطالب

مطالعات راهبردی جهان اسلام - سال پانزدهم شماره 1 (پیاپی 57، بهار 1393)

نشریه مطالعات راهبردی جهان اسلام
سال پانزدهم شماره 1 (پیاپی 57، بهار 1393)

  • 180 صفحه، بهای روی جلد: 80,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1393/10/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مقالات
  • بهزاد قاسمی* صفحه 5
    ژئوپلیتیک اسلام درباره نقش و تاثیر ارزش ها و مولفه های اسلامی بر ارتباط و کنش متقابل سه عنصر جغرافیا، سیاست و قدرت بحث می کند. ژئوپلیتیک به دو نوع سنتی و انتقادی تقسیم می شود. مقاله حاضر به تجزیه و تحلیل نوع انتقادی دوره های مقاومت گفتمان اسلامی علیه استعمار می پردازد که عرصه را برای سلطه بیگانگان تنگ کرده است. مقاومت ژئوپلیتیک اسلامی که از قرن نوزدهم به بعد شکل گرفته است. دارای چهار موج اصلی بوده است که موج سوم مربوط به انقلاب اسلامی ایران بوده و از جایگاه ویژه ای نه تنها در اسلام بلکه در کل جهان تشیع برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش؛ تحلیل جایگاه و اعتبار رهبری جمهوری اسلامی ایران در ژئوپلیتیک اسلام بر اساس نظریه دیوید ایستون است. سوال اساسی پژوهش طبق نظریه ایستون این است که چه عواملی در حفظ و ثبات جایگاه رهبری ایران در ژئوپلیتیک اسلام موثر است؟ هم چنین این پژوهش با اتکا به ابزار کتابخانه ای و بر اساس روش توصیفی تحلیلی ارائه شده است.
    کلیدواژگان: مقاومت، ژئوپلیتیک اسلام، ژئوپلیتیک شیعه، ایران، انقلاب اسلامی، دیوید ایستون
  • سعدالله زارعی* صفحه 31
    توانایی داعش در به چالش کشیدن سوریه و عراق به عنوان دو واحد از محورهای مقاومت در منطقه و اشتغالاتی که برای دولت های ایران، عراق، سوریه و حزب الله لبنان فراهم نموده است، آن را برای دشمنان به یک «فرصت طبیعی» تبدیل کرده است. در عین حال شکست داعش و جبهه النصره و سایر گروه های شبه نظامی تروریستی در مقابل حزب الله لبنان در القصیر، قلمون و حلب و نیز پیروزی های هواداران نظام سیاسی عراق در «العظیم» و «آمرلی» در مقابل این گروه ها و از اینها مهم تر شکست آنها در نفوذ به بغداد، امید دشمنان جبهه مقاومت از این گروه ها را تحت تاثیر جدی قرار داده است. بنابراین غرب در دو وضعیت متناقض حمایت و تقویت یا فاصله گرفتن از داعش و دیگر گروه های تروریستی قرار داده است.
    در عین حال سوالات بسیاری در خصوص توانایی نظامی آمریکا در مهار یک جریان امنیتی که به شکل «کلاسیک» نمی جنگد و از الگوی «جنگ نامتقارن» استفاده می کند، به وجود می آید که این مقاله در پی ارزیابی و پاسخ دادن به آنهاست.
    کلیدواژگان: تروریزم، داعش، آمریکا، جبهه مقاومت
  • نورالدین اکبری کریم آبادی* صفحه 51
    سیاست خارجی ترکیه دو جهت گیری دارد: نخست؛ حرکت به سمت غرب، دوم، حرکت به سمت شرق و مناطق پیرامونی بعد از قدرت یابی حزب عدالت و توسعه از سال 2002م. بر اساس چرخش سیاست ترکیه از غرب به شرق، پرسش اصلی این است که این کشور چگونه دو نگاه سنتی به غرب و شرق یا به عبارتی غرب گرایی و منطقه گرایی را در سیاست خارجی خود ترکیب می کند؟ فرضیه این تحقیق بیان می دارد که ترکیه در سیاست خارجی خود براساس دو پایه پرگار عمل می کند که با محور قرار دادن یک پایه ثابت آن یعنی امریکا و غرب از پایه سیار دیگر برای رسم دایره یا اندازه گیری کمان ها و شعاع دایره روابط خارجی خود استفاده می کند. ترکیه تمایل کمان را به سمت شرق و همسایگان گرفته؛ اما جهت گیری اصلی به سوی غرب است. این پژوهش توصیفی تحلیلی است و با توجه به ماهیت موضوع، شیوه گردآوری اطلاعات؛ کتابخانه ای و اسنادی بوده است.
    کلیدواژگان: ترکیه، سیاست خارجی، سیاست پرگاری، حزب عدالت و توسعه
  • احمد زارعان* صفحه 89
    با آغاز بحران سوریه، جنبش حماس که همواره از کمک ها و حمایت های همه جانبه نظام سوریه برخوردار بود و در چارچوب محور مقاومت تعریف می شد به تدریج از نظام سوریه فاصله گرفت و ضمن انتقال دفاتر خود از دمشق به دوحه، به انتقاد از سوریه و حزب الله پرداخت. هدف از نگارش این مقاله بررسی علل و عوامل فاصله گرفتن حماس از محور مقاومت است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که چه عواملی در واگرایی حماس از نظام سوریه و فاصله گیری آن از محور مقاومت در اوج بحران سوریه موثر بوده است و آینده سیاسی حماس چه خواهد بود؟ یافته های این مقاله نشان می دهد که عوامل سیاسی، هویت و تفاوت ایدئولوژیک بر کنش رهبران حماس موثر بوده اند همین طور با توجه به تحولاتی نظیر سقوط دولت اخوانی مرسی در مصر و تثبیت نظام سوریه، حماس ناگزیر از بازگشت به محور مقاومت شده است.
    کلیدواژگان: حماس، بحران سوریه، محور مقاومت، هویت، غیرت
  • هادی آجیلی*، علی صمدزاه صفحه 117
    پدیده رژیم صهیونیستی از موضوعات مهم در مطالعات خاورمیانه است. ماهیت این رژیم موجب بحران زایی در هر موضوعی شده است. در خلال سال های 2009 و 2010، ذخایر فراساحلی عظیمی نزدیک فلسطین اشغالی کشف شد. پژوهش به آثار جانبی کشف ذخایر گازی، امنیت انرژی، سازماندهی، صادرات و به چشم انداز بازارهای مختلف گاز طبیعی رژیم صهیونیستی می پردازد. مقاله درصدد است به شناخت دقیق نقش گاز در ساختار تامین انرژی و اقتصادی رژیم دست یابد. اکتشافات در حجم فعلی، بر معادلات بازار گاز اروپای شرقی یا بازارهای گاز طبیعی مایع (LNG) تاثیرگذار نیست و به افزایش مصرف گاز طبیعی در منطقه نمی انجامد. مقاله در پی آن است که تاثیر و اهمیت اکتشافات فراساحلی اخیر در حوزه شرقی دریای مدیترانه را بر امنیت انرژی رژیم بررسی کند و نشان دهد که این موضوع چگونه موجب پیدایش اختلافاتی در زمینه تعیین مرز آبی در مدیترانه شرقی شده است.
    کلیدواژگان: رژیم صهیونیستی، گاز طبیعی، دریای مدیترانه، امنیت انرژی
  • گزارش
  • پیروزی انقلاب یمن در سایه فراز و نشیب های بسیار
    جواد مددی صفحه 155
  • چکیده ها
  • چکیده عربی مقالات
    صفحه 168
|
  • Behzad Ghasemi* Page 5
    Geopolitics of Islam discusses role and impact of Islamic values and Islamic parameters on relationship and interaction among the three elements of geography, politics and power. Geopolitics has two types: traditional and critical. This paper is a critical analysis of periods of the Islamic resistance discourse that has there has been four waves of geopolitic of Islamic resistance since nineteenth century onwards. Islamic revolution was the third one which has special place not only in Shia but also in the Islamic world. This Paper aims at examining the status and credit of Iran’s leadership in the Islam geopolitics based on David Easton's theory. According to Easton theory, this study tries to find effective factors in maintainance and stability of Iran's Leadership in Islam geopolitics. This a is a descriptive – analytical rescarch conducted via library means.
  • Sadollah Zarei* Page 31
    ISIS ability to challenge Syria and Iraq as two members of the Resistant Axis in the region as well as Problems that it has made for the governments of Iran, Iraq, Syria, and Hezbollan has made a "natural Opportunity" for the enemies. Meanwhile, the failure of ISIS and Al-Nusra Front and other terrorist groups, who are fighting against Hezbollah in al- Qusayr, Qalamoun and Aleppo as well as ISIS terrorist group's defeat against Iraqi political system in al-Azim and Amerli and more importantly their failure to enter Baghdad, has faded the Resistance Axis enemies hope. Therefore, West is faced with two contradictory alternatives against ISIS, that is, supporting or distancing from and ISIS and other terrorist groups. Meanwhile, this Paper aims to answer numerous questions about America's military ability to harness a security Movenent that fights asymmetrically.
    Keywords: Terrorism, Daesh, America, Resistance Axis
  • Nooreddin Akbari* Page 51
    Turkey's foreign policy has two orientations. towards the West and towards the East and surrounding areas after Justice and Development Party (AKP) took power in 2002. Regarding a shift in Turkey's policy orientation from West to East, the key question is how Turkey pursues two traditional views to the West an to the East or Western orientalism and regionalism in its foreign policy? According to this Paper's hypothesis, Turkey's foreign policy functions as a compass that one of its arms is fixed on America and the west and the other movable arm goes round inscribing circles or measuring the radius of its foreign relation. While the arc has lean to the East and its neighbors, its main orientation is toward the west. This is a descriptive - analytical research. Regarding to the nature of the subject, the method of gathering information is based on libraray and document surveys.
    Keywords: Turkey, turkey's Foreign Policy, Justice, Development Party
  • Ahmad Zarean* Page 89
    With the beginning of the crisis in Syria, Hamas Movement wich has always enjoyed Syrian goverument's Full support, gradually distanced from it transferring its offices from Damascus to Doha, while, Hamas leaders embarked on criticizing Syria and Hezbollah. This Paper aims to examine the reasons behind separation of Hamas from Resistance Axis. In addition, this study tries to investigate the factors that led to hamas divergence from Syrian government and Resistance Axis at the peak of the Syria crisis. It will also try to predict Hamas's political future. Results of this paper show that identical, Ideological and political otherness have been effective in the political behavior of Hamas leaders. Furthermore it shows that the fall of Muslim Brotherhood in Egypt and the stabilization of the Syrian government, has made Hamas to return back to the Resistance Axis.
    Keywords: Hamas, Syria Crises, Resistance Axis, Identity, Otherness
  • Hadi Ajili*, Ali Samadzadeh Page 117
    Zionist Regime phenomenon is an important issue in the Middle East Studies. The nature of this regime has created the crises in every subject. Massive offshore reserve were discovered near occupied Palestine during 2009 and 2010. This paper examines the details of discovery of gas reserves, energy security, organizing, and prospects of different markets for Israeli regime natural gas. This paper tries to examine the role of gas in the structure of regime's energy supply and economy. Explorations in the present volume, does not effect on the equations of gas market in Eastern European, or liquefied natural gas markets and does not led to the growth of natural gas consumption in the region. This paper examines the impact and importance of recent discoveries offshore in the East of the Mediterranean Sea on energy security of the Zionist regime and shows that how this issue has created differences in determination of maritime boundary in the eastern Mediterranean.
    Keywords: The Zionist Regime, Natural Gas, Mediterranean Sea, Energy Security