فهرست مطالب

فصلنامه مطالعات روانشناختی
سال دهم شماره 3 (پیاپی 36، پاییز 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/07/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • ملوک خادمی، فاطمه عابدی صفحات 7-28
    هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی مبتنی بر آموزه های دینی بر خوش بینی و سازگاری زناشویی زوجین بود. این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش، زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره رازی شهر کرج بودند که به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (15زوج) و کنترل (15زوج) جایگزین شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه خوش بینی زوجین میراحمدی (1386) و پرسشنامه سازگاری زناشویی لاک – والاس (1959) بود. یک هفته قبل از اجرای برنامه آموزش، از هر دو گروه پیش آزمون خوش بینی و سازگاری زناشویی به عمل آمد. بعد از آنکه گروه آزمایش، 14 جلسه، برنامه آموزشی مهارت های ارتباطی مبتنی بر آموزه های دینی را دریافت کردند، از هر دو گروه پس آزمون خوش بینی و سازگاری زناشویی به عمل آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی مبتنی بر آموزه های دینی توانسته است میزان خوش بینی و سازگاری زناشویی گروه آزمایش را به طور معنا دار افزایش دهد، در حالی که میزان خوش بینی و سازگاری زناشویی گروه کنترل، تغییر معناداری را نشان نداد (05/0 P>).
    کلیدواژگان: مهارت های ارتباطی، آموزه های دینی، خوش بینی، سازگاری زناشویی
  • مهناز اخوان تفتی، بنت الهدی امیری صفحات 29-46
    پژوهش حاضر با هدف بررسی توجه انتخابی دیداری دانش آموزان نارساخوان و عادی دوره ابتدایی انجام شد. به منظور انجام دادن این پژوهش 20 دانش آموز درهریک از دوگروه در پایه های دوم، سوم و چهارم به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شدند که ازنظر سن و جنس بایکدیگر همسان بودند. روش پژوهش از نوع توصیفی، علی مقایسه ای بود و ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: آزمون توجه دیداری(اعداد و حروف) و (اشکال هندسی) و آزمون کوررنگی (ایشی هارا). نتایج آزمون t مستقل نشان داد عملکرد توجه انتخابی دیداری (اعداد و حروف) در دانش آموزان نارساخوان درسطح معناداری پایین تر از گروه عادی است. عملکرد توجه انتخابی دیداری (اشکال هندسی) در دو گروه نارساخوان و عادی نشان دهنده نبود تفاوت معنادار است. همچنین مقایسه درون گروهی دانش آموزان نارساخوان نشان داد که نمرات توجه انتخابی دیداری (اشکال هندسی) در سطح معناداری بیش از نمرات توجه انتخابی دیداری (اعداد و حروف) در همین گروه است.
    کلیدواژگان: توجه انتخابی دیداری، دانش آموزان نارساخوان
  • مهناز شریفیان، مهتاب دبیر مقدم، سمیرا حسن زاده پشنگ*، مجید صفاری نیا صفحات 47-74

    هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تاثیر برنامه ارتباط زوج ها بر افزایش کیفیت زندگی و صمیمیت زناشویی بود. از روش پژوهش نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری، زنان ناراضی از زندگی زناشویی بودند که در سال 1389، به مرکز مشاوره سپهر شهر تهران مراجعه کرده بودند، سپس40 نفر از آن ها به شیوه در دسترس انتخاب شدند و به روش نمونه گیری تصادفی ساده 20 نفر در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. بعد از آن که هر دو گروه پرسشنامه های صمیمیت در ازدواج و کیفیت زندگی را به عنوان پیش آزمون تکمیل کردند، به گروه آزمایش یازده جلسه، هفته ای یک بار و هر بار یک و نیم ساعت، برنامه ارتباط زوجین آموزش داده شد، ولی به گروه کنترل هیچ گونه آموزشی داده نشد. پس از جلسات آموزشی، پرسشنامه های صمیمیت در ازدواج و کیفیت زندگی را دوباره هر دو گروه در مرحله پس آزمون تکمیل کردند. داده های آزمون کوواریانس تک متغیره (آنکوا) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین نمرات کیفیت زندگی و صمیمیت زناشویی گروه آزمایش در پیش آزمون و پس آزمون اختلاف معنا داری وجود دارد، اما بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل اختلاف معنا داری وجود نداشت. نتایج تایید می کنند که آموزش برنامه ارتباط زوج ها بر بهبود کیفیت زندگی و صمیمیت زناشویی زنان ناراضی موثر است.

    کلیدواژگان: آموزش برنامه ارتباط زوجین، صمیمیت در ازدواج، کیفیت زندگی
  • منصور تاجداران، زینب سعیدی محمد، مریم قنبری، لیلا چراغ ملایی صفحات 79-94
    هدف از پژوهش حاضر بررسی درمان خودیاری از طریق کتاب بر اساس نظرات درمانگران و مراجعان است. پژوهش به روش پیمایشی انجام شده و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. نمونه شامل 25 نفر روان شناس و مشاور کلینیک های مشاوره و روان شناسی منطقه 6 تهران و 85 نفر از مراجعان آن ها بود. یافته های پژوهش نشان داد که اکثر روان شناسان و مشاوران کلینیک های منطقه 6 تهران با روش خودیاری از طریق کتاب در سطح متوسط (52%) آشنایی داشتند و از این روش برای درمان مراجعان خود در حد متوسط (36%) استفاده می کردند، همچنین این روش را به عنوان روش مکمل درمان مناسب نمی دانستند، از نظر اکثر آن ها میزان موفقیت این روش در آینده در حد متوسط (48%) است که می توان گفت با نظر مراجعان درباره موفقیت این روش درآینده، که اکثریت آن ها میزان موفقیت این روش را در حد متوسط (6/30%) می دانستند، تا حدودی همپوشانی دارد. همچنین میزان سودمندی این روش از دیدگاه مراجعان برای رفع مشکلاتشان از این قرار بود که 8/42% روش خودیاری از طریق کتاب را برای رفع مشکلاتشان موثر ندانسته اند. این امر با توجه به میزان آگاهی نسبتا پایینی که مشاوران و روان شناسان درباره این روش دارند و همچنین میزان استفاده کمی که از این روش داشته اند تا حدودی توجیه پذیر است که روش خودیاری از طریق کتاب برای رفع معضلات مراجعان مناسب نبوده و ترجیح اکثریت آن ها به این امر بوده است که برای رفع معضل خود از مشاوره استفاده کنند.
    کلیدواژگان: درمان خودیاری از طریق کتاب، درمانگران، مراجعان
  • غلامرضا صرامی فروشانی، نیلا آخوندی، احمد علیپور، خدیجه اعراب شیبانی صفحات 95-110
    پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی و بررسی ساختارعاملی پرسشنامه سرمایه روانی انجام شد. این پرسشنامه را لوتانز و همکاران در سال 2007 ساخته اند. جامعه آماری پژوهش کلیه کارشناسان شاغل در شرکت ایران خودرو دیزل در سال 1391 بودند که تعداد آن ها 650 نفربود. از این تعداد 250 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل عاملی با تمام اطلاعات و آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد پرسشنامه سرمایه روانی دارای چهار عامل مجزای امید، تاب آوری، خوش بینی و خودکارآمدی است. ضریب پایایی آزمون با استفاده از آلفای کرانباخ برای کل مقیاس 85/0 به دست آمد. به طور کلی نتایج مطالعه حاضر نشان داد که پرسشنامه سرمایه روانی از همسانی درونی مناسبی بهره مند است و می تواند به عنوان یک ابزار معتبر برای ارزیابی سرمایه روان شناختی کارشناسان به کار رود.
    کلیدواژگان: پرسشنامه سرمایه روانی، ساختار عاملی و اعتبار
  • حمیدرضا عریضی، زینب دارمی * صفحات 111-134

    پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر فنون تجدید قوا بر استرس های ناشی از عدم ادراک توازن میان تلاش های انجام شده و پاداش های به دست آمده، با توجه به نقش تعدیلی حمایت سازمانی ادراک شده، اجرا شد. پژوهش حاضر با روش رابطه ای (ازنوع توصیفی) انجام شد. شرکت کنندگان در پژوهش 536 نفر از کارکنان صنایع نفت و گاز، ذوب آهن، فولاد، پتروشیمی و پلی اکریل در اصفهان بودند، که به صورت تصادفی ساده انتخاب شده بودند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه بازیافت نیرو ساخته شده توسط سوننتاج و کرول (2006)، مقیاس عدم توازن تلاش- پاداش سیگریست و همکاران (2004)، پرسشنامه حمایت سازمانی ادراک شده آیزنبرگر و همکاران (1986) و تمایل به ترک خدمت عریضی و همکاران (1381) بود. برای تحلیل های آماری از نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل عدم توازن تلاش-پاداش با فنون تجدید قوا رابطه دارد و حمایت سازمانی ادراک شده نقش تعدیل گر در این رابطه دارد. به علاوه در مقایسه مدل یک بعدی با ادغام تلاش و حمایت سازمانی در یک بعد با جداسازی آن ها به عنوان بعد مستقل (مدل دو بعدی)، مدل اخیر دارای مزیت بیش تری است. حمایت سازمانی ادراک شده مستقل از عدم توازن تلاش پاداش است. مدیران باید توجه خاصی به تجارب تجدید قوای کارکنان خود کرده و تلاش کنند احساس حمایت سازمانی را در زیردستان خود پدید آورند. عدم توازن تلاش پاداش می تواند توسط دو عامل مهم یعنی حمایت سازمانی ادراک شده و تجدید قوا کاهش یابد و بنابراین نقش جبرانی آن ها می تواند بسیار مهم باشد و باید در خط مشی سازمانی مدیریت منابع انسانی سازمان لحاظ شود.

    کلیدواژگان: مدل عدم توازن تلاش، پاداش، فنون تجدید قوا، حمایت سازمانی ادراک شده، میل به ترک خدمت
  • عبدالزهرا نعامی، پریسا حسینی کوکمری*، الهام بهزادی صفحات 135-158

    هدف پژوهش حاضر تعیین نقش متغیرهای رهبری تحولی، اشتیاق شغلی، تطابق شخص-محیط و تعهد حرفه ای، در پیش بینی این سازه سازمانی بود. مشارکت کنندگان پژوهش شامل210 نفر ازپرستاران بیمارستان های شهر اهواز بود که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. از پرسشنامه های عملکردانطباقی چابانیر-وارن و همکاران(2010)،رهبری تحول آفرین کارلس، ویرینگ و مان (2000)، اشتیاق شغلی سکاوفیلی و باکر (2002)، تطابق شخص-محیط کیبل و دورو (2002) و تعهد حرفه ای میر، آلن و اسمیت (1993) برای اندازه گیری متغیرها استفاده شد.نتایج پژوهش نشان دادکه روابط مثبت و معناداری بین هرکدام از متغیرهای پیش بین با متغیر ملاک وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که اشتیاق شغلی؛ تطابق شخص-محیط و رهبری تحولی به ترتیب بیش ترین نقش را در تبیین واریانس عملکرد انطباقی دارند. و این متغیرهای پیش بین 49 درصد از واریانس عملکرد انطباقی را تبیین می کنند. با توجه به اهمیت عملکرد انطباقی به عنوان یک سازه سازمانی جدید در افزایش کارآیی و اثربخشی عملکرد فردی و سازمانی، نتایج این پژوهش متغیرهای مهمی را برای افزایش عملکرد انطباقی مطرح کرده است.

    کلیدواژگان: اشتیاق شغلی، تطابق شخص، محیط، تعهد حرفه ای، رهبری تحولی، عملکرد انطباقی
|
  • Molouk Khademi, Fateme Abedi Pages 7-28
    Effectiveness of communicative skills training based on religious teachings on marital optimism.
    Keywords: communicative skills, religious trainings, optimism, marital adjustment
  • Mahnaz Akhavan Tafti, Bentolhoda Amiri Pages 29-46
    In present research visual selective attention of regular and dyslexic primary students were examined. Research sample comprised of 20 students from second, third and fourth grade in each group, using cluster random sampling. Groups were matched in terms of age and sex. Research method was descriptive, causal comparative. Visual attention test of letters and numbers, visual attention test of geometrical figures and Ishihara color blindness test were used as the tools for data collection. The independent t-test results showed: visual selective attention scores (numbers and letters) in dyslexic students was significantly lower than regular students. The visual selective attention scores (geometrical figures) in dyslexic and regular students showed no significant difference. Within- group comparison showed visual selective attention scores of dyslexic students for numbers and letters was significantly lower than their scores in geometrical figures test.
    Keywords: visual selective attention, dyslexic students
  • Mahnaz Sharifian, Mahtab Dabir Moghadam, Samira Hasanzadeh Pashang, Majid Saffarinia Pages 47-74

    The purpose of this study was to investigat the effectiveness of couple's communication program training on quality of life and marital intimacy. The method of study was a quasi-experimental research by pre test and post test with control group. Statistical population was all of unsatisfied women from their married life who had referred to Sepehr Counseling Center on 1389 in Tehran city. Then among them 40 unsatisfied women selected availably then via simple random sampling method, 20 women engaged in control group & 20 women in experimental group. Then, the marriage intimacy and quality of life questioners as pre test were completed by both groups, couple's communication program was taught to experimental group over once week and 90 minute each time in eleven sessions, but control group wasnt given any training. After the training sessions the marriage intimacy and quality of life questioners as post test were completed by both groups again. Data were analyzed using ANCOVA analysis of variance. Results showed that there were significant differences between marital intimacy and quality of life scores in pre test and post test in experimental group but significant differences werent between scores of pre test and post test in control group. These results confirm that the couple's communication program training was effective on improving unsatisfied women's quality of life and marital intimacy.

    Keywords: Couples communication program training, marriage intimacy, life quality
  • Mansoor Tajdaran, Zeynab Saeedi Moghadam, Maryam Ghanbari, Leila Cheragh Mollai Pages 79-94
    The aim of the present study was to examine self-help treatment through books according to comments by therapists and clients.. The study is conducted in the form of survey and data required are gathered through administrating of questionnaire designed by the researchers. Sample of the study were 25 psychologist and clinical therapist of 6th district of Tehran and 85 clients of theirs. Findings revealed that most of psychologist and clinical therapist of 6th district of Tehran were in average (52 percent) familiar with book therapy. Also in average (36 percent) of them used this method for client's treatment. They believed that book therapy cannot be used as a complementary method to treatment. According to what most of them believed, that this method will be successful in future (48 percent) which in fact overlaps with patient's view who believed the same that This method will be Successful in future (30/6 percent). Furthermore from client's perspective, the method utility for problem solving was as follows: 42/8 percent of them believed that book therapy does not help them in problem solving. Book therapy inappropriateness for client's problems and its rare use is generally due to therapist and psychologists little knowledge of the method. Most of therapist and psychologists prefer consultation.
    Keywords: Self, help treatment through books, therapists, clients
  • Gholam Reza Sarami Forushi, Nila Akhundi, Ahmad Alipor, Khadijeh Arab Shibani Pages 95-110
    The present study aimed to validate and verify factor structure of psychological asset questionnaire. This inventory devised by Luthans and colleague in 2007. Statistical population included all experts working in Iran Kodro Diesel Company including 650 people in 1391. Of this total, 250 samples were selected through systematic random sampling. For data analysis, factor analysis method was used with all data and Cronbach's alpha. Factor analysis results revealed that psychological asset questionnaire contains four separate factors including: hope, resiliency, optimism, and efficacy. Test reliability coefficient was obtained 0.840 for total scale using Cronbach's alpha. The overall results of the study showed that psychological asset questionnaire has good internal consistency and can be used as a valid tool for assessing expert's psychological asset.
    Keywords: psychological asset questionnaire, factor structure, reliability
  • Hameed Reza Oreyzi, Zeynab Darami Pages 111-134

    The aim of the present study was to examine self-help treatment through books according to comments by therapists and clients.. The study is conducted in the form of survey and data required are gathered through administrating of questionnaire designed by the researchers. Sample of the study were 25 psychologist and clinical therapist of 6th district of Tehran and 85 clients of theirs. Findings revealed that most of psychologist and clinical therapist of 6th district of Tehran were in average (52 percent) familiar with book therapy. Also in average (36 percent) of them used this method for client's treatment. They believed that book therapy cannot be used as a complementary method to treatment. According to what most of them believed, that this method will be successful in future (48 percent) which in fact overlaps with patient's view who believed the same that This method will be Successful in future (30/6 percent). Furthermore from client's perspective, the method utility for problem solving was as follows: 42/8 percent of them believed that book therapy does not help them in problem solving. Book therapy inappropriateness for client's problems and its rare use is generally due to therapist and psychologists little knowledge of the method. Most of therapist and psychologists prefer consultation.

    Keywords: Self, help treatment through books, therapists, clients
  • Abdolzahra Naami, Parisa Hosseini Koukamari, Elham Behzady Pages 135-158

    In this research the relationship between transformational leadership, job engagement, person-Environmental fit and Occupational commitment with adaptive performance were investigated. Using a random method, 210 nurses were selected from the whole nurses of ahwaz hospitals. They were assessed by adaptive performance Questionnaire (Charbonnie –Voirin, El Akremi, Vandenberghe, 2010); general transformational leadership Questionnaire (Carless, Wearing, Mann,2000); Job engagement Questionnaire (Schaufeli, Bakker, 2002); Person - Environment fit Questionnaire (Cable, Derue, 2002); and occupational commitment Questionnaire (Meyer, Allen, Smith,1993).Results indicated that all of predictor variables were positive correlated with adaptive performance and its dimensions. Moreover hierarchical regression analyses revealed that job engagement, person-environment fit, transformational leadership, in order to have the greatest role in explaining the variance of adaptive performance. this predictor variables account for 49 percent of variance of adaptive performance. Considering the importance of adaptive performance of a new variable in increase efficiency and effectiveness of individual and organizational performance, this research had raised important variables to enhance adaptive performance.

    Keywords: Job engagement, Person, environmental fit, Occupational commitment Transformational leadership, Adaptive performance