فهرست مطالب

اقتصاد مقداری - سال نهم شماره 3 (پیاپی 34، پاییز 1391)

فصلنامه اقتصاد مقداری
سال نهم شماره 3 (پیاپی 34، پاییز 1391)

  • بهای روی جلد: 10,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1391/05/10
  • تعداد عناوین: 6
|
  • علی ارشدی* صفحه 1
    هدف اساسی این مقاله بررسی چگونگی گسترش بهینه ی حجم پول در شرایطی است که سیاست گذار در خصوص وجود رابطه میان تورم و بیکاری (برقراری رابطه ی فیلیپس) اطمینان لازم را ندارد. یافته های پژوهش نشان می دهد که اولا وجود رابطه میان تورم و بیکاری در ایران تایید نمی گردد و ثانیا بر اساس بهینه یابی تابع زیان تعریف شده برای بانک مرکزی که تنها در برگیرنده ی تورم می باشد مسیر گسترش حجم پول طی شده تا کنون از مسیر بهینه استخراج شده فاصله داشته و این موضوع به خصوص در دوره ی 1385-1360 تشدید گردیده است.
    کلیدواژگان: سیاست پولی، بیکاری، هدف گذاری تورمی، منحنی فیلیپس
  • ناصر خیابانی*، حسین امیری صفحه 25
    این مقاله، تاثیر شوک های قیمت و تولید نفت خام را بر متغیرهای کلان اقتصادی در ایران و در قالب یک مدل DSGE اقتصاد باز بررسی می نماید. برای این منظور، کانال انتقال شوک های نفتی متناسب با ساختار اقتصاد ایران تصریح گردیده است. نتایج شبیه سازی مدل نشان می دهد که شوک های نفتی بر تولید، سرمایه گذاری و موجودی سرمایه اثر منفی دارد، ولی تورم، مصرف و هزینه ی نهایی را افزایش می دهد. از طرفی، شوک های نفتی بر مخارج دولت و حجم پول اثر مثبت دارد. این نتایج ضمن تایید فرضیه ی نفرین منابع در اقتصاد ایران، نشان می دهد که شوک های نفتی نقش کلیدی در شکل گیری سیاست های پولی و مالی و تورم بازی می کند. ازاین رو، به منظور جلوگیری از پیامدهای سوء ناشی از شوک های نفتی پیشنهاد می گردد، ضمن انجام نظارت مستمر بر موجودی حساب ذخیره ی ارزی و صندوق توسعه ی ملی، سازوکارهایی در جهت کاهش سلطه ی دولت بر بانک مرکزی و حفظ اصالت بانک مرکزی در انجام دو وظیفه ی عمده ی این نهاد یعنی حفظ ارزش پول ملی و کنترل تورم صورت پذیرد.
    کلیدواژگان: شوک قیمت نفت، درآمدهای نفتی، مدل DSGE اقتصاد باز، اقتصاد ایران
  • حشمت الله عسگری*، بهروز بادپا صفحه 61
    طلاق یکی از مسائل و مشکلات اجتماعی در جامعه است و متاسفانه آمار طلاق در ایران نیز رو به افزایش است. اخیرا، اقتصاددانان و جامعه شناسان در آسیب شناسی بسیاری از مسائل اجتماعی مانند طلاق به ریشه های اقتصادی این معضلات از جمله موضوع درآمد و نوسانات آن توجه ویژه ای پیدا کرده اند. از این رو در این تحقیق اثر نوسانات درآمد خانوار روی طلاق در ایران بررسی شده است. همچنین، نوسانات درآمد خانوار به دو جزء شوک های موقت و شوک های پایدار تفکیک شده و اثر هر دو جزء بر طلاق مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق از داده های ترکیبی در سطح کشور شامل 30 استان از سال 1383 تا سال 1390 استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در سطح خطای 5 درصد، شوک های موقت درآمد خانوار موجب افزایش نرخ طلاق می شوند اما، شوک های پایدار درآمد خانوار بر نرخ طلاق اثر معناداری ندارند. علاوه بر این، در تحقیق حاضر برخی از عوامل موثر بر احتمال طلاق نیز بررسی شده است. بر اساس نتایج تحقیق، متغیرهای نرخ بیکاری، نرخ مشارکت اقتصادی زنان و شاخص مسکن بر نرخ طلاق دارای اثر مثبت و معنادار هستند اما نرخ سواد و درآمد خانوار بر نرخ طلاق اثر منفی می گذارند. نسبت شهرنشینی نیز بر نرخ طلاق اثر مثبت و معناداری داشته است.
    کلیدواژگان: شوک های موقت و پایدار درآمد خانوار، طلاق، داده های ترکیبی
  • حسین محمدی*، پریسا علیزاده صفحه 87
    درجه ی بالایی از بی ثباتی صادرات برای کالاهای اولیه می تواند اثر سوء بر رشد کشورهای در حال توسعه داشته باشد. هر گونه بی ثباتی در درآمد های ارزی موجب خواهد شد که برنامه ریزی های توسعه ی اقتصادی در فضایی نامطمئن صورت گیرد. در این تحقیق برای اندازه گیری نوسانات تجاری بخش کشاورزی طی دوره ی 90-1360 از فیلتر هدریک-پرسکات، هم چنین مدل مارکف سوئیچینگ دو رژیمه بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در 14 سال از سال های مزبور افزایش و در 17 سال کاهش بر فعالیت های صادراتی بخش کشاورزی حاکم بوده است. طول دوره های کاهش از طول دوره های افزایش بیشتر و دوره های افزایش از تندی بیشتری نسبت به دوره های کاهش برخوردار بوده اند. بنابر این در دوره ی مورد بررسی بخش کشاورزی بیشتر دارای نوسانات کاهشی صادرات بوده است که این موجب کاهش قدرت کشور در صادرات محصولات غیر نفتی خواهد شد و این اثرات در زیر بخش های آن نیز مشخص است، واضح است که این موجب از دست رفتن بازارهای جهانی صادرات محصولات کشاورزی شده و وابستگی کشور را به واردات این محصولات افزایش داده است. بنابراین بررسی عوامل موثر بر نوسانات کاهشی و عدم پایداری افزایش صادرات در بخش کشاورزی می تواند در توسعه ی صادرات این زیر بخش موثر باشد.
    کلیدواژگان: بخش کشاورزی، نوسانات تجاری، فیلتر هدریک، پرسکات، مدل مارکف سوئیچینگ
  • آزاد خانزادی*، سمیرا حیدری صفحه 107
    می توان تولید کل یک جامعه را حاصل انباشت و تعامل سه نوع سرمایه دانست: نخست سرمایه ی فیزیکی که از طریق بهبود در کیفیت ابزار و ماشین آلات، بهره وری نیروی کار را افزایش می دهد و از این طریق رفاه را بهبود می بخشد، دوم سرمایه ی انسانی که به شکل مهارت ها، آموزش، تعلیم و کارآموزی تحقق می یابد و سوم، سرمایه ی اجتماعی که با تسهیل، تسریع و کم هزینه ساختن مبادله های اقتصادی موجب افزایش بهره وری می شود. بر این اساس و با توجه به اهمیت افزایش بهره وری در رشد و توسعه ی اقتصادی کشور، در مطالعه ی حاضر به بررسی تاثیر متغیرهای نرخ رشد سرمایه ی ثابت ناخالص به عنوان شاخص سرمایه ی فیزیکی، نرخ باسوادی (سواد و پوشش تحصیلی) به عنوان شاخص سرمایه ی انسانی و شاخص ریسک بین-المللی کشور (ICRG) به عنوان شاخص سرمایه ی اجتماعی بر بهره وری کل عوامل تولید، با استفاده از روش ARDL و طی دوره ی زمانی 1388-1371 پرداخته شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از برآورد مدل، سرمایه ی فیزیکی تاثیر معناداری بر بهره وری ندارد، اما سرمایه های انسانی و اجتماعی، به عنوان عواملی مهم در افزایش بهره وری، هم در کوتاه مدت و هم در بلندمدت تاثیر مثبت و معنی-دار بر بهره وری دارند.
    کلیدواژگان: سرمایه ی انسانی، سرمایه ی فیزیکی، سرمایه ی اجتماعی، بهره وری کل عوامل تولید
  • بهزاد سلمانی*، پرویز محمدزاده، مریم صارمی صفحه 127
    پیدایش اینترنت و فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان ارمغان هزاره سوم، عرصه های گوناگون زندگی بشر را متحول کرده است. اینترنت با از میان بردن محدودیت های زمانی و مکانی در روابط اقتصادی، هزینه های ناشی از ارتباطات را به شدت کاهش داده است. یکی از مهم ترین فرایندهای اقتصادی که در حوزه ی تجارت بین الملل با ارتباط مستقیم و غیرمستقیم بین کشورها میسر می شود، جریان تجارت خدمات است که اینترنت توانسته در قالب فرایند نوین تجارت به طور قابل ملاحظه ای آن را رونق بخشد. هدف این مطالعه بررسی اثر توسعه اینترنت بر تجارت بین الملل خدمات کل کشورهای جهان است. در این راستا با استفاده از روش داده های تابلویی و بهره گیری از مدل جاذبه تعدیل شده، اثر توسعه ی اینترنت بر تجارت خدمات در دوره ی زمانی 1990- 2011 برآورد شده است. نتایج به دست آمده از تخمین مدل، تاییدکننده ی وجود ارتباط مثبت و معنی دار بین اینترنت و تجارت خدمات است. همچنین بین تجارت خدمات و تولید ناخالص داخلی، عمق مالی و جمعیت ارتباط مثبت وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل حساسیت مدل نیز نشان می دهد، نتایج نسبت به تغییر بازه ی زمانی، نمونه ی آماری، متغیر جایگزین اینترنت و متغیر وابسته حساس نبوده است.
    کلیدواژگان: تجارت خدمات، اینترنت، مدل جاذبه
|
  • Ali Aarshadi* Page 1
    This paper is aimed at determining optimum monetary policy (MP) under uncertainty conditions. Existing obscurity about the relationship between inflation and unemployment may cause error for monetary policy. The findings of this paper show: first, the negative relationship between inflation and unemployment has not been confirmed. Second: based on Central Bank optimizing lose function, the travelled track of money volume is far from optimum trend, especially during the period of 1360-1385. Further, the main outcome shows that Central Bank should control inflation rate rather than unemployment. In fact monetary policy should concentrate on controlling inflation rate and ignore employment target.
    Keywords: Monetary policy, inflation, uncertainty
  • Naser Khiabani*, Hossein Amiri Page 25
    In this paper we will investigate the impact of price and production shocks of crude oil on macroeconomic variables in Iran using an open economy DSGE model. To this end, the transmission channels of oil shocks have been specified in accordance with the structure of the Iran economy. Simulation results of the model show that oil shocks has negative effect on output, investment and capital stock, but cause increase in inflation, consumption and marginal cost. On the other hand, oil shocks have a positive effect on government spending and money supply. These results confirm the hypothesis of the resource curse in the economy of Iran and show that oil shocks played a key role in shaping monetary and fiscal policies and inflation. Hence in order to avoid bad consequences resulting from oil shocks, it is suggested that Central Bank keeps its supervision on the exchange reserve account and national development fund. Furthermore, it is suggested that there should be mechanisms to reduce the dominance of the government on Central Bank and maintaining authenticity of Central Bank in doing its two main tasks: keeping the value of the national currency and controlling inflation.
    Keywords: Oil price shock, oil revenues, DSGE model of open economy, iran economy
  • Heshmat Asgari*, Behrooz Badpa Page 61
    Divorce is one of the social problems in our society and unfortunately، the divorce rate is increasing in Iran. Recently، Economists and sociologists have concentrated on economic issues as the root of many social problems such as divorce. In this paper، we investigate the effect of household income volatility on divorce in Iran by separating the household income shocks into transitory and permanent components. The study uses panel data of 30 states in Iran for the period of 2004-2012 (8 years). We find that at the 5% significant level، transitory household income shocks increase the rate of divorce، while the rate of divorce is not affected by permanent household income shocks. Moreover، some factors affecting the rate of divorce are examined in this study. The results at 5% significant level show that unemployment rate، women''s economic participation rate and region-of-residence index have positive and significant effect on the divorce rate. However، literacy rate and household income have negative effect on divorce rate. Urbanization ratio (at the %10 significant level) has also positive and significant effect on divorce rate.
    Keywords: Transitory, permanent household income shocks, Divorce, Panel data
  • Hosein Mohammadi*, Parisa Alizadeh Page 87
    High degree of instability in exports of primary goods, can lead to negative effect on economic growth in developing countries. Any instability in the foreign exchange revenues will cause uncertainty in economic development planning. To measure the agricultural trade volatility, hodrick–prescott filter and the Markov switching model in two regimes were used for the period of 1981- 2011. Our findings indicate that in 14 years increasing and in 17 years declining has been take place in agricultural export activities. The years of declining were longer than years of increasing. Increasing periods have more steepness than declining periods. Thus, during the study period, the agricultural sector has been more declining volatility in exports, resulting in vulnerability of non-oil exports. This effect also exist in the agriculture.
    Keywords: Agriculture, Business Fluctuations, Hodrick–Prescott filter, Markov Switching Model
  • Azad Khanzadi*, Samira Heidari Page 107
    The production of a country can be achieved by accumulation and interaction of three kinds of capital. First, physical capital through improvements in quality of tools and machinery and increases in labor productivity and thereby improve welfare, Second, human capital that will be realized in the form of skills, education and training; and Third, social capital that facilitate, expedite and reduce the cost of economic exchange and thus increase the productivity. Thus, using ARDL model for the period of 1992-2009, this paper, examines the effect of variables: growth rate of gross fixed capital as an indicator of physical capital, the rate of literacy (literacy and education coverage) as an indicator of human capital and international risk index (ICRG) as an indicator of social capital on total factor productivity. Results show that physical capital has no significant effect on productivity, but human and social capitals have positive and significant effects on productivity both in short-run and long-run.
    Keywords: Human capital, physical capital, social capital, total factor productivity, Iran
  • Behzad Salmani*, Parviz Mohamadzadeh, Maryam Saremi Page 127
    The emergence of Internet, communication and information technology as the third millennium gift, have changed various aspects of human life. Internet has dramatically reduced the communication costs due to removing time and place limitation of economic transactions Services trade is part of international trade. Increase in services trade is mostly due to development of internet systems around the world. The purpose of this research is to study the effect of internet development on international services trade of all countries in the world. To do that, using panel data method and adjusted gravity model, we have examined the effect internet development on service trade. The results proved a positive and significant relation between internet and services trade. Furthermore, there is a positive and significant relation between services trade and gross domestic product, financial depth, and population. The outcomes from analyzing sensitivity model also showed that the results are not sensitive to the change of time period, statistics sample, and internet replacement.
    Keywords: Trade in Services, Internet, Gravity Equation