پژوهشنامه بیمه
سال نوزدهم شماره 1 (بهار 1383)

در این مقاله سعی شده است ابعاد مختلف تعامل بین سه مبحث (1) ابزار فرهنگ سازی (2) عوامل ایجاد حرکت و هدایت فرهنگی (3) محیط اجتماعی - فرهنگی در چارچوب مدیریت راهبردی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. لذا با توجه به مفهوم فرهنگ و مطالعات اجتماعی - فرهنگی در جوامع صنعتی که به منظور فرهنگ سازی لازم برای تامین نیازهای اجتماعی جدید و ناشی از تحولات تکنولوژیکی، اقتصادی و سیاسی هدایت و مدیریت می شود و همچنینی با توجه به نقش نهادها و سازمان ها در تحول فرهنگ جوامع مختلف روش های فرا آموزشی فرهنگ سازی و به عبارت دیگر مدیریت فرهنگی مورد توجه و تاکید قرار می گیرد.

در این مقاله به بررسی تاثیرهای فناوری اطلاعات (Information Technology) در صنعت بیمه از زاویه فرهنگ سازی و اطلاع رسانی و کاهش زیان های هنگفتی که هم اکنون متوجه این صنعت است، می پردازیم، در این راستا بیمه شخص ثالث و عوامل موثر در آن (از زاویه فرهنگ مورد استفاده، سود و زیان، حق بیمه) را به کمک آمار واقعی تصادفات تحلیل کرده و چشم اندازی از تاثیرات به کارگیری مناسب فناوری اطلاعات را در این زمینه و سایر رشته های بیمه جهت ارتقای فرهنگ عمومی بیمه در کشور و تعدیل حق بیمه پرداختی توسط مردم و بهبود خدمات رسانی به جامعه ارائه خواهیم کرد.

توجه به بحث های نظری به عنوان اصول بنیادین تحول در فرهنگ بیمه انکار ناپذیر است. اما آنچه صنعت بیمه کشور به آن نیاز دارد، ارائه الگوهای کاربردی در نهادینه نمودن ارزش های بیمه ای برای پوشش خطرات بالقوه و در کمین مردم کشور است. اصولا میزان گسترش فرهنگ بیمه با توجه به میزان رشد حق بیمه در تولید ناخالص داخلی در این بخش ارزیابی می شود.

در این مقاله با توجه به تعریف های بیمه، ویژگی ها و خصوصیات مشترک رشته ها و محصولات بیمه ای با مروری بر ساختار صنعت بیمه و نیز وضعیت و ترکیب خدمات بیمه ای و اشاره به برخی از تجربه های نویسنده، به نقش و اهمیت ساختار صنعت بیمه و رفتار بیمه گران و شاغلان در آن در شناساندن و ارتقای فرهنگ بیمه ای در بازار پرداخته می شود.

سال 1376 یکی از نقاط عطف تلاش های انجام شده برای فرهنگ سازی بیمه در کشور است. در این سال، برای نخستین بار در یکی از کتابهای درسی یعنی کتاب تعلیمات اجتماعی پایه دوم راهنمایی، درسی به معرفی بیمه اختصاص داده شد. به این ترتیب، از این سال کلیه دانش آووزان کشور (به غیر از دانش آموزانی که پیش از ورود به این پایه ترک تحصیل می کنند) در حد مطالب درس مذکور و مطالب کمک درسی جانبی آن، با بیمه آشنا می شوند.

این مقاله به مطالعه شناخت و بررسی عوامل موثر بر فرهنگ بیمه در جامعه می پردازد. در این راستا سه نهاد و مولفه اصلی و تاثیر گذار بر فرهنگ بیمه، یعنی بیمه مرکزی ایران، شرکت های بیمه و بیمه گذاران شناسایی شده است هم چنین دراین مقاله به صورت تفصیلی عوامل مرتبط با شکل دهی فرهنگ سازمانی در ده ویژگی مورد بحث قرار گرفته است و در نهایت با شناسایی عوامل فوق، مجموعه وظایف نهادا و مولفه های اصلی جهت ارتقای ترویج فرهنگ بیمه پیشنهاد شده است.