فهرست مطالب

پژوهش حقوق خصوصی - پیاپی 9 (زمستان 1393)

فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی
پیاپی 9 (زمستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/12/25
  • تعداد عناوین: 6
|
  • میثم اکبری دهنو، مرتضی شهبازی نیا، محمد باقر پارساپور صفحات 9-32
    بهره مندی از راهکار تضمین، به منظور حصول اطمینان از اجرای به هنگام تعهدات قراردادی متعهد، یکی از راهکارهای مناسب برای مقابله با عهد شکنی احتمالی متعهد است.
    برخلاف کنوانسیون بیع بین المللی کالا در حقوق داخلی، تصور جایگاهی قانونی و البته قاعده مند برای نقض احتمالی، مشکل است؛ با وجود این در موارد قابل توجهی، در حقوق ایران می توان مصادیقی را یافت که ضمن استفاده از مبانی نظریه نقض احتمالی، از راهکار تضمین برای مقابله با عهد شکنی احتمالی متعهد استفاده شده است.
    به عقیده نگارندگان، تا زمان رفع خلا قانونی در این زمینه (مقابله با عهد شکنی احتمالی متعهد)؛ می بایست از این فرصت به نفع خود سود جست؛ و با بهره گیری از مبانی مطالبه تضمین جهت ایفای به هنگام تعهدات قراردادی در حقوق داخلی، به مقابله با این پدیده پرداخت.
    کلیدواژگان: نقض احتمالی قرارداد، تضمین، کنوانسیون بیع بین المللی کالا، حقوق ایران
  • محمدتقی رفیعی، امین طاهرخانی صفحات 33-61
    اعمال محدودیت زمانی، پیرامون حق اقامه دعوا در قراردادهای تجاری بین المللی علاوه بر جلوگیری از بی ثباتی و حفظ منافع طرفین، به عنوان یک ضرورت نیز قلمداد می شود. مدت مرور زمان در کنوانسیون همانند مقررات متحدالشکل تجاری چهار سال تعیین شده در حالی که این بازه زمانی در مقررات دو سند دیگر سه سال تعیین گردیده است. مبدا مرور زمان در تعیین این بازه ی زمانی نقش ویژه ای را ایفا می نماید. طبق مقررات کنوانسیون، مرور زمان از هنگامی آغاز می شود که ادعا شکل گرفته باشد. در ماده 725-2 مقررات متحد الشکل تجاری آمریکا نیز، همین معیار مورد توجه قرار گرفته است. از این رو در ارتباط با تعیین مبدا مرور زمان، جز در مواردی که حق فسخ ایجاد شده؛ مقررات متحدالشکل تجاری با کنوانسیون هماهنگ و سازگار است. این امر به این دلیل است که در مقررات متحدالشکل تجاری امریکا در غالب موارد به استثنای دعاوی ناشی از تقلب، از اعمال «قاعده ی کشف» برای تعیین مبدا مرور زمان خودداری شده است. در حالی که در یونیدغای 2010 و چارچوب کلی ارجاع، پیرامون تعیین مبدا مرور زمان «قاعده کشف» در کلیه موارد اعمال گردیده است. به همین سبب جز در ارتباط با دعاوی ناشی از تقلب، مقررات کنوانسیون با دو سند اخیر هماهنگ و سازگار نمی باشد.
    کلیدواژگان: مدت و مبدا مرور زمان، مواد 8 تا 13 کنوانسیون مرور زمان، ماده 725، 2 مقررات متحدالشکل تجاری ایالات متحده امریکا، ماده 203، 7III، چارچوب کلی ارجاع، ماده 2، 10 یونیدغای2010
  • محمد سلطانی صفحات 63-100
    معاملات در بازار اوراق بهادار کشورمان به خرد، بلوک و عمده تقسیم می شوند. در معاملات بلوک و عمده حجم بیشتر و قابل توجهی از سهام شرکت جابجا می شود. قیمت سهام این نوع معاملات عموما از معاملات خرد بالاتر است و سازوکار انجام معامله و تسویه نیز تفاوت هایی با معاملات خرد دارد. معامله عمده بر اساس زمان تسویه ثمن به دو نوع عادی و شرایطی تقسیم می شود. فرایندی که طی آن سهام موضوع فروش به خریداران بالقوه عرضه می شود و آن سهام در سیستم معاملاتی خریداری می شود میان معاملات عمده عادی و عمده شرایطی مشترک می باشد، اما نحوه تحقق معاملات عمده شرایطی، روال متفاوتی را طی می کند. در معاملات عمده عادی، مبادله عوضین ظرف 3 روز انجام می شود؛ اما در معاملات عمده شرایطی، در حالی که انتقال سهام در زمان قطعیت معامله صورت می گیرد، پرداخت بخشی از ثمن، خارج از سازوکار بورس یا فرابورس و به صورت موجل انجام می پذیرد. بر همین اساس، این نوشتار به بررسی معاملات عمده سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران تفاوت ها و شباهت های قواعد حاکم بر معاملات عمده در این دو بازار می پردازد.
    کلیدواژگان: معامله عمده، معامله بلوک، سهام، بورس، فرابورس
  • محمدحسن صادقی مقدم، مجتبی شفیع زاده خولنجانی صفحات 101-122
    حق استیفای دین از حقوق دائن نسبت به مدیون به شمار می رود. امکان «استیفای دین از اعضای بدن مدیون»، از موارد قابل بحث بوده که در این مقاله با تبیین چگونگی استیفای دیون از ممتنع، یعنی مواردی مانند «الزام»، «اعمال ولایت حاکم» بر وی برای پرداخت دین از «اموال دائن» و «حبس» و قواعد مربوط به افلاس، امکان یا عدم امکان استیفای دین از اعضای بدن انسان ضمن بررسی رابطه انسان با اعضای بدن خود و مالیت یا عدم مالیت آنها مورد بحث قرار گرفته شده است. با توجه به اعتقاد به «مالیت اعضای بدن انسان» و رابطه «سلطه و استیلا» و نه «مالکیت» بین انسان و اعضای بدن خود، به این نتیجه نائل می گردیم که اعضای بدن جزء اموال و دارایی های فرد محسوب نشده و لذا امکان الزام و اجبار به جداسازی اعضای بدن شخص زنده یا مرده جهت ادای دیون وی وجود ندارد. اگر چه در صورت فروش اعضای میت، ادای دین وی از عوض یکی از موارد استفاده آن است.
    کلیدواژگان: استیفای دین، رابطه انسان با اعضا، اعضای بدن، مالیت، افلاس، مدیون، الزام
  • سید محمدصادق طباطبایی صفحات 123-147
    قرارداد استفاده ازروش مادرجانشین قراردادی است که بر اساس آن زنی می پذیرد جنین به دست آمده از اسپرم و تخمک زوج متقاضی را در رحم خود پرورش دهد و پس از وضع حمل، نوزاد را به آنها تحویل دهد. این قرارداد نوظهور پرسش های فراوانی را فرا روی فقها و حقوق دانان قرارداده است. یکی از مهم ترین مسائل در این رابطه، تعیین ماهیت حقوقی قرارداد استفاده از رحم جایگزین است، زیرا این موضوع که توافق اراده ها در این زمینه در قالب کدام عقد یا قرارداد مندرج شود، برتعیین روابط حقوقی طرفین این قرارداد تاثیر بسیاری دارد. فقها و حقوق دانان از بین قالب های عقدی، اجاره اشیاء، اجاره اشخاص، جعاله، عاریه، ودیعه، صلح و ماده 10 قانون مدنی را قالب های مناسبی برای این توافق دانسته و برآن استدلال کرده اند. درمقاله حاضرانعقاد قرارداد مادر جانشین از طریق نهادهای حقوقی مزبور مورد بررسی و نقد قرار گرفته و ضمن رد قابلیت انطباق قرارداد مزبور باعقود معین، در نهایت بر امکان انعقاد این قرارداد در قالب ماده 10 قانون مدنی استدلال شده است.
    کلیدواژگان: روش های کمک باروری، قرارداد مادر جانشین، والدین حکمی، مادر جانشین، ناباروری
  • همایون مافی، مهدی فلاح صفحات 149-170
    یکی از پرکاربردترین تعهدات مستقل بانکی در حقوق تجارت بین الملل ضمانتنامه بانکی عندالمطالبه است. این ابزار به دلیل عندالمطالبه بودن، همیشه در معرض خطر مطالبه من غیرحق ذی نفع قرار دارد. به این معنا که ذی نفع وجه ضمانتنامه را علی رغم اجرای کامل قرارداد پایه توسط اصیل، مطالبه و دریافت کند. درواقع، خصیصه اسنادی و اصل استقلال این امکان را برای ذی نفع فراهم می کند که با مطالبه بدون استحقاق خویش چهره استثنائی و ثانویه ضمانتنامه عندالمطالبه را مخدوش سازد. سوالی مطرح می شود، این است که در ضمانتنامه عندالمطالبه چگونه می توان از مطالبه من غیرحق ذی نفع جلوگیری کرد؟ با بررسی قواعد و مقررات حاکم در عرصه تجارت بین الملل و مقررات لایحه تجارت 1391 متوجه می شویم که از میان راه حل هایی همچون لزوم ارائه رای دادگاه، دیوان داوری، تایید کتبی اصیل یا ذی نفع مبنی بر عدم اجرا، فرض تصدیق و تایید عدم اجرای قرارداد پایه در صورت مطالبه ذی نفع قابل قبول ترین شیوه است.
    کلیدواژگان: ضمانتنامه عندالمطالبه، مطالبه من غیرحق، حقوق تجارت بین الملل
|
  • Meysam Akbari Dehno, Morteza Shshbazinia, Mohammad Bagher Parsapour Pages 9-32
    In order to ensure a timely performance of contractual obligation, the use of guarantee is regarded as one of the most appropriate ways of dealing with a breach of promise. Compared to the Convention on the International Sale of goods, it is difficult to find a legal basis for a possible breach in national law. Nevertheless, in a substantial number of cases in Iranian law, by considering the theory of possible breach, guarantee has been used to address the possible breach of promise by promisor. Until this legal gap is filled, it would appear that it is appropriate to use the principle of demand guarantee for the purpose of securing the performance of contractual obligations in domestic law.
    Keywords: Breach of Contract, Assurance, Convention on the International Sale of Goods, Iran
  • Mohammad Soltani Pages 63-100
    Deals of stocks in our securities market are divided into retail, block and bulk deals. In block and bulk deals, larger and sizeable quantities of stocks are exchanged between two parties to the contract. In these types of deals, stock price is usually higher than retail deals. In addition, trade and settlement mechanisms are different. Bulk deals are divided into regular and conditional in terms of the time of price settlement. Both regular and conditional bulk deals have in common concerning the process of offering potential buyers the purchase of stocks; however, conditional bulk deals are accomplished in a different manner. In regular bulk deals, exchange of considerations is carried out in 3 days, but in conditional bulk deals, while stocks are transferred as the deal is concluded, a part of the price is paid subsequently out of Tehran Stock Exchange (TSE) or Farabourse mechanism. Therefore, this study examines the bulk deals of stocks in Tehran Stock Exchange and Iran Farabourse Company by illustrating similarities and differences between rules governing the bulk deals in these two markets.
    Keywords: Bulk Deals, Block Deals, Stocks Exchange, Farabourse
  • Mohammad Hasan Sadeghi Moghadam, Mojtaba Shafie Zadeh Khulenjani Pages 101-122
    The creditor is entitled to collect the debt from the debtor. The possibility of collecting the debt through the debtor’s body organs is a disputable issue. By explaining different ways of collecting the debt from the defaulting debtor, such as compelling him to pay his debt, the court’s order for the payment of the debt from the debtor’s property, imprisonment and the rules relating to insolvency, this article examines the possibility of collecting the debt from the debtor’s body organs. The issue is whether human being has such a control over his body organs for marketability of these organs and to transfer them. By taking into consideration the fact that the body organs have market value and human being have dominion, but not ownership, over their body organs, it can be concluded that the body organs are not part of the debtor’s property. Thus, it is not possible to compel the debtor to cut his body organs for the payment of his debt. It is not also possible to cut his body organs in return for his debt when he is dead. But if the dead’s organs are sold, they can be given in place of his debt.
    Keywords: Collecting the debt_Relationship of a man with his body organs_Marketability_Insolvency_Debtor
  • Seyyed Mohammad Sadegh Tabatabaei Pages 123-147
    The contract of surrogate mother is a contract in which a woman accepts to carry an embryo made of sperm and ovule of intended couple in her womb and delivers child after the birth. This new contract has posed a lot of questions, as far as jurists and lawyers are concerned. One of the most important issues in this regard is the determination of the legal nature of the surrogate contract, since the issue of the legal framework of the contract adaptable with the common will of the parties has a significant impact on the determination of the legal relationship between the parties. Jurists and lawyers suggest and examine some legal structures, such as lease, award, loan, deposit and innominate contracts, as proper structures for this contract. This article discusses conclusion of the surrogate mother contract through the above-mentioned legal structures. It argues that the legal nature of this contract cannot be based on nominate contracts, and therefore, it can be justified on the basis of article 10 of the Iranian Civil Code.
    Keywords: Assisted Reproductive Techniques, Surrogate Mother Contract, Commissioning Couple, Surrogate Mother Infertility
  • Homayun Mafi, Mehdi Fallah Pages 149-170
    One of the most widely used independent bank obligations in international trade law is a demand bank guarantee. This is always exposed to the risk of unfair demand, because it is payable on demand. It means that the beneficiary calls and receives guaranteed fund despite of full performance of the underlying contract by principal. In fact, documentary characteristics and the principle of independence provide an opportunity for the beneficiary to affect the exceptional and secondary function of bank guarantee as a result of an unfair demand. The question posed is how unfair demand can be prevented. By examining rules and regulation governing international trade and the draft bill on commercial law approved in 1391, it would seem that among possible solutions, such as the requirement of presenting a court judgment or an arbitral tribunal award and a statement by the beneficiary or principal indicating points in which the applicant is in breach of its obligations, the assumption of non­performance of the contract, in the event of demand by the beneficiary, is the most appropriate solution.
    Keywords: Demand Guarantee, Unfair Demand, International Trade Law