فهرست مطالب
نشریه مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
سال بیست و ششم شماره 1 (پیاپی 101، بهار 1394)
- تاریخ انتشار: 1394/04/15
- تعداد عناوین: 10
-
-
صفحات 7-24هدفارزیابی رضایت اعضای انجمن کتابداری و اطلاع رسانی از عملکرد خود برای بهبود فعالیت های انجمن است.
روش/ رویکرد: پژوهش به روش پیماشی و با استفاده از یک پرسشنامه تحت وب و ارسال پیوند آن به گروه های بحث موضوعی انجام شد که 112 نفر آن را تکمیل کردند.یافته هایافته ها نشان داد که رضایت اعضا از خبرنامه و برگزاری همایش ها و امور مربوط به آنها از جمله کیفیت همایش ها، زمان، مکان و موضوع بالاتر از سطح متوسط و در سایر جنبه ها و فعالیت ها کمتر از حد متوسط ارزیابی شده است. همچنین موفقیت انجمن در برآورده کردن انتظارات اعضا اندکی کمتر از حد متوسط ارزیابی شده است. بازدید از وبگاه انجمن، شرکت در همایش ها و کارگاه ها، و همکاری با شاخه های استانی رایج ترین شیوه های تعامل اعضا با انجمن بوده است. مشارکت در فعالیت های اجتماعی و علمی، افزایش دانش حرفه ای، دیدار دوستان و همکاران قدیمی در محافل علمی و استفاده از خدمات انجمن چهار انگیزه اصلی اعضا برای عضویت در انجمن بوده اند.
کلیدواژگان: انجمن کتابداری و اطلاع رسانی، ارزیابی عملکرد، اعضا -
صفحات 25-42هدفپژوهش حاضر با هدف بررسی میزان بهبود نتایج جستجوی کاربران عادی و متخصص موضوعی با استفاده از خانواده های کتابشناختی مبتنی بر الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف.آر.بی.آر.) در دو نرم افزار کتابخانه ای یکی با امکان محدود کردن نتایج جستجو براساس براساس خانواده های کتابشناختی و دیگری بدون این امکان انجام شده است.
روش/ رویکرد پژوهش: میزان موفقیت کاربران به روش تجربی از طریق پایگاه آزمایشی محقق ساخته پژوهشگر ساخته در مورد اعضای دو خانواده کتابشناختی «بوستان سعدی» و «رباعیات خیام» با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و تجربه کاربران در دو نرم افزار کتابخانه ای سیمرغ و رسا مورد وارسی و تحلیل قرار گرفت.یافته هامیزان موفقیت نرم افزار سیمرغ در پشتیبانی از چهار وظیفه کاربری (یافتن، شناسایی، انتخاب، و دسترسی) به بیان هایی از خانواده کتابشناختی «بوستان سعدی» و «رباعیات خیام» برمبنای نظرات دو گروه کاربران متخصص و عادی بیش از نرم افزار رسا بود.نتیجه گیریهر دو نرم افزار رسا و سیمرغ می توانند با اصلاح صفحات جستجو امکانات بیشتری را برای پشتیبانی از وظایف کاربری در اختیار کاربران قرار دهند.
کلیدواژگان: ملزومات کارکردی پیشینه کتابشناختی (اف، آر، بی، آر، )، وظایف کاربری، نرم افزار کتابخانه ای -
صفحات 43-60هدفبررسی یادداشت های موجود در حاشیه کتاب های کتابخانه ای عمومی - که شکلی متداول از وندالیسم است- انجام شده است.
روش/ رویکرد: پژوهش حاضر با رویکرد کیفی انجام شده و نمونه مورد بررسی گزیده ای از کتاب های کتابخانه شهید هاشمی نژاد ساوه است که از این وندالیسم آسیب دیده بودند. با بهره گیری از روش نمونه گیری هدفمند، 140 مورد از کتاب نوشته ها انتخاب و به روش تحلیل محتوای ترکیبی بررسی شدند.یافته هایافته های پژوهش نشان می دهد، محتوای کتاب نوشته ها شامل 4 مقوله اصلی «بیان احساسات»، «اظهارنظر»، «پیشنهاد» و «درخواست» است. مقوله «بیان احساسات» بیشترین و مقوله «درخواست» کمترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند. براساس این نتایج، اغلب خوانندگانی که در حاشیه کتاب یادداشت نوشته اند، بیش از قصد تخریب، هدف اطلاع رسانی داشته اند. ضمنا بررسی یادداشت های آنان نشان می دهد نگرش آنان به زندگی (حداقل در زمان نوشتن یادداشت)، نوعی نگرش منفی بوده که عمدتا با احساس غم و اندوه همراه بوده است. همچنین امیدواری به زندگی نویسندگان این یادداشت ها نیز در سطح پایینی به نظر می رسد. افرادی که به نوشتن یادداشت در حاشیه کتاب تمایل نشان داده اند در اغلب موارد، احساساتی نظیر شکست در روابط عاطفی و پشیمانی از عشق را تجربه کرده اند.نتیجه گیریکتابداران می توانند در فرایند مجموعه سازی منابع در کتابخانه های عمومی به آثار الهام بخش توجه بیشتری نمایند. آثاری نظیر زندگینامه ها و آثاری که به تقویت نشاط و روحیه افراد کمک می کنند.
کلیدواژگان: تخریب گرایی، وندالیسم کتابخانه ای، کتاب نوشته ها -
صفحات 61-70هدفبررسی میزان رویت پذیری وب سایت های انجمن های علمی حوزه علوم انسانی در ایران است.
روش/ رویکرد پژوهش: فهرست 62 انجمن علمی حوزه علوم انسانی در ایران از طریق وب سایت کمیسیون انجمن های علمی ایران استخراج شد. با استفاده از روش وب سنجی، در فاصله زمانی 27 آوریل تا 17 ماه می 2012 تحلیل وب سایت های فعال از طریق پایگاه های الکسا، اولروز، و راهنمای اینترنتی یاهو انجام شد.یافته هایافته ها نشان داد که وب سایت انجمن روان شناسی اجتماعی ایران با در اختیار داشتن 918 پیوند دریافتی، بیشترین پیوند را از دیگر سایت ها دریافت کرده است. انجمن مطالعات برنامه ریزی درسی ایران، انجمن مطالعات خانواده در ایران، و انجمن زبان و ادبیات فارسی با در اختیار داشتن کمترین پیوند دریافتی و رتبه در گوگل، ضعیف ترین وب سایت های انجمن های علوم انسانی در ایران محسوب می شوند. انجمن مدیریت اجرایی ایران با عامل تاثیرگذار تجدیدنظرشونده 15 بالاترین عامل تاثیرگذار را در اختیار داشته است.نتیجه گیرینتایج این تحقیق، و ارائه آن به مدیران وب سایت های انجمن های علمی مورد مطالعه در تحقیق حاضر، افزون بر مرئی تر ساختن وب سایت و کمک به دریافت پیوند بیشتر از سوی وب سایت های مرتبط و خارجی، راه ارتباطات علمی را نیز می گشاید.
کلیدواژگان: وب سنجی، وب سایت های انجمن علمی، علوم انسانی، ایران، عامل تاثیرگذار وب، ارزیابی وب سایت ها -
صفحات 71-84هدفتبیین و توصیف مفاهیم پیرامون دگرسنجه ها (آلتمتریکس) است.
روش/ رویکرد پژوهش: بررسی متون کتابخانه ای و استخراج و تحلیل مطالب مطرح شده مرتبط با اهداف است.یافته هابرخلاف شاخص های استنادی علم سنجی که کاملا کند و زمان بر هستند، دگرسنجه ها می تواند در بازه زمانی بسیار کوتاه حتی یک یا دوروزه به ارزیابی تولیدات علمی بپردازد، همچنین بسیار از تولیدات علمی که خارج از مجلات در محیط وب انتشار می یابند نیز قابل ارزیابی هستند.نتیجه گیریاصلی ترین چالش فراروی این حوزه تردید در داشتن اعتبار علمی در حد حوزه علم سنجی است؛ زیرا مقالات مورد ارزیابی در علم سنجی از فیلترهای علمی بسیاری چون داوری و... عبور می کنند، اما آنچه مسلم است در ارزیابی های درون سازمانی آن هم در بازه زمانی کوتاه دگرسنجی می تواند بهترین شیوه باشد.
کلیدواژگان: آلتمتریکس، وب اجتماعی، علم سنجی، دگرسنجه ها -
صفحات 85-100هدف پژوهش: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی میزان پراکندگی موضوعی کتاب های موجود در کتابخانه عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در رده های موضوعی مختلف و میزان استفاده مراجعان از این منابع است.
روش شناسی روش / رویکرد پژوهش: در این پژوهش، از روش های تحلیل مجموعه و ارزیابی کاربران و استنتاج بر مبنای اصول معتبر استفاده شده است.یافته هایافته ها نشان می دهد بیش از 50.3535/50 درصد کتاب ها فقط به دو رده موضوعی فلسفه و دین (B) و زبان و ادبیات (P) اختصاص یافته است. میانگین کل امانت کتاب های مجموعه عدد 0.6161/ 0 هست که رقم بسیار پایینی را نشان می دهد. 74.8383/ 74 درصد کتاب های مجموعه حتی یکبار به امانت نرفته و فقط 17.43 43/ 17درصد اعضای فعال حداقل یک بار کتاب به امانت گرفته اند. سرانه امانت عدد 1.3434/ 1 به ازای هر نفر از جمعیت 51262 نفری را نشان می دهد. شاخص در دسترس بودن مجموعه کتابخانه عمومی نیز 96.1111/ 96 درصد برآورد گردیدشد. درنهایت مشخص شد بین تعداد کتاب ها با تعداد امانت همبستگی مثبت و بین تعداد کتاب ها با میانگین امانت همبستگی منفی وجود دارد. بین میانگین استفاده از کتاب ها در رده های موضوعی مختلف نیز تفاوت معنا داری وجود دارد.نتیجه گیرینتایج نشان دهنده عدم توازن لازم در مجموعه کتابخانه عمومی بر حسب علایق مراجعان بوده، لذا تغییرات بنیادی در بخش انتخاب منابع، مدیریت مجموعه، ارزیابی و وجین و در کل نظام مجموعه سازی کتابخانه عمومی ضروری به نظر می رسد.
کلیدواژگان: کتابخانه ملی، میزان استفاده، پراکندگی موضوعی، تحلیل مجموعه -
صفحات 101-111هدفبررسی عوامل موثر بر پویش محیطی و گردآوری و استفاده از اطلاعات به منظور تصمیم گیری بهینه از نظر ناشران خصوصی حوزه نشر الکترونیک است.
روش/ رویکرد پژوهشی: پژوهش حاصر با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده و جامعه آماری شامل 100 ناشر فعال خصوصی است که 80 نفر از آنها با استفاده از روش تصادفی ساده نمونه گیری شدند. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته به دست آمده است.یافته هایافته ها نشان می دهد که از عوامل محیط بیرونی، مولفه اقتصادی با میانگین رتبه ای 23/ 5 مهم ترین عامل محیطی بوده است. از منابع اطلاعاتی نیز مولفه مدیران زیردست با میانگین رتبه ای 91/ 11 با بیشترین اهمیت و مولفه انتشارات دولتی با میانگین رتبه ای 79/ 5 دارای کمترین اهمیت و قابلیت اطمینان بوده است.نتیجه گیریبین دسترس پذیری و کیفیت یک منبع اطلاعاتی و تناوب استفاده از آن در پویش محیطی رابطه معناداری وجود دارد.
کلیدواژگان: پویش محیطی، نشر الکترونیک، تصمیم گیری راهبردی -
صفحات 113-124هدفمیزان همخوانی واژگان کلیدی مقاله های چاپ شده در مجله های پزشکی فارسی با اصطلاحنامه پزشکی فارسی طی سال های 1387-1388 است.
روش/رویکرد پژوهش: با روش تحلیل محتوا و با استفاده از سیاهه وارسی محقق ساخته تعداد 1005 کلیدواژه از 269 مقاله در 58 عنوان مجله پزشکی فارسی دارای درجه علمی پژوهشی 1 و 2 از کمیسیون نشریات علوم پزشکی کشور (وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) از 1387 تا پایان 1388 بررسی شده است.یافته هادر دو حوزه علوم پایه و بالینی، 5/ 38 درصد همخوانی کامل، 41 درصد همخوانی نسبی و 5/ 20 درصد فاقد همخوانی است؛ از نظر همخوانی کامل و نبود همخوانی میان کلیدواژه های مقاله های مجله های پزشکی فارسی با اصطلاحنامه پزشکی فارسی، تفاوت معناداری وجود ندارد، اما از نظر همخوانی نسبی تفاوت معنادار است؛ همخوانی نسبی کلیدواژه های مقاله های مجله های پزشکی فارسی با اصطلاحنامه پزشکی فارسی بیش از همخوانی کامل است.نتیجه گیریوجود ناهماهنگی میان اصطلاحات مورد استفاده نویسندگان، نمایه سازان و جستجوگران اطلاعات ناشی از عوامل متعددی است که در مقاله به آن اشاره شده است.
کلیدواژگان: کلیدواژه، مقاله فارسی، پزشکی، اصطلاحنامه پزشکی فارسی -
صفحات 125-132هدفتعیین میزان حضور مولفه های تفکر انتقادی در داستان های کودکان و نوجوانان از نظر مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی است. جامعه مورد پژوهش شامل8 داستان تالیفی است. مولفه های تفکر انتقادی موجود در این داستان ها با استفاده از سیاهه وارسی توسط 48 مربی شاغل در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در استان خوزستان شناسایی شده است.یافته هااز دید مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در کتاب های داستانی مورد بررسی مولفه های تفکر انتقادی دارای تاکید یکسانی نیست.نتیجه گیریادبیات کودک (در حوزه داستان) فقط ماهیت سرگرمی و تفریحی ندارد، بلکه دارای کارکردهای آموزشی ازجمله آموزش مهارت های فکری نیز هست که باید مد نظر قرار گیرد.
کلیدواژگان: تفکر انتقادی، ادبیات کودک و نوجوان، داستان، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان -
صفحات 133-150هدفبررسی اهمیت تصاویر و نمایه سازی آن با تاکید بر نمایه سازی مفهوم- محور و محتوا- محور است.
روش پژوهش: این مقاله با بررسی و مرور متون حوزه نمایه سازی تصاویر بر اساس روش اسنادی کتابخانه ای، رویکردهای مختلف در نمایه سازی تصاویر را مورد مداقه قرار داده است.یافته هادر مقایسه با نمایه سازی متون، نمایه سازی تصاویر دارای پیچیدگی های بیشتری است؛ زیرا هنگام توصیف تصاویر، چشمان بیننده از قدرت بیشتری نسبت به زمانی هک متن را می خواند، برخوردار است. تصاویر دارای ویژگی های مختلف و سطوح معنایی متعدد هستند. تصویر نه تنها برای نشان دادن شیء مشخص بلکه برای بیان احساس خاصی نیز به کار می رود. این موارد و پیشرفت های حاصل از فناوری های اطلاعاتی سبب تفاوت در رویکردها و روش های به نمایه سازی تصاویر و بازیابی آنها می گردد.
کلیدواژگان: نمایه سازی تصویر، ذخیره و بازیابی، نمایه سازی مفهومی، نمایه سازی محتوایی، وب
-
Pages 7-24PurposeThe purpose of this research is to evaluate Iranian Library and Information Science Association (ILISA) performance based on member's views in order to promote its activities. Methodology/Approach: This survey study was conducted using an online questionnaire. The link to the questionnaire was sent to Library and Information Science (LIS) online discussion groups and 112 people completed it.ResultsThe results showed that the member's satisfaction with ILISA newsletter, conferences and the quality, time, place and theme of the conferences was above the average; while in all the other aspects was below the average. Also, the ILISA performance in meeting member's expectations was evaluated slightly below the average. Visiting ILISA website, attending conferences and workshops, and cooperating with provincial branches were the most common ways of interaction between association and its members. The four main motivations for members to join ILISA were cooperating in social and scientific activities, enhancing professional knowledge, meeting friends and ex-colleagues in meetings and using the services.Keywords: Iranian Library, Information Science Association, ILISA, Performance evaluation, Members
-
Pages 25-42PurposeThe purpose of this research is to improve the user's (general and experts in the field of Persian literature) search results using bibliographic families based on Functional Requirements for Bibliographic Records (FRBR) in two library software, one having bibliographic family search limitation feature and another fail to have this.MethodologyExperimental method is used to evaluate user's success through a self-designed experimental database about the members of the two bibliographic families of Sa’di’s “Bostan” and Khayyam's "Rubaiyat" by conducting semi-structured interviews and observing user’s information seeking behaviors in two library software (Simorgh and Rasa) as well as completing checklist.ResultsAccording to the results Simorgh software success rate succeeded Rasa in supporting the four user tasks (finding, identifying, selecting and obtaining).ConclusionBoth Simorgh and Rasa library software can improve their search features by supporting user tasks.Keywords: Functional Requirements for Bibliographic Records (FRBR), User tasks, Library software
-
Pages 43-60PurposeThe purpose of this research is to analyze the notes written by readers on the margins of the books in a public library- as a vandalism activity. Methodology/Approach: Qualitative approach is used. The population consists of books being held in Shahid Hashemi Nejad public library in Saveh. By purposive sampling, 140 notes were selected and analyzed using content analysis.ResultsAccording to the results, book notes content fall into 4 main categories of "emotion expression", "comments", "suggestions" and "requests". "Emotion expression" and "request" were the most and the least frequent categories respectively. Also, the analysis shows that the readers intended to inform future readers rather than cause damage by writing notes. In addition, their notes reflect a negative feeling toward life along with sorrow and despair (at least at the time of writing). Similarly, the note witers seemed to be disappointed about life. Also, the analysis indicates that note writers had experienced love failure and regret.ConclusionIt is suggested that public libraries consider providing more inspirational works –such as biographies - in their collection development policy to promote delight and optimism in readers.Keywords: Vandalism, Library vandalism, Book notes
-
Pages 61-70PurposeThis paper aims to study the visibility of Iranian scientific association's websites in the humanities.MethodologyA list of 62 Iranian scientific associations in humanities obtained from the website of Iran Scientific Associations Commission. The analysis of active websites is done using webometrics methods through Alexa, Urloz and Yahoo! Directory during April 27th to May 17th 2012.ResultsThe results show that Social Psychology Association Website stands on top having 918 in-links. On the other hand, Iranian Curriculum Studies Association, Association of Family Studies in Iran and Iranian Society of Persian Language and Literature are considered to have the weakest websites with the least in-links and the lowest Google PageRank. The Iranian Executive Management Association shown to have the highest Revised Web Impact Factor by 15.ConclusionThe findings of this research would help the website admins to make their websites more visible through getting more in-links from related websites and consequently improve the scientific communication.Keywords: Webometrics, Scientific association's websites, Humanities, Iran, Web Impact Factor, Website evaluation
-
Pages 71-84PurposeExplanation and description of Altmetrics concept. Methodology/Approach: Literature review and analysis toward research goals.ResultsUnlike Scientometrics citation indicators which are time-consuming in calculating, Altmetrics can be used to evaluate scientific outputs in a very short time, like even one or two days. Also, many scientific outputs which are available on the web (not on journals) can be evaluated.ConclusionThe main challenge of Altmetrics is the uncertainty about the reliability of this method in Scientometrics studies. As, in Scientometrics the evaluated articles pass through many filters like reviewing. However, Altmerics can be the best method in inter-organizational evaluations in a limited time.Keywords: Altmetrics, Social Web, scientometrics
-
Pages 85-100PurposeThe purpose of this study is to identify the subject diversity of books available in the public library of National Library and Archives of Iran (NLAI), also exploring the borrowing rate.MethodologyCollection analysis and evaluating users.ResultsAccording to the results, over 50.35 percent of books are classified in Philosophy and Religion (B) and Language and Literature (P). The mean book borrow rate is 0.61 which is not quite a bit. 74.83 percent of books has never been borrowd and only 17.43 percent of active members have at least once borrowed a book. Borrowing is 1.34 per person among 51262 members. The availability of collection has been measured 96.11 percent. Ultimately, it revealed that there is a direct correlation between the number of books and the borrowing rate and an indirect correlation between the number of books and the mean borrowing rate. Also, there is a significant difference in the mean usage rate in different subject classes.ConclusionThe library collection is not consistent with member's interests. Therefore, some changes seem to be necessary in choosing the resources, management, evaluation, weeding and overally the collection development of the library.Keywords: National Library, Archives of Iran, Usage, Subject scattering, Collection analysis
-
Pages 101-111PurposeThis research studies the effective factors on environmental scanning, collecting and using information by private publishers in electronic publishing in order to make the best decisions.MethodologyThis is a survey and the population consists of 100 active publishers in private section, 80 of them were randomly selected. Data gathered using a self-designed questionnaire.ResultsAccording to the results, the economic factor has been the most important external environmental factor having the mean rank of 5.23. Also, regarding information resource's element, the "subordinate managers" by 11.91 and "government publications" by 5.79 mean ranks were respectively the most and the least important and reliable factors.ConclusionThere is a significant correlation between the availability and quality of an information resource and its frequency of use in environmental scanning.Keywords: Environmental scanning, Electronic publishing, Strategic decision making
-
A Matching Study between the Keywords Used in Persian Medical Articles and Persian Medical ThesaurusPages 113-124PurposeThis research studies the extent to which keywords in published articles in Persian medical journals are matched with Persian medical thesaurus terms.MethodologyThe content analysis method is used and data gathered using a self-designed checklist. 1005 keywords obtained from 269 articles published during the years 2008 to 2009 in 58 titles. The journals were selected from the Commission of Iranian Medical Journals Database.ResultsIn two subject areas of Sciences and Clinical Medicine, there was "full match" by 38.5, "partial match" by 41 and "No match" by 20.5 percent among keywords and thesaurus terms. This finding shows that "partial match" is more than "full match" between the article keywords and thesaurus terms. When "full match" and "no match" between article keywords and Persian Medical thesaurus terms are seen, there is no significant difference between two subject areas, whereas a significant difference is observed while "partial match" is considered.ConclusionPlenty of reasons result in mismatch between terms used by authors, indexers and users.Keywords: Keywords, Persian articles, Medical, Persian medical thesaurus
-
Pages 125-132PurposeThis research tries to find out the extent to which critical thinking elements are seen in children and young adult's fictions regarding the mentor's viewpoints of Intellectual Development of Children and Young Adults (IIDCYA).MethodologyThis is a survey study. The population consists of 8 fictions. A checklist is used by 48 mentors of IIDCYA in Khuzestan to identify critical thinking elements in the books.ResultsAccording to the mentor's viewpoints, the critical thinking elements are not the same in the books.ConclusionChildren literature is not only aimed to amuse but also has pedagogical purposes. Training thinking skills must be also considered in children books.Keywords: Critical thinking, Children, young adult's literature, Intellectual Development of Children, Young Adults (IIDCYA)
-
Pages 133-150PurposeThis paper studies the importance of image indexing with the emphasis on two techniques of concept-based and content-based related to Knowledge and Information Studies and Computer Science studies respectively.MethodologyThis is a literature review discussing on different approaches in image indexing.ResultsImage indexing is more complex in compare to text indexing, because looking through the images requires more attention. Images consist of different characteristics and offer various layers of meaning. Besides, images not only represent something but also convey a certain feeling. Therefore, the image characteristics and new advances in Information technology make a difference in image indexing and retrieval approaches and methods.Keywords: Image indexing, Image storage, retrieval, Concept, based indexing, Content, based indexing, Web
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.