فهرست مطالب

سلامت اجتماعی و اعتیاد - پیاپی 4 (زمستان 1393)

فصلنامه سلامت اجتماعی و اعتیاد
پیاپی 4 (زمستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/11/28
  • تعداد عناوین: 8
|
  • حمید صرامی صفحه 7
  • عیسی کاکویی دینکی*، نسرین سادات قوامی صفحات 9-32
    مقاله پیش رو با هدف بررسی ویژگی های جنسیتی و پیامدهای گرایش زنان به سوءمصرف مواد مخدر، با استفاده از روش مطالعه ی اسنادی به بررسی و تبیین بسترها، زمینه ها، عوامل موثر و پیامدهای پدیده اعتیاد به مواد مخدر در میان زنان از خلال پژوهش های موجود پرداخته است. به این منظور پس از ارائه گزارشی از آمار و اطلاعات موجود از وضعیت کنونی سوءمصرف مواد در میان زنان، به مطالعه سه جنبه از پدیده اعتیاد در میان زنان پرداخته شده است. در وهله نخست به بررسی تفاوت های جنسیتی موجود در زمینه های گرایش به مواد مخدر پرداخته شده و سپس مهم ترین تفاوت های موجود در آسیب های اجتماعی ناشی از سوءمصرف مواد مورد بررسی قرار می گیرد. بخش پایانی مقاله نیز به تبیین مهم ترین چالش های درمان اعتیاد در میان زنان در مقایسه با مردان اختصاص دارد. اطلاعات محدود موجود در این حوزه نشان می دهد هرچند هنوز میزان اعتیاد زنان (حدود 9 درصد) فاصله قابل توجهی با مردان دارد و همچنان می توان آن را پدیده ای مردانه تلقی کرد، اما روند رو به رشد گرایش به سوءمصرف مواد مخدر در میان زنان را (4 برابر شدن طی ده سال) می توان هشداری برای ضرورت چاره اندیشی و سیاست گذاری و برنامه ریزی در خصوص جلوگیری از ادامه این روند دانست. به ویژه آن که آسیب های ناشی از اعتیاد زنان را چه از نظر تاثیرات مخرب فیزیولوژیک جسمی و روانی و چه به لحاظ اثرات اجتماعی و فرهنگی و همچنین نقش آنان در خانوده می توان مهمتر و اثرگذارتر تلقی کرد.
    کلیدواژگان: جنسیت، اعتیاد زنان، ویژگی های جنسیتی اعتیاد
  • شهزاد برومند جزی* صفحات 33-46
    این مقاله به بررسی شاخص هزینه های اجتماعی ناشی از مصرف و قاچاق مواد مخدر می پردازد. این شاخص هزینه های ایجاد شده توسط مصرف و قاچاق مواد مخدر تحمیلی بر جامعه را اندازه گیری می کند و همچنین می تواند به کاهش مصرف کمک کند و اثربخشی سیاست های دولتی در ارتباط با مبارزه با مواد مخدر را اندازه گیری کند. روش شناختی مورد استفاده در این تحقیق، روش «هزینه های بیماری» است. بر اساس این روش، کلیه هزینه های ملموس تحمیلی بر جامعه ناشی از مصرف و قاچاق مواد مخدر به غیر از هزینه های خرید مواد، مد نظر قرار می گیرند. با پیروی از مطالعات کولینز و لاسپلی (1996)، هزینه های اجتماعی خالص یعنی در نظر گرفتن پیامد های جانبی مثبت ناشی از مصرف و قاچاق مواد (لذت از مصرف و درآمد حاصل از فروش) مطالعه را به پیش می بریم. گروه های پرداخت کننده هزینه عبارتند از: مصرف کنندگان، جامعه و دولت و هزینه ها به سه گروه: هزینه های مستقیم، هزینه های غیرمستقیم و هزینه های جانبی تقسیم می شوند. مصرف کننده و جامعه زمانی نسبت به پرداخت هزینه ها حساسیت نشان می دهند که پرداخت آنها باعث کاهش درآمد اسمی آن ها شود. هزینه های مستقیم بر درآمد اسمی، هزینه های جانبی بر ترکیب هزینه های خانوار و هزینه های غیرمستقیم بر درآمد واقعی اثر می گذارند. همچنین هزینه های غیرمستقیم و جانبی موجب کاهش قدرت خرید افراد می شود. شاخص هزینه های اجتماعی مواد مخدر به روش COIدر ایران محاسبه نشده است.
    کلیدواژگان: مواد مخدر، هزینه های اجتماعی، شاخص، پیامد های خارجی
  • حسین قمری کیوی*، مقصود نادر، حسن سواری، معصومه اسمعیلی صفحات 47-62
    سلامت روانی مبحث مهمی در آسیب شناسی روان شناختی می باشد که اهمیت آن در بین گروه های آسیب پذیر دو چندان است. هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان شناختی - رفتاری و ذهن آگاهی در سلامت روانی مصرف کنندگان کراک است. روش پژوهش فعلی آزمایشی و طرح آن از نوع پیش آزمون - پس آزمون گسترش یافته بود. برای این هدف 51 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند و سپس در سه گروه 17 نفری (گروه درمان ذهن آگاهی، گروه درمان شناختی رفتاری و گروه کنترل) به صورت تصادفی جایگزین شدند. ابزار به کار رفته در این پژوهش، آزمون تجدیدنظر شده علائم روانی بود. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه های مکرر و آزمون تعقیبی توکی تحلیل شد. نتایج حاصل از تحلیل آماری نشان داد که بین مصرف کنندگان کراک درگروه های آزمایش و گروه کنترل از لحاظ سلامت روانی، اضطراب و افسردگی تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد که دو روش درمانی شناختی - رفتاری و ذهن آگاهی از نظر تاثیر بر سلامت روانی، اضطراب و افسردگی تفاوت معنی داری ندارند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که درمان شناختی - رفتاری و روش ذهن آگاهی در کاهش سلامت روان، افسردگی و اضطراب مصرف کنندگان کراک موثر است.
    کلیدواژگان: درمان شناختی، رفتاری، درمان ذهن آگاهی، سلامت روان، مصرف کنندگان کراک
  • محمد جهانتاب* صفحات 63-78
    مطالعات متعددی در زمینه سبب شناسی پدیده اعتیاد به عمل آمده و محققان عوامل مختلفی را در ارتباط با شیوع اعتیاد معرفی کرده اند. هدف این تحقیق شناخت تاثیر دوستان ناباب بر اعتیاد نوجوانان است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی است. دوره نوجوانی دوره ای آکنده از تعارض و نوسان است. یکی از ویژگی های دوره نوجوانی هویت یابی، سست شدن روابط نوجوان با خانواده خود، افزایش گرایش او به همسالان و دوستان و الگویابی است. یک دوست منحرف به راحتی قادر است که رفیق خود را اغفال کند. مهم ترین عوامل موثر در اعتیاد نوجوانان به مواد مخدر عوامل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، روانی و طبیعی هستند. یکی از مهم ترین علل اجتماعی اعتیاد نوجوانان، داشتن دوست ناباب است.
    کلیدواژگان: همسالان، دوست، دوست ناباب، نوجوان، اعتیاد
  • بهنام رضاقلی زاده* صفحات 79-100
    اعتیاد به مواد مخدر علاوه بر زیان های جدی و خطرناک جسمی و روحی، عوارض و مشکلات فراوان اجتماعی و اقتصادی از قبیل افزایش جرم های مرتبط با مواد مخدر مانند جنایت و سرقت، فقر و تکدی گری و هدررفتن سرمایه های کلان مادی کشورها و سقوط بسیاری از ارزش ها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی را نیز به دنبال دارد. اکنون وضعیت اسفناک اپیدمی اعتیاد به صورت یک پدیده فراکنترل، جامعه ما را به شدت تهدید می کند و جهت رویارویی با این مشکل و تعدیل صدمات و تبعات ناشی از آن، ضروری است تا به ابزارها و راهکارهای بدیع متوسل شویم. یکی از مهمترین ابزارهایی که می تواند در پیشگیری و مقابله با شیوع و سوءمصرف مواد مخدر موثر باشد، بکارگیری هوشمندانه و کارآمد رسانه های ارتباط جمعی است. بدون برنامه ریزی برای ایجاد یک ارتباط مناسب از طریق رسانه ها، پیام های پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر به مخاطبان نخواهد رسید و ارتباط گران نیز نخواهند توانست در نگرش ها و عقاید مخاطبان خود تغییرات لازم را ایجاد کنند. کارکردهای اطلاع رسانی، آموزشی، سرگرمی، تبلیغاتی، مشارکت و بسیج اجتماعی توسط رسانه ها، نیاز به این ابزارها در راستای دستیابی به اهداف پیشگیرانه و مقابله ای سوءمصرف مواد مخدر را روشن می سازد. بنابراین، هدف این پژوهش که به صورت اسنادی به انجام رسیده است، مطالعه نقش و کارکرد پیشگیرانه رسانه های سنتی در زمینه استفاده از مواد مخدر است.
    کلیدواژگان: آسیب اجتماعی، رسانه های جمعی، مشارکت عمومی، مواد مخدر
  • مسعود کاظمی* صفحات 101-118
    جرائم مربوط به مواد مخدر و روان گردان از دغدغه های همیشگی و به خصوص سال های اخیر جهان (به دلیل تولید و صدور انبوه) و به ویژه کشور ما بوده است. بدین جهت، کنوانسیون های بین المللی مختلفی در این خصوص به تصویب کشورهای جهان رسیده است. همچنین، کشورها در حقوق داخلی خود نیز در این زمینه، به قانون گذاری پرداخته اند. در این میان، مجازات اعدام، محور بحث حاضر است. نقش بازدارندگی مجازات اعدام در خصوص جرائم مواد مخدر و روان گردان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در نظام حقوقی ایران (به عنوان یک نظام مبتنی بر شرع) ماهیت فقهی این مجازات در مورد جرائم یادشده نیز محل بحث است. روش انجام این تحقیق توصیفی است. در جمع آوری مطالب تحقیق، علاوه بر استفاده از کتاب های معدودی که دراین زمینه وجود داشت، از مقاله های مربوط به اثر بازدارندگی مجازات بهره گرفته شد. علاوه بر آن از سایت های اینترنتی و پایان نامه های ستاد مبارزه با مواد مخدر در غنی ترشدن مطالب نهایت استفاده شده است. تحقیق حاضر تلاش کرده است که ماهیت این مجازات را در جرائم مواد مخدر و روان گردان از بعد شرعی و حقوقی مورد بررسی قرار دهد و از سوی دیگر، معین سازد که اعمال این مجازات در جرائم یادشده چه تا ثیری بر بازدارندگی این جرائم در نظام حقوقی ایران دارد؛ که با توجه به تفکیک بازدارندگی از کارآمدی، به نظر می رسد مجازات اعدام در جرائم مورد بحث، از کارآمدی لازم برخوردار است، اما این مجازات از بازدارندگی در این جرائم برخوردار نیست.
    کلیدواژگان: جرائم مواد مخدر و روان گردان، مجازات اعدام، بازدارندگی، پیشگیری
  • ابراهیم قربانی*، کریم اکبری صفحات 119-147
    پدیده اعتیاد یکی از معضلات بزرگ امروز جامعه بشری به شمار می رود. جوامع اسلامی به یمن مذهبی بودن، از عوارض بیماری های انگلی به دورند. هم چنین در پرتو حرمت عملیات استمنا و استشها و شراب خواری، از خطرات آن نیز محفوظ مانده اند؛ اما به واسطه بی توجهی به معامله و استعمال مواد مخدر و عدم تفهیم جایگاه آن در متن شریعت اسلامی، چه بسا به آن آلوده شده اند. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- کتابخانه ای و با هدف بررسی حرمت سوء مصرف و خرید و فروش مواد مخدر و اسباب گسترش آن از نظر فقه اسلامی که یکی از مباحث ضروری جامعه عصر حاضر می باشد و کار فقهی گسترده ای را می طلبد تهیه شده است. تحقیقات نشان می دهد که عالمان دینی، مواد مخدر را از بزرگ ترین اسباب گسترش جرم و جنایات در جامعه آلوده به آن دانسته و آن را سلاحی بس خطرناک که دشمن آن را به خاطر جلب منافع ملت اسلامی و ایجاد تفرقه میان آن ها به کار گرفته است، بر می شمارند و در اکثر موارد هرگونه خرید و فروش مواد مخدر و استعمال آن را حرام می دانند. نتایج حاصله کاشت ارزش های اسلامی در جهت رهایی از شر مواد مخدر را عنوان نموده و علت گرفتاری انسان در دام مواد مخدر را، انحراف انسان از صراط مستقیم و سرازیر شدن او به سوی دنیا و لذت و شهوات آن ذکر می کند.
    کلیدواژگان: قاچاق مواد مخدر، سوء مصرف مواد مخدر، حرمت سوء مصرف و قاچاق مواد مخدر، مواد مخدر و فقه اسلامی
|
  • Kakoeidinaki Isa*, Ghavami Nasrin Pages 9-32
    This article studies and explains the contexts, causes and consequences of woman drug abuse, by analyzing the results of existing researches. For this purpose, this article reports some statistics about women drug abuse and then studies 3 features of this subject: first the gender differences of tendency to drug abuse, second the main differences between genders in consequences of drug abuse and in the last section, the most important challenges in the therapy of addiction through women. The limited current data shows that the women addiction rate is much less than men addiction rate (approximately 9 percent) and we can call it a masculine phenomenon but the growing trend of this rate of women addiction (quadruple during 10 years) can be a warning for society and shows the necessity of planning and policy making to decrease this trend, particularly because the Damage caused by addictionamong women is more incredible and more effective than men addiction.
    Keywords: gender, women's addiction, gender features of addiction
  • Broumand Shahzad* Pages 33-46
    This survey shows the social costs index resulting from drug abuse. drug social costs index measures the costs relating to drug abuse imposed to the society. this index could be one of the factors of reducing drug and also, measure the public policy effectiveness in relation to drug. the methodology has been used in this survey, is IILLNESSE COSTS method. on the basis of this method, all tangible costs resulting from costs and positive side effects resulting from drug abuse (happy hours of usage and income from sale). Tthe groups paying related costs are: consumer, government and society. costs are direct and indirect costs, and supplement costs. consumer and society show the reaction to paying the costs when this reduces the incomes. direct costs have an effect on income, supplement costs on household costs and indirect costs on real income. also, indirect costs and supplement costs leading to reducing purchase power of the individuals.
    Keywords: drugs, social costs, index
  • Ghamarikivi Hossein*, Nader Maghsoud, Savari Hassan, Esmaeili Masomeh Pages 47-62
    The aim of the present study was investigation of the effectiveness of the cognitive behavior therapy and mindfulness in crack abuser mental health. the method of this study was experimental and the design of research was expanded pretest postest. 51 person with crack abuse randomly selected and randomly placed in three groups (two experimental and one control). for data gathering, SCL90-R was used. the SCL90-R as pretest were by all of subjects. prevention of relaps based on mindfulness in first experimental groups were used in eight sessious in 90 minutes for each sessiousand cognitive behavior therapy were used hn second experimental group. control group had not any treatment. all of the subjects in three groups were asked to respouse SCL90-R as postest and fallow up. the rour data were analyzed by repeated measurement and tuky as post hoc. data analysis showed that there is significant differences in there groups in mental health, anxiety and depression. That is in two experimental groups mental health problems and anxiety and depression significantly reduced in comparision with control group. there was no significant differences between two experimental groups in tuke's in post hoc. both cognitive behavior therapy and mindfulness are effective in treatment of mental health, anxiety and depression
    Keywords: cognitive behavior therapy, mindfulness, mental health, crack abusers
  • Jahantab Mohammad* Pages 63-78
    Several researches have been done about reasons of addiction and researchers have presented several factors related to addiction. the objective of this study is to identify the effect of unsuitable friends on teenagers addiction. the objective of this study is applied and the method is descriptive. adolescence is a period that is full of conflicts. Identification, decration the relationship between teenagers and their family, increasing their relationship with their friends and pattern recognition are the features of adele sence. an unsuitable friend can easily deceive her/his friends. the most effective factors in teenagers addiction are social, economic, political, mental and natural factors. unsuitable friends is one of the main factors of teenagers addiction.
    Keywords: coevals, friend, unsuitablefriend, teenager, addiction
  • Rezagholizadeh Behnam* Pages 79-100
    Drug addiction has created physical and mental serious damages as well as social and economic problems such as crime and theft, poverty, loss macro-financial assets and falling in many cultural and moral values. The sad state of the epidemic of addiction as a phenomenon beyond control, severely make threat our community. In order to fighting with this problem and removing the damages that arise from that, we should use innovative tools and methods. One of the most important tools on refused and combat the spread of drug abuse is intelligent and efficient utilization of the mass media. Without plans to make a good relationship, drug prevention messages cant reach to audiences, thus communicators also will not be able to create the necessary changes on attitudes and beliefs of their audiences. Furthermore, functions of informing, entertaining, training, advertising, participation and social mobilization by the media, the need to using these tools in order to achieve the goals of preventing and coping with drug abuse reveals. Therefore, the aim of this study is the role and function of traditional media (Radio, TV and Press) on drug use prevention.
    Keywords: drugs, mass media, public participation, social harm
  • Kazemi Masoud* Pages 101-118
    Crimes related to narcotic and psychotropic are one of the most significant concerns of the world (because of mass production of aformentioned drugs), specially in our country. therefore, various international conventions in this regard has been adopted around the world. furthermore, in this context, countries in their domestic law, have enacted lots of regulations. meanwhile, the death penalty is the focus of the present discussion. the role of death penalty in deterrence of commitment of narcotic and psychotropic crimes is so important in a legal system. in addition, the Iranian legal system (as a system based on Islamic law), legal nature of this punishment in this regard is under question. this paper tries on the one hand, to determine the legal and juridical nature of this penalty and the other hand, to study the effect of the death Penalty in deterrence of commitment of narcotic and psychotropic crimes in Iranian legal system.
    Keywords: narcotic, psychotropic crimes, death penalty, deterrence, prevention
  • Ghorbani Ebrahim*, Akbari Karim Pages 119-147
    Addiction is one of the major challenges of today's society. Religious reasons, Muslim communities are far from the effects of parasitic diseases. Also preserved are the risks due to the prohibition of masturbation and drinking wine.However, due to the neglect of the transaction and the use of drugs and lack of understanding of its place in the context of Islamic law, it may have been contaminated. This paper uses descriptive literature to investigate abuse and dealing drugs sanctity of Islamic jurisprudence has been developed. Research shows that in terms of religious scholars the biggest reasons for the spread of crime is drug, and scholars believe that drugs are dangerous weapon that the interest of the people and sow discord among Muslims is applied to the enemy and forbidding to know the most of any purchase and sale of drugs and their use.Results show that sowing Islamic values rid of the drug. Moreover, the plights of people hooked on drugs, human deviation from the straight path and descend to the world and its pleasures and lusts.
    Keywords: drug trafficking, drug abuse, prohibition of abuse, drug trafficking, drug abuse, drugs, islamic fiqh