فهرست مطالب

اسلام و سلامت - پیاپی 4 (زمستان 1393)

نشریه اسلام و سلامت
پیاپی 4 (زمستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/12/19
  • تعداد عناوین: 8
|
  • محمد آقاجانی *، ندا میرباقر صفحات 7-13
    مقدمه و هدف
    یکی ا زشیوه های موثر برای افزایش ظرفیت انسان برای مقابله با ناملایمات زندگی عنصر دین و مذهب است و یکی از مهمترین ابزار جهت حفظ و تقویت سلامت روانی انس با قرآن و بهره گیری از تعالیم و والای آن است. اهمیت دادن به بحث سلامت روان و درمان مشکلات روانی دانشجویان بسیار حائز اهمیت است لذا این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین انس با قرآن با سلامت روان در دانشجویان طراحی و اجرا گردید.
    مواد و روش ها
    این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی همبستگی بود که بر روی143 نفر از دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی کاشان1391 اجرا شد. نمونه ها به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شده و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ای شامل اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه انس با قرآن و پرسشنامه سلامت روان گلدبرگ جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی در نرم افزار spss11.5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    میانگین سنی دانشجویان 3.5±22.18 سال و 53.1 درصد زن بودند. نتایج نشان داد که انس با قرآن کریم 53.1 درصد دانشجویان بالا، 24.5% پایین و 11.2 دانشجویان مبتلا به اختلال روان بودند. نتایج نشان داد که دانشجویان سالم انس با قرآن بیشتری نسبت به افراد مبتلا به اختلالات روان داشتند(0.01 >p) هم چنین ارتباط معکوس و معنی داری بین میزان انس با قرآن با افسردگی و اضطراب دانشجویان یافت شد.
    نتیجه گیری
    با توجه به میزان انس با قرآن دانشجویان و ارتباط ان با سلامت روان انها، به نظر می رسد تقویت و بهبود انس با قرآن راهی اساسی جهت پیشگیری و بهبود مشکلات و اختلالات روان می باشد. هم چنین کمبود وقت و عدم برنامه ریزی صحیح و کمبود برنامه های آموزشی جذاب در محیط دانشگاه از عوامل تاثیر گذار در دوری از قرآن در دانشجویان است لذا می توان با تدابیر مناسب و برنامه ریزی صحیح و تغییر سیاستگذاری در برنامه های فرهنگی، در جهت افزایش میزان انس با قرآن و بالتبع سلامت روان آنها گام های موثری را برداشت.
    کلیدواژگان: انس با قرآن، سلامت روان، دانشجوی پرستاری
  • الهام پروانه*، آقای خدامراد مومنی، خانم آذر پروانه، خانم پروانه کریمی صفحات 14-20
    مقدمه و هدف
    در سال های اخیر منابع استرس زا و محیط های نامساعد روبه افزایش بوده بنابراین توجه به بهزیستی روانشناختی و عوامل موثر در افزایش آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی بهزیستی روانشناختی براساس هوش معنوی و سخت رویی در دانشجویان دختر انجام گرفت.
    مواد و روش ها
    روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه رازی در سال تحصیلی 94-1393بود. نمونه آماری شامل 150 دانشجو که با روش نمونه گیری خوشه ایی چندمرحله ای انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی ریف(PWBS)، سخت رویی اهواز(AHI) و هوش معنوی(ISIS) استفاده شد. تحلیل داده ها با محاسبه ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون همزمان انجام شد.
    یافته ها
    یافته ها نشان داد که بین هوش معنوی و سخت رویی با بهزیستی روانشناختی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد و همچنین نتایج بدست آمده از تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که هوش معنوی و سخت رویی توان پیش بینی بهزیستی روانشناختی را دارند.
    نتیجه گیری
    یافته های این پژوهش از اهمیت متغیرهای هوش معنویی و سخت رویی در پیش بینی بهزیستی روانشناختی در دانشجویان حمایت می کند. در نتیجه می توان گفت داشتن ویژگی های مثبتی چون مقابله با چالش، داشتن تعهد،امید و معنا در زندگی باعث بهبود بهزیستی روانشناختی در دانشجویان می شود.
    کلیدواژگان: بهزیستی روانشناختی، هوش معنوی، سخت رویی، دانشجویان دختر
  • زهرا آقالری، آرام تیرگر* صفحات 21-26
    سابقه و هدف
    موفقیت کشور در خصوص سیاست جدید اقتصادی خود تحت عنوان «اقتصاد مقاومتی» نیازمند باز شناسی برخی مفاهیم اسلامی و سبک زندگی مانند پس انداز، صرفه جویی و بازیافت است. بدیهی است، خانواده نقش مهمی در استفاده از چنین شیوه ای از زندگی ایفا می کند. با توجه به اهمیت موضوع بازیافت پسماندهای خانگی و انطباق آن با آموزه های اسلامی و سیاست های اقتصاد مقاومتی، الگوی رفتاری تعدادی از خانوارهای شهری مورد بررسی قرار گرفت.
    مواد و روش ها
    این مطالعه بصورت مقطعی در سال 1392 میان 330 خانوار شهر کوچکی در استان مازندران به اجرا در آمد. نمونه ها از 33 محله شهر و بصورت خوشه ایانتخاب شدند. داده ها با استفاده از فرمی محقق ساخته متناسب با اهداف پژوهش جمع آوری و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و همچنین آزمون آماری مجذور کای مورد پردازش قرار گرفتند. سطح معنی داری نتایج 05/ 0>p در نظر گرفته شد.
    یافته ها
    یافته های حاصل نشان داد که 66 مورد از نمونه ها با مصادیق اقتصاد مقاومتی آشنا بوده اما حدود 40% از آنان هیچگونه پسماندی را در منزل بازیافت نمی کردند.
    نتیجه گیری
    در نهایت میتوان نتیجه گرفت که سهم قابل ملاحظه ای از خانواده ها قادر به تعمیم سبک زندگی اسلامی به برخی موضوعات مرتبط با رفتارهای اقتصادی و بهداشتی مانند بازیافت پسماندهای خانگی نبوده اند.
    کلیدواژگان: فرهنگ اسلامی، اقتصاد مقاومتی، آموزه های اسلامی، بازیافت، پسماندهای خانگی
  • سید حسین حسینی کارنامی* صفحه 27
    سابقه و هدف
    سلامت معنوی و جسمی، بهداشت تغذیه، پیشگیری از بیماری از گستره های مورد توصیه قرآن و سنت است. یکی از عرصه هایی که سنت به مفهوم عام و سنت نبوی به مفهوم خاص بدان اهتمام ورزیده، عرصه طب و درمان و بهداشت و تغذیه جسم است. اشارات پیشوایان اسلام از طب باعث شد که مسلمانان به علم پزشکی روی آوردند و درباره طب و بهداشت تحقیق و کتاب هایی تالیف نمایند. بنا به گفته علامه آقا بزرگ تهرانی، رساله ذهبیه امام رضا اولین آن ها است. فردوس الحکمه علی بن ربن طبری الحاوی و الطب المنصوری و من لا یحضره الطبیب رازی، قانون ابن سینا... از کتاب های مهم طبی در این گستره است. از مهمترین و کهن ترین آن کتاب طب النبی اثر ابو العباس جعفر بن محمد مستغفر نسفی م432 است. روایات طبی در این عرصه با توجه به منبع و سند آن از نظر درجه اعتبار مختلف اند. نگارنده در این مقاله با محوریت کتاب طب النبی ابو العباس مستغفری، ضمن تقسیم روایات طبی به چهار دسته، کوشیده است تا به تحلیل یک بخش از آن همت گمارد و به صورت مشخص به بررسی سندی و تحلیل محتوای شش نوع از ماکولات و مشروبات از نظر علوم پزشکی پرداخته است.
    روش پژوهش: از نوع تحقیق کیفی و توصیفی- تحلیلی است و شیوه استخراج اطلاعات و جمع آوری مطالب بر اساس شیوه کتابخانه ای و جستجو در روایات و تجزیه و تحلیل داده در باب احادیث طبی است.
    یافته ها
    یافته های این پژوهش نشان می دهد که روایات طبی به سان روایات در سایر عرصه های دینی همچون احکام فقهی از نظر میزان درجه اعتبار منبع و اسناد آن دارای مراتب مختلف اند که برخی از این روایات دارای صحت سند و از نظر دلالت مورد پذیرش است و نیز نشانگر اعجاز گون علمی احادیث معصومین (ع) در این گستره است.
    کلیدواژگان: تحلیل سند، تحلیل دلالت و محتوا، احادیث طبی، طب النبی (ص)
  • محمدرضا فرشاد *، سید محمد کلانتر کوشه، کیومرث فرحبخش صفحه 41
    سابقه و هدف

    بهزیستی روان شناختی ازجمله مباحث مطرح در حوزه نگرش مثبت است. در دهه های اخیر توجه جدی ای به آن مبذول گشته است. تعاریف متعدد و نیز تبیین انواع مختلفی از بهزیستی روان شناختی امروزه در جهان علم بسیار رایج شده است. در این بین نقش نگرش های مثبت به طور عام و بهزیستی روان شناختی به طور اخص جای کندوکاو علمی دارد. بر همین اساس، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش آرامش روان شناختی مبتنی بر آموزه های اسلامی بر بهزیستی روان شناختی دانش آموزان پسر مدارس شاهد می پردازد.

    مواد و روش ها

    روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. با روش نمونه گیری در دسترس مدرسه پسرانه شاهد انتخاب و در مرحله بعد از میان سه کلاس هشتم و با استفاده از جدول کوکران و فرمول تعدیل نمونه به طور تصادفی 15 نفر پسر در گروه کنترل و 15 نفر پسر در گروه آزمایش قرار گرفتند، برای سنجش بهزیستی روان شناختی از پرسشنامه ریف (1989) استفاده شد. با استفاده از روش تحلیل کوواریانس داده ها تحلیل شدند.

    یافته ها

    بین دو گروه آزمایش و کنترل به جزء خودمختاری و تسلط بر محیط تفاوت معناداری دیده شد.

    نتیجه گیری

    بر اساس یافته ها می توان اظهار داشت که آرامش روان شناختی مبتنی بر آموزه های اسلامی تاثیر معناداری بر بهزیستی روان شناختی دارد.

    کلیدواژگان: بهزیستی روان شناختی، آرامش روان شناختی، آموزه های اسلامی، دانش آموزان پسر
  • مجتبی سلم آبادی، معصومه اسماعیلی، ایرج مهدی زاده، احمد یوسفی نژاد صفحه 49
  • سجاد صادقی، امید صادقی، زهره خدادادی، جهانشیر توکلیزاده *، حمیدرضا تولیده ای صفحه 57
    مقدمه و هدف
    اخیرا رویکرد مثبت به بهداشت روان گسترش یافته و بر مفهوم بهزیستی روانشناختی با مولفه های مثبتی مانند عزت نفس، روابط اجتماعی مناسب و رضایتمندی تاکید شده است. چنین برداشتی از سلامت روانی به نظر می رسد با مذهب که نقش مهمی در تکوین ویژگی های انسانی دارد در ارتباط باشد. این مطالعه با هدف تعیین رابطه بین جهت گیری مذهبی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گناباد در سال تحصیلی 91-1390 انجام گرفته است.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه مقطعی (توصیفی – تحلیلی) 320 نفر از دانشجویان مقاطع و رشته های مختلف تحصیلی به شیوه نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب شده و با پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی ریف و جهت گیری مذهبی آلپورت مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-16 و آزمونT مستقل و ضریب همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد بین بهزیستی روانشناختی و جهت گیری مذهبی درونی رابطه ای وجود نداشته (128/ 0 =P و R=0/177) در حالی که بین بهزیستی روانشناختی و جهت گیری مذهبی بیرونی رابطه منفی وجود دارد (0/009= P و R=-0/199). همچنین بین دو جنس از نظر جهت گیری مذهبی بیرونی تفاوت معنی داری موجود بود به نحوی که پسران نسبت به دختران از جهت گیری مذهبی بیرونی بیشتری برخوردار بودند (007/ = P). بین سن و جهت گیری درونی نیز رابطه مستقیم و معنی داری مشاهده شد، به گونه ای که با افزایش سن، دانشجویان از جهت گیری مذهبی درونی بیشتری برخوردار بودند (012/ 0 =P و R=0/158).
    نتیجه گیری
    با توجه با رابطه منفی جهت گیری مذهبی بیرونی با بهزیستی روانشناختی توصیه می شود دانشجویان برای کمک به ارتقاء سلامت روانی خود، به تقویت باورهای دینی با جهت گیری درونی توجه بیشتری نمایند.
    کلیدواژگان: جهت گیری مذهبی، بهزیستی روانشناختی، دانشجویان، سلامت روان
  • سید داود نصرالله پور شیروانی، حسن اشرفیان امیری، محمدهادی یداللهی صفحه 64
|
  • Mohammad Aghajani *, Neda Mirbagher Pages 7-13
    Background &
    Purpose
    One effective ways to increase the capacity of people to cope with the harshness of life is religion. One of the most important tools to maintain and strengthen the mental health is familiarity with the Quran and its teachings. The mental health and the treatment of mental problems are very important among the students. The aim of this study was to determine the relationship between familiarity with the Quran and mental health in students.
    Materials And Methods
    This cross-sectional study was conducted on 143 nursing students in Kashan University of Medical Sciences in 2012. The samples were randomly selected using block method. Data were collected by questionnaires demographic data and familiarity with the Quran and the General Health questionnaire (GHQ28) of Goldberg. Data were analyzed by SPSS 11. 5 and descriptive and analytic statistics.
    Results
    The mean age of students was 22. 18±3. 5 years and 53. 1% of them was female. The results showed that 53. 1% and 24. 5% of students had high and low familiarity with the Quran، respectively and 11. 2% of them had psychological problems. Healthy students than students with mental problems had high familiarity with the Quran (p<0. 01). There was a reverse relationship and significant difference between familiarity with Quran and depression and anxiety in students.
    Conclusion
    Regarding the students'' familiarity with the Quran and its relation to mental health، it seems that the strengthening and improving the familiarity with the Quran is a basic way to prevent and improve the mental disorders. The lack of time، proper planning and attractive training programs in university are the effective factors in separating students from Quran. Therefore، it is necessary to increase familiarity with the Quran and mental health with appropriate measures and planning and changes in cultural policy.
    Keywords: Familiarity with the Quran, mental health, nursing students
  • Parvaneh E.*, Momeni Kh, Parvaneh A., Karimi P Pages 14-20
    Target: In recent years the sources of stress and harsh environments is therefore increased due to increased psychological well-being and the factors affecting it, is of particular importance. This study aims to predict psychological well-being of the students was based on spiritual intelligence and hardiness.
    Method
    Methods of correlation and statistical population included all students in the Raze academic 1393-94year. The sample consisted of 150 students who were selected using multi-stage cluster sampling convention. The was use data from the questionnaires Psychological well-being (PWBS), Ahvaz hardiness (AHI) and spiritual intelligence (ISIS). Data analysis was performed by calculating the Pearson correlation and regression analysis. Data analysis was performed by calculating the Pearson correlation and regression analysis.
    Result
    Results showed that between spiritual intelligence and hardiness to psychological well-being is a significant positive correlation As well as the results of the regression analysis showed that spiritual intelligence and hardiness can predict their psychological well-being.
    Conclusion
    The findings of the importance of spiritual intelligence variable and hardiness to predict psychological well-being of the students face protection. The result can be positive characteristics such challenges, commitment, hope and meaning in life, improves psychological well-being of the students.
    Keywords: Psychological Well, being, Spiritual Intelligence, Hardiness, female student
  • Zahra Aghalari, Aram Tirgar* Pages 21-26
    Introduction
    A country's success regarding a new economic policy entitled “resistive economics” needs recognition of some Islamic concepts and lifestyle such as savings, frugality and recycling. Obviously, the family plays a critical role in such a healty lifestyle. With regard to the importance of recycling household waste and its compliance with issues like economic policy and Islamic teachings
    Methods
    This cross-sectional study was conducted among 330 family of a small city in Mazandaran province during 2013. The samples were collected from 33 regions using cluster sampling method. The data were collected by means of tailor-made data collection sheet and analyzed using descriptive statistical indexes and Chi- square test. p<0.05 was considered as significant.
    Findings
    Our findings showed that 66 samples were familiar with the instances of resistive economy, but around 40% of them have not recycled their household waste.
    Conclusion
    It can be concluded that a considerable portion of the families are not able to generalize Islamic lifestyle to some hygienic and economic issues such as recycling.
    Keywords: Islamic culture, resistive economics, Islamic concepts, recycling, household waste
  • Dr Seyedhosein Hoseinikarnami* Page 27
    Background and
    Purpose
    spiritual and physical health, food hygiene, and prevention of diseases are widely discussed in Quran and Islamic tradition. One of the areas that were attended by tradition, in general terms, and by Nabavi tradition, in specific terms, was the area of medicine and physical hygiene and nutrition. Mentions of leaders of Islam about medicine made Muslims pay attention to medicine and compose books and conduct research about medicine. According to Agha Bozorg Tehrani, Reslato Zahabiah by Imam Reza is one of the earliest examples. Other such books are FerdosAl-Hekmah by Ali-ibn-Rein Tabari, Al-havi, Tebo-al-Mansouri, and Man La Yahzaro Tabib by Razi, Ghanoon by Ibne Sina. The oldest and most important of such books is Teb-al-Nabi by Abol Abbas Jaafar ibne Mohammad Mostaghfar Nasafi. There are different medical Hadiths with different degrees of validation for the source and documentation of such books. This study by focusing on the bokk Teb-al-Nabi by Abol abbas Mostaghfari, while dividing the medical Hadiths into four categories, attempts to analyse one section of it, and specifically do content and document analysis of six types of drinks and foods from the medical perspective.
  • Mr Sajjad Sadeghi, Mr Omid Sadeghi, Mrs Zohre Khodadadi, Dr Jahanshir Tavakolizadeh *, Dr Hamidreza Tolidei Page 57
    Background
    A recent prospective positive approach to mental health and sense of well-being spread Roy knew the positive factors such as self-esteem, good social relations and satisfaction have been highlighted. Such a perception of the mental health seems that religion has an important role in the development of human features are associated. This study aimed to determine the relationship between religious orientation and mental well-being of university students knew GONABAD took the 91-1390 school year.
    Methods
    In this cross-sectional study (descriptive - analytic) sections 320 students from various majors and multi-stage random sampling and questionnaires Roy knew Welfare (Reef et al), and religious orientation (Alport) of were. SPSS software using independent T test and Spearman correlation coefficients were analyzed.
    Results
    The results showed that there was no relationship between intrinsic religious orientation and psychological well-being (P =0.128), while a negative relationship between psychological well-being and extrinsic religious orientation was (P =0.009). Between the sexes in terms of extrinsic religious orientation was a significant difference in the way boys than girls were outside of religious orientation (P =0.007). The relationship between age and self-orientation, there was a significant and direct, so that with increasing age, the students had more intrinsic religious orientation. (P =0.012).
    Keywords: Religious orientation, mental well knew, students. Mental health