فهرست مطالب

مدیریت آب - سال سوم شماره 3 (پیاپی 6، پاییز 1393)

نشریه مدیریت آب
سال سوم شماره 3 (پیاپی 6، پاییز 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/09/26
  • تعداد عناوین: 6
|
  • گام های اجرایی نو (نرم افزاری) در مدیریت آب
  • حسین صالح جهرمی*، مهرداد صفرپور صفحه 3
    شمار 103 دشت در استان فارس داریم که 63 دشت ممنوعه هستند و شمار دیگری هم در شرف ممنوعه شدن هستند. به جز استان کرمان هیچ استانی در کشور نیست که بیش از 25 درصد دشت هایش ممنوعه باشد که این وضعیت نشان دهنده عمق فاجعه برای استان فارس هست. به همین خاطر کشاورزان استان فارس به مراتب بیشتر از سایر کشاورزان کشور در تنگنا و دشواری قرار گرفته اند و آسیب بیشتری از ناحیه بحران منابع آب می بینند. در همین رابطه صدور پروانه های جدید بسیار اندک شده است. اگر تمام تلاش ها به سمت صرفه جویی در بخش شهری و روستایی برود میزان صرفه جویی در مقایسه با مصرف آب در بخش کشاورزی ناچیز است. اگر به سمت بازده آبیاری در سطح جهانی برسیم آنگاه امکان صرفه جویی در منابع آب دست کم به میزان کسری مخزن آبخوان ها فراهم می شود. کشاورزی با این میزان مصرف پایدار نیست.
    کلیدواژگان: استان فارس، مصارف کشاورزی، مصارف شهری و روستایی، منابع آب زیرزمینی، پروانه بهره برداری چاه
  • یادداشت آب
  • بهزاد باجووند* صفحه 13
    «مدیریت دانش» موضوع مهمی است. زیرا به مهمترین سرمایه ی ارزشمند سازمانی یعنی سرمایه های فکری مربوط می شود. مدیریت دانش با تبدیل سرمایه های انسانی به دارایی های فکری سازمان یافته برای سازمان ایجاد ارزش می کند. به این منظور که نسل های آینده از دایره ی تکرار عملیات گذشتگان خود خارج شوند بر حجم دانش بشری بیفزایند. از اینرو در این یادداشت کوتاه کوشش می شود تجارب گوناگونی که از فعالیت تسهیلگران (آسان سازان) اجتماعی با حضور در عرصه شبکه های آبیاری و زهکشی و با هدف جلب مشارکت کشاورزان و یا کاستن از مشکلات اجتماعی شبکه ها بر پایه نظرات بهره برداران گردآوری شده اند، در اختیار گروه های مطالعاتی دیگر قرار گیرد تا از آن درس گرفته و توشه ی تجربی خود را غنا بخشند.
    کلیدواژگان: آسان سازان اجتماعی، شبکه آبیاری و زهکشی، کشاورزان
  • داریوش مختاری* صفحه 21
    رسیدن به حکمرانی خوب آب در کشور، بدون بازشناسی نهادهای آب و دستیابی به نهاد کارآمد امکان پذیر نیست. در همین راستا در این یادداشت کوتاه، سه جنبه از ویژگی های نهادهای آب از جمله گزینه های نهادی آب، نهادهای محلی خودکنترل کننده آب و چگونگی نقش آفرینی نهاد تشکل های آب بران در کنترل و حفاظت از منابع آب مشترک برشمرده شده است.
    کلیدواژگان: نهادهای آب، نهادهای خودکنترل آب، نهاد مالیات، منابع آب مشترک
  • نوشتار آب
  • امید فروردین* صفحه 29
    مزرعه عایشه ارسنجان، عبارت است از مجموع سه رشته کاریز به نام های: کاریز عایشه، بناب و کتک به انضمام حدود 700 هکتار زمین زراعتی و دارای مالکیت مشاعی می باشد. نظام سنتی در برابر «نظام مدیریتی مدرن» مفهوم پیدا می کند و به نظر می رسد هنوز بهره برداران مجموعه مزرعه عایشه نظام سنتی را ارجح می دانند. زیرا باور دارند این نظام ضمن کارآمدی در حقیقت همیشه مدرن است و مدرنیته را در دل خود نهفته دارد. آشکار است که با توجه به برتری های برشمرده شده مربوط به فن آوری کاریزها، حفظ کاریزها و گسترش آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
    کلیدواژگان: کاریز، مزرعه عایشه، کاریزهای عایشه، کتک و بناب، ارسنجان، نظام سنتی، بهره برداری آب
  • عباس یداللهی*، لیلا میرزایی، سعادت ساریخانی خرمی صفحه 47
    با مدیریت صحیح آب و خاک و رعایت اصول کشاورزی پایدار، می توان از بارندگی های پراکنده و سایر منابع محدود آب جهت حفظ و ذخیره آب در خاک استفاده کرد. از جمله این اقدامات، بهبود خواص فیزیکی خاک با استفاده از اصلاح کننده های مختلف از قبیل پلیمرهای سوپرجاذب می باشد. این نوشته که بر پایه بررسی یافته های پژوهشگران انجام گرفته است به کمک این روش می توان تا 50 درصد مصرف آب آبیاری را کاهش داد و از آبشویی کودهای محلول در آب و آلودگی آب های زیر زمینی جلوگیری کرد. نظر به وجود خاک های آهکی و شوری نسبی در برخی مناطق کشور، پلیمرهای سوپرجاذب با بنیان پتاسیم نسبت به سدیم ارجحیت دارند. سوپرجاذب استاکوزورب با بنیان پتاسیمی، توانایی جذب آب تا 400 برابر وزن خشک خود را داشته و در شرایط تنش آب با رهاکردن پتاسیم جهت جذب ریشه به حفظ تعادل اسمزی سلول ها کمک می کند. مصرف صحیح پلیمرهای سوپرجاذب در کشت های آبی و دیم باعث افزایش کارآیی مصرف آب، گسترش سطوح زیرکشت و اشتغال پایدار خواهد شد.
    کلیدواژگان: خشکسالی، کارآیی مصرف آب، سوپر جاذب، استاکوزرب، کشاورزی پایدار
  • نگین بینش*، امین سارنگ صفحه 65
    از آنجا که ویژگی های فیزیکی حوضه بر روی ضریب رواناب، دبی اوج سیلاب و زمان رسیدن به آن تاثیر زیادی دارند، بسیار دارای اهمیت می باشند. به طوری که در حوضه های فاقد ایستگاه هیدرومتری، برآورد هیدروگراف واحد بر مبنای خصوصیات ژئومورفولوژیکی حوضه ها صورت می گیرد. شناسایی نقش عوامل ژئومورفولوژی در وقوع سیل، از جمله اقدامات بسیار مهم در کنترل و یا کاهش خسارات ناشی از آن محسوب می شود. این مقاله مشخصات فیزیکی سه حوضه دماوند، وردیج، و کسیلیان، واقع در استان های تهران و مازندران که از لحاظ خصوصیات فیزیکی گوناگون هستند را مورد بررسی قرار داده و با برآورد هیدروگراف واحد دو ساعته این حوضه ها به روش ارائه شده توسط سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS)، به بررسی تاثیر ویژگی های فیزیوگرافی حوضه بر شکل هیدروگراف سیل می پردازد. نتایج نشان می دهد که حوضه آبریز وردیج که شکل فشرده تر و شیب متوسط بیشتری نسبت به دو حوضه دیگر دارد، دارای زمان تمرکز کمتر و سرعت تخلیه سیلاب بیشتری می باشد، هر چند در حوضه دماوند به دلیل مساحت بسیار بیشتر نسبت به دو حوضه دیگر، حجم سیلاب بیشتر بوده و در نتیجه دبی اوج و زمان پایه هیدروگراف واحد، بالاتر می باشد.
    کلیدواژگان: حوضه آبریز، ویژگی های فیزیوگرافی، هیدروگراف واحد
|
  • Mohammadhosin Salehjahromi, Mehrdad Safarpour Page 3
    From 103 Plain in Fars province, 63 Plain are prohibited and another Plain will be prohibited. Except, Kerman province, nothing province are in the country with more than 25% prohibited plain. This situation is indicative of the disaster for the Fars province. That's why farmers far more than any other farmers in the country, have been difficulties and have been injured from the water crisis. In this respect, New come from issuing licenses is limited. If all efforts go toward water saving urban and rural, savings compared with irrigation wter is negligible.If the irrigation efficiency will be go on a global scale, The aquifer deficit could be eliminated. This consumption in agriculture isn’t sustainable.
    Keywords: Fars province, agriculture consuomption, urban, rural consuomption, groun water resources, well exploitation licenses
  • Behzad Bajoovand* Page 13
    "Knowledge management" is very important. Because its associated to the organization's most valuable assets namely intellectual capital. Knowledge Management with converting human capital to organized think assets create value for the organization. So that future generations of their ancestors out of the context of repeated increase the volume of human knowledge. Therefore in this notes will be tried that have compiled Different experiences will be obtained from efforts of social Facilitators in Irrigation and drainage networks and With the aim and up public participation or reducing social difficulties on the basis Comments beneficiaries. This findings Available in other groups studies to learn from the richness of their experience and their luggage.
    Keywords: social Facilitators, Irrigation, drainage networks, farmers Expert social researchers
  • Dariush Mokhtari* Page 21
    Achieving to water good governance in the country, without recognition of water institutions and attaining to efficient institutions are not available. Therefore, in this short note, three aspects of the institutional options including water features, water institutions, local self-control institutions of water and the role of the WUAs in the control and protection of common water resources is elaborated.
    Keywords: water institutions, self, control water user associations, tax institutions, common water resources
  • Omid Farvardin* Page 29
    Arsenjan,s Ayesheh farm consists of three series aqueducts by names of Katak, Bonab and Ayesheh, including about 700 hectares of crop land with Joint ownership. The traditional system versus "modern management system" makes sense and seems to beneficiaries,s Ayesheh farm still preferred the traditional system. Because they believe that this system is effective, in fact, always are modern and modernity has in his heart. It is clear that according to advantages enumerated related to aqueducts technology, it is important to maintain and expand the aqueducts.
    Keywords: Aqueducts, Ayesheh farm, Arsenjan, traditional system
  • Abbas Yadollahi*, Leila Mirzaee, Saadat Sarikhani Khorrani Page 47
    With observ to principles of sustainable agriculture and accurate management of soil and water, can be used from Scattered rainfall and other scarce water resources to conserve water in the soil. These include measures to improve soil physical properties, using different Rectifier is such as superabsorbent polymers. With help this method in this article that has been done based on researchers findings, can be reduced to 50% of irrigation water consumption. Furthermore, can be prevented from Leaching water-soluble fertilizers and ground water pollution. With regard to the calcareous soils and relative salinity in some parts of the country, superabsorbent polymers with potassium Foundation than sodium are preferable. estakuzub superabsorbent with potassium Foundation, have to ability to absorb water up to 400 tantamount its own weight and in water stress condition, by releasing potassium for root absorption, helps to cell osmotic balance. Accurate consumption of Superabsorbent Polymers in Irrigated and rainfed cropsincrease water use efficiency, expansion of acreage and labour sustained employment.
    Keywords: drough, water use efficiency, estakuzub, sustainable agriculture